Μελέτες (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, από το προπαρατεθέν περιεχόμενο της ελεγχόμενης σύμβασης, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό, αυτή συνιστά σύμβαση εκπόνησης κυκλοφοριακής μελέτης του ν. 3316/2005. Τούτο δε διότι, πρόκειται, κατά τους ορισμούς του άρθρου 1 παρ. 1 και 2 περ. α΄ του ν.3316/2005, για σύμβαση εξ επαχθούς αιτίας μεταξύ μίας αναθέτουσας αρχής (Δήμου) και ενός αναδόχου (πολεοδόμου - συγκοινωνιολόγου) με εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, με αντικείμενο, τη συγκέντρωση, καταγραφή, επεξεργασία και μεθοδική αξιολόγηση των απαραίτητων στοιχείων της υφιστάμενης κυκλοφοριακής οργάνωσης του Καλλικρατικού Δήμου ..... και, βάσει των εξαχθέντων συμπερασμάτων, διατύπωση των προτεινόμενων κυκλοφοριακών παρεμβάσεων, για την αντιμετώπιση των υφιστάμενων και μελλοντικών κυκλοφοριακών αναγκών της πόλης, λαμβάνοντας υπόψη και την ιδιαιτερότητα της φυσιογνωμίας της περιοχής, ώστε να αναδειχθεί η ιστορική της ταυτότητα, περαιτέρω δε, μέσω της δημιουργίας εποπτικού υλικού, τη θέση αυτών των προτάσεων σε δημόσια διαβούλευση με τους πολίτες του δήμου. Ενόψει των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, αφού δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη από τις διατάξεις του  ν. 3316/2005, εφαρμοστέα, εν προκειμένω, διαδικασία της διενέργειας ανοικτού ή κλειστού διαγωνισμού για την ανάθεση της μελέτης, προσφυγή δε στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης επιτρέπεται μόνο στις περιοριστικά καθοριζόμενες με τις προπαρατεθείσες διατάξεις των άρθρων 10 παρ. 2 του ν.3316/2005 και 209 παρ. 3 του Κ.Δ.Κ. περιπτώσεις, οι οποίες δεν αποδεικνύεται από τα στοιχεία του φακέλου, ούτε, άλλωστε, ο Δήμος ισχυρίζεται ότι συντρέχουν εν προκειμένω. Ως εκ τούτου, δεν τυγχάνουν εν προκειμένω εφαρμογής οι ρυθμίσεις του άρθρου 209 παρ. 2 και 9 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, διότι δεν πρόκειται για ανάθεση απλής υπηρεσίας, όπως εσφαλμένως υπολαμβάνει η αναθέτουσα αρχή, αλλά, όπως προπαρατέθηκε,  για ανάθεση εξειδικευμένης μελέτης , όπως, εξάλλου, προκύπτει τόσο από την …τεχνική περιγραφή των υπηρεσιών, όσο και την ...απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ....., με την οποία εγκρίνεται η ανάθεση της   εν λόγω υπηρεσίας τεχνικού συμβούλου, όπου αναφέρεται ότι η ελεγχόμενη υπηρεσία ανατέθηκε για την επικαιροποίηση προηγούμενης προκαταρκτικής κυκλοφοριακής μελέτης.Κατόπιν αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Κοινωφελή Επιχείρηση Δήμου σε ιδιωτική επιχείρηση για την εκτέλεση της σύμβασης «Οργάνωση και προώθηση του προορισμού ... ως education hub», καθόσον: α) το αντικείμενο της ανωτέρω σύμβασης δεν αφορά στην παροχή απλών υπηρεσιών του άρθρου 209 παρ.2 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, αλλά στην εκπόνηση κοινωνικής μελέτης και μελέτης οργάνωσης και επιχειρησιακής έρευνας που προϋποθέτει ιδιαίτερες επιστημονικές γνώσεις και ρυθμίζεται στα άρθρα 1 παρ.2 περ.α) και 2 παρ.2 περ.4 και 5 του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ Α' 42/2005) και β) μη νομίμως ανατέθηκε με απευθείας ανάθεση, αλλά θα έπρεπε να προηγηθεί ανοικτός διαγωνισμός, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3316/2005, διότι στο πλαίσιο του τελευταίου αυτού νόμου δεν αναγνωρίζεται η δυνατότητα απευθείας ανάθεσης, όταν η σύμβαση δεν υπερβαίνει το ποσό των 20.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. (Όμοια η 184/205 πράξη του ιδίου ως άνω Κλιμακίου)

Παροχή υποστηρικτικών υπηρεσιών για τις μελέτες μεμονωμένων πράξεων εφαρμογής οικοδομικών τετραγώνων(…)Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές οι Δήμοι δύνανται να αναθέτουν απευθείας την εκπόνηση μελετών, κατά παρέκκλιση των διατάξεων της ισχύουσας νομοθεσίας, εφόσον η προεκτιμώμενη αμοιβή για όλα τα στάδια κάθε μελέτης δεν υπερβαίνει ποσοστό 30% του ανώτατου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ τάξης που κάθε φορά ισχύει για την αντίστοιχη κατηγορία μελέτης. Την ανάθεση στην περίπτωση αυτή αποφασίζει η Δημαρχιακή Επιτροπή. Προσθέτως, οι Δήμοι δύνανται να αναθέτουν απευθείας ή με συνοπτική διαδικασία την παροχή υπηρεσιών που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3316/2005, σύμφωνα με τα χρηματικά όρια που τίθενται με τις εκάστοτε ισχύουσες αποφάσεις του αρμόδιου Υπουργού, εκδιδόμενες κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 83 του ν. 2362/1995. Την απόφαση ανάθεσης στην περίπτωση αυτή λαμβάνει ο Δήμαρχος και δεν απαιτείται προηγούμενη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου ή της δημαρχιακής επιτροπής.(…) Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, διότι κατ’ αντίθεση προς τα προβαλλόμενα με την πράξη άρνησης θεώρησης του εντάλματος και την έκθεση διαφωνίας, εν προκειμένω η σύμβαση που εκτελέστηκε δεν έχει ως αντικείμενο την εκπόνηση μελέτης του ν. 3316/2005, περίπτωση κατά την οποία επιτρέπεται η εφαρμογή της εξαιρετικής διάταξης του άρθρου 209 παρ. 3 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, αντίθετα, αντικείμενο της απευθείας ανάθεσης και της σύμβασης που καταρτίστηκε σε εκτέλεσή της είναι αποκλειστικά η παροχή υπηρεσιών, με διάθεση κατάλληλου εξοπλισμού, σχετικά με το ιδιοκτησιακό καθεστώς των ακινήτων που εμπίπτουν στην έκταση που αφορούν οι προαναφερόμενες μεμονωμένες πράξεις εφαρμογής του Δήμου ....... Οι εργασίες αυτές προπαρασκευάζουν την εκπόνηση μελετών των μεμονωμένων πράξεων εφαρμογής, ωστόσο, καθεαυτές, δεν συνιστούν μελέτη. Συνεπώς, η ανάθεσή τους εχώρησε νόμιμα κατ’ εφαρμογή της εξαιρετικής διαδικασίας του άρθρου 209 παρ. 9 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε τοπογράφο μηχανικό για την παροχή της υπηρεσίας «Εργασίες υπαίθρου για τον καθορισμό συντεταγμένων σε δημοτικά ακίνητα, κοινόχρηστους χώρους και πρανή ρεμάτων», καθόσον: α) η ως άνω σύμβαση δεν συνιστά σύμβαση παροχής υπηρεσιών, αλλά εκπόνηση μελέτης και για την οποία απαιτείτο η εκτέλεση τοπογραφικών εργασιών, όπως αυτές περιγράφονται και στις διατάξεις των άρθρων 108 επ. του π.δ. 696/1974, β) δεν ακολουθήθηκε η προβλεπόμενη από τις διατάξεις του ν. 3316/2005, εφαρμοστέα διαδικασία της διενέργειας ανοικτού ή κλειστού διαγωνισμού για την ανάθεση της μελέτης, ενώ περαιτέρω δεν μπορούν να τύχουν εφαρμογής οι ρυθμίσεις του άρθρου 209 παρ. 2 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα και του π.δ. 28/1980, διότι δεν πρόκειται για ανάθεση απλών υπηρεσιών και γ) παρόλο που η προεκτιμώμενη αμοιβή για την ως άνω μελέτη, υπολείπεται του ποσού των 30.000 ευρώ, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 10 παρ. 2 περ. στ' του ν. 3316/2005, που προβλέπει την απευθείας ανάθεση λόγω ποσού και επειγουσών συνθηκών, διότι, αφενός δεν υπάρχει απόφαση του αρμόδιου Τεχνικού Συμβουλίου που να πιστοποιεί τη συνδρομή του επείγοντος, αφετέρου η διαδικασία της απευθείας ανάθεσης που εφαρμόσθηκε, αποκλίνει από την προβλεπόμενη διαδικασία διαπραγμάτευσης, δεδομένου ότι δεν διεξήχθη μεταξύ τριών τουλάχιστον υποψηφίων με τα νόμιμα προσόντα, ούτε αποδεικνύεται ότι ο ως άνω ανάδοχος ήταν ο μοναδικός που συγκέντρωνε τα απαιτούμενα προσόντα, ώστε να φέρει εις πέρας τη μελέτη, ενώ δεν απεστάλη για δημοσίευση στην ιστοσελίδα του Τ.Ε.Ε., δέκα τουλάχιστον ημέρες πριν από την υπογραφή της σύμβασης, αναγγελία με τα κρίσιμα στοιχεία της.

ΜΕΛΕΤΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιώτη μελετητή, κατόπιν απευθείας ανάθεσης, για την εκπόνηση μελέτης με τίτλο "Γεωτεχνική έρευνα στην περιοχή του …..", καθόσον πρόκειται για σύμβαση παροχής υπηρεσιών συναφών με μελέτη (άρθρο 1 παρ. 2β του ν. 3316/2005,ΦΕΚ Α΄ 42/2005) και όχι σύμβαση εκπόνησης μελέτης. Ως εκ τούτου η ανάθεσή της,  διέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 10 παρ. 2 περ. στ΄ του ν. 3316/2005, (και κατόπιν δημοσίευσης διακήρυξης διαγωνισμού) και όχι από τις διατάξεις του άρθρου 209 παρ.3 του Κ.Δ.Κ., οι οποίες αφενός δεν έχουν τηρηθεί,  αφετέρου δεν συνέτρεξαν οι προϋποθέσεις για την τήρησή τους, αφού δεν βεβαιώνεται από το αρμόδιο Τεχνικό Συμβούλιο ότι συντρέχει, περίπτωση επείγουσας περίπτωσης που να δικαιολογεί την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης, ενώ δεν απεστάλη προς δημοσίευση στην ιστοσελίδα του ΤΕΕ, δέκα τουλάχιστον ημέρες πριν την υπογραφή της σύμβασης, αναγγελία με τα κρίσιμα στοιχεία της.

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη (ΙΙ), το Τμήμα κρίνει ότι η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν ακολουθήθηκε η προβλεπόμενη από τον οικείο νόμο (3316/2005) ανοικτή ή κλειστή διαγωνιστική διαδικασία για την ανάθεση μελέτης ή παροχής υπηρεσιών της παρ. 2 (εδάφ. α΄ και β΄, αντίστοιχα) του άρθρου 1 του ως άνω νόμου. Και ναι μεν ισχυρίζεται ο διατάκτης της δαπάνης ότι με την επίμαχη σύμβαση δεν ανατέθηκε η εκπόνηση μελέτης, αλλά η «παροχή τοπογραφικών υπηρεσιών», οι οποίες μπορούσαν, κατά τους ισχυρισμούς του, ν΄ ανατεθούν απ΄ ευθείας με απόφαση του Δημάρχου κατ΄ επίκληση της διατάξεως της παρ. 9 του άρθρου 209 του Δ.Κ.Κ., πλην όμως, όπως προκύπτει από το παρατιθέμενο στη σύμβαση και στην πιστοποίηση του Διευθυντή Τεχνικών Υπηρεσιών αντικείμενο των ανατεθεισών και εκτελεσθεισών, αντίστοιχα, εργασιών, αυτές αφορούν εκπόνηση τοπογραφικής μελέτης, όπως βασίμως προβάλλει ο διαφωνών Επίτροπος, και θα μπορούσαν ν΄ ανατεθούν απευθείας -αν συνέτρεχαν και οι λοιπές προϋποθέσεις της παρ. 3 του άρθρου 209 του Δ.Κ.Κ.- μόνο με απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής. Πέραν δε τούτου ακόμη και αν συνιστούσαν τοπογραφικές απλώς υπηρεσίες και όχι μελέτη, όπως διατείνεται ο διατάκτης της δαπάνης, πάλιν δε θα ήταν νόμιμη η απευθείας ανάθεση αυτών κατ΄ επίκληση της παρ. 9 του άρθρου 209, καθόσον με τη διάταξη αυτή επιτρέπεται η απ΄ ευθείας ανάθεση της παροχής υπηρεσιών, οι οποίες δεν υπάγονται στις διατάξεις του ν. 3316/2005. Οι τοπογραφικές όμως αυτές εργασίες ανατέθηκαν στον φερόμενο ως δικαιούχο, «για την υποστήριξη της υπηρεσίας στη διεξαγωγή ανάθεσης σύμβασης μελέτης, έργου ή υπηρεσίας, στην επίβλεψη ή έλεγχο μελέτης και στη διοίκηση ή επίβλεψη ή έλεγχο έργου», όπως υποστηρίζει ο Δήμος στο 11370/10.5.2010 απαντητικό έγγραφο της Τεχνικής Υπηρεσίας. Συνεπώς, και αν ακόμη δεν αποτελούσαν μελέτη κατά την έννοια του εδάφ. α΄ της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 3316/2005, πάντως θα ενέπιπταν στις συμβάσεις παροχής υπηρεσιών της διατάξεως της παρ. 2 εδάφ. β΄ του άρθρου 1 του ν.3316/2005, στην οποία μάλιστα παραπέμπει το ως άνω έγγραφο. Τέλος, ναι μεν επιτρέπεται από το άρθρο 209 παρ. 3 του Δημοτικού Κώδικα η κατ΄ εξαίρεση των διαγωνιστικών διαδικασιών απ΄ ευθείας ανάθεση μελέτης, πλην όμως εν προκειμένω δεν συντρέχουν ούτε οι προϋποθέσεις που θέτει το εν λόγω άρθρο, καθόσον αφενός μεν δεν ελήφθη σχετική απόφαση για την ανάθεση από την αρμόδια κατά την παράγραφο αυτή Δημαρχιακή Επιτροπή και αφετέρου ο προϋπολογισμός της ανατεθείσας τοπογραφικής μελέτης υπερβαίνει το 30% του ορίου της αμοιβής του πτυχίου Α΄ τάξεως για τις μελέτες αυτές, όπως τούτο ορίζεται στην προεκτεθείσα υπουργική απόφαση. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, εφόσον δεν τηρήθηκε η νόμιμη διαδικασία για την ανάθεση της μελέτης, η εντελλόμενη για την εκπόνηση της εν λόγω μελέτης δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΜΕΛΕΤΕΣ:...μη νομίμως η εν λόγω μελέτη ανατέθηκε απευθείας στην ανωτέρω εταιρεία, αφού από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει, ούτε άλλωστε ο Δήμος ισχυρίζεται, ότι συντρέχει κάποια από τις περιοριστικά αναφερόμενες στο άρθρο 10 του νόμου 3316/2005 περιπτώσεις, στις οποίες είναι επιτρεπτή η προσφυγή στην επίμαχη εξαιρετική διαδικασία. Εξάλλου, ο ισχυρισμός του Δήμου ότι η ανατεθείσα σύμβαση δεν αφορά στην εκπόνηση τεχνικής μελέτης του ν. 3316/2005, αλλά σε εξειδικευμένα αντικείμενα ωρίμανσης και ένταξης έργων σε χρηματοδοτικά μέσα με συμπλήρωση εγγράφων ή εντύπων, δεν αποδεικνύεται ούτε από το περιεχόμενο της παραδοθείσας μελέτης, αλλά ούτε και από το τεύχος της τεχνικής περιγραφής και την οικεία σύμβαση, το ακριβές αντικείμενο των οποίων εκτέθηκε ανωτέρω. Κατόπιν αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και το χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΟΤΑ.Απευθείας ανάθεση μελετών.Η ανάθεση μελετών για λογαριασμό των Δήμων διέπεται κατ΄αρχήν από τις διατάξεις του ν. 3316/2005, με τις οποίες ρυθμίστηκε το πλαίσιο ανάθεσης των μελετών όλων εν γένει των αναθετουσών αρχών. Στο γενικό αυτό ρυθμιστικό πλαίσιο εισήχθη, με τη μεταγενέστερη διάταξη του άρθρου 269 παρ. 3 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, μία εξαίρεση αναφορικά με την ανάθεση από τους Δήμους και Κοινότητες μελετών με πολύ μικρό οικονομικό αντικείμενο. Συγκεκριμένα, επιτρέπεται σε Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού (Δήμους ή Κοινότητες) με απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής ή του Κοινοτικού Συμβουλίου, η απ΄ευθείας ανάθεση εκπόνησης μελέτης σε ιδιώτη μελετητή, ο οποίος επιλέγεται χωρίς δεσμεύσεις από τις τάξεις των πτυχίων κατά παρέκκλιση των διατάξεων της ισχύουσας νομοθεσίας που διέπουν τη διαδικασία επιλογής μελετητή (εν προκειμένω του ν. 3316/2005), εφόσον η προεκτιμώμενη αμοιβή της μελέτης αυτής δεν υπερβαίνει ένα χρηματικό όριο ήτοι ποσοστό 30% του εκάστοτε ισχύοντος ορίου μέχρι του οποίου μπορεί να λαμβάνει μέρος στις διαδικασίες ανάθεσης μελετών μελετητής με πτυχίο Α΄ τάξης.

Εφαρμογή του Π.Δ/τος 4/2002 μετά την θέση σε ισχύ του Ν 3316/2005.Το Π.Δ. 4/2002 δεν καταργήθηκε από το Ν 3316/2005, επειδή τα πεδία εφαρμογής τους είναι διακριτά. Συνεπώς μπορεί να εφαρμόζεται η διαδικασία απευθείας ανάθεσης των συμβάσεων τεχνικής βοήθειας των αρχών που διαχειρίζονται τους πόρους του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, εφόσον η δαπάνη των συμβάσεων αυτών δεν υπερβαίνει τα όρια που τίθενται στο Π.Δ. 4/2002.

Μη νόμιμη η πληρωμή που αφορούσε την καταβολή αμοιβής (1η εντολή πληρωμής) στον φερόμενο ως δικαιούχο ...., πολιτικό μηχανικό για την για την εκ μέρους του εκτέλεση της από 25.1.2013 σύμβασης με αντικείμενο την σύνταξη τευχών δημοπράτησης του έργου «Κατασκευή επέκτασης και διαμόρφωσης μόλου στη .... μετά της παρακείμενης παράκτιας ζώνης».(..) Με τα δεδομένα αυτά η ελεγχόμενη σύμβαση συνιστά σύμβαση παροχής υπηρεσιών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3316/2005 και όχι σύμβαση παροχής απλών υπηρεσιών του άρθρου 209 του Κ.Δ.Κ. , όπως εσφαλμένως υπέλαβε η αναθέτουσα Αρχή. Περαιτέρω, η ελεγχόμενη ανάθεση υπηρεσιών του ν. 3316/2005, μη νομίμως ανατέθηκε απευθείας, χωρίς να προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την κατ’ εξαίρεση προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης (άρθρο 10 παρ.2 περ.γ΄ και στ΄ του ως άνω νόμου), κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο.  Επίσης, κατά τα γενόμενα δεκτά στη σκέψη III της παρούσας, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι μη κανονική, δοθέντος ότι η δημοσιονομική δέσμευση αυτής, εφόσον δεν εκτελέστηκε εντός του έτους 2013, έπρεπε να ανατραπεί με σχετική ανακλητική απόφαση και να εκδοθεί νέα απόφαση δέσμευσης στα επόμενα οικονομικά έτη (2014 και 2015) για ολόκληρο το ποσό της σύμβασης, διαδικασία, η οποία, όπως δέχεται και το Λιμενικό Ταμείο, με το προαναφερόμενο 2153/20015 έγγραφό του, δεν ακολουθήθηκε.  Συνεπώς, η επίμαχη δαπάνη είναι μη κανονική και μη νόμιμη.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το 21, οικονομικού έτους 2015, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου ...., ποσού 5.850,04 ευρώ, θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.