Παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών:..Με τα ανωτέρω δεδομένα, οι ανατεθείσες υπηρεσίες ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα του Τμήματος Πολιτικών Ισότητας και Αντιμετώπισης Διακρίσεων της Διεύθυνσης Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Υγείας του Δήμου ..., στις αρμοδιότητες της οποίας υπάγονται όλες οι ενέργειες για την υποστήριξη και τη σύνταξη προτάσεων, η μέριμνα για τη διενέργεια των διαδικασιών ένταξης έργων και δράσεων του Δήμου σε αναπτυξιακά και άλλα εθνικά ή συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα. Περαιτέρω, δεν αποδεικνύεται ότι οι ενέργειες αυτές απαιτούν επιπλέον εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία, πέραν αυτής που θα πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να έχει το υπηρετούν στο Τμήμα αυτό προσωπικό για την εκτέλεση των σχετικών καθηκόντων του. Ωστόσο, οι αρμόδιες υπηρεσίες του Δήμου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων αλλά με την πεποίθηση ότι ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη κοινωνικών προγραμμάτων της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης του Δήμου συνιστούν εξειδικευμένο αντικείμενο. Τέλος, από τον προϋπολογισμό που προσκομίστηκε, προκύπτει το κόστος των επιμέρους υπηρεσιών που περιλαμβάνονται στις επίμαχες συμβουλευτικές υπηρεσίες. Συνεπώς, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2018, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν, λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2018.

Καταβολή αμοιβής για την εκτέλεση σύμβασης..:Με τα δεδομένα αυτά, οι υπηρεσίες αυτές συνιστούν ένα ειδικό αντικείμενο και ως εκ τούτου δεν εντάσσονται στα συνήθη καθήκοντα του Τμήματος Προγραμματισμού και Ανάπτυξης, στα οποία περιλαμβάνεται γενικά η μεριμνά για τη διενέργεια των διαδικασιών ένταξης έργων και δράσεων του Δήμου σε αναπτυξιακά και άλλα προγράμματα, ενώ η ενασχόληση με το αντικείμενο της ελεγχόμενης υπηρεσίας, προϋποθέτει εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία στο περιβαλλοντικό δίκαιο, ειδικότερα στα θέματα δημιουργίας των πράσινων σημείων καθώς και γνώσεις δικαίου του ανταγωνισμού. Περαιτέρω, οι ανατεθείσες υπηρεσίες υποστήριξης του Δήμου συνιστούν συμβουλευτικές υπηρεσίες, οι οποίες βασίζονται στην αξιολόγηση των ήδη εγκεκριμένων από τον Δήμο θέσεων των πράσινων σημείων και της λειτουργικής τους δυνατό-τητας, ενώ δεν συνιστούν μελέτη ή τεχνικές και λοιπές συναφείς επιστημονικές υπηρεσίες, ήτοι υπηρεσίες που προτείνουν λύσεις με τεχνικά στοιχεία. Ως εκ τούτου, δεν έπρεπε να τηρηθεί  η οριζόμενη στο άρθρο 118 παρ. 5 του ν. 4412/2016 διαδικασία ηλεκτρονικής κλήρωσης.Κατ’ ακολουθία, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.

Αμοιβή εργασιων. «Φυτεύσεις κοινόχρηστων χώρων στον Δήμο ...». Με τα δεδομένα αυτά, η υπό κρίση δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν προβλέπεται από διάταξη νόμου ούτε από τους καταστατικούς σκοπούς του ως άνω Συνδέσμου. Περαιτέρω, αυτή δεν είναι λειτουργική, καθώς το αντικείμενο των επίμαχων εργασιών ουδεμία συνάφεια έχει με τις δραστηριότητες και τους σκοπούς του Συνδέσμου Δήμων και Κοινοτήτων για την Προστασία και Ανάπτυξη της .... Αντιθέτως, οι υπηρεσίες αυτές που αφορούν στην ενίσχυση του χώρου πρασίνου και στην αναβάθμιση της αισθητικής πλατείας του Δήμου ... ανήκουν στην αρμοδιότητα του εν λόγω Δήμου, ...Κατ’ ακολουθία αυτών το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. 

Αμοιβή εργασιων. «Διαμόρφωση κοινόχρηστων χώρων στον Δήμο ...Με τα δεδομένα αυτά, η υπό κρίση δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν προβλέπεται από διάταξη νόμου ούτε από τους καταστατικούς σκοπούς  του ως άνω Συνδέσμου. Περαιτέρω, αυτή δεν είναι λειτουργική, καθώς το αντικείμενο των επίμαχων εργασιών ουδεμία συνάφεια έχει με τις δραστηριότητες και τους σκοπούς του Συνδέσμου Δήμων και Κοινοτήτων για την Προστασία και Ανάπτυξη της .... Αντιθέτως, οι υπηρεσίες αυτές που αφορούν στη βελτίωση των υποδομών και στην αναβάθμιση της αισθητικής πλατείας του Δήμου ... ανήκουν στην αρμοδιότητα του εν λόγω Δήμου, ...Κατ’ ακολουθία αυτών το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί. 

Παροχή υπηρεσιών υποστήριξης για την ωρίμανση και χρηματοδότηση έργων:.Με αυτά τα δεδομένα, οι ανατεθείσες υπηρεσίες για υποστήριξη του Δήμου στην εξεύρεση και επιλογή χρηματοδοτικών προγραμμάτων και την προετοιμασία φακέλων για την ένταξή του σε αυτά συνιστούν συμβουλευτικές απλές υπηρεσίες και όχι μελέτη ή παροχή τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών. Επομένως, αφενός δεν απαιτείτο να διενεργηθεί ηλεκτρονική κλήρωση σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου 118 του ν. 4412/2016 για την ανάθεσή τους, αφετέρου αρμοδίως παρέλαβε τις υπηρεσίες η επιτροπή παρακολούθησης και παραλαβής γενικής φύσης υπηρεσιών. Περαιτέρω, ενόψει του ότι, όπως αναφέρεται στην παρ. 7 της οικείας μελέτης, η ποσότητα των εργασιών, συναπτόμενη με τη δημοσίευση προσκλήσεων για συμμετοχή σε προγράμματα αλλά και με τις διαφορετικές ενέργειες που απαιτούνται για κάθε επιμέρους πρόσκληση, δεν είναι δυνατόν να προσδιορισθεί επακριβώς εκ των προτέρων, οι επίμαχες υπηρεσίες δεν μπορούν να διαιρεθούν σε επιμέρους ποσότητες ανά εργασία και να προσδιορισθεί κάποια σχετική τιμή μονάδας  με τις αντίστοιχες ανθρωποώρες εργασίας, ο δε λόγος περί αοριστίας του προϋπολογισμού είναι αβάσιμος. Εντούτοις, η δαπάνη είναι μη κανονική, καθόσον δεν δεσμεύτηκε εξ αρχής σε βάρος της οικείας πίστωσης του προϋπολογισμού το συνολικό ποσό της σύμβασης, αλλά μόνο τμήμα αυτού που αντιστοιχούσε στο χρονικό διάστημα του υπολοίπου του έτους 2018 και δεν προκύπτει ότι έγινε ανάληψη πολυετούς υποχρέωσης. Δεδομένου όμως ότι το υπόλοιπο ποσό της σύμβασης δεσμεύτηκε αμέσως κατά το νέο έτος 2019 (Α.Α.Υ. 207/11.1.2019), η παράβαση των οργάνων του Δήμου δεν έγινε με πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων, αλλά οφείλεται σε συγγνωστή πλάνη. Τέλος, αν και αναρμοδίως η ανωτέρω μελέτη συντάχθηκε και θεωρή-θηκε από τον Δήμαρχο και τον ειδικό συνεργάτη του, η πλημμέλεια αυτή ομοίως οφείλεται σε πλάνη των δημοτικών οργάνων η οποία, δεδομένης της πληρότητας της συνταχθείσας μελέτης και της ομαλής διεξαγωγής της διαδικασίας απευθείας ανάθεσης κρίνεται συγγνωστή.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη (ΙΙ) της παρούσας, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι  νόμιμη  διότι, το αντικείμενο των ανατεθεισών εργασιών, το οποίο συνίσταται στην εξεύρεση των διαθέσιμων χρηματοδοτικών εργαλείων από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία και στη συσχέτισή τους με τις αναπτυξιακές προτεραιότητες, τις τοπικές ανάγκες και τις επενδυτικές δράσεις του Δήμου, ώστε να προταθούν εκείνα τα εργαλεία που εξυπηρετούν αρτιότερα τους δημοτικούς σκοπούς δεν έχει εξειδικευμένο χαρακτήρα, αλλά ανάγεται στις αρμοδιότητες του Αυτοτελούς Τμήματος Προγραμματισμού, Οργάνωσης και Πληροφορικής, όπως βασίμως προβάλλεται με τον λόγο διαφωνίας

Με  το  περιεχόμενο  αυτό οι επίμαχες υπηρεσίες δεν σχετίζονται με τη διαδικασία παραγωγής συγκεκριμένου τεχνικού έργου και ως εκ τούτου, ενόψει της άνω προϋπολογισθείσας δαπάνης τους (20.000 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.), νομίμως ανατέθηκαν  απευθείας   στην   προαναφερόμενη  εταιρεία  κατ’  εφαρμογή  των  διατάξεων  των  άρθρων  209  παρ. 9  του  ν. 3463/2006 , 133 και 177 του ν. 4270/2014. Συνεπώς, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη, που αφορά στην καταβολή αμοιβής για το Α παραδοτέο της άνω σύμβασης, είναι νόμιμη, πλην το ένταλμα αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2015, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Kαταβολή της συμφωνηθείσης αμοιβής για την παροχή υπηρεσιών στο πλαίσιο προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του προαναφερθέντος ο.τ.α. και του ανωτέρω ν.π.δ.δ. και αντικείμενο τη μελέτη της ενεργειακής συμπεριφοράς των κτιρίων των υφιστάμενων δημόσιων σχολικών κτιρίων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης του Δήμου(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η οι ως άνω ανατεθείσες στο Τ.Ε.Ι. ...... υπηρεσίες δεν εμπίπτουν στην έννοια του ερευνητικού προγράμματος, καθόσον δεν τις χαρακτηρίζει το στοιχείο της πρωτοτυπίας, αλλά πρόκειται για σύνολο μελετών (μελετών υφιστάμενης κατάστασης, αποτύπωσης των ενεργειακών δεδομένων, μελετών ενεργειακής απόδοσης και προμελετών ενεργειακής αναβάθμισης, τεχνικών μελετών), που εξυπηρετούν συγκεκριμένο και ειδικό αντικείμενο και εξαντλούνται στην εφαρμογή τους αυτή, για την ανάθεση των οποίων τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του ν. 3316/2005. Ειδικότερα, και παρά τα αντιθέτως υποστηριζόμενα από το Δήμο ......, από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν αποδεικνύεται η πρωτοτυπία του παραχθέντος από το Τ.Ε.Ι. επιστημονικού έργου, λαμβάνοντας ιδιαίτερα υπόψη ότι το παραδοτέο αντικείμενο της επίμαχης προγραμματικής σύμβασης δεν αποκλίνει, ουσιωδώς, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας από το παραδοτέο αντικείμενο, στο πλαίσιο συνήθους σύμβασης ανάθεσης εκπόνησης μελετών, κατά τις διατάξεις του ν.3316/2005. Επιπροσθέτως, σύμφωνα με τα προεκτεθέντα, η προσφυγή στις εξαιρετικές διατάξεις του άρθρου 100 του ν. 3852/2010  και συνακόλουθα η χρησιμοποίηση του οχήματος της προγραμματικής σύμβασης προϋποθέτει την αδυναμία ανάθεσης υπηρεσιών με άλλο τρόπο, αντιθέτως, εν προκειμένω, και παρά τη δυνατότητα ανάθεσης μελετητικών υπηρεσιών σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.3316/2005, η επίμαχη προγραμματική σύμβαση συνιστά, κατ’ επίφαση σύμβαση του άρθρου 100 του ν.3852/2010, υποκρύπτουσα ανάθεση συνήθων μελετών διεπόμενων από τις διατάξεις του ν.3316/2005, οι οποίες, μη νομίμως ανατίθενται απευθείας, διότι δεν    συντρέχουν, εν προκειμένω, οι προβλεπόμενες στο άρθρο 10 του ν.3316/2005 προϋποθέσεις της απευθείας ανάθεσης μελέτης, χωρίς τη  διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας και χωρίς δημοσίευση  σχετικής προκήρυξης. Επιπροσθέτως το αντισυμβαλλόμενο ΤΕΙ, δεν διέθετε Μηχανικό ικανό για την εκπόνηση των συγκεκριμένων μελετών, εγγεγραμμένο στο μητρώο Επιθεωρητών, οπότε και υποχρεώθηκε να αναθέσει την εκπόνηση του συνόλου του αντικειμένου της υπό κρίση σύμβασης σε εξωτερικό συνεργάτη, ιδιώτη μηχανικό. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη με το κρίσιμο χρηματικό ένταλμα δαπάνη, παρίσταται μη νόμιμη, συνεπώς αυτό δεν πρέπει να θεωρηθεί

Παροχή υπηρεσιών....Με δεδομένα αυτά, οι ανατεθείσες υπηρεσίες ανάγονται στα συνήθη καθήκοντα του Γραφείου Μελετών και Εκτελέσεως Έργων, δεν αποδεικνύεται δε ότι απαιτούν επιπλέον εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία, πέραν αυτής που  θα πρέπει να έχει το υπηρετούν στο Τμήμα αυτό προσωπικό για την εκτέλεση των καθηκόντων του. Περαιτέρω, οι ανατεθείσες υπηρεσίες της σύνταξης των τευχών προμετρήσεων αρχιτεκτονικών, στατικών και Η/Μ σχεδίων υπάγονται στην έννοια των τεχνικών υπηρεσιών του άρθρου 2 παρ. 3 περ. 6 β του ως άνω νόμου. Επομένως, αυτές έπρεπε να ανατεθούν κατόπιν διενέργειας ηλεκτρονικής κλήρωσης, το άρθρο δε 43 παρ. 18 α του ν. 4605/2019, σύμφωνα με το οποίο   σε περίπτωση συμβάσεων υπηρεσιών οι οποίες αφορούν σε ενέργειες ωρίμανσης των συγχρηματοδοτούμενων πράξεων του ΕΣΠΑ δεν απαιτείται να τηρηθεί η διαδικασία κλήρωσης, δεν έχει εφαρμογή στην παρούσα υπόθεση, καθόσον η επίμαχη σύμβαση καταρτίστηκε πριν από την ισχύ της, στις 8.10.2018. Τέλος, της ανάθεσης των ως άνω τεχνικών υπηρεσιών έπρεπε να προηγηθεί η έκδοση γνώμης του Τεχνικού Συμβουλίου της αναθέτουσας αρχής, σύμφωνα με το άρθρο 52 του ν. 4412/2016. Ωστόσο, ενόψει του ότι αφενός το προσωπικό του Δήμου δεν επαρκούσε για την εκτέλεση των ως άνω υπηρεσιών, αφετέρου, αυτές έπρεπε να διεκπεραιωθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα προκειμένου να ολοκληρωθεί η ένταξη της κατασκευής Λυκείου του Δήμου στο ΠΕΠ ... 2014 - 2020, οι αρμόδιες υπηρεσίες του δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων αλλά με την πεποίθηση ότι δεν απαιτείτο η τήρησή τους. Συνεπώς, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2019, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Κωλύεται η υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου …. και της ……..., για την εφαρμογή και παρακολούθηση του Σχεδίου Ολοκληρωμένης Αστικής Παρέμβασης (….. ) στο δήμο …..(...)Η ελεγχόμενη σύμβαση δεν συνιστά γνήσια προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, διότι α) το αντικείμενο της σύμβασης αποσκοπεί στην υλοποίηση νομικής υποχρέωσης αποκλειστικά του Δήμου (υποχρέωση συμμετοχής στις ενέργειες που προβλέπονται στο Σ.Ο.Α.Π.), ο οποίος όφειλε καταρχήν να εκτελέσει τις κρίσιμες δράσεις μόνος του, εφόσον διέθετε το κατάλληλο προσωπικό, β) συνάπτεται μεταξύ δύο μερών που δεν εκκινούν από κοινή αφετηρία για την επίτευξη δημόσιου σκοπού, αλλά επιδιώκουν, ο μεν Δήμος την τεχνική υποστήριξη της ΕΑΤΑ ΑΕ, κι ειδικότερα την παροχή από αυτήν συμβουλευτικών υπηρεσιών διαφόρων ειδικοτήτων, για την επίτευξη των δράσεων που αποτελούν αντικείμενο της σύμβασης, ενώ η αντισυμβαλλόμενη εταιρεία το αντάλλαγμα για την παροχή της παρεχόμενης από αυτήν υπηρεσίας, γ) οι εργασίες που ανατίθενται στην ΕΑΤΑ ΑΕ συνίστανται σε υπηρεσίες που είναι ανοιχτές στον ανταγωνισμό και παρέχονται ελεύθερα από τον ιδιωτικό τομέα (συμβουλευτικές, νομικές, υπηρεσίες μάρκετινγκ, υπηρεσίες προβολής κλπ), δ) για την επίτευξη του σκοπού της σύμβασης προβλέπεται μονομερής περιουσιακή μετακίνηση από το Δήμο στην επιχείρηση με τη μορφή του ανταλλάγματος έναντι των παρεχόμενων από αυτήν υπηρεσιών, και μάλιστα, κατόπιν της ιδιόμορφης «παραλαβής» τους από την Επιτροπή Παρακολούθησης, η οποία ελέγχει την προσήκουσα (ποσοτικά, ποιοτικά και χρονικά) παροχή των υπηρεσιών αυτών, ε) ο προϋπολογισμός της σύμβασης έχει προσδιοριστεί με βάση αποκλειστικά τις ζητούμενες από την Ε.Α.Τ.Α. ΑΕ υπηρεσίες, χωρίς να συνυπολογίζεται η συμμετοχή του Δήμου σε προσωπικό, η οποία σε κάθε περίπτωση δεν προσδιορίζεται ποσοτικώς, ο δε Δήμος πρακτικώς δεν ελέγχεται για την εκπλήρωση της υποχρέωσής του αυτής και στ) ο επιδιωκόμενος από τα αντισυμβαλλόμενα μέρη σκοπός επιτυγχάνεται αποκλειστικά μέσω της σύμβασης αυτής, χωρίς να απαιτείται η περαιτέρω σύναψη εκτελεστικών συμβάσεων.  Εκ των ανωτέρω προκύπτει ότι η σύναψη προγραμματικής σύμβασης λειτουργεί, εν προκειμένω, καταχρηστικά, αντί της ειδικώς προβλεπόμενης διαδικασίας επιλογής αναδόχου για την ανάθεση της δημόσιας υπηρεσίας που αποτελεί το αντικείμενο της σύμβασης.