Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΚΛ.Ζ/311/2023

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 4412/2016/Α.39, 4412/2016/Α.59, 4412/2016/Α.341

ΣΥΜΦΩΝΙΑ-ΠΛΑΙΣΙΟ-ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΉΣ ΙΣΤΟΡΊΑΣ ΤΟΥ e-ΕΦΚΑ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΉΜΑΤΟΣ ΑΠΟΝΟΜΉΣ ΣΎΝΤΑΞΗΣ: Κατόπιν τούτων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο ανωτέρω περιγραφόμενος τρόπος ανάθεσης των εκτελεστικών συμβάσεων της ελεγχόμενης συμφωνίας-πλαίσιο θέτει εκποδών, κατ’ ουσίαν, το αποτέλεσμα του διενεργηθέντος διαγωνισμού και τον εξυπηρετούμενο δι’ αυτού στόχο ανεύρεσης της καλύτερης (value for money) προσφοράς, μετατρέποντας την υπό κρίση συμφωνία-πλαίσιο σε ένα οιονεί απλό σύστημα προεπιλογής παρόχων υπηρεσιών, καθόσον ματαιώνεται εν προκειμένω η λειτουργία του συστήματος ανάθεσης της συμφωνίας-πλαίσιο βάσει της βέλτιστης σχέσης ποιότητας – τιμής (πρβλ. S. Arrowsmith, The Law of Public and Utilities Procurement - Regulation in the EU and UK (vol.1, 3rd ed. Sweet & Maxwell2014, σελ. 374, και Marta Andrecka, EPPPL 4/2015, Framework Agreements: Transparency in the Call-off Award Process, σελ. 241). Συνακόλουθα, το συγκεκριμένο σχήμα ανάθεσης των εκτελεστικών συμβάσεων, όπου το επιλεγέν κριτήριο ανάθεσης της βέλτιστης σχέσης ποιότητας – τιμής ουδόλως επενεργεί ουσιαστικά κατά την υλοποίηση της ελεγχόμενης συμφωνίας-πλαίσιο (βλ. σκ. 5 της παρούσας), αντίκειται στην αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης που επιτάσσει στις αναθέτουσες αρχές να προβαίνουν σε προμήθεια υπηρεσιών με τον πλέον οικονομικό και αποδοτικό τρόπο, όταν επιλεγέν κριτήριο ανάθεσης σύμβασης είναι αυτό της βέλτιστης σχέσης ποιότητας - τιμής. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο σημειώνει ότι ο αναφερόμενος από την αναθέτουσα αρχή σκοπός της αποτροπής του κινδύνου υπερφόρτωσης ενός οικονομικού φορέα και εξάντλησης των πόρων του συνιστά πράγματι έναν παράγοντα που πρέπει οι αναθέτουσες αρχές να λαμβάνουν υπόψη κατά τον σχεδιασμό των διαγωνιστικών διαδικασιών, ώστε να εξυπηρετείται η εύρυθμη εκτέλεση της συμφωνίας-πλαίσιο και η απρόσκοπτη παροχή των ζητούμενων υπηρεσιών. Ωστόσο, δεν τεκμηριώνεται επαρκώς γιατί αυτός ο σκοπός δεν ήταν δυνατόν να επιτευχθεί με ηπιότερα μέσα [λ.χ. με χρήση της μεθόδου cascade, ήτοι με ανάθεση εκτελεστικών συμβάσεων αρχικώς στον ανάδοχο με την καλύτερη προσφορά και προσφυγή στον δεύτερο φορέα και ούτω καθεξής, όταν ο πρώτος ή ο επόμενος δεν είναι ικανός ή δεν ενδιαφέρεται να παράσχει τις ζητούμενες υπηρεσίες και με ενδεχόμενη χρήση ίδιων ασφαλιστικών δικλίδων με της ελεγχόμενης διακήρυξης (πλαφόν επιτρεπτής απόκλισης προσφορών 10%) ή και άλλων, βλ. και προαναφερόμενη Ερμηνευτική Ανακοίνωση Επιτροπής ΕΕ (2016) 810203/16.2.2016]. Τούτο δε προκειμένου να τηρείται μια εύλογη ισορροπία μεταξύ του σκοπού απρόσκοπτης υλοποίησης της συμφωνίας-πλαίσιο και της επιταγής για χρηστή δημοσιονομική διαχείριση κατά τη συναλλακτική δράση της αναθέτουσας αρχής. Εν προκειμένω, αυτή η εύλογη ισορροπία παραβιάζεται, καθότι με το ανωτέρω σύστημα ανάθεσης προεξοφλείται ότι ο ανάδοχος με την καλύτερη προσφορά δεν μπορεί να υλοποιήσει επιτυχώς το σύνολο ή τουλάχιστον το μεγαλύτερο ποσοστό του ζητούμενου «έργου» ψηφιοποίησης του χαρτώου αρχείου του e-ΕΦΚΑ, αλλά μόνον ένα προαποφασισμένο ποσοστό αυτού (μόλις 1/3), το οποίο είναι ίδιο ακριβώς με αυτό των λοιπών αναδόχων (πρβλ. ΕλΣυν VI Tμ. 596/2019, όπου στον εκεί ελεγχθέντα διαγωνισμό για τη σύναψη συμφωνιών-πλαίσιο για την προμήθεια ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού υπήρχε κλιμάκωση της ποσόστωσης του προς ανάθεση φυσικού αντικειμένου ανάλογα με τη σειρά κατάταξης των αναδόχων), ακόμη και αν η προσφορά αυτού, η οποία υποβλήθηκε βάσει των κριτηρίων επιλογής και των επιμέρους κριτηρίων ανάθεσης της οικείας διακήρυξης για το σύνολο του «έργου», αξιολογείται ως ικανή να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της αναθέτουσας αρχής για όλο το φυσικό αντικείμενο της σύμβασης. ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1162/2023 


ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ : 1Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ

Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΤΜ.6/596/2019

Προμήθεια συσκευών τομογραφίας και παροχή υπηρεσιών ιατρικής απεικόνισης...ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 58/2019 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις (ΙΙ - VΙ) της παρούσας, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα: Όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη, εφόσον στην προκειμένη περίπτωση το αιτούν Νοσοκομείο ορίσθηκε με την υπ΄αριθμ. ....2017 απόφαση του Υπουργού Υγείας, ως Κεντρική Αρχή Αγορών, για τη διενέργεια της επίμαχης διαγωνιστικής διαδικασίας για τη σύναψη συμφωνίας πλαίσιο για την προμήθεια συσκευών τομογραφίας και την παροχή υπηρεσιών ιατρικής απεικόνισης, για λογαριασμό τόσο του ιδίου όσο και των λοιπών δεκαοκτώ (18) νοσοκομείων, μη νομίμως και δη κατά παράβαση του άρθρου 59 παρ. 4 του ν. 4412/2016, που επιβάλλει την υποχρεωτική υποδιαίρεση των συμβάσεων που αναθέτουν οι Κεντρικές Αρχές Αγορών, δεν υποδιαίρεσε τη σύμβαση (συμφωνία - πλαίσιο) σε τμήματα και όρισε με τη διακήρυξη ότι προσφορές υποβάλλονται υποχρεωτικώς για όλα τα προς προμήθεια είδη συσκευών τομογραφίας, ανά συσκευή τομογραφίας, κατόπιν μάλιστα προσκόμισης εγγυητικής επιστολής συμμετοχής αλλά και εκπλήρωσης κριτηρίων επιλογής (συνολικού αλλά και ειδικού στο αντικείμενο της συμφωνίας – πλαίσιο κύκλου εργασιών, χρηματοπιστωτικής ικανότητας και τεχνικής ικανότητας) που αφορούν στην αξία του συνόλου των ως άνω ειδών. Εξάλλου η ως άνω εκ του νόμου επιβαλλόμενη υποχρέωση υποδιαίρεσης της σύμβασης σε τμήματα (άρθρο 59 παρ. 1 και 4 του ν. 4412/2016), η οποία, εν προκειμένω, δεν τηρήθηκε και η οποία πρακτικώς θα συνεπαγόταν τη δυνατότητα υποβολής προσφοράς χωριστά για κάθε επιμέρους τμήμα της προμήθειας ουδόλως υποκαθίσταται από την προβλεφθείσα - στην επίμαχη διακήρυξη - στο πλαίσιο της ανάθεσης και εκτέλεσης της συμφωνίας – πλαίσιο κατανομή της προμήθειας με προσυμφωνημένα ποσοστά σε έως και τέσσερις μειοδότες (άρθρο 39 παρ. 5 περ. α΄ του ν. 4412/2016), η οποία λαμβάνει χώρα στο μεταγενέστερο στάδιο της κατακύρωσης της προμήθειας και δεν σχετίζεται με τη δυνατότητα υποβολής προσφοράς για τμήμα της σύμβασης και την συνακόλουθη υποχρέωση προσκόμισης εγγυητικής επιστολής συμμετοχής αλλά και εκπλήρωσης κριτηρίων επιλογής που αφορούν σε τμήμα –και όχι στο σύνολο- της αξίας της σύμβασης. Συνεπώς, οι σχετικοί ισχυρισμοί που προβάλλονται με την υπό κρίση αίτηση και τις υπέρ αυτής ασκηθείσες παρεμβάσεις, είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι. Περαιτέρω, σε ό,τι αφορά την προβλεφθείσα στην επίμαχη διακήρυξη δυνατότητα κάθε αναθέτουσας αρχής να συνάψει με τους αναδόχους, μετά τη λήξη της πενταετούς διάρκειας της συμφωνίας – πλαίσιο, νέα σύμβαση πλήρους συντήρησης και επισκευής των συσκευών τομογραφίας για ένα (1) ακόμη έτος, με δυνατότητα μονομερούς ανανέωσης αυτής έως και 4 φορές (δηλαδή συνολικής διάρκειας της εν λόγω νέας σύμβασης συντήρησης έως και 5 έτη) το Τμήμα κρίνει ότι αυτή δεν αποτέλεσε, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω υπό σκέψη ΙV, νομίμως αντικείμενο της συμφωνίας πλαίσιο. Και τούτο διότι η αξία της εν λόγω δυνητικώς συναφθησόμενης -μετά τη λήξη της διάρκειας της κύριας συμφωνίας πλαίσιο - σύμβασης συντήρησης ούτε προϋπολογίσθηκε από την αναθέτουσα αρχή, ούτε συμπεριελήφθη στην συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη της συμφωνίας – πλαίσιο, όπως η τελευταία προσδιορίσθηκε στη διακήρυξη που αναρτήθηκε στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. και στην περίληψη που εστάλη για δημοσίευση στο Συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε κάθε δε περίπτωση η σύναψη μιας τέτοιας σύμβασης οδηγεί και σε υπέρβαση του εκ του νόμου οριοθετημένου επιτρεπτού χρόνου διάρκειας των συμφωνιών – πλαίσιο (άρθρο 39 παρ. 1 του ν. 4412/2016). Ως εκ τούτου και εφόσον η ως άνω δυνατότητα δεν αποτέλεσε νομίμως αντικείμενο της επίμαχης συμφωνίας - πλαίσιο, μη νομίμως σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω υπό σκέψη V, ορίσθηκε ως στοιχείο της οικονομικής προσφοράς αλλά και ως κριτήριο ανάθεσης της συμφωνίας – πλαίσιο και η προσφερόμενη από τους υποψηφίους τιμή για την δυνητικώς συναφθησόμενη, μετά τη λήξη της πενταετίας, σύμβαση συντήρησης και επισκευής. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης και οι υπέρ αυτής ασκηθείσες παρεμβάσεις πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου συμφωνίας – πλαίσιο, διάρκειας πέντε (5) ετών, μεταξύ του αιτούντος νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «...», ως Κεντρικής Αρχής Αγορών (Κ.Α.Α.) και των εταιρειών «... ...», «...» και «...» για την «Προμήθεια συσκευών τομογραφίας και την παροχή υπηρεσιών ιατρικής απεικόνισης».Ανακαλεί την 58/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.


ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/344/2019

Προμήθεια αντιδραστηρίων...Με τα δεδομένα αυτά, πρέπει να γίνει δεκτό ότι, από τον έλεγχο των υποβληθέντων στο Κλιμάκιο στοιχείων: α) Δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου της ελεγχόμενης συμφωνίας-πλαίσιο και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για προσυμβατικό έλεγχο σχετικού σχεδίου σύμβασης.β) Κωλύεται, για τους λόγους που αναφέρονται στην προηγούμενη σκέψη, η υπογραφή του σχεδίου της πρώτης εκτελεστικής σύμβασης της ανωτέρω συμφωνίας-πλαίσιο.


ΕλΣυνΤμ.6/1571/2018

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΑΛΕΞΙΣΦΑΙΡΩΝ ΓΙΛΕΚΩΝ:..συνάγεται ότι ο ελεγχόμενος διαγωνισμός αφορά στη σύναψη συμφωνίας πλαίσιο με περισσότερους οικονομικούς φορείς και συγκεκριμένα με τους τρείς (εφόσον προσέλθει επαρκής αριθμός ενδιαφερομένων) προμηθευτές, που θα υποβάλλουν τις πλέον συμφέρουσες από οικονομική άποψη, αποκλειστικά βάσει τιμής, οικονομική προσφορά. Επιπλέον, οι εκτελεστικές συμβάσεις θα ανατεθούν κατόπιν προκήρυξης νέου διαγωνισμού μεταξύ των οικονομικών φορέων που είναι συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας – πλαίσιο.   Η αναφορά στην παράγραφο 1 της διακήρυξης ότι ο διαγωνισμός αφορά σε «συμφωνία – πλαίσιο της παρ. 4 του άρθρου 39 του ν. 4412/2016», παραπέμποντας στις διατάξεις για τις συμφωνίες πλαίσιο με έναν μόνο οικονομικό φορέα, είναι μεμονωμένη και δεν βρίσκει έρεισμα σε άλλους όρους της διακήρυξης, εκ τούτου δε συνάγεται ότι έχει τεθεί από προφανή παραδρομή.  Δεδομένου δε ότι ο όρος αυτός, ως εκ της μεμονωμένης διατύπωσής του και της αντίθεσής του προς τις αναλυτικώς και σαφώς περιγραφόμενες διαδικασίες ανάθεσης των εκτελεστικών συμβάσεων που περιγράφονται στους λοιπούς όρους της διακήρυξης (στους οποίους ρητώς παραπέμπουν οι δημοσιευμένες στον τύπο προκηρύξεις), δεν δημιούργησε ασάφεια ή σύγχυση στους υποψήφιους προμηθευτές, η δε εσφαλμένη αυτή αναφορά δεν συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια του ελεγχόμενου διαγωνισμού ούτε δεσμεύει την αναθέτουσα αρχή. Επισημαίνεται εντούτοις ότι τα υποβληθέντα σχέδια συμφωνίας – πλαίσιο φέρονται να συνάπτονται χωριστά με κάθε προμηθευτή.  Επιπλέον, σε αυτά αναγράφεται το καταβλητέο τίμημα για τη συνολική ποσότητα των ειδών (άρθρο 3), ενώ δεν αναφέρεται σαφώς ότι για την ανάθεση των εκτελεστικών συμβάσεων θα διενεργηθεί νέος διαγωνισμός, μεταξύ των δύο αναδειχθέντων προμηθευτών, προκαλώντας έτσι την εσφαλμένη εντύπωση ότι έκαστη σύμβαση αφορά στην προμήθεια του συνόλου των ζητούμενων ειδών από κάθε αντισυμβαλλόμενο χωριστά. Ως εκ τούτου, και ενόψει της αμφισβήτησης που προέκυψε, το Τμήμα κρίνει ότι τα υποβληθέντα σχέδια συμφωνιών – πλαίσιο, πρέπει να διορθωθούν, κατά τρόπον ώστε να αποσαφηνίζονται οι όροι ανάθεσης, αντίγραφα δε αυτών να αποσταλούν στο αρχείο της Γραμματείας του Δικαστηρίου. 


ΕΣ/ΚΛ.Ζ/500/2019

Συντήρηση και επισκευή κινητού εξοπλισμού....Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:α) Κατά την έννοια των διατάξεων του ν.δ/τος 2396/1953 και των κατ’ εξουσιοδότηση αυτού 3373/390/20.3.1975 και 4993/745/24.4.1975 αποφάσεων του Υπουργού Προεδρίας της Κυβερνήσεως, που αποτυπώνουν την εφαρμογή της αρχής της οικονομικότητας στο ειδικότερο πλαίσιο της ανάθεσης υπηρεσιών συντήρησης οχημάτων των Ν.Π.Δ.Δ., σε εξωτερικά ιδιωτικά συνεργεία δύνανται να ανατίθενται μόνο οι εργασίες συντήρησης και επισκευής που αδυνατούν να εκτελέσουν τα συνεργεία του ίδιου του Ν.Π.Δ.Δ., τούτο δε, προκειμένου ο προϋπολογισμός του Ν.Π.Δ.Δ. να επιβαρύνεται μόνο με το κόστος των συγκεκριμένων αυτών εργασιών. Ωστόσο, στον ελεγχόμενο διαγωνισμό (άρθρο 10 της «Συγγραφής Υποχρεώσεων» και «Τεχνική Περιγραφή – Προδιαγραφές») προβλέπεται ότι, θα ακολουθείται μεν η διαδικασία των ανωτέρω Υπουργικών Αποφάσεων και θα παραπέμπονται στο ιδιωτικό συνεργείο οι συγκεκριμένες μόνο εργασίες που αδυνατούν να εκτελέσουν τα συνεργεία του ...., πλην όμως οι εκτελεστικές συμβάσεις που θα συνάπτονται για κάθε όχημα σε μηνιαία βάση με τον ανάδοχο θα έχουν «σταθερό και αμετάβλητο τίμημα ανά όχημα και για τριάντα έξι μήνες» που θα αντιστοιχεί στο «μηνιαίο τίμημα» όπως διαμορφώθηκε με την οικονομική προσφορά του αναδόχου (προδήλως με εφαρμογή του ποσοστού έκπτωσης στην εκτιμώμενη μηνιαία δαπάνη συντήρησης κάθε οχήματος). Η πρόβλεψη αυτή του αμετάβλητου μηνιαίου τιμήματος, δηλαδή σταθερού τιμήματος ανεξαρτήτως της ποσότητας των εργασιών συντήρησης, αντίκειται στην αρχή της οικονομικότητας, συνδέεται με τη συνολική λειτουργία της ελεγχόμενης συμφωνίας – πλαίσιο και για τον λόγο αυτόν συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια. Περαιτέρω, η ίδια ως άνω πρόβλεψη οδηγεί σε καταστρατήγηση των διατάξεων των προαναφερθεισών υπουργικών αποφάσεων, καθόσον δίνει τη δυνατότητα στα συνεργεία του ... να παραπέμπουν σε ιδιωτικό συνεργείο το σύνολο των εργασιών συντήρησης, με αποτέλεσμα την άσκηση διεκπεραιωτικού ρόλου των συνεργείων αυτών (....) και τελικώς την αχρησία τους.(...)Κατ’ ακολουθίαν, διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στην ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία, επομένως κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου συμφωνίας – πλαίσιο.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1300/2019


ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/288/2023

Προμήθεια και εγκατάσταση πολυκέντρων ανακύκλωσης στο πλαίσιο του προγράμματος Τρίτσης ΑΤ04.(...)Κατόπιν τούτων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου εκτελεστικής σύμβασης, δοθέντος ότι το περιεχόμενό της αντίκειται στους όρους της από 5.5.2023 συμφωνίας πλαίσιο.Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της 1ης εκτελεστικής σύμβασης της από 5.5.2023 συμφωνίας - πλαίσιο για την «Προμήθεια και εγκατάσταση πολυκέντρων ανακύκλωσης» στον Δήμο Θεσσαλονίκης.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1190/2023


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1345/2022

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:ζητείται η ανάκληση της 13/2022 Πράξης της Αναπληρώτριας Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα …, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου συμφωνίας – πλαίσιο μεταξύ του Δήμου … και του οικονομικού φορέα με την επωνυμία «…», που αφορά στην εκτέλεση του έργου με τίτλο «Συντήρηση οδικού δικτύου Δήμου …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.000.000,00 € με ΦΠΑ 24%(....)Δοθέντος δε ότι η σχετική με το επίμαχο έργο δαπάνη επρόκειτο να βαρύνει αποκλειστικά και μόνον τα επόμενα του έτους 2021 οικονομικά έτη (2022 και 2023), δεν χρειαζόταν ...να εκδοθεί απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για το έτος 2021, αρκούσε δε η εκδοθείσα ... απόφαση ανάληψης πολυετούς υποχρέωσης.(....)Τούτο δε διότι, δοθέντος ότι η συμφωνία - πλαίσιο δεν συνιστά από μόνη της νομικά δεσμευτική σύμβαση και δεν γεννά δημοσιονομική υποχρέωση έναντι του αναδόχου, η οποία γεννάται μόνο από τις επιμέρους εκτελεστικές συμβάσεις που θα συναφθούν με βάση αυτή και, ως εκ τούτου συνιστά επαρκή διασφάλιση της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης η δέσμευση της οικείας πίστωσης πριν από την υπογραφή των εκτελεστικών συμβάσεων (...), στην προκειμένη περίπτωση αφενός μεν είχε προηγηθεί η απόφαση ανάληψης πολυετούς υποχρέωσης, αφετέρου δε η ... απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για το οικονομικό έτος 2022 εκδόθηκε σε χρόνο που προηγείται της υπογραφής της ελεγχόμενης συμφωνίας - πλαίσιο, πολλώ δε μάλλον της υπογραφής με τον ανάδοχο των επιμέρους εκτελεστικών συμβάσεων.Ανακαλεί την 13/2022 Πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα ….


ΕΣ/ΚΛΙΜ/Ζ/85/2023

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:υπηρεσίες υποστήριξης σε θέματα Φορολογικής Διαχείρισης, Λογιστικής, Προϋπολογισμού, Ταμειακού Προγραμματισμού (cash flow), Ταμειακής διαχείρισης, Χρηματοοικονομικών Συμβουλών και Δημοσιονομικών αναφορών:  Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δοθέντος ότι η συνολική αξία της εισαχθείσας προς έλεγχο συμφωνίας – πλαίσιο της δημόσιας επιχείρησης «….», συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος προαίρεσης και της συναφθείσας ήδη τροποποιητικής σύμβασης αυτής, δεν υπερβαίνει το κατώτατο όριο του 1.700.000,00 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), το οποίο ισχύει κατά τον χρόνο που το Κλιμάκιο επιλαμβάνεται του ελέγχου, η εν λόγω συμφωνία – πλαίσιο δεν υπάγεται σε προσυμβατικό έλεγχο. Κατά συνέπεια, απαραδέκτως εισάγεται για έλεγχο ο φάκελος με τα σχετικά στοιχεία αυτής, καθόσον το Κλιμάκιο έχει πλέον καταστεί αναρμόδιο για τη διενέργειά του.ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/360/2024 


ΕΣ/ΟΛΟΜ/2498/2020

Παροχή υπηρεσιών...Το Δικαστήριο κρίνει ότι, εν προκειμένω, η παράλειψη της αναθέτουσας αρχής να αιτιολογήσει ρητά στα έγγραφα της σύμβασης την επιλογή της να μην υποδιαιρέσει το συμβατικό αντικείμενο κατά γεωγραφικά τμήματα δεν συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια. Όπως εκτέθηκε ήδη, η επιλογή αυτής να προβλέψει τη δυνατότητα υποβολής προσφοράς για το σύνολο της περιφέρειας αιτιολογείται επαρκώς με βάση τα στοιχεία του φακέλου εκ της ανάγκης να αποφευχθεί το ενδεχόμενο μερικής - για ορισμένες περιφερειακές ενότητες - ανάθεσης του συμβατικού αντικειμένου και ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία που, ακολούθως, θα ανέκυπτε (σκέψη 9). Εξ άλλου, στη σχετική διαγωνιστική διαδικασία δεν υποβλήθηκε καμία ένσταση από οικονομικό φορέα κατά της συγκεκριμένης πρόβλεψης της διακήρυξης, ενώ οι επιληφθέντες σχηματισμοί του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά τον έλεγχο των διαγωνιστικών διαδικασιών, που είχαν προκηρύξει για την αντίστοιχη χρονική περίοδο διαφορετικές μεν περιφέρειες, ήτοι εκείνες της ... και της ...., για την ανάθεση, όμως, του αυτού προγράμματος διαχείρισης νεκρών ζώων, στις 486/2019 και 8/2020 πράξεις τους δεν ανέδειξαν ως πλημμέλεια την άνευ ειδικής αιτιολόγησης πρόβλεψη στις οικείες διακηρύξεις περί ενιαίας ανάθεσης. Αναθεωρεί την 2068/2020 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Δέχεται την αίτηση ανάκλησης και ανακαλεί την 312/2020 πράξη του Ζ' Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 


ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/2/2020

Προμήθειες- προσυμβατικός έλεγχος  νομιμότητας...Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Οι ελεγχόμενες συμβάσεις αφορούν σε αντικείμενα που μπορούν ευχερώς να υποδιαιρεθούν σε τμήματα, διότι περιλαμβάνουν περισσότερα και απολύτως διακριτά μεταξύ τους είδη, έκαστο εκ των οποίων μπορεί να παρασχεθεί, τόσο κατά τη φύση του, όσο και με βάση τους κανόνες της αγοράς, αυτοτελώς, χωρίς να επηρεάζει την προμήθεια των λοιπών. Η γενόμενη υποδιαίρεση σε δύο τμήματα, εκ των οποίων το πρώτο περιλαμβάνει μισθώσεις αεροπλάνων, ιπτάμενου προσωπικού, μετεωρολογικών ραντάρ, μαζί με την προμήθεια ιωδιούχου αργύρου, συνολικής εκτιμώμενης αξίας (με τα δικαιώματα προαίρεσης) 14.389.000,00 ευρώ και το δεύτερο την προμήθεια υλικών ραδιοβόλισης εκτιμώμενης αξίας (με τα δικαιώματα προαίρεσης) μόλις 185.000,00 ευρώ, και μόνο ως εκ της ως άνω τεράστιας διαφοράς στο μέγεθος της κάθε υποδιαίρεσης, είναι απρόσφορη να διευκολύνει τη συμμετοχή ΜΜΕ στη διαδικασία ανάθεσης, αντιστρατευόμενη έτσι στην επίτευξη του μνημονευθέντος σκοπού θέσπισης της διάταξης του άρθρου 59 παρ. 1 ν.4412/2016, παρίσταται δε, ως εκ τούτου, προσχηματική. Στα έγγραφα της σύμβασης δεν αναφέρονται οι λόγοι για τους οποίους η αναθέτουσα αρχή επέλεξε να μην υποδιαιρέσει τη σύμβαση, ούτε στα στοιχεία του φακέλου περιλαμβάνεται ειδική έκθεση κατ’ άρθρο 341 του ν.4412/2016 όπου να αναφέρονται οι λόγοι αυτοί. Ούτε, εξάλλου, τα αναφερόμενα στο 7/10.1.2020 έγγραφο του Προϊσταμένου του ΚΕΜΕ συνιστούν τεχνική δυσκολία που δικαιολογεί την απόκλιση από την υποχρέωση διαίρεσης της σύμβασης σε τμήματα, καθόσον οι επικαλούμενες δυσχέρειες ευχερώς μπορούσαν να ξεπεραστούν με σχετικές προβλέψεις στις τεχνικές προδιαγραφές των φυσιγγίων και με αντίστοιχες απαιτήσεις που θα μπορούσαν να επιβληθούν, με τα έγγραφα της σύμβασης, στους προσφέροντες. Επομένως, παρίσταται αναιτιολόγητη η επιλογή της αναθέτουσας αρχής να μην επιτρέψει την υποβολή προσφορών ανά περισσότερα τμήματα, αυτοτελή και διακριτά μεταξύ τους (π.χ. σε «Μίσθωση Συστήματος Χαλαζικής Προστασίας με Εναέρια Μέσα», «Προμήθεια Ιωδιούχου Αργύρου σε συσκευασία», «Αγορά Υλικών Ραδιοβόλισης»). Η δε υποδιαίρεση της σύμβασης σε τμήματα θα επέτρεπε τη συμμετοχή ευρύτερου κύκλου διαγωνιζομένων και δεν θα απέτρεπε από τη συμμετοχή στον διαγωνισμό μικρομεσαίες επιχειρήσεις που τυχόν δραστηριοποιούνται στην προμήθεια των ειδών και θα επιθυμούσαν να υποβάλουν προσφορά για το ένα μόνο από τα διακριτά τμήματα της σύμβασης, είτε γιατί δεν δύνανται να ανταπεξέλθουν στο σύνολο της σύμβασης, είτε γιατί, σε κάθε περίπτωση, στοχεύουν να αναλάβουν αυτόνομα –ήτοι χωρίς τη στήριξη στις ικανότητες τρίτων– μόνον το τμήμα της σύμβασης που τους ενδιαφέρει και συνάπτεται με την επαγγελματική τους εξειδίκευση, μεγιστοποιώντας, τοιουτοτρόπως, την οικονομική τους ωφέλεια από την ενδεχόμενη ανάθεση σε αυτές του εν λόγω τμήματος. Περαιτέρω, το γεγονός της μη υποδιαίρεσης των ελεγχόμενων συμβάσεων σε τμήματα αντανακλά και στην ίδια την αναθέτουσα αρχή, αφού δια της ευρύτερης συμμετοχής μικρομεσαίων επιχειρήσεων αποφεύγει την εξάρτησή της από «αποκλειστικό» προμηθευτή και, ενδεχομένως, να είχε επιτύχει οικονομικά συμφερότερες προσφορές για το κάθε επιμέρους τμήμα. Στο συμπέρασμα αυτό κατατείνει και το γεγονός ότι στον διενεργηθέντα διαγωνισμό δεν αναπτύχθηκε ανταγωνισμός, αφού στη διαδικασία ανάθεσης, όπως και στην αντίστοιχη διαδικασία για την προηγούμενη Ε.Π.Χ.Π., συμμετείχε μόνο ένας (ο ίδιος) οικονομικός φορέας, προσφέροντας μηδενική έκπτωση στις προϋπολογιζόμενες τιμές των συμβάσεων. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η αναθέτουσα αρχή δεν απέδειξε τη συνδρομή λόγων που δικαιολογούν την απόκλιση από τον κανόνα υποδιαίρεσης των δημοσίων συμβάσεων σε τμήματα. Ως εκ τούτου, προβαίνοντας σε ενιαία δημοπράτηση του συμβατικού αντικειμένου αντί τμηματοποίησης της διαδικασίας ανάθεσης, προέβη σε κακή χρήση της κατ’ άρθρο 59 παρ. 1 του ν.4412/2016 διακριτικής της ευχέρειας καθιστώντας, δια της εν λόγω παραβίασης των νομίμων απαιτήσεων διενέργειάς της, πλημμελή τη σχετική διαδικασία ανάθεσης. Η πλημμέλεια αυτή, εντοπιζόμενη στη Διακήρυξη της διαδικασίας ανάθεσης, καθιστά μη νόμιμη το σύνολο της εν λόγω διαδικασίας, επί της οποίας ερείδονται τα ελεγχόμενα σχέδια συμβάσεων, που, για το λόγο αυτό, κωλύεται η υπογραφή τους.

Ανακληθηκε απο την ΕΣ/ΤΜ.6/520/2020


ΕΣ/ΚΛ.Ζ/444/2019

Λειτουργία και συντήρηση εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων ...Κατά παράβαση της διάταξης του άρθρου 86 παρ. 11 ν. 4412/2016, κατά την αξιολόγηση της τεχνικής προσφοράς της μοναδικής συμμετέχουσας εταιρείας η Επιτροπή Διενέργειας του διαγωνισμού περιορίσθηκε, ως προς και τα έξι (6) κριτήρια αξιολόγησης, στη βαθμολόγησή τους, χωρίς να αιτιολογήσει περαιτέρω τη βαθμολογία που προσέδωσε σε αυτά. Η λεκτική διατύπωση της κρίσης της αρμόδιας Επιτροπής προβλέπεται ρητά από τη διάταξη της παρ. 11 άρθρο 86 του εφαρμοστέου πλέον στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων ν. 4412/2016 ως απαραίτητο στοιχείο – πέραν της βαθμολογίας – για τη νομιμότητα της αξιολόγησης των τεχνικών προσφορών, καθώς, όπως προεκτέθηκε (σκ. 5), μέσω της παράθεσης των στοιχείων που εκτίμησε η οικεία Επιτροπή για τη βαθμολόγηση κάθε κριτηρίου ανάθεσης, τεκμηριώνεται η σχετική κρίση της και καθίσταται εφικτός ο έλεγχος αυτής από το Δικαστήριο. Σε αντίθεση, μάλιστα, με το προγενέστερο νομοθετικό καθεστώς (βλ. άρθρο 20 του εφαρμοζόμενου αναλογικώς στις συμβάσεις ανάθεσης υπηρεσιών π.δ. 118/2007), στον ν. 4412/2016 αποσαφηνίζεται κατά τα ανωτέρω η έννοια της αιτιολογημένης γνωμοδότησης του αρμόδιου οργάνου, από το αδιάστικτο δε γράμμα της διάταξης προκύπτει ότι αξιώνεται λεκτική διατύπωση σε κάθε περίπτωση αξιολόγησης ανεξαρτήτως βαθμολογίας. Τούτο επιτάσσει, άλλωστε, και η αρχή της διαφάνειας όχι μόνο στην περίπτωση υποβολής πλειόνων προσφορών, αλλά και επί υποβολής μίας μόνο προσφοράς. Εν προκειμένω, η έλλειψη ειδικής αιτιολογίας για τη βαθμολόγηση των εν λόγω κριτηρίων αξιολόγησης έχει ως αποτέλεσμα να μην εξειδικεύεται προσηκόντως η ποιότητα της τεχνικής προσφοράς και να μην προκύπτει σαφώς ότι καλύπτονται, χωρίς αποκλίσεις, οι απαιτήσεις της διακήρυξης.