Ειδικότερα, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να προσφύγουν στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης όταν, πλην άλλων, για λόγους κατεπείγοντος, οφειλόμενου σε απρόβλεπτες περιστάσεις, αδυνατούν να τηρήσουν τις προθεσμίες που απαιτούνται για τη διενέργεια ανοικτού ή κλειστού διαγωνισμού. Η κρίση για το απρόβλεπτο των περιστάσεων γίνεται κατά περίπτωση και αναλόγως των συντρεχουσών περιστάσεων. Το απρόβλεπτο γεγονός είναι ανεξάρτητο της βούλησης της αναθέτουσας αρχής, αλλά ενδέχεται να οφείλεται στη βούληση άλλων φορέων που εμπλέκονται στην εκτέλεση του έργου (Πράξεις VI Τμήματος 7 και 179/2006, 98 και 139/2005). Συνεπώς, η έννοια των απροβλέπτων περιστάσεων λαμβάνει υπόψη της την ιδιαίτερη φύση των σχέσεων μεταξύ αφενός της αναθέτουσας αρχής και του αναδόχου με τον οποίο υπογράφηκε η αρχική σύμβαση, αφετέρου τη σχέση της αναθέτουσας αρχής με άλλους φορείς που εμπλέκονται στο έργο (Πράξεις VI Τμήματος 34, 35 και 46/2004). Εξ άλλου, σε περίπτωση κατά την οποία η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απ’ ευθείας ανάθεσης τίθεται υπό τον ερμηνευικό μανδύα της παράτασης/ανανέωσης της κύριας σύμβασης, τούτη, εφ’ όσον δεν βρίσκει νόμιμο έρεισμα στη διακήρυξη του αρχικού διαγωνισμού, δεδομένου ότι τα προβλεπόμενα στην τελευταία χρονικά όρια ισχύος της οικείας σύμβασης έχουν ήδη εξαντληθεί, βρίσκεται εκτός των ακραίων νομίμων συμβατικών ορίων, ισοδυναμεί δε κατ’ ουσίαν με απ’ ευθείας ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών, χωρίς να συντρέχουν οι απαιτούμενες προς τούτο προϋποθέσεις, με αποτέλεσμα να καταστρατηγείται η νόμιμη διαδικασία ανάθεσης μέσω διαγωνισμού και να πλήττεται ο ελεύθερος ανταγωνισμός.

Αύξηση του ποσού της απ’ ευθείας ανάθεσης του άρθρου 6 § 1 του Ν. 1514/85.

 

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με  δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι  τα ως άνω δύο δημοτικά έργα αποτελούν ως εκ της φύσεως, του αντικειμένου και της λειτουργίας τους ενιαίο δημοτικό έργο, καθόσον τα έργα αυτά, για τα οποία συντάχθηκαν όμοιες τεχνικές εκθέσεις – μελέτες, περιλαμβάνουν όμοιες εργασίες, ανατέθηκαν την ίδια ημερομηνία και  εκτελούνται ταυτόχρονα στο ίδιο δημοτικό διαμέρισμα. Κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η κατάτμηση του ενιαίου αυτού έργου σε δύο επιμέρους έργα, με σκοπό την αποφυγή διενέργειας δημόσιου ανοικτού διαγωνισμού και την προσφυγή στη διαδικασία της απ’ ευθείας ανάθεσης, δεδομένου ότι ο προϋπολογισμός καθενός εξ αυτών ναι μεν δεν υπερβαίνει το ποσό των 10.271,46 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), που τίθεται από τις προαναφερόμενες διατάξεις, ως όριο για την απ’ ευθείας ανάθεση έργου σε εργοληπτική επιχείρηση, πλην όμως ο προϋπολογισμός της συνολικής τους δαπάνης ανέρχεται στο ποσό των 20.447,15 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.) που υπερβαίνει το προαναφερόμενο όριο της απ’ ευθείας ανάθεσης. Τέλος, η απευθείας ανάθεση των ανωτέρω έργων δεν βρίσκει νόμιμο έρεισμα ούτε στη διάταξη του άρθρου 9 παρ.2 εδ.β΄του π.δ/τος 171/1987, καθόσον δεν αποδεικνύεται από τα στοιχεία του φακέλου η συνδρομή επείγουσας ανάγκης οφειλόμενης σε απρόβλεπτα γεγονότα, που να δικαιολογεί την απόκλιση από τη διενέργεια του τακτικού διαγωνισμού. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και ως εκ τούτου αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν

Εκπόνηση μελέτης βιολογικής καταπολέμησης του έλκους της καστανιάς. Απ’ ευθείας ανάθεση στο ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. Επιτρεπτό.Τα άρθρα 6 της οδηγίας 92/50 και του ΠΔ 346/98 επιτρέπουν την απ’ ευθείας ανάθεση στο ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε. – Ι.Δ.Ε. Θεσ/νίκης, της εκπόνησης μελέτης βιολογικής καταπολέμησης της ασθένειας του έλκους της καστανιάς (δημόσια σύμβαση παροχής υπηρεσιών μεταξύ αναθετουσών αρχών μη υπαγομένη στους περιορισμούς των διαδικασιών ανάθεσης αυτών των νομοθετημάτων), όπως και γενικά δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών για την εκτέλεση από το Ίδρυμα αυτό ειδικών έργων και εργασιών καθώς και για την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών, σχετικών με το επιστημονικό αντικείμενο και τις ερευνητικές του δραστηριότητες, με την επιφύλαξη της εξέτασης κάθε συγκεκριμένης περίπτωσης χωριστά. Εναλλακτικά, το άρθρο 11 παρ.3 στοιχ.β’ της οδηγίας 92/50, το άρθρο 9 παρ.3 στοιχ.β’ του ΠΔ 346/98, καθώς και το άρθρο 83 παρ.3 στοιχ.β’ Ν 2362/95, επιτρέπουν την απ’ ευθείας ανάθεση της συγκεκριμένης μελέτης στο ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε., υπό την προϋπόθεση ότι συντρέχουν πράγματι οι εκτιθέμενοι στο ερώτημα τεχνικοί λόγοι μοναδικότητάς του έναντι των εν δυνάμει ανταγωνιστών του στην Ελλάδα και διεθνώς, διαπίστωση που εμπίπτει στην αποκλειστική ευθύνη της ερωτώσας υπηρεσίας.

Δεν είναι νόμιμος ο επιμερισμός της απαιτούμενης συνολικής ποσότητας των ζητούμενων όμοιων ή ομοειδών αγαθών του αυτού φορέα σε περισσότερες μικρότερες ποσότητες ή σε μερικότερες κατηγορίες και η εν συνεχεία απ’ ευθείας ανάθεση των αντίστοιχων τμηματικών προμηθειών, εντός του αυτού έτους, με βάση το ύψος της δαπάνης που προκύπτει από την κατάτμηση της συνολικής δαπάνης, καθόσον όπως πάγια δέχεται το Δικαστήριο τούτο, με τον τρόπο αυτό επιχειρείται κατά περιγραφή των οικείων διατάξεων, να μην τηρηθεί η οριζόμενη απ’ αυτές διαδικασία της διενέργειας ενιαίου τακτικού ή πρόχειρου, κατά περίπτωση, διαγωνισμού

Προγραμματικές Συμβάσεις. Για να συναφθεί έγκυρη προγραμματική σύμβαση μεταξύ Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Ν.Π.Δ.Δ. θα πρέπει ο επιδιωκόμενος με την σύμβαση σκοπός να είναι σχετικός με τον, σύμφωνα με το καταστατικό του, σκοπό του Ν.Π.Δ.Δ.«….Πρέπει να θεωρείται επίσης αυτονόητο ότι ο Θεσμός των προγραμματικών συμβάσεων νομοθετήθηκε για την εξοικονόμηση και όχι για την διάθεση πόρων, πράγμα που σημαίνει ότι οι προγραμματικές συμβάσεις δεν είναι χρηματοδοτικός μηχανισμός…» « …Περαιτέρω η προγραμματική σύμβαση δεν μπορεί να λειτουργεί ως μηχανισμός απ΄ευθείας αναθέσεως έργων, προμηθειών, εργασιών κλπ..».

Τροποποίηση της υπ’ αρ. 3015811/2663/2010 κοινής υπουργικής απόφασης «Καθορισμός μέτρων ελέγχου και κυρώσεων για την εκτέλεση του αριθ. 1272/2008/ΕΚ κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου.» (Β’ 1410), ώστε να συμπεριληφθεί το Κέντρο Δηλητηριάσεων στους εθνικούς Αρμόδιους φορείς για την απ’ ευθείας πρόσβαση με ασφαλή τρόπο στην βάση δεδομένων που δημιουργείται στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 45 του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1272/2008 και του Κανονισμού (ΕΕ)542/2017.

ΟΤΑ.Απευθείας ανάθεση μελετών.Η ανάθεση μελετών για λογαριασμό των Δήμων διέπεται κατ΄αρχήν από τις διατάξεις του ν. 3316/2005, με τις οποίες ρυθμίστηκε το πλαίσιο ανάθεσης των μελετών όλων εν γένει των αναθετουσών αρχών. Στο γενικό αυτό ρυθμιστικό πλαίσιο εισήχθη, με τη μεταγενέστερη διάταξη του άρθρου 269 παρ. 3 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, μία εξαίρεση αναφορικά με την ανάθεση από τους Δήμους και Κοινότητες μελετών με πολύ μικρό οικονομικό αντικείμενο. Συγκεκριμένα, επιτρέπεται σε Ο.Τ.Α. Α΄ βαθμού (Δήμους ή Κοινότητες) με απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής ή του Κοινοτικού Συμβουλίου, η απ΄ευθείας ανάθεση εκπόνησης μελέτης σε ιδιώτη μελετητή, ο οποίος επιλέγεται χωρίς δεσμεύσεις από τις τάξεις των πτυχίων κατά παρέκκλιση των διατάξεων της ισχύουσας νομοθεσίας που διέπουν τη διαδικασία επιλογής μελετητή (εν προκειμένω του ν. 3316/2005), εφόσον η προεκτιμώμενη αμοιβή της μελέτης αυτής δεν υπερβαίνει ένα χρηματικό όριο ήτοι ποσοστό 30% του εκάστοτε ισχύοντος ορίου μέχρι του οποίου μπορεί να λαμβάνει μέρος στις διαδικασίες ανάθεσης μελετών μελετητής με πτυχίο Α΄ τάξης.

α) Για να υπαχθεί στο τέλος διαφήμισης υπέρ Ο.Τ.Α. συγκεκριμένη δαπάνη διαφήμισης, θα πρέπει η διαφημιστική ενέργεια να προσομοιάζει με τις αναφερόμενες στο στοιχείο α’ της κατηγορίας Δ’ της παρ.1 άρθρου 15 του από 24.9/20.10.1958 Β. Δ/τος. β) Για να ενταχθεί στην έννοια της διαφήμισης της παρ.β’ της ως άνω αναφερόμενης κατηγορίας Δ’ συγκεκριμένη διαφημιστική ενέργεια, θα πρέπει να είναι σχετική με λειτουργία εμπορικού καταστήματος. γ) Η διαφημιστική δαπάνη για προβολή προϊόντων σε ενδυμασίες αθλητών και λοιπά αναγνωρίσιμα πρόσωπα υπόκειται στο τέλος διαφήμισης υπέρ Ο.Τ.Α. δ) Η δαπάνη για επικοινωνιακό υλικό μη διατιθέμενο απ’ ευθείας στο κοινό δεν υπόκειται σε τέλος διαφήμισης.

Οι προμήθειες των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου, ακόμη και όταν δεν εντάσσονται στο Ενιαίο Πρόγραμμα Προμηθειών, διέπονται από τις διατάξεις του ν. 2286/1995 και την προαναφερθείσα κατ' εξουσιοδότηση αυτού εκδοθείσα Π1/7446/14-1-2002 απόφαση του Υφυπουργού Ανάπτυξης, σύμφωνα με την οποία, για την εξεύρεση του χρηματικού ορίου, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση προμήθειας, λαμβάνεται υπόψη η κατά κωδικό αριθμό είδους του αρχείου ειδών του Υπουργείου Ανάπτυξης, δαπάνη (βλ. πρ. IV Τμ. 79/2003, 116/2001). Επειδή, όμως, η ανωτέρω κατηγοριοποίηση των ειδών ενδέχεται να άγει σε καταστρατηγήσεις, προς το σκοπό αποφυγής διενέργειας πρόχειρου ή τακτικού, κατά περίπτωση, διαγωνισμού, γίνεται παγίως δεκτό από το Δικαστήριο τούτο ότι, εφόσον πρόκειται για όμοια ή ομοειδή, κατά τη φύση του πράγματος και την αντίληψη των συναλλαγών, αγαθά, η υπέρβαση ή μη του ορίου, μέχρι του οποίου χωρεί προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, κρίνεται με βάση τη συνολικώς (αθροιστικώς) απαιτούμενη για την προμήθεια τέτοιων ειδών ετήσια δαπάνη (βλ. πρ. IV Τμ. 28 και 29/1997, 91/2000, 12 και 13/2001, 79/2003, 120/2005, 139/2006), ανεξάρτητα από το βαρυνόμενο Κ.Α.Ε.(βλ. πρ. IV Tμ. 8/2007) . Απαγορεύεται επομένως ο επιμερισμός τέτοιων αγαθών σε μικρότερες ποσότητες ή μερικότερες κατηγορίες και στη συνέχεια η χωριστή διενέργεια περισσότερων απευθείας αναθέσεων ή πρόχειρων διαγωνισμών, με βάση το ύψος κάθε μερικότερης δαπάνης, που προκύπτει από την κατάτμηση της συνολικής δαπάνης, καθόσον με την τμηματική ανάθεση των όμοιων/ομοειδών αγαθών καταστρατηγείται η θεμελιώδης αρχή της νομοθεσίας περί δημοσίων συμβάσεων, που είναι η διενέργεια διαγωνισμού (βλ. Πράξεις IV Τμ. 12, 31, 116/2001, 26, 203, 212/2003, 75, 60, 180/2004, 64, 124, 129/2005, 20, 117/2006, 8, 24/2007 κ.ά.). Περαιτέρω, είναι επιτρεπτή η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, εφόσον συντρέχουν λόγοι επείγουσας ανάγκης, που οφείλεται σε αυταπόδεικτα απρόβλεπτες καταστάσεις. Κατά πάγια δε νομολογία του Τμήματος, οι απρόβλεπτες περιστάσεις πρέπει να συναρτώνται με εξαιρετικά και ασυνήθη γεγονότα, τα οποία σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να απορρέουν από ευθύνη της αναθέτουσας αρχής και αντικειμενικά δεν ήταν δυνατό να προβλεφθούν κατά τον προγραμματισμό των σχετικών υπηρεσιών, παρά την επίδειξη της ενδεδειγμένης επιμέλειας και προσοχής από την αναθέτουσα αρχή. Επίσης, από τη φύση της απόφασης για την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της διαπραγμάτευσης, επιβάλλεται να περιέχει κάθε φορά πλήρη και σαφή αιτιολογία περί της συνδρομής των προϋποθέσεων για την εφαρμογή της, η δε κρίση της αναθέτουσας αρχής περί της συνδρομής των ανωτέρω περιστάσεων υπόκειται, ως νομική, σε πλήρη έλεγχο ορθής εκτίμησης και χαρακτηρισμού από το Δικαστήριο. (βλ. ενδεικτικά Πράξεις 5, 22, 50/2007, 57, 113, 117, 139/2006 IV Τμήματος Ελ. Συν.).