ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ:Με τα δεδομένα αυτά, οι υποβληθείσες προς έλεγχο συμβάσεις αφορούν σε αγορά ακινήτων και για το λόγο αυτό, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκ. III), δεν υπόκεινται σε έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο, αφού δεν εμπίπτουν στην έννοια των συμβάσεων προμήθειας αγαθών, παροχής υπηρεσιών και εκτέλεσης έργων, που καταλαμβάνονται από τις ρυθμίσεις των προαναφερόμενων διατάξεων. Επομένως, απαραδέκτως υποβάλλονται προς έλεγχο νομιμότητας τα εν λόγω σχέδια σύμβασης.

Παροχή υπηρεσιών καθαρισμού χώρων:Με τα δεδομένα αυτά, ενόψει του ότι η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη του διαγωνισμού, που προκηρύχθηκε με την 17/2022 διακήρυξη της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, ανέρχεται στο ποσό των 140.388,22 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), ήτοι υπολείπεται του ποσού των 300.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), τα ελεγχόμενα σχέδια συμβάσεων εκφεύγουν του προσυμβατικού ελέγχου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και, επομένως, απαραδέκτως εισάγονται για έλεγχο (βλ. ΕλΣυν Ζ΄ Κλιμ. 33, 195/2019, 311/2018, πρβλ. Ζ΄ Κλιμ. 1008/2022 κ.ά.).

ΜΙΣΘΩΣΗ ΑΚΙΝΗΤΟΥ ΑΠΟ ΔΗΜΟ:χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου …, ποσού 1.500,00 ευρώ, που αφορά στην καταβολή μισθώματος μηνός Μαρτίου 2011 στη φερόμενη ως δικαιούχο …, ιδιοκτήτρια ακινήτου που μισθώνει ο Δήμος για την στέγαση της Υπηρεσίας Καθαριότητας.(...)Τέλος, αλυσιτελώς προβάλλεται και ο τέταρτος λόγος διαφωνίας, καθόσον για τη νομιμότητα της απευθείας μίσθωσης αρκεί  το γεγονός ότι συντρέχει μία, εν προκειμένω,  εκ των περιπτώσεων του άρθρου 3 παρ. 2 του ν. 3130/2003.που αφορά στην επέκταση ήδη εγκατεστημένης υπηρεσίας του Δήμου σε μη μισθωμένο χώρο του ίδιου ακινήτου, η οποία δεν υπερβαίνει την επιφάνεια του ήδη μισθωμένου ακινήτου, ενώ δεν ήταν απαραίτητο να αποδειχθεί επιπροσθέτως ότι συνέτρεχε και κατεπείγουσα ανάγκη. Αποφαίνεται ότι το 295, οικονομικού έτους 2011, χρηματικό ένταλμα πληρωμής του Δήμου …, ποσού 1.500,00 ευρώ, πρέπει να θεωρηθεί.

Μίσθωση ακινήτου :Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η υπό σύναψη σύμβαση αποτελεί σύμβαση μίσθωσης ακινήτου και δεν αφορά σε κατασκευή δημόσιου έργου, προμήθεια αγαθών ή παροχή δημόσιας υπηρεσίας, με συνέπεια να μην υπόκειται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Ως εκ τούτου, απαραδέκτως υποβάλλεται για έλεγχο ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου.

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΑΓΟΡΑΣ/ΜΙΣΘΩΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας και το σχέδιο συμβολαίου για την αγορά ενός ακινήτου εκ μέρους της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας Α.Ε.» (στο εξής Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε.), για τις ανάγκες στέγασης των Κεντρικών Υπηρεσιών της, εκτιμώμενης αξίας 25.000.000.000,00 ευρώ και συμβατικής  αξίας 21.520.000,00 ευρώ.(....)Ο 4412/2016 δεν τυγχάνει εφαρμογής στην υπό έλεγχο διαδικασία (βλ. άρθρο 10 περ. α. ν. 4412/2016 και πρβλ. Ελ Συν Πρ. Ζ Κλ. 381/2021, 54/2016). Εντούτοις, στη διαδικασία που προηγείται της σύναψης της υπό έλεγχο σύμβασης έχουν εφαρμογή οι βασικές αρχές της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης περί διαφάνειας, ανάπτυξης ελεύθερου ανταγωνισμού, δημοσιότητας, αναλογικότητας, αμοιβαίας αναγνώρισης, μη διάκρισης και ίσης μεταχείρισης(....)Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο δεν διαπιστώνει ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στη διαδικασία και το σχέδιο συμβολαίου για την αγορά ενός ακινήτου εκ μέρους της Δ.Ε.Δ.Δ.Η.Ε. Α.Ε., για τις ανάγκες στέγασης των Κεντρικών Υπηρεσιών της αντί τιμήματος 21.520.000,00 ευρώ και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου συμβολαίου

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/554/2022.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Στην υπό κρίση υπόθεση, οι υποβληθείσες προς έλεγχο προγραμματικές συμβάσεις, με αντικείμενο τη μεταβίβαση της αρμοδιότητας υλοποίησης των πράξεων  «Αντικατάσταση εσωτερικού δικτύου ύδρευσης στην Τ.Κ. Αγ. Παρασκευής Κόνιτσας» και «Αντικατάσταση εσωτερικού δικτύου ύδρευσης στην Τ.Κ. Διστράτου Κόνιτσας» από τον Δήμο Κόνιτσας στην Περιφέρεια Ηπείρου, υπεγράφησαν, στις 3.9.2021, από τον Δήμαρχο Κόνιτσας και τον Περιφερειάρχη Ηπείρου, αντίστοιχα, που εκπροσωπούν νομίμως τους άνω φορείς. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, οι εν λόγω υποβληθείσες προς έλεγχο προγραμματικές συμβάσεις, που έχουν ήδη συναφθεί μεταξύ των ανωτέρω συμβαλλόμενων μερών, απαραδέκτως εισάγονται στο Κλιμάκιο τούτο για άσκηση ελέγχου νομιμότητας. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι οι ως άνω προγραμματικές συμβάσεις δύναται να ελεγχθούν στο πλαίσιο του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας των εκτελεστικών τους συμβάσεων, οπότε και θα κριθεί η νομιμότητα του περιεχομένου και των κατ’ ιδίων όρων τους ως αναγκαίο πρόκριμα των τελευταίων (βλ. ΕλΣυν VI Τμ. 2226/2016, 3002/2014, 3237, 4143/2013, πρβλ 26/2017, Ε΄ Κλ. 453/2022).

ΜΕΛΕΤΗ:Υπό το ανωτέρω πραγματικό της προκείμενης υπόθεσης και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, απαραδέκτως υποβάλλεται για έλεγχο η 2η συμπληρωματική - τροποποιητική αυτής ελεγχόμενη σύμβαση, καθόσον τούτο δεν προβλέπεται από τη ρύθμιση του άρθρου 324 παρ. 5 του ν.4700/2020 που απαριθμεί τις κατηγορίες των τροποποιητικών (συμπληρωματικών) συμβάσεων που υπάγονται στον προσυμβατικό έλεγχο.

	Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 1 και 2 της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το ως άνω σχέδιο σύμβασης απαραδέκτως εισάγεται ενώπιόν του για έλεγχο νομιμότητας, προεχόντως διότι επί του ιδίου σχεδίου σύμβασης έχει ήδη προηγηθεί οριστική κρίση του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου περί αποχής από τον έλεγχο νομιμότητας, η οποία (κρίση) στηρίζεται αυτοτελώς στην προαναφερθείσα επάλληλη αιτιολογία της 4/2022 πράξης του Επιτρόπου, ότι δηλαδή το υποβληθέν στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου σχέδιο αφορά σε σύμβαση ήδη εκτελεσθείσα κατά το μεγαλύτερο μέρος της. Η εν λόγω, περί αποχής από τον έλεγχο νομιμότητας, οριστική κρίση του Επιτρόπου μπορεί να αμφισβητηθεί μόνο με τον περιοριστικώς προβλεπόμενο από τις οικείες διατάξεις τρόπο (βλ. σκέψη 2 της παρούσας), ήτοι με άσκηση προσφυγής ανάκλησης ενώπιον του αρμοδίου Τμήματος του Δικαστηρίου, το δε παρόν Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας να εξετάσει την ως άνω κρίση του Επιτρόπου επ’ ευκαιρία της εκ νέου υποβολής του ιδίου σχεδίου σύμβασης ενώπιόν του και να προβεί εξαρχής σε έλεγχο νομιμότητας αυτού. Σε κάθε περίπτωση, το Κλιμάκιο παρατηρεί, σύμφωνα με όσα διαλαμβάνονται ειδικότερα στη σκέψη 3.5 της παρούσας, ότι η εν λόγω σύμβαση δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 324 του ν. 4700/2020 και κατ’ επέκταση δεν υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο.

ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΟΥ ΑΠΟ ΔΗΜΟ:Συγκεκριμένα, η μεν έκθεση της εκτιμητικής εταιρείας … LTD, που προσκομίσθηκε στο Κλιμάκιο, είναι ανεπίκαιρη και δεν αντικατοπτρίζει τις παρούσες οικονομικές συνθήκες και την τρέχουσα αξία του ακινήτου ..., δοθέντος ότι προσδιορίζει την αγοραία αξία αυτού στις 30.12.2017, ήτοι σε χρονικό σημείο προ τριετίας από τον χρόνο έγκρισης από το Δημοτικό Συμβούλιο της περαιτέρω δρομολόγησης της διαδικασίας για τη σύναψη της σχετικής σύμβασης (14.12.2020), η δε έκθεση πιστοποιημένου εκτιμητή, που αναφέρεται ότι συντάχθηκε για λογαριασμό της …, δεν προσκομίζεται καν. Εκ τούτων παρέπεται ότι εν τοις πράγμασι δεν τηρήθηκε ο συγκεκριμένος ουσιώδης τύπος της διαδικασίας μεταβίβασης κυριότητας ακινήτου που έχει τεθεί για τη μείζονα διασφάλιση των συμφερόντων του Δήμου. Η πλημμέλεια αυτή αξιολογείται ως ουσιώδης, καθόσον η τήρηση του εν λόγω τύπου, ήτοι η αγορά ακινήτου αντί τιμήματος που αντιστοιχεί στην τρέχουσα -κατά τον χρόνο λήψης της σχετικής απόφασης- κατάσταση της αγοράς, όπως αυτή έχει αξιολογηθεί από το πλέον ενδεδειγμένο για την εξαγωγή σχετικών εκτιμήσεων όργανο, συναρτάται άμεσα με την αρχή της οικονομικότητας, η οποία διέπει τη δράση και των πρωτοβάθμιων ΟΤΑ(...)η πραγματική αγοραία αξία του ακινήτου αποτελεί το κρίσιμο μέγεθος για την αξιολόγηση της προσφερόμενης τιμής αυτού ως συμφέρουσας και την ολοκλήρωση της συναλλαγής, όχι η αντικειμενική αξία του ακινήτου, η οποία θεσπίστηκε αποκλειστικά και μόνο για τον προσδιορισμό του σχετικού φόρου μεταβίβασης(...)Κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο συμβολαίου αγοράς ακινήτου από τον Δήμο Αθηναίων αντί τιμήματος 1.565.000,00 ευρώ.

ΕΚΜΙΣΘΩΣΗ ΑΚΙΝΗΤΟΥ:Η απευθείας εκμίσθωση του επίμαχου ακινήτου χωρίς να συντρέχουν οι προϋποθέσεις του Κανονισμού Εκμισθώσεων της ....... Α.Ε., όπως εκτέθηκε στην προηγούμενη σκέψη, συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της διαδικασίας σύναψης της υπό κρίση σύμβασης, καθώς πλήττει την ανάπτυξη του ανταγωνισμού και, συνακόλουθα, την αξιοποίηση του ακινήτου με τους, κατά τεκμήριο, επωφελέστερους δυνατούς όρους.