ΕλΣυν.Τμ.4(ΚΠΕ)/255/2015
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Με τα δεδομένα αυτά και όσα ήδη εκτέθηκαν στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο από την Επίτροπο λόγο, μη νομίμως ανατέθηκαν οι επίμαχες υπηρεσίες με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης. Ειδικότερα, η από 1.10.2014 σύμβαση μεταξύ του Νοσοκομείου και της φερόμενης ως δικαιούχου του χρηματικού εντάλματος εταιρείας και ανεξαρτήτως του τίτλου αυτής «Ανανέωση σύμβασης 03/10» δεν συνιστά νόμιμη παράταση ισχύος της αρχικής (από 10.8.2012) σύμβασης μεταξύ του Νοσοκομείου και της εταιρείας «….», αφενός διότι τέτοια παράταση δεν προβλεπόταν από συμβατικό όρο της αρχικής σύμβασης, αφετέρου διότι η σύμβαση αυτή είχε λήξει οριστικά, παρελθόντος και του χρόνου της μονομερούς παράτασης αυτής, ήδη από τις 9.8.2014. Αντιθέτως, πρόκειται για αυτοτελή και ανεξάρτητη της προηγούμενης συμβατικής σχέσης των μερών, απευθείας ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών, η οποία είναι μη νόμιμη, το μεν διότι η ετήσια δαπάνη για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες διαχείρισης επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων υπερβαίνει κατά πολύ το όριο των 20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., μέχρι του οποίου επιτρέπεται η άνευ ειδικών λόγων προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία, το δε διότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή μη οφειλόμενων σε υπαιτιότητα των αρμοδίων οργάνων του φορέα έκτακτων περιστάσεων. Ειδικότερα, ενόψει και του ότι οι επίμαχες υπηρεσίες είναι πάγιες και διαρκείς, ήταν δε εκ των προτέρων γνωστός ο χρόνος λήξης της αρχικής σύμβασης και του δικαιώματος προαίρεσης αυτής, το Νοσοκομείο ούτε προβάλλει ούτε αποδεικνύει ότι η απευθείας ανάθεση των υπηρεσιών κατέστη αναγκαία λόγω έκτακτων και μη δυνάμενων να προβλεφθούν γεγονότων και δεν οφείλεται σε πλημμελή προγραμματισμό των αναγκών του. Ειδικότερα, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η διενέργεια διαγωνισμού για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών είχε ενταχθεί ήδη στο ΠΠΥΥ 2012, στο έγγραφο επανυποβολής όμως δεν γίνεται καμία μνεία αναφορικά με τους λόγους που κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια και ολοκλήρωση του οικείου διαγωνισμού. Αντιθέτως, το Νοσοκομείο περιορίζεται στην αναφορά ότι αντίστοιχος επόμενος διαγωνισμός των επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων έχει ενταχθεί στο ΠΠΥΥ 2014, χωρίς όμως να εκτίθενται συγκεκριμένοι λόγοι αναγόμενοι εκτός της σφαίρας ευθύνης των αρμοδίων οργάνων του που δεν επέτρεψαν ούτε καν τη διενέργεια του διαγωνισμού αυτού. Ειδικότερα, αλυσιτελώς επικαλείται το Νοσοκομείο ότι με έγγραφά του έχει διαβιβάσει στην Επιτροπή Προμηθειών Υγείας πρακτικά τεχνικών προδιαγραφών για διαγωνιστικές διαδικασίες για την υλοποίηση του ΠΠΥΥ 2014 και δεν έχει λάβει έγκριση από την Επιτροπή Προμηθειών Υγείας, η μη έγκριση δε των τεχνικών προδιαγραφών είναι η αιτία μη διενέργειας των οικείων διαγωνισμών. Τούτο διότι όλα τα επικαλούμενα έγγραφα (17012/22.5.2015 για την «υπηρεσία σίτισης των ασθενών και του εφημερεύοντος προσωπικού», 17640/27.5.2015 για τις «υπηρεσίες συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης πνευματικού ταχυδρομείου», 18641/5.6.2015 για τις «υπηρεσίες συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων», 25456/30.7.2015 για την «προμήθεια οξυγόνου και ιατρικών αερίων»), ανεξαρτήτως του ότι είναι πολύ μεταγενέστερα της επίμαχης ανάθεσης, δεν αφορούν τις επίμαχες υπηρεσίες, αντιθέτως, εμμέσως συνομολογείται από το Νοσοκομείο ότι και το ίδιο δεν έχει μεριμνήσει καν για την αποστολή των τεχνικών προδιαγραφών προς έγκριση. Περαιτέρω, το Νοσοκομείο προκειμένου να δικαιολογήσει την αναπροσαρμογή του τιμήματος επικαλείται ως συγκριτικά στοιχεία συμβάσεις που έχει συνάψει η ίδια η φερόμενη ως δικαιούχος του χρηματικού εντάλματος εταιρεία «….» με άλλα νοσοκομεία.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕλΣυν.Τμ.4(ΚΠΕ)/71/2016
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:1) Κατά τον βασίμως προβαλλόμενο από την Επίτροπο πρώτο λόγο διαφωνίας, μη νομίμως παρασχέθηκαν οι επίμαχες υπηρεσίες ποσού 433.884,02 ευρώ χωρίς να προηγηθεί ο επιβαλλόμενος από τις διατάξεις του π.δ 60/2007 ανοικτός διαγωνισμός, το μεν διότι ακόμη και αυτή η μηνιαία δαπάνη για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες καθαριότητας υπερβαίνει το κοινοτικό όριο των 209.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., το δε διότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή μη οφειλόμενων σε υπαιτιότητα των αρμοδίων οργάνων του φορέα, εκτάκτων και απρόβλεπτων περιστάσεων. Αντιθέτως, από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν αποδεικνύεται ότι από τις 30.6.2013 –οπότε έληξε η αρχική διάρκεια της από 1.7.2011 σύμβασης- δεν κατέστη δυνατή η προκήρυξη και διενέργεια διαγωνισμού για την κάλυψη των παγίων και εκ των προτέρων γνωστών αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες καθαριότητας. Συναφώς το Νοσοκομείο και χωρίς καμία αναφορά σε προγενέστερα ΠΠΥΥ (επισημαίνεται ότι ακόμη και στο πλαίσιο υλοποίησης του ΠΠΥΥ 2010 είναι δυνατή η κατακύρωση διαγωνισμού έως τις 30.6.2016 βάσει της 5108/2015, (Β΄ 3008/2015) απόφασης του Υπουργού Υγείας), αναφέρει ότι στο πλαίσιο υλοποίησης του ΠΠΥΥ 2013 και μολονότι είχε οριστεί ως καταληκτική ημερομηνία για την δημοσίευση της διακήρυξης η 31.12.2014, τα αρμόδια όργανά του διαβίβασαν τις τεχνικές προδιαγραφές προς έγκριση στην Ε.Π.Υ. το πρώτον στις 4.11.2014, εν συνεχεία δε λόγω της μη έγκαιρης έγκρισης των τεχνικών προδιαγραφών ο διαγωνισμός δεν προκηρύχθηκε. Ωστόσο, οι περιστάσεις αυτές και ιδίως η καθυστερημένη διαβίβαση των τεχνικών προδιαγραφών προς έγκριση στην Ε.Π.Υ. δεν αποδεικνύουν ότι ακόμη και στο πλαίσιο υλοποίησης του ΠΠΥΥ 2013 η μη διενέργεια διαγωνισμού δεν ανάγεται στη σφαίρα ευθύνης των οργάνων του Νοσοκομείου. Περαιτέρω, μόνος ο ορισμός του Νοσοκομείου «….» με την 9944/12.3.2015 απόφαση της 1ης Υ.ΠΕ. ως φορέα διενέργειας του ενιαίου διαγωνισμού για την κάλυψη των αναγκών των Νοσοκομείων αρμοδιότητάς της στο πλαίσιο υλοποίησης του ΠΠΥΥ 2014 και η μη ολοκλήρωση του οικείου διαγωνισμού δεν συνιστά απρόβλεπτο γεγονός μη αναγόμενο στη σφαίρα ευθύνης των οργάνων του Νοσοκομείου. Τούτο διότι δεν προβάλλεται ότι τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου απέστειλαν εγκαίρως τις απαιτούμενες τεχνικές προδιαγραφές στο Νοσοκομείο «…», ούτε ότι εν συνεχεία όχλησαν το Νοσοκομείο αυτό ή την εποπτεύουσα Υγειονομική Περιφέρεια για τη διενέργεια του διαγωνισμού. (..)
ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυν./Τμ.4/40/2016
ΕΣ/ΚΛ.ΤΜ.4/53/2017
Αμοιβή για την παροχή υπηρεσιών διαχείρισης (μεταφοράς – αποτέφρωσης) των Επικίνδυνων Ιατρικών Αποβλήτων.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:i. Η αξία των υπηρεσιών που απαιτούνται για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου αναφορικά με τη διαχείριση των επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων, αναγόμενη σε ετήσια βάση, υπερβαίνει το κατά τον κρίσιμο χρόνο ισχύον όριο των 209.000 ευρώ για την υπαγωγή στο πεδίο εφαρμογής του π.δ. 60/2007. Ειδικότερα, η εγκριθείσα στο πλαίσιο του ΠΠΥΥ 2014 δαπάνη για την παροχή υπηρεσιών διαχείρισης επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων ανέρχεται στο συνολικό ποσό των 609.756,10 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.). Επιπροσθέτως, η εντελλόμενη δαπάνη για την παροχή των υπηρεσιών διαχείρισης των επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων αμιγώς μολυσματικού και τοξικού χαρακτήρα ανήλθε βάσει των ανωτέρω αναφερόμενων αναθέσεων για το χρονικό διάστημα ενός τριμήνου, δηλαδή από 1.4.2016 έως 30.6.2016, στο ποσό των 80.000 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), ενώ από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι και για το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα έως και την επανυποβολή του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος στις 9.2.2017 δεν είχε ολοκληρωθεί ανοικτός διαγωνισμός και συνεπώς η συνολική δαπάνη για την παροχή υπηρεσιών διαχείρισης επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων για το χρονικό διάστημα αυτό υπερέβη κατά πολύ το ποσό των 209.000 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.). Συνακόλουθα, μη νομίμως ανατέθηκαν οι επίμαχες υπηρεσίες με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία, δεδομένου ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις επιτρεπτής προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία, που τίθενται από τις διατάξεις του άρθρου 25 του π.δ. 60/2007.(...)Σε κάθε περίπτωση, και ανεξαρτήτως του ότι κατά τα κριθέντα με την 32/2016 Πράξη του IV Τμήματος, το Νοσοκομείο δεν απέδειξε ότι συνέτρεξαν απρόβλεπτες περιστάσεις που δεν επέτρεψαν τη διενέργεια ανοικτής διαγωνιστικής διαδικασίας και την ανάδειξη αναδόχου ήδη στο πλαίσιο των ΠΠΥΥ 2012 και 2013, ακόμη και στο πλαίσιο υλοποίησης του ΠΠΥΥ 2014 το Νοσοκομείο δεν απέδειξε ότι προέβη αμελλητί σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για τη διενέργεια διαγωνισμού. (...)Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες και τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/123/2018
Παροχή υπηρεσιών διαχειρίσεως επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων (...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: Από τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής και ειδικότερα, από το 15922/31.3.2017 τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών για την επεξεργασία 5.220 κιλών επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων αμιγώς μολυσματικού χαρακτήρα, την 20497/1.2.2017 βεβαίωση της φερόμενης ως δικαιούχου σχετικώς με την επεξεργασία 5.220 κιλών επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων αμιγώς μολυσματικού χαρακτήρα κατά το χρονικό διάστημα από 3.1.2017 έως 31.1.2017 και το Πρωτόκολλο Παραλαβής με ημερομηνία 31.3.2017, στο οποίο βεβαιώνεται η παροχή των υπηρεσιών που αναφέρονται στο 15922/31.3.2017 τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών, προκύπτει ότι οι επίμαχες υπηρεσίες διαχειρίσεως αποβλήτων παρασχέθηκαν εντός του χρονικού διαστήματος από 3.1.2017 έως 31.1.2017. Τούτο άλλωστε συνομολογείται και από το ίδιο το Νοσοκομείο, το οποίο αναφέρει ότι στην από 24.3.2017 σύμβαση «έχουν ενταχθεί» εκ παραδρομής και τιμολόγια που αφορούν υπηρεσίες που παρασχέθηκαν σε προγενέστερο της υπογραφής της εν λόγω συμβάσεως χρονικό διάστημα. Δοθέντος όμως ότι η εν λόγω σύμβαση ισχύει από την υπογραφή της, οι υπηρεσίες αυτές, οι οποίες παρασχέθηκαν πριν από την έναρξη της ισχύος της, δεν δύνανται να περιληφθούν νομίμως στο αντικείμενο αυτής, ενώ, σε κάθε περίπτωση, η σύμβαση αυτή δεν θα μπορούσε να έχει αναδρομική ισχύ (βλ. σκεψ. ΙΙΙ), όπως βασίμως προβάλλεται από τη διαφωνούσα Επίτροπο. Περαιτέρω, βασίμως επίσης προβάλλεται, έστω και με διαφορετική εν μέρει αιτιολογία, ότι οι επίμαχες υπηρεσίες μη νομίμως ανατέθηκαν στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία με απευθείας ανάθεση. Και τούτο, διότι η εκτιμώμενη αξία των εν λόγω υπηρεσιών, οι οποίες έχουν περιοδικό χαρακτήρα, υπολογιζόμενη σε βάση δωδεκαμήνου, σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις της διάταξης του άρθρου 6 παρ. 11 του νόμου 4412/2016 για τις συμβάσεις υπηρεσιών περιοδικού χαρακτήρα (βλ. σκ. ΙΙ), υπερβαίνει τόσο το ποσό των 20.000 ευρώ (η δαπάνη της από 16.3.2016 επτάμηνης συμβάσεως ανερχόταν σε 58.240,00 ευρώ άνευ Φ.Π.Α.), μέχρι του οποίου επιτρέπεται η, άνευ ειδικών λόγων, προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας αναθέσεως, όσο και το ποσό των 60.000 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται προσφυγή στη διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού, ενώ περαιτέρω, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των σχετικών αναγκών του Νοσοκομείου. Ειδικότερα, η μη διενέργεια ενιαίων διαγωνισμών στο πλαίσιο των ΠΠΥΥ 2012 και ΠΠΥΥ 2013, από το ορισθέν προς τούτο Π.Γ.Ν. ΑΧΕΠΑ δεν συνιστά απρόβλεπτη περίσταση, αλλά ανάγεται στη σφαίρα ευθύνης των υπηρεσιών υγείας, στις οποίες περιλαμβάνονται, ενόψει της ενότητας της Διοικήσεως, τόσο οι υπηρεσίες που είναι αρμόδιες να προγραμματίζουν κεντρικά και να διενεργούν τις σχετικές διαδικασίες αναθέσεως όσο και οι νοσοκομειακές μονάδες για λογαριασμό των οποίων υλοποιούνται οι διαδικασίες αυτές. Ως εκ τούτου, τα όργανα του Νοσοκομείου δεν δύνανται να επικαλεστούν τις ενέργειες ή παραλείψεις τρίτων δημόσιων φορέων, προκειμένου να δικαιολογήσουν την προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως (πρβλ. Ελ.Συν. IV Tμ 57/2017 όπου και μειοψηφία, ΚΠΕΔ στο IV Τμ. 10/2017, 176, 125, 111, 110, 92, 71, 41/2016, 147, 134, 105, 65/2015, 174, 68, 56/2014). Επίσης, ανεξαρτήτως των ανωτέρω, το Νοσοκομείο, σε κάθε περίπτωση, δεν αποδεικνύει ότι δεν συντρέχει υπαιτιότητα αυτού για τη μη διενέργεια διαγωνισμού και τη συστηματική προσφυγή σε απευθείας αναθέσεις για μακρό διάστημα. Συγκεκριμένα, δεν προκύπτει ότι όχλησε τους αρμόδιους φορείς αναφορικά με τη μη υλοποίηση των προβλεπόμενων στα Π.Π.Υ.Υ. 2012 και 2013 διαγωνισμών, ενώ όσον αφορά το ΠΠΥΥ 2014, μολονότι είχε οριστεί το ίδιο ως φορέας διενέργειας του σχετικού διαγωνισμού (βλ. σχ. την 421/24.3.2015 απόφαση του Διοικητού της 4ης Υ.ΠΕ. Μακεδονίας και Θράκης), ο διαγωνισμός αυτός διενεργήθηκε με μεγάλη καθυστέρηση (στις 20.10.2017).
ΕλΣυν.Κλ.Τμ.4/133/2016
Παροχή υπηρεσιών φύλαξης:..Κατά τον βασίμως προβαλλόμενο από την Επίτροπο πρώτο λόγο διαφωνίας, μη νομίμως ανατέθηκαν οι επίμαχες υπηρεσίες απευθείας στη φερόμενη ως δικαιούχο του χρηματικού εντάλματος εταιρεία, το μεν διότι η εκτιμώμενη σε ετήσια βάση δαπάνη του Νοσοκομείου για την κάλυψη των αναγκών του σε υπηρεσίες φύλαξης (μηνιαία δαπάνη της επίμαχης σύμβασης 6.680,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. Χ 12 μήνες = 80.160,00 ευρώ πλέον Φ.Π.Α.) υπερβαίνει το ποσό των 20.000 ευρώ χωρίς ΦΠΑ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η, άνευ ειδικών λόγων, προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία, το δε διότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή εκτάκτων και απρόβλεπτων περιστάσεων, μη οφειλόμενων σε υπαιτιότητα των αρμοδίων οργάνων του φορέα και μη αναγόμενων στη σφαίρα ευθύνης της Διοίκησης, τα οποία κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια και ολοκλήρωση διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των παγίων και εκ των προτέρων γνωστών αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες φύλαξης. Συναφώς, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι στο πλαίσιο του ΠΠΥΥ 2013 είχε οριστεί φορέας διενέργειας του ενιαίου διαγωνισμού για την ανάθεση των υπηρεσιών φύλαξης το Γενικό Νοσοκομείο .., το οποίο όμως δεν ολοκλήρωσε το διαγωνισμό, χωρίς πάντως να προβάλλεται και να αποδεικνύεται ότι το ίδιο το Γενικό Νοσοκομείο … «..» απέστειλε εγκαίρως τις απαιτούμενες τεχνικές προδιαγραφές ή ότι όχλησε το Νοσοκομείο αυτό ή την εποπτεύουσα Υγειονομική Περιφέρεια και την Επιτροπή Προμηθειών Υγείας για την ολοκλήρωση του διαγωνισμού. Περαιτέρω, στο πλαίσιο του ΠΠΥΥ 2014 φορέας διενέργειας του ενιαίου διαγωνισμού έχει οριστεί το ίδιο το Γενικό Νοσοκομείο …, δεν αποδεικνύεται δε ότι προέβη εγκαίρως στις προσήκουσες ενέργειες για τη προκήρυξη διαγωνισμού. Σε κάθε περίπτωση, η επικαλούμενη αναγκαιότητα συντονισμού των επιμέρους Νοσοκομείων αρμοδιότητας της 4ης Υ.Πε., καθώς και της Επιτροπής Προμηθειών Υγείας ανάγεται στη σφαίρα ευθύνης των υπηρεσιών υγείας, στις οποίες περιλαμβάνονται, ενόψει της αρχής της ενότητας της Διοίκησης, τόσο οι υπηρεσίες που είναι αρμόδιες να προγραμματίζουν κεντρικά και να διενεργούν τις σχετικές διαδικασίες ανάθεσης όσο και οι νοσοκομειακές μονάδες για λογαριασμό των οποίων υλοποιούνται οι διαδικασίες αυτές. Ως εκ τούτου, τα όργανα του Νοσοκομείου δεν δύνανται να επικαλεστούν τις ενέργειες ή παραλείψεις τρίτων δημόσιων φορέων, προκειμένου να δικαιολογήσουν την προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης (Ε.Σ. Πρ. ΚΠ.ΕΔ IV Τμήμα 125, 111, 110, 92, 71, 41/2016).(..)Με βάση τα προεκτεθέντα, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕλΣυν.Τμ.4(ΚΠΕ)/125/2016
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:1) Κατά τον βασίμως προβαλλόμενο από την Επίτροπο πρώτο λόγο διαφωνίας, μη νομίμως ανατέθηκαν οι επίμαχες υπηρεσίες μετά τη διενέργεια ηλεκτρονικής διαπραγμάτευσης, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 191.740,00 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), χωρίς να προηγηθεί ο επιβαλλόμενος από τις διατάξεις του π.δ 60/2007 ανοικτός διαγωνισμός, το μεν διότι η δαπάνη αυτή –συναθροιζόμενη με την από 1.1.2016 δαπάνη ποσού 379.332,00 ευρώ για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες καθαριότητας- υπερβαίνει το κοινοτικό όριο των 209.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., το δε διότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή έκτακτων και απρόβλεπτων περιστάσεων, μη οφειλόμενων σε υπαιτιότητα των αρμοδίων οργάνων του φορέα, που κατέστησαν αδύνατη την προκήρυξη και διενέργεια διαγωνισμού για την ανάθεση των πάγιων και εκ των προτέρων γνωστών αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες καθαριότητας. Συναφώς, αβασίμως προβάλλει το Νοσοκομείο ότι, στο πλαίσιο υλοποίησης των ΠΠΥΥ 2012 και 2013, είχε οριστεί φορέας διενέργειας του ενιαίου διαγωνισμού για την ανάθεση των υπηρεσιών καθαριότητας το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείου ....., το οποίο «κίνησε τις σχετικές διαδικασίες αλλά δεν τις ολοκλήρωσε». Τούτο διότι για το μεν ΠΠΥΥ 2012 δεν αποδεικνύεται ότι η διαβίβαση των τεχνικών προδιαγραφών από το Γενικό Νοσοκομείο ..... στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο ..... στις 20.5.2014 υπήρξε πράγματι έγκαιρη, για δε το ΠΠΥΦΥ 2013 ούτε προβάλλεται ούτε αποδεικνύεται ότι εγκαίρως απεστάλησαν οι τεχνικές προδιαγραφές στο φορέα διενέργειας του διαγωνισμού, ώστε να θεωρηθεί ότι η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των διαγωνιστικών διαδικασιών βαρύνει πράγματι εξολοκλήρου το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείου ....., ενώ περαιτέρω ούτε προβάλλεται ούτε αποδεικνύεται ότι το Γενικό Νοσοκομείο ..... όχλησε τα αρμόδια όργανα του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου…, καθώς και της εποπτεύσουσας Διοίκησης της 4ης Υγειονομικής Περιφέρειας για την επίσπευση της διαγωνιστικής διαδικασίας. Επιπροσθέτως, στο πλαίσιο υλοποίησης του ΠΠΥΦΥ 2014, δεν αποδεικνύεται ότι συνέτρεξαν απρόβλεπτες περιστάσεις που κατέστησαν αδύνατη την έγκαιρη δημοπράτηση των επίμαχων υπηρεσιών από τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου. (..)2) Περαιτέρω, κατά τον ομοίως βασίμως προβαλλόμενο δεύτερο λόγο διαφωνίας, η τηρηθείσα τακτική ανάθεσης των επίμαχων διαδικασιών, μετά από δίμηνες διαπραγματεύσεις, με κατάτμηση της συνολικής δαπάνης που απαιτείται για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών της αναθέτουσας αρχής σε υπηρεσίες καθαριότητας και μολονότι είναι γνωστή στα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου η αβεβαιότητα κατακύρωσης του αποτελέσματος του ανοικτού διαγωνισμού εντός του έτους 2016 (δεδομένου ότι αυτός θα διενεργηθεί το πρώτον στις 4.11.2016), καταστρατηγεί τις διατάξεις περί προσυμβατικού ελέγχου από τον αρμόδιο σχηματισμό του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ενόψει του ότι η οικεία δαπάνη από 1.1.2016 έως 30.6.2016, συνολικού ποσού 568.998,00 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), υπερβαίνει ήδη το όριο των 500.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. άνω του οποίου απαιτείται η διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου από τον αρμόδιο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Μη ανακλητέα με την ΕΣ/ΤΜ.4/2/2017.
ΕλΣυν.Τμ.4/110/2011
Διαχείριση ιατρικών αποβλήτων:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν, το Τμήμα άγεται κατ’ αρχήν στην κρίση ότι η δεύτερη παράταση της Π53/2007 σύμβασης με την εταιρεία «...» δεν ήταν νόμιμη, καθόσον τέτοια δυνατότητα δεν προβλεπόταν από τη σύμβαση. Το ίδιο ισχύει και υπό την εκδοχή ότι η επίμαχη παράταση συνιστά, αυτοτελή και ανεξάρτητη της προηγούμενης συμβατικής σχέσης των μερών, απευθείας ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών στην ως άνω εταιρία, αφενός διότι η δαπάνη για τις ανατεθείσες υπηρεσίες και μόνο για το μήνα Φεβρουάριο έτους 2010 ανέρχεται στο ποσό των 64.992,10 ευρώ και, επομένως, υπερβαίνει όχι μόνο το όριο των 15.000,00 ευρώ σε ετήσια βάση, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η άνευ ειδικών λόγων προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία, αλλά και εκείνο των 45.000,00 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η διεξαγωγή πρόχειρου διαγωνισμού και αφετέρου διότι επείγουσα ανάγκη, η οποία να οφείλεται σε απρόβλεπτες περιστάσεις, δεν στοιχειοθετείται εν προκειμένω, αφού η μη έγκριση του ΠΠΥΥ έτους 2009 δεν στοιχειοθετεί απρόβλεπτο γεγονός, γεγονός δηλαδή που δεν ήταν δυνατόν, κατά τα διδάγματα της ανθρώπινης πείρας και λογικής, να προβλεφθεί. (..)το Τμήμα κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του νοσοκομείου προέβησαν στην παράταση – απευθείας ανάθεση της διαχείρισης των ιατρικών αποβλήτων αυτού χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων. Επομένως συντρέχει, κατά την κρίση του Τμήματος, συγγνωστή πλάνη που δικαιολογεί στην προκειμένη περίπτωση τη θεώρηση του επίμαχου εντάλματος, καθώς και των λοιπών, που τυχόν θα εκδοθούν για την ίδια αιτία και θα αφορούν την παροχή των αυτών υπηρεσιών από την ίδια ανάδοχο για το χρονικό διάστημα μέχρι την κοινοποίηση της παρούσας.(συγγνωστή πλάνη)
ΕΣ/Τμ.4(ΚΠΕ)43/2015
Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείο σε ιδιώτη για την παροχή υπηρεσιών διαχείρισης μηχανογραφικών προγραμμάτων ιατρικών εργαστηρίων, καθόσον διότι η απόφαση ανάληψης υποχρέωσης, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 21 του ν. 2362/1995 και του π.δ/τος 113/2010, εκδόθηκε σε χρόνο μεταγενέστερο της παροχής των επίμαχων υπηρεσιών και μετά την έκδοση του σχετικού τιμολογίου.
ΕλΣυν/Κλ.4(ΚΠΕ)116/2015
ΕΡΓΑΣΙΕΣ – ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή μέρους συμβατικού τιμήματος από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών διαχείρισης επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων αμιγώς μολυσματικού χαρακτήρα, καθόσον μη νομίμως οι ανωτέρω υπηρεσίες ανατέθηκαν απευθείας, διότι το τίμημα των υπηρεσιών αναγόμενο σε ετήσια βάση ως εκ του πάγιου και διαρκούς χαρακτήρα των εξυπηρετουμένων με αυτές αναγκών, υπερβαίνει το όριο των 20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. μέχρι του οποίου είναι άνευ ετέρου επιτρεπτή η διενέργεια διαπραγμάτευσης (άρθρο 2 παρ.12 και 13του ν. 2286/1995, ΦΕΚ Α΄ 19/1995 και της κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδοθείσας Π1/3305/3.11.2010, ΦΕΚ Β΄ 1789/12.11.2010).
ΕλΣυν.Κλ.Τμ.4/180/2017
Παροχή υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής εξοπλισμού ακτινογραφίας . Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά στη νομική σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως ανατέθηκαν μετά από διενέργεια συνοπτικού διαγωνισμού τόσο οι υπηρεσίες συντήρησης και επισκευής εξοπλισμού ακτινογραφίας όσο και αυτές τις αποκομιδής, μεταφοράς και διαχείρισης νοσοκομειακών αποβλήτων, αφού η εκτιμώμενη αξία τους σε ετήσια βάση υπερέβαινε το ποσό των 60.000 ευρώ (άνευ ΦΠΑ) [βλ. για τις υπηρεσίες συντήρησης και επισκευής εξοπλισμού τις συμβάσεις ....και για τις υπηρεσίες αποκομιδής, μεταφοράς και διαχείρισης νοσοκομειακών αποβλήτων τις συμβάσεις ...., είναι δε απορριπτέος ο ισχυρισμός του Νοσοκομείου ότι το αναφερόμενο στο άρθρο 117 του ν. 4412/2016 όριο των 60.000 ευρώ, μέχρι του οποίου δύναται να διεξάγεται συνοπτικός διαγωνισμός, δεν σχετίζεται με την ετήσια ανάγκη των φορέων για υπηρεσίες αλλά ότι απλώς αναφέρεται στην κάθε φορά διεξαγόμενη διαγωνιστική διαδικασία. Περαιτέρω, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι συνέτρεξαν λόγοι επείγοντες, οφειλόμενοι σε αυταπόδεικτα απρόβλεπτες περιστάσεις, οι οποίοι κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια νόμιμης διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των αναγκών του, η οποία, σε κάθε περίπτωση, ανάγεται στη σφαίρα ευθύνης της Διοίκησης, υπό την έννοια του ορθολογικού προγραμματισμού από τα αρμόδια όργανα των εκ των προτέρων γνωστών σε αυτά αναγκών, καθώς και της τήρησης και έγκαιρης ολοκλήρωσης των διαδικασιών που προβλέπονται από τη νομοθεσία περί σύναψης δημοσίων συμβάσεων. Άλλωστε, τα αναφερόμενα στα έγγραφα επανυποβολής σχετικά με την καθυστερημένη έγκριση του ΠΠΥΥ 2015 (βλ. κυα έγκρισης 4658/6.9.2016, Β΄ 2937/15.9.2017) και τα διαλαμβανόμενα στις έγγραφες εισηγήσεις του Γραφείου Προμηθειών του Νοσοκομείου αναφορικά με την καθυστέρηση έγκρισης από την Ε.Π.Υ. του αιτήματος του Νοσοκομείου για αναθεώρηση του ΠΠΥΥ 2014, προκειμένου να αυξηθεί ο προϋπολογισμός, μεταξύ άλλων, στις υπηρεσίες συντήρησης και επισκευής εξοπλισμού ακτινογραφίας και αποκομιδής, μεταφοράς και διαχείρισης νοσοκομειακών αποβλήτων, δεν αποτελούν απρόβλεπτες περιστάσεις αλλά ανάγονται στη σφαίρα ευθύνης της Διοίκησης, λόγω της ενότητας αυτής, λόγω της οποίας αφενός μεν επιβάλλεται η συνεργασία όλων των αρμόδιων υπηρεσιών υγείας (Ε.Π.Υ.,Υ.Πε, Νοσοκομεία), ώστε να δρομολογούνται εγκαίρως οι προβλεπόμενες διαγωνιστικές διαδικασίες, αφετέρου δε τα όργανα του Νοσοκομείου δεν δύνανται να επικαλεστούν τις ενέργειες ή παραλείψεις τρίτων δημόσιων φορέων, προκειμένου να δικαιολογήσουν την προσφυγή σε μη νόμιμες διαδικασίες ανάθεσης (βλ. Ελ.Συν. ΚΠΕΔ στο IV Τμ. 100, 10/2017, 176, 125, 111, 110, 92, 71, 41/2016, 147, 134, 105, 65/2015, 174, 68, 56/2014). Κατά τη γνώμη της Πρόεδρου του Κλιμακίου, η οφειλόμενη αποκλειστικά σε ενέργειες ή παραλείψεις των οργάνων τρίτων δημόσιων φορέων (Ε.Π.Υ.) καθυστέρηση στη διενέργεια διαγωνισμού συνιστά κατ’ αρχήν έκτακτο και ασυνήθιστο γεγονός, δυνάμενο, ανάλογα με την περίπτωση και υπό την προϋπόθεση της ορισμένης επίκλησής του από πλευράς του ενδιαφερόμενου φορέα, να δικαιολογήσει την προσφυγή σε απευθείας ανάθεση ή συνοπτικό διαγωνισμό, αφού δεν ανάγεται προδήλως στη σφαίρα επιρροής των οργάνων του Νοσοκομείου (βλ. Ελ. Συν. ΚΠΕΔ στο IV Τμ. 105/2015, όπου και σχετ. μειοψ.). Συνεπώς, ενόψει των περιστάσεων της υπόθεσης και συγκεκριμένα της καθυστερημένης έγκρισης του ΠΠΥΥ 2015, καθώς και της μη έγκρισης από την Ε.Π.Υ. του υποβληθέντος σε αυτήν, ήδη από 12.8.2015, αιτήματος του Νοσοκομείου για αναθεώρηση του ΠΠΥΥ 2014, νομίμως προσέφυγε το Νοσοκομείο σε συνοπτικό διαγωνισμό για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών. Η γνώμη, όμως, αυτή δεν εκράτησε.Β. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο, συνεκτιμώντας: α) ότι το Νοσοκομείο αιτήθηκε από την Ε.Π.Υ. την έγκριση της αναθεώρησης του ΠΠΥΥ 2014 όχι με μεγάλη καθυστέρηση, β) ότι, όπως αποδεικνύεται από σειρά προσκομισθέντων ενώπιον του Κλιμακίου μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, προέβη σε συνεχείς οχλήσεις τόσο προς την Ε.Π.Υ. σχετικά με την εξέλιξη και ικανοποίηση του αιτήματος αυτού όσο και στο γραφείο βοηθείας (helpdesk) του ΕΣΗΔΗΣ για την επίλυση προβλημάτων στην ηλεκτρονική ανάρτηση του αιτήματος αναθεώρησης (αναντιστοιχίες τιμών κ.α.), γ) ότι η Ε.Π.Υ., όπως προκύπτει από τον φάκελο, ουδέποτε ανταποκρίθηκε στις ανωτέρω οχλήσεις και δεν ενέκρινε το ανωτέρω αίτημα αναθεώρησης του ΠΠΥΥ 2014, με αποτέλεσμα να μην έχουν δρομολογηθεί εγκαίρως οι οικείες διαγωνιστικές διαδικασίες κυρίως λόγω δικών της παραλείψεων, δ) ότι προκηρύχθηκαν εντός του 2017 ανοικτοί διαγωνισμοί και για τις υπηρεσίες συντήρησης και επισκευής εξοπλισμού ακτινογραφίας αλλά και για τις υπηρεσίες αποκομιδής, μεταφοράς και διαχείρισης νοσοκομειακών αποβλήτων, οι οποίοι ολοκληρώθηκαν με την υπογραφή των οικείων συμβάσεων (βλ. σκ. ΙΙΙ) και ε) την αδήριτη ανάγκη του Νοσοκομείου για τις εν λόγω υπηρεσίες, ώστε να εξασφαλισθεί η απρόσκοπτη λειτουργία του και να προασπιστεί, κατ’ επέκταση, η δημόσια υγεία, κρίνει ότι τα όργανα του Νοσοκομείου ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων.
ΕλΣυν.Τμ.4(ΚΠΕ)/1/2016
Διαδικασία ανάθεσης - Όργανα:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών συντήρησης γραμμικών επιταχυντών διότι προσέφυγε στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 2 παρ. 12 και 13 του Ν.2286/1995, δεν προηγήθηκε η σχετική έγκριση σκοπιμότητας κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 27 παρ. 11 του Ν.3867/2010, και δεν τεκμηριώνεται ότι οι επίμαχες υπηρεσίες δύνανται να παρασχεθούν μόνο από ορισμένο προμηθευτή.ΣΥΓΓΝΩΣΤΗ ΠΛΑΝΗ