ΕΣ/Κλ.Τμ.7/166/2017
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΚΑΤΑΤΜΗΣΗ.Προμήθεια σπόρων, φυτών, δενδρυλλίων και έτοιμου χλοοτάπητα.(....) Στο πλαίσιο αυτό, είναι μη νόμιμος, καθώς οδηγεί σε καταστρατήγηση του νόμου, ο επιμερισμός, προς αποφυγή της εφαρμογής διενέργειας δημόσιου διαγωνισμού, της συνολικής, απαιτούμενης για την κάλυψη των αναγκών του αναθέτοντος δήμου, ποσότητας όμοιων προμηθειών, σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες και η χωριστή απευθείας ανάθεση αυτών, με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει από την τεχνητή αυτή κατάτμησή τους (πρβλ. Ε.Σ. Πράξ. Κ.Π.Ε.Δ. στο VII Τμ. 305/2016, 115/2016, 234/2014).(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν στη σκέψη 3 της παρούσας, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Κρίσιμη για τη διάγνωση του μη νόμιμου επιμερισμού της προμήθειας είναι όχι η εγκριθείσα και ψηφισθείσα από τον οικείο Κ.Α.Ε. πίστωση, της οποίας η διάθεση είναι αβέβαιη, αλλά η δαπάνη που πραγματοποιείται εν τέλει για την κάλυψη ετήσιων αναγκών του Δήμου σε όμοια ή ομοειδή υλικά (πρβλ. Ε.Σ. Πράξη IV Τμ. 213/2011). Δοθέντος δε ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση, η απόφαση της 80/3.4.2017 της Οικονομικής Επιτροπής, με την οποία εγκρίθηκε η δαπάνη και ψηφίστηκε η διάθεση των πιστώσεων για τις Δ.Ε. ..και.., δεν συνεπάγεται άνευ άλλου τινός την πραγματοποίηση της δαπάνης, ενώ ούτε η διαφωνούσα Επίτροπος προβάλλει, ούτε από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι οι δαπάνες αυτές έχουν πραγματοποιηθεί, δεν λαμβάνει χώρα, στο παρόν χρονικό σημείο, υπέρβαση του χρηματικού ορίου των 20.000,00 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., μέχρι του οποίου είναι επιτρεπτή η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης. Κατά συνέπεια, ο λόγος διαφωνίας της Επιτρόπου, ερειδόμενος κατ’ ουσίαν σε εσφαλμένη βάση, πρέπει να απορριφθεί και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/157/2018
Υπηρεσίες φύλαξης χώρου προσωρινής αποθήκευσης απορριμμάτων.Με τα δεδομένα αυτά, ο προβαλλόμενος λόγος διαφωνίας είναι αβάσιμος, δεδομένου ότι κρίσιμη για τη διάγνωση της μη νόμιμης κατάτμησης των παρεχόμενων υπηρεσιών είναι, όχι η ενδεχόμενη και αβέβαιη διενέργεια δαπάνης, που πιθανολογείται ότι θα απαιτηθεί για την κάλυψη των αναγκών φύλαξης σε μεταγενέστερο χρόνο, αλλά η συνολική δαπάνη που πράγματι καταβάλλεται για την κάλυψη των σχετικών ετήσιων αναγκών του δήμου (πρβλ. Ελ.Συν. IV Τμ. Πράξ. 213/2011). Στη συγκεκριμένη δε περίπτωση, ούτε από το διαφωνούντα Επίτροπο υποστηρίζεται, ούτε από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι έχουν ήδη πραγματοποιηθεί και άλλες – παρεμφερείς με την επίμαχη – αναθέσεις υπηρεσιών φύλαξης του χώρου προσωρινής αποθήκευσης απορριμμάτων του Δήμου ..., οι οποίες, συναθροιζόμενες με την ήδη ελεγχόμενη, υπερβαίνουν το όριο των 20.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), μέχρι του οποίου νομίμως χωρεί απευθείας ανάθεση. Κατά συνέπεια, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/19/2020
Προμήθεια μεταλλικών απορριμματοκιβωτίων...Με τα δεδομένα αυτά, οι υπό κρίση δαπάνες δεν είναι νόμιμες, διότι η προμήθειες των ανωτέρω απορριμματοκιβωτίων ανατέθηκαν απευθείας, παρά το ότι, ως εκ της φύσης και της λειτουργικότητάς τους, εντάσσονται σε παρεμφερείς κατηγορίες (κιβώτια μεταλλικά προοριζόμενα για τη συγκέντρωση απορριμμάτων) και αφορούν στον ίδιο κύκλο επαγγελματιών (πρβλ. Ελ.Σ. V Τμ. 8/2013, 15, 13, 1/2010, IV Τμ. 82/2008, Κ.Π.Ε.Δ. IV Τμ. 117/2014, πρβλ. και Ελ.Σ. VII Τμ. 129, 47/2010) και οι προϋπολογιζόμενες δαπάνες τους, αθροιζόμενες, υπερβαίνουν το ποσό των 20.000 ευρώ, πέραν του οποίου δεν επιτρέπεται απευθείας ανάθεση. Περαιτέρω, αλυσιτελώς προβάλλεται από την αναθέτουσα αρχή η διαφοροποίηση επιμέρους τεχνικών χαρακτηριστικών των δύο αντικειμένων, δεδομένου ότι η υποχρέωση διενέργειας διαγωνισμού δεν αφορά μόνο σε ταυτιζόμενα αντικείμενα προμηθειών αλλά και σε ομοειδή αντικείμενα, για τα οποία δύναται να διενεργηθεί ενιαίος διαγωνισμός με επιμέρους αντικείμενα για καθένα από τα οποία να προβλέπονται διακριτές τεχνικές προδιαγραφές. Ωστόσο, λαμβανομένης υπόψη της μη ταύτισης της μορφολογίας και του τρόπου χρήσης των άνω απορριμματοκιβωτίων, της έκδοσης για καθένα από αυτά διαφορετικής πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος (περιλαμβάνουσας μη ταυτιζόμενα επιμέρους χαρακτηριστικά), καθώς και του ότι η ανάδοχος είναι η μοναδική που κατασκευάζει το απορριμματοκιβώτιο «Κινητό Πράσινο Σημείο», τα αρμόδια όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν, εν προκειμένω, με πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων, αλλά πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, θεώρησαν ότι αυτές εντάσσονται σε διαφορετικές κατηγορίες που δύνανται, ως εκ τούτου, να ανατεθούν απευθείας (πρβλ. ενδ. Ελ.Σ. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 277, 248, 117/2019, 151, 76/2018, 306/2017, Κ.Π.Ε.Δ. V Τμ. 2/2016).
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/169/2019
Παροχή υπηρεσιών ψεκασμού περιβάλλοντος...:Με τα δεδομένα αυτά, οι υπό κρίση δαπάνες δεν είναι νόμιμες, διότι οι ανωτέρω υπηρεσίες, ως εκ της φύσης και της λειτουργικότητάς τους, εντάσσονται σε παρεμφερείς κατηγορίες εργασιών (απολύμανση - εντομοκτονία - μυοκτονία), οι οποίες αποβλέπουν στην αντιμετώπιση μορφών ρύπανσης (και με τη μορφή οσμών) και, ακολούθως, των ρυπογόνων οργανισμών, δια της χρήσης ειδικών σκευασμάτων από ειδικευμένους προς τούτο επαγγελματίες, και δια της εφαρμογής χημικών και φυσικών (ηλεκτρονικών ή άλλων) μεθόδων. Περαιτέρω, οι εν λόγω δαπάνες αφορούν στον ίδιο κύκλο επαγγελματιών (πρβλ. Ελ.Συν. V Τμ. 8/2013, 15, 13, 1/2010, IV Τμ. 82/2008, Κ.Π.Ε.Δ. IV Τμ. 117/2014, πρβλ. και Ελ.Συν. VII Τμ. 129, 47/2010), δηλαδή σε επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στην παροχή υπηρεσιών «απολύμανσης και εξολόθρευσης» και διαθέτουν την ίδια ή παραπλήσια τεχνογνωσία, όπως ο φερόμενος ως δικαιούχος των ενταλμάτων, ενώ οι προϋπολογιζόμενες δαπάνες τους, αθροιζόμενες, ανέρχονται στο ποσό των 59.979 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. (20.000 + 19.980 + 19.999) και, επομένως, υπερβαίνουν το ποσό των 20.000 ευρώ, πέραν του οποίου δεν επιτρέπεται απευθείας ανάθεση. Ωστόσο, λαμβανομένων υπόψη της μη ταύτισης του τρόπου παροχής των ανωτέρω υπηρεσιών, της εκπόνησης διαφορετικής μελέτης και της έκδοσης διαφορετικής πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος για καθένα από αυτά (περιλαμβάνουσας μη ταυτιζόμενα επιμέρους χαρακτηριστικά), συνάγεται ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν, εν προκειμένω, με πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων, αλλά πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, θεώρησαν ότι αυτές εντάσσονται σε διαφορετικές κατηγορίες που δύνανται, ως εκ τούτου, να ανατεθούν απευθείας (πρβλ. ενδ. Ελ.Συν. Κ.Π.Ε.Δ. VII Τμ. 277, 248, 117/2019, 151, 76/2018, 306/2017, Κ.Π.Ε.Δ. V Τμ. 2/2016).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα πρέπει να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/218/2019
Επισκευή και συντήρηση δημοτικών οχημάτων...:Με δεδομένα αυτά η δαπάνη προς πληρωμή της οποίας εκδόθηκε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν είναι νόμιμη, δοθέντος ότι αφορά σε αντικείμενο όμοιας φύσης με προηγούμενες αναθέσεις και οι σχετικές δαπάνες συναθροιζόμενες με την υπό κρίση υπερβαίνουν το όριο των 20.000 ευρώ, μέχρι το οποίο θα ήταν δυνατή η απευθείας ανάθεση επισκευών και, ως εκ τούτου, ανατέθηκαν κατά κατάτμηση της συνολικής, απαιτούμενης για την κάλυψη των ετήσιων σχετικών αναγκών του Δήμου, δαπάνης. Περαιτέρω, αλυσιτελώς προβάλλεται το ότι επί των φθορών που έχρηζαν αποκατάστασης επελήφθη η αρμόδια προς τούτο Επιτροπή του Δήμου, καθ’ ότι η συνδρομή της εν λόγω αρμοδιότητας δεν δικαιολογεί τη μη τήρηση των κανόνων των διαγωνιστικών διαδικασιών, όταν δεν συντρέχει νόμιμη εξαίρεση από αυτές. Εντούτοις, λαμβανομένων υπόψη των ισχυρισμών του Δήμου ότι στο εν γένει ανατεθέν αντικείμενο συμπεριλαμβάνονται επισκευές που δεν αφορούν σε τακτικό σέρβις των οχημάτων και ότι δεν ήταν γνωστό το σύνολο των αναγκών του κάθε οχήματος προ της υποβολής του σε διαδικασία επισκευής, καθώς και της αναγκαιότητας της διατήρησης της λειτουργικότητας των προαναφερθέντων οχημάτων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου προέβησαν στην ελεγχόμενη απευθείας ανάθεση χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων (πρβλ. Ελ.Συν. Πράξη VII Τμ. 50/ 2018) και πρέπει, για το λόγο αυτό, να θεωρηθεί το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/105/2019
Προμήθεια “φυτοπαθολογικού υλικού(...)Με δεδομένα αυτά, οι επίμαχες προμήθειες, που ανατέθηκαν στην ίδια ανάδοχο σε χρονική απόσταση μικρότερη των δέκα (10) ημερών και προορίζονται για την κάλυψη των αναγκών του φυτωρίου και των χώρων πρασίνου του Δήμου, είναι ομοειδείς, χωρίς ο διαφορετικός CPV και ο διαφορετικός συντελεστής Φ.Π.Α. να δύνανται, εν προκειμένω, να αναιρέσουν αυτήν την κρίση. Συνεπώς, πέραν του ότι η προμήθεια “σπόρων, φυτών και δενδρυλλίων” παρανόμως ανατέθηκε απευθείας διότι η εκτιμώμενη αξία της, χωρίς Φ.Π.Α., υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ, αμφότερες οι επίμαχες προμήθειες παρανόμως κατατμήθηκαν και ανατέθηκαν απευθείας στην ίδια ανάδοχο, ενώ θα έπρεπε, ως εκ της συνολικής εκτιμώμενης δαπάνης τους που δεν υπερβαίνει τις 60.000 ευρώ, να ανατεθούν με τη διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού.
ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.7/25/2019
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/67/2018
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ.(απευθείας ανάθεση). Με τα δεδομένα αυτά, η δαπάνη που εντέλλεται με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα αφορά σε απευθείας ανάθεση υπηρεσιών (εκτέλεση απλών χωματουργικών εργασιών στο αρδευτικό δίκτυο) που είναι ομοειδείς με εκείνες που ανατέθηκαν με την 32524/28.7.2017 σύμβαση (εκτέλεση απλών χωματουργικών εργασιών στο αγροτικό οδικό δίκτυο), εκτελέστηκαν από εργολάβους με την ίδια ειδίκευση και με χρήση μηχανημάτων έργου, εντός της Δημοτικής Ενότητας ... κατά το ίδιο χρονικό διάστημα και, επομένως, μη νομίμως επιμερίσθηκαν και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, χωρίς να διενεργηθεί συνοπτικός διαγωνισμός, αφού η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη τους, ανέρχεται στο ποσό των 26.422,80 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. και, συνεπώς, υπερβαίνει το όριο των 20.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), μέχρι το οποίο είναι κατά νόμο επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση... Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το κρινόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/84/2018
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ.(απευθείας ανάθεση). Με τα δεδομένα αυτά, η δαπάνη που εντέλλεται με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα αφορά σε απευθείας ανάθεση υπηρεσιών (εκτέλεση απλών χωματουργικών εργασιών στο αρδευτικό δίκτυο) που είναι ομοειδείς με εκείνες που ανατέθηκαν με την 28877/6.7.2017 σύμβαση (εκτέλεση απλών χωματουργικών εργασιών στο αγροτικό οδικό δίκτυο), εκτελέστηκαν από εργολάβους με την ίδια ειδίκευση και με χρήση μηχανημάτων έργου, εντός της Δημοτικής Ενότητας ... κατά το ίδιο χρονικό διάστημα και, επομένως, μη νομίμως επιμερίσθηκαν και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, χωρίς να διενεργηθεί συνοπτικός διαγωνισμός, αφού η συνολική προϋπολογισθείσα δαπάνη τους, ανέρχεται στο ποσό των 29.642,80 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. και, συνεπώς, υπερβαίνει το όριο των 20.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), μέχρι το οποίο είναι κατά νόμο επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το κρινόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΛ.ΤΜ.7/129/2017
Προμηθεια ασφαλτομιγματος.Δικαίωμα προαίρεσης.(...)Το προβλεπόμενο σε σύμβαση προμήθειας δικαίωμα προαίρεσης πρέπει καταρχήν να ασκείται πριν από τη λήξη της διάρκειας ισχύος της σύμβασης, διαφορετικά, για να είναι νόμιμη η κατόπιν άσκησης του εν λόγω δικαιώματος προμήθεια πρόσθετης ποσότητας υλικού, πρέπει να συντρέχουν αυτοτελώς ως προς αυτήν οι προϋποθέσεις της απευθείας ανάθεσης (πρβλ. ΚΠΕΔ στο VII Τμ. πράξη 282/2015). (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, ενόψει του ότι η συνολική δαπάνη της προμήθειας επιπλέον ποσότητας ασφαλτομίγματος υπερβαίνει το ποσό των 5.869,41 ευρώ, αναρμοδίως προέβη ο Γενικός Διευθυντής της ΔΕΥΑΧ στην απευθείας ανάθεση της ως άνω προμήθειας και για τον λόγο αυτόν η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.7/76/2018
Προμήθεια ειδών χειμερινής ένδυσης. Με τα δεδομένα αυτά, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον αφορά σε απευθείας ανάθεση προμήθειας ειδών τα οποία είναι όμοια με αυτά που προμηθεύτηκε η Δ.Ε.Υ.Α... εντός του έτους 2017, επίσης κατόπιν απευθείας ανάθεσης, με την από 23.5.2017 σύμβαση, αφού εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία αγαθών (κατηγορία γένους) «είδη ένδυσης ατομικής προστασίας» και προορίζονται στο σύνολό τους για την εξυπηρέτηση των αναγκών των εργαζομένων της, διαφοροποιούνται δε μόνο κατά το ότι αφορούν σε είδη χειμερινής και θερινής ένδυσης αντίστοιχα. Η προϋπολογιζόμενη δε δαπάνη της από 23.5.2017 σύμβασης για την προμήθεια θερινών ειδών ατομικής προστασίας, ύψους 19.729,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α., συναθροιζόμενη με τον ενδεικτικό προϋπολογισμό της από 14.12.2017 σύμβασης, ο οποίος ανέρχεται σε 24,800,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α., υπερβαίνει το τεθέν με το άρθρο 118 παρ. 1 του ν. 4412/216 όριο των 20.000,000 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α., μέχρι το οποίο επιτρέπεται η με απευθείας ανάθεση προμήθεια. Κατά συνέπεια, μη νομίμως επιμερίσθηκε η συνολική δαπάνη και διενεργήθηκε η προμήθεια των ειδών αυτών χωριστά, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση.(συγγνωστή πλάνη)
ΕλΣυν(Τμ.1(ΚΠΕ)/315/2014
Αμοιβή δικηγόρου Μετά δε την έναρξη ισχύος του νέου Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013), με τον οποίο καθιερώθηκε, κατά τα ανωτέρω, σύστημα συμβατικής ελευθερίας, το ποσό της αμοιβής του πληρεξούσιου δικηγόρου επιτρέπεται να ορίζεται τόσο ανώτερο, όσο και κατώτερο από τις αναφερόμενες στον Κώδικα αυτό αμοιβές (βλ. αιτιολογική έκθεση του Κώδικα, πρβλ. Κλ. Ι Τμ. 65/2014 επί των μεταβατικών διατάξεων του ν. 3919/2011). Περαιτέρω, ναι μεν ο προσδιορισμός της αμοιβής του πληρεξούσιου δικηγόρου ανήκει στη διακριτική ευχέρεια του δημοτικού συμβουλίου, πλην όμως η άσκηση της ευχέρειας αυτής ελέγχεται ως προς την υπέρβαση των άκρων ορίων της, δηλαδή ως προς την υπέρβαση του εύλογου, βάσει των ειδικών περιστάσεων, μέτρου της δαπάνης (βλ. πρ. Ι Τμ. Ε.Σ. 132/2012, 163/2010). (….) Τέλος, προϋπόθεση για την καταβολή της δικηγορικής αμοιβής είναι η προηγούμενη εκτέλεση από τον δικηγόρο των σχετικών εργασιών, γεγονός που αποδεικνύεται με την προσκόμιση των δικαιολογητικών εκκαθάρισης της δαπάνης (βλ. πρ. Ι Τμ. Ε.Σ. 132/2012). Η εκτέλεση δε αυτή μπορεί να αποδεικνύεται με κάθε πρόσφορο δικαιολογητικό, όπως δικαστικές αποφάσεις, πρακτικά δικαστηρίων, γραμμάτια προείσπραξης, κατατεθείσες προτάσεις κλπ. (πρβλ. πρ. Ι Τμ. Ε.Σ. 179/2012, 144/2011).