ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.1/86/2017
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Παροχή νομικών υπηρεσιών(...)Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ανάθεση της παροχής νομικών υπηρεσιών για το σύνολο των υποθέσεων που θα ανέκυπταν σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα στο φερόμενο ως δικαιούχο της εντελλόμενης πληρωμής δικηγόρο, αντίκειται στις διατάξεις του άρθρου 72 παρ. 1 περ. ιε του ν. 3852/2010, κατά τις οποίες η ανάθεση της παροχής νομικών υπηρεσιών σε δικηγόρο επιτρέπεται μόνο για συγκεκριμένη υπόθεση. Και τούτο, διότι η υφιστάμενη κενή οργανική θέση δικηγόρου με πάγια αντιμισθία, η ύπαρξη της οποίας δεν αμφισβητείται από το εκδόσαν το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα νομικό πρόσωπο, δύναται, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά και στη μείζονα σκέψη της παρούσας, να πληρωθεί μόνο με πρόσληψη δικηγόρου, η οποία ενεργείται σύμφωνα με τη διαδικασία, που προβλέπεται στις σχετικές διατάξεις και όχι με απευθείας ανάθεση σε δικηγόρο σχετικής σύμβασης παροχής υπηρεσιών. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός του νομικού προσώπου ότι η εκκαθαρισθείσα αμοιβή είναι κατώτερη της νόμιμης, ερείδεται επί εσφαλμένης προϋπόθεσης, αφού η διαμόρφωση του ύψους της δικηγορικής αμοιβής σε ορισμένο ύψος, δεν δύναται να άρει, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 72 του ν. 3852/2010, την ως άνω διαπιστωθείσα νομική πλημμέλεια (πρβλ. ΕΣ Κλιμ.ΠρολΕλ.Δαπ. στο Ι Τμ. 142/2014), ενώ η επίκληση της ισχύουσας αναστολής προσλήψεων, βάσει των διατάξεων των άρθρων 10 και 11 του ν. 3833/2010 (ΦΕΚ Α΄ 40), και της, παρεπόμενης αυτής, ανάγκης έγκρισης της, προβλεπόμενης στο άρθρο 2 της 33/2006 Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου (ΠΥΣ) «Αναστολή διορισμών και προσλήψεων στο Δημόσιο Τομέα.» (ΦΕΚ Α΄ 280), διαδικασίας έγκρισης, πέραν του ότι ερείδεται επί εσφαλμένης νομικής προϋπόθεσης, δοθέντος ότι οι εν λόγω ρυθμίσεις δεν αποκλείουν γενικώς κάθε πρόσληψη κατά το διάστημα ισχύος τους, αλλά θέτουν, προϋποθέσεις και περιορισμούς, πέραν των υφισταμένων γενικώς, στις διαδικασίες πλήρωσης κενών οργανικών θέσεων, σε κάθε περίπτωση γίνεται αναποδείκτως, χωρίς την επίκληση και την προσκόμιση ειδικότερων στοιχείων από τα οποία να προκύπτει ότι στην προκειμένη υπόθεση ο Σύνδεσμος κίνησε τη διαδικασία έγκρισης από το προβλεπόμενο στην ΠΥΣ όργανο ή ότι ενδεχόμενο αίτημα απορρίφθηκε. Τέλος, ανεξαρτήτως της λυσιτέλειας αυτής, η επίκληση της ανάγκης ύπαρξης πιστώσεων για τη δαπάνη μισθοδοσίας, προκειμένου για την εκκίνηση διαδικασίας πλήρωσης της υφιστάμενης κενής οργανικής θέσης, γίνεται αορίστως, χωρίς την επίκληση των ειδικότερων περιστάσεων που κατέστησαν εν προκειμένω την ύπαρξη των απαιτούμενων για τη μισθοδοσία πιστώσεων κατά το χρόνο του διορισμού και τα επόμενα αυτού έτη αδύνατη.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.1/3/2015
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝΜε δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ανάθεση, στη φερόμενη ως δικαιούχο της εντελλόμενης πληρωμής δικηγορική εταιρεία, της παροχής νομικών υπηρεσιών για το σύνολο των υποθέσεων που θα ανέκυπταν σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, αντίκειται στις διατάξεις του άρθρου 72 παρ. 1 περ. ιε του ν. 3852/2010, κατά τις οποίες η ανάθεση της παροχής νομικών υπηρεσιών σε δικηγόρο επιτρέπεται μόνο για συγκεκριμένη υπόθεση. Η πλημμέλεια αυτή, που ανάγεται στο κύρος της ελεγχόμενης σύμβασης παροχής νομικών υπηρεσιών, εξετάζεται αυτεπαγγέλτως, παρέλκει δε η εξέταση των προβαλλόμενων από τον Επίτροπο λόγων διαφωνίας, που αφορούν σε επιμέρους ζητήματα που προκαλούνται λόγω ακριβώς της παράνομης κατά τα ανωτέρω ανάθεσης, και ειδικότερα στην αδυναμία προσδιορισμού της φύσης των υπηρεσιών που παρασχέθηκαν και στην έκταση της παρεχόμενης εντολής. Ως εκ τούτου, η δαπάνη που εντέλλεται με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν είναι νόμιμη και το ένταλμα αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί. ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.1/43/2015
ΕΣ/ΤΜ.1/43/2015
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:επιδιώκεται η ανάκληση της 3/2015 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Ι Τμήμα του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχει λόγος να αποστεί από τα κριθέντα με την προσβαλλόμενη πράξη του ως άνω Κλιμακίου και τούτο διότι η ύπαρξη κενής οργανικής θέσης δικηγόρου με πάγια αντιμισθία δύναται, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά και στη μείζονα σκέψη της παρούσας, να πληρωθεί μόνο με πρόσληψη δικηγόρου, η οποία ενεργείται σύμφωνα με τη διαδικασία, που προβλέπεται στις σχετικές διατάξεις και όχι με απευθείας ανάθεση σε δικηγόρο ή δικηγορική εταιρία σχετικής σύμβασης παροχής υπηρεσιών. Στην προκειμένη περίπτωση ο αιτών Δήμος δεν προέβη σε καμία ενέργεια για την πλήρωση της ως άνω κενής οργανικής θέσης και ως εκ τούτου δεν αποδεικνύει ότι η πλήρωσή της ήταν αδύνατη. Περαιτέρω και ενόψει του ότι οι δικηγόροι που προσλαμβάνονται από το Δημόσιο, ν.π.δ.δ. και ο.τ.α με σχέση έμμισθης εντολής και πάγια αντιμισθία, δεν υπόκεινται σε ελεγχόμενο ωράριο απασχόλησης υποχρεωτικά και εκ των προτέρων καθορισμένο, αλλά σε χρόνο εύλογο και απαραίτητο, αναλόγως των υπαρχουσών αναγκών, όπως αυτές διαμορφώνονται από τον εντολέα (βλ. την 98/2014 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους), σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο Δήμος ανέθεσε σε δικηγορική εταιρία των Αθηνών όλες τις υποθέσεις για την κάλυψη των σχετικών αναγκών του Δήμου, αναφέροντας, μάλιστα, ρητά στη σχετική σύμβαση ότι «ο Νομικός Σύμβουλος θα βρίσκεται σε καθημερινή βάση στη διάθεση του Δήμου, μέσω τηλεφώνου ή email για οποιοδήποτε άλλο θέμα ανακύψει ανάγκη συνδρομής του, χωρίς αυτό να συνεπάγεται φυσική του παρουσία στις εγκαταστάσεις αυτού» αποδεικνύουν ότι η νομική στήριξη του Δήμου και των Υπηρεσιών του με πάσης φύσεως συμβουλές και γνωμοδοτήσεις επί των ζητημάτων που ανακύπτουν σε καθημερινή βάση, δύναται να καλυφθούν και εξ αποστάσεως και δεν απαιτούν την συνεχή αυτοπρόσωπη παρουσία του δικηγόρου στην έδρα του Δήμου, όπως αβάσιμα υποστηρίζει ο Δήμος και ως εκ τούτου δεν καθίσταται αυτονόητο, κατά την κοινή πείρα και λογική, ότι σε περίπτωση προκήρυξης της σχετικής θέσης δεν θα υπήρχε ενδιαφέρον, όχι μόνον από τους δικηγόρους της Σάμου, αλλά και από δικηγόρους άλλων περιοχών της Ελλάδας. Επίσης, αλυσιτελώς προβάλλεται ότι η σύμβαση μεταξύ του Δήμου και της δικαιούχου δικηγορικής εταιρίας ήταν ορισμένου και όχι αορίστου χρόνου, διότι η διάρκεια αυτής δεν επηρεάζει τη νομιμότητά της, πολλώ μάλλον που οι συμβάσεις αυτές θεωρούνται ως αορίστου χρόνου ακόμη και αν έχουν υπογραφεί για ορισμένο χρόνο (Α.Π. 1379/2007 ΕλΔ 48). Τέλος, ομοίως αλυσιτελώς προβάλλεται ότι η σύμβαση εκτελέστηκε από την αντισυμβαλλόμενη δικηγορική εταιρία, ενώ δεν συντρέχει περίπτωση συγγνωστής πλάνης των οργάνων του αιτούντος Δήμου, καθόσον οι διατάξεις με τις οποίες προβλέπεται ότι κάλυψη των κενών οργανικών θέσεων δικηγόρου γίνεται ύστερα από προκήρυξη είναι συγκεκριμένες και σαφείς. Απορρίπτει την αίτηση.
ΕλΣυν.Κλ.Τμ.1/51/2018
Καταβολή μισθοδοσίας δικηγόρου Δήμου με έμμισθη εντολή:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νομίμως ο νεοπροσληφθείς δικηγόρος … κατετάγη, ως δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, στο 15ο και όχι στο 3ο μισθολογικό κλιμάκιο, απορριπτομένου ως αβασίμου του περί του αντιθέτου λόγου διαφωνίας της αναπληρώτριας Επιτρόπου. Και τούτο, διότι η κατάταξή του, ως δικηγόρου παρ’ Αρείω Πάγω, στο 15ο μισθολογικό κλιμάκιο υπαγορεύεται από τις επιτακτικού χαρακτήρα διατάξεις του άρθρου 44 του Κώδικα περί Δικηγόρων και του άρθρου 9 του ν. 4354/2015, οι οποίες καθορίζουν τα κατώτατα δυνατά όρια των απολαβών των με πάγια αντιμισθία αμειβόμενων δικηγόρων. Ο όρος δε της 29037/17.11.2015 προκήρυξης του Δήμου .., που απαιτούσε ως τυπικό προσόν για την πρόσληψη στην εν λόγω θέση την ιδιότητα των υποψηφίων ως δικηγόρων παρά Πρωτοδίκαις, δεν απέκλειε όπως ο υποψήφιος δικηγόρος έχει ιδιότητα ανώτερη αυτής του δικηγόρου παρά Πρωτοδίκαις, ήτοι να έχει την ιδιότητα δικηγόρου παρ’ Αρείω Πάγω, δεδομένου ότι και ένας δικηγόρος παρά Πρωτοδίκαις δύναται να εξελιχθεί σε δικηγόρο παρ’ Αρείω Πάγω, με την συνδρομή των προβλεπόμενων στις οικείες διατάξεις του Κώδικα των Δικηγόρων προϋποθέσεων, οπότε διαμορφώνεται αντίστοιχα και η κατάταξη σε μισθολογικό κλιμάκιο .(....)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι νόμιμη, πλην όμως αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2017, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.
ΕΣ/ΤΜ.1/79/2010
Παροχή νομικών υπηρεσιών:..Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, αφού στον Οργανισμό του Νοσοκομείου προβλέπονται, μετά από εκτίμηση των σχετικών αναγκών του, δύο θέσεις δικηγόρων με έμμισθη εντολή, οι ανάγκες διεκπεραίωσης των νομικών υποθέσεών του πρέπει να καλύπτονται από τους δικηγόρους που προσλαμβάνονται στις ανωτέρω θέσεις. Επομένως, δεν είναι νόμιμη η παροχή εντολής στον φερόμενο ως δικαιούχο, του επίμαχου χρηματικού εντάλματος, δικηγόρο για τη διεκπεραίωση των μνημονευθέντων στην προηγούμενη σκέψη υποθέσεων, οι οποίες, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, δεν είναι ιδιαίτερα σοβαρές και ειδικής φύσης, ώστε το συμφέρον του Νοσοκομείου να επιβάλλει την ανάθεσή τους σε δικηγόρο με εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία, ούτε, άλλωστε, ανατέθηκαν κατ’ επίκληση της ιδιαίτερα σοβαρής και ειδικής φύσης τους. Εξάλλου, και στην περίπτωση που γινόταν δεκτό ότι μπορούσε, κατ’ εξαίρεση, να ανατεθεί η εντολή στον φερόμενο ως δικαιούχο δικηγόρο για τη διεκπεραίωση των ανωτέρω υποθέσεων, λόγω της μη ολοκλήρωσης της διαδικασίας πλήρωσης της μίας κενής θέσης δικηγόρου με έμμισθη εντολή, η οποία (διαδικασία), σημειωτέον, εκκρεμεί, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, από το έτος 2004, και πάλι η σχετική εντολή μπορούσε να ανατεθεί μόνο κατά συγκεκριμένη υπόθεση και δεν μπορούσε να δοθεί, ως εν προκειμένω, γενική πληρεξουσιότητας στον ανωτέρω δικηγόρο για το χειρισμό όλων γενικά των νομικών υποθέσεων του Νοσοκομείου για αόριστο χρονικό διάστημα. Περαιτέρω, πρέπει ακόμη να σημειωθεί ότι οι εφέσεις που άσκησε το Νοσοκομείου, ενώπιον του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών, τόσο κατά της …, για την οποία εντέλλεται αμοιβή 117,00 ευρώ (βλ. ανωτέρω σκέψη 3, πίνακα αμοιβών υπό στοιχ. α΄), όσο και κατά της …., για την οποία εντέλλεται αμοιβή, επίσης, 117,00 ευρώ (βλ. ανωτέρω σκέψη 3, πίνακα αμοιβών υπό στοιχ. δ΄), δεν υπογράφονται από τον φερόμενο ως δικαιούχο, του επίμαχου χρηματικού εντάλματος, δικηγόρο αλλά από τον δικηγόρο …., ο οποίος υπηρετεί στο Νοσοκομείο με σχέση έμμισθης εντολής. Εν όψει όλων των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα δικηγορικές αμοιβές, δυνάμει της μνημονευθείσας στην προηγούμενη σκέψη μη νόμιμης σχετικής 1257/1.10.2007 εντολής του Διοικητή του Νοσοκομείου στον φερόμενο ως δικαιούχο δικηγόρο, δεν είναι νόμιμες και, ως εκ τούτου, το χρηματικό αυτό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΝΣΚ/213/2018
Εκχώρηση σε δικηγόρο μέρους επιδικασθείσας, με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, δίκαιης ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης, έναντι δικηγορικής αμοιβής. 1) Η εκχωρηθείσα από δικαιούχο σε δικηγόρο απαίτηση μέρους επιδικασθείσας, με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, δίκαιης ικανοποίησης, λόγω ηθικής βλάβης, έναντι δικηγορικής αμοιβής, δύναται να αποτελέσει αντικείμενο κατάσχεσης και αυτεπάγγελτου συμψηφισμού με τις οφειλές του δικηγόρου προς το Δημόσιο (ομόφ.). 2) Η μη γνωστοποίηση του εκχωρητηρίου εγγράφου στην αρμόδια για τη φορολόγηση του δικηγόρου Δ.Ο.Υ., κωλύει την καταβολή της εκχωρηθείσας στο δικηγόρο απαίτησης (πλειοψ.)
ΕλΣυν/Κλ.1/334/2015
Ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο(....) Η ανάθεση στη φερόμενη ως δικαιούχο, της νομικής υποστήριξης του Δήμου, στην ως άνω υπόθεση, δεν είναι νόμιμη, καθόσον αυτή ανάγεται στα συνήθη καθήκοντα του υπηρετούντος στο Δήμο δικηγόρου. Εξάλλου, από την …απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής δεν προκύπτει συγκεκριμένο κώλυμα του ήδη υπηρετούντος με πάγια αντιμισθία δικηγόρου να χειρισθεί την υπόθεση αυτή, ενώ δεν διαλαμβάνεται αιτιολογία για την κατ’ εξαίρεση ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο του χειρισμού της εν λόγω υπόθεσης. Εξάλλου, από την 267/28-11-2014 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής δεν προκύπτει συγκεκριμένο κώλυμα του ήδη υπηρετούντος με πάγια αντιμισθία δικηγόρου να χειρισθεί την υπόθεση αυτή, ενώ δεν διαλαμβάνεται αιτιολογία για την κατ’ εξαίρεση ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο του χειρισμού της εν λόγω υπόθεσης. (…)Περαιτέρω, αβασίμως ο Δήμος …υποστηρίζει ότι η έλλειψη αιτιολογίας της 267/28-11-2014 απόφασης ανάθεσης της Οικονομικής Επιτροπής καλύπτεται από όσα μνημονεύονται στην προεκτεθείσα 25/2012 αρχική απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, αφού ούτε σε αυτήν την απόφαση διαλαμβάνεται αιτιολογία, όσον αφορά στην αδυναμία του υπηρετούντος δικηγόρου να επιτελέσει τα εν λόγω καθήκοντα. Τέλος, ο Δήμος προβάλλει ότι ο καθορισμός της δικηγορικής αμοιβής, ορθώς γίνεται κατά παρέκκλιση των νόμιμων αμοιβών που ορίζονται στον Κώδικα Δικηγόρων και ιδίως στο Παράρτημα Ι αυτού, ενώ με τον καθορισμό της δικηγορικής αμοιβής στο προαναφερόμενο ύψος δεν παραβιάζεται η αρχή της οικονομικότητας. Ωστόσο, ο ισχυρισμός αυτός είναι αβάσιμος, καθόσον από την απόκλιση μεταξύ της ως άνω αμοιβής (10.000,00 ευρώ) και της προβλεπόμενης από των Κώδικα περί Δικηγόρων νόμιμης αμοιβής του δικηγόρου (331,00 ευρώ) προκύπτει ότι σε κάθε περίπτωση η εντελλόμενη με το χρηματικό ένταλμα δαπάνη υπερβαίνει κατά πολύ το προσήκον μέτρο.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.1/239/2019
Καταβολή αμοιβής δικηγόρου :Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει όσων έγιναν δεκτά στην προηγούμενη νομική σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι προβληθέντες από τον Επίτροπο λόγοι διαφωνίας παρίστανται βάσιμοι. Ειδικότερα, η εντελλόμενη με το υπό έλεγχο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νομίμως εκκαθαρισμένη, καθόσον – ανεξαρτήτως της πλήρους έλλειψης αιτιολογίας των αποφάσεων της Οικονομικής Επιτροπής για την ανάθεση των δικηγορικών υπηρεσιών στον φερόμενο ως δικαιούχο του εντάλματος – δεν υφίστανται έγκυρες συμβάσεις παροχής δικηγορικών υπηρεσιών, καθόσον δεν προηγήθηκε αιτιολογημένη κρίση του αποκλειστικώς αρμόδιου Δημοτικού Συμβουλίου σχετικά με τον προσδιορισμό των αμοιβών του φερομένου ως δικαιούχου δικηγόρου, η οποία να συνιστά το προϊόν διαβούλευσης των συμβαλλομένων μερών. Επί της παραδοχής αυτής ουδεμία επιρροή ασκεί η κατάθεση των από 25.5.2018 και 25.6.2018 πινάκων αμοιβών και εξόδων του φερόμενου ως δικαιούχου δικηγόρου, αφού τα έγγραφα αυτά, ακόμα και υπό την εκδοχή ότι συνιστούν έγγραφες προτάσεις κατατέθηκαν μετά την παροχή των επίμαχων νομικών υπηρεσιών, καθώς και ενώπιον της οικονομικής υπηρεσίας του Δήμου για την εκκαθάριση και ενταλματοποίηση της οικείας δαπάνης. Για τον ίδιο δε ακριβώς λόγο, της εκ των υστέρων σύνταξης αυτών, δεν είναι ληπτέα υπόψη και τα προσκομισθέντα ιδιωτικά συμφωνητικά μεταξύ του Δημάρχου και του ανωτέρω δικηγόρου. Επισημαίνεται ότι, ενόψει όσων ανωτέρω (στην σκέψη ΙΙ.1.Β της παρούσας) έγιναν δεκτά, η πρόβλεψη του Κώδικα Δικηγόρων ότι στην περίπτωση που δεν προκύπτει η ύπαρξη έγκυρης έγγραφης συμφωνίας περί αμοιβής για την παροχή δικηγορικών υπηρεσιών, ισχύουν οι οριζόμενες νόμιμες αμοιβές, έχει την έννοια ότι οι οριζόμενες νόμιμες αμοιβές ισχύουν όταν η αμοιβή για την παροχή δικηγορικών υπηρεσιών έχει εγκριθεί από το διοικητικό όργανο, αλλά η σχετική απόφαση και η σε εκτέλεση αυτής συμφωνία είναι νομικώς πλημμελής για άλλον λόγο και όχι στην περίπτωση που το στάδιο της διαπραγμάτευσης της αμοιβής απέβη ατελέσφορο, δηλαδή δεν προέκυψε συμφωνία των αντισυμβαλλόμενων ως προς το ουσιώδες στοιχείο της αμοιβής με την τήρηση της προσήκουσας διοικητικής διαδικασίας. Πέραν τούτων, η εντελλόμενη δαπάνη είναι και μη κανονική, καθόσον οι σχετικές αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης λήφθηκαν σε χρονικό σημείο (30.7.2018) μεταγενέστερο της παροχής των επίμαχων νομικών υπηρεσιών, κατά τους μήνες Οκτώβριο 2017 και Απρίλιο 2018, αντιστοίχως, ενώ, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, στην υπό στοιχείο ΙΙ.2 νομική σκέψη, η απόφαση αυτή έπρεπε να προηγείται χρονικά οποιασδήποτε σχετικής με την εν λόγω δαπάνη διοικητικής πράξης ή υλικής ενέργειας, δεδομένου ότι με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται ο σκοπός του νόμου που συνίσταται στην, εκ των προτέρων, δέσμευση των αναγκαίων πιστώσεων και στην αποτροπή της διενέργειας δαπανών καθ’ υπέρβαση αυτών.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.1/135/2019
Αμοιβή σε δικηγόρο: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο πρώτο λόγο διαφωνίας του Επιτρόπου, δεν είναι νόμιμη, καθόσον η παροχή εντολής εκπροσώπησης του Δήμου ...... στο φερόμενο ως δικαιούχο δικηγόρο έγινε με την 26158/19.6.2018 απόφαση του Δημάρχου και όχι με απόφαση έγκρισης της εν λόγω ανάθεσης από τη μόνη αρμόδια, σύμφωνα με το νόμο, να προβεί σε πρόσληψη δικηγόρου, Οικονομική Επιτροπή. Ούτε, εξάλλου, προκύπτει από την απόφαση αυτή του Δημάρχου ...... ότι αυτή εκδόθηκε προς αποφυγή άμεσου και προφανούς κινδύνου ή επαπειλούμενης ζημίας σε βάρος των συμφερόντων του Δήμου. Επιπλέον, δεν προηγήθηκε αιτιολογημένη κρίση του αποκλειστικώς αρμοδίου Δημοτικού Συμβουλίου περί του ευλόγου του ύψους της δικηγορικής αμοιβής, ως προϊόντος διαβούλευσης των συμβαλλομένων μερών, μετά από συνεκτίμηση των ειδικών περιστάσεων της συγκεκριμένης υπόθεσης. Οι ως άνω ελλείψεις δεν δύνανται να καλυφθούν εκ των υστέρων, μετά την συζήτηση της υπόθεσης στο Διοικητικό Εφετείο Αθηνών, με την 292/26.6.2018 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής περί ορισμού πληρεξουσίου δικηγόρου και την 165/19.9.2018 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου περί καθορισμού της αμοιβής του φερόμενου ως δικαιούχου του εντάλματος, καθόσον αμφότερες οι αποφάσεις εκδόθηκαν μετά την παροχή των επίμαχων νομικών υπηρεσιών. Ενόψει των ανωτέρω, η επίμαχη δαπάνη είναι μη νόμιμη. Τέλος, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη κανονική καθόσον, όπως βασίμως διαλαμβάνει και η έκθεση διαφωνίας, η σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης ελήφθη σε χρονικό σημείο (2.8.2018) μεταγενέστερο της παροχής των επίμαχων νομικών υπηρεσιών, κατά το μήνα Ιούνιο 2018, ενώ, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, στην υπό στοιχείο ΙΙΙ νομική σκέψη, η απόφαση αυτή έπρεπε να προηγείται χρονικά οποιασδήποτε σχετικής με την εν λόγω δαπάνη διοικητικής πράξης ή υλικής ενέργειας, δεδομένου ότι με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται ο σκοπός του νόμου που συνίσταται στην, εκ των προτέρων, δέσμευση των αναγκαίων πιστώσεων και στην αποτροπή της διενέργειας δαπανών καθ’ υπέρβαση αυτών.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.1/190/2018
ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΑΜΟΙΒΗΣ ΓΙΑ ΠΑΡΟΧΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:..Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο λόγος διαφωνίας του Επιτρόπου περί παράβασης του άρθρου 72 του ν. 3852/2010 (βλ. στοιχ. α΄ περ. i΄ της Ι σκέψης) παρίσταται αβάσιμος, διότι από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι με την 148/13.6.2017 απόφαση, δοθέντος ότι δεν υπηρετούσαν κατά τον κρίσιμο χρόνο δικηγόροι με έμμισθη εντολή στο Δήμο .., παρασχέθηκε εντολή εκπροσώπησης στο φερόμενο ως δικαιούχο δικηγόρο .. από την αρμόδια, σύμφωνα με το νόμο, να προβεί σε πρόσληψη δικηγόρου Οικονομική Επιτροπή του Δήμου .., η οποία προηγήθηκε της εκτέλεσης της εντολής (βλ. την από 16.6.2017 ανακοπή και την από 16.6.2017 αίτηση αναστολής που κατατέθηκαν αυθημερόν στο Διοικητικό Πρωτοδικείο .., με αριθμό καταχώρησης ΑΚ141/16.6.2016 και ΑΝ29/16.6.2017 αντίστοιχα). Περαιτέρω, όμως, κατά παραδοχή του σχετικού λόγου της έκθεσης διαφωνίας (βλ. στοιχ. α΄ περ. ii΄ της Ι σκέψης) η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νομίμως εκκαθαρισμένη, καθόσον δεν υφίσταται έγκυρη σύμβαση παροχής δικηγορικών υπηρεσιών. Και τούτο, διότι δεν προηγήθηκε αιτιολογημένη κρίση του αποκλειστικώς αρμοδίου Δημοτικού Συμβουλίου περί του ευλόγου του ύψους της δικηγορικής αμοιβής μετά από συνεκτίμηση των ειδικών περιστάσεων της συγκεκριμένης υπόθεσης, η οποία να συνιστά το προϊόν διαβούλευσης των συμβαλλομένων μερών. Επί της παραδοχής αυτής ουδεμία επιρροή ασκεί η κατάθεση του από 26.6.2017 πίνακα αμοιβής του φερόμενου ως δικαιούχου δικηγόρου, αφού το έγγραφο αυτό, ακόμα και υπό την εκδοχή ότι συνιστά έγγραφη πρόταση, κατατέθηκε μετά την παροχή των επίμαχων νομικών υπηρεσιών, καθώς και ενώπιον της οικονομικής υπηρεσίας του Δήμου για την εκκαθάριση και ενταλματοποίηση της οικείας δαπάνης.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη είναι μη νόμιμη και μη κανονική και αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕλΣυν.Τμ.1(ΚΠΕ)/270/2016
ΑΜΟΙΒΗ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥ:. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις (II, III και IV), το Κλιμάκιο κρίνει, κατ’ αρχάς, ότι η από 2.7.2008 έγγραφη συμφωνία μεταξύ του Δήμου ..... και του φερόμενου ως δικαιούχου δικηγόρου για την παροχή των προαναφερόμενων νομικών υπηρεσιών αφορά μεν στο ίδιο νομικό ζήτημα, επαναλαμβανόμενο, ωστόσο, σε περισσότερες δικαστικές διενέξεις διαφόρων οικονομικών ετών που αφορούν σε διαφορετικές ανώνυμες εταιρείες, ήτοι πρόκειται για διαφορετικές υποθέσεις, για την διεκπεραίωση των οποίων απαιτείται κάθε φορά, κατ’ άρθρο 103 παρ. 2 περ. ι του ν. 3463/2006 (ήδη άρθρο 72 παρ. 1 περ. ιε του ν. 3852/2010), απόφαση ανάθεσης εντολής κατά συγκεκριμένη υπόθεση, όπως άλλωστε προβλέπεται τόσο στην 269/2008 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου περί καθορισμού της αμοιβής και των όρων παροχής των εν λόγω νομικών υπηρεσιών, όσο και στο ιδιωτικό συμφωνητικό που συνήφθη σε εκτέλεση αυτής. Ως εκ τούτου, η αμοιβή του φερόμενου ως δικαιούχου δικηγόρου για τη διενέργεια των εξώδικων και δικαστικών ενεργειών κάθε συγκεκριμένης υπόθεσης κρίνεται αυτοτελώς και δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα ή μη της εντελλόμενης δαπάνης η προηγούμενη θεώρηση χρηματικών ενταλμάτων καταβολής αμοιβής στον ίδιο δικηγόρο για το χειρισμό παρόμοιων υποθέσεων που στηρίζονται στην ως άνω έγγραφη συμφωνία γενικής παροχής εντολής δικηγορικών υπηρεσιών, απορριπτομένου ως αβασίμου του σχετικού ισχυρισμού του Δήμου ..... περί εφαρμογής του π.δ. 136/2011, λόγω του ότι έχουν ήδη θεωρηθεί χρηματικά εντάλματα σε εκτέλεση του ίδιου ιδιωτικού συμφωνητικού. Περαιτέρω, η ανάθεση γενικά στο φερόμενο ως δικαιούχο δικηγόρο της νομικής υποστήριξης του Δήμου στις ως άνω υποθέσεις, με την 437/2007 απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής και την 269/2008 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ....., είναι μη νόμιμη, καθόσον, όπως έχει κριθεί (βλ. Ε.Σ. Ι Τμ. πρ. 79/2010, 116/2007, 204/2005) στις περιπτώσεις επιτρεπτής ανάθεσης εντολής σε δικηγόρο της διεκπεραίωσης νομικών υποθέσεων, η σχετική εντολή παρέχεται μόνο κατά συγκεκριμένη υπόθεση και δεν είναι νόμιμη η παροχή εντολής για το χειρισμό όλων γενικά των νομικών υποθέσεων του νομικού προσώπου για αόριστο χρονικό διάστημα, έστω κι αν αφορούν στο ίδιο νομικό ζήτημα, καθόσον γενική πληρεξουσιότητα για το χειρισμό νομικών υποθέσεων του νομικού προσώπου, παρέχεται, μόνο, στους, με τη νόμιμη διαδικασία, προσλαμβανόμενους με έμμισθη εντολή δικηγόρους του. Εν προκειμένω, δεν έχει τηρηθεί η διαδικασία που προβλέπεται στις οικείες διατάξεις (άρθρο 103 παρ. 2 του ν. 3463/2006, ήδη άρθρο 72 του ν. 3852/2010), οι οποίες διαγράφουν αυτοτελή και αποκλειστική ρύθμιση ως προς την αρμοδιότητα, τις προϋποθέσεις και τον τρόπο ανάθεσης των νομικών υπηρεσιών από Δήμο, καθόσον δεν έχει προηγηθεί αιτιολογημένη απόφαση της Δημαρχιακής (ήδη Οικονομικής) Επιτροπής του Δήμου ..... περί ανάθεσης εντολής διεκπεραίωσης των ως άνω νομικών υποθέσεων του Δήμου στο φερόμενο ως δικαιούχο δικηγόρο κάθε φορά με ξεχωριστές αποφάσεις ανά υπόθεση, όπως άλλωστε προβλεπόταν τόσο στην 269/2008 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου όσο και στο οικείο συμφωνητικό που υπεγράφη μεταξύ του Δήμου ..... και του φερόμενου ως δικαιούχου των χρηματικών ενταλμάτων δικηγόρου, κατά τους βασίμως προβαλλόμενους πρώτο και τρίτο λόγους διαφωνίας της Επιτρόπου. Εξάλλου, ανεξαρτήτως των ως άνω λόγων μη νομιμότητας της ανάθεσης, ο καθορισμός της αμοιβής του φερόμενου ως δικαιούχου δικηγόρου, με την 269/2008 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, δεν είναι νόμιμος, ως αντικείμενος στις αρχές της δημοσιονομικής νομιμότητας, καθόσον δεν διαλαμβάνεται αιτιολογημένη κρίση σχετικά με το εύλογο της αμοιβής σε συνάρτηση με τις ιδιαιτερότητες κάθε υπόθεσης ξεχωριστά, μετά από συνεκτίμηση των ειδικών περιστάσεων της συγκεκριμένης υπόθεσης (π.χ. οι εξειδικευμένες νομικές γνώσεις ή η εμπειρία που τυχόν απαιτείται, τα πρωτότυπα νομικά ζητήματα που ενδεχομένως ανακύπτουν, η πολυπλοκότητα του πραγματικού της οικείας υπόθεσης και ο δυσεπίλυτος χαρακτήρας της - βλ. Ε.Σ. Πρακτικά Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο Ι Τμ. 10η/10.6.2014). Αυτές οι παραδοχές έχουν προέχουσα σημασία, δεδομένου ότι, εν προκειμένω, το επίμαχο νομικό θέμα ανακύπτει κατ’ εξακολούθηση στο πλαίσιο πανομοιότυπων εξώδικων και δικαστικών ενεργειών του φερόμενου ως δικαιούχου δικηγόρου, που ανάγονται σε περισσότερα οικονομικά έτη και έχουν ως πυρήνα το αυτό νομικό ζήτημα
Μη ανακλητέα με την ΕλΣυν.Τμ.1/24/2017