ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει των όσων αναφέρονται στην 159/2008 πράξη του VI Τμήματος, το Κλιμάκιο κρίνει ότι αφενός ο καθορισμός των τιμών των προβλεπομένων δρομολογίων στην οικεία διακήρυξη καθ’ υπέρβαση της μέγιστης ημερήσιας αποζημίωσης που ορίζεται στην παρ. 9 του άρθρου 1 της ΙΒ/6071/26.8.1998 Κ.Υ.Α., αφ’ ετέρου ο όρος της ως άνω διακήρυξης περί δυνατότητας μονομερούς παράτασης των συμβάσεων για τρεις (3) μήνες, ο οποίος δεν περιελήφθη στο περιεχόμενο της περίληψης της διακήρυξης που απεστάλη προς δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ούτε σ’ αυτές που δημοσιεύθηκαν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και στον ελληνικό τύπο, δεν είναι σύννομοι, πλην, όμως, για την ταυτότητα της κρίσεως, πρέπει να γίνει δεκτό ότι καθίστανται δικαιολογημένοι για τους λόγους που αναφέρονται στην ανωτέρω πράξη του VI Τμήματος.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων σχεδίων συμβάσεων. 

Νόμιμη η απόρριψη προσφοράς ως απαράδεκτης διαγωνισμού ανάθεσης προμήθειας με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή, καθόσον η προσφορά αυτή έπασχε κατά το στάδιο της κατακύρωσης ως ερχόμενη σε αντίθεση με ουσιώδεις όρους της διακήρυξης, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να κατακυρωθούν τα αποτελέσματα του διαγωνισμού στην αναδειχθείσα ανάδοχο εταιρεία, διότι στην περίπτωση αυτή η κατακυρωτική απόφαση θα έπασχε ακυρότητας. Σε κάθε δε περίπτωση, από το γεγονός ότι δεν εκδόθηκε πρακτικό απόρριψης της προσφοράς προ του ανοίγματος των οικονομικών προσφορών και δεν επιστράφηκε σφραγισμένη η οικονομική προσφορά της εταιρείας αυτής, δεν επλήγησαν οι αρχές της διαφάνειας ούτε στερήθηκε η εταιρεία αυτή της δυνατότητας δικαστικής προστασίας.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι:α) Ως προς τη δαπάνη που αφορά στην προμήθεια τροφίμων παντοπωλείου με φερόμενο ως δικαιούχο τον …., η νομιμότητα της οποίας ελέγχεται προληπτικά κατά την υποβολή του πρώτου λογαριασμού της σχετικής σύμβασης, καθόσον αφορά σε προμήθεια συνολικού συμβατικού προϋπολογισμού άνω των πέντε χιλιάδων (5.000,00) ευρώ ..., μη νομίμως, με βάση όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2Β της παρούσης, «παρατάθηκε» από 15.12.2015 έως 14.10.2016 η αρχική σύμβαση μεταξύ του Νοσοκομείου και του ως άνω αναδόχου προμηθευτή, αφού δυνατότητα τέτοιας παράτασης δεν προβλεπόταν, ούτε από την διακήρυξη του διαγωνισμού .., ούτε από σχετικό συμβατικό όρο αυτής(..)β) Περαιτέρω, ως προς τη δαπάνη που αφορά στην προμήθεια τροφίμων κρεοπωλείου με φερόμενο ως δικαιούχο την εταιρεία «….», επίσης μη νομίμως, με βάση όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2Β της παρούσης, «παρατάθηκε» από 15.12.2015 έως 14.10.2016 η αρχικώς συναφθείσα μεταξύ αυτής και του Νοσοκομείου σύμβαση, δεδομένου ότι δυνατότητα τέτοιας παράτασης δεν προβλεπόταν ούτε από την διακήρυξη του διαγωνισμού, ούτε από σχετικό συμβατικό όρο αυτής ... Εντούτοις, η «παράταση» αυτή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως απευθείας ανάθεση της επίμαχης προμήθειας, η οποία λόγω του οικονομικού ύψους της (κάτω του ποσού των 10.705,00 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ, στο οποίο ανέρχονταν το συμβατικό τίμημα της αρχικής σύμβασης) υπολείπεται του χρηματικού ορίου των 20.000 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η άνευ ειδικών λόγων προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως..(..)Εντούτοις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου ενήργησαν, χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, καθόσον συγγνωστώς υπέλαβαν ότι επρόκειτο για παράταση της ήδη συναφθείσας από 15.10.2014 αρχικής σύμβασης και, ως εκ τούτου, δεν απαιτείτο εκ του λόγου τούτου έγγραφος τύπος για την εκτέλεση αυτής.(συγγνωστή πλάνη)

Εξόφληση της δαπάνης μίσθωσης λεωφορείων για την πραγματοποίηση εκπαιδευτικών εκδρομών – ασκήσεων των φοιτητών (...)Με τα δεδομένα αυτά και όσα εκτέθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις, όπως βασίμως προβάλλεται από την Επίτροπο, η άρνηση του εποπτεύοντος Υπουργού να εγκρίνει την ανάληψη υποχρέωσης από τον αρμόδιο διατάκτη του Πανεπιστημίου έχει ως συνέπεια τη μη δέσμευση πίστωσης για το σύνολο της προϋπολογιζόμενης για τα έτη 2012 και 2013 δαπάνης, ήδη σε χρόνο προγενέστερο της υπογραφής της μεταξύ του Πανεπιστημίου και της φερόμενης ως δικαιούχου του χρηματικού εντάλματος εταιρείας σύμβασης, και συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της σύμβασης αυτής που συνεπάγεται τη μη νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης, καθ’ όσον κατά τον κρίσιμο χρόνο για την εκτέλεση οποιασδήποτε διοικητικής πράξης που προκαλεί δαπάνη σε βάρος του προϋπολογισμού ν.π.δ.δ. για περισσότερα οικονομικά έτη προαπαιτείται η έκδοση απόφασης ανάληψης υποχρέωσης του αρμόδιου διατάκτη, η έγκριση αυτής με απόφαση του εποπτεύοντος Υπουργού και η καταχώριση στα λογιστικά βιβλία προκειμένου να δεσμευθεί ισόποση πίστωση μέχρι την πραγματοποίηση και εξόφληση της δαπάνης. Περαιτέρω, ομοίως βασίμως προβάλλεται από την Επίτροπο και ότι ο περιεχόμενος στην παράγραφο 10 του κεφαλαίου Β΄ του Παραρτήματος Γ΄ της Διακήρυξης όρος πάσχει αοριστίας, με αποτέλεσμα να καθίσταται ασαφής ο τρόπος αμοιβής του αναδόχου, καθόσον στη διακήρυξη δεν προβλέφθηκε η ποσότητα των παρασχεθησόμενων βάσει του όρου αυτού υπηρεσιών (όπως άλλωστε δεν προσδιορίσθηκε εν γένει η ποσότητα των υπηρεσιών που αποτελούν αντικείμενο της σύμβασης), ούτε η μονάδα μέτρησης αυτών, επίσης ούτε και στο συνημμένο στη Διακήρυξη τιμολόγιο προσφοράς προβλεπόταν μονάδα μέτρησης των υπηρεσιών για την περίπτωση που «ένα λεωφορείο κάνει πολλές διαδρομές μέσα στο εξάωρο ή στις ώρες της ημερήσιας απασχόλησης», με αποτέλεσμα να μην κατατεθούν προσφορές για την περίπτωση αυτή. (...)Ενόψει όλων των ανωτέρω, η επίμαχη δαπάνη δεν είναι νόμιμη για τους βασίμως προβαλλόμενους από την Επίτροπο λόγους, ανεξαρτήτως του ότι επιπροσθέτως -ενόψει του ότι δεν προσδιορίζονται στη διακήρυξη τα επίμαχα δρομολόγια- δεν μπορεί να αξιολογηθεί η συνδρομή των τασσόμενων από τις διατάξεις των άρθρων 19 παρ. 3 του ν. 2503/1997, 1 παρ. 1 του ν.δ/τος 2396/1953 και της κατ’ εξουσιοδότηση της τελευταίας αυτής διάταξης 5100/1600/10.4.1984 απόφασης του Υπουργού Προεδρίας της Κυβέρνησης (ΦΕΚ Β΄ 387) προϋποθέσεων για τη μίσθωση ιδιωτικών αυτοκινήτων μεταξύ άλλων από ν.π.δ.δ., ιδίως δε αν η μίσθωση πράγματι αποσκοπεί στην κάλυψη υπηρεσιακών αναγκών και η ανάγκη αυτή δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με τα συγκοινωνιακά μέσα μαζικής μεταφοράς. Κατά συνέπεια, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

Η αναθέτουσα αρχή, στο πλαίσιο της διενέργειας πρόχειρου μειοδοτικού διαγωνισμού, που διεξάγεται συμπληρωματικά με τις διατάξεις του π.δ. 118/2007, έχει διακριτική ευχέρεια να ορίζει στην αρχική προκήρυξη τους απαράβατους όρους αυτής. Σε κάθε, πάντως, περίπτωση, οι όροι, που περιλαμβάνονται στην τεχνική προδιαγραφή προκήρυξης του πρόχειρου μειοδοτικού διαγωνισμού, διεξαγόμενου συμπληρωματικά με τις διατάξεις του π.δ. 118/2007, νοούνται ως απαράβατοι, ανεξαρτήτως του χαρακτηρισμού τους, ως τέτοιων από την αναθέτουσα αρχή. Τούτου παρέπεται ότι στην προκειμένη περίπτωση η κατακύρωση του αποτελέσματος στην μειοδότρια εταιρεία, που δεν προσκόμισε δικαιολογητικό, που αναφερόταν στην τεχνική προδιαγραφή, παρίσταται μη νόμιμη. Εξάλλου, η προσφορά της εταιρείας G…. , που δεν προσκόμισε το απαιτούμενο από την διακήρυξη δικαιολογητικό, θα έπρεπε να απορριφθεί ως απαράδεκτη. Τέλος, δεν συντρέχει αρμοδιότητα του Ν.Σ.Κ. να γνωμοδοτήσει επί αορίστως υποβαλλομένου ερωτήματος, σε κάθε δε περίπτωση το διδόμενο ιστορικό, το οποίο αναφέρεται σε μη υποβολή (άλλου περιεχομένου) δικαιολογητικών, που έχουν συμπεριληφθεί στην τεχνική προδιαγραφή, δεν συνδέεται αιτιωδώς με τον προβληματισμό της ερωτώσας υπηρεσίας. (ομοφ.)

Προμήθεια αυτοκινήτου πλύσης κάδων απορριμμάτων:.Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα προηγουμένως έγιναν δεκτά, το Τμήμα κρίνει ότι μη νομίμως η Δημαρχιακή Επιτροπή, με την 31/2009 απόφασή της, κατακύρωσε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στην εταιρία «....», η προσφορά της οποίας υπερέβαινε κατά 19% την προϋπολογισθείσα δαπάνη που προβλεπόταν στη διακήρυξη, αφού το μεν η υπέρβαση αυτή δεν προβλεπόταν ρητά, ούτε συναγόταν από διατάξεις της διακήρυξης ως επιτρεπτή, το δε στην απόφαση κατακύρωσής της δεν διέλαβε οποιαδήποτε αιτιολογία περί της ανάγκης κατακυρώσεως του αποτελέσματος του διαγωνισμού, καθ’ υπέρβαση της προϋπολογισθείσας δαπάνης της σύμβασης, κατά τα αναφερόμενα στην προηγούμενη σκέψη. Οι πλημμέλειες δε αυτές καθιστούν μη νόμιμη τη διαδικασία του διαγωνισμού και επάγονται ακυρότητα της οικείας σύμβασης. Λαμβάνοντας όμως υπόψη ότι ο προϋπολογισμός της σύμβασης διατυπωνόταν ενδεικτικά στη διακήρυξη, ότι στην αριθμ. Π1/2235/2008 «Εφαρμογή Ενιαίου Προγράμματος Προμηθειών (Ε.Π.Π.) έτους 2008», απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης προβλέπεται η δυνατότητα επαύξησης της προϋπολογισθείσας αξίας και ότι η προσφορά της αναδόχου ήταν σύμφωνη με τις διατάξεις της απόφασης αυτής, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ο Δήμος, δια των αρμοδίων οργάνων του, πεπλανημένως πλην συγγνωστώς υπέλαβε ότι οι διατάξεις της προαναφερόμενης υπουργικής απόφασης περί επαύξησης της προϋπολογισθείσας δαπάνης ήταν άμεσα εφαρμοστέες, χωρίς να απαιτείται περαιτέρω πρόβλεψη της δυνατότητας αυτής στη διακήρυξη και ειδική κρίση στην κατακυρωτική απόφαση. Επομένως, το κρινόμενο χρηματικό ένταλμα θα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Προμήθεια χαρτιού, γραφικών ειδών και λοιπών συναφών υλικών: ζητείται η ανάκληση της 185/2017 Πράξης του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει, τα ακόλουθα: Όπως παγίως γίνεται δεκτό στο Δικαστήριο τούτο (σκ. ΙΙΓ), στη διακήρυξη ανοικτού διαγωνισμού για τη σύναψη συμφωνίας- πλαίσιο απαιτείται, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ.2 του άρθρου 2 του πδ118/20017 να προσδιορίζεται η μέγιστη εκτιμώμενη συνολική αξία των ζητούμενων αγαθών, τα οποία ενδέχεται να ζητηθούν στην καθορισθείσα χρονική διάρκεια αυτής. Εφόσον τα προκηρυσσόμενα είδη υποδιαιρούνται σε τμήματα(υποείδη) και προβλέπεται στη διακήρυξη η δυνατότητα στους διαγωνιζόμενους να υποβάλουν χωριστή προσφορά για τα επιμέρους αυτά τμήματα, τότε μόνο υφίσταται υποχρέωση της Αναθέτουσας Αρχής καθώς και αντίστοιχη υποχρέωση των εταιρειών που συμμετέχουν να προσδιορίζουν με την προσφορά τους την προϋπολογισθείσα δαπάνη των επιμέρους αυτών τμημάτων. Στην προκειμένη περίπτωση, με τη 8/25.1.2016 διακήρυξη του Αρχηγείου της .... τα προς προμήθεια είδη υποδιαιρέθηκαν σε δύο Ομάδες: την Ομάδα Α΄, ετήσιου προϋπολογισμού 516.000 ευρώ και την Ομάδα Β΄, ετήσιου προϋπολογισμού 101.515,56 ευρώ, ενώ προβλέφθηκε η δυνατότητα για υποβολή προσφοράς, είτε για το σύνολο της ποσότητας, ήτοι και για τις δύο ομάδες, είτε για κάθε ομάδα χωριστά. Περαιτέρω, ορίστηκε ότι δεν θα γίνονται δεκτές προσφορές για μέρος μόνο των προς παράδοση ειδών. Επομένως, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την υπό κρίση αίτηση, δεν απαιτείτο, εν προκειμένω, να καθορίζεται στη διακήρυξη η προϋπολογισθείσα αξία των επιμέρους υποειδών της ομάδας Α΄ και της ομάδας Β΄. Ως εκ τούτου, δεν πάσχει η διακήρυξη της υπό κρίση διαδικασίας με την οποία δεν προσδιορίστηκε η προϋπολογισθείσα δαπάνη εκάστου υποείδους, εφόσον δεν προβλεπόταν, αντίστοιχα, η δυνατότητα υποβολής προσφοράς για κάθε υποείδος αυτών.(..)η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει, υπό τον όρο της συμπερίληψης στο άρθρο 4 του σχεδίου της συμφωνίας - πλαίσιο της από 16.3.2017 αναλυτικής οικονομικής προσφοράς της αναδόχου, να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η 185/2017 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου​

Προμήθεια καθετήρων: .ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 26/2013 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι παρόλο που δεν υφίσταται ρητή έγκριση της 31/2010 Διακήρυξης και των τεχνικών προδιαγραφών, η έλλειψη αυτή καλύπτεται, εντούτοις στην προκειμένη περίπτωση, εφόσον αυτές (διακήρυξη και τεχνικές προδιαγραφές) εγκρίθηκαν σιωπηρά όπως σαφώς συνάγεται από τις ως άνω πράξεις του Δ.Σ., ιδία δε από αυτές που αφορούν στη μετάθεση της ημερομηνίας διενέργειάς του και από τις οποίες προκύπτει ότι ήδη πριν από την ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού, το Δ.Σ. του νοσοκομείου είχε γνώση του περιεχομένου και των τεχνικών προδιαγραφών που αναφέρονται στην ως άνω 31/2010 Διακήρυξη.(..)Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι η προσβαλλόμενη πράξη πρέπει ν΄ ανακληθεί και ως εκ τούτου δεν κωλύεται η υπογραφή των είκοσι (20) σχεδίων σύμβασης μεταξύ του αιτούντος νοσοκομείου και των αναδειχθέντων προμηθευτών, υπό τον όρο ότι η ημερομηνία υπογραφής θα είναι μεταγενέστερη της ημερομηνίας δημοσίευσης της παρούσας απόφασης και θα διορθωθεί ο αριθμός της διακήρυξης στο ορθό «31/2010».Ανακαλεί την 26/2013 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ.(..)Με αυτά τα δεδομένα το Κλιμάκιο κρίνει ότι:..Α. Ο πρώτος λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου σχετικά με τη μη διενέργεια κλήρωσης για τη συγκρότηση της επιτροπής διενέργειας του διαγωνισμού είναι απορριπτέος..Β. Ομοίως αβάσιμος παρίσταται και ο δεύτερος λόγος διαφωνίας, αφού η διαγραφή ορισμένων ειδών από τον κατάλογο των προς προμήθεια αγαθών στο πλαίσιο ενός διαγωνισμού, όπου παρέχεται δυνατότητα στους διαγωνιζόμενους να υποβάλουν χωριστή προσφορά για κάθε ζητούμενο είδος, δεν αποτελεί ανεπίτρεπτη μεταβολή ουσιώδους όρου της διακήρυξης αλλά μερική ματαίωση του διαγωνισμού, ήτοι ματαίωση ως προς τα συγκεκριμένα αυτά είδη, η πλειονότητα των οποίων όφειλε, εξάλλου, να ματαιωθεί, αφού δεν μπορούσε να συντελεσθεί νόμιμη κατακύρωση για αυτά....τούτο το γεγονός της ματαίωσης δεν ασκεί έννομη επιρροή ως προς τη νομιμότητα της διαδικασίας για τα λοιπά είδη του διαγωνισμού, όπως, εν προκειμένω, για τα επίμαχα εντελλόμενα είδη, αφού αποτελούν αυτοτελή και ανεξάρτητα είδη, για τα οποία προβλέφθηκε δυνατότητα χωριστής υποβολής προσφοράς και αυτοτελούς κατακύρωσης....Περαιτέρω, ο τρίτος λόγος της Επιτρόπου,...είναι βάσιμος, καθότι, καίτοι προβλέφθηκε ως είδος στην οικεία διακήρυξη, ωστόσο, δεν έχει προϋπολογισθεί για αυτό χωριστή δαπάνη (σκ. ΙΙ). Επιπλέον, η δαπάνη για το ως άνω είδος δεν δύναται να θεωρηθεί νόμιμη, κατ’ εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 66 παρ. 28 του ν. 3984/2011, όπως ισχύει, αφού, μολονότι εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της, τόσο χρονικά όσο και από άποψη αντικειμένου της επίμαχης προμήθειας, δεν αποδεικνύεται από τον ελεγχόμενο φορέα η συνδρομή των λοιπών προϋποθέσεων εφαρμογής της (βλ. σκέψη ΙV), ήτοι της συμφωνίας των επίμαχων συμβατικών τιμών με αυτές του Παρατηρητηρίου Τιμών

Προμήθεια φίλτρων τεχνητού νεφρού :...ζητείται η ανάκληση της 115/2012 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα άγεται κατά πλειοψηφία στην κρίση ότι α) η παράλειψη της δημοσίευσης των επιμέρους έξι κατηγοριών των προς προμήθεια φίλτρων και των ζητούμενων επιμέρους ποσοτήτων τους στην Ε.Ε.Ε.Ε και τον εθνικό τύπο, καθώς και της εκτιμώμενης αξίας αυτών, αλλά και της συνολικής ποσότητας τους στην Ε.Ε.Ε.Ε. συνιστούν νομικές πλημμέλειες της διαγωνιστικής διαδικασίας, πλήττουσες το σύνολο αυτής (πρβλ. VI Τμ. Ελ. Συν. 408/2012), δοθέντος ότι, κατά τα γενόμενα δεκτά ανωτέρω, στο αναγκαίο περιεχόμενο των προκηρύξεων (δηλαδή των περιλήψεων της διακήρυξης) περιλαμβάνονται τα ως άνω στοιχεία, ενώ η πλημμέλεια αυτή δεν μπορεί να θεραπευθεί με την επικαλούμενη παροχή πρόσβασης, με ηλεκτρονικό μέσο, στη διακήρυξη και τα λοιπά τεύχη του διαγωνισμού, καθόσον τοιουτοτρόπως δεν δύνανται να υποκατασταθούν οι προβλεπόμενες από το νόμο διατυπώσεις δημοσιότητας,περαιτέρω δε ο ισχυρισμός της αιτούσας ότι αυτό οφείλεται σε παραδρομή δεν επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία του φακέλου(..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση, καθώς και οι υπέρ αυτής ασκηθείσες παρεμβάσεις.