ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/391/2020
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Κατασκευή και προμήθεια κρατικών μεταλλικών πινακίδων...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι:Α. Η αποσφράγιση των, υποβληθεισών έως τις 26.03.2020, προσφορών και ο έλεγχος του παραδεκτού αυτών με το από 01.04.2020 πρακτικό της Επιτροπής του Διαγωνισμού, ενώ η καταληκτική ημερομηνία υποβολής αυτών είχε παραταθεί για δύο (2) μήνες, με το άρθρο 2 της 20319/24.03.2020 απόφασης του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, συνιστά πλημμέλεια της διαγωνιστικής διαδικασίας, η διαπίστωση της οποίας αποτελεί λόγο διακωλυτικό της υπογραφής του συνόλου των υποβληθέντων προς έλεγχο σχεδίων συμβάσεων. Την κρίση αυτή δεν διαφοροποιεί το γεγονός ότι η ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία εξαιρέθηκε της εν λόγω διάταξης, με την 280/31.03.2020 απόφαση του ιδίου Υπουργού, διότι η αποσφράγιση των προσφορών έλαβε χώρα την 1η.04.2020, ήτοι σε χρόνο προγενέστερο της δημοσιεύσεως της τελευταίας Υπουργικής Απόφασης (08.04.2020), οπότε αυτή τέθηκε σε ισχύ και κατέστη το περιεχόμενο της ρυθμίσεως της γνωστό στους, υπολαμβάνοντες ότι η εν λόγω διαδικασία έχει ανασταλεί, σύμφωνα με το άρθρο 2 της 20319/24.03.2020 απόφασης, λοιπούς δυνητικούς υποψηφίους προμηθευτές, με αποτέλεσμα τον περιορισμό του αριθμού των υποβληθεισών προσφορών. Η εν λόγω πλημμέλεια είναι ουσιώδης ιδίως ενόψει του ότι, πέραν της παραβιάσεως της, ισχύουσας κατά τον κρίσιμο χρόνο, παρατάσεως, δεν αποδείχθηκε από την αναθέτουσα Αρχή, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, ότι καταβλήθηκε οποιαδήποτε προσπάθεια έγκαιρης ενημέρωσης των δυνητικών υποψηφίων για τη διενέργεια του διαγωνισμού, ώστε να δοθεί σε όλους η δυνατότητα συμμετοχής σε αυτόν, η δε συμμετοχή που επετεύχθη περιορίστηκε στις τρείς εταιρίες, με τις οποίες είχε διεξαχθεί η προηγηθείσα της δημοσιεύσεως προκηρύξεων επικοινωνία, κατά τα ανωτέρω.
Β. Η αποστολή ηλεκτρονικών μηνυμάτων της αναθέτουσας Αρχής προς τους εκπροσώπους των, μόνων συμμετεχουσών ακολούθως στη διαγωνιστική διαδικασία, εταιριών …, …, …, με τα οποία ζητήθηκε η γνωστοποίηση μη δεσμευτικών, ενδεικτικών τιμών, για τα, προκηρυχθέντα εν συνεχεία, Τμήματα 7, 8 και 9, κατά τα ανωτέρω, χωρίς την τήρηση των προβλεπομένων στο άρθρο 47 του ν. 4412/2016 διαβουλεύσεων, αλλά ούτε και των προβλεπομένων στο άρθρο 48 του ιδίου νόμου μέτρων για τη διασφάλιση της μη στρέβλωσης του ανταγωνισμού, συνιστά, επίσης, λόγο διακωλυτικό της υπογραφής των υποβληθέντων για έλεγχο σχεδίων συμβάσεων, κατά το μέρος αυτών με το οποίο ανατίθεται η προμήθεια των Τμημάτων 7, 8 και 9 της ελεγχόμενης διαδικασίας. Ειδικότερα, όπως έγινε δεκτό και ανωτέρω, υπό στοιχ. ΙΙ.Γ., με την πρώτη εισήχθη ένα σαφές και διαφανές σύστημα προκαταρκτικών διαβουλεύσεων μεταξύ αναθέτουσας Αρχής και ενδιαφερόμενων οικονομικών φορέων και με τη δεύτερη θεσπίστηκαν σαφή και διαφανή μέτρα για τη διασφάλιση της τήρησης της αναγκαίας δίκαιης ισορροπίας μεταξύ του ευλόγου συμφέροντος της συμμετοχής των εμπλεκόμενων στη διαβούλευση οικονομικών φορέων στη διαδικασία του διαγωνισμού με στόχο τη διεκδίκηση του αντικειμένου της αναθέσεως αφενός και αφετέρου της αποτροπής φαινομένων στρεβλώσεως του υγιούς ανταγωνισμού. Επομένως, η διενέργεια προκαταρκτικών διαβουλεύσεων, ήτοι η γνωστοποίηση παραμέτρων της προς ανάθεση προμήθειας, όπως τα είδη, ο αριθμός και οι τεχνικές προδιαγραφές αυτών, χωρίς την τήρηση του ισχύοντος, κατά τα ανωτέρω, συστήματος προκαταρκτικών διαβουλεύσεων, πολλώ δε μάλλον, η μη λήψη μέτρων για τη διασφάλιση της μη στρέβλωσης του ανταγωνισμού, λόγω της συμμετοχής υποψηφίων στη διαδικασία αυτή, παραβιάζει τις αρχές της ίσης μεταχειρίσεως, της διαφάνειας και του υγιούς ανταγωνισμού τόσο μεταξύ των οικονομικών φορέων που δραστηριοποιούνται στον οικείο επιχειρηματικό κλάδο σε εθνικό και ενωσιακό επίπεδο, οι οποίοι δεν εκλήθησαν να μετάσχουν στην εν λόγω διαδικασία και δεν έλαβαν γνώση των παραμέτρων αυτών, όσο και μεταξύ των εταιριών που προσέγγισε η αναθέτουσα Αρχή, στις οποίες δεν κοινοποιήθηκαν οι απαντήσεις που ελήφθησαν κατά την ανταλλαγή μηνυμάτων με τη ..(..)Κωλύεται η υπογραφή των σχεδίων συμβάσεων μεταξύ του Υπουργείου Μεταφορών και Υποδομών και των εταιριών …, για τα Τμήματα 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10 και 11, και …, για το Τμήμα 9, αντιστοίχως.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/319/2020
Κατασκευή και προμήθεια κρατικών μεταλλικών πινακίδων επιβατηγών οχημάτων.... Εξ άλλου, ο ν. 4412/2016, στο άρθρο 106 αυτού, υπό τον τίτλο «Ματαίωση διαδικασίας», ορίζει ότι: «1. Η αναθέτουσα αρχή με ειδικά αιτιολογημένη απόφασή της, μετά από γνώμη του αρμόδιου οργάνου, ματαιώνει τη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης: α) εφόσον η διαδικασία απέβη άγονη είτε λόγω μη υποβολής προσφοράς είτε λόγω απόρριψης όλων των προσφορών ή αιτήσεων ή αποκλεισμού όλων των προσφερόντων ή συμμετεχόντων, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος βιβλίου και τα έγγραφα της σύμβασης … 2. Ματαίωση της διαδικασίας ανάθεσης δημόσιας σύμβασης μπορεί να λάβει χώρα με ειδικώς αιτιολογημένη απόφαση της αναθέτουσας αρχής, μετά από γνώμη του αρμόδιου οργάνου, στις ακόλουθες περιπτώσεις: … β) αν οι οικονομικές και τεχνικές παράμετροι που σχετίζονται με τη διαδικασία ανάθεσης άλλαξαν ουσιωδώς και η εκτέλεση του συμβατικού αντικειμένου δεν ενδιαφέρει πλέον την αναθέτουσα αρχή ή τον φορέα για τον οποίο προορίζεται το υπό ανάθεση αντικείμενο … δ) αν η επιλεγείσα προσφορά κριθεί ως μη συμφέρουσα από οικονομική άποψη». Σε αρμονία δε προς τις ως άνω διατάξεις στο άρθρο 3.5. της διακηρύξεως, με τίτλο «Ματαίωση διαδικασίας» προβλέπεται ότι «Η αναθέτουσα αρχή ματαιώνει ή δύναται να ματαιώσει εν όλω ή εν μέρει αιτιολογημένα τη διαδικασία ανάθεσης, για τους λόγους και υπό τους όρους του άρθρου 106 του ν. 4412/2016, μετά από γνώμη της αρμόδιας Επιτροπής του Διαγωνισμού …».β. (i) Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να προσκομισθεί κάθε πρόσφορο στοιχείο (βεβαίωση και σχετικές έγγραφες διευκρινίσεις με όλα τα αποδεικτικά στοιχεία) από το οποίο να προκύπτουν οι παρούσες ανάγκες της αναθέτουσας αρχής σε σχέση με τα προς προμήθεια υλικά, τόσο ως προς τα είδη όσο και ως προς τις ποσότητες, προκειμένου να τεκμηριωθεί εάν υφίσταται παρούσα ανάγκη για την ολοκλήρωση της υπό έλεγχο αναθέσεως εν όλω ή εν μέρει και εάν γίνεται ορθή άσκηση της κατ’ άρθρο 106 του ν. 4412/2016 και του άρθρου 3.5. της διακηρύξεως διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής.(..)Εξ αιτίας των ουσιωδών αυτών ελλείψεων, το Κλιμάκιο δεν δύναται να σχηματίσει ασφαλή κρίση σχετικώς με την νομιμότητα της επίμαχης συμβάσεως και για τον λόγο αυτό, αναβάλλει την έκδοση οριστικής πράξεως, έως ότου συμπληρωθεί αρμοδίως ο φάκελος με τα προεκτεθέντα στοιχεία, εντός δεκαπενθημέρου από της κοινοποιήσεως της παρούσας στην αναθέτουσα αρχή.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/375/2019
Προμήθεια μηχανολογικού εξοπλισμού...ο ν. 4412/2016, στο άρθρο 106 αυτού, με τον τίτλο «Ματαίωση διαδικασίας», ορίζει ότι: «1. Η αναθέτουσα αρχή με ειδικά αιτιολογημένη απόφασή της, μετά από γνώμη του αρμόδιου οργάνου, ματαιώνει τη διαδικασία σύναψης δημόσιας σύμβασης: α) εφόσον η διαδικασία απέβη άγονη είτε λόγω μη υποβολής προσφοράς είτε λόγω απόρριψης όλων των προσφορών ή αιτήσεων ή αποκλεισμού όλων των προσφερόντων ή συμμετεχόντων, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος βιβλίου και τα έγγραφα της σύμβασης … 2. Ματαίωση της διαδικασίας ανάθεσης δημόσιας σύμβασης μπορεί να λάβει χώρα με ειδικώς αιτιολογημένη απόφαση της αναθέτουσας αρχής, μετά από γνώμη του αρμόδιου οργάνου, στις ακόλουθες περιπτώσεις: … β) αν οι οικονομικές και τεχνικές παράμετροι που σχετίζονται με τη διαδικασία ανάθεσης άλλαξαν ουσιωδώς και η εκτέλεση του συμβατικού αντικειμένου δεν ενδιαφέρει πλέον την αναθέτουσα αρχή ή τον φορέα για τον οποίο προορίζεται το υπό ανάθεση αντικείμενο … δ) αν η επιλεγείσα προσφορά κριθεί ως μη συμφέρουσα από οικονομική άποψη». Σε αρμονία δε προς τις ως άνω διατάξεις στο άρθρο 3.5. της διακηρύξεως, με τίτλο «Ματαίωση διαδικασίας» προβλέπεται ότι «Η αναθέτουσα αρχή ματαιώνει ή δύναται να ματαιώσει εν όλω ή εν μέρει αιτιολογημένα τη διαδικασία ανάθεσης, για τους λόγους και υπό τους όρους του άρθρου 106 του ν. 4412/2016, μετά από γνώμη της αρμόδιας Επιτροπής του Διαγωνισμού»... Στο πλαίσιο αυτό, πρέπει να προσκομισθεί κάθε πρόσφορο στοιχείο (βεβαίωση και σχετικές έγγραφες διευκρινίσεις με όλα τα αποδεικτικά στοιχεία) από το οποίο να προκύπτουν οι παρούσες ανάγκες της αναθέτουσας αρχής σε σχέση με τα προς προμήθεια είδη, τόσο ως προς τα επιμέρους είδη καθ’ εαυτά όσο και ως προς τις ποσότητες, προκειμένου να τεκμηριωθεί εάν υφίσταται παρούσα ανάγκη για την ολοκλήρωση της υπό έλεγχο αναθέσεως εν όλω ή εν μέρει και εάν γίνεται ορθή άσκηση της κατ’ άρθρο 106 του ν. 4412/2016 και του άρθρου 3.5. της διακηρύξεως διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής.Περαιτέρω, απαιτείται να προσκομισθούν έγγραφες αιτιολογημένες διευκρινίσεις σχετικώς με το εάν η αναθέτουσα αρχή προέβη σε επίκαιρο έλεγχο του οικονομικώς συμφέροντος των προσφορών των αναδόχων καθώς και με το εάν υφίστανται λοιπά στοιχεία, πρόσφορα, επίκαιρα και συγκρίσιμα άλλων συναφών αναθέσεων από τα οποία να προκύπτει το συμφέρον των προσφορών.Τέλος, πρέπει να προσκομισθεί επικαιροποιημένη βεβαίωση της αναθέτουσας αρχής ότι δεν εκκρεμούν ενστάσεις, προσφυγές ή λοιπά προσωρινά ή οριστικά ένδικα βοηθήματα στο πλαίσιο της υπό έλεγχο διαγωνιστικής διαδικασίας.εξ αιτίας των ουσιωδών αυτών ελλείψεων, το Κλιμάκιο δεν δύναται να σχηματίσει ασφαλή κρίση σχετικώς με την νομιμότητα της επίμαχης συμβάσεως και για τον λόγο αυτό, αναβάλλει την έκδοση οριστικής πράξεως..
ΕΣ/Τ.ΕΒΔΟΜΟ/255/2024
Προμήθεια φωτοαντιγραφικού χαρτιού.(...) Με τα δεδομένα αυτά και λαμβάνοντας ιδίως υπόψη ότι α) οι πληροφορίες που αντλήθηκαν, στο πλαίσιο της επικοινωνίας με τους προαναφερθέντες τέσσερις (4) οικονομικούς φορείς, καταγράφηκαν, υπό μορφή πίνακα (πίνακας 3.1), στο προαναφερθέν από 3.2.2023 ενημερωτικό σημείωμα – μελέτη (βλ. ανωτέρω σκ. 7), επισυναπτόμενο στο 10967/3.2.2023 έγγραφο της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Έρευνας Αγοράς και Τεχνικών Προδιαγραφών της προσφεύγουσας Α.Α., το οποίο αναφέρεται στη διακήρυξη της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας (Βλ. κεφάλαιο 1.4 «Θεσμικό πλαίσιο», στοιχείο υπ’ αριθμ. 47) και μπορούσε να το αναζητήσει, ως στοιχείο του φακέλου της συμφωνίας-πλαίσιο, κάθε ενδιαφερόμενος οικονομικός φορέας, β) η εν λόγω τηλεφωνική επικοινωνία αφορούσε αποκλειστικά στην εκτίμηση της δαπάνης του φωτοαντιγραφικού χαρτιού κατά την τρέχουσα περίοδο και στην εξέλιξη της οικείας αγοράς και όχι στις τεχνικές προδιαγραφές του αντικειμένου της ελεγχόμενης συμφωνίας - πλαίσιο, γ) σε κάθε περίπτωση, οι τεχνικές προδιαγραφές της ελεγχόμενης διαδικασίας εμφανίζουν περιορισμένες αλλαγές σε σχέση με αυτές της προηγούμενης (2/2022) διακήρυξης (βλ. σελ. 2 του ως άνω ενημερωτικού σημειώματος), δ) η τιμή μονάδας του προς προμήθεια είδους διαμορφώθηκε κατόπιν συνεκτίμησης και άλλων παραμέτρων, πλην των πληροφοριών που αντλήθηκαν από την εν λόγω τηλεφωνική επικοινωνία (βλ. σκ. 7) και ε) οι τιμές που ανέφεραν οι ανωτέρω οικονομικοί φορείς στο πλαίσιο της εν λόγω επικοινωνίας εμφανίζουν μικρές μεταξύ τους αποκλίσεις, το Δικαστήριο κρίνει ότι η προσφεύγουσα Α.Α. προέβη στις ενδεδειγμένες ενέργειες προκειμένου να διασφαλίσει την τήρηση των αρχών της ίσης μεταχείρισης και της διαφάνειας, ενώ από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι οι προαναφερθέντες τέσσερις (4) οικονομικοί φορείς απέκτησαν, στο πλαίσιο της εν λόγω τηλεφωνικής επικοινωνίας, πρόσβαση σε πληροφορίες και στοιχεία, τα οποία ήταν κρίσιμα για την υποβολή της προσφοράς τους στον επίμαχο διαγωνισμό, ευρισκόμενοι κατά τούτο σε ευνοϊκότερη θέση έναντι οποιουδήποτε άλλου ενδιαφερόμενου. Μετά από όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, παρελκούσης ως αλυσιτελούς της εξέτασης των λοιπών προβαλλόμενων λόγων και ισχυρισμών, η κρινόμενη προσφυγή ανάκλησης και η υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση πρέπει να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη Πράξη και να υπογραφεί το σχέδιο της ελεγχόμενης σύμβασης. Για τους λόγους αυτούς.Δέχεται την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση. Ανακαλεί την 542/2023 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/934/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Ζητείται η ανάκληση της 11/2022 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα …, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Πανεπιστημίου … (…) και της ένωσης οικονομικών φορέων … ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (… Α.Τ.Ε.) και … Ο.Ε. (δ.τ. …) (εφεξής ανάδοχος ένωση), αναδόχου του ανοικτού διαγωνισμού με αντικείμενο την «Προμήθεια και εγκατάσταση εξοπλισμού υποδομής δικτύων (ενσύρματου και ασύρματου) για τα Νέα κτίρια του Πανεπιστημίου … στην περιοχή ΖΕΠ …», συνολικού προϋπολογισμού 470.000,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α.(....)Με τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο κρίνει κατά πλειοψηφία ότι ο παραπάνω λόγος της προσφυγής παρίσταται βάσιμος, προεχόντως, διότι η κρίση της προσβαλλόμενης πράξης περί της μη νομιμότητας των τεχνικών προδιαγραφών διατυπώνεται αορίστως ως γενική εκτίμηση αυτών, χωρίς να εξειδικεύεται ποιες είναι εκείνες οι τεχνικές προδιαγραφές που επιφέρουν τεχνητό περιορισμό του ανταγωνισμού, ποιες είναι οι ειδικότερες λειτουργικές τους απαιτήσεις και γιατί οι τελευταίες παρίστανται τόσο εξειδικευμένες, ώστε η αναθέτουσα Αρχή να πρέπει να αιτιολογήσει την επιλογή τους.Ανακαλεί την προσβαλλόμενη 11/2022 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα ….Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/476/2020
Προμήθεια και εγκατάσταση φωτιστικών σωμάτων...Το Κλιμάκιο επισημαίνει, τέλος, ότι οι ως άνω διαπιστωθείσες πλημμέλειες παρίστανται εν προκειμένω ουσιώδεις, καθώς η θέσπιση όρων με αυξημένες και ειδικές απαιτήσεις συμμετοχής που είναι δυνατό να ευνοήσουν οικονομικούς φορείς, οι οποίοι αναλαμβάνουν την εκτέλεση ειδικής κατηγορίας συμβάσεων, όπως εν προκειμένω οι συμβάσεις οδοφωτισμού των Ο.Τ.Α., συνιστά αντικειμενική παραβίαση των αρχών του υγιούς ανταγωνισμού και της διαφάνειας. Πέραν τούτου, η πλημμέλεια αυτή επέδρασε εν προκειμένω ανασταλτικά στην ανάπτυξη ανταγωνισμού, δοθέντος ότι στην ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία δεν μπορεί να γίνει ευλόγως δεκτό ότι έχει αναπτυχθεί επαρκής ανταγωνισμός. Ειδικότερα, ναι μεν υποβλήθηκαν έξι προσφορές, πλην οι πέντε εξ αυτών κρίθηκαν απαράδεκτες, λόγω παραβίασης των ίδιων ουσιωδών όρων της διακήρυξης (μη προσκόμιση των δικαιολογητικών συμμετοχής σε φυσική μορφή ή/και των προβλεπόμενων στη διακήρυξη δειγμάτων), γεγονός που οδήγησε στον αποκλεισμό τους χωρίς εξέταση των δικαιολογητικών συμμετοχής. Ως εκ τούτου, λόγω του απαράδεκτου και ακατάλληλου χαρακτήρα των προσφορών αυτών δεν κατέστη δυνατό να επαληθευτεί αν κάποιος συμμετέχων οικονομικός φορέας πληρούσε πράγματι τα επίμαχα κριτήρια, πλην της αναδόχου, η οποία λόγω του γεγονότος ότι κατά την τελευταία τριετία έχει αναλάβει την εκτέλεση όμοιων συμβάσεων προμήθειας, εγκατάστασης και συντήρησης φωτιστικών και λαμπτήρων LED με αντισυμβαλλόμενους διάφορους Ο.Τ.Α. (βλ. Αποφάσεις VI Τμ. 608, 609/2018, Πράξεις ΣΤ' Κλιμ. 205/2018, 396/2018, 69/2019, 77/2019, 127/2019, 190/2019, 64/2020, 220/2020, 272/2020, 388/2020) υπερπληρούσε τα κριτήρια αυτά (ενδεικτικά αναφέρεται ότι με βάση τα κατατεθέντα δικαιολογητικά συμμετοχής της αναδόχου προκύπτει ότι ο γενικός κύκλος εργασιών αυτής ανερχόταν σε 3.208.545,98 ευρώ το έτος 2017, 8.134.281,61 ευρώ το 2018 και 14.411.961,04 ευρώ το έτος 2019, ενώ για την τεχνική της επάρκεια ως προς τον όγκο των προηγούμενων προμηθειών και την εγγυητική της ευθύνη προσκομίζονται βεβαιώσεις καλής εκτέλεσης που αφορούν όμοιες με την ελεγχόμενη συμβάσεις αντικατάστασης οδοφωτισμού που ανατέθηκαν από Ο.Τ.Α.)Τούτων δοθέντων, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι στην ελεγχόμενη διαδικασία ανάθεσης έχει εμφιλοχωρήσει ουσιώδης νομική πλημμέλεια, η οποία ως εκ της φύσης της επιδρά στο σύνολο της διαδικασίας και, συνεπώς, κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης.
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/282/2021
ΕΣ/ΟΛΟΜ/1640/2020
Προμήθεια ειδών σίτισης...Με βάση τα ανωτέρω πραγματικά περιστατικά, από τα οποία προκύπτει ότι μέχρι την 31η.5.2020 δεν κατέστη δυνατή η σύναψη της σύμβασης για την ανάθεση του επίμαχου τμήματος Γ της 244693/6.4.2020 πρόσκλησης, το Δικαστήριο σημειώνει ότι αφενός μεν έχουν εκλείψει οι κατεπείγουσες ανάγκες, που καθιστούσαν επιτακτική τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης σίτισης, αφετέρου δε έχει παρέλθει το απώτατο χρονικό σημείο κατά το οποίο η Περιφέρεια .... όφειλε να έχει αναθέσει την εκτέλεση αυτής, σύμφωνα με την κατ’ εξαίρεση και χρονικώς περιορισμένη αρμοδιότητα που της είχε νομοθετικά παρασχεθεί (σκέψη 15). Τούτου δοθέντος, το Δικαστήριο κρίνει ότι η σύμβαση αυτή δεν μπορεί πλέον νομίμως να ανατεθεί ούτε στην προσφεύγουσα ούτε σε οποιονδήποτε άλλο συμμετέχοντα στη διαγωνιστική διαδικασία. Συνεπώς, η προσφεύγουσα στερείται του εννόμου συμφέροντος για την άσκηση της κρινόμενης προσφυγής, η οποία πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη.
ΕΣ/ΤΜ.6/1349/2020
Παροχή υπηρεσιών ανεξάρτητου συμβούλου....ζητείται η ανάκληση της 838/2019 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού ΣυνεδρίουΑντιθέτως, τα δεδομένα και στοιχεία που της παρεσχέθησαν από το Δήμο .... στο πλαίσιο της 21639/18.10.2017 σύμβασης αφορούσαν το υφιστάμενο κατά το έτος 2016 σύστημα ηλεκτροφωτισμού, προκειμένου με βάση αυτά να εξετασθεί θεωρητικώς η σκοπιμότητα και η βιωσιμότητα του έργου της Ενεργειακής Αναβάθμισης και η επιλογή του τρόπου χρηματοδότησης αυτού, ενώ δεν της εξασφάλισαν κάποια προνομιακή ενημέρωση σε σχέση με το αντικείμενο της ήδη ελεγχόμενης σύμβασης, αφού, όπως προκύπτει από την προεκτεθείσα περιγραφή του, για την υλοποίηση αυτού απαιτούνται άλλες πληροφορίες, δεδομένα και στοιχεία, πολλά εκ των οποίων μάλιστα δεν έχουν ακόμη προσδιορισθεί, καθώς συναρτώνται με την κύρια σύμβαση Ενεργειακής Αναβάθμισης που θα συναφθεί. Εξάλλου, όλα τα προαναφερόμενα στοιχεία που κατέστησαν γνωστά στην ανάδοχο από το Δήμο .... στο πλαίσιο της 21639/18.10.2017 σύμβασης, προκειμένου να συντάξει αυτή τα προβλεπόμενα στη σύμβαση αυτή έγγραφα, περιελήφθησαν από την ανάδοχο στα «παραδοτέα» των υπηρεσιών της προς το Δήμο και ακολούθως αυτά ενσωματώθηκαν και στην 227/21.11.2017 απόφαση του δημοτικού συμβουλίου .... περί εγκρίσεως του Master Plan Πρότασης χρηματοδότησης του έργου της Ενεργειακής Αναβάθμισης, η οποία έχει αναρτηθεί στη ΔΙΑΥΓΕΙΑ ήδη από το Νοέμβριο του έτους 2017. Εξαιτίας, τέλος, της ως άνω καταδειχθείσας διαφοροποίησης του αντικειμένου των δύο συμβάσεων και έλλειψης οιουδήποτε συσχετισμού μεταξύ τους ως προς το ανατιθέμενο με εκάστη εξ αυτών αντικείμενο, δεν προκύπτει ούτε βεβαίως αποδεικνύεται από τα στοιχεία του φακέλου ότι εξ αφορμής της παροχής των εν λόγω υπηρεσιών στο πλαίσιο εκείνης της σύμβασης ούτε καθ΄οιονδήποτε άλλο τρόπο – πέραν της λήψεως γνώσης στοιχείων - ετέθη η ήδη αιτούσα σε πλεονεκτική θέση έναντι των λοιπών δυνητικών συνυποψηφίων της στον ήδη ελεγχόμενο διαγωνισμό, είτε όσον αφορά στην κατάρτιση της προσφοράς της είτε όσον αφορά τον προσδιορισμό των όρων διεξαγωγής του. Κατόπιν αυτών και ενόψει των προεκτεθεισών περιστάσεων, κατά τις οποίες δεν υπάρχει σύνδεση τέτοια μεταξύ των δύο συμβάσεων, ώστε να δύναται να θεωρηθεί ότι η σύναψη της πρώτης θα μπορούσε να προσδώσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην ήδη αιτούσα εταιρεία και θα συνεπαγόταν την υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής, ήδη αιτούντος Δήμου, να ενεργοποιήσει τις διατάξεις του άρθρου 48 του ν. 4412/2016, η παράλειψη αυτού να προβεί, στην ελεγχόμενη περίπτωση, σε εξέταση τυχόν περίπτωσης σύγκρουσης συμφερόντων δεν συνιστά, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τις συνεξεταζόμενες αιτήσεις, παραβίαση του άρθρου αυτού. Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, γενομένων δεκτών των ως άνω λόγων ανάκλησης, πρέπει οι συνεξεταζόμενες αιτήσεις ανάκλησης και η παρέμβαση να γίνουν δεκτές, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 838/2019 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου και να επιτραπεί η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της αιτούσας εταιρείας και του αιτούντος Δήμου, ως αναθέτουσας αρχής, με αντικείμενο την «Παροχή Υπηρεσιών Ανεξάρτητου Συμβούλου Υποστήριξης του Δήμου στο έργο: Ενεργειακή Αναβάθμιση – Αυτοματοποίηση του Συστήματος Ηλεκτροφωτισμού Κοινοχρήστων Χώρων και εφαρμογές Smart Cities, με εξοικονόμηση ενέργειας στο Δήμο ....», καθώς επίσης και των επισυναπτόμενων σε αυτή σχεδίων σύμβασης μεσεγγύησης και σύμβασης ενεχύρασης απαιτήσεων, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 240.000,00 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α. (συμβατικού τιμήματος 282.720,00 ευρώ συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.). Τέλος, πρέπει να διαταχθεί η απόδοση στην αιτούσα του κατατεθέντος από αυτήν παραβόλου (άρθρο 73 παρ. 4 Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 4129/2013, Α΄ 52).Ανακαλεί την 838/2019 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/933/2022
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:Ζητείται η ανάκληση της 12/2022 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα …, κατά το μέρος που κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Πανεπιστημίου … (…) και της ένωσης οικονομικών φορέων ...ΑΝΩΝΥΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ (...Α.Τ.Ε.) και ... – ... – ... Ο.Ε. (δ.τ. ...) (εφεξής ανάδοχος ένωση), με αντικείμενο την «Προμήθεια και εγκατάσταση ηλεκτρονικού εξοπλισμού υποδομής για τα Νέα κτίρια του Πανεπιστημίου … στην περιοχή ΖΕΠ …» (Τμήματα Α και Β), συνολικού προϋπολογισμού 525.850,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. ( ή 652.054,00 ευρώ με Φ.Π.Α.).(....)Σε κάθε περίπτωση- πέραν του ότι οι τεχνικές προδιαγραφές της ελεγχόμενης σύμβασης δεν διατυπώνονται με παραπομπή σε τεχνικές προδιαγραφές που ορίζονται σε κάποιο εγκεκριμένο «πρότυπο», ούτε με βάση προϊόν που φέρει συγκεκριμένο εμπορικό σήμα, ώστε, σύμφωνα με το άρθρο 54 παρ. 3 περ. β΄ και 4 του ν.4412/2016, να επιβάλλεται η αναφορά του όρου «ή ισοδύναμο» (...)- ο ως άνω διακωλυτικός λόγος είναι και αβάσιμος, διότι από τα στοιχεία του φακέλου της υπόθεσης προκύπτει με σαφήνεια και βεβαιότητα ότι η αναθέτουσα Αρχή κατά την διατύπωση των τεχνικών προδιαγραφών στο Παράρτημα ΙΙ της διακήρυξης (Τεχνικές Προδιαγραφές-Πίνακες Συμμόρφωσης) έχει προνοήσει ούτως ώστε όλες οι ζητούμενες τεχνικές προδιαγραφές να καλύπτονται από τον όρο «ή ισοδύναμο», κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από το προσφεύγον και την παρεμβαίνουσα ανάδοχο ένωση.Ανακαλεί την προσβαλλόμενη 12/2022 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Περιφερειακή Ενότητα ….
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1885/2022
Για να άρει την αμφιβολία που παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια με τη 1491/2022 απόφαση του Εβδόμου Τμήματος (Η΄ Διακοπών) ως προς την έννοια των διατάξεων των άρθρων: α) 328 παρ. 1 του ν. 4700/2020, β) 324 παρ. 1 του ν. 4700/2020 και γ) 1 και 2 παρ. 1 περ. β του ν. 4413/2016, η οποία ανέκυψε κατά την εξέταση της από 10.8.2022 (Α.Β.Δ. 6119/2022) προσφυγής ανάκλησης της 490/2022 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.(...)Με την Πράξη αυτή κρίθηκε ότι το σχέδιο σύμβασης μεταξύ της εταιρείας «… Α.Ε.» (εφεξής, …. Α.Ε.) και της εταιρείας «… ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», με αντικείμενο τη χορήγηση στην τελευταία δικαιώματος παροχής υπηρεσιών παραλαβής – διαχείρισης στερεών αποβλήτων και καταλοίπων φορτίου πλοίων που καταπλέουν στη θαλάσσια περιοχή αρμοδιότητας της …. Α.Ε., κατ’ επίκληση των διατάξεων του Κανονισμού (ΕΕ) 2017/352, απαραδέκτως υποβλήθηκε για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου, επειδή η προς σύναψη σύμβαση, που έχει ως ουσιαστικό της αντικείμενο τη χορήγηση άδειας για την άσκηση ορισμένης δραστηριότητας, δεν εμπίπτει στην έννοια της υποκείμενης σε προσυμβατικό έλεγχο δημόσιας σύμβασης, σύμφωνα με το άρθρο 324 παρ. 1 του ν. 4700/2020.(...)Εκ των προεκτεθέντων παρέπεται ότι η κρίση του Κλιμακίου περί αποχής αυτού από τον προσυμβατικό έλεγχο, με την αιτιολογία ότι η υποβληθείσα ενώπιόν του σύμβαση δεν υπάγεται σε έλεγχο, δεν εξομοιούται μεν με θετική πράξη, όπως αντιθέτως ισχυρίζεται η πρώτη παρεμβαίνουσα, ωστόσο η απλή προσδοκία του τρίτου οικονομικού φορέα –μη αντισυμβαλλόμενου μέρους, έστω και αν συμμετείχε στην προηγηθείσα διαδικασία– για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου δεν στοιχειοθετεί τον ατομικό δεσμό αυτού με την ελεγχόμενη πράξη του Κλιμακίου, ο οποίος έχει κριθεί απαραίτητος για την κατάφαση του προβλεπόμενου από την οικεία διάταξη εννόμου συμφέροντος που προϋποθέτει η παραδεκτή άσκηση προσφυγής ανάκλησης. Κατά τούτο, οι αντίθετοι ισχυρισμοί της προσφεύγουσας, όπως αναπτύσσονται με το παραδεκτώς κατατεθέν υπόμνημά της, πρέπει να απορριφθούν. Αντίθετη εκδοχή θα συνιστούσε άνιση -ως ευνοϊκότερη- μεταχείριση του τελευταίου έναντι εκείνης που επιφυλάσσεται στους ίδιους οικονομικούς φορείς σε περίπτωση θετικής πράξης του Κλιμακίου, με την οποία, όπως εκτέθηκε ανωτέρω, σε κάθε περίπτωση περατώνεται οριστικά ο έλεγχος.(...)Περαιτέρω, με βάση τη θεμελιώδη αρχή της ταχείας διεκπεραίωσης του προσυμβατικού ελέγχου, το Δικαστήριο κρίνει ότι επιβάλλεται, για να μην απολεσθεί περαιτέρω χρόνος εκ της αναπομπής της υπόθεσης στο Έβδομο Τμήμα, να λάβει η Ολομέλεια, στηριζόμενη στα ανωτέρω, την τελειωτική απόφαση (...), αποφαινόμενη ότι η προσφυγή που άσκησαν οι εταιρείες «… ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» και «… ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΜΟΝΟΜΕΤΟΧΙΚΗ Α.Ε.» για την ανάκληση της 490/2022 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου πρέπει να απορριφθεί, να απορριφθούν επίσης ως αλυσιτελείς οι παρεμβάσεις των εταιρειών «… Α.Ε» και «… ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΑΝΩΝΥΜΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» και να καταπέσουν τα καταβληθέντα παράβολα υπέρ του Δημοσίου.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/283/2020
Προμήθεια υγρών καυσίμων..Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:Μη νομίμως ορίστηκε στο άρθρο 2 της Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων της 56/2019 Μελέτης, στην παρ. 6.6.1 της διακήρυξης και στα οικεία σχέδια συμβάσεων προμήθειας καυσίμων κίνησης ότι σε περίπτωση που το πρατήριο του αναδόχου κείται εκτός των διοικητικών ορίων του Δήμου η παράδοση των υγρών καυσίμων (πετρελαίου κίνησης και βενζίνης) θα γίνεται εντός του ρεζερβουάρ των αυτοκινήτων και των μηχανημάτων στο Αμαξοστάσιο του Δήμου. Και τούτο, διότι ο ως άνω όρος εκτέλεσης της σύμβασης τελεί σε ευθεία αντίθεση προς τη διάταξη του άρθρου 7 παρ. 8 του ν. 3054/2002, σύμφωνα με την οποία η παράδοση πετρελαίου κίνησης και βενζίνης επιτρέπεται να γίνεται, μέσω αντλιών πώλησης, απευθείας στα οχήματα στο χώρο του πρατηρίου, εκτός δε αυτού μόνο σε δοχεία ή αποθηκευτικούς χώρους των τελικών καταναλωτών με βυτιοφόρα οχήματα. Και ναι μεν, όπως ρητώς αναφέρεται στην 56/2019 Μελέτη, ο Δήμος στερείται αποθηκευτικών χώρων στους οποίους θα μπορούσε νομίμως να παραδοθεί το καύσιμο από τον ανάδοχο, η έλλειψη αυτή ωστόσο δεν δύναται να δικαιολογήσει την παράκαμψη της προαναφερόμενης ρύθμισης του ν. 3054/2002, από την οποία δεν θεσπίζεται παρέκκλιση ούτε με τις διατάξεις της 91354/2017 απόφασης του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης (Β΄ 2983) που επικαλείται η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου στην 201/4.5.2020 απόφασή της. Τη μη νομιμότητα, εξάλλου, του επίμαχου όρου της διακήρυξης και κατ’ επέκταση της σύμβασης δεν θεραπεύει, ούτε και διαφοροποιεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο, η υποβολή της από 7.5.2020 υπεύθυνης δήλωσης του αναδόχου, με την οποία αποδέχεται τον συγκεκριμένο τρόπο παράδοσης του πετρελαίου κίνησης (παρέχοντας εναλλακτικώς τη δυνατότητα παράδοσης με άλλους τρόπους, κατά τη διακριτική ευχέρεια του Δήμου, οι οποίοι όμως δεν είχαν προβλεφθεί στη διακήρυξη). Κατά παράβαση, περαιτέρω, των αρχών της ίσης μεταχείρισης των οικονομικών φορέων και της τυπικότητας που διέπει τη διαδικασία ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων, με την ως άνω απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, δηλαδή σε χρόνο μεταγενέστερο της δημοσίευσης της διακήρυξης και της υποβολής προσφορών, τέθηκε εν μέρει εκποδών ο επίμαχος όρος εκτέλεσης ως προς τη βενζίνη και προβλέφθηκε η παράδοσή της από τα πρατήρια του αναδόχου παρά το γεγονός ότι βρίσκονται εκτός των διοικητικών ορίων του Δήμου και παρά τη μη πρόβλεψη τέτοιας δυνατότητας στα τεύχη του διαγωνισμού που είχαν δημοσιευθεί και τεθεί υπόψη των ενδιαφερομένων φορέων, βάσει των οποίων οι τελευταίοι προέβησαν σε στάθμιση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεών τους και στην επιχειρηματική επιλογή υποβολής ή μη προσφοράς στον διαγωνισμό (πρβλ. ΕλΣ Στ΄ Κλιμ. 248/2018). Και τούτο, ανεξαρτήτως του ότι, όπως έχει επισημανθεί και στο 9978/4.5.2020 έγγραφο της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος, η παραλαβή καυσίμων κίνησης από πρατήριο κείμενο εκτός των διοικητικών ορίων του Δήμου αντίκειται στην αρχή της οικονομικότητας, η οποία ως μερικότερη εκδήλωση της γενικής αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (άρθρα 1 του ν. 3871/2010, Α΄ 141, και 33 του ν. 4270/2014, Α΄ 143) διέπει τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών και επιβάλλει την εκπλήρωση των σκοπών των δήμων με την κατά το δυνατόν ελάχιστη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους (πρβλ. ΕλΣ Στ΄ Κλιμ. 149/2017). Ενόψει τούτων, η μη νομιμότητα του επίμαχου όρου της 56/2019 Μελέτης και της διακήρυξης, ο οποίος αφορά στην εκτέλεση της προμήθειας αλλ’ επηρέασε τη διαδικασία ανάθεσης του Υποτμήματος Α.1 αυτής – όπως και του Υποτμήματος Α.2, δοθέντος ότι είχε προβλεφθεί η υποβολή ενιαίας προσφοράς για αμφότερα τα Υποτμήματα – συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια κωλύουσα την υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου και της αναδειχθείσας αναδόχου εταιρείας.(..)Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου .. και της εταιρείας «...» για την προμήθεια πετρελαίου κίνησης, βενζίνης, λιπαντικών και ειδών πρατηρίου για τις ανάγκες του Δήμου.Δεν κωλύεται η υπογραφή των τεσσάρων (4) σχεδίων συμβάσεων μεταξύ του κατά περίπτωση φορέα (Δήμου .. / Ν.Π.Δ.Δ. «..» / Σχολικής Επιτροπής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης / Σχολικής Επιτροπής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης) και της ως άνω αναδόχου εταιρείας για την προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης, κατά τα εκτιθέμενα στην παρ. 5.Β του σκεπτικού.