ΕλΣυν/Τμ.7/263/2010
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
Στο π.δ. 118/2007 «Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου (ΚΠΔ)» (ΦΕΚ Α΄ 150), στο άρθρο 5α παρ. 2 ορίζεται ότι «Μετά την αξιολόγηση των προσφορών με βάση το άρθρο 20 του παρόντος, ο προσφέρων, στον οποίο πρόκειται να γίνει η κατακύρωση, υποβάλλει, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 παρ. 2 εδ. α, τα εξής : i.Τα έγγραφα και δικαιολογητικά του άρθρου 6 παρ. 2 ή 3, κατά περίπτωση. ii. Όποια από τα δικαιολογητικά του άρθρου 8α παρ.1 και 2, κατά περίπτωση, ζητούνται από τη διακήρυξη». Περαιτέρω, στο άρθρο 6 παρ. 2 και 3 ΚΠΔ καθορίζονται τα δικαιολογητικά κατακύρωσης που αφορούν στην προσωπική κατάσταση των διαγωνιζομένων, ενώ στα άρθρα 8 και 8α σε συνδυασμό με τις προβλέψεις της διακήρυξης καθορίζονται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά σχετικά με τη φερεγγυότητα, την επαγγελματική δραστηριότητα, την χρηματοπιστωτική και οικονομική κατάσταση καθώς και τις τεχνικές δυνατότητες των υποψηφίων. Τέλος, στα άρθρα 19 παρ. 6 και 38 παρ. 1, 2 και 3 ΚΠΔ ορίζεται ως αρμόδιο όργανο για την αξιολόγηση των δικαιολογητικών κατακύρωσης το όργανο που παραλαμβάνει και αποσφραγίζει τις προσφορές. Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων, συνάγεται ότι, στους ανοιχτούς διαγωνισμούς, μετά την αξιολόγηση των προσφορών και την ανάδειξη του διαγωνιζομένου στον οποίο πρόκειται να γίνει η κατακύρωση, ο υποψήφιος ανάδοχος καλείται να υποβάλει τα δικαιολογητικά που αφορούν στην προσωπική κατάστασή του (αντί των οποίων υπέβαλε κατά την ημερομηνία του διαγωνισμού την υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 6 παρ. 1 ΚΠΔ) καθώς και όσα δικαιολογητικά ζητούνται κατά τη διακήρυξη προς απόδειξη της τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητάς του (βλ. Ελ.Συν. Τμ. VΙ απόφαση 281/2010). Η διαδικασία αυτή είναι αναγκαία όχι μόνο για την υποβολή των στοιχείων που κατά νόμο δεν υποβλήθηκαν με την προσφορά κατά την ημερομηνία του διαγωνισμού, αλλά και για την επικαιροποίηση των δικαιολογητικών η ισχύς των οποίων έχει λήξει, ιδίως στις περιπτώσεις που μεταξύ της ημερομηνίας του διαγωνισμού και της ημερομηνίας κατακύρωσης έχει μεσολαβήσει ικανό χρονικό διάστημα. Επομένως, δεν είναι νόμιμη η κατακυρωτική απόφαση που εκδίδεται πριν από την υποβολή και αξιολόγηση των δικαιολογητικών κατακύρωσης.(...) Κατόπιν τούτου, η Υπουργός Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, με την 3327.1.1/07/10/6.9.2010 απόφασή της, ενέκρινε την κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού στην παραπάνω εταιρεία για το χρονικό διάστημα έως 31.10.2011. Πλην όμως, η παραπάνω κατακυρωτική απόφαση εκδόθηκε χωρίς προηγουμένως να ζητηθεί από την προσφέρουσα να προσκομίσει τα κατάλληλα δικαιολογητικά κατακύρωσης, πολύ περισσότερο που η ισχύς των περισσότερων από εκείνα που προσκομίστηκαν αρχικά έχει ήδη λήξει.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕλΣυν/Τμ.4/3/2014
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Μη νόμιμη.(...) η αμοιβή ποσού 16.221,24 ευρώ, που εκδόθηκε υπέρ της εταιρείας «…..» από το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο (Π.Γ.Ν.) «….»,και αφορά προμήθεια συσκευών πλασμαφαίρεσης.. για το λόγο ότι 1) η φερόμενη ως δικαιούχος υποκατέστησε, μη νόμιμα, για την εκτέλεση της σύμβασης, κατόπιν εκχώρησης, την εταιρεία «…..», που είχε αναδειχθεί ανάδοχος του διενεργηθέντος σχετικού διαγωνισμού, σύμφωνα με την 806/2012 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με συνέπεια την καταστρατήγηση των διατάξεων των άρθρων 5α παρ. 2, 6 παρ. 2 και 3, 8, 8α, 19 παρ. 6 και 38 παρ. 1,2 και 3 του π.δ/τος 118/2007, που ορίζουν ότι σε ανοικτούς διαγωνισμούς ο υποψήφιος ανάδοχος καλείται να υποβάλει τα δικαιολογητικά που αφορούν στην προσωπική του κατάσταση, καθώς και όσα απαιτούνται για την απόδειξη της τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητάς του, κάτι που εν προκειμένω δεν συνέβη και 2) η εν λόγω σύμβαση δεν υποβλήθηκε σε προηγούμενο της σύναψής της έλεγχο νομιμότητας από το αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 19 παρ. 7 του Οργανισμού του Ελεγκτικού Συνεδρίου (π.δ. 774/1980), όπως ίσχυαν κατά τον κρίσιμο χρόνο.
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/22/2011
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Στην υπό κρίση υπόθεση, από τη μελέτη των στοιχείων που υποβλήθηκαν, προκύπτει ότι δεν περιλαμβάνονται σ’ αυτόν ο φάκελος της τεχνικής προσφοράς που υπέβαλε η μοναδική υποψήφια και αναδειχθείσα ανάδοχος εταιρεία και τα δικαιολογητικά κατακύρωσης του διαγωνισμού σε αυτή, που υποβλήθηκαν σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 2 του π.δ. 118/2007 «Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου» (Α΄ 150).
ΕλΣυν/ΣΤ Κλιμ/43/2010
Μη νόμιμη η διαδικασία διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού με κριτήριο κατακύρωσης τη χαμηλότερη τιμή για την προμήθεια υλικών για νοσοκομείο, καθόσον: α) δεν προσκομίζεται απόφαση της Έπιτροπής Προμηθειών Υγείας, σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ.7 του ν.3580/2007, για τη διενέργεια του διαγωνισμού από το Νοσοκομείο και επιπλέον υπό την ισχύ του άνω νό¬μου, δεν προβλέπεται η διεξαγωγή διαγωνισμού για λογαριασμό άλλων φορέων (νοσοκομείων) εκτός του αναθέτοντος φορέα με βάση τις τεχνικές προδιαγραφές που εγκρίθηκαν από τον ίδιο αναθέτοντα φορέα και με επιτροπή συγκροτηθείσα από τον φορέα αυτόν και όχι από την Επι¬τροπή Προμηθειών Υγείας, β) δεν τηρήθηκε ο κανόνας των αυτοτελών, διακριτών φάσεων του διαγωνισμού και η αρχή της αυστηρά τυπικής διαδικασίας του διαγωνισμού, διότι το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών πραγματοποιήθηκε ενώ εκκρεμούσε η εκδίκαση ενστάσεων που υποβλήθηκαν κατά του σταδίου τεχνικής αξιολόγησης των προσφορών και επιπλέον η αναθέτουσα αρχή, μετά το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών, επανήλθε στην αξιολόγηση των τε-χνικών προσφορών, ως προς ορισμένα είδη, για την τεχνική αξιολόγηση των οποίων δεν είχαν υποβληθεί ενστάσεις ή προσφυγές και γ) δεν αιτιολογήθηκε, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 21 εδ.η του π.δ.118/2007, η κατακύρωση υπό προμήθεια ειδών σε εταιρείες που ήταν οι μοναδικά προσφέρουσες ούτε από τα λοιπά στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η αναθέτουσα αρχή έλαβε υπόψη συγκριτικά στοιχεία τιμών προηγούμενων διαγωνισμών ή της αγοράς, που να επιβεβαιώνονται με παραστατικά και τα οποία να δικαιολογούν την κατακύρωση στις προσφερόμενες για τα είδη αυτά τιμές.
ΣτΕ/996/2010
Επειδή, από το σύνολο των ανωτέρω διατάξεων της διακήρυξης συνάγεται ότι οι αρμόδιες για τη διενέργεια του διαγωνισμού υπηρεσίες είχαν τη δυνατότητα να καλούν τους προμηθευτές να συμπληρώνουν τα υποβληθέντα δικαιολογητικά συμμετοχής ή κατακύρωσης ή να παρέχουν σχετικές διευκρινίσεις. Οι διατάξεις αυτές, ωστόσο, αναφέρονται σε διευκρινίσεις ή συμπληρώσεις νομίμως κατ’ αρχήν υποβληθέντων στοιχείων και όχι σε αναπλήρωση μη υποβληθέντων ή μη νομίμως υποβληθέντων (πρβ. Ε.Α. 70/2010, 867/2009, 696/2009, 349/2008, 336/2006 190/2006, κα.).(...)10. Επειδή, ενόψει των εκτεθέντων στη σκέψη 8 ως προς την έννοια των διατάξεων της διακήρυξης του ένδικου διαγωνισμού, πιθανολογείται σοβαρά ότι κατά παράβαση των όρων της διακήρυξης ο παρεμβαίνων κλήθηκε να αναπληρώσει τα ως άνω περιγραφέντα ελλείποντα δικαιολογητικά κατακύρωσης και, κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η κατακύρωση του ένδικου διαγωνισμού στον παρεμβαίνοντα, καθώς και η ως άνω δεύτερη αιτιολογική βάση απόρριψης της προσφυγής της αιτούσας, όπως διατυπώνεται στο υπ’ αριθ. 7/2010 πρακτικό της Γνωμοδοτικής Επιτροπής Διενέργειας – Αξιολόγησης Αποτελεσμάτων Διαγωνισμών και των Διαδικασιών Διαπραγμάτευσης.
ΕΣ/Τ4/62/1999
Επιτροπές διαγωνισμού.Σε περίπτωση μη νομίμου συγκροτήσεως αυτής λόγω μη ορισμού δύο εκ των πέντε μελών αυτής, πάσχει η γνωμοδότηση που αυτή διετύπωσε προς το αποφασίζον την κατακύρωση της προμήθειας όργανο, καθώς επίσης και η σχετική απόφαση κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού, με την οποία ολοκληρώνεται η σύνθετη διοικητική ενέργεια. (βλ. ΠΡ ΙV Tμ 138/1996.
ΕλΣυν/ΣΤ Κλιμ/64/2010
Προμήθεια υγρών καυσίμων από Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Με την ως άνω Πράξη κρίθηκε ότι σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 2 παρ.1 και 2 εδ.β'και 21 παρ.1 περ.α'του π.δ/τος 118/2007, τόσο στην προκήρυξη του διαγωνισμού για την προμήθεια υλικών του Δημοσίου όσο και στην κατακυρωτική απόφαση πρέπει να προσδιορίζεται σαφώς η ποσότητα του υπό προμήθεια υλικού, ενώ παρέχεται στην αναθέτουσα αρχή η δυνατότητα να προβλέψει στην οικεία διακήρυξη δικαίωμα για κατακύρωση στον προμηθευτή που αναδεικνύεται μειοδότης ποσότητας μεγαλύτερης από εκείνη που προκηρύχθηκε μέχρι ποσοστού 15% (για διαγωνισμούς προϋπολογισθείσης αξίας από 100.001 ευρώ και άνω με Φ.Π.Α.). Το δικαίωμα όμως αυτό για αύξηση της προκηρυχθείσας ποσότητας μπορεί να ασκηθεί μόνο κατά το χρόνο κατακύρωσης των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού και όχι κατά το στάδιο εκτέλεσης της σύμβασης. Συνεπώς, όρος της διακήρυξης που προβλέπει δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής να αυξήσει την κατακυρωθείσα ποσότητα κατά το στάδιο εκτέλεσης της σύμβασης είναι μη νόμιμος.
ΚΥΑ 50128/1996
Διαδικασία και απαιτούμενα δικαιολογητικά για την καταβολή της επιχορήγησης και επιδότησης επιτοκίου του Ν. 1892/90 και Ν. 1262/82 (Διατηρήθηκε σε Ιαχύ με τις διατάξεις Ν.3908/2011, ΦΕΚ-8 Α/1-2-2011, παρ. 8Α του άρθρου 16: “8. Μέχρι την έκδοση του προεδρικού διατάγματος της παραγράφου 1 του άρθρου 12 του παρόντος διατηρούνται σε ισχύ και εφαρμόζονται: α. H κανονιστική απόφαση του ν. 1892/1990 για τον τρόπο καταβολής της επιχορήγησης (που εκδόθηκε κατ’ εφαρμογή της παραγράφου 3 του άρθρου 6 αυτού και διατηρήθηκε σε ισχύ σύμφωνα με τις μεταβατικές διατάξεις της περ. η΄ της παρ. 3 του άρθρου 14 του ν. 2601/1998, όπως ίσχυε και της περ. κ΄ της παρ. 2 του άρθρου 12 του ν. 3299/ 2004)”
ΕλΣυν.Κλ.ΣΤ΄/79/2016
Έλεγχος νομιμότητας σχεδίων συμβάσεων για την προμήθεια από το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «...» αντιδραστηρίων μικροβιολογικών εξετάσεων. (..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, διαπιστώνονται τα ακόλουθα:1) Με δεδομένο ότι το π.δ. 118/2007 προβλέπει κατά τρόπο εξαντλητικό τους λόγους αποκλεισμού των υποψηφίων από τη διαγωνιστική διαδικασία, (...), μη νομίμως αποκλείστηκε στο στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών συμμετοχής η εταιρεία «… LTD» για μόνο το λόγο ότι δεν είχε προσκομίσει το απαιτούμενο, σύμφωνα με το άρθρο 3.1 της διακήρυξης, επί ποινή απορρίψεως της προσφοράς δικαιολογητικό συμμετοχής, ήτοι το «φωτοαντίγραφο της απόδειξης αγοράς της διακήρυξης». (...)2) Μη νομίμως δεν ζητήθηκε από τις μειοδότριες εταιρείες η εκ νέου προσκόμιση των απαιτούμενων στους δημόσιους διαγωνισμούς για την κατακύρωση του τελικού αποτελέσματος δικαιολογητικών, δοθέντος ότι μεταξύ του χρόνου υποβολής των δικαιολογητικών και ελέγχου αυτών (12.1.2015) και της τελικής κατακυρωτικής απόφασης (26.11.2015) μεσολάβησε χρονικό διάστημα ενός περίπου έτους και κατά το χρόνο κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού είχε ήδη λήξει η ισχύς των άνω δικαιολογητικών και ιδίως των φορολογικών και ασφαλιστικών ενημεροτήτων και των ποινικών μητρώων. (...) 3) Μη νομίμως η αναθέτουσα αρχή προέβη στην κατακύρωση ειδών καθ’ υπέρβαση της προϋπολογισθείσας δαπάνης κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 10%. (...) 4) Περαιτέρω, επισημαίνεται ότι ο περιληφθείς στο άρθρο 2 των σχεδίων συμβάσεων όρος περί της δυνατότητας της αναθέτουσας αρχής να παρατείνει το χρόνο ισχύος των συμβάσεων μονομερώς για ένα ακόμη έτος δεν μπορεί να συνεπάγεται υπέρβαση των κατ’ είδος ποσοτήτων που αποτέλεσαν αντικείμενο κατακύρωσης ούτε περαιτέρω οικονομική επιβάρυνση, καθόσον το δικαίωμα της αναθέτουσας αρχής για αύξηση της προκηρυχθείσας ποσότητας μπορεί να ασκηθεί, με την ενεργοποίηση της σχετικής δυνατότητας, μόνο κατά το χρόνο κατακύρωσης των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού (ΣΤ΄ Κλιμ. 81, 223/2015). (...) Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω η ελεγχόμενη διαδικασία δεν είναι νόμιμη και ως εκ τούτου κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο σχεδίων συμβάσεων.
ΕλΣυν.Τμ.4(ΚΠΕ)/69/2014
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ: Με τα δεδομένα αυτά .., το Νοσοκομείο μη νομίμως προέβη στην ανάθεση των ανωτέρω προμηθειών, καθότι: α) η παράλειψη δημοσίευσης του κριτηρίου κατακύρωσης των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού αποτελεί ουσιώδη παραβίαση της αρχής της τυπικότητας που διέπει τη διαγωνιστική διαδικασία..β) ως προς την κατακύρωση στην εταιρεία «..» της προμήθειας των αντιδραστηρίων,μη νομίμως ελήφθησαν υπόψη οι τιμές που προσέφερε η ίδια ως άνω εταιρεία σε προηγούμενη (βάσει των προσκομισθέντων τιμολογίων) σύμβαση προμήθειας, ως συγκριτικό στοιχείο δυνάμενο να δικαιολογήσει την κατακύρωση στην ίδια του αποτελέσματος του διαγωνισμού..γ) μη νομίμως προέβη η αναθέτουσα αρχή σε επαύξηση της κατακυρωθείσας δαπάνης προμηθειών, καθόσον τη δυνατότητα αυτή η αναθέτουσα αρχή την διαθέτει και δύναται να την ασκήσει μόνο κατά το χρόνο κατακύρωσης...Πλην όμως, το Κλιμάκιο, συνεκτιμώντας την άμεση και κατεπείγουσα ανάγκη του Νοσοκομείου προς προμήθεια των ανωτέρω ειδών κατά τον κρίσιμο χρόνο, κρίνει ότι τα όργανα του Νοσοκομείου δεν ενήργησαν στην προκειμένη περίπτωση με πρόθεση καταστρατήγησης των κείμενων διατάξεων αλλά για την προάσπιση του αγαθού της δημόσιας υγείας..(ΣΥΓΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΝΗ)
ΕΣ/ΤΜ.6/780/2011
Προμήθεια αντιδραστηρίων. ζητείται παραδεκτώς η ανάκληση της 98/2010 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή των μεταξύ του αιτούντος Γενικού Νοσοκομείου ....με αντικείμενο την προμήθεια αντιδραστηρίων (..) Από τα στοιχεία του φακέλου όμως δεν αποδεικνύεται ότι τα απόντα τακτικά μέλη της επιτροπής (…) κλήθηκαν να παραστούν στις επίμαχες συνεδριάσεις της με κάποιο από τους προαναφερόμενους νόμιμους τρόπους ή ότι δεν κλήθηκαν, διότι συνέτρεχε κάποιος από τους προαναφερόμενους ειδικούς λόγους, για τους οποίους δεν απαιτείται πρόσκληση. Με τα δεδομένα δε αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα κρίνει πώς ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε ότι η επιτροπή του διαγωνισμού κατά τις συνεδριάσεις της τόσο στο στάδιο της αξιολόγησης των τεχνικών όσο και στο στάδιο αξιολόγησης των οικονομικών προσφορών δεν συνεδρίασε με νόμιμη σύνθεση ... με συνέπεια να είναι μη νόμιμες, λόγω παράβασης ουσιώδους τύπου, και οι επακολουθήσασες σχετικές αποφάσεις του ΔΣ του Νοσοκομείου.(..) η προσβαλλόμενη διακήρυξη τυγχάνει μη νόμιμη … διότι, ευνοεί τα προϊόντα που παράγει και διανέμει παγκοσμίως η … και ευνοούν την κατακύρωση του διαγωνισμού στην διανομέα των προϊόντων και θυγατρική της στην Ελλάδα “….”, αποκλείοντας ταυτόχρονα όλους τους λοιπούς συμμετέχοντες στην ελληνική αγορά οικονομικούς φορείς»(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε ότι μη νομίμως το ΔΣ του Νοσοκομείου προέβη στην κατακύρωση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού (στις 1.7.2010) προτού η αρμόδια επιτροπή προβεί στον έλεγχο των δικαιολογητικών κατακύρωσης του άρθρου 6 παρ. 2 του π.δ. 118/2007 (7.9.2010), μετά τον οποίο και επί τη βάσει του δεν εκδόθηκε νέα κατακυρωτική απόφαση. (Δεν ανακαλει την 98/2010 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου)