Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΕΣ/ΚΛ.Ζ/185/2021

Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 4700/2020, 3310/2005, 4412/2016, 4412/2016/Α.375

Παροχή υπηρεσιών ασφαλιστικής κάλυψης...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η προσφέρουσα εταιρεία «....» δεν προσκόμισε πλήρη δικαιολογητικά ονομαστικοποίησης των μετοχών της, σύμφωνα με τα άρθρα 8 παρ. 1 του ν. 3310/2005 και 1 παρ. 2 και 3 του π.δ. 82/1996, καθώς δεν υπέβαλε δικαιολογητικά για την ονομαστικοποίηση των μετοχών της μόνης μέτοχου της, ήτοι της ανώνυμης εταιρείας «....». Ειδικότερα, δεν υπέβαλε πιστοποιητικό ότι η τελευταία ανώνυμη εταιρεία έχει ονομαστικές μετοχές ούτε βεβαίωση ότι οι μέτοχοι της τελευταίας είναι φυσικά πρόσωπα, προσωπικές εταιρείες, εταιρείες περιορισμένης ευθύνης ή οποιαδήποτε άλλης μορφής νομικά πρόσωπα, πλην ανωνύμων εταιρειών. Το γεγονός δε ότι η διακήρυξη του διαγωνισμού (άρθρα 2.2.3.5 και 2.2.9.2 περ. Β.1.ε) δεν απαιτούσε ρητά την υποβολή των ως άνω δικαιολογητικών ονομαστικοποίησης για τους μετόχους των προσφερόντων δεν ασκεί επιρροή, αφού η ανωτέρω υποχρέωση συνιστά ουσιώδη τυπική προϋπόθεση συμμετοχής στο διαγωνισμό που απορρέει ευθέως από το νόμο (βλ. σκέψη 4 ανωτέρω). Ενόψει αυτών, μη νομίμως κατακυρώθηκε ο διαγωνισμός στην προσφέρουσα εταιρεία, παρότι συνέτρεχε λόγος αποκλεισμού της, η πλημμέλεια δε αυτή, που σχετίζεται με την αρχή της διαφάνειας κατά την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων, παρίσταται ουσιώδης (βλ. τη νομολογία που αναφέρεται στη σκέψη 4 ανωτέρω). 


Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΕΣ/ΚΛ.Ζ/185/2021

Παροχή υπηρεσιών ασφαλιστικής κάλυψης...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η προσφέρουσα εταιρεία «....» δεν προσκόμισε πλήρη δικαιολογητικά ονομαστικοποίησης των μετοχών της, σύμφωνα με τα άρθρα 8 παρ. 1 του ν. 3310/2005 και 1 παρ. 2 και 3 του π.δ. 82/1996, καθώς δεν υπέβαλε δικαιολογητικά για την ονομαστικοποίηση των μετοχών της μόνης μέτοχου της, ήτοι της ανώνυμης εταιρείας «....». Ειδικότερα, δεν υπέβαλε πιστοποιητικό ότι η τελευταία ανώνυμη εταιρεία έχει ονομαστικές μετοχές ούτε βεβαίωση ότι οι μέτοχοι της τελευταίας είναι φυσικά πρόσωπα, προσωπικές εταιρείες, εταιρείες περιορισμένης ευθύνης ή οποιαδήποτε άλλης μορφής νομικά πρόσωπα, πλην ανωνύμων εταιρειών. Το γεγονός δε ότι η διακήρυξη του διαγωνισμού (άρθρα 2.2.3.5 και 2.2.9.2 περ. Β.1.ε) δεν απαιτούσε ρητά την υποβολή των ως άνω δικαιολογητικών ονομαστικοποίησης για τους μετόχους των προσφερόντων δεν ασκεί επιρροή, αφού η ανωτέρω υποχρέωση συνιστά ουσιώδη τυπική προϋπόθεση συμμετοχής στο διαγωνισμό που απορρέει ευθέως από το νόμο (βλ. σκέψη 4 ανωτέρω). Ενόψει αυτών, μη νομίμως κατακυρώθηκε ο διαγωνισμός στην προσφέρουσα εταιρεία, παρότι συνέτρεχε λόγος αποκλεισμού της, η πλημμέλεια δε αυτή, που σχετίζεται με την αρχή της διαφάνειας κατά την ανάθεση δημοσίων συμβάσεων, παρίσταται ουσιώδης (βλ. τη νομολογία που αναφέρεται στη σκέψη 4 ανωτέρω). 

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1124/2021


ΕΣ/ΤΜ.6/1821/2019

Προμήθεια συστήματος ρομποτικής χειρουργικής...ζητείται η ανάκληση της 310/2019 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας το Τμήμα κρίνει  ότι κατά τα ορθώς κριθέντα από το Κλιμάκιο, μη νομίμως και δη κατά παράβαση των οριζόμενων στην παρ. 10 του άρθρου 8 του ν. 3310/2005 το αιτούν δεν συμπεριέλαβε στη διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού, προϋπολογιζόμενης δαπάνης άνω του 1.000.000,00 ευρώ, όλα τα αναγκαία στοιχεία για την εφαρμογή του προμνησθέντος άρθρου, το οποίο ως προϋπόθεση για την παραδεκτή συμμετοχή ανώνυμης εταιρείας σε δημόσιο διαγωνισμό άνω του εν λόγω ορίου, θέτει την ονομαστικοποίηση των μετοχών της μέχρι φυσικού προσώπου. Επίσης το αιτούν μη νομίμως και δη κατά παράβαση των ίδιων διατάξεων δεν περιέλαβε ούτε στο ΕΕΕΣ του διαγωνισμού σχετικό πεδίο, ώστε να προκύπτει ειδικώς εάν συντρέχει στην περίπτωσή της συμμετέχουσας ο συγκεκριμένος εθνικός λόγος αποκλεισμού της λόγω μη ονομαστικοποίησης των  μετοχών της ως ανώνυμης εταιρείας. Επιπλέον, όπως επίσης ορθώς κρίθηκε, το αιτούν δεν μερίμνησε, προς άρση των ως άνω παραλείψεών του, να ζητήσει από την ήδη παρεμβαίνουσα εταιρεία κατά το στάδιο υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης, να προσκομίσει τα δικαιολογητικά που προβλέπονται στις παρ. 2 και 3 του άρθρου 1 του π.δ/τος 82/1996 σε συνδυασμό με την παρ. 3 του άρθρου 8 του ν. 3310/2005, απορριπτομένων ως αβασίμων  των περί του αντιθέτου προβαλλομένων ισχυρισμών και ιδίως εκείνου, με τον οποίο υποστηρίζεται ότι τα δικαιολογητικά ονομαστικοποίησης προσκομίσθηκαν από την παρεμβαίνουσα κατά το στάδιο των δικαιολογητικών συμμετοχής και δεν απαιτείτο να προσκομισθούν εκ νέου στο στάδιο της κατακύρωσης. Συνεπώς, η συμμετοχή της παρεμβαίνουσας εταιρείας στο διαγωνισμό δεν ήταν νόμιμη και, ως εκ τούτου, η προσφορά της έπρεπε να είχε απορριφθεί κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών κατακύρωσης ως απαράδεκτη. Όμως, δεδομένου ότι, όπως αποδείχθηκε από τα σχετικώς προσκομιζόμενα νόμιμα δικαιολογητικά έγγραφα και στοιχεία η παρεμβαίνουσα εταιρεία πληρούσε καθ΄ όλη τη διάρκεια εξέλιξης της διαγωνιστικής διαδικασίας τις τιθέμενες στο άρθρο 8 του ν. 3310/2005 προϋποθέσεις περί ονομαστικοποίησης των μετοχών της, τόσο κατά χρόνο υποβολής της προσφοράς, όσο και κατά το χρόνο υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης, επιπλέον δε τα υποβληθέντα από αυτήν δικαιολογητικά ονομαστικοποίησης πληρούν τις προϋποθέσεις, που τίθενται ήδη με την προστεθείσα παρ. 12 του άρθρου 80 του ν. 4412/2016, το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχει ο κριθείς από το Κλιμάκιο διακωλυτικός της υπογραφής του οικείου σχεδίου σύμβασης λόγος (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ. Επταμ. Σύνθ. 3200/2012, 2772/2011, VI Τμ. 823/2019, 1115/2016) και ότι θα πρέπει  να επιτραπεί η υπογραφή αυτής, λαμβανομένου  υπ’ όψη και το  ότι η παρεμβαίνουσα - ανάδοχος ήταν η μοναδική προσφέρουσα στο διαγωνισμό, με συνέπεια να μην πλήττεται ο ανταγωνισμός με την εκ των υστέρων προσκόμιση των δικαιολογητικών ονομαστικοποίησης των μετοχών της.Ανακαλεί την 310/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.


ΕΣ/ΤΜ.6/2198/2011

Ανάθεση υπηρεσιών μεταφοράς πόσιμου νερού...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη δεύτερη σκέψη της παρούσας ορθά το Κλιμάκιο έκρινε ότι η προσφορά της αναδόχου εταιρείας έπρεπε να απορριφθεί ως απαράδεκτη. Ο δε περί του αντιθέτου λόγος ανάκλησης της αιτούσας ότι δεν καταλαμβάνεται ως ναυτική εταιρεία από τις διατάξεις του νόμου περί ονομαστικοποίησης πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος αφού ο νόμος αυτός δεν προβλέπει εξαιρέσεις από την εφαρμογή του και, ως εκ τούτου, το γεγονός ότι έχει τη μορφή της ναυτικής και όχι της ανώνυμης εταιρείας δεν την απάλλασσε από την υποχρέωση οι μετοχές της να είναι ονομαστικές κατά το χρόνο υποβολής της προσφοράς της. Η δε μετατροπή των ανωνύμων μετοχών αυτής, με το από 2.5.2011 πρακτικό της γενικής της συνέλευσης, σε ονομαστικές των οποίων κάτοχοι είναι οι αναφερόμενοι στην από 9.10.2010 σύμβαση σύστασης της εταιρείας μέτοχοι δεν ασκεί επιρροή αφού η σύμβαση σύστασης της εταιρείας δεν περιλαμβάνεται στα εκ του νόμου προβλεπόμενα δικαιολογητικά ονομαστικοποίησης των μετοχών και το από 2.5.2011 πρακτικό είναι μεταγενέστερο του χρόνου υποβολής της προσφοράς και αποδεικνύει ότι κατά την ημερομηνία του διαγωνισμού οι μετοχές της αναδόχου εταιρείας δεν ήταν ονομαστικές. Επίσης και η πρόβλεψη ισχύος της ελεγχόμενης σύμβασης από 1.1.2011 δεν είναι νόμιμη διότι ότι σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν και έγιναν δεκτά στη προηγούμενη σκέψη ανεπιτρέπτως προσδίδεται αναδρομική ισχύ σ’ αυτή (IV Τμήμα 2/2005, 33/2006, 69/2007 κ.α.). Περαιτέρω ο ισχυρισμός, σύμφωνα με τον οποίο, λόγω συγγνωστής πλάνης τα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής (Δήμος …) ενήργησαν κατά τον κριθέντα ως μη νόμιμο τρόπο, πρέπει να απορριφθεί προεχόντως ως απαράδεκτος καθόσον αφορά την αναθέτουσα αρχή και όχι την αιτούσα εταιρεία. Σε κάθε δε περίπτωση ως αβάσιμος αφού με τις 28 και 29/2009 πράξεις του Τμήματος αυτού, που εκδόθηκαν επί αιτήσεων ανάκλησης του Δήμου … (κατά των 26/2009 και 31/2009 πράξεων του Ζ΄ Κλιμακίου με μειοδότρια εταιρεία την «… Ν.Ε.») κρίθηκε, όπως και με την παρούσα κρίνεται, ότι είναι υποχρεωτική η υποβολή και από τις αναδόχους ναυτικές εταιρείες των πιστοποιητικών ονομαστικοποίησης των μετοχών τους κατά την υποβολή των προσφορών τους, εξαιρετικώς δε επετράπη η υπογραφή των σχετικών συμβάσεων λόγω συγγνωστής πλάνης γεγονός που καταδεικνύει ότι τα όργανα του Δήμου … αν και γνώριζαν ότι οι ναυτικές εταιρείες υποχρεούνται να υποβάλουν με τις προσφορές τους πιστοποιητικά ονομαστικοποίησης συστηματικά παρανομούν. Τέλος ο ισχυρισμός περί ύπαρξης λόγων δημοσίου συμφέροντος πρέπει να απορριφθεί διότι πέραν του ότι προβάλλεται αορίστως το δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται προεχόντως με την τήρηση αρχής της νομιμότητας και η επίκλησή του δεν μπορεί να αιτιολογήσει την παραβίαση των θεμελιωδών αρχών ούτε την παρά το νόμο διενέργεια της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας. Κατά συνέπεια, σύμφωνα με όσα προηγουμένως έχουν κριθεί, η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί.


ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤ.ΣΥΝΘ/2824/2011

Ανάθεση υπηρεσιών μεταφοράς πόσιμου νερού..ζητείται η αναθεώρηση της 2198/2011 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, ορθά το Τμήμα έκρινε ότι η προσφορά της αναδόχου εταιρείας έπρεπε να απορριφθεί ως απαράδεκτη. Ο δε λόγος αναθεώρησης της αιτούσας ότι είναι ναυτική εταιρεία και ως εκ τούτου δεν καταλαμβάνεται από τις διατάξεις του νόμου περί ονομαστικοποίησης πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος αφού ο νόμος αυτός δεν προβλέπει εξαιρέσεις από την εφαρμογή του και, ως εκ τούτου, το γεγονός ότι έχει τη μορφή της ναυτικής και όχι της ανώνυμης εταιρείας δεν την απάλλασσε από την υποχρέωση οι μετοχές της να είναι ονομαστικές κατά το χρόνο υποβολής της προσφοράς της. Περαιτέρω, η αιτούσα ισχυρίζεται ότι καλύφθηκε η απαίτηση του νόμου για ονομαστικοποίηση των μετοχών της μέχρι φυσικού προσώπου και ως εκ τούτου η προσφορά της ήταν παραδεκτή δοθέντος ότι οι μετοχές της έχουν μετατραπεί από ανώνυμες σε ονομαστικές με το από 2.5.2011 πρακτικό της Γενικής Συνέλευσης. Πλην όμως, όπως έγινε δεκτό ανωτέρω, προκειμένου η προσφορά ναυτικής εταιρείας που συμμετέχει σε διαγωνισμό για την ανάθεση δημόσιας σύμβασης υπηρεσιών προϋπολογιζόμενης δαπάνης άνω του 1.000.000 ευρώ, να είναι παραδεκτή πρέπει α) οι μετοχές της να είναι ονομαστικές μέχρι φυσικού προσώπου και β) αυτό να αποδεικνύεται μέσω της προσκομιδής: i) πιστοποιητικού της εποπτεύουσας την εταιρεία αρχής, από το οποίο προκύπτει ότι οι μετοχές της, με βάση το ισχύον καταστατικό της, είναι ονομαστικές και ii) αναλυτικής κατάστασης με τα στοιχεία των μετόχων της εταιρείας και τον αριθμό των μετοχών κάθε μετόχου, όπως τα στοιχεία αυτά είναι καταχωρημένα στο βιβλίο μετόχων της εταιρείας, το πολύ τριάντα εργάσιμες ημέρες πριν από την ημέρα υποβολής της προσφοράς. Εν προκειμένω ούτε οι μετοχές της αιτούσας ήταν ονομαστικές κατά το χρόνο υποβολής της προσφοράς της ούτε αυτή προσεκόμισε με την προσφορά της τα ως άνω απαραίτητα για την απόδειξη της ονομαστικοποίησης των μετοχών της δικαιολογητικά, παρά μόνο τη σύμβαση σύστασής της, στην οποία εμφανίζονται ως συμβαλλόμενα τα φυσικά πρόσωπα που με το - μεταγενέστερο του χρόνου υποβολής της προσφοράς της - από 2.5.2011 πρακτικό της γενικής της συνέλευσης αποφασίστηκε ότι θα κατέχουν τις μετατραπείσες σε ονομαστικές πλέον μετοχές της. Τούτο όμως δεν ασκεί επιρροή αφού η σύμβαση σύστασης της εταιρείας δεν περιλαμβάνεται στα εκ του νόμου προβλεπόμενα δικαιολογητικά απόδειξης ονομαστικοποίησης των μετοχών ούτε και την αποδεικνύει.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα μείζονος – επταμελούς σύνθεσης αποφαίνεται ότι η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί και να μην αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη 2198/2011 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η κατάπτωση υπέρ του Δημοσίου του κατατεθέντος παραβόλου (άρθρο 56 παρ. 4 π.δ.774/1980, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 57 παρ. 3 ν.3659/2008).


ΕΣ/ΤΜ.6/823/2019

Προμήθεια υγρών καυσίμων...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις (υπό στοιχ. ΙΙ) της παρούσας, το Τμήμα κρίνει καταρχάς ότι, κατά τα ορθώς κριθέντα από το Κλιμάκιο, η συμμετοχή της παρεμβαίνουσας εταιρείας στον ελεγχόμενο διαγωνισμό και η κατακύρωση σε αυτήν της 1ης ομάδας των δημοπρατούμενων ειδών (υγρά καύσιμα), προϋπολογιζόμενης δαπάνης άνω του 1.000.000,00 ευρώ, δεν ήταν νόμιμη λόγω μη ονομαστικοποίησης των μετοχών της και μη προσκόμισης των απαιτούμενων δικαιολογητικών, και, ως εκ τούτου, η προσφορά της έπρεπε να είχε απορριφθεί, κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών κατακύρωσης, ως απαράδεκτη. Επιπλέον, ακόμη και αν ήθελε θεωρηθεί ότι ο επίδικος διαγωνισμός συνιστά κατ΄ουσίαν σώρευση περισσότερων αυτοτελών διαγωνιστικών διαδικασιών, οι οποίες θα μπορούσαν να είχαν δημοπρατηθεί αυτοτελώς, αβασίμως προβάλλεται με την αίτηση και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση ότι το αντικείμενο του διαγωνισμού, ως προς την κρίσιμη 1η ομάδα των υγρών καυσίμων, δεν υπερβαίνει κατ’ είδος καυσίμου ανά νομικό πρόσωπο το ποσό του 1.000.000,00 ευρώ, άνω του οποίου απαιτείται η ονομαστικοποίηση των μετοχών των προσφερουσών ανωνύμων εταιρειών, δοθέντος ότι στη διακήρυξη δεν προβλεπόταν δυνατότητα υποβολής προσφοράς για μέρος μόνο των ζητούμενων ειδών της ομάδας αυτής λ.χ. ανά νομικό πρόσωπο, ώστε να είναι ληπτέα ως βάση η αντίστοιχη προϋπολογιζόμενη δαπάνη. Συνεπώς, ορθώς ελήφθη υπ’ όψιν, κατά τα γενόμενα δεκτά ανωτέρω, η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη των ειδών της ομάδας αυτής, προκειμένου να κριθεί εάν απαιτείτο η ονομαστικοποίηση των μετοχών της παρεμβαίνουσας και η υποβολή των οικείων δικαιολογητικών κατακύρωσης. Ωστόσο, δεδομένου ότι όπως προβάλλεται οι μετοχές της παρεμβαίνουσας ανώνυμης εταιρείας έχουν ήδη μετατραπεί σε ονομαστικές και επομένως συντελέσθηκαν – έστω εκ των υστέρων – οι τασσόμενες στο νόμο και τη διακήρυξη προϋποθέσεις συμμετοχής αυτής στον ελεγχόμενο διαγωνισμό, προσκομίζονται δε προς απόδειξη αυτού τα σχετικά νόμιμα δικαιολογητικά (βλ. Ε.Σ. VI Τμ. 1115/2016), το Τμήμα κρίνει ότι ο σχετικός, νομίμως κατ’ αρχήν διαπιστωθείς με την προσβαλλόμενη Πράξη, διακωλυτικός της υπογραφής των οικείων σχεδίων συμβάσεων λόγος δεν συντρέχει πλέον (βλ. Ε.Σ. Τμ. Μείζ.-Επτ. Σύνθ. 3200/2012, 2772/2011) και ότι θα πρέπει κατ΄ εξαίρεση να επιτραπεί η υπογραφή αυτών, λαμβανομένου υπ’ όψιν ότι η παρεμβαίνουσα - ανάδοχος ήταν η μοναδική προσφέρουσα ως προς την κρίσιμη 1η ομάδα των δημοπρατούμενων ειδών (υγρά καύσιμα), με συνέπεια να μην πλήττεται ο ανταγωνισμός με την εκ των υστέρων ονομαστικοποίηση των μετοχών της και προσκόμιση των οικείων δικαιολογητικών.

Ανακαλεί την 95/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου κατά το σκεπτικό.


ΣΤΕ/ΕΑ/625/2007

Ανάδειξη αναδόχου καθαριότητας και υπηρεσιών φύλαξης:..Από τις διατάξεις δε αυτές συνάγεται ότι η υποχρέωση ονομαστικοποιήσεως των μετοχών των διαγωνιζομένων εταιρειών αναφέρεται, σε διαγωνισμούς χρηματικού αντικειμένου ανωτέρου του 1.000.000 ευρώ, όχι δε και σε διαγωνισμούς κατωτέρου χρηματικού αντικειμένου, για τους οποίους, συνεπώς, δεν υπάρχει υποχρέωση των διαγωνιζομένων να υποβάλλουν πιστοποιητικό ονομαστικοποιήσεως των μετοχών των και αναλυτική κατάσταση μετοχών. Εν προκειμένω, ο αιτών, με την διοικητική προσφυγή του, αλλά και με την κρινόμενη αίτηση ασφαλιστικών μέτρων ισχυρίζεται ότι η ήδη παρεμβαίνουσα εταιρεία … έπρεπε να αποκλεισθεί από τον διαγωνισμό, επειδή δεν υπέβαλε με την προσφορά της α) πιστοποιητικό της αρμόδιας αρχής ότι οι μετοχές της είναι ονομαστικές και β) αναλυτική κατάσταση με τα στοιχεία των μετόχων της εταιρείας και τον αριθμό των μετοχών εκάστου εταίρου, υποχρέωση την οποία υπείχε, σύμφωνα με τις ανωτέρω διατάξεις, ενόψει του κατά τη διακήρυξη συνολικού προϋπολογισμού (1.166.200 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.) των προς ανάθεση υπηρεσιών. Ενόψει όμως του ότι, κατά τις προαναφερθείσες διατάξεις της διακηρύξεως, ο διαγωνισμός αποσκοπούσε στην ανάθεση δύο διαφορετικών υπηρεσιών (καθαριότητας και φύλαξης), με χωριστούς προϋπολογισμούς δαπάνης, οι οποίοι δεν υπερβαίνουν, έκαστος, το όριο του 1.000.000 ευρώ, ήταν δε επιτρεπτή, κατά τον προαναφερθέντα ρητό όρο της διακηρύξεως, η υποβολή προσφοράς μόνο για τη μία εξ αυτών, η παρεμβαίνουσα εταιρεία, η οποία υπέβαλε προσφορά μόνο για την ανάθεση του έργου της καθαριότητας, δεν υπείχε υποχρέωση υποβολής των εν λόγω δικαιολογητικών, αντιθέτως προς τα υποστηριζόμενα με την υπό κρίσιν αίτηση.Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, η υπό κρίσιν αίτηση πρέπει να απορριφθεί, να γίνει δε δεκτή η παρέμβαση.


ΕΣ/ΤΜ.6/1860/2009

Προμήθεια οχημάτων..ζητείται η ανάκληση της 54/2009 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις ΙΙΙ και IV το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι εσφαλμένα το Κλιμάκιο αποφάνθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του επίμαχου σχεδίου σύμβασης διότι α) η ενημέρωση που έγινε στην Υπηρεσία Επίσημων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (19.9.2006) σχετικά με τη νέα ημερομηνία του διαγωνισμού, ήταν ελλιπής σε σχέση με τις πληροφορίες που παρασχέθηκαν με τις εγχώριες δημοσιεύσεις, κατά το τμήμα τους που σχετιζόταν με την επελθούσα μετά την άσκηση προσφυγών τροποποίηση των όρων της διακήρυξης (των τεχνικών προδιαγραφών) και συνεπώς η διαδικασία του διαγωνισμού για το λόγο αυτό εξελίχθηκε πλημμελώς και β) ενόψει του ότι με τη διακήρυξη, όπως τροποποιήθηκε, η πιστοποίηση ISO 9001 τέθηκε ως απαράβατος όρος για τον κύριο πυροσβεστικό εξοπλισμό και το όχημα, καθώς και για τον τελικό κατασκευαστή του πυροσβεστικού οχήματος, ενώ ως προς τον υπόλοιπο εξοπλισμό η ίδια πιστοποίηση τέθηκε ως κριτήριο αξιολόγησης, η αποδοχή της τεχνικής προσφοράς της εταιρείας «…..» ήταν μη νόμιμη, καθόσον η εταιρεία αυτή δεν προσκόμισε μεταφρασμένα πιστοποιητικά ISO 9001, αλλά μόνο ξενόγλωσσα, η νομιμότητα και το κύρος των οποίων δεν ήταν δυνατό να ελεγχθεί ούτε κατά τη διαδικασία του διαγωνισμού ούτε στο πλαίσιο του διενεργούμενου από το Κλιμάκιο ελέγχου, καθόσον: α) Με το Π1/4206/13.9.2006 έγγραφο εστάλη αυθημερόν στην Υπηρεσία Επισήμων Εκδόσεων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων το πλήρες κείμενο της Δ2/1899/12.9.2006 ανακοίνωσης, η οποία δημοσιεύτηκε στον ελληνικό τύπο στις 14.9.2006, ενώ στο συμπλήρωμα της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 19.9.2006, χωρίς πράγματι να περιέχεται σε αυτή ενημέρωση σχετική με τις τροποποιήσεις των όρων και των τεχνικών προδιαγραφών, πλην όμως, αφενός η δημοσίευσή της έλαβε χώρα στον ελληνικό τύπο μετά την αποστολή της στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφετέρου εστάλησαν προς δημοσίευση (παρότι δεν περιλαμβάνονταν ρητά στα στοιχεία του υποδείγματος ανακοινώσεων του παραρτήματος του άρθρου 10 του π.δ.394/1996) τα ίδια ακριβώς στοιχεία με εκείνα που δημοσιεύτηκαν τελικά στον εγχώριο τύπο και συνεπώς στην υπό κρίση υπόθεση η διαδικασία του διαγωνισμού, στον οποίο συμμετείχαν πέντε εταιρείες, μεταξύ των οποίων και μία γερμανική με απευθείας εκ του εξωτερικού υποβολή προσφοράς, δεν εξελίχθηκε πλημμελώς και β) Η προδιαγραφή που προβλέπεται στην παρ. 2.1.4 του άρθρου 2.1 με τίτλο «Γενικά» (όπου δεν υπάρχει, όπως σε άλλες προδιαγραφές, εντός παρένθεσης, η επισημείωση «απαράβατος όρος») του Παραρτήματος Ε΄ της διακήρυξης (με τίτλο «ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ») δεν συνιστά απαράβατο όρο, εφόσον η διακήρυξη δεν τη χαρακτηρίζει ρητά ως τέτοιο με οποιαδήποτε παρεμφερή ονομασία («απαράβατος» ή «επί ποινή αποκλεισμού» όρος, «ελάχιστη» ή «υποχρεωτική απαίτηση»), ούτε το ανωτέρω άρθρο 2.1 περιλαμβάνεται μεταξύ των απαράβατων όρων που απαριθμούνται περιοριστικά στο άρθρο 18 του ως άνω παραρτήματος (Ε) και συνεπώς τυχόν πλημμέλειες αναφορικά με τα δικαιολογητικά (μη υποβολή αυτών, ή υποβολή αυτών σε ξένη γλώσσα) που υπεβλήθησαν από την ανάδοχο ως προς τον όρο αυτό των τεχνικών προδιαγραφών δεν αρκούσαν για να καταστήσουν απαράδεκτη την προσφορά της. Και τούτο ανεξαρτήτως του ότι, αφενός στην ως άνω παράγραφο 2.1.4 των τεχνικών προδιαγραφών δεν υπήρχε ρητή μνεία για υποχρέωση υποβολής με την προσφορά και των πιστοποιητικών ISO των εργοστασίων ούτε για υποχρέωση υποβολής αυτών οπωσδήποτε μεταφρασμένων στην ελληνική γλώσσα, αφετέρου η εταιρεία «…..» κατέθεσε με την προσφορά της, καίτοι δεν είχε υποχρέωση από τη διακήρυξη, οκτώ πιστοποιητικά ISO (εκ των οποίων επτά αλλοδαπών εργοστασίων συντεταγμένα στην αγγλική γλώσσα). Όσον αφορά δε τον τρίτο λόγο για τον οποίο αποφάνθηκε το Κλιμάκιο ότι κωλύεται η υπογραφή της επίμαχης σύμβασης, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι, σύμφωνα και με όσα εκτέθηκαν στη σκέψη V, μη νόμιμα κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στην προερχόμενη από τη συγχώνευση των εταιρειών «…» και «….» εταιρεία «….», εφόσον δεν ζητήθηκαν ούτε υπεβλήθησαν αυτοβούλως από αυτήν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά ονομαστικοποίησης των μετοχών της, παρότι η εν λόγω εταιρεία είχε ήδη συσταθεί από τις αρχές του έτους 2008, σε χρόνο σημαντικά προγενέστερο όχι μόνο της κατακύρωσης του αποτελέσματος αλλά και του ανοίγματος της οικονομικής προσφοράς της. Λαμβάνοντας όμως υπόψη, ι) την ελλιπή διατύπωση των επίμαχων διατάξεων όσον αφορά την υποχρέωση υποβολής των δικαιολογητικών ονομαστικοποίησης όταν η επιτρεπτή από το νόμο και τη διακήρυξη μεταβολή της νομικής μορφής της συμμετέχουσας εταιρείας πραγματοποιηθεί σε μεταγενέστερο εκείνου της υποβολής των προσφορών στάδιο της διαγωνιστικής διαδικασίας, ιι) την πεποίθηση που εύλογα δημιουργήθηκε στην αναθέτουσα αρχή ότι δεν υφίσταται νομική πλημμέλεια του διαγωνισμού, δεδομένου ότι με την προηγούμενη 188/2008 Πράξη του το Στ΄ Κλιμάκιο στα πλαίσια διαγωνισμού παρόμοιας με την επίμαχη προμήθειας είχε κρίνει ότι δεν υπήρχε νομικό κώλυμα για την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δημοσίου και της ίδιας ανώνυμης εταιρείας («….», η οποία είχε προέλθει από τη συγχώνευση των εταιρειών «….» και «….») και ιιι) ότι τα επίμαχα δικαιολογητικά ονομαστικοποίησης των μετοχών της αναδόχου εταιρείας (168/16.1.2009 βεβαίωση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, ..., Διεύθυνση Εμπορίου & Τουρισμού, Τμήμα Ανωνύμων Εταιρειών και από 8.4.2009 αναλυτική κατάσταση μετόχων και μετοχών της …. στην οποία επισυνάπτεται και επικυρωμένο αντίγραφο του Βιβλίου Μετόχων και Μετοχών) έχουν προσκομιστεί, το Τμήμα κρίνει, κατά παραδοχή του σχετικού λόγου ανάκλησης, ότι συντρέχει συγγνωστή πλάνη της αναθέτουσας αρχής. Τέλος, όσον αφορά τις ασκηθείσες κατά των ένδικων αιτήσεων ανάκλησης παρεμβάσεις των εταιρειών …., το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι αυτές πρέπει να απορριφθούν ως απαράδεκτες, καθόσον οι ως άνω εταιρείες δεν θεμελιώνουν σπουδαίο έννομο συμφέρον για τη μη ανάκληση της προσβαλλόμενης Πράξης του Κλιμακίου, αφού από την ενδεχόμενη ευδοκίμηση των παρεμβάσεών τους δεν αποκομίζουν καμία ωφέλεια. (....)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει να γίνουν δεκτές οι υπό κρίση αιτήσεις ανάκλησης καθώς και η υπέρ της αίτησης του Υπουργείου Ανάπτυξης ασκηθείσα παρέμβαση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας, να απορριφθούν οι ασκηθείσες κατά αυτών παρεμβάσεις, να ανακληθεί η 54/2009 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου και να διαταχθεί η απόδοση στην αιτούσα εταιρεία με την επωνυμία «….» του κατατεθέντος από αυτήν παραβόλου (άρθρο 56 παρ. 4 π.δ.774/1980, όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 57 παρ. 3 ν.3659/2008), μη υπάρχοντος δε άλλου λόγου που να κωλύει την υπογραφή της υπό έλεγχο σύμβασης, πρέπει αυτή να υπογραφεί .


ΕΣ/ΤΜ.6/1956/2014

Προμήθεια φαρμάκων:...ζητείται η ανάκληση της 27/2014 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Σε κάθε περίπτωση ωστόσο, η προσκόμιση αυτών γίνεται ως εκ περισσού, καθόσον, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον αιτούντα και τη δεύτερη από τις παρεμβαίνουσες, η διάταξη του άρθρου 8 του ν. 3310/2005, όπως ισχύει, με την οποία τίθεται ως προϋπόθεση για το παραδεκτό της προσφοράς ανώνυμης εταιρείας που συμμετέχει σε δημόσιο διαγωνισμό με οικονομικό αντικείμενο ανώτερο του ενός εκατομμυρίου ευρώ, η ονομαστικοποίηση των μετοχών της, δεν καταλαμβάνει και τις περιπτώσεις που η υποβληθείσα προσφορά αφορά επιτρεπτώς σε αυτοτελές τμήμα των προκηρυχθέντων υλικών, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη των οποίων είναι κάτω του ως άνω ορίου, όπως εν προκειμένω, πολλώ δε μάλλον αφού είναι δυνατή η διακριτή προκήρυξη των επιμέρους ειδών και ο διαγωνισμός συνιστά στην πραγματικότητα σώρευση περισσότερων αυτοτελών διαγωνιστικών διαδικασιών. Στην περίπτωση αυτή, εφόσον η ανώνυμη εταιρεία υποβάλλει προσφορά για μέρος μόνο των προκηρυχθέντων ειδών που η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους είναι κατώτερη του ως άνω ορίου, δεν υποχρεούται να προσκομίσει δικαιολογητικά περί ονομαστικοποίησης των μετοχών της. Επομένως, η παρεμβαίνουσα εταιρεία «...» δεν υπείχε εξαρχής υποχρέωση υποβολής των ως άνω δικαιολογητικών, καθόσον, όπως ήταν επιτρεπτό από τη διακήρυξη, υπέβαλε προσφορά μόνο για το είδος FLUCONAZOLE CAP 100MG, προϋπολογισμού 176.637,00 ευρώ, ήτοι κατώτερου του ορίου του ενός εκατομμυρίου ευρώ. Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης και οι υπέρ αυτής παρεμβάσεις και να ανακληθεί η προσβαλλομένη κατά το μέρος που με αυτήν κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων έξι σχεδίων συμβάσεων μεταξύ της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας και των εταιρειών: α) «...» για το είδος FLUCONAZOLE CAP 100MG, β) «....» για το είδος METRONIDAZOLE CAP.500MG, γ) «….» για τα είδη IRINITECAN 20MG/ML-2ML, CEFTAZIDIME 1G και CEFTAZIDIME 2G, δ) «....» για τα είδη QUETIAPINE TAB 25MG και QUETIAPINE TAB 300MG, ε) «... .» για τα είδη FLUMAZENIL 0,5 MG/5ML, RISPERIDONE TAB 2MG, RISPERIDONE TAB 3MG και RISPERIDONE TAB 4MG και στ) «... » για τα είδη CEFUROXIME 750 MG, CEFUROXIME 1500MG και RISPERIDONE TAB.6 MG και να επιτραπεί η υπογραφή αυτών.Ανακαλεί εν μέρει την 27/2014 πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.


ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/370/2020

Προμήθεια υλικών...Από τη γραμματική διατύπωση του άρθρου 15 παρ. 2 εδ. α΄ του ν.4412/2016, που είναι απολύτως ταυτόσημη με την αντίστοιχη διάταξη του άρθρου 15 παρ. 2 α της Οδηγίας 2014/24 («…2. Το παρόν Βιβλίο δεν εφαρμόζεται στις δημόσιες συμβάσεις και τους διαγωνισμούς μελετών που δεν εξαιρούνται για άλλο λόγο δυνάμει της παρ. 1, στο μέτρο που η προστασία των ουσιωδών συμφερόντων ασφαλείας της χώρας δεν μπορεί να διασφαλιστεί με λιγότερο δραστικά μέτρα …»), συστημικώς και συγκριτικώς θεωρούμενο με την απόλυτη ρήτρα εξαιρέσεως των παρ. 1 και 3 του ίδιου άρθρου, συνάγεται ότι η αναθέτουσα αρχή μπορεί να αποκλίνει όχι από το σύνολο αλλά από τις διατάξεις εκείνες που δεν είναι συμβατές με τη διαφύλαξη των ουσιωδών συμφερόντων άμυνας και ασφάλειας της χώρας. Επομένως, στην προκειμένη υπόθεση, και στην περίπτωση καταφάσεως των προϋποθέσεων του άρθρου 15 παρ. 2 εδ. α΄, η αναθέτουσα αρχή μη νομίμως δεν  προέβη σε εξέταση τυχόν συνδρομής των υποχρεωτικών λόγων αποκλεισμού από την ανάθεση (βλ. 73 παρ. 1, 2 και 74 του ν.4412/2016), καθώς και σε εξέταση της τεχνικής, επαγγελματικής καταλληλότητας και της χρηματοοικονομικής επάρκειας της αναδόχου (βλ. άρθρα 75 επ. του ν.4412/2016), αλλά και της  παρ. 4 του άρθρου 8 του ν. 3310/2005 «Μέτρα για τη διασφάλιση της διαφάνειας και την αποτροπή καταστρατηγήσεων κατά τη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων» (ΦΕΚ Α΄ 30),  όπως αυτή τροποποιήθηκε με το άρθρο 375 παρ. 10 ν. 4412/2016 και την παρ. 1 άρθρου 76  του ν.4712/2020 (ΦΕΚ Α΄ 146). Κατ’ ακολουθίαν όσων εκτέθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις, πρέπει να γίνει δεκτό ότι, από τον έλεγχο των υποβληθέντων στο Κλιμάκιο στοιχείων, διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης σύμβασης και συντρέχει νόμιμος λόγος που κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για προσυμβατικό έλεγχο σχεδίου αυτής.

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/2444/2020.


ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1124/2021

Παροχή υπηρεσιών ασφαλιστικής κάλυψης αστικής ευθύνης...ζητείται η ανάκληση της 185/2021 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Ο ως άνω ισχυρισμός, κατά το πρώτο σκέλος του, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον τα αποδεικτικά μέσα περί μη συνδρομής του, προβλεπόμενου στο άρθρο 8 παρ. 4 του ν.3310/2005 όπως ισχύει και, κατ’ εφαρμογή αυτού, στο άρθρο 2.2.3.5. της οικείας Διακήρυξης, λόγου αποκλεισμού από τη διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης σύμβασης ορίζονται, ειδικώς και αποκλειστικώς, σε συμφωνία με τις διατάξεις του μνημονευθέντος άρθρου 8 του ν.3310/2005 και του άρθρου 1 του π.δ/τος 82/1996, στο άρθρο 2.2.9.2.Β1.ε΄ της Διακήρυξης. Επομένως, κατά τα ορθώς κριθέντα με την προσβαλλόμενη Πράξη, η συμμετοχή του Αναδόχου της ελεγχόμενης σύμβασης στη διαδικασία ανάθεσής της δεν ήταν νόμιμη λόγω μη προσκόμισης των απαιτούμενων δικαιολογητικών, για την απόδειξη ονομαστικοποίησης των μετοχών της μόνης μετόχου του, ανώνυμης εταιρείας «...». Ωστόσο, δεδομένου ότι προσκομίζονται, ελεχθέντα από τα αρμόδια όργανα του προσφεύγοντος Α.Φ., τα ελλείποντα (βλ. ανωτέρω σκέψη 4) ως άνω δικαιολογητικά για την απόδειξη ονομαστικοποίησης των μετοχών της εν λόγω ανώνυμης εταιρείας, πληρούται πλέον ο σκοπός, για τον οποίο έχει τεθεί από τον εθνικό νομοθέτη ο συγκεκριμένος λόγος αποκλεισμού, ήτοι να γνωρίζει ο προσφεύγων Α.Φ. ποιοι είναι οι πραγματικοί μέτοχοι του Αναδόχου της ελεγχόμενης σύμβασης. Κατόπιν τούτου και λαμβάνοντας υπόψιν ότι ο Ανάδοχος της ελεγχόμενης σύμβασης ήταν ο μοναδικός προσφέρων οικονομικός φορέας στη διαδικασία ανάθεσης, με συνέπεια να μην πλήττεται ο ανταγωνισμός με την εκ των υστέρων συμπλήρωση των δικαιολογητικών ονομαστικοποίησής του, από τα οποία περαιτέρω αποδεικνύεται η μη συνδρομή του ως άνω λόγου αποκλεισμού, τόσο κατά το χρόνο υποβολής της προσφοράς, όσο και κατά την υποβολή των δικαιολογητικών κατακύρωσης, πρέπει να γίνει δεκτό, όπως βασίμως προβάλλεται με το δεύτερο σκέλος του εξεταζόμενου ισχυρισμού, ότι δεν συντρέχει πλέον η διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη πράξη πλημμέλεια, μοναδικός διακωλυτικός της υπογραφής της ελεγχόμενης σύμβασης λόγος  (βλ. 284/2021 απόφαση του Τμήματος τούτου, όπου και σχετική νομολογία).Μετά ταύτα, καθίσταται αλυσιτελής η εξέταση και των λοιπών προβαλλόμενων με την κρινόμενη προσφυγή λόγων ανάκλησης της προσβαλλόμενης Πράξης, περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης στα αρμόδια όργανα του προσφεύγοντος Α.Φ. ως προς την εμφιλοχωρήσασα ως άνω πλημμέλεια και περί ύπαρξης υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος που επιβάλλει τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης. .Ανακαλεί την 185/2021 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου