ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:1) Κατά τον βασίμως προβαλλόμενο από την Επίτροπο πρώτο λόγο διαφωνίας, μη νομίμως παρασχέθηκαν οι επίμαχες υπηρεσίες ποσού 433.884,02 ευρώ χωρίς να προηγηθεί ο επιβαλλόμενος από τις διατάξεις του π.δ 60/2007 ανοικτός διαγωνισμός, το μεν διότι ακόμη και αυτή η μηνιαία δαπάνη για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες καθαριότητας υπερβαίνει το κοινοτικό όριο των 209.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., το δε διότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή μη οφειλόμενων σε υπαιτιότητα των αρμοδίων οργάνων του φορέα, εκτάκτων και απρόβλεπτων περιστάσεων. Αντιθέτως, από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν αποδεικνύεται ότι από τις 30.6.2013 –οπότε έληξε η αρχική διάρκεια της από 1.7.2011 σύμβασης- δεν κατέστη δυνατή η προκήρυξη και διενέργεια διαγωνισμού για την κάλυψη των παγίων και εκ των προτέρων γνωστών  αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες καθαριότητας. Συναφώς το Νοσοκομείο και χωρίς καμία αναφορά σε προγενέστερα ΠΠΥΥ (επισημαίνεται ότι ακόμη και στο πλαίσιο υλοποίησης του ΠΠΥΥ 2010 είναι δυνατή η κατακύρωση διαγωνισμού έως τις 30.6.2016 βάσει της 5108/2015, (Β΄ 3008/2015) απόφασης του Υπουργού Υγείας), αναφέρει ότι στο πλαίσιο υλοποίησης του ΠΠΥΥ 2013 και μολονότι είχε οριστεί ως καταληκτική ημερομηνία για την δημοσίευση της διακήρυξης η 31.12.2014, τα αρμόδια όργανά του διαβίβασαν τις τεχνικές προδιαγραφές προς έγκριση στην Ε.Π.Υ. το πρώτον στις 4.11.2014, εν συνεχεία δε λόγω της μη έγκαιρης έγκρισης των τεχνικών προδιαγραφών ο διαγωνισμός δεν προκηρύχθηκε. Ωστόσο, οι περιστάσεις αυτές και ιδίως η καθυστερημένη διαβίβαση των τεχνικών προδιαγραφών προς έγκριση στην Ε.Π.Υ. δεν αποδεικνύουν ότι ακόμη και στο πλαίσιο υλοποίησης του ΠΠΥΥ 2013 η μη διενέργεια διαγωνισμού δεν ανάγεται στη σφαίρα ευθύνης των οργάνων του Νοσοκομείου. Περαιτέρω, μόνος ο ορισμός του Νοσοκομείου «….» με την 9944/12.3.2015 απόφαση της 1ης Υ.ΠΕ. ως φορέα διενέργειας του ενιαίου διαγωνισμού για την κάλυψη των αναγκών των Νοσοκομείων αρμοδιότητάς της στο πλαίσιο υλοποίησης του ΠΠΥΥ 2014 και η μη ολοκλήρωση του οικείου διαγωνισμού δεν συνιστά απρόβλεπτο γεγονός μη αναγόμενο στη σφαίρα ευθύνης των οργάνων του Νοσοκομείου. Τούτο διότι δεν προβάλλεται ότι τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου απέστειλαν εγκαίρως τις απαιτούμενες τεχνικές προδιαγραφές στο Νοσοκομείο «…», ούτε ότι εν συνεχεία όχλησαν το Νοσοκομείο αυτό ή την εποπτεύουσα Υγειονομική Περιφέρεια για τη διενέργεια του διαγωνισμού. (..)

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυν./Τμ.4/40/2016

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:1) Κατά τον βασίμως προβαλλόμενο από την Επίτροπο πρώτο λόγο διαφωνίας, μη νομίμως ανατέθηκαν οι επίμαχες υπηρεσίες μετά τη διενέργεια ηλεκτρονικής διαπραγμάτευσης, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 191.740,00 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), χωρίς να προηγηθεί ο επιβαλλόμενος από τις διατάξεις του π.δ 60/2007 ανοικτός διαγωνισμός, το μεν διότι η δαπάνη αυτή –συναθροιζόμενη με την από 1.1.2016 δαπάνη ποσού 379.332,00 ευρώ για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες καθαριότητας- υπερβαίνει το κοινοτικό όριο των 209.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., το δε διότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή έκτακτων και απρόβλεπτων περιστάσεων, μη οφειλόμενων σε υπαιτιότητα των αρμοδίων οργάνων του φορέα, που κατέστησαν αδύνατη την προκήρυξη και διενέργεια διαγωνισμού για την ανάθεση των πάγιων και εκ των προτέρων γνωστών αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες καθαριότητας. Συναφώς, αβασίμως προβάλλει το Νοσοκομείο ότι, στο πλαίσιο υλοποίησης των ΠΠΥΥ 2012 και 2013, είχε οριστεί φορέας διενέργειας του ενιαίου διαγωνισμού για την ανάθεση των υπηρεσιών καθαριότητας το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείου ....., το οποίο «κίνησε τις σχετικές διαδικασίες αλλά δεν τις ολοκλήρωσε». Τούτο διότι για το μεν ΠΠΥΥ 2012 δεν αποδεικνύεται ότι η διαβίβαση των τεχνικών προδιαγραφών από το Γενικό Νοσοκομείο ..... στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο ..... στις 20.5.2014 υπήρξε πράγματι έγκαιρη, για δε το ΠΠΥΦΥ 2013 ούτε προβάλλεται ούτε αποδεικνύεται ότι εγκαίρως απεστάλησαν οι τεχνικές προδιαγραφές στο φορέα διενέργειας του διαγωνισμού, ώστε να θεωρηθεί ότι η καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των διαγωνιστικών διαδικασιών βαρύνει πράγματι εξολοκλήρου το Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείου ....., ενώ περαιτέρω ούτε προβάλλεται ούτε αποδεικνύεται ότι το Γενικό Νοσοκομείο ..... όχλησε τα αρμόδια όργανα του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου…, καθώς και της εποπτεύσουσας Διοίκησης της 4ης Υγειονομικής Περιφέρειας για την επίσπευση της διαγωνιστικής διαδικασίας. Επιπροσθέτως, στο πλαίσιο υλοποίησης του ΠΠΥΦΥ 2014, δεν αποδεικνύεται ότι συνέτρεξαν απρόβλεπτες περιστάσεις που κατέστησαν αδύνατη την έγκαιρη δημοπράτηση των επίμαχων υπηρεσιών από τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου. (..)2) Περαιτέρω, κατά τον ομοίως βασίμως προβαλλόμενο δεύτερο λόγο διαφωνίας, η τηρηθείσα τακτική ανάθεσης των επίμαχων διαδικασιών, μετά από δίμηνες διαπραγματεύσεις, με κατάτμηση της συνολικής δαπάνης που απαιτείται για την κάλυψη των ετήσιων αναγκών της αναθέτουσας αρχής σε υπηρεσίες καθαριότητας και μολονότι είναι γνωστή στα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου η αβεβαιότητα κατακύρωσης του αποτελέσματος του ανοικτού διαγωνισμού εντός του έτους 2016 (δεδομένου ότι αυτός θα διενεργηθεί το πρώτον στις 4.11.2016), καταστρατηγεί τις διατάξεις περί προσυμβατικού ελέγχου από τον αρμόδιο σχηματισμό του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ενόψει του ότι η οικεία δαπάνη από 1.1.2016 έως 30.6.2016, συνολικού ποσού 568.998,00 ευρώ (μη συμπεριλαμβανομένου Φ.Π.Α.), υπερβαίνει ήδη το όριο των 500.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α. άνω του οποίου απαιτείται η διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου από τον αρμόδιο Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Μη ανακλητέα με την ΕΣ/ΤΜ.4/2/2017.

Παροχή υπηρεσιών συντήρησης και επισκευής εξοπλισμού ακτινογραφίας . Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά στη νομική σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως ανατέθηκαν μετά από διενέργεια συνοπτικού διαγωνισμού τόσο οι υπηρεσίες συντήρησης και επισκευής εξοπλισμού ακτινογραφίας όσο και αυτές τις αποκομιδής, μεταφοράς και διαχείρισης νοσοκομειακών αποβλήτων, αφού η εκτιμώμενη αξία τους σε ετήσια βάση υπερέβαινε το ποσό των 60.000 ευρώ (άνευ ΦΠΑ) [βλ. για τις υπηρεσίες συντήρησης και επισκευής εξοπλισμού τις συμβάσεις ....και για τις υπηρεσίες αποκομιδής, μεταφοράς και διαχείρισης νοσοκομειακών αποβλήτων τις συμβάσεις ...., είναι δε απορριπτέος ο ισχυρισμός του Νοσοκομείου ότι το αναφερόμενο στο άρθρο 117 του ν. 4412/2016 όριο των 60.000 ευρώ, μέχρι του οποίου δύναται να διεξάγεται συνοπτικός διαγωνισμός, δεν σχετίζεται με την ετήσια ανάγκη των φορέων για υπηρεσίες αλλά ότι απλώς αναφέρεται στην κάθε φορά διεξαγόμενη διαγωνιστική διαδικασία. Περαιτέρω, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι συνέτρεξαν λόγοι επείγοντες, οφειλόμενοι σε αυταπόδεικτα απρόβλεπτες περιστάσεις, οι οποίοι κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια νόμιμης διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των αναγκών του, η οποία, σε κάθε περίπτωση, ανάγεται στη σφαίρα ευθύνης της Διοίκησης, υπό την έννοια του ορθολογικού προγραμματισμού από τα αρμόδια όργανα των εκ των προτέρων γνωστών σε αυτά αναγκών, καθώς και της τήρησης και έγκαιρης ολοκλήρωσης των διαδικασιών που προβλέπονται από τη νομοθεσία περί σύναψης δημοσίων συμβάσεων. Άλλωστε, τα αναφερόμενα στα έγγραφα επανυποβολής σχετικά με την καθυστερημένη έγκριση του ΠΠΥΥ 2015 (βλ. κυα  έγκρισης 4658/6.9.2016, Β΄ 2937/15.9.2017) και τα διαλαμβανόμενα στις έγγραφες εισηγήσεις του Γραφείου Προμηθειών του Νοσοκομείου αναφορικά με την καθυστέρηση έγκρισης από την Ε.Π.Υ. του αιτήματος του Νοσοκομείου για αναθεώρηση του ΠΠΥΥ 2014, προκειμένου να αυξηθεί ο προϋπολογισμός, μεταξύ άλλων, στις υπηρεσίες συντήρησης και επισκευής εξοπλισμού ακτινογραφίας και αποκομιδής, μεταφοράς και διαχείρισης νοσοκομειακών αποβλήτων, δεν αποτελούν απρόβλεπτες περιστάσεις αλλά ανάγονται στη σφαίρα ευθύνης της Διοίκησης, λόγω της ενότητας αυτής, λόγω της οποίας αφενός μεν επιβάλλεται η συνεργασία όλων των αρμόδιων υπηρεσιών υγείας (Ε.Π.Υ.,Υ.Πε, Νοσοκομεία), ώστε να δρομολογούνται εγκαίρως οι προβλεπόμενες διαγωνιστικές διαδικασίες, αφετέρου δε τα όργανα του Νοσοκομείου δεν δύνανται να επικαλεστούν τις ενέργειες ή παραλείψεις τρίτων δημόσιων φορέων, προκειμένου να δικαιολογήσουν την προσφυγή σε μη νόμιμες διαδικασίες ανάθεσης (βλ. Ελ.Συν. ΚΠΕΔ στο IV Τμ. 100, 10/2017, 176, 125, 111, 110, 92, 71, 41/2016, 147, 134, 105, 65/2015, 174, 68, 56/2014). Κατά τη γνώμη της Πρόεδρου του Κλιμακίου, η οφειλόμενη αποκλειστικά σε ενέργειες ή παραλείψεις των οργάνων τρίτων δημόσιων φορέων (Ε.Π.Υ.) καθυστέρηση στη διενέργεια διαγωνισμού συνιστά κατ’ αρχήν έκτακτο και ασυνήθιστο γεγονός, δυνάμενο, ανάλογα με την περίπτωση και υπό την προϋπόθεση της ορισμένης επίκλησής του από πλευράς του ενδιαφερόμενου φορέα, να δικαιολογήσει την προσφυγή σε απευθείας ανάθεση ή συνοπτικό διαγωνισμό, αφού δεν ανάγεται προδήλως στη σφαίρα επιρροής των οργάνων του Νοσοκομείου (βλ. Ελ. Συν. ΚΠΕΔ στο IV Τμ. 105/2015, όπου και σχετ. μειοψ.). Συνεπώς, ενόψει των περιστάσεων της υπόθεσης και συγκεκριμένα της καθυστερημένης έγκρισης του ΠΠΥΥ 2015, καθώς και της μη έγκρισης από την Ε.Π.Υ. του υποβληθέντος σε αυτήν, ήδη από 12.8.2015, αιτήματος του Νοσοκομείου για αναθεώρηση του ΠΠΥΥ 2014, νομίμως προσέφυγε το Νοσοκομείο σε συνοπτικό διαγωνισμό για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών.   Η γνώμη, όμως, αυτή δεν εκράτησε.Β. Περαιτέρω, το Κλιμάκιο, συνεκτιμώντας: α) ότι το Νοσοκομείο αιτήθηκε από την Ε.Π.Υ. την έγκριση της αναθεώρησης του ΠΠΥΥ 2014 όχι με μεγάλη καθυστέρηση, β) ότι, όπως αποδεικνύεται από σειρά προσκομισθέντων ενώπιον του Κλιμακίου μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, προέβη σε συνεχείς οχλήσεις τόσο προς την Ε.Π.Υ. σχετικά με την εξέλιξη και ικανοποίηση του αιτήματος αυτού όσο και στο γραφείο βοηθείας (helpdesk) του ΕΣΗΔΗΣ για την επίλυση προβλημάτων στην ηλεκτρονική ανάρτηση του αιτήματος αναθεώρησης (αναντιστοιχίες τιμών κ.α.), γ) ότι η Ε.Π.Υ., όπως προκύπτει από τον φάκελο, ουδέποτε ανταποκρίθηκε στις ανωτέρω οχλήσεις και δεν ενέκρινε το ανωτέρω αίτημα αναθεώρησης του ΠΠΥΥ 2014, με αποτέλεσμα να μην έχουν δρομολογηθεί εγκαίρως οι οικείες διαγωνιστικές διαδικασίες κυρίως λόγω δικών της παραλείψεων, δ) ότι προκηρύχθηκαν εντός του 2017 ανοικτοί διαγωνισμοί και για τις υπηρεσίες συντήρησης και επισκευής εξοπλισμού ακτινογραφίας αλλά και για τις υπηρεσίες αποκομιδής, μεταφοράς και διαχείρισης νοσοκομειακών αποβλήτων, οι οποίοι ολοκληρώθηκαν με την υπογραφή των οικείων συμβάσεων (βλ. σκ. ΙΙΙ) και ε) την αδήριτη ανάγκη του Νοσοκομείου για τις εν λόγω υπηρεσίες, ώστε να εξασφαλισθεί η απρόσκοπτη λειτουργία του και να προασπιστεί, κατ’ επέκταση, η δημόσια υγεία, κρίνει ότι τα όργανα του Νοσοκομείου ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των οικείων διατάξεων.

Παροχή υπηρεσιών φύλαξης (...) Με αυτά τα δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον Επίτροπο, η απευθείας ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών, η δαπάνη των οποίων για το οικονομικό έτος 2016 δεν υπερέβη το κοινοτικό όριο των 750.000,00 ευρώ (οι υπηρεσίες φύλαξης συγκαταλέγονται μεταξύ αυτών που απαριθμούνται στο Παράρτημα XIV του Προσαρτήματος Α΄ του ν. 4412/2016), δεν είναι νόμιμη, καθόσον δε συντρέχουν οι προϋποθέσεις επιτρεπτής προσφυγής στη συγκεκριμένη διαδικασία. Και τούτο, διότι η ετήσια δαπάνη του Νοσοκομείου για την ανάθεση υπηρεσιών φύλαξης υπερβαίνει κατά πολύ το όριο των 20.000,00 ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), μέχρι του οποίου επιτρέπεται η, άνευ ειδικών λόγων, προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία, ενώ, περαιτέρω, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των σχετικών πάγιων και διαρκών αναγκών του Νοσοκομείου. Ειδικότερα, η επικαλούμενη μη τελεσφόρηση του σχετικού ενιαίου διαγωνισμού από το ορισθέν αρμόδιο προς τούτο στο πλαίσιο του Π.Π.Υ.Υ. 2014 Γ.Ν.Α. «Μπενάκειο-Κοργιαλένειο» δεν συνιστά απρόβλεπτη περίσταση, αλλά ανάγεται στη σφαίρα ευθύνης των υπηρεσιών υγείας, στις οποίες περιλαμβάνονται, ενόψει της αρχής της ενότητας της Διοίκησης, τόσο οι υπηρεσίες που είναι αρμόδιες να προγραμματίζουν κεντρικά και να διενεργούν τις σχετικές διαδικασίες ανάθεσης όσο και οι νοσοκομειακές μονάδες για λογαριασμό των οποίων υλοποιούνται οι διαδικασίες αυτές. Ως εκ τούτου, τα όργανα του Νοσοκομείου δεν δύνανται να επικαλεστούν τις ενέργειες ή παραλείψεις τρίτων δημόσιων φορέων, προκειμένου να δικαιολογήσουν την προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης (βλ. Ελ.Συν. ΚΠΕΔ στο IV Τμ. 10/2017, 176, 125, 111, 110, 92, 71, 41/2016, 147, 134, 105, 65/2015, 174, 68, 56/2014). Ανεξαρτήτως αυτών και σε κάθε περίπτωση, το Νοσοκομείο δεν αποδεικνύει την έλλειψη υπαιτιότητάς του για τη μη διενέργεια διαγωνισμού και την παράλληλη συστηματική προσφυγή σε διαδοχικές απευθείας αναθέσεις για μακρό διάστημα (τουλάχιστον από τον Ιούνιο του 2015). 

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΦΥΛΑΞΗΣ:Με δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα: Α. Η ελεγχόμενη δαπάνη ερείδεται σε μη νόμιμη απευθείας ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών φύλαξης, το μεν διότι η ετήσια δαπάνη για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου για τις εν λόγω υπηρεσίες πάγιου και διαρκούς χαρακτήρα υπερβαίνει το όριο των 20.000,00 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α. .., μέχρι του οποίου επιτρέπεται η, άνευ ειδικών λόγων, προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία, το δε διότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων, συναρτώμενων με έκτακτα γεγονότα μη οφειλόμενα σε υπαιτιότητα των αρμοδίων οργάνων, τα οποία κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια και την ολοκλήρωση διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των σχετικών πάγιων και διαρκών αναγκών του Νοσοκομείου.(..)Β. Περαιτέρω, ως προς τον δεύτερο λόγο διαφωνίας, το Κλιμάκιο καταρχάς κρίνει ότι η προβαλλόμενη από την Επίτροπο έλλειψη έγκρισης σκοπιμότητας δεν δύναται να βρει έρεισμα στην επικαλούμενη διάταξη του άρθρου 27 παρ. 11 του ν. 3867/2010, καθόσον δεν καθιερώθηκε, από την εν λόγω διάταξη, υποχρέωση των Νοσοκομείων να ζητούν έγκριση σκοπιμότητας από άλλο όργανο στην περίπτωση που η δαπάνη των υπό ανάθεση προμηθειών ή υπηρεσιών υπερέβαινε το ποσό των 45.000 ευρώ, ούτε στη διάταξη της παραγράφου 9 του άρθρου 1 του ν. 3918/2011 (ΦΕΚ Α΄ 31), η οποία θα ισχύσει από 1.1.2018(..) Γ. Τέλος, το Νοσοκομείο επικαλείται όλως αορίστως για τη νομιμοποίηση της ελεγχόμενης δαπάνης το άρθρο έκτο του ν. 4432/2016 (ΦΕΚ Α΄ 212). Και τούτο, διότι η διάταξη αυτή παραπέμπει σε σωρεία νομιμοποιητικών διατάξεων, ενώ το Νοσοκομείο ούτε επικαλείται κάποια συγκεκριμένη διάταξη από αυτές ούτε πολλώ μάλλον προβάλλει με συγκεκριμένους ισχυρισμούς, βάσει αποδεικτικών στοιχείων, ότι συντρέχουν οι ουσιαστικές προϋποθέσεις που τάσσει έκαστη από αυτές τις νομιμοποιητικές διατάξεις προκειμένου να τύχει εφαρμογής. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί..

Παροχή υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, οι επίμαχες υπηρεσίες μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία. Και τούτο, διότι η εκτιμώμενη αξία των εν λόγω υπηρεσιών, οι οποίες  έχουν περιοδικό χαρακτήρα, υπολογιζόμενη σε βάση δωδεκαμήνου, σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις της διάταξης του άρθρου 6 παρ. 11 του νόμου 4412/2016 για τις συμβάσεις υπηρεσιών περιοδικού χαρακτήρα (βλ. σκ. ΙΙ), υπερβαίνει τόσο το ποσό των 20.000 ευρώ (η δαπάνη της από 16.3.2016 επτάμηνης σύμβασης ανερχόταν σε 58.240,00 ευρώ), μέχρι του οποίου επιτρέπεται η, άνευ ειδικών λόγων, προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, όσο και το ποσό των 60.000 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται προσφυγή στη διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού, ενώ περαιτέρω, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των σχετικών αναγκών του Νοσοκομείου. Ειδικότερα, η επικαλούμενη μη διενέργεια, στο πλαίσιο των ΠΠΥΥ 2012 και ΠΠΥΥ 2013, ενιαίων διαγωνισμών από το ορισθέν προς τούτο Π.Γ.Ν. ΑΧΕΠΑ δεν συνιστά απρόβλεπτη περίσταση, αλλά ανάγεται στη σφαίρα ευθύνης των υπηρεσιών υγείας, στις οποίες περιλαμβάνονται, ενόψει της αρχής της ενότητας της Διοίκησης, τόσο οι υπηρεσίες που είναι αρμόδιες να προγραμματίζουν κεντρικά και να διενεργούν τις σχετικές διαδικασίες ανάθεσης όσο και οι νοσοκομειακές μονάδες για λογαριασμό των οποίων υλοποιούνται οι διαδικασίες αυτές. Ως εκ τούτου, τα όργανα του Νοσοκομείου δεν δύνανται να επικαλεστούν τις ενέργειες ή παραλείψεις τρίτων δημόσιων φορέων, προκειμένου να δικαιολογήσουν την προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης (πρβλ. Ελ.Συν. IV Tμ 57/2017 όπου και μειοψηφία, ΚΠΕΔ στο IV Τμ. 10/2017, 176, 125, 111, 110, 92, 71, 41/2016, 147, 134, 105, 65/2015, 174, 68, 56/2014). Ανεξαρτήτως αυτών και σε κάθε περίπτωση, το Νοσοκομείο δεν αποδεικνύει την έλλειψη υπαιτιότητάς του για τη μη διενέργεια διαγωνισμού και την παράλληλη συστηματική προσφυγή σε απευθείας αναθέσεις για μακρό διάστημα. Συγκεκριμένα, δεν προκύπτει ότι το Νοσοκομείο όχλησε τους αρμόδιους φορείς αναφορικά με την υλοποίηση των προβλεπόμενων στα Π.Π.Υ.Υ. 2012 και 2013 διαγωνισμών, ενώ, όπως προκύπτει από το 4277/6.4.2015 έγγραφο της 4ης ΥΠΕ Μακεδονίας και Θράκης και το 8324/16.7.2018 έγγραφο του Νοσοκομείου, παρότι στο πλαίσιο του ΠΠΥΥ 2014 είχε οριστεί το ίδιο φορέας διενέργειας του σχετικού διαγωνισμού, ο διαγωνισμός αυτός διενεργήθηκε με μεγάλη καθυστέρηση (στις 20.10.2017). β) Περαιτέρω, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο, η εντελλόμενη δαπάνη που αφορά σε αμοιβή της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας για την παροχή των επίμαχων υπηρεσιών στο Νοσοκομείο κατά το διάστημα από 18.10.2016 έως 28.10.2016 είναι μη νόμιμη, διότι οι υπηρεσίες αυτές παρασχέθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος της από 2.12.2016 σύμβασης (βλ. άρθρο 11 της σύμβασης, σύμφωνα με το οποίο η ισχύς της σύμβασης αρχίζει από 2.12.2016), η οποία σε κάθε περίπτωση δεν θα μπορούσε να έχει αναδρομική ισχύ (βλ. σκεψ. ΙΙΙ). 

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ:Με τα δεδομένα αυτά και όσα ήδη εκτέθηκαν στη νομική σκέψη που προηγήθηκε, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο από την Επίτροπο λόγο, μη νομίμως ανατέθηκαν οι επίμαχες υπηρεσίες με τη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης. Ειδικότερα, η από 1.10.2014 σύμβαση μεταξύ του Νοσοκομείου και της φερόμενης ως δικαιούχου του χρηματικού εντάλματος εταιρείας και ανεξαρτήτως του τίτλου αυτής «Ανανέωση σύμβασης 03/10» δεν συνιστά νόμιμη παράταση ισχύος της αρχικής (από 10.8.2012) σύμβασης μεταξύ του Νοσοκομείου και της εταιρείας «….», αφενός διότι τέτοια παράταση δεν προβλεπόταν από συμβατικό όρο της αρχικής σύμβασης, αφετέρου διότι η σύμβαση αυτή είχε λήξει οριστικά, παρελθόντος και του χρόνου της μονομερούς παράτασης αυτής, ήδη από τις 9.8.2014. Αντιθέτως, πρόκειται για αυτοτελή και ανεξάρτητη της προηγούμενης συμβατικής σχέσης των μερών, απευθείας ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών, η οποία είναι μη νόμιμη, το μεν διότι η ετήσια δαπάνη για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου σε υπηρεσίες διαχείρισης επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων υπερβαίνει κατά πολύ το όριο των 20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., μέχρι του οποίου επιτρέπεται η άνευ ειδικών λόγων προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία, το δε διότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή μη οφειλόμενων σε υπαιτιότητα των αρμοδίων οργάνων του φορέα έκτακτων περιστάσεων. Ειδικότερα, ενόψει και του ότι οι επίμαχες υπηρεσίες είναι πάγιες και διαρκείς, ήταν δε εκ των προτέρων γνωστός ο χρόνος λήξης της αρχικής σύμβασης και του δικαιώματος προαίρεσης αυτής, το Νοσοκομείο ούτε προβάλλει ούτε αποδεικνύει ότι η απευθείας ανάθεση των υπηρεσιών κατέστη αναγκαία λόγω έκτακτων και μη δυνάμενων να προβλεφθούν γεγονότων και δεν οφείλεται σε πλημμελή προγραμματισμό των αναγκών του. Ειδικότερα, από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι η διενέργεια διαγωνισμού για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών είχε ενταχθεί ήδη στο ΠΠΥΥ 2012, στο έγγραφο επανυποβολής όμως δεν γίνεται καμία μνεία αναφορικά με τους λόγους που κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια και ολοκλήρωση του οικείου διαγωνισμού. Αντιθέτως, το Νοσοκομείο περιορίζεται στην αναφορά ότι αντίστοιχος επόμενος διαγωνισμός των επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων έχει ενταχθεί στο ΠΠΥΥ 2014, χωρίς όμως να εκτίθενται συγκεκριμένοι λόγοι αναγόμενοι εκτός της σφαίρας ευθύνης των αρμοδίων οργάνων του που δεν επέτρεψαν ούτε καν τη διενέργεια του διαγωνισμού αυτού. Ειδικότερα, αλυσιτελώς επικαλείται το Νοσοκομείο ότι με έγγραφά του έχει διαβιβάσει στην Επιτροπή Προμηθειών Υγείας πρακτικά τεχνικών προδιαγραφών για διαγωνιστικές διαδικασίες για την υλοποίηση του ΠΠΥΥ 2014 και δεν έχει λάβει έγκριση από την Επιτροπή Προμηθειών Υγείας, η μη έγκριση δε των τεχνικών προδιαγραφών είναι η αιτία μη διενέργειας των οικείων διαγωνισμών. Τούτο διότι όλα τα επικαλούμενα έγγραφα (17012/22.5.2015 για την «υπηρεσία σίτισης των ασθενών και του εφημερεύοντος προσωπικού», 17640/27.5.2015 για τις «υπηρεσίες συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης πνευματικού ταχυδρομείου», 18641/5.6.2015 για τις «υπηρεσίες συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων», 25456/30.7.2015 για την «προμήθεια οξυγόνου και ιατρικών αερίων»), ανεξαρτήτως του ότι είναι πολύ μεταγενέστερα της επίμαχης ανάθεσης, δεν αφορούν τις επίμαχες υπηρεσίες, αντιθέτως, εμμέσως συνομολογείται από το Νοσοκομείο ότι και το ίδιο δεν έχει μεριμνήσει καν για την αποστολή των τεχνικών προδιαγραφών προς έγκριση. Περαιτέρω, το Νοσοκομείο προκειμένου να δικαιολογήσει την αναπροσαρμογή του τιμήματος επικαλείται ως συγκριτικά στοιχεία συμβάσεις που έχει συνάψει η ίδια η φερόμενη ως δικαιούχος του χρηματικού εντάλματος εταιρεία «….» με άλλα νοσοκομεία.

Παροχή υπηρεσιών παρασκευής γευμάτων(...)Με αυτά τα δεδομένα, το Κλιμάκιο, λαμβάνοντας υπόψη ότι η δαπάνη (χωρίς Φ.Π.Α.) του Νοσοκομείου για υπηρεσίες παροχής γευμάτων ανήλθε, εντός του έτους 2018, στο ποσό των 56.313,06 ευρώ, ήτοι ποσό που υπερβαίνει κατά πολύ το όριο των 20.000 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται, άνευ ειδικού λόγου, η απευθείας ανάθεση, κρίνει ότι μη νομίμως το Νοσοκομείο προέβη στην επίμαχη απευθείας ανάθεση, αντί να διενεργήσει τουλάχιστον συνοπτικό διαγωνισμό. Άλλωστε, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων, συναρτώμενων με έκτακτα γεγονότα μη οφειλόμενα σε υπαιτιότητα των αρμοδίων οργάνων του Νοσοκομείου, τα οποία κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια και την ολοκλήρωση νόμιμης διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των αναγκών του για υπηρεσίες παροχής γευμάτων, οι οποίες είναι πάγιες και διαρκείς και ως εκ τούτου δυνάμενες να προγραμματιστούν εγκαίρως. Τα δε διαλαμβανόμενα περί μη ύπαρξης εγκεκριμένου ΠΠΥΥ για την διενέργεια διαγωνισμού, πέραν της αοριστίας τους, δεν αποτελούν απρόβλεπτες περιστάσεις αλλά ανάγονται στη σφαίρα ευθύνης της Διοίκησης, λόγω της ενότητας της οποίας αφενός μεν επιβάλλεται η συνεργασία όλων των αρμόδιων υπηρεσιών υγείας (Ε.Π.Υ., Υ.Πε, Νοσοκομεία), ώστε να δρομολογούνται εγκαίρως οι προβλεπόμενες διαγωνιστικές διαδικασίες, αφετέρου δε τα όργανα του Νοσοκομείου δεν δύνανται να επικαλούνται ενέργειες ή παραλείψεις τρίτων δημόσιων φορέων, προκειμένου να δικαιολογήσουν την προσφυγή σε μη νόμιμες διαδικασίες ανάθεσης  (Ελ.Συν. ΚΠΕΔ στο IV Τμ. 100, 10/2017, 176, 125, 111, 110, 92, 71, 41/2016, 105/2015, όπου και σχετική μειοψηφία σχετικά με το ζήτημα της ενότητας της Διοίκησης). Περαιτέρω, κρίνονται ως αβάσιμοι οι ισχυρισμοί του Νοσοκομείου ότι, στην συγκεκριμένη περίπτωση, η επίμαχη ανάθεση νομίμως εχώρησε δυνάμει της διάταξης της παραγράφου 10 του άρθρου 6 του ν. 4412/2016. Και τούτο, διότι, προκειμένου να εφαρμοστεί η ανωτέρω εξαιρετική διάταξη, προϋποτίθεται η σχεδιαζόμενη ανάθεση υπηρεσιών να χωρίζεται σε επιμέρους τμήματα, πράγμα, ωστόσο, που, εν προκειμένω, δεν ισχύει, αφού οι επίμαχες υπηρεσίες ανατέθηκαν ως ένα ενιαίο όλο προς τον σκοπό ενίσχυσης του μαγειρείου του Νοσοκομείου. Ανεξαρτήτως δε των ανωτέρω και σε κάθε περίπτωση, η αξία της επίμαχης σύμβασης (15.420 ευρώ, χωρίς Φ.Π.Α.) υπερβαίνει το 20% της ετήσιας δαπάνης (χωρίς Φ.Π.Α.) του Νοσοκομείου για τις επίμαχες υπηρεσίες (56.313,06 Χ 20% = 11.262,61 ευρώ).

ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, μη νομίμως το Νοσοκομείο προέβη στην προμήθεια των επίμαχων ποσοτήτων υγρού οξυγόνου με την διαδικασία της απευθείας αναθέσεως, αντί της διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού, καθόσον δεν αιτιολογείται βασίμως η συνδρομή των προϋποθέσεων που θα δικαιολογούσαν την προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία. Ειδικότερα, αβασίμως προβάλλονται από το Νοσοκομείο ως λόγοι προσφυγής στη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως, η έλλειψη ιδιόκτητης δεξαμενής υγρού οξυγόνου, η αδυναμία πληρώσεως της δεξαμενής που ήταν ήδη εγκατεστημένη στο Νοσοκομείο από την τελευταία ανάδοχο, από άλλη προμηθεύτρια, καθώς επίσης και η αδυναμία τοποθετήσεως άλλης δεξαμενής από νέο προμηθευτή, προσωρινώς, ήτοι μέχρι την ολοκλήρωση του ανοικτού διαγωνισμού που βρισκόταν σε εξέλιξη και την ανάδειξη νέου αναδόχου..(..)Συνεπώς, κατόπιν των ανωτέρω και δεδομένου ότι η επιβάρυνση του προϋπολογισμού του Νοσοκομείου για το έτος 2013, για την προμήθεια υγρού οξυγόνου, υπερέβη το χρηματικό όριο των 20.000 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η άνευ ειδικών λόγων προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως, η επίμαχη προμήθεια δεν ήταν νόμιμη.

ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΑΝΑΛΩΣΙΜΟΥ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ:  Με τα δεδομένα αυτά και όσα ήδη εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:1) Η αξία των προμηθειών που απαιτούνται για την κάλυψη των αναγκών του Νοσοκομείου σε αναλώσιμο οφθαλμολογικό υλικό, αναγόμενη σε ετήσια βάση, υπερβαίνει το κατά τον κρίσιμο χρόνο ισχύον όριο των 209.000 ευρώ για την υπαγωγή στο πεδίο εφαρμογής του π.δ. 60/2007. Ειδικότερα, η εγκριθείσα στο πλαίσιο των ΠΠΥΥ 2012, 2013 και 2014 δαπάνη για την προμήθεια των επίμαχων ειδών ανέρχεται σε 500.000 ευρώ, 400.000 ευρώ και 279.876,68 ευρώ αντιστοίχως. Επιπροσθέτως, η προϋπολογισθείσα βάσει των Πρακτικών της 5ης/18.2.2016 Συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου δαπάνη των 208.997,95 ευρώ καλύπτει τις ανάγκες του Νοσοκομείου για χρονικό διάστημα μόλις επτά μηνών και όχι για το σύνολο του έτους. Συνακόλουθα, μη νομίμως ανατέθηκαν οι επίμαχες προμήθειες με τη διαδικασία της ανοικτής διαπραγμάτευσης, μεταξύ άλλων, στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία, δεδομένου ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις επιτρεπτής προσφυγής στην εν λόγω διαδικασία, που τίθενται από τις διατάξεις του άρθρου 25 του π.δ. 60/2007. Από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει, ούτε το Νοσοκομείο αποδεικνύει, ότι συνέτρεξαν λόγοι επείγοντες, οφειλόμενοι σε αυταπόδεικτα απρόβλεπτες περιστάσεις, οι οποίοι κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια νόμιμης διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των αναγκών του, η οποία, σε κάθε περίπτωση, ανάγεται στη σφαίρα ευθύνης της Διοίκησης, υπό την έννοια του ορθολογικού προγραμματισμού από τα αρμόδια όργανα των εκ των προτέρων γνωστών σε αυτά αναγκών, καθώς και της τήρησης και έγκαιρης ολοκλήρωσης των διαδικασιών που προβλέπονται από τη νομοθεσία περί σύναψης δημοσίων συμβάσεων.(..)2) Περαιτέρω, ως προς τον δεύτερο λόγο διαφωνίας, το Κλιμάκιο καταρχάς κρίνει ότι η προβαλλόμενη από την Επίτροπο έλλειψη έγκρισης σκοπιμότητας δεν δύναται να βρει έρεισμα στην επικαλούμενη διάταξη του άρθρου 27 παρ. 11 του ν. 3867/2010, καθόσον δεν καθιερώθηκε, από την εν λόγω διάταξη, υποχρέωση των Νοσοκομείων να ζητούν έγκριση σκοπιμότητας από άλλο όργανο, στην περίπτωση που η δαπάνη των υπό ανάθεση προμηθειών ή υπηρεσιών υπερέβαινε το ποσό των 45.000 ευρώ, ούτε στις διατάξεις του ν. 3329/2005 περί παροχής έγκρισης σκοπιμότητας, αφού αυτές δεν τυγχάνουν εφαρμογής στη διενέργεια προμηθειών ή παροχή υπηρεσιών που εμπίπτουν στο ρυθμιστικό πεδίο του ν. 3580/2007.(..)3) Τέλος, η επίμαχη δαπάνη δεν δύναται να θεωρηθεί νόμιμη σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 66 παρ. 28 εδαφ. τελευταίο του ν. 3984/2011, όπως ισχύει, διότι δεν προβάλλονται ούτε αποδεικνύονται από το Νοσοκομείο οι προϋποθέσεις εφαρμογής τους. Ειδικότερα, για το είδος με αύξοντα αριθμό 31, που εμφανίζεται ως καταχωρημένο στο Παρατηρητήριο Τιμών της Ε.Π.Υ., δεν αποδεικνύεται η εναρμόνιση της προσφερθείσας από τον προμηθευτή τιμή με την καταχωρημένη στο Παρατηρητήριο Τιμών τιμή. Περαιτέρω, για τα είδη με αύξοντες αριθμούς 27 και 28, δεν προσκομίζονται οι τελευταίες -μετά τη διενέργεια νόμιμης διαγωνιστικής διαδικασίας- συναφθείσες συμβάσεις για τα είδη αυτά.