ΕΣ/ΚΛ.Ζ/19/2020
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Παροχή ταχυδρομικών υπηρεσιών...Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο δέχεται τα ακόλουθα: ως δικαίωμα προαίρεσης, που ενδεχομένως προβλέπεται στα έγγραφα της σύμβασης, νοείται το διαπλαστικό δικαίωμα του ενός μέρους περί τροποποίησης της σύμβασης (ποσοτικώς ή/και χρονικώς), το οποίο, στις δημόσιες συμβάσεις, ενεργοποιείται με μονομερή δήλωση της αναθέτουσας αρχής, χωρίς να απαιτείται σχετική συμφωνία του αναδόχου, καθώς ο τελευταίος έχει ήδη αποδεχθεί, με την υποβολή της προσφοράς του, τους όρους ενεργοποίησης του δικαιώματος προαίρεσης από την αναθέτουσα αρχή, στην ευχέρεια της οποίας αυτή (η ενεργοποίηση) εναπόκειται. Στην ελεγχόμενη σύμβαση, μεταξύ των δικαιωμάτων προαίρεσης που περιλαμβάνονται σ’ αυτή είναι και αυτό του δικαιώματος της αναθέτουσας αρχής (...) περί επαύξησης του συμβατικού αντικειμένου έως 20% ή μείωσής του έως 30% (εν προκειμένω περί επαύξησης κατά ποσοστό 10%), το οποίο αφενός μεν προβλέπεται στην οικεία Διακήρυξη, αφετέρου δε έχει συμβατικά, κατά τα ως άνω (βλ. σκέψη ΙΙΙα, με ρητή παραπομπή της σύμβασης στον Κανονισμό Προμηθειών και Υπηρεσιών της ...) ενσωματωθεί στην υπό κρίση σύμβαση (βλ. και απόφαση 8/2020 Α.Ε.Π.Π.). Περαιτέρω, δοθέντος ότι: α) η Διακήρυξη του οικείου διαγωνισμού εκδόθηκε πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4412/2016 και επομένως δεν τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του άρθρου 132 παρ. 2, όπως τροποποιήθηκαν από το άρθρο 43 παρ. 21 του ν. 4605/2019, του νόμου αυτού, σύμφωνα με τις οποίες δεν αποτελεί ουσιώδη τροποποίηση, υποκείμενη στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, η τροποποίηση της αξίας της σύμβασης μέχρι ποσοστού 10% αυτής και β) η αναθέτουσα αρχή (....) άσκησε μεν το αναφερθέν και προβλεπόμενο από τον Κανονισμό Προμηθειών και Υπηρεσιών της δικαίωμα προαίρεσης περί επαύξησης κατά 10% του συμβατικού αντικειμένου, πλην, κατόπιν συναινέσεως της αναδόχου, με χαμηλότερο αντίτιμο (ζήτημα για το οποίο το Ελεγκτικό Συνέδριο, ενόψει του χαμηλότερου αντιτίμου, δεν κέκτηται αρμοδιότητας ελέγχου) ανά επιστολή από τον προβλεπόμενο στην αρχική κατακύρωση, συνάγεται ότι εν προκειμένω καταλείπεται πεδίο άσκησης προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο και επομένως παραδεκτώς επιλαμβάνεται της υπό κρίση υποθέσεως. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, ενόψει και της, σύμφωνα με την αντικειμενική ερμηνεία της σύμβασης, αυτοτέλειας των προαναφερθέντων 7 δικαιωμάτων προαίρεσης (25% και +20% - 30%) η υποβαλλόμενη τροποποίηση της 16130978-3/20.5.2016 σύμβασης είναι νόμιμη, κατά τα οριζόμενα στον όρο 13 της διακήρυξης Δ1433 και στον Κανονισμό Προμηθειών και Υπηρεσιών της .... και συνακόλουθα δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του παρόντος Κλιμακίου.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΑΔΗΣΥ/1067/2022
Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας στις εγκαταστάσεις του … για τρία (3) έτη με δικαίωμα προαίρεσης για παράταση της σύμβασης κατά ένα έτος. Η συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, συμπεριλαμβανομένου και του δικαιώματος προαίρεσης, ανέρχεται σε 712.000,00 ευρώ άνευ ΦΠΑ, ήτοι 178.000,00 ευρώ κατ’ έτος.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/221/2019
Προμήθεια οχημάτων...Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής;i. Kατά το μέρος που αφορά την ενεργοποίηση του προβλεπόμενου δικαιώματος προαίρεσης για την προμήθεια τέταρτου περιπολικού πλοίου (άρθρο 1.3 της διακήρυξης), δεν καταλείπεται πεδίο για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου του επίμαχου σχεδίου συμπληρωματικής - τροποποιητικής σύμβασης. Τούτο, διότι το προαναφερθέν δικαίωμα προαίρεσης, συμπεριλαμβανομένων και των γενικών όρων της διακήρυξης που ρυθμίζουν την εκτέλεση της προμήθειας για όλα τα παραδοτέα (κρατήσεις επί της πληρωμής, τεχνικές προδιαγραφές των πλοίων, εκπαίδευση του προσωπικού του Υπουργείου, τόπος παράδοσης και τρόπος παραλαβής των πλοίων, κυρώσεις για πλημμελή εκτέλεση), έχει ήδη ελεγχθεί από το παρόν Κλιμάκιο με την 402/2018 πράξη του και, ως εκ τούτου, εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 132 παρ. 1 περ. α΄ και παρ. 6 περ. β΄ του ν. 4412/2016 (τροποποιήσεις βάσει σαφούς, ακριβούς και ρητής ρήτρας αναθεώρησης). Κατά συνέπεια, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (σκέψη Ι), απαραδέκτως εισάγεται στο Κλιμάκιο για έλεγχο, κατά το μέρος αυτό, το επίμαχο σχέδιο συμπληρωματικής – τροποποιητικής σύμβασης.
ΕλΣυν/Ζ Κλιμ/32/2007
Απαραδέκτως υποβάλλεται για έλεγχο νομιμότητας ενώπιον του Κλιμακίου του Έλεγκτικού Συνεδρίου, αυτοτελώς σχέδιο σύμβασης, που συνήφθη κατ' ενάσκηση δικαιώματος προαίρεσης καθόσον θα έπρεπε να είχε ελεγχθεί στο πλαίσιο αρχικής σύμβασης, στην οποία είχε προβλεφθεί η δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής για την άσκηση του σχετικού δικαιώματος προαίρεσης. Και τούτο διότι σε περίπτωση σύναψης σύμβασης στην οποία επιφυλάσσεται δικαίωμα προαίρεσης υπέρ της αναθέτουσας αρχής, στον έλεγχο νομιμότητας του Έλεγκτικού Συνεδρίου υπόκειται, κατ' άρθρο 19 παρ.7 του π.δ/τος 774/1980, η σύμβαση στο σύνολό της, συμπερι¬λαμβανομένου και του δικαιώματος προαίρεσης. Σε περίπτωση που η αναθέτουσα αρχή, μη συνυπολογίζοντας την οικονομική αξία του δικαιώματος προαίρεσης, δεν υποβάλλει το αρχικό σχέδιο σύμβασης για έλεγχο νομιμότητας, απαραδέκτως υποβάλλει αυτοτελώς στη συνέχεια και δη μετά την άσκηση του δικαιώματος προαίρεσης το σχετικό σχέδιο σύμβασης για έλεγχο νομιμότητας.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/472/2021
Προμήθεια Τροφίμων και Βασικής Υλικής Βοήθειας για τις ανάγκες του Επιχειρησιακού Προγράμματος Επισιτιστικής και Βασικής Υλικής Συνδρομής για το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας Απόρων (ΤΕΒΑ/FEAD) της Κοινωνικής Σύμπραξης της ΠΕ Κεντρικού Τομέα Αθηνών, ΠΕ Βορείου Τομέα, Νοτίου Τομέα, ΠΕ Πειραιώς και Νήσων(....)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν στην πρώτη σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η υποβληθείσα προς έλεγχο τροποποίηση συνιστά ενεργοποίηση του όρου του άρθρου 6 παρ. 5 της διακήρυξης, με τίτλο «δικαίωμα προαίρεσης», ο οποίος, αφενός μεν, προβλέπει ρητώς τη δυνατότητα τροποποίησης της σύμβασης, σε οποιοδήποτε στάδιο εκτέλεσής της, αποκλειστικά σε ό,τι αφορά στο συμβατικό τίμημα και στις επιπλέον ποσότητες των ειδών, μέχρι τα επιτρεπόμενα όρια του προϋπολογισμού, αφετέρου δε, έχει ελεγχθεί και έχει κριθεί νόμιμος με την 1245/2020 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου (και την ανακληθείσα με αυτήν 155/2020 πράξη του Στ΄ Κλιμακίου). Ως εκ τούτου, εκφεύγει του προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με τις παρ. 6 περ. β΄ και 1 περ. α΄ του άρθρου 132 του ν. 4412/2016, καθόσον πρόκειται για τροποποίηση που προβλέπεται σε σαφή, ακριβή και ρητή ρήτρα αναθεώρησης της αρχικής σύμβασης.Αποφαίνεται ότι το σχέδιο τροποποιητικής σύμβασης μεταξύ της Περιφέρειας Αττικής και την εταιρεία με την επωνυμία «……» απαραδέκτως υποβλήθηκε για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕλΣυν.Τμ.7(ΚΠΕ)/144/2017
Παροχή υπηρεσιών υποστήριξης λογισμικών εφαρμογών: Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, ορθώς η διαφωνούσα Επίτροπος προβάλλει ότι η δαπάνη είναι μη νόμιμη, δοθέντος ότι το δικαίωμα προαίρεσης που περιλαμβάνεται στην αρχική διακήρυξη αφενός μεν δεν συναθροίστηκε στην προϋπολογισθείσα δαπάνη του διενεργηθέντος διαγωνισμού (ούτε άλλωστε η δαπάνη για την πενταετή υποστήριξη μετά το πέρας της παροχής των αρχικών υπηρεσιών), αφετέρου δε δεν είχε περιβληθεί τις διατυπώσεις της δημοσιότητας της περίληψης της διακήρυξης στην Ε.Ε.Ε.Ε.. Συνακόλουθα, ο σχετικός όρος της, από 5.7.2010, σύμβασης υποστήριξης είναι μη νόμιμος, αφού ετέθη κατά παράβαση των διατάξεων που παρατίθενται στη νομική σκέψη της παρούσας. Ωστόσο, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο Δήμος ... δεν προέβη στην ενεργοποίηση του δικαιώματος προαίρεσης της άνω σύμβασης υποστήριξης με πρόθεση καταστρατήγησης των ανωτέρω διατάξεων, αλλά λόγω συγγνωστής πλάνης, οφειλόμενης στο γεγονός ότι το δικαίωμα προαίρεσης, που προβλεπόταν ρητώς στο κείμενο της σύμβασης υποστήριξης, ενεργοποιήθηκε με την 848/13.6.2016 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ..., η οποία ναι μεν αρχικώς ακυρώθηκε με την 42071/1.7.2016 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας Θράκης, στη συνέχεια, όμως, κρίθηκε νόμιμη με την 100/24.8.2016 απόφαση της 1ης Επιτροπής του άρθρου 152 του ν. 3463/2006 της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας Θράκης, κατόπιν της από 5.8.2016 προσφυγής του ως άνω Δήμου.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/316/2021
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης και της προηγηθείσας διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου για την παροχή υπηρεσιών με αντικείμενο «Μεταφορά πόσιμου νερού στη νήσο … με υδροφόρα πλωτά μέσα για χρονικό διάστημα τριών ετών και με δικαίωμα προαίρεσης δύο επιπλέον ετών», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 6.120.000 ευρώ (συμπεριλαμβανομένης της εκτιμώμενης δαπάνης για το δικαίωμα προαίρεσης, μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.).(....)Κατά παράβαση των προβλεπομένων στα άρθρα 66 και 72 του ν. 3852/2010, ο ελεγχόμενος διαγωνισμός διενεργήθηκε χωρίς προηγούμενη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου …, με την οποία να εκφράζεται η βούληση αυτού περί της αναγκαιότητας της εκτέλεσης του συγκεκριμένου έργου και διενέργειας του συγκεκριμένου διαγωνισμού.Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου … και της Κ/Ξ … για την «Μεταφορά πόσιμου νερού στη νήσο … με υδροφόρα πλωτά μέσα για χρονικό διάστημα τριών ετών και με δικαίωμα προαίρεσης δύο επιπλέον ετών»
ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1817/2021.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/683/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της σύμβασης με αντικείμενο την ανάθεση, από το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «…» (εφεξής, το Νοσοκομείο), των υπηρεσιών καθαριότητας των κτηριακών εγκαταστάσεων και του περιβάλλοντος χώρου του Νοσοκομείου, για ένα έτος (1) με δικαίωμα παράτασης (προαίρεσης) για επιπλέον δώδεκα (12) μήνες, ποσού 300.208,68 ευρώ πλέον ΦΠΑ ετησίως (372.258,76 ευρώ με τον ΦΠΑ).(....)Με την επισήμανση που αναφέρεται στο σκεπτικό της παρούσας, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου τροποποίησης της από 28.6.2022 σύμβασης, με αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας των κτηριακών εγκαταστάσεων και του περιβάλλοντος χώρου του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου «…».
ΕλΣυν/Ε Κλ/27/2010
Μη νόμιμη διαδικασία ανάθεσης δημοσίου έργου της ΔΈΣΦΑ ΑΈ, καθόσον ο όρος της διακήρυξης περί δυνατότητας επαύξησης του τελικού αντικειμένου έως 50% του συμβατικού τιμήματος είναι ανεφάρμοστος ως αόριστος, διότι δεν προσδιορίζει το είδος και την έκταση των εργασιών, που θα αποτελέσουν το περιεχόμενό του, αλλά ορίζει ότι αυτό θα εξαρτηθεί από τη μελλοντική πορεία της εκτέλεσης της σύμβασης και θα προσδιοριστεί είτε μέσω μεταβολής, είτε μέσω συμπληρωματικής σύμβασης.(Σχ.η 26/2010) Με τις 659 και 660/2010 αποφάσεις του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανακλήθηκαν οι προμνησθείσες Πράξεις του Κλιμακίου, αφού κρίθηκε ότι οι εργασίες που αποτελούν κατά παραπομπή το περιεχόμενο του δικαιώματος προαίρεσης είναι οριστές με την αναλυτική περιγραφή των εργασιών και προμηθειών υλικών, που περιγράφονται στη διακήρυξη και αφορούν σε υπερσυμβατικές ποσότητες και νέες εργασίες, σε σχέση με αυτές που αφορούν στο αντικείμενο του έργου.
ΕλΣυν/ΣΤ Κλιμ/139/2008
Μη νόμιμη η απόφαση αναθέτουσας αρχής με την οποία κατακυρώθηκε, εκτός των άλλων και μία ακόμα γερανογέφυρα, η προμήθεια της οποίας προβλεπόταν να γίνει από τη διακήρυξη κατά ενάσκηση δικαιώματος προαίρεσης εντός του πρώτου εξαμήνου από την προσωρινή παραλαβή των δύο γερανογεφυρών καθόσον το δικαίωμα αυτό (προαίρεσης) ασκήθηκε πρόωρα.
ΕΑΑΔΗΣΥ/3774/2019
Ανάρτηση στην ιστοσελίδα της Αρχής, σε επεξεργάσιμη μορφή, επικαιροποιημένων υποδειγμάτων διακηρύξεων για συμβάσεις γενικών υπηρεσιών και προμηθειών”