Προμήθεια εξαρτημάτων για τις ανάγκες αποκατάστασης βλαβών κλιματιστικών εγκαταστάσεων:Με βάση τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, ο αποκλεισμός της εταιρείας ... είναι μη νόμιμος, καθόσον η επίμαχη διαγωνιστική διαδικασία καταλαμβάνεται από τη διάταξη του άρθρου 79Α του ν. 4412/2016 που προστέθηκε με την παρ. 13 του άρθρου 107 του ν.4497/2017 (Α΄ 171/13.11.2017), όντας εν εξελίξει κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού, με συνέπεια να αρκεί η υπογραφή του υποβληθέντος ΤΕΥΔ από το νόμιμο εκπρόσωπο-διαχειριστή αυτής, σύμφωνα με το από 12.1.2017 καταστατικό της. Λαμβανομένης ωστόσο υπόψη της ενημέρωσης μόλις την 15.1.2018 του Πανεπιστημίου από την Διεύθυνση Δημοσίων Συμβάσεων-Τμήμα Συντονισμού και Νομικής Υποστήριξης του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, με το αρ.πρωτ. 4495/15.1.2018 έγγραφο, περί της επελθούσας μεταβολής του νομοθετικού πλαισίου, με άμεση μάλιστα εφαρμογή και για τις καταληφθείσες εν εξελίξει διαδικασίες, το Κλιμάκιο κρίνει ότι συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των ως άνω διατάξεων αλλά υπολαμβάνοντας ότι ενεργούσε νομίμως, συμμορφούμενο προς το προγενέστερο νομοθετικό πλαίσιο, σε συμφωνία προς το οποίο άλλωστε είχε συνταχθεί και η διέπουσα τον επίμαχο διαγωνισμό διακήρυξη, το Πανεπιστήμιο προέβη στον αποκλεισμό της εν λόγω εταιρείας, ο οποίος εξάλλου δεν προσεβλήθη με ένσταση. (...)Κατόπιν αυτών, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη αλλά το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου του Δήμου Κομοτηνής «Συντηρήσεις – Διαμορφώσεις εσωτερικής οδοποιίας οικισμών Δήμου Κομοτηνής 2017»(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η παράλειψη αναγραφής του αριθμού της διακήρυξης στο σώμα της εγγυητικής επιστολής που κατέθεσε στο διαγωνισμό η πρώτη κατά σειρά μειοδοσίας εταιρία «.....» δεν αποτελεί ουσιώδη πλημμέλεια που καθιστά απαράδεκτη την προσφορά της, δεδομένου ότι από τα λοιπά μνημονευόμενα στην εν λόγω εγγυητική επιστολή στοιχεία (ιδίως την αναθέτουσα αρχή στην οποία απευθύνεται, τον τίτλο του επίμαχου έργου, την ημερομηνία διενέργειας του διαγωνισμού και το ποσό της εγγύησης) προκύπτει, κατά τρόπο μη επιδεχόμενο εύλογη αμφιβολία, ότι η παρασχεθείσα εγγυητική επιστολή αφορά πράγματι στο έργο της συγκεκριμένης δημοπρασίας. Περαιτέρω, το Τ.Ε.Υ.Δ. που κατέθεσε η ως άνω ανώνυμη εταιρεία στο διαγωνισμό νομίμως υπογράφεται μόνον από το νόμιμο εκπρόσωπο αυτής, σύμφωνα με τη ρητή διάταξη του άρθρου 79Α του ν. 4412/2016, που προστέθηκε με την παρ. 13 του άρθρου 107 του ν. 4497/2017 και καταλαμβάνει και τις διαδικασίες σύναψης που ήταν σε εξέλιξη και ευρίσκοντο, κατά το χρόνο έναρξης ισχύος της (13.11.2017), στο στάδιο πριν από την κατακύρωση, όπως η ήδη ελεγχόμενη διαδικασία, που ολοκληρώθηκε με την έκδοση της 340/24.11.2017 κατακυρωτικής απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Κομοτηνής. Επομένως νομίμως, κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα, το αποτέλεσμα του ελεγχόμενου διαγωνισμού κατακυρώθηκε στην εταιρεία «.....». Ενόψει των ανωτέρω, δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής

Ανάδειξη αναδόχου για τη «Λειτουργία Μονάδας Διαχείρισης – Ανακύκλωσης – Κομποστοποίησης και Προσωρινής Διαχείρισης Στερεών Αστικών Αποβλήτων:..ζητείται η ανάκληση της 242/2018 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..ορθώς κρίθηκε από το Κλιμάκιο ότι η αναγραφή στην εγγυητική επιστολή της εταιρείας ... της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής προσφορών δεν συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια, αφού προκύπτει από το λοιπό ως άνω περιεχόμενο της εγγυητικής επιστολής, κατά τρόπο μη επιδεχόμενο εύλογη αμφιβολία, ότι η παρασχεθείσα εγγυητική επιστολή αφορά πράγματι στην προκηρυχθείσα υπηρεσία. Ως εκ τούτου ο σχετικός λόγος είναι απορριπτέος. Περαιτέρω, οι αιτούσες προσάπτουν στην προσβαλλόμενη ότι εσφαλμένα κρίθηκε ότι η υπό σύσταση Κοινοπραξία τους έπρεπε να αποκλειστεί εκ του λόγου ότι το υποβληθέν ΕΕΕΠ ήταν υπογεγραμμένο μόνο από το νόμιμο εκπρόσωπο κάθε μίας εταιρείας και όχι από όλα τα μέλη του Διοικητικού τους Συμβουλίου. Και τούτο διότι, πέραν του ότι η οικεία διακήρυξη δεν προσδιόριζε ειδικώς τα πρόσωπα εκείνα τα οποία οφείλουν ψηφιακώς να το υπογράψουν, με τις διατάξεις της παρ. 13 του άρθρου 107 του ν. 4497/2017, με τις οποίες προστέθηκε το άρθρο 79Α, διευκρινίστηκε ότι κατά την υποβολή του ΕΕΕΣ του άρθρου 79 είναι δυνατή, με μόνη την υπογραφή του κατά περίπτωση εκπροσώπου του οικονομικού φορέα η προκαταρκτική απόδειξη των λόγων αποκλεισμού που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 73 για το σύνολο των φυσικών προσώπων που είναι μέλη του διοικητικού, διευθυντικού ή εποπτικού οργάνου του ή έχουν εξουσία εκπροσώπησης, λήψης αποφάσεων ή ελέγχουν σε αυτόν. Όμως, ο λόγος αυτός, σύμφωνα με όσα έγιναν κατά πλειοψηφία δεκτά στη σκέψη ΙΙΑ της παρούσας, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, αφού, σύμφωνα με το ισχύον κατά το χρόνο δημοσίευσης της οικείας διακήρυξης και της έκδοσης της 330/9.11.2017 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου .. νομοθετικό καθεστώς, προϋπόθεση για την έγκυρη υποβολή του ΕΕΕΣ του άρθρου 79 συνιστά η υπογραφή αυτού από όλα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου εκάστης εταιρείας της υπό σύσταση Κοινοπραξίας. Συναφώς, απορριπτέος είναι και ο προβαλλόμενος, κατ’ επίκληση της αρχής της επεκτατικής ισότητας, λόγος περί εφαρμογής στην προκειμένη περίπτωση του διατάξεων του νεοπαγούς άρθρου 79Α. Και τούτο διότι, ως προεκτέθη, ο νομοθέτης, εντός της ευχέρειας που διαθέτει να ορίζει το χρόνο έναρξης ισχύος των θεσπιζόμενων κανόνων δικαίου, όρισε ρητά, εφαρμόζοντας ένα κριτήριο σταθερό και αντικειμενικό, ότι η δυνατότητα, με μόνη την υπογραφή του κατά περίπτωση εκπροσώπου του οικονομικού φορέα, να αποδεικνύονται προκαταρκτικά οι λόγοι αποκλεισμού που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του άρθρου 73 για το σύνολο των φυσικών προσώπων που είναι μέλη του διοικητικού, διευθυντικού ή εποπτικού οργάνου του ή έχουν εξουσία εκπροσώπησης, λήψης αποφάσεων ή ελέγχουν σε αυτόν, ισχύει μόνο για τις διαδικασίες εκείνες που «είναι στο στάδιο πριν την κατακύρωση», προϋπόθεση που δεν συντρέχει εν προκειμένω, όπως ορθώς κρίθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη του Κλιμακίου. Στο ίδιο πλαίσιο, άλλωστε, αβασίμως ισχυρίζονται οι αιτούσες ότι η παρασχεθείσα με τις νέες διατάξεις του άρθρου 79Α δυνατότητα υπογραφής του ΕΕΕΣ μόνο από το νόμιμο εκπρόσωπο εκάστης εταιρείας, ισχύει και στις περιπτώσεις εκείνες που δεν έχουν παραχθεί, σύμφωνα με τις προϋποθέσεις της παρ. 3 του άρθρου 105 του ν. 4412/2016, τα έννομα αποτελέσματα της απόφασης κατακύρωσης, καθόσον, η ερμηνευτική εκ μέρους των αιτουσών προσέγγιση δεν ευρίσκει έρεισμα στο γράμμα της παρ. 13 του άρθρου 107 του ν. 4497/2017, μεταβάλλει δε το σταθερό και αντικειμενικό χαρακτήρα του κριτηρίου που επέλεξε ο νομοθέτης για τον προσδιορισμό της διαδικασίας που είναι σε εξέλιξη, ήτοι την έκδοση της απόφασης κατακύρωσης, η εφαρμογή του οποίου δεν δημιουργεί θέμα ανισότητας..Δεν ανακαλεί την 242/2018 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.​

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυν.Τμ.Μείζονος-Επταμ.Σύνθ./1837/2018

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ.Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι νομίμως και αιτιολογημένα αποκλείστηκε από το διαγωνισμό η πρώτη μειοδότρια «…..Ε.», κατ’ αποδοχή της 3434/6.3.2018 ένστασης της «…...», διότι, σύμφωνα με το άρθρο 15.2ζ (στοιχ. αα) της διακήρυξης, στα ελάχιστα στοιχεία της εγγυητικής επιστολής, επί ποινή αποκλεισμού, θα πρέπει να περιλαμβάνεται και ο όρος της παραίτησης του εγγυητή από το δικαίωμα διαίρεσης, η αναγραφή του οποίου (όρου) στο σώμα της εγγυητικής επιστολής αποτελεί στοιχείο του κύρους αυτής και, κατά συνέπεια, προϋπόθεση του κύρους της αντίστοιχης προσφοράς. Μη νομίμως όμως αποκλείστηκαν, σε συμμόρφωση προς την 9α/Θ.3ο/2.10.2018 απόφαση της Επιτροπής του άρθρου 152 του ν.3463/2006 στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής, οι εταιρείες «….Ε.»,  «….», «….» και  «….», διότι η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου Ελευσίνας εσφαλμένα υπέλαβε ότι η παραδοχή, εκ μέρους της Επιτροπής του άρθρου 152 του ν.3463/2006, της 81/29.6.2018 προσφυγής του εργολήπτη «….» σήμαινε αυτόθροα και την αποδοχή της 3525/7.3.2018 ένστασής του κατά της 322/2018 απόφασής της και, κατά συνέπεια,  και  του ουσιαστικού ισχυρισμού του ενισταμένου, ότι το Τυποποιημένο Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης (Τ.Ε.Υ.Δ.), που υπέβαλαν οι ως άνω εταιρείες, φέρει υπογραφή μόνο από το νόμιμο εκπρόσωπο, ενώ, σύμφωνα με τη διακήρυξη, έπρεπε να φέρει υπογραφές από το σύνολο των μελών των Διοικητικών τους Συμβουλίων. Όπως, όμως, προεκτέθηκε, εφόσον η Επιτροπή του άρθρου 152 του ν.3463/2006, κρίνοντας μόνο τον τυπικό λόγο απόρριψης της προαναφερθείσας ένστασης του εργολήπτη «…..», έκανε δεκτή την προσφυγή του και αποφάνθηκε, περαιτέρω, ότι η ένσταση αυτή παραδεκτώς στρέφεται κατά της μόνης εκτελεστής πράξης της διαγωνιστικής διαδικασίας κατά το στάδιο του ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής και ανάδειξης προσωρινού μειοδότη (ήτοι της 279/2018 απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Ελευσίνας), η αναθέτουσα αρχή όφειλε, σε συμμόρφωση προς την απόφαση αυτή, να επαναλάβει τη διαδικασία από το σημείο της εξέτασης από την Επιτροπή Αξιολόγησης Ενστάσεων και Προσφυγών Δημοσίων Συμβάσεων Έργων της ως άνω ένστασης στην ουσία της. Κρίνοντας δε τον πρώτο λόγο της ένστασης ως αλυσιτελώς προβαλλόμενο, εφόσον είχε ήδη κριθεί απαράδεκτη η προσφορά της «…...», η ένσταση αυτή θα έπρεπε να απορριφθεί στο σύνολό της, δεδομένου ότι και ο δεύτερος λόγος ένστασης περί αποκλεισμού των προαναφερθεισών εταιρειών ήταν απορριπτέος ως αβάσιμος, διότι το Τ.Ε.Υ.Δ. που οι εταιρείες αυτές κατέθεσαν στο διαγωνισμό νομίμως υπογράφεται μόνο από το νόμιμο εκπρόσωπό τους, σύμφωνα με τη ρητή διάταξη του άρθρου 79Α του ν.4412/2016, που προστέθηκε με την παρ. 13 του άρθρου 107 του ν.4497/2017 και καταλαμβάνει και τη συγκεκριμένη διαγωνιστική διαδικασία, η οποία ξεκίνησε μετά το χρόνο έναρξης ισχύος της (13.11.2017). Η πλημμέλεια δε αυτή, ως αφορώσα σε μη νόμιμο αποκλεισμό, μεταξύ άλλων, και της δεύτερης μειοδότριας «…...», είναι ουσιώδης και καθιστά μη νόμιμη την 11/22.1.2019 κατακυρωτική απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής και την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης..ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/727/2019

Ανάπλαση πλατείας Δήμου...ζητείται η ανάκληση της 149/2019 Πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου...Ο Δήμος ..., με την αίτησή του, ζητεί την ακύρωση της προσβαλλόμενης Πράξης, υποστηρίζοντας καταρχήν ότι το Κλιμάκιο, με την κρίση του επιχειρεί, καθ’ υπέρβαση της αρμοδιότητάς του, να υποκαταστήσει την αναθέτουσα αρχή.  Ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, δεδομένου ότι, όπως προκύπτει από όσα αναφέρονται στην προηγούμενη (5η) σκέψη, το Κλιμάκιο προέβη αποκλειστικώς στην ανάδειξη νομικών πλημμελειών της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στη διάταξη του άρθρου 98 του Συντάγματος και των άρθρων 35-36 του Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο.  Περαιτέρω, ο αιτών ισχυρίζεται ότι ο αποκλεισμός των πρώτων μειοδοτών επήλθε μετά από ουσιαστική αποδοχή των επιχειρημάτων της ένστασης του ..., δεδομένου ότι με τη διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού, που αναρτήθηκε στο ΚΗΜΔΗΣ μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4497/2017, θεσπίστηκαν, κατά νόμιμη άσκηση της σχετικής διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής, πρόσθετες ειδικές υποχρεώσεις των διαγωνιζομένων, και ειδικότερα υποχρέωσή τους να υποβάλουν, ως δικαιολογητικό για τη συμμετοχή τους στο διαγωνισμό, το Τυποποιημένο  Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης (ΤΕΥΔ) υπογεγραμμένο από όλα τα μέλη του διοικητικού εποπτικού οργάνου τους (άρθρο 23.1).  Εντούτοις, ανεξαρτήτως του ότι η προβαλλόμενη αιτιολογία δεν αποτυπώνεται στις 775 και 776/2018 αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής, ο λόγος αυτός είναι σε κάθε περίπτωση αβάσιμος, δεδομένου ότι, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 79Α του ν. 4412/2016, η αναθέτουσα αρχή δεν διέθετε διακριτική ευχέρεια να επιβάλει στους διαγωνιζόμενους τις κρίσιμες πρόσθετες υποχρεώσεις ως προς την υπογραφή του Τ.Ε.Υ.Δ. αφού οι πρόσθετες αυτές υποχρεώσεις δεν εξυπηρετούν κανέναν δημόσιο σκοπό, κατά τούτο δε, ο σχετικός όρος της διακήρυξης ανεπιτρέπτως οδήγησε στην απόρριψη των προσφορών των υποψηφίων που δεν συμμορφώθηκαν σε αυτόν.  Ομοίως, ο ισχυρισμός του αιτούντος περί συγγνωστής πλάνης των οργάνων του, πέραν της αοριστίας του, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, ενόψει και της σαφούς διατύπωσης του άρθρου 79Α του ν. 4412/2016.  Τέλος, οι προβαλλόμενοι από το Δήμο λόγοι επείγοντος δημοσίου συμφέροντος, που συνδέονται με την ανάγκη άμεσης εκτέλεσης του έργου ενόψει της ανάδειξης της ... σε πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης για το έτος 2021, δεν συντρέχουν, εφόσον υπολείπεται επαρκής χρόνος για την διεξαγωγή νέας διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και την εκτέλεση του ελεγχόμενου έργου...Κατόπιν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί

Ανάδειξη αναδόχου για τη «Λειτουργία Μονάδας Διαχείρισης – Ανακύκλωσης – Κομποστοποίησης και Προσωρινής Διαχείρισης Στερεών Αστικών Αποβλήτων:...Νομίμως αποκλείστηκαν: 1) η εταιρεία ..., καθόσον δεν υπέβαλε ΕΕΕΠ υπογεγραμμένο από το Μηχανικό/εργοδηγό της, υπεύθυνης για την επίβλεψη λειτουργίας και συντήρησης της μονάδας, ομάδας έργου, που απαιτείται για την τεχνική της επάρκεια, ο οποίος δεν  ανήκει στο προσωπικό της, 2) η εταιρεία ..., πέραν των αναφερόμενων στη σκέψη VI. λόγων, διότι δεν υπέβαλε ΕΕΕΠ υπογεγραμμένο από το Μηχανολόγο Μηχανικό καθώς και από το Χημικό Μηχανικό της, υπεύθυνης για την επίβλεψη λειτουργίας και συντήρησης της μονάδας, ομάδας έργου, που απαιτείται για την τεχνική της επάρκεια, οι οποίοι δεν ανήκουν στο προσωπικό της, 3) η εταιρεία ..., πέραν των λοιπών αναφερόμενων στη σκέψη VI.iv λόγων, διότι δεν υπέβαλε ΕΕΕΠ υπογεγραμμένο από τον υπεύθυνο περιβαλλοντικής παρακολούθησης της μονάδας Χημικό Μηχανικό της ομάδας έργου, ο οποίος δεν αποδεικνύεται ότι ανήκει στο προσωπικό της, και 4) οι εταιρείες ... και ... για τους αναφερόμενους στη σκέψη VI.iv. λόγους. Μη νομίμως αποκλείστηκε η εταιρεία ..., λόγω της αναγραφής στην εγγυητική επιστολή συμμετοχής που προσκόμισε, αντί της ημερομηνίας αποσφράγισης των προσφορών (15.2.2017), που κατά το άρθρο 1 της διακήρυξης συνιστά την ημερομηνία του διαγωνισμού, αυτήν της 9ης.2.1017, ήτοι την καταληκτική ημερομηνία υποβολής προσφορών. (...)Τέλος το Κλιμάκιο, έχοντας υπόψη ότι η διάταξη του άρθρου 79Α του ν.4412/2016, που προστέθηκε με το άρθρο 107 παρ. 13 του ν.4497/2017, δεν καταλαμβάνει την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία, αφού κατά τη θέση σε ισχύ του νόμου αυτού, ήτοι στις 13.11.2017, ημερομηνία δημοσίευσής του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, είχε ήδη εκδοθεί η 330/9.11.2017 κατακυρωτική απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου..., κρίνει ότι οι εταιρείες ..., ... και ..., καθώς και η ανακηρυχθείσα ανάδοχος ..., οι οποίες υπέβαλαν ΕΕΕΠ υπογεγραμμένο μόνο από το νόμιμο εκπρόσωπο κάθε μίας εταιρείας και όχι από όλα τα μέλη του Διοικητικού τους Συμβουλίου, έπρεπε, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη  ΙΙΙ.Γ., να αποκλεισθούν λόγω ουσιώδους πλημμέλειας της προσφοράς τους.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ουσιώδη πλημμέλεια στη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου, αναφορικά με την αποδοχή της προσφοράς της αναδόχου Κοινοπραξίας ..., που κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο, με το 11242/15.6.2018 (αριθ. πρωτ. Ε.Σ. 40330/14.6.2018) έγγραφο του Δημάρχου του Δήμου ..., σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου. 

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυν.Τμ.Μείζονος-Επταμ.Σύνθ./1837/2018

Προμήθεια..Επειδή, εκ των ως άνω προκύπτει ότι όπως ορθώς έκρινε η αναθέτουσα κατά την πρώτη βάση αποκλεισμού του, η προσφορά του προσφεύγοντος παραβίασε εξαρχής το άρ. 2 παρ. 3 της διακήρυξης που καθιέρωνε την κατοχή τέτοιας ψηφιακής υπογραφής ως υποχρεωτικό προαπαιτούμενο για την παραδεκτή υποβολή προσφοράς και δη από κάθε οικονομικό φορέα, άρα και τον τρίτο, όρο που ουδόλως αμφισβήτησε ο προσφεύγων κατά την υποβολή της προσφοράς του, καίτοι συνομολογεί, αλλά και προκύπτει από την ως άνω δήλωση του εκπροσώπου του τρίτου οικονομικού φορέα, ότι ο τελευταίος δεν κατείχε ψηφιακή υπογραφή. Και η παράβαση αυτή συνιστά απαράδεκτη τόσο την κατά την προηγούμενη σκέψη δήλωση του τρίτου οικονομικού φορέα ως και το ΤΕΥΔ του, αφού αμφότερα δεν υπογράφηκαν ψηφιακά από αυτόν, αλλά από τον εκπρόσωπο του ίδιου του προσφέροντος και προσφεύγοντος. Περαιτέρω, όλως αλυσιτελώς επικαλείται ο προσφεύγων τη διάταξη του άρ. 79Α Ν. 4412/2016 διότι ουδόλως ο ... κατέστη καθ’ οιονδήποτε τρόπο και συνεπεία όλων όσων προαναφέρθηκαν στην παρούσα σκέψη, νόμιμος εκπρόσωπος του τρίτου οικονομικού φορέα ούτε αρμοδίως εξουσιοδοτημένο φυσικό πρόσωπο για να εκπροσωπεί τον τρίτο οικονομικό φορέα για διαδικασίες σύναψης συμβάσεων γενικά ή ειδικά. Σημειωτέον δε, ότι η ως άνω διάταξη, τυγχάνει επίκλησης από τον προσφεύγοντα για τον σκοπό απόδειξης ότι δύνατο ο δικός του εκπρόσωπος να υπογράψει το ΕΕΕΣ του τρίτου, ενώ η διάταξη ρητά αναφέρεται γενικώς σε «οικονομικούς φορείς» και ως εκ τούτου ο προσφεύγων αναιρεί τον ίδιο τον προηγούμενο ισχυρισμό του, περί του ότι οι περί οικονομικού φορέα προβλέψεις δεν αφορούν τον τρίτο οικονομικό φορέα. Επιπλέον, όπως προκύπτει από το σύνολο των ως άνω σκέψεων, είναι όλως αδιάφορο ότι το υπογραφέν από τον ίδιο τον εκπρόσωπο του προσφεύγοντος ψηφιακά, ΤΕΥΔ του τρίτου, φέρεται πως υπεγράφη άνευ οιασδήποτε βεβαίωσης γνησιότητας και ημεροχρονολογίας και πάντως χειρόγραφα, από τον εκπρόσωπο του τρίτου οικονομικού φορέα, ενώ αντιθέτως η διακήρυξη απαιτούσε αποκλειστικά ψηφιακή υπογραφή του νομίμου εκπροσώπου του τρίτου οικονομικού φορέα ή του αρμοδίως εξουσιοτημένου προς εκπροσώπησή του στη συγκεκριμένη ή όλες τις διαδικασίες σύναψης συμβάσεων προσώπου. Όμως, κατά τα ανωτέρω και σε αντίθεση με όσα επικαλείται ο προσφεύγων, ουδόλως παρεσχέθη τέτοια νόμιμη εξουσιοδότηση προς εκπροσώπηση της ομορρύθμου εταιρίας/τρίτου οικονομικού φορέα ως προς τη συγκεκριμένη διαδικασία σύναψης σύμβασης. Ως εκ τούτου, αμφότεροι οι λόγοι της προσφυγής είναι απορριπτέοι, ενώ έστω και μία εκ των εξ αυτών προσβαλλόμένων βάσεων αποκλεισμού του προσφεύγοντος και μόνη της επαρκούσε ούτως ή άλλως για την απόρριψη της προσφοράς του.

Παροχή οδηγιών για την εφαρμογή του άρθρου 79Α του ν.4412/2016 (Α’ 147) στις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων προμηθειών και παροχής γενικών υπηρεσιών.

Δίκτυα αποχέτευσης ακαθάρτων(...)Με τα δεδομένα αυτά, και αφού από το υπόδειγμα του Ε.Ε.Ε.Σ. που ανήρτησε η προσφεύγουσα Α.Α. στον ηλεκτρονικό τόπο του διαγωνισμού είχε αφαιρεθεί το ειδικό πεδίο («Λοιπές οικονομικές ή χρηματοοικονομικές απαιτήσεις»), στο οποίο συμπληρώνεται από τους διαγωνιζόμενους το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των εργολαβικών τους συμβάσεων, το Δικαστήριο κρίνει ότι ο παρεμβαίνων 2ος μειοδότης, ο οποίος δήλωσε το ανεκτέλεστο υπόλοιπο των εργολαβικών του συμβάσεων στην από 1.8.2023 συνοδευτική υπεύθυνη δήλωση, ανταποκρίθηκε στις σχετικές προαποδεικτικές του υποχρεώσεις και μη νομίμως αποκλείστηκε από τη διαγωνιστική διαδικασία για τον λόγο αυτόν (πρβλ. ΣτΕ 2095/2021 σκ. 11). Σε κάθε περίπτωση, η απάλειψη του επίμαχου πεδίου από το Ε.Ε.Ε.Σ. δημιούργησε αντικειμενική ασάφεια, ως προς το εάν συντρέχει απαίτηση της διακήρυξης για προαπόδειξη του ανεκτέλεστου υπολοίπου, κατά τα ανωτέρω, η ασάφεια δε αυτή δεν μπορεί να αποβεί σε βάρος του διαγωνιζόμενου, ο οποίος συμπλήρωσε πλήρως το αναρτηθέν από την προσφεύγουσα Α.Α. υπόδειγμα και συμπλήρωσε τις αναγκαίες πρόσθετες πληροφορίες προσκομίζοντας συνοδευτική υπεύθυνη δήλωση (πρβλ. ΣτΕ 2223/2023 σκ. 9 και 10).
Mε τις κρινόμενες προσφυγές, όπως η πρώτη εξ αυτών αναπτύσσεται με το από 16.5.2024 υπόμνημα της προσφεύγουσας Α.Α., προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη Πράξη έσφαλε, κρίνοντας ότι ο αποκλεισμός του παρεμβαίνοντος 2ου μειοδότη ήταν παράνομος, διότι με βάση το άρθρο 367 παρ. 3 του ν. 4412/2016 η προσφεύγουσα Α.Α. όφειλε να συμμορφωθεί στο διατακτικό της 1690/2023 απόφασης της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. που έκρινε αντιθέτως με το Κλιμάκιο. Ο λόγος αυτός είναι αλυσιτελής καθώς, κατά πάγια νομολογία του Δικαστηρίου, οι αποφάσεις της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ., που εκδίδονται επί προδικαστικών προσφυγών που ασκούνται από τους έχοντες προς τούτο έννομο συμφέρον, δεν δεσμεύουν το Ελεγκτικό Συνέδριο κατά την άσκηση της κατοχυρωμένης στο άρθρο 98 παρ.1 εδ. β΄ του Συντάγματος αρμοδιότητάς του για τον έλεγχο των συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας, η οποία ρυθμίζεται στα άρθρα 324 επ. του ν. 4700/2020, ασκείται με τις εγγυήσεις που αυτό απολαμβάνει ως Ανώτατο Δικαστήριο, εκτείνεται στο σύνολο της διαγωνιστικής διαδικασίας, συνεπώς και στον έλεγχο της νομιμότητας των αποφάσεων της Ε.Α.ΔΗ.ΣΥ. και αποσκοπεί στη διασφάλιση της αντικειμενικής νομιμότητας της προς ανάθεση σύμβασης (Έβδ. Τμ. 1638/2023, σκ. 24-26). Για τους λόγους αυτούς. Απορρίπτει τις προσφυγές ανάκλησης.Δέχεται την ασκηθείσα παρέμβαση.Δεν ανακαλεί την 146/2024 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Διαδικασία ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου «ΣΟ-04/14: Συντήρηση στηθαίων ασφαλείας σε περιοχές αρμοδιότητας ΔΚΕΣΟ», (...)Επί των ανωτέρω λόγων το Κλιμάκιο αποφαίνεται ως ακολούθως: αα) Η παράγραφος β΄ του μέρους VI του ΤΕΥΔ δεν έχει τεθεί από τη διακήρυξη ή τον νόμο επί ποινή αποκλεισμού, πόσω μάλλον που στην ελληνική πολιτεία δεν έχει ακόμη καθιερωθεί ολοκληρωμένο σύστημα αναζήτησης πληροφοριών από διαδικτυακές βάσεις δεδομένων. Επομένως, δεν εμποδίζεται η νομιμότητα του διαγωνισμού από την παράλειψη συμπλήρωσης του αντίστοιχου πεδίου, ββ) όταν ο οικονομικός φορέας που συμμετέχει σε διαγωνισμό δημοσίων έργων είναι νομικό πρόσωπο, το Τυποποιημένο Έντυπο Υπεύθυνης Δήλωσης απαιτείται αλλά και αρκεί να υπογράφεται από τους νόμιμους εκπροσώπους του, ανάλογα με την ειδικότερη μορφή του, όπως προβλέπεται στις οικείες διατάξεις του αστικού και εμπορικού (εθνικού) δικαίου, χωρίς να απαιτείται συνυπογραφή του και από άλλα πρόσωπα (Ε΄ Κλ. 503/2017). Η ερμηνεία αυτή επικυρώνεται και από τη μεταγενεστέρως εκδοθείσα διάταξη του άρθρου 107 παρ. 13 του ν. 4497/2017, με την οποία αντιμετωπίστηκε οριστικώς το ανωτέρω ζήτημα. Άλλωστε, σύμφωνα με το άρθρο 79 παρ. 5 του ν.4412/2016 η αναθέτουσα αρχή διατηρεί το δικαίωμα να ζητήσει σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, να υποβάλλουν οι υποψήφιοι όλα ή ορισμένα από τα δικαιολογητικά που αναφέρονται στο ΤΕΥΔ, όταν τούτο απαιτείται για την ορθή διεξαγωγή της διαδικασίας. Σε κάθε περίπτωση, η απαίτηση συνυπογραφής του ΤΕΥΔ από όλα τα μέλη του ΔΣ των εταιρειών που συμμετείχαν στον επίμαχο διαγωνισμό δεν τέθηκε ως όρος και μάλιστα επί ποινή αποκλεισμού στην οικεία διακήρυξη. Με τα δεδομένα αυτά, νομίμως μετείχαν οι ανωτέρω εταιρείες, επομένως και η προσωρινή μειοδότρια εταιρεία .... στον επίμαχο διαγωνισμό. Ενόψει αυτού, παρέλκει η εξέταση του λόγου που στρέφεται αυτοτελώς κατά της 6ης στην τελική σειρά μειοδοσίας εταιρείας, ως εκ της σειράς κατάταξής της.(...)Κατόπιν όσων εκτέθηκαν στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει κατά πλειοψηφία ότι δεν διαπιστώθηκαν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες και δεν κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος αυτής, με την επισήμανση που διατυπώθηκε στην προηγούμενη σκέψη