ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ - ΑΓΟΡΕΣ.Ανάθεση - Διαδικασία διαγωνισμού - κατάτμηση:Νόμιμη η δαπάνη Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης Αποχέτευσης, ποσού 13.530 ευρώ για την προμήθεια από εταιρεία 200 τόνων θερμού ασφαλτομίγματος, καθόσον η ως άνω σύμβαση προμήθειας διέπεται καταρχήν, ως εκ του φορέα διενέργειάς της, από τις διατάξεις του Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. και σύμφωνα δε με τις διατάξεις του εν λόγω Κανονισμού, νόμιμος λόγος προσφυγής στη διαδικασία ανάθεσης προμήθειας με διαπραγματεύσεις, χωρίς προηγούμενη δημοσίευση διακήρυξης, είναι η συνδρομή κατεπείγουσας ανάγκης για λόγους που δεν οφείλονται σε υπαιτιότητα της αναθέτουσας αρχής. Στην προκειμένη περίπτωση, η εξάντληση του φυσικού αντικειμένου της προηγούμενης σύμβασης προμήθειας πριν από την πάροδο του συμβατικού χρόνου, λόγω προφανώς αυξημένων αναγκών της Δ.Ε.Υ.Α. δύναται να θεωρηθεί κατεπείγουσα περίπτωση, η οποία δεν ήταν δυνατόν να προβλεφθεί εξαρχής και η οποία δικαιολογεί την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης προμήθειας με το ίδιο ως άνω αντικείμενο.

Προκειμένου δε να διαπιστωθεί το ποσό στο οποίο ανέρχεται η δαπάνη συγκεκριμένης προμήθειας και, κατ’ επέκταση, η δυνατότητα ανάθεσής της απευθείας, με διαπραγμάτευση, πρόχειρο ή ανοιχτό διαγωνισμό, λαμβάνεται υπόψη η συνολική δαπάνη που απαιτείται για να καλυφθούν οι ανάγκες του δήμου σε αγαθά που, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις θεωρούνται όμοια ή ομοειδή ή που ως εκ της φύσεώς τους, του αντικειμένου τους ή της λειτουργικότητάς τους εντάσσονται σε όμοιες ή παρεμφερείς κατηγορίες αγαθών. Συνεπώς, δεν είναι νόμιμος, ο επιμερισμός της κατά τα ανωτέρω συνολικής ποσότητας όμοιων ή ομοειδών αγαθών σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες ή μερικότερες όμοιες ή ομοειδείς κατηγορίες, με σκοπό την απευθείας ανάθεση των μερικότερων αυτών προμηθειών με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει από την κατάτμηση της συνολικής ποσότητας, αντί της διενέργειας μιας ενιαίας για τα είδη αυτά προμήθειας, γιατί με τον τρόπο αυτό επιχειρείται, κατά περιγραφή των οικείων διατάξεων, η αποφυγή τήρησης της οριζόμενης από αυτές διαδικασίας του διαγωνισμού (βλ. πράξ. VΙΙ Τμ. 62/2012, 76/2011, πράξ. Κλιμακίου τούτου 34, 64/2012).

ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ ΥΓΡΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ:Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη. Τούτο διότι, όπως βάσιμα προβάλλει η Επίτροπος,  μη νόμιμα το Γενικό Νοσοκομείο .. προέβη σε επιμερισμό της συνολικής ποσότητας πετρελαίου κίνησης, αναθέτοντας το μεν απευθείας την προμήθεια της ποσότητας, η αξία της οποίας ανήρχετο στο όριο της απευθείας ανάθεσης (20.000 ευρώ), το δε κατόπιν διενέργειας συνοπτικού διαγωνισμού την προμήθεια εκείνης, η αξία της οποίας, ομοίως, δεν υπερέβαινε το όριο αυτού (60.000 ευρώ). Το Νοσοκομείο, μάλιστα, ενήργησε ως άνω, μολονότι είχε καταστεί εγκαίρως γνωστό σε αυτό (ήδη πριν από την εκπνοή του έτους 2016), ότι η προμηθευθείσα δυνάμει της προηγούμενης σύμβασης ποσότητα πετρελαίου δεν θα επαρκούσε για την κάλυψη των αναγκών του, προφανώς, λόγω συνδρομής των αναφερόμενων στο έγγραφο επανυποβολής του παραγόντων, ήτοι της αύξησης του Φ.Π.Α. και της μέσης τιμής πετρελαίου κίνησης. Κατά συνέπεια, μολονότι, ως εκ τούτου, το Νοσοκομείο όφειλε να επισπεύσει τη διαδικασία διενέργειας ανοιχτού διαγωνισμού, καθόσον για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών του σε υγρά καύσιμα αυτή ήταν η προβλεπόμενη (λόγω αξίας της προμήθειας) διαδικασία, εντούτοις, από όσα αναφέρει το ίδιο στο έγγραφο επανυποβολής του, προκύπτει αδικαιολόγητη καθυστέρηση εκ μέρους των οργάνων του (παρέλευση ήδη εξαμήνου για την έγκριση των προτύπων τευχών διακηρύξεων), με αποτέλεσμα, από δική του υπαιτιότητα, να ανακύψει επείγουσα ανάγκη προμήθειας πετρελαίου, για την οποία προέβη εντέλει σε απευθείας ανάθεση.(..)Εκ των ανωτέρω παρέπεται ότι η συντελεσθείσα κατάτμηση της ποσότητας πετρελαίου δεν δικαιολογείτο από αντικειμενικούς λόγους, ούτε η απευθείας ανάθεση της προμήθειας αυτού διενεργήθηκε λόγω κατεπείγουσας ανάγκης συνεπεία απρόβλεπτων περιστάσεων, αλλά ανάγεται αποκλειστικώς σε υπαιτιότητα των οργάνων του Νοσοκομείου, κατά παράβαση των προεκτεθεισών στη σκέψη ΙΙ διατάξεων του ν. 4412/2016.

Aνακλήθηκε με την ΕλΣυν.Τμ.4/49/2017

Δαπάνη συνολικού ποσού που υπερέβαινε το όριο κάτω από το οποίο επιτρέπεται να εκτελεσθούν οι εν λόγω εργασίες με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης.Μη νόμιμος ο επιμερισμός (κατάτμηση) της απαιτούμενης συνολικής ποσότητας των ζητούμενων όμοιων ή ομοειδών αγαθών σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες ή μερικότερες κατηγορίες και η εν συνεχεία απευθείας ανάθεση των αντίστοιχων τμηματικών προμηθειών, καθόσον με τον τρόπο αυτό επιχειρείται, κατά περιγραφή των οικείων διατάξεων, να μην τηρηθεί η οριζόμενη από αυτές διαδικασία του ενιαίου τακτικού ή πρόχειρου διαγωνισμού.

Κατάτμηση σύμβασης (....) Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η επίμαχη προμήθεια ασφαλτομίγματος, το οποίο, σύμφωνα με την οικεία ως άνω Τεχνική Έκθεση, παρασκευάζεται εν θερμώ σε μόνιμη εγκατάσταση με θραυστά αδρανή υλικά λατομείου, σύμφωνα με την εγκεκριμένη μελέτη σύνθεσης και την Εθνική Τεχνική Προδιαγραφή (ΕΤΕΠ) 05 – 03 – 11 – 04, μη νομίμως ανατέθηκε στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία απευθείας και όχι κατόπιν διενέργειας πρόχειρου διαγωνισμού, δεδομένου ότι έχει ομοειδή χαρακτήρα με το έτοιμο ψυχρό επισκευαστικό ασφαλτόμιγμα (ψυχρή άσφαλτο), η δαπάνη για την προμήθεια του οποίου εμφανίζεται επίσης εγγεγραμμένη στον Προϋπολογισμό του Δήμου για το έτος 2016 (….) . Πλην όμως, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο έγγραφο επανυποβολής, ενόψει των ιδιοτήτων, τεχνικών χαρακτηριστικών, καθώς και του τρόπου παραγωγής και διάθεσης των ως άνω υλικών και βάσει της εικόνας της τοπικής αγοράς, η πρόσκληση για την προμήθεια των υλικών αυτών δεν απευθύνεται αναγκαία στην ίδια κατηγορία υποψήφιων αναδόχων, δεδομένου ότι τα συγκροτήματα παραγωγής θερμού ασφαλτομίγματος δεν εμπορεύονται πάντα ψυχρή άσφαλτο και, αντίστοιχα, οι προμηθευτές ψυχρής ασφάλτου δεν είναι σε κάθε περίπτωση παραγωγοί θερμού ασφαλτοσκυροδέματος. Ως εκ τούτου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου ... χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των εφαρμοστέων εν προκειμένω διατάξεων υπέλαβαν ότι μπορούσαν να προβούν στην εγγραφή ξεχωριστών δαπανών στο δημοτικό προϋπολογισμό έτους 2016 για την προμήθεια, αφενός, θερμού ασφαλτομίγματος τύπου Α265 και, αφετέρου, ψυχρής ασφάλτου. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, ωστόσο, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί, λόγω συγγνωστής πλάνης.

Εγκατάσταση συστήματος αφαλάτωσης (..)  Με τις 4125 και 4127/14.5.2018 αποφάσεις του Γενικού Διευθυντή της Δ.Ε.Υ.Α.Κ., ανατέθηκαν απευθείας στο …., ηλεκτρολόγο μηχανικό, οι εργασίες «εγκατάστασης συστήματος αφαλάτωσης Πέλεκα» και «ανακατασκευής μονάδας επεξεργασίας νερού περιοχής ….», έναντι 5.900 και 5.100 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) αντίστοιχα, η εξόφληση των οποίων επιδιώκεται με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα. Σύμφωνα με τις διατάξεις που εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, οι εν λόγω αναθέσεις δεν είναι νόμιμες, αφού, ως αφορούσες στην εκτέλεση εργασιών, υπάγονται στην αρμοδιότητα του Διοικητικού Συμβουλίου της Δ.Ε.Υ.Α.Κ, υπέρ του οποίου συντρέχει τεκμήριο αρμοδιότητας (Ε.Σ. ΚΠΕΔ VII Tμ. 9/2018, 54/2015). Εντούτοις, ενόψει του ότι τα καθαρά ποσά των άνω εργασιών δεν υπερέβαιναν τα 6.000 ευρώ, πεπλανημένα, πλην συγγνωστά, ο Γενικός Διευθυντής της Δ.Ε.Υ.Α.Κ. υπέλαβε ότι μπορούσε νόμιμα να προβεί στην ανάθεσή τους, κατ’ ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 6 (παρ. 10) του ν. 1069/1980, που του παρέχουν την αρμοδιότητα ανάθεσης προμηθειών μέχρι το ως άνω ποσό. Η πλάνη αυτή θα δικαιολογούσε τη θεώρηση των επίμαχων χρηματικών ενταλμάτων, τα οποία, όμως, δεν μπορούν να θεωρηθούν λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2018, τις πιστώσεις του οποίου βαρύνουν.        

Σύμβαση προμήθειας νερού :..Με δεδομένα αυτά, νομίμως η ΔΕΥΑ προέβη στη σύναψη της επίμαχης σύμβασης νερού με τον ΤΟΕΒ που διαθέτει σχετική άδεια, διότι σύμφωνα με τον ιδρυτικό της νόμο είναι αρμόδια για την κάλυψη των υδρευτικών αναγκών των περιοχών της αρμοδιότητάς της, ενώ όσον αφορά στο μέρος της προμήθειας που αφορά στην κάλυψη των αρδευτικών αναγκών του Δήμου, η ΔΕΥΑ απλώς διασφαλίζει τη μεταφορά του προμηθευόμενου νερού στα σημεία άρδευσης μέσω των δικτύων που εκμεταλλεύεται και, κατά τα λοιπά δεν επιβαρύνεται εκείνη, αλλά ο Δήμος.  Κατόπιν αυτών, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, αλλά το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί λόγω λήξης του οικονομικού έτους 2018 τις πιστώσεις του οποίου βαρύνει.

Εκτέλεση εργασιών..:Με δεδομένα αυτά και μη προβαλλομένου άλλου λόγου διαφωνίας, νομίμως ανατέθηκε η επίμαχη προμήθεια με απόφαση του γενικού διευθυντή της …, διότι η δαπάνη της δεν υπερβαίνει το όριο των 10.000,00 ευρώ, μέχρι του οποίου είναι επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση εργασιών από αυτόν, σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 10 περ. α΄ του ν. 1069/1980, όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο, σε συνδυασμό με την 154/7.11.2017 απόφαση του διοικητικού συμβουλίου της ...Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, πλην όμως το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν μπορεί να θεωρηθεί λόγω λήξης του οικονομικού έτους εντός του οποίου εκδόθηκε.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΣΩΛΗΝΩΝ:..Με αυτά τα δεδομένα, νομίμως ανατέθηκε η επίμαχη προμήθεια με απόφαση του Γενικού Διευθυντή της Δ.Ε.Υ.Α. ... - ..., διότι η δαπάνη της δεν υπερβαίνει το όριο των 6.000,00 ευρώ, μέχρι του οποίου είναι επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση προμηθειών των Δ.Ε.Υ.Α. από τους Γενικούς Διευθυντές αυτών, σύμφωνα με το άρθρο 6 ν.1069/1980. Για την ανάθεση δε αυτή δεν απαιτούνταν περαιτέρω έγκριση από το Διοικητικό Συμβούλιο της Επιχείρησης, καθόσον το άρθρο 6 υπερισχύει του άρθρου 5 ως ειδικότερο και εφαρμόζεται αποκλειστικά στις εκεί αναφερόμενες δαπάνες. Κατ’ ακολουθία, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί

Προμήθεια ειδών παντοπωλείου(…)Η προμήθεια κάθε είδους αγαθών από τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοικήσεως α΄ βαθμού και τα ΝΠΔΔ αυτών διενεργείται κατά κανόνα κατόπιν δημόσιου ανοικτού μειοδοτικού διαγωνισμού, ώστε να καθίσταται δυνατή, με την προσέλευση μεγάλου ή έστω ικανού αριθμού μειοδοτών, η ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού και η διασφάλιση των οικονομικών συμφερόντων αυτών με την επιλογή της πλέον συμφέρουσας προσφοράς. Κατ' εξαίρεση, είναι δυνατή η προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, όταν η αξία της προμήθειας δεν υπερβαίνει το ποσόν των 60.000,00 ευρώ άνευ Φ.Π.Α., ή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης (διαπραγμάτευση), όταν η αξία της προμήθειας δεν υπερβαίνει το ποσό των 15.000,00 ευρώ με Φ.Π.Α.. Προκειμένου δε να διαπιστωθεί το ποσό στο οποίο ανέρχεται η δαπάνη συγκεκριμένης προμήθειας και, κατ' επέκταση, η δυνατότητα αναθέσεώς της απευθείας, με διαπραγμάτευση, πρόχειρο ή ανοιχτό διαγωνισμό, λαμβάνεται υπόψη η συνολική δαπάνη που απαιτείται για να καλυφθούν οι ανάγκες του δήμου σε αγαθά που, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, θεωρούνται όμοια ή ομοειδή ή που ως εκ της φύσεώς τους, του αντικειμένου τους ή της λειτουργικότητάς τους εντάσσονται σε όμοιες ή παρεμφερείς κατηγορίες αγαθών. Δεν είναι νόμιμος, επομένως, ο επιμερισμός της κατά τα ανωτέρω συνολικής ποσότητας όμοιων ή ομοειδών αγαθών σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες ή μερικότερες όμοιες ή ομοειδείς κατηγορίες και στη συνέχεια η απευθείας ανάθεση ή η διενέργεια πρόχειρου διαγωνισμού μεταξύ περιορισμένου αριθμού συμμετεχόντων, των μερικότερων αυτών προμηθειών με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει από την κατάτμηση της συνολικής ποσότητας, γιατί με τον τρόπο αυτό επιχειρείται, κατά περιγραφή των οικείων διατάξεων, η αποφυγή τηρήσεως της οριζόμενης από αυτές διαδικασίας της διενέργειας ενιαίου τακτικού δημοσίου διαγωνισμού προμήθειας για τα ενιαία είδη αυτής (βλ. πράξ. ΙV Τμ.. 93/1999, 12/2001, 26, 47 και 212/2003, 17 και 75/2004, VΙΙ Τμ. 18, 22, 82/2006, 279/2006, 111/2007, 262/2008, 12, 25 και 246/2009, 173, 243, 389, 391/2010).(…) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες, καθόσον, σύμφωνα και με την πάγια νομολογία του Δικαστηρίου τούτου, τα ως άνω προμηθευθέντα είδη αρτοποιείου και παντοπωλείου αποτελούν, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, ομοειδή αγαθά, τα οποία εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία αγαθών (κατηγορία γένους) «τρόφιμα» και αφορούν, στο σύνολό τους, στις ανάγκες του παιδικού σταθμού ....... Η δε συνολική δαπάνη για την προμήθειά τους, συνυπολογιζομένων και των λοιπών ανατεθεισών προμηθειών των ομοειδών κατηγοριών τροφίμων ειδών κρεοπωλείου και οπωρολαχανικών, ανερχόμενη στο ποσό των 28.578,81 ευρώ (με Φ.Π.Α.), υπερβαίνει το τιθέμενο με την ως άνω υπουργική απόφαση όριο των 15.000,00 ευρώ, μέχρι το οποίο επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση. (…)