ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/283/2020
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Προμήθεια υγρών καυσίμων..Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:Μη νομίμως ορίστηκε στο άρθρο 2 της Ειδικής Συγγραφής Υποχρεώσεων της 56/2019 Μελέτης, στην παρ. 6.6.1 της διακήρυξης και στα οικεία σχέδια συμβάσεων προμήθειας καυσίμων κίνησης ότι σε περίπτωση που το πρατήριο του αναδόχου κείται εκτός των διοικητικών ορίων του Δήμου η παράδοση των υγρών καυσίμων (πετρελαίου κίνησης και βενζίνης) θα γίνεται εντός του ρεζερβουάρ των αυτοκινήτων και των μηχανημάτων στο Αμαξοστάσιο του Δήμου. Και τούτο, διότι ο ως άνω όρος εκτέλεσης της σύμβασης τελεί σε ευθεία αντίθεση προς τη διάταξη του άρθρου 7 παρ. 8 του ν. 3054/2002, σύμφωνα με την οποία η παράδοση πετρελαίου κίνησης και βενζίνης επιτρέπεται να γίνεται, μέσω αντλιών πώλησης, απευθείας στα οχήματα στο χώρο του πρατηρίου, εκτός δε αυτού μόνο σε δοχεία ή αποθηκευτικούς χώρους των τελικών καταναλωτών με βυτιοφόρα οχήματα. Και ναι μεν, όπως ρητώς αναφέρεται στην 56/2019 Μελέτη, ο Δήμος στερείται αποθηκευτικών χώρων στους οποίους θα μπορούσε νομίμως να παραδοθεί το καύσιμο από τον ανάδοχο, η έλλειψη αυτή ωστόσο δεν δύναται να δικαιολογήσει την παράκαμψη της προαναφερόμενης ρύθμισης του ν. 3054/2002, από την οποία δεν θεσπίζεται παρέκκλιση ούτε με τις διατάξεις της 91354/2017 απόφασης του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης (Β΄ 2983) που επικαλείται η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου στην 201/4.5.2020 απόφασή της. Τη μη νομιμότητα, εξάλλου, του επίμαχου όρου της διακήρυξης και κατ’ επέκταση της σύμβασης δεν θεραπεύει, ούτε και διαφοροποιεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο, η υποβολή της από 7.5.2020 υπεύθυνης δήλωσης του αναδόχου, με την οποία αποδέχεται τον συγκεκριμένο τρόπο παράδοσης του πετρελαίου κίνησης (παρέχοντας εναλλακτικώς τη δυνατότητα παράδοσης με άλλους τρόπους, κατά τη διακριτική ευχέρεια του Δήμου, οι οποίοι όμως δεν είχαν προβλεφθεί στη διακήρυξη). Κατά παράβαση, περαιτέρω, των αρχών της ίσης μεταχείρισης των οικονομικών φορέων και της τυπικότητας που διέπει τη διαδικασία ανάθεσης των δημοσίων συμβάσεων, με την ως άνω απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, δηλαδή σε χρόνο μεταγενέστερο της δημοσίευσης της διακήρυξης και της υποβολής προσφορών, τέθηκε εν μέρει εκποδών ο επίμαχος όρος εκτέλεσης ως προς τη βενζίνη και προβλέφθηκε η παράδοσή της από τα πρατήρια του αναδόχου παρά το γεγονός ότι βρίσκονται εκτός των διοικητικών ορίων του Δήμου και παρά τη μη πρόβλεψη τέτοιας δυνατότητας στα τεύχη του διαγωνισμού που είχαν δημοσιευθεί και τεθεί υπόψη των ενδιαφερομένων φορέων, βάσει των οποίων οι τελευταίοι προέβησαν σε στάθμιση των δικαιωμάτων και υποχρεώσεών τους και στην επιχειρηματική επιλογή υποβολής ή μη προσφοράς στον διαγωνισμό (πρβλ. ΕλΣ Στ΄ Κλιμ. 248/2018). Και τούτο, ανεξαρτήτως του ότι, όπως έχει επισημανθεί και στο 9978/4.5.2020 έγγραφο της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος, η παραλαβή καυσίμων κίνησης από πρατήριο κείμενο εκτός των διοικητικών ορίων του Δήμου αντίκειται στην αρχή της οικονομικότητας, η οποία ως μερικότερη εκδήλωση της γενικής αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (άρθρα 1 του ν. 3871/2010, Α΄ 141, και 33 του ν. 4270/2014, Α΄ 143) διέπει τη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών και επιβάλλει την εκπλήρωση των σκοπών των δήμων με την κατά το δυνατόν ελάχιστη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους (πρβλ. ΕλΣ Στ΄ Κλιμ. 149/2017). Ενόψει τούτων, η μη νομιμότητα του επίμαχου όρου της 56/2019 Μελέτης και της διακήρυξης, ο οποίος αφορά στην εκτέλεση της προμήθειας αλλ’ επηρέασε τη διαδικασία ανάθεσης του Υποτμήματος Α.1 αυτής – όπως και του Υποτμήματος Α.2, δοθέντος ότι είχε προβλεφθεί η υποβολή ενιαίας προσφοράς για αμφότερα τα Υποτμήματα – συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια κωλύουσα την υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου και της αναδειχθείσας αναδόχου εταιρείας.(..)Κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου .. και της εταιρείας «...» για την προμήθεια πετρελαίου κίνησης, βενζίνης, λιπαντικών και ειδών πρατηρίου για τις ανάγκες του Δήμου.Δεν κωλύεται η υπογραφή των τεσσάρων (4) σχεδίων συμβάσεων μεταξύ του κατά περίπτωση φορέα (Δήμου .. / Ν.Π.Δ.Δ. «..» / Σχολικής Επιτροπής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης / Σχολικής Επιτροπής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης) και της ως άνω αναδόχου εταιρείας για την προμήθεια πετρελαίου θέρμανσης, κατά τα εκτιθέμενα στην παρ. 5.Β του σκεπτικού.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΠΟΛ 1139/2010
Μη επιβολή προστίμου για τη μη έκδοση αποδείξεων λιανικής πώλησης από πρατηριούχους υγρών καυσίμων για την πώληση πετρελαίου κίνησης και βενζίνης για το χρονικό διάστημα από 1.4.2010 έως και 30.4.2010.
ΕΣ/ΤΜ.6/1872/2019
Προμήθεια πετρελαίου κίνησης και αμόλυβδης βενζίνης ..Ήδη με την υπό κρίση αίτηση, όπως οι λόγοι αυτής αναπτύσσονται με το παραδεκτά κατατεθέν στις 15.11.2019 υπόμνημα, ζητείται η ανάκληση της 305/2019 Πράξης, κατά το μέρος που με αυτή κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του ως άνω σχεδίου σύμβασης μεταξύ του αιτούντος Δήμου και του αναδόχου οικονομικού φορέα «...», για την ανάθεση των ειδών του Τμήματος 1 της ελεγχόμενης προμήθειας. Ειδικότερα, ο αιτών προβάλλει, μεταξύ άλλων, ότι ήδη εκδόθηκε η 244/2019 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Λουτρακίου - Περαχώρας - Αγίων Θεοδώρων, με την οποία τροποποιήθηκε η 96/2019 απόφαση («σε ορθή επανάληψη») ως προς το ποσό κατακύρωσης του Τμήματος 1 [«Προμήθεια πετρελαίου κίνησης και αμόλυβδης βενζίνης (Δήμος)»] του επίμαχου διαγωνισμού και περιορίστηκε αυτό στο ύψος των 256.919,35 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α. (318.580,00 ευρώ με Φ.Π.Α.), λόγω μεταβολής των πραγματικών αναγκών του Δήμου, μετά τη μεσολάβηση τριών απευθείας αναθέσεων για την προμήθεια πετρελαίου κίνησης και αμόλυβδης βενζίνης (βλ. τις αποφάσεις 44/2019, 129/2019 και 166/2019 της Οικονομικής Επιτροπής). Κατόπιν αυτών και σύμφωνα με όσα παρατίθενται στη σκέψη που προηγήθηκε (υπό στοιχείο ΙΙ της παρούσας), προκύπτει ότι μετά την τροποποίηση της 96/2019 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής εξέλιπε, όπως βάσιμα προβάλλεται, η ως άνω διαπιστωθείσα διαφοροποίηση μεταξύ της συμβατικής αξίας για την ανάθεση των ειδών του Τμήματος 1 της ελεγχόμενης προμήθειας και της κατακυρωτικής απόφασης, το δε αναγραφόμενο στο συγκεκριμένο σχέδιο σύμβασης τίμημα (ύψους 256.919,35 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.) είναι σύμφωνο με το ποσό κατακύρωσης του Τμήματος 1 του επίμαχου διαγωνισμού [«Προμήθεια πετρελαίου κίνησης και αμόλυβδης βενζίνης (Δήμος)»], όπως αυτό διαμορφώθηκε με την ήδη προσκομισθείσα 244/2019 απόφαση.Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης να γίνει δεκτή και να ανακληθεί η 305/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά το μέρος που με αυτή κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του αιτούντος Δήμου και του αναδόχου οικονομικού φορέα «...», για την ανάθεση των ειδών του Τμήματος 1 [«Προμήθεια πετρελαίου κίνησης και αμόλυβδης βενζίνης (Δήμος)»], καθώς και ότι, εφόσον δεν διαπιστώθηκε άλλος νόμιμος διακωλυτικός της υπογραφής λόγος, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου αυτού.
ΕΑΔΗΣΥ/133/2022
Με την προδικαστική προσφυγή η προσφεύγουσα επιδιώκει να γίνει δεκτή η προδικαστική προσφυγή της και να ακυρωθεί η με αριθμό 543/2021 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου …, καθ΄ ο μέρος κηρύσσεται η ματαίωση του διαγωνισμού προμήθειας καυσίμων (πετρελαίου και βενζίνης) των οχημάτων και μηχανημάτων των Δημοτικών Ενοτήτων …, …, … και … του Δήμου ….
ΠΟΛ 1023/2010
Ένταξη στη δεύτερη κατηγορία τήρησης βιβλίων του Κ.Β.Σ., του πρατηριούχου υγρών καυσίμων για την εμπορία βενζίνης και πετρελαίου και του πωλητή πετρελαίου θέρμανσης. Έκδοση στοιχείων για την πώληση υγρών καυσίμων.
ΠΟΛ 1179/2010
Έκδοση των αποδείξεων λιανικής πώλησης από πρατηριούχους για την εμπορία πετρελαίου κίνησης και βενζίνης με τη χρήση φορολογικών μηχανισμών του ν.1809/1988, συνδεδεμένων με τις αντλίες
ΕΣ/ΚΛΙΜ.ΣΤ/239/2022
ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ-ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου τροποποίησης της 28977/22.6.2021 σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας «… ΚΑΙ ΣΙΑ Α.Ε.», για την «Προμήθεια υγρών καυσίμων και πετρελαίου θέρμανσης για τις ανάγκες του Δήμου …», κατά το μέρος που αφορά την προμήθεια καυσίμων κίνησης (πετρελαίου κίνησης και βενζίνης αμόλυβδης).(....)Συνακόλουθα, στην ελεγχόμενη περίπτωση, δοθείσας και της φύσης της επίμαχης σύμβασης, που αφορά πάγια και διαρκή ανάγκη, η αναθέτουσα Αρχή όφειλε να είχε εκκινήσει εγκαίρως τη νέα διαγωνιστική διαδικασία, ώστε να είχε ολοκληρωθεί αυτή κατά τον εκ των προτέρων γνωστό χρόνο λήξης της αρχικής σύμβασης (22.6.2022). Εξάλλου, δεν προέκυψε από τα προσκομισθέντα ενώπιον του Κλιμακίου στοιχεία ότι η έγκαιρη εκκίνηση του νέου διαγωνισμού κατέστη ανέφικτη για λόγους που εκφεύγουν της σφαίρας επιρροής της αναθέτουσας Αρχής(....)Η μόνη δε διαφοροποίηση των δύο σχεδίων, ως προς το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της σχεδιαζόμενης προμήθειας, έγκειται στη διαφορετική κατανομή, ανά έτος, των προς προμήθεια ποσοτήτων καυσίμων για τις ανάγκες του Δήμου … και, κατ’ επέκταση, της οικείας δαπάνης.Αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος για έλεγχο σχεδίου τροποποίησης της ... σύμβασης, μεταξύ του Δήμου … και της εταιρείας «… ΚΑΙ ΣΙΑ Α.Ε.».
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1391/2022.
ΠΟΛ 1036/2010
Ένταξη την 1/5/2010 στη δεύτερη κατηγορία τήρησης βιβλίων του Κ.Β.Σ., του πρατηριούχου υγρών καυσίμων για την εμπορία βενζίνης και πετρελαίου και του πωλητή πετρελαίου θέρμανσης
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/308/2018
ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ:να ελέγξει τη νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης που αφορά στην ανάθεση, από το Δήμο … Νομού … στην επιχείρηση με την επωνυμία "…", την, για δύο (2) έτη, προμήθεια υγρών καυσίμων (πετρελαίου κίνησης και βενζίνης αμόλυβδης) για την κάλυψη των αναγκών κίνησης των οχημάτων της Δημοτικής Ενότητας …(....)Υπό τα ανωτέρω δεδομένα ... πρέπει να γίνει δεκτό ότι, από τον έλεγχο των υποβληθέντων στοιχείων, δεν διαπιστώθηκαν νομικές πλημμέλειες κατά τη διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης δημόσιας σύμβασης προμήθειας και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος για προσυμβατικό έλεγχο οικείου σχεδίου σύμβασης.
ΕΣ/ΕΛΑΣΣ.ΟΛΟΜ/2141/2020
Προμήθεια υγρών καυσίμων..ζητείται η αναθεώρηση της 1634/2020 απόφασης του VI Τμήματος..Με βάση όσα εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, αναφορικά με τον χαρακτήρα των πλημμελειών που μπορεί να στοιχειοθετήσουν διακωλυτικό λόγο υπογραφής σύμβασης, το Δικαστήριο κρίνει ότι, εν προκειμένω, η θέσπιση του επίμαχου όρου της διακήρυξης δεν συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια, όπως εσφαλμένα κρίθηκε με την προσβαλλόμενη. Σύμφωνα με τη διακήρυξη, η προμήθεια των κατακυρωθέντων ειδών απευθυνόταν σε μεγάλες εταιρείες εμπορίας καυσίμων που μπορούν, λόγω της οικονομικής τους αντοχής, να εφοδιάζουν διαρκώς το δημοτικό πρατήριο με μεγάλες ποσότητες σε σταθερές τιμές χονδρικής. Στις διαδοχικές διαγωνιστικές διαδικασίες που προκήρυττε ο προσφεύγων Δήμος, δεν προκύπτει ότι ασκήθηκε ένσταση κατά της νομιμότητας του όρου αυτού και ούτε ότι κάποιος εκ των συμμετεχόντων στη διαγωνιστική διαδικασία αποκλείστηκε κατ’ εφαρμογή του, ενώ το ΣΤ' Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με τη 214/2018 πράξη του, δεν ανέδειξε τη σχετική πλημμέλεια, δημιουργώντας εύλογη πεποίθηση ως προς τη νομιμότητά του, με αποτέλεσμα ο προσφεύγων Δήμος να τον επανεισαγάγει στον υπό κρίση διαγωνισμό. Εν όψει τούτων, το Δικαστήριο, αν και διαπιστώνει όντως πλημμέλεια στην υπό κρίση διαδικασία, καθόσον δεν αιτιολογείται δεόντως το ύψος του ποσού που τέθηκε προς απόδειξη της οικονομικής επάρκειας των συμμετεχόντων φορέων, εντούτοις δεν δύναται να θεωρήσει την πλημμέλεια αυτή ως ουσιώδη, καθόσον δεν αναδεικνύεται δι’ αυτής, ως εκ του λόγου που την εξηγεί, πλήγμα στην αντικειμενική ακεραιότητα της διαγωνιστικής διαδικασίας.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη προσφυγή αναθεώρησης, να αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη 1634/2020 απόφαση του VI Τμήματος και, κατά παραδοχή της αίτησης ανάκλησης, να ανακληθεί η 194/2020 πράξη του ΣΤ' Κλιμακίου, μετά δε την ανάκληση αυτής, το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων δύο (2) σχεδίων σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... καθώς και της «Κοινωφελούς Δημοτικής Επιχείρησης Δήμου ...» αφενός και της εταιρείας «...» αφετέρου, για την προμήθεια βενζίνης αμόλυβδης και πετρελαίου κίνησης..Αναθεωρεί την 1634/2020 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1391/2022
ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ-ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:ζητείται η ανάκληση της 239/2022 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την τροποποίηση της από ... (με αρ. πρωτ. ...) σύμβασης μεταξύ του προσφεύγοντος Δήμου … και του οικονομικού φορέα «… ΑΕ», με αντικείμενο την προμήθεια υγρών καυσίμων και πετρελαίου θέρμανσης για τις ανάγκες του Δήμου … και δη κατά το μέρος που αυτή αφορά στην προμήθεια καυσίμων κίνησης (πετρελαίου κίνησης και βενζίνης αμόλυβδης).(....)Η σύναψη της επίμαχης τροποποιητικής σύμβασης, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την προσφυγή, δεν αποδεικνύεται ότι αποσκοπεί στην καταστρατήγηση των διατάξεων περί αναθέσεως δημοσίων συμβάσεων, αφού η αναθέτουσα αρχή επιδεικνύοντας τη δέουσα επιμέλεια είχε ήδη προβεί σε έγκαιρο προγραμματισμό των διαδικασιών για τη διενέργεια του νέου ανοικτού διαγωνισμού προμήθειας των επίμαχων ειδών και δη από το Ιανουάριο του έτους 2022, ήτοι έξι (6) μήνες πριν τη λήξη στις 22.6.2022 της αρχικής σύμβασης. Ωστόσο, ο προγραμματισμός αυτός ανετράπη αιφνιδίως λόγω των προαναφερομένων απρόβλεπτων γεγονότων, που εκφεύγουν της σφαίρας επιρροής της αναθέτουσας Αρχής και τα οποία επέβαλαν την επικαιροποίηση της από 4.4.2022 μελέτης και την εξεύρεση των αναγκαίων πιστώσεων, προκειμένου να αποφευχθεί η εκκίνηση των διαδικασιών ανάθεσης της προμήθειας χωρίς εξασφάλιση σχετικής χρηματοδότησης, που καθιστά επισφαλή την ανάληψη των σχετικών συμβατικών υποχρεώσεων. Για τούτο απαιτήθηκε και η αναμόρφωση του προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2022 με την ανακατανομή των πιστώσεων λόγω και της διαπιστωθείσας μη ισοσκέλισης της ανταποδοτικότητας της υπηρεσίας καθαριότητας οφειλόμενης σε οικονομική υστέρηση των εσόδων, η οποία εγκρίθηκε από την αποκεντρωμένη Διοίκηση μόλις στις 26.5.2022.Ανακαλεί την 239/2022 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου.