Μελέτες.Δαπάνη δεν είναι νόμιμη καθόσον για τον καθορισμό της αμοιβής των αναδόχων μελετητών δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη στην διάταξη της παρ.7 του άρθρου 11 του ν.716/1977 διαδικασία και δεν προκύπτει ότι η τελική αμοιβή της μελέτης δεν έχει υπερβεί το οριζόμενο από στην προαναφερόμενη διάταξη ανώτατο όριο του 40% της συμβατικής αμοιβής, που αρχικώς καθορίζεται βάσει του προϋπολογισμού που συντάσσεται κατά το στάδιο της προμελέτης και, συνεπώς, η καταβολή της ως άνω αμοιβής στερείται νομίμου ερείσματος

Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε δικηγόρο για την παράστασή του, ενώπιον του Πρωτοδικείου, στο πλαίσιο εκδίκασης αγωγής, καθόσον: α) δεν προηγήθηκε απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου, με την οποία να καθοριστεί ειδική αμοιβή υψηλότερη της νόμιμης για τον χειρισμό της υπόθεσης, ενώ το έγγραφο συμφωνητικό μεταξύ του Δημάρχου και του δικηγόρου, δεν παράγει έννομες συνέπειες, οπότε εφαρμόζονται οι προβλεπόμενες από τον ν. 3919/2011 «νόμιμες αμοιβές» και β) δεν προκύπτει ότι ο ανωτέρω δικηγόρος κατέθεσε προτάσεις κατά τη συζήτηση της αγωγής.

Η νεότερη διάταξη της περ.γ’ της παρ.8 του άρθρου 5 του Ν 3919/2011, η οποία αντικατέστησε την παρ.3 του άρθρου 96 του ΝΔ 3026/1954, η οποία, ρητώς προβλέπει ότι το Ελληνικό Δημόσιο, ως προς τα δικαστικά προνόμια, απαλλάσσεται από την υποχρέωση προκαταβολής -προείσπραξης της δικηγορικής αμοιβής ως προς την παράσταση των δικηγόρων που το εκπροσωπούν ενώπιον των δικαστηρίων της χώρας, εφαρμόζεται και για το εξομοιούμενο προς αυτό ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. (ομοφ.)

Υπαγωγή του επαγγέλματος των εκδιδομένων με αμοιβή προσώπων στις διατάξεις του ν. 3919/2011.Οι Δ/νσεις Δημόσιας Υγείας των Περιφερειακών Ενοτήτων οφείλουν, κατ’ εφαρμογή του τεκμηρίου νομιμότητας των διοικητικών πράξεων, να δέχονται ως νόμιμα τα προβλεπόμενα στο άρθρο 1 του ν. 2734/1999 πιστοποιητικά άσκησης του επαγγέλματος των με αμοιβή εκδιδομένων προσώπων, τα οποία εκδίδονται από τις αρμόδιες Περιφερειακές Ενότητες (με ισχύ για όλη την Επικράτεια), προκειμένου να προβούν στις περαιτέρω ενέργειες της αρμοδιότητάς τους, και β) το επάγγελμα των με αμοιβή εκδιδομένων προσώπων δεν εξαιρείται από την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 3919/2011. (ομοφ.)

Μελέτες.Συμπληρωματικές συμβάσεις.Η εντελλόμενη με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον αφορά σε καταβολή αμοιβής για εργασίες που εκτελέστηκαν δυνάμει συμπληρωματικής σύμβασης μελέτης, με την οποία ανατέθηκαν στον ανάδοχο εργασίες αξίας μεγαλύτερης του 50% του προβλεπόμενου αρχικώς συμβατικού ανταλλάγματος, κατά παράβαση των προαναφερόμενων διατάξεων του άρθρου 17 παρ. 1 του ν. 716/1977, δεδομένου ότι το ποσό των 70.000.000 δραχμών της 2ης συμπληρωματικής σύμβασης ξεπερνά το 50% του αρχικού προϋπολογισμού της μελέτης, που συνιστά και τη συμβατική αμοιβή του μελετητή, η οποίο προσδιορίστηκε με την από 29.6.1989 (δεύτερη συναφθείσα) σύμβαση στο ποσό των 15.000.000 δραχμών,

Αμοιβή δικηγόρου.Η απόφαση για την ανάθεση της εντολής απαιτείται να διαλαμβάνει πλήρη και ειδική αιτιολογία με την οποία να καταδεικνύεται τόσο η αδυναμία του δικηγόρου που υπηρετεί στο δήμο με έμμισθη εντολή να χειριστεί την ανατιθέμενη υπόθεση, όσο και η ιδιαίτερη σοβαρότητα και δυσκολία της, το είδος των ειδικών γνώσεων που απαιτεί και επιβάλλουν τον χειρισμό της από δικηγόρο με εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία την οποία δεν διαθέτει ο υπηρετών νομικός σύμβουλος, αλλά, αντίθετα διαθέτει ο εντολοδόχος δικηγόρος, επιπλέον δε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της υπόθεσης που την καθιστούν ιδιαίτερα σημαντική για τα συμφέροντα του δήμου (Ζ΄ Κλιμ. 48/2014, (ΕΣ Ι Τμ. πρ. 236/2010, 196/2009, 185/2011, 98/2012). Εξάλλου, στην περίπτωση αυτή η αμοιβή του εντολοδόχου δικηγόρου δύναται να καθορίζεται κατά παρέκκλιση των νομίμων αμοιβών που ορίζονται από τον Κώδικα περί Δικηγόρων, με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, η οποία πρέπει ομοίως να προηγείται της εντολής (Κ.Π.Ε.Δ. στο Ι Τμ. 250/2013). Όμως, ναι μεν η αμοιβή του εντολοδόχου δικηγόρου εναπόκειται εν προκειμένω στη διακριτική ευχέρεια του ανωτέρω οργάνου, πλην, η άσκηση αυτής ελέγχεται από το Δικαστήριο τούτο ως προς την υπέρβαση των άκρων ορίων της, δηλαδή ως προς την υπέρβαση του αναγκαίου μέτρου της δαπάνης, το οποίο κρίνεται αναλόγως των ειδικών περιστάσεων, και επιβάλλει την επιλογή όχι απλώς των πρόσφορων αλλά των απολύτως αναγκαίων μέσων για την θεραπεία της λειτουργικής ανάγκης του οικείου φορέα (πρβλ. Ι Τμ. 15/2012, IV Τμ. 71/2012, 235, 167, 85/2010, 162, 147, 39/2009). Τούτο δε, ενόψει και των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχειρίσεως και της οικονομικότητος, που ήδη έχουν αποτυπωθεί νομοθετικά (άρθρο 1 του Κώδικος Δημοσίου Λογιστικού, ν. 2362/1995, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 1 του ν. 3871/2010), ως μερικότερων εκδηλώσεων του δημοσίου συμφέροντος, που διέπει τη δράση και λειτουργία των υπηρεσιών των Ο.Τ.Α., οι οποίες επιβάλλουν την εκπλήρωση των εκ του νόμου ανατιθέμενων αρμοδιοτήτων με την κατά το δυνατόν ηπιότερη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους για την εξασφάλιση της δημοσιονομικής βιωσιμότητος (πρβλ. Ελ. Συν, πρ. Ι Τμ. 45/2011, 206/1999, 56/1995, 638/1988, πρ. IV Τμ. 50/2005, 74/2004, 86, 94, 106, 209/2003, 19, 21, 70, 105, 124/2002 κ.α.).

Καταβολή δικηγορικής αμοιβής:..Εξάλλου, ο ισχυρισμός ότι το χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί διότι εκδόθηκε κατά συγγνωστή πλάνη, πρέπει να απορριφθεί διότι η αιτούσα στερείται της ικανότητας να επικαλεστεί συγγνωστή πλάνη, η οποία, προκειμένου να έχει ως αποτέλεσμα τη θεώρηση του χρηματικού εντάλματος ανάγεται στη διερεύνηση της βούλησης του διατάκτη της δαπάνης, δηλαδή των δημοτικών οργάνων. Τέλος, προβάλλεται ότι η εντελλόμενη δαπάνη είναι κανονική διότι εκδόθηκε σχετική απόφαση ανάληψης υποχρέωσης και για το έτος 2015 και για το έτος 2017, ωστόσο η εξέταση του λόγου αυτού αναφορικά προς την αυτοτελή πλημμέλεια της μη κανονικότητας της δαπάνης, παρέλκει, ενόψει όσων ανωτέρω έγιναν δεκτά, σχετικά με την μη νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης. Το αίτημα της αιτούσας να της επιστραφεί το καταβληθέν παράβολο είναι απορριπτέο, ανεξάρτητα από την απόρριψη της αίτησής της, διότι δεν προκύπτει καταβολή του (σχετ. άρθρο 73 Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο), όπως δεν προκύπτει δικαστική της δαπάνη, συνεπώς απορριπτέο είναι και το σχετικό αίτημά της.

Αμοιβή κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς.  Δεν υφίσταται νόμιμη αξίωση του κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς για πρόσθετη αμοιβή, υπό την ισχύ του ν. 4182/2013, όταν η αμοιβή που έχει ήδη λάβει, υπό το καθεστώς του α.ν. 2039/1939, υπερβαίνει το προβλεπόμενο σήμερα ανώτατο όριο του 5% του ενεργητικού της κληρονομίας (πλειοψ.). Ως βάση υπολογισμού της αμοιβής του κηδεμόνα λαμβάνεται το σύνολο του ενεργητικού της κληρονομιαίας περιουσίας κατά τον χρόνο διορισμού του (ομοφ.) Στις περιπτώσεις διορισμού περισσότερων του ενός κηδεμόνων κατά τη διάρκεια εκκαθάρισης της κληρονομίας, το όριο αμοιβής (5%) είναι ενιαίο και ανεξάρτητο του αριθμού των κηδεμόνων που διορίστηκαν (ομοφ.). Το όριο αμοιβής του κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας αφορά τις εργασίες που αμείβονται μετά τη θέση σε ισχύ του ν. 4182/2013, ανεξαρτήτως του χρόνου πραγματοποιήσεώς τους (πλειοψ.).

Αμοιβές δικηγόρων.(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα εκτιθέμενα στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η αμοιβή της φερόμενης ως δικαιούχου δικηγόρου για την εκπροσώπηση του εναγόμενου Δήμου ... ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου ... (..) νομίμως καθορίστηκε στο ποσό των 6.039,06 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α., καθόσον η αμοιβή αυτή, η οποία είναι προϊόν συμφωνίας που καταρτίστηκε ύστερα από την από 2.3.2015 έγγραφη οικονομική προσφορά της δικηγόρου .... και την ../4.3.2015 απόφαση (θέμα 23ο) της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ..., δεν υπερβαίνει τα εύλογα όρια, δεδομένου ότι, όπως ορθώς έχει υπολογιστεί με βάση την αξία του αντικειμένου της δίκης, είναι σύμφωνη με τις οριζόμενες στον Κώδικα Δικηγόρων ως νόμιμες αμοιβές. Περαιτέρω, λαμβανομένου υπόψη ότι η Οικονομική Επιτροπή ανέθεσε το χειρισμό της συγκεκριμένης υπόθεσης στη φερόμενη ως δικαιούχο δικηγόρο με την αιτιολογία ότι στο Δήμο δεν έχει προσληφθεί δικηγόρος με μηνιαία αντιμισθία, καθώς και το γεγονός ότι η συμφωνηθείσα αμοιβή δεν είναι υψηλότερη της προβλεπόμενης στον Κώδικα Δικηγόρων νόμιμης αμοιβής, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν ήταν απαραίτητη στην προκειμένη περίπτωση αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τον καθορισμό του ύψους της αμοιβής.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:(....)Ήδη μετά την εκτέλεση των ως άνω Πρακτικών και λαμβανομένων, περαιτέρω, υπόψη όσων έγιναν δεκτά σε αυτά, στις κρίσεις των οποίων η παρούσα ρητά παραπέμπει προς αποφυγήν επαναλήψεων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο προσδιορισμός της αμοιβής του ως άνω δικηγόρου, κατά παρέκκλιση των νόμιμων αμοιβών που προβλέπονται από τον Κώδικα των Δικηγόρων, έγινε με πλήρως αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Συγκεκριμένα, το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου, αφού προηγουμένως έκρινε ως υπερβολική την αρχικώς αιτηθείσα, από το δικηγόρο, αμοιβή των 6.918,75 ευρώ (με το Φ.Π.Α.) ανά υπόθεση, συμφώνησε, τελικά, ομόφωνα στον προσδιορισμό της σχετικής αμοιβής στο ποσό των 5.535,00 ευρώ (με το ΦΠΑ) ανά υπόθεση. Στην κρίση αυτή κατέληξε το Δημοτικό Συμβούλιο συνεκτιμώντας τη φύση των σχετικών υποθέσεων, ως εξειδικευμένων, για τις οποίες είναι πιθανόν να χρειαστεί ο δικηγόρος και τις υπηρεσίες τεχνικού συμβούλου ειδικού σε πολεοδομικά ζητήματα, καθώς και το γεγονός ότι πρόκειται για διαφορετικές υποθέσεις, οι οποίες παρουσιάζουν μεν ομοιότητες, αλλά δεν είναι πανομοιότυπες. Τέλος, και ενόψει του ότι η ανάθεση σε εξωτερικό δικηγόρο γίνεται ακριβώς λόγω της πολυπλοκότητας των νομικών θεμάτων και της ιδιαίτερης σημασίας τους για τα συμφέροντα του Δήμου και της ευχέρειας του Δήμου να προσλαμβάνει όχι τον οικονομικότερο δικηγόρο, αλλά αυτόν που θα μπορέσει με επιτυχία να προασπίσει τα συμφέροντά του, φροντίζοντας, όμως, ταυτόχρονα, να επιτύχει την ελάχιστη δυνατή οικονομική επιβάρυνσή του, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ως άνω προσδιορισθείσα αμοιβή, η οποία προέκυψε μετά από μείωση της αιτούμενης, από το δικηγόρο, αμοιβής ως αποτέλεσμα της προσπάθειας του Δήμου α) να εξασφαλίσει την εκπροσώπηση των συμφερόντων του από το συγκεκριμένο Δικηγόρο, λόγω των εξειδικευμένων γνώσεων και της εμπειρίας του σε σχετικά θέματα, και β) να επιτύχει τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση των οικονομικών του σε σχέση με την επιλογή του συγκεκριμένου προσώπου, δεν υπερβαίνει το αναγκαίο μέτρο και ως εκ τούτου είναι νόμιμη και η εντελλόμενη δαπάνη θα μπορούσε να καταβληθεί στον δικαιούχο δικηγόρο του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος με την προσκόμιση, από μέρους του, εν ισχύ ασφαλιστικής ενημερότητας, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2015, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.