ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΥΣΙΜΩΝ. (..) νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης για την προμήθεια υγρών καυσίμων Δήμου ...Με τα δεδομένα αυτά, η υποβληθείσα προς έλεγχο προμήθεια συνολικής ενδεικτικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 480.431,72 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.) είναι διάφορη της αρχικής προμήθειας συνολικής ενδεικτικής προϋπολογιζόμενης δαπάνης 803.453,39 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α.), αφού για την πραγματοποίηση των προμηθειών αυτών δεν ακολουθήθηκε ενιαία διαδικασία, αλλά διεξήχθησαν ξεχωριστοί διαγωνισμοί, με διαδικασίες που χαρακτηρίζονται από πραγματική και νομική αυτοτέλεια (πράξ. ΣΤ΄ Κλιμ. 142/2017, 71, 10/2016, 41/2008, 6/2006, 7, 6/2001, Ζ΄ Κλιμ. 88, 87, 86/2004). Κατά συνέπεια, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη (χωρίς ΦΠΑ) της υποβληθείσας προς έλεγχο νέας διαδικασίας είναι κατώτερη των 500.000,00 ευρώ, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια του προβλεπόμενου στο άρθρο 36 του ν. 4129/2013 ελέγχου νομιμότητάς της και, επομένως, ο φάκελος και το σχέδιο σύμβασης πρέπει να παραπεμφθούν στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ..., που είναι αρμόδια για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας των σχεδίων συμβάσεων που συνάπτονται από το Δήμο ... και τα νομικά του πρόσωπα, όταν η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους (χωρίς ΦΠΑ) κυμαίνεται μεταξύ 200.000,00 και 500.000,00 ευρώ.

Προσυμβατικός έλεγχος. Με τα δεδομένα αυτά, η υπό έλεγχο προμήθεια προϋπολογιζόμενης δαπάνης 437.786 ευρώ (πλέον ΦΠΑ, 538.476,78 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ) είναι διάφορη της αρχικής προμήθειας προϋπολογιζόμενης δαπάνης 962.193,50 ευρώ (πλέον ΦΠΑ), αφού για την πραγματοποίηση των προμηθειών αυτών δεν ακολουθήθηκε ενιαία διαδικασία αλλά διεξήχθησαν ξεχωριστοί διαγωνισμοί, με διαδικασίες που χαρακτηρίζονται από πραγματική και νομική αυτοτέλεια (πράξ. ΣΤ΄ Κλιμ. 41/2008, 6/2006, 7, 6/2001, Ζ΄ Κλιμ. 88, 87, 86/2004). Συνεπώς, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη (προ ΦΠΑ) της υποβληθείσας προς έλεγχο νέας διαδικασίας είναι κατώτερη των 500.000 ευρώ, το Κλιμάκιο στερείται αρμοδιότητας για τη διενέργεια του προβλεπόμενου στο άρθρο 36 του ν. 4129/2013 ελέγχου νομιμότητάς της και επομένως ο φάκελος και τα σχέδια συμβάσεων πρέπει να παραπεμφθούν στην Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο ..., που είναι αρμόδια για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας των σχεδίων συμβάσεων που συνάπτονται από το Δήμο ... και τα νομικά του πρόσωπα όταν η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους (άνευ ΦΠΑ) κυμαίνεται μεταξύ 200.000 και 500.000 ευρώ (άρθρο 2 παρ. Α περ. 16 της ΦΓ8/4913/19.1.2011 κανονιστικής απόφασης της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου «Καθορισμός αρμοδιότητας των Υπηρεσιών Επιτρόπων του Ελεγκτικού Συνεδρίου», ΦΕΚ Β΄ 226).

Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων(3669/2008,3852/2010) συνάγονται τα ακόλουθα : α) Στον έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου υπάγονται πριν από τη σύναψή τους, μεταξύ άλλων, και οι συμβάσεις των δήμων, των περιφερειών και των νομικών τους προσώπων, όταν η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους χωρίς ΦΠΑ είναι μεγαλύτερη από τα χρηματικά όρια που θέτουν οι προμνησθείσες διατάξεις. Συγκεκριμένα, το χρηματικό αυτό όριο, όταν το έργο χρηματοδοτείται από εθνικούς πόρους, ήταν μέχρι 31.12.2010 1.000.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) και μετά την 1.1.2011 100.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ). Στην τελευταία περίπτωση αρμοδιότητα διενέργειας του προσυμβατικού ελέγχου έχει ο Επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τις συμβάσεις προϋπολογιζόμενης δαπάνης από 100.000 έως 500.000 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ) και το Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου πάνω από 500.000 ευρώ. β) Στις περιπτώσεις συμβάσεων δημοσίων έργων των ως άνω νομικών προσώπων, οι οποίες συγχρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτές υπάγονται στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, εφόσον η προϋπολογιζόμενη δαπάνη τους, χωρίς Φ.Π.Α., υπερβαίνει το ποσό των πέντε εκατομμυρίων (5.000.000) ευρώ (Πρ. VI Τμ. 255/2007, Ε΄ Κλιμ. 430/2010). Τα ανωτέρω ισχύουν ανεξάρτητα του αν πρόκειται για αυτοτελές έργο ή για υποέργο, η εκτέλεση του οποίου εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο εκτελέσεως περισσότερων υποέργων (βλ. Πρ. Ε΄ Κλιμ. 318/2010, 580, 581/2009, 424/2008, 277/2008, 136/2008, VI Τμ. 68/2008). Η διάταξη αυτή του άρθρου 30 παρ. 2 περ. β του ν. 3669/2008 ως αφορώσα τα συγχρηματοδοτούμενα έργα είναι ειδική και κατισχύει της προμνησθείσας διάταξης του άρθρου 278 του ν.3852/2010. Άλλωστε η τελευταία αυτή διάταξη, όπως προκύπτει και από την εισηγητική έκθεση επί αυτής (βλ. σελ. 154), τροποποίησε το ισχύον μέχρι τότε χρηματικό όριο (προϋπολογιζόμενη δαπάνη χωρίς ΦΠΑ) υπαγωγής των συμβάσεων των δήμων, περιφερειών και των νομικών τους προσώπων στον προσυμβατικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, που ήταν 1.000.000 ευρώ, και καθόρισε πλέον το όριο αυτό στις 100.000 ευρώ.

Προμήθεια τεσσάρων (4) απορριματοφόρων: Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 1, τα τέσσερα (4) σχέδια σύμβασης που αφορούν στην ανωτέρω συγχρηματοδοτούμενη από ενωσιακούς πόρους προμήθεια του Δήμου Χαλανδρίου, η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της οποίας δεν υπερβαίνει τα 5.000.000,00 ευρώ χωρίς ΦΠΑ (είναι 1.036.220,97 ευρώ χωρίς ΦΠΑ), απαραδέκτως υποβλήθηκαν στο Κλιμάκιο για έλεγχο νομιμότητας.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΚΑΛΑΘΟΦΟΡΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ:Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο κρίνει, κατά πλειοψηφίαν, ότι το σχέδιο σύμβασης και η προηγηθείσα διαδικασία ανάθεσης, με προϋπολογιζόμενη δαπάνη ποσού 903.000,00 ευρώ, πλέον ΦΠΑ, υπολείπεται του ορίου του 1.000.000,00 ευρώ για την υπαγωγή σε έλεγχο από το αρμόδιο Κλιμάκιο, και για το λόγο αυτό απαραδέκτως υποβλήθηκαν σε αυτό για έλεγχο νομιμότητας, τούτο δε ανεξαρτήτως του ότι ο προϋπολογισμός αυτός ήταν ενδεικτικός, η δε συμβατική δαπάνη ανήλθε στο ποσό των 1.175.000,00 ευρώ πλέον ΦΠΑ, καθόσον, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, υπό στοιχ. 1., κρίσιμο μέγεθος για την υπαγωγή στον παρόντα προληπτικό έλεγχο νομιμότητας είναι αυστηρά και μόνο η προϋπολογισθείσα δαπάνη. Κατά τη μειοψηφούσα γνώμη, όμως, του Παρέδρου Κωνσταντίνου Ροντογιάννη, δοθέντος ότι η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της ελεγχόμενης διαδικασίας είναι ενδεικτική, χωρίς η υπέρβασή της να οδηγεί από μόνη της σε απόρριψη της προσφοράς, το δε ελεγχόμενο σχέδιο σύμβασης έχει συμβατική δαπάνη, κατόπιν κατακύρωσης κατ’ αποδοχή οικονομικής προσφοράς υπερβαίνουσας αυτήν, ποσού 1.175.000,00 ευρώ, πλέον ΦΠΑ, το αντικείμενο της ελεγχόμενης σύμβασης υπερβαίνει το όριο του ελέγχου και, για το λόγο αυτό, υπάγεται στον ειδικό προληπτικό έλεγχο νομιμότητας του παρόντος Κλιμακίου, η γνώμη, όμως, αυτή δεν εκράτησε.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:να ελέγξει τη νομιμότητα της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου και του σχεδίου σύμβασης του έργου της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας «Επείγουσες εργασίες για αποκατάσταση βλαβών καταστρώματος οδού σε όλο το οδικό δίκτυο αρμοδιότητας στα όρια του Νομού …»,  10ο υποέργο του έργου «Αποκαταστάσεις καταστροφών από τη θεομηνία της 22ης Νοεμβρίου 2019 στην Π.Ε. Χαλκιδικής και 26ης Νοεμβρίου 2019 στην Μ.Ε. Θεσσαλονίκης, ΠΕ … και …», προϋπολογιζόμενης δαπάνης 1.209.677,42 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ (1.500.000,00 ευρώ με ΦΠΑ), και συμβατικής δαπάνης  1.095.157,65 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ (1.357.995,49 ευρώ με ΦΠΑ).(....)Ως εκ τούτου, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το χρονικό διάστημα που παρεμβλήθηκε από την επέλευση των ζημιών που επικαλείται η αναθέτουσα αρχή (Νοέμβριος 2019) έως την ολοκλήρωση της ανάθεσης του ελεγχόμενου έργου (Μάιος 2021) παρίσταται εν προκειμένω δικαιολογημένο και εύλογο και είναι νόμιμη η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, χωρίς δημοσίευση διακήρυξης, με απευθείας πρόσκληση εργοληπτικών επιχειρήσεων(....)Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης 

Ανάδειξη εργολάβων για τον από εδάφους ψεκασμό ελαιοδέντρων στα πλαίσια του Προγράμματος Συλλογικής Καταπολέμησης του Δάκου της Ελιάς:  Με τα δεδομένα αυτά και ενόψει του ότι  η επίμαχη υπηρεσία ανατέθηκε στο πλαίσιο αυτοτελούς διαδικασίας κατόπιν της 35176/14.6.2019 διακήρυξης, η δε προϋπολογιζόμενη δαπάνη των ανωτέρω τμημάτων υπολείπεται του ποσού των 200.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, η προαναφερθείσα διαδικασία δεν υπόκειται, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά σε προηγούμενη σκέψη (Ι), στον προληπτικό έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Κατόπιν αυτών, τα στοιχεία της εν λόγω διαδικασίας απαραδέκτως υποβάλλονται για προσυμβατικό έλεγχο νομιμότητας ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου, το οποίο πρέπει να απέχει του ελέγχου.

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΑΓΟΡΑΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ:αγορά ακινήτου για τις εκπαιδευτικές ανάγκες του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 5.422.000 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ, εάν συντρέχει περίπτωση επιβολής ΦΠΑ).(...)Εξάλλου, ακόμη και υπό την εκδοχή ότι στην προϋπολογιζόμενη δαπάνη της σύμβασης συμπεριλαμβάνεται ΦΠΑ, ανάλογα με τον επιλεγέντα ανάδοχο («εάν συντρέχει περίπτωση επιβολής ΦΠΑ», βλ. προοίμιο της διακήρυξης) και, συνεπώς, η σύμβαση δεν υπερβαίνει το κατώτατο όριο εφαρμογής της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ, και πάλι θα έπρεπε να θεωρηθεί ότι η υποβληθείσα προς έλεγχο μεικτή σύμβαση έχει προέχοντα χαρακτήρα δημόσιας σύμβασης έργου(...)Παραπέμπει στο Ε΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου τον υποβληθέντα φάκελο και το σχέδιο σύμβασης 

ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΕΣ/ΚΛ.Ε/241/2023 ΚΑΙ ΕΣ/ΜΕΙΖ.ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/982/2023

Με την υπό κρίση Προδικαστική Προσφυγή της, η προσφεύγουσα αιτείται την ακύρωση της υπ’ αριθ. …/2021 … Διακήρυξης (εφεξής η «προσβαλλόμενη» ή «προσβαλλόμενη Διακήρυξη») Ανοικτού Ηλεκτρονικού Δημόσιου Διαγωνισμού βάσει του αρ. 27 του Ν. 4412/2016 της αναθέτουσας αρχής και με αντικείμενο την «Παροχή Υπηρεσιών Καθαριότητας» (CPV: …) του … … … «...– ... ...», των … Δομών αυτού (… …, …, Ξενώνας Όρμος και …) και της … … «... ...» διάρκειας ενός (1) έτους και προϋπολογιζόμενης δαπάνης ποσού 2.097.805,91€ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24 % (προϋπολογισμός χωρίς ΦΠΑ: 1.691.778,96€) και με δικαίωμα προαίρεσης το οποίο συνίσταται σε δυνατότητα παράτασης της σύμβασης για ένα (1) επιπλέον έτος και προϋπολογιζόμενης δαπάνης ποσού 2.097.805,91€ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ 24% (προϋπολογισμός χωρίς ΦΠΑ: 1.691.778,96€), με κριτήριο κατακύρωσης της σύμβασης την πλέον συμφέρουσα από οικονομική άποψη προσφορά, βάσει τιμής, προκειμένου να ανακληθεί η προσβαλλομένη Διακήρυξη στο σύνολο της. 

Προμήθεια Κάδων Συλλογής Απορριμμάτων:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το σχέδιο της ως άνω ΣΠ απαραδέκτως υποβάλλεται στον έλεγχο νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου, διότι συγχρηματοδοτείται από ενωσιακούς πόρους, η δε προϋπολογιζόμενη δαπάνη, χωρίς ΦΠΑ, υπολείπεται του ορίου των 5.000.000,00 ευρώ (βλ. και πράξη ΕΣ Ε Κλ. 304/2022).