Εκτέλεση έργου:..Στην προκειμένη περίπτωση στο στάδιο αξιολόγησης των οικονομικών προσφορών της ελεγχόμενης διαδικασίας και ειδικότερα, κατά την εφαρμογή του μαθηματικού τύπου για τον εντοπισμό των υψηλών προσφορών (υπ), υπερβολικά χαμηλών προσφορών (τυχπ) και τον προσδιορισμό της π.μ.π., διαπιστώθηκε από την Επιτροπή Εισήγησης για Ανάθεση (Ε.Ε.Α.) ότι υπήρχαν τυχπ τριών εργοληπτικών επιχειρήσεων, οι οποίες, όμως, απορρίφθηκαν αυτομάτως, χωρίς να κληθούν οι επιχειρήσεις που τις υπέβαλαν να τις αιτιολογήσουν. Ακολούθως, το Δ.Σ. της ..., με την 38/8.7.2003 απόφασή του, κατ’ αποδοχή της από 28.7.2003 είσήγησης της Ε.Ε.Α., κατακύρωσε το αποτέλεσμα του διαγωνισμού στην επιχείρηση αυτή. Με δεδομένα αυτά και αφού, σύμφωνα με όσα έγιναν προηγουμένως δεκτά, πριν από την απόρριψη των άνω υπερβολικά χαμηλών προσφορών δεν κλήθηκαν οι προσφέροντες να τις αιτιολογήσουν, η άνω κατακυρωτική απόφαση δεν είναι νόμιμη.Κατόπιν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι από τον έλεγχο των υποβληθέντων σ’ αυτό στοιχείων διαπιστώθηκαν οι προαναφερθείσες πλημμέλειες στην τήρηση των περί δημοσίων έργων διατάξεων και συνεπώς, κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου της σύμβασης μεταξύ της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης και Αποχέτευσης ... (...) και της εταιρείας .....

Εκτέλεση έργου:..Με δεδομένα αυτά και αφού, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, πριν από την απόρριψη των ως άνω υπερβολικά χαμηλών προσφορών δεν κλήθηκαν οι προσφέροντες να τις αιτιολογήσουν, η προαναφερόμενη κατακυρωτική απόφαση δεν είναι νόμιμη. Κατόπιν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι από τον έλεγχο των υποβληθέντων σ’ αυτό στοιχείων διαπιστώθηκαν οι προαναφερθείσες πλημμέλειες στην τήρηση των περί δημοσίων έργων διατάξεων και συνεπώς, κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου της σύμβασης μεταξύ της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης και Αποχέτευσης ... και της εταιρείας «...».

Κατασκευή δικτύου αποχέτευσης...Επειδή, προβάλλεται ότι κατά παράβαση των αρχών της ίσης μεταχειρίσεως των διαγωνιζομένων και της αμεροληψίας δεν κλήθηκε η αιτούσα να παραστεί στη συνεδρίαση της 22.12.2011, κατά την οποία ελήφθη η 131/2011 απόφαση του Δ.Σ., της Δ.Ε.Υ.Α. …, δοθέντος ότι σ’ αυτήν κλήθηκε και παρέστη μόνον ο εκπρόσωπος της παρεμβαίνουσας κοινοπραξίας …, ο οποίος μάλιστα δεν προκύπτει ότι αποχώρησε πριν από συζήτηση και την ψηφοφορία. Εν όψει όμως της κατά τα ανωτέρω απορρίψεως των λόγων της αιτούσης, με τους οποίους αμφισβητείται η νομιμότητα της συμμετοχής της παρεμβαίνουσας στο διαγωνισμό, η εξέταση του συγκεκριμένου λόγου αποβαίνει εν πάση περιπτώσει αλυσιτελής, διότι η αναθέτουσα αρχή ήταν, πάντως, υποχρεωμένη, κατά τα ανωτέρω, να αποδεχθεί τη νομιμότητα της συμμετοχής της παρεμβαίνουσας.

Διαφημιστική εκστρατεία...ζητεί την ανάκληση του 44/2003 Πρακτικού του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Ως εκ τούτου η επιτροπή διαγωνισμού και ο .. κατά τη βαθμολόγηση και αξιολόγηση αντίστοιχα των προσφορών ενήργησαν κατά την κρίση του Τμήματος και μόνο για την υπό κρίση σύμβαση/2003 κατά συγγνωστή πλάνη και με κριτήριο όχι την καταστρατήγηση των ως άνω διατάξεων αλλά την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, αφού η υλοποίηση του προγράμματος διαφήμισης του … στην παρούσα περίοδο διεθνούς κρίσεως που επιδεινώθηκε από τα πρόσφατα πολεμικά γεγονότα στο Ιρακ αποτελεί όρο επιβίωσης της χώρας ως τουριστικού προορισμού. Σύμφωνα με όσα προαναφέρθηκαν για λόγους συγγνωστής πλάνης των οργάνων της αναθέτουσας αρχής πρέπει η υπό κρίση αίτηση να γίνει δεκτή και ανακληθεί το προσβαλλόμενο πρακτικό του Κλιμακίου αφού δεν υπάρχει νόμιμος λόγος που να κωλύεται η υπογραφή της συμβάσεως.Ανακαλεί το 44/2003 πρακτικό του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Προμήθεια αντιδραστηρίων και αναλωσίμων...Εν όψει, ωστόσο, των προπαρατεθεισών διατάξεων και του ειδικού χαρακτήρα των προβληθέντων από την αιτούσα ισχυρισμών περί υποβολής υπερβολικά χαμηλών προσφορών εκ μέρους των ανταγωνιστριών εταιρειών και μάλιστα κατ' εφαρμογήν πολιτικής τιμών κάτω του κόστους (πρβλ. ΣτΕ 2550/2002 επταμ., 805, 4058/2001, 965/1998 Ολομ. και 2798/2004 επταμ.), όφειλε η Διοίκηση να απαντήσει επί των ανωτέρω ουσιωδών ισχυρισμών, ύστερα από κλήση των πιο πάνω παρεμβαινουσών εταιρειών, να παράσχουν εγγράφως διευκρινίσεις, σύμφωνα με τα άρθρα 27 της Οδηγίας του Συμβουλίου 93/36/ΕΟΚ και 15 παρ. 4 του π.δ. 370/1995, διαλαμβάνοντας ειδική κρίση σχετικά με το εάν οι επίμαχες προσφορές ήταν υπερβολικά χαμηλές, και, συναφώς, εάν συνέτρεχε, εν προκειμένω, περίπτωση υποβολής προσφορών με τιμές κάτω του κόστους. Θα έπρεπε δηλαδή η απόρριψη της προσφυγής της αιτούσης, ως προς τον λόγο αυτό, να είναι ειδικώς αιτιολογημένη, δεν μπορεί δε να θεωρηθεί ότι συνιστούν ειδική αιτιολογία για την απόρριψη προβληθέντων από την αιτούσα ισχυρισμών τα διαλαμβανόμενα στην προαναφερθείσα απόφαση του καθ' ου νοσοκομείου περί μικρής διαφοράς μεταξύ των προσφερομένων από την αιτούσα τιμών και των τιμών των προσφορών των λοιπών εταιρειών, κατά των οποίων εστρέφετο η προσφυγή, ούτε περί του επιτευχθέντος ανταγωνισμού μεταξύ των συμμετασχουσών εταιρειών. Συνεπώς, ο λόγος ακυρώσεως, με τον οποίο προβάλλεται ότι οι προσβαλλόμενες δεν εμπεριέχουν ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία ως προς την αποδοχή των ανωτέρω οικονομικών προσφορών προβάλλεται βασίμως, και για το λόγο αυτό πρέπει να γίνει δεκτή η κρινομένη αίτηση και να απορριφθούν οι παρεμβάσεις, παρέλκει δε, ως αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών λόγων ακυρώσεως.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:..ζητεί την ανάκληση της 1228/2006 Πράξεως του Ε΄ Κλιμακίου.Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα αποφαίνεται πως ορθώς έκρινε το Κλιμάκιο με την προσβαλλομένη ότι δεν συντρέχει εν προκειμένω η προϋπόθεση των απρόβλεπτων περιστάσεων, ώστε να μπορούν οι εργασίες να χαρακτηρισθούν ως εμπίπτουσες στην έννοια των συμπληρωματικών εργασιών, όπως αυτή καθορίζεται στα άρθρα 8 του ν. 1418/1984 και 8 του π.δ/τος 334/2000, γεγονός που ενισχύεται και από την προηγούμενη εξάντληση των απρόβλεπτων δαπανών του άρθρου 8 παρ. 2 του ν. 1418/1984 για εργασίες της ίδιας φύσεως και της ίδιας αιτιολογίας (ως προς την αναγκαιότητα αυτών) με εκείνες που περιλαμβάνονται στη συμπληρωματική σύμβαση, με αποτέλεσμα να μην είναι επιτρεπτή εν προκειμένω η σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, απορριπτομένων ως αβασίμων όλων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του αιτούντος και της παρεμβαίνουσας αναδόχου εταιρείας …(..)Κατόπιν τούτων, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η από 28.11.2006 αίτηση ανάκλησης του Οργανισμού .. πρέπει να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η 1228/2006 Πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ:....ζητείται η αναθεώρηση των 2188 και 2238/2011 αποφάσεων του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου (όσον αφορά τις αιτήσεις της κοινοπραξίας «....») και των 1250 και 2188/2011 αποφάσεων του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου (όσον αφορά την αίτηση του Υπουργείου Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων), με τις οποίες απορρίφθηκαν α) αιτήσεις των ως άνω αιτούντων για την ανάκληση της 298/2011 πράξης Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (όσον αφορά τις 2188 και 2238/2011 προσβαλλόμενες αποφάσεις) και β) αίτηση της ως άνω κοινοπραξίας για την ανάκληση της 20/2011 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου (όσον αφορά την 1250/2011 προσβαλλόμενη απόφαση)..(....) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην υπό στοιχ. III σκέψη της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι ορθώς ερμηνεύθηκαν και εφαρμόστηκαν διά των προσβαλλομένων αποφάσεων οι ανωτέρω διατάξεις, απορριπτομένων όλων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών των αιτούντων, δεδομένου ότι ούτε γίνεται επίκληση ούτε αποδεικνύονται γεγονότα αιφνίδια, τα οποία συνέβησαν μετά από όσα είχαν ήδη διαπιστωθεί με την 1η συμπληρωματική σύμβαση (και οδήγησαν στην εκπόνηση νέων μελετών), τα οποία να δικαιολογούν την κατάρτιση νέας συμπληρωματικής σύμβασης, ενώ, περαιτέρω, ως προς την ανάγκη πλήρωσης του ταμιευτήρα, δεν προβάλλονται λόγοι που να αιτιολογούν τη μη πρόβλεψη από τις νέες μελέτες της ανάγκης αυτής, ο δε κίνδυνος κατάπτωσης των πρανών θα έπρεπε να είχε εξειδικευθεί με τις νέες γεωτεχνικές έρευνες και μελέτες που αποτέλεσαν αντικείμενο της 1ης συμπληρωματικής συμβάσεως. Κατά συνέπεια, ορθώς κρίθηκε ότι η πλήρωση του ταμιευτήρα θα έπρεπε να αποτελέσει αντικείμενο της 1ης συμπληρωματικής συμβάσεως και όχι της ήδη ελεγχόμενης, ενώ συνακόλουθα ορθή είναι και η κρίση ότι η επίκληση από την αναθέτουσα αρχή της άμεσης ανάγκης εκτέλεσης των εργασιών πληρώσεως έρχεται σε αντίθεση με το Δ6/1223/7.6.2011 έγγραφο αυτής, σύμφωνα με το οποίο οι αρχαιολογικές εργασίες θα περατωθούν μέχρι τις 31.12.2011 και μετά την λήξη αυτών είναι επιτρεπτή η έμφραξη του φράγματος, εν πάση δε περιπτώσει, το χρονικό όριο που τίθεται από αυτήν για την πλήρωση του ταμιευτήρα (πρώτο εξάμηνο του έτους 2011) έχει ήδη παρέλθει.(..)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι κρινόμενες αιτήσεις αναθεώρησης, καθώς και οι υπέρ αυτών ασκηθείσες παρεμβάσεις πρέπει να απορριφθούν και να μην αναθεωρηθούν οι 2188 και 2238/2011 αποφάσεις του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Εκπόνηση διαφημιστικής εκστρατείας...Από όσα προεκτέθηκαν καθίσταται σαφές ότι μη νομίμως η Επιτροπή του διαγωνισμού προέβη αυτεπαγγέλτως στη μερική διόρθωση της προσφοράς της εταιρίας ... (ως προς τα κριτήρια Ο1 και Ο4), δεδομένου ότι αφενός από τις ρυθμίσεις του πδ 57/2000 (ΦΕΚ Α’ 45), που είναι εν προκειμένω εφαρμοστέες, αλλά το περιεχόμενό τους ως προς τους όρους αξιολόγησης των προσφορών δεν αφίσταται εκείνων του πδ 346/1998, συνάγεται ότι η αναθέτουσα αρχή μετά το άνοιγμα των φακέλων δεν μπορεί να προβεί αυτοβούλως και επιλεκτικά –επικαλούμενη την εικαζόμενη, αλλά μη ρητά εκπεφρασμένη βούληση του προσφέροντος- στη διόρθωση στοιχείων της προσφοράς συγκεκριμένου υποψηφίου (πέραν της διόρθωσης των προφανών λαθών εγγραφής που περιέχονται στην προσφορά), για τη δε διόρθωση ή επεξήγηση της εν λόγω προσφοράς απαιτείται προηγουμένως η επαφή με την προσφέρουσα εταιρία και η συναίνεση αυτής (πρβλ απόφ ΠΕΚ της 8-5-1996, Τ-19/95, Adia Interim κατά Επιτροπής), αφετέρου δε ακόμα και αν υποτεθεί ότι η μηδενική προσφορά δεν μπορούσε ως τέτοια να μπει στο συγκεκριμένο σύστημα αξιολόγησης, θα έπρεπε είτε η αντικατάστασή της να πραγματοποιηθεί με τους ίδιους όρους και για τους λοιπούς υποψηφίους είτε για όλους να ισχύσει, έστω και ως άτοπο, το μηδέν ως προσφερόμενη τιμή για τα αντίστοιχα κριτήρια. Εντούτοις, μετά την υποβολή στο Δικαστήριο και του 1408/Δ 252/15-9-2005 εγγράφου της ..., από το οποίο αποδεικνύεται ότι ακόμα και αν η Επιτροπή του διαγωνισμού είχε διατηρήσει την προσφορά της εταιρίας ... για τα κριτήρια Ο1 και Ο4 ως είχε (δηλαδή, μηδέν), δεν διαφοροποιούνταν η τελική σειρά κατάταξης των συμμετεχουσών εταιριών (1. ... 62 βαθμοί, 2. ... 59 βαθμοί, 3. .... 52 βαθμοί και 4. .... 46 βαθμοί), το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλυόταν η υπογραφή των προαναφερόμενων (από 1-7-2003 και 23-12-2004) συμβάσεων μεταξύ της ... και της εταιρίας ... και επομένως, οι εν λόγω συμβάσεις κατ’ αποτέλεσμα νομίμως συνάφθηκαν..Ανακαλεί την 88/2005 Πράξη του Ζ’ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Υπογραφή σχεδίου σύμβασης:..ζητείται η ανάκληση της 148/2006 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά ορθά το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη του ερμήνευσε και εφάρμοσε το νόμο. Περαιτέρω όμως, λαμβάνοντας υπόψη: α) ότι η κατάτμηση του έργου δεν έγινε με πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων αλλά λόγω του τρόπου χρηματοδότησης του έργου δεδομένου ότι η Α΄φάση χρηματοδοτήθηκε από πιστώσεις του … κληροδοτήματος ενώ η Β΄Φάση από πιστώσεις του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, β) ότι στο ελεγχόμενο διαγωνισμό εκδήλωσαν ενδιαφέρον και παρέλαβαν τεύχη 34 εργοληπτικές επιχειρήσεις τελικά δε συμμετείχαν 16 εξ αυτών, αριθμός ικανός, ενόψει και του προϋπολογισμού και του μεγέθους του συγκεκριμένου έργου, να διασφαλίσει συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού και γ) ότι ενόψει της χρονικής απόστασης μεταξύ των δύο φάσεων και του διαφορετικού τρόπου χρηματοδότησης αυτών η αναθέτουσα αρχή πεπλανημένως πλην συγγνωστώς υπέλαβε ότι δεν πρόκειται για ενιαίο έργο, το Τμήμα κρίνει ότι η αναθέτουσα αρχή χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων, σχημάτισε την πεπλανημένη, πλην όμως συγγνωστή, πεποίθηση, ότι το υπό κρίση έργο δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του π.δ. 334/2000. Δικαιολογείται επομένως στη συγκεκριμένη περίπτωση η αναγνώριση συγγνωστής πλάνης κατά παραδοχή του προβαλλόμενου λόγου της αναθέτουσας αρχής.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση ανάκλησης λόγω συγγνωστής πλάνης και να ανακληθεί η 148/2006 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Το Κλιμάκιο κρίνει ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 8 παρ. 3 δ του π.δ. 334/2000 (και οι αντίστοιχες των άρθρων 8 παρ. 1 του ν. 1418/1984, όπως ισχύει και 43 του π.δ./τος 609/1985), καθόσον οι πρόσθετες εργασίες, που αποτελούν το συμβατικό αντικείμενο της ελεγχόμενης 1ης συμπληρωματικής σύμβασης α)είναι πράγματι συμπληρωματικές, σύμφωνα με όσα ήδη εκτέθηκαν και δεν περιλαμβάνονται στο αρχικό συμβατικό αντικείμενο του έργο (βλ. αρχική σύμβαση και συμβατικό τεύχος τεχνικής περιγραφής), β) κατέστησαν αναγκαίες λόγω απροβλέπτων περιστάσεων .., γ) δεν μπορούν από τη φύση τους να διαχωρισθούν από την εκτέλεση της κύριας σύμβασης χωρίς να δημιουργήσουν προβλήματα στην αναθέτουσα αρχή, δ) η δε συνολική δαπάνη τους, η οποία ανέρχεται σε 1.370.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ δεν υπερβαίνει το 50% του ποσού (2.945.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.) της κύριας σύμβασης.Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι πρόσθετες εργασίες που περιλαμβάνονται στην ελεγχόμενη 1η συμπληρωματική σύμβαση, αποτελούν συμπληρωματικές εργασίες κατά την έννοια των διατάξεων που προαναφέρθηκαν και ως εκ τούτου δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της σύμβασης αυτής.