ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:(...)Κατ΄ ακολουθίαν αυτών πρέπει να γίνει δεκτή η αίτηση ανάκλησης και να ανακληθεί η 224/2013 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω. Συνακόλουθα δύναται να υπογραφούν οι συμβάσεις μεταξύ του ΤΕΙ Κρήτης και της εταιρίας «......» υπό τον όρο της απάλειψης από τον όρο 2 της σύμβασης που αφορά στην εκμετάλλευση των εστιατορίων του ΤΕΙ Κρήτης  της φράσης «Η σύμβαση μπορεί να παραταθεί μετά από αιτιολογημένη πρόταση του Συμβουλίου της Σπουδαστικής Λέσχης και απόφαση του Συμβουλίου του ΤΕΙ Κρήτης» και από τον όρο 4 της σύμβασης που αφορά στην εκμετάλλευση των Κυλικείων αυτού της φράσης  «Η σύμβαση μπορεί να παραταθεί μετά από αιτιολογημένη πρόταση του Συμβουλίου της Σπουδαστικής Λέσχης και απόφαση της Συνέλευσης του ΤΕΙ Κρήτης».Ανακαλεί την 224/2013 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ – ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ:Μη νόμιμη η καταβολή ποσού από Δήμο σε ιδιώτες για εργασίες εκχιονισμού, καθόσον: α) κατά παράβαση γενικής αρχής του διοικητικού δικαίου προσδόθηκε αναδρομική ισχύς στις ανωτέρω συμβάσεις, οι οποίες υπεγράφησαν μεταγενέστερα της εκτέλεσης του αντικειμένου τους, συνεπώς δεν μπορούν να αποτελέσουν νόμιμο  έρεισμα για την καταβολή των εντελλομένων με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπανών και β) κατά παράβαση του νόμου ανατέθηκαν οι σχετικές προμήθειες (μίσθωση των μηχανημάτων), δίχως να υπάρχει εγγεγραμμένη πίστωση στον προϋπολογισμό του Δήμου. Επιπλέον, δεν συντρέχει περίπτωση εφαρμογής της εξαιρετικής διαδικασίας του άρθρου 158 παρ. 7 του ΚΔΚ (ν.3463/2006, ΦΕΚ Α΄ 114/2006), η οποία επιτρέπει την αναμόρφωση του προϋπολογισμού και την ψήφιση σχετικής πίστωσης μετά την απευθείας ανάθεση της προμήθειας,  αφενός διότι δεν έγινε σχετική τροποποίηση του προϋπολογισμού στην πρώτη, μετά την ανάθεση, συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου (με τη σχετική απόφαση έλαβε χώρα η δεύτερη τροποποίηση του προϋπολογισμού), αφετέρου διότι, για τις απευθείας αναθέσεις της προμήθειας των μηχανημάτων, δεν υπήρχαν ούτε απόφαση του αρμόδιου οργάνου του Δήμου, ούτε έγγραφες συμβάσεις.(συγγνωστή πλάνη)

Διαπραγμάτευση μετά από ματαίωση των αποτελεσμάτων ανοικτού διαγωνισμού Μη νόμιμη η προσφυγή στην ανωτέρω διαδικασία διότι: α) δεν κλήθηκαν στη διαπραγμάτευση όλοι οι προμηθευτές που είχαν υποβάλει προσφορές και αξιολογήθηκαν κατά την προηγηθείσα διαδικασία του ανοικτού διαγωνισμού και β) η διαδικασία της διαπραγμάτευσης διενεργήθηκε με όρους ουσιωδώς διάφορους από αυτούς με τους οποίους είχε διεξαχθεί ο προηγηθείς αυτής διαγωνισμός, αφού τα προς προμήθεια είδη που ανατέθηκαν με βάση τη διαδικασία αυτή δεν ταυτίζονται ως προς τον αριθμό, την τεχνική περιγραφή και την ποσότητά τους με εκείνα που αναφέρονται στη διακήρυξη, του ματαιωθέντος διαγωνισμού. Με την 701/2010 απόφαση του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανακλήθηκε η προ-μνησθείσα Πράξη του Κλιμακίου, διότι α) ως προς την πρώτη πλημμέλεια, νομίμως δεν προ-σκλήθηκαν στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης όλοι οι υποψήφιοι του αρχικού διαγωνισμούαφού i) για ορισμένα από τα προκηρυσσόμενα είδη δεν είχε υποβληθεί προσφορά από τους υποψήφιους στο ματαιωθέντα διαγωνισμό, ii) η τεχνική προσφορά ενός από τους συμμετέχοντες στο διαγωνισμό αυτό είχε κριθεί ως εκτός προδιαγραφών και iii) ένας από τους συμμετέχοντες στον αρχικό διαγωνισμό δεν βρέθηκε στη διεύθυνση που είχε δηλώσει με τη προσφορά του στο ματαιωθέντα διαγωνισμό και β) ως προς τη δεύτερη πλημμέλεια αναγνώρισε συγγνωστή πλάνη των αρμοδίων οργάνων της αναθέτουσας αρχής.

Στο άρθρο 98 παρ. 1 εδ. β΄ του Συντάγματος, όπως αναθεωρήθηκε με το από 6.4.2001 Ψήφισμα της Ζ΄ Αναθεωρητικής Βουλής (ΦΕΚ Α΄ 84/17.4.2001), ορίζεται ότι «1. Στην αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου ανήκουν ιδίως: α) ... β) Ο έλεγχος συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας στις οποίες αντισυμβαλλόμενος είναι το Δημόσιο ή άλλο νομικό πρόσωπο που εξομοιώνεται με το Δημόσιο από την άποψη αυτή όπως νόμος ορίζει ...». Από την προαναφερόμενη διάταξη συνάγεται ότι σε προληπτικό έλεγχο νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο υπάγονται, πλέον, όλες ανεξαιρέτως οι συμβάσεις μεγάλης οικονομικής αξίας στις οποίες αντισυμβαλλόμενοι είναι το Δημόσιο ή άλλο Νομικό Πρόσωπο που εξομοιώνεται με το Δημόσιο από την άποψη αυτή, όπως οι συμβάσεις αυτές ειδικότερα θα καθοριστούν από το νόμο (κατά κατηγορία - είδος συμβάσεων ή ύψος ποσού) και τέτοιες είναι οι συμβάσεις που συνάπτονται είτε μεταξύ διαφόρων φορέων της δημόσιας διοίκησης (ομοιογενείς συμβάσεις) είτε μεταξύ ενός φορέα της δημόσιας διοίκησης (ανεξαρτήτως της μορφής της νομικής του οργάνωσης) και ενός ιδιώτη (ετερογενείς συμβάσεις). Αντίθετη άποψη σύμφωνα με την οποία στον ανωτέρω έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου εμπίπτουν μόνο οι εξ’ επαχθούς αιτίας συμβάσεις, ήτοι οι συμβάσεις εκείνες κατά τις οποίες α) ο δημόσιος φορέας και ο αντισυμβαλλόμενός του συνομολογούν στην ανταλλαγή παροχών (αμφοτεροβαρείς συμβάσεις), β) προέχον κίνητρο για τον ως άνω αντισυμβαλλόμενο είναι το κέρδος και γ) ο εν λόγω αντισυμβαλλόμενος αναλαμβάνει στο πλαίσιο της επιχειρηματικής του δραστηριότητας τον εκ των πράξεων και επιλογών του οικονομικό - επιχειρηματικό κίνδυνο δε βρίσκει έρεισμα στο γράμμα αλλά ούτε και στη βούληση του συνταγματικού νομοθέτη, σκοπός του οποίου είναι η εξασφάλιση της νομιμότητας και της διαφάνειας στην εν γένει συμβατική δραστηριότητα του Δημοσίου και των άλλων φορέων της δημόσιας διοίκησης, από την άσκηση της οποίας αναλαμβάνονται σημαντικές οικονομικές υποχρεώσεις σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού ή των ειδικότερων προϋπολογισμών τους. Για την άσκηση, όμως, της ως άνω γενικής επί όλων των ανωτέρω συμβάσεων αρμοδιότητας ελέγχου που ανατέθηκε στο Ελεγκτικό Συνέδριο με την ως άνω διάταξη του Συντάγματος δηλαδή της αρμοδιότητας πέραν αυτής που ανατέθηκε στο Συνέδριο για τον έλεγχο συμβάσεων προμηθειών αγαθών, εκτέλεσης έργου και παροχής υπηρεσιών με το άρθρο 8 παρ. 1 ν. 2741/1999, όπως αυτή ισχύει, απαιτείται, περαιτέρω, η έκδοση νόμου εκτελεστικού της διάταξης αυτής του Συντάγματος με τον οποίο θα επεκτείνεται ο υποχρεωτικός έλεγχος νομιμότητας του Ελεγκτικού Συνεδρίου και σε άλλες κατηγορίες συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας υπό τον όρο ότι η ευχέρεια αυτή του κοινού νομοθέτη δεν μπορεί να επεκταθεί σε σημείο που να καταλυθεί η γενική ελεγκτική αρμοδιότητα του Ελεγκτικού Συνεδρίου επί των δημοσίων συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας, η διατήρηση της οποίας τίθεται ως όριο στη σχετική νομοθετική ευχέρεια (Πράξη VI Τμ. 70/2003, Ζ΄ Κλιμ. 42, 159/2008).

Προμήθεια μηχανογραφικού - χημικού χαρτιού για τις ανάγκες της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου. Μη νομίμως επιμερίσθηκαν οι ως άνω προμήθειες, οι οποίες αφορούν σε όμοια ή ομοειδή αγαθά, σε χωριστές πιστώσεις και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, χωρίς να διενεργηθεί δημόσιος διαγωνισμός, καθόσον η συνολική τους ετήσια δαπάνη υπερβαίνει το όριο των 15.000 ευρώ, μέχρι το οποίο είναι επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 209 παρ.1 του ν.3463/2006 και της 11389/8.3.1993 Απόφασης του Υπουργού Εσωτερικών.

Εκτέλεση προγραμματικής σύμβασης..:..Με το άνω περιεχόμενο η επίμαχη σύμβαση συνιστά, κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό της, εξ επαχθούς αιτίας σύμβαση ανάθεσης αρχιτεκτονικών μελετών και, ως εκ τούτου, μη νομίμως ανατέθηκε απευθείας στο ως άνω ΤΕΙ, αφού δεν συντρέχουν οι οριζόμενες στο άρθρο 10 του ν. 3316/2005 προϋποθέσεις. Εντούτοις, ενόψει του ότι η σύναψη της, από 21.7.2014, όμοιου αντικειμένου «προγραμματικής» σύμβασης είχε ρητά κριθεί νόμιμη, με την 10781/18.7.2014 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης ..., συντρέχει εν προκειμένω συγγνωστή πλάνη των αρμοδίων οργάνων του Δήμου …, λόγω της οποίας δικαιολογείται η θεώρηση του επίμαχου χρηματικού εντάλματος. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, πλην το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής πρέπει να θεωρηθεί λόγω συγγνωστής πλάνης.

Προμήθεια φίλτρων τεχνητού νεφρού :...ζητείται η ανάκληση της 115/2012 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα άγεται κατά πλειοψηφία στην κρίση ότι α) η παράλειψη της δημοσίευσης των επιμέρους έξι κατηγοριών των προς προμήθεια φίλτρων και των ζητούμενων επιμέρους ποσοτήτων τους στην Ε.Ε.Ε.Ε και τον εθνικό τύπο, καθώς και της εκτιμώμενης αξίας αυτών, αλλά και της συνολικής ποσότητας τους στην Ε.Ε.Ε.Ε. συνιστούν νομικές πλημμέλειες της διαγωνιστικής διαδικασίας, πλήττουσες το σύνολο αυτής (πρβλ. VI Τμ. Ελ. Συν. 408/2012), δοθέντος ότι, κατά τα γενόμενα δεκτά ανωτέρω, στο αναγκαίο περιεχόμενο των προκηρύξεων (δηλαδή των περιλήψεων της διακήρυξης) περιλαμβάνονται τα ως άνω στοιχεία, ενώ η πλημμέλεια αυτή δεν μπορεί να θεραπευθεί με την επικαλούμενη παροχή πρόσβασης, με ηλεκτρονικό μέσο, στη διακήρυξη και τα λοιπά τεύχη του διαγωνισμού, καθόσον τοιουτοτρόπως δεν δύνανται να υποκατασταθούν οι προβλεπόμενες από το νόμο διατυπώσεις δημοσιότητας,περαιτέρω δε ο ισχυρισμός της αιτούσας ότι αυτό οφείλεται σε παραδρομή δεν επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία του φακέλου(..)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθεί η κρινόμενη αίτηση, καθώς και οι υπέρ αυτής ασκηθείσες παρεμβάσεις.

Προμήθεια τροφίμων:I. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω: α) Αβασίμως προβάλλει η Επίτροπος ότι οι αναθέσεις δεν υποβλήθηκαν τον έγγραφο τύπο, δεδομένου ότι ήδη ενώπιον του Κλιμάκιου προσκομίζονται οι συναφθείσες συμβάσεις σε εκτέλεση των οποίων εντέλλονται οι επίμαχες δαπάνες, β) Ομοίως, αβασίμως εμμένει η Επίτροπος στον λόγο επιστροφής ότι στα 351 και 352, οικονομικού έτους 2014, χρηματικά εντάλματα πληρωμής δεν γίνονται οι από το νόμο επιβαλλόμενες κρατήσεις και τούτο διότι το Νοσοκομείο ακύρωσε τα ως άνω εντάλματα και εξέδωσε στη θέση τους τα 451 και 452, οικονομικού έτους 2014, τα οποία πλέον υπόκεινται στις νόμιμες κρατήσεις και γ) Κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την Επίτροπο μη νομίμως ανατέθηκαν απευθείας οι επίμαχες προμήθειες στις φερόμενες ως δικαιούχους των χρηματικών ενταλμάτων. Τούτο διότι, η συνολική αξία των προμηθευθέντων ειδών με τις ανωτέρω συμβάσεις υπερβαίνει, σε συνδυασμό με τα προκηρυχθέντα είδη δυνάμει της 2013-004 διακήρυξης, ανά κατηγορία (αφενός για είδη παντοπωλείου, αφετέρου για κρέατα) σε ετήσια βάση, το τιθέμενο για τη νόμιμη προσφυγή στην απευθείας ανάθεση όριο των 20.000 ευρώ (άνευ ΦΠΑ). Εξάλλου, από κανένα στοιχείο του φακέλου δεν προκύπτει, ούτε το Νοσοκομείο επικαλείται, ότι συνέτρεχαν στην προκειμένη περίπτωση λόγοι κατεπείγοντος, οφειλόμενοι σε απρόβλεπτες περιστάσεις, οι οποίοι θα καθιστούσαν δικαιολογημένη την προσφυγή στην ως άνω εξαιρετική διαδικασία. Επομένως, μη νομίμως το Νοσοκομείο προέβη στις ανωτέρω απευθείας αναθέσεις, αφού αυτές διενεργήθηκαν κατά κατάτμηση της συνολικής ετήσιας δαπάνης ομοειδών αγαθών, δυνάμενα να κατακυρωθούν σε έναν ή περισσότερους προμηθευτές κατόπιν διενέργειας τουλάχιστον πρόχειρου διαγωνισμού, όσα δε αντίθετα ισχυρίζεται το Νοσοκομείο με το αριθ. πρωτ. 13416/24.7.2014 έγγραφό του πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα.

Οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνες, που αφορούν στην εκπόνηση όμοιων από άποψη γνωστικού αντικειμένου μελετών – ήτοι μελετών της κατηγορίας 20 (γεωλογικές) - μη νομίμως επιμερίσθηκαν σε χωριστές πιστώσεις ανά τοπικό διαμέρισμα και ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, χωρίς να ακολουθηθεί η ανοικτή ή κλειστή διαδικασία του ν. 3316/2005, καθόσον η συνολική δαπάνη αυτών ανέρχεται στο ποσό των 49.980,00 και, επομένως, υπερβαίνει το όριο των 21.423,00 ευρώ, μέχρι το οποίο είναι κατ΄ άρθρο 209 παρ. 3 του ν. 3463/2006 επιτρεπτή η απευθείας ανάθεση εκπόνησης μελέτης. Τέλος, ο προβαλλόμενος από τον Επίτροπο δεύτερος λόγος διαφωνίας περί παράβασης των διατάξεων του άρθρου 10 παρ. 2 του ν. 3316/2005 δεν μπορεί να εξετασθεί, δεδομένου ότι οι επίμαχες συμβάσεις δεν ανατέθηκαν κατ’ επίκληση των διατάξεων αυτών.

Σύμφωνα με το άρθρο 20 του π.δ/τος 60/2007 «Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 2004/18/ΕK «περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών» (…)» (Α΄ 64), οι δημόσιες συμβάσεις με αντικείμενο υπηρεσίες του Παραρτήματος IIΒ του π.δ/τος αυτού υπόκεινται μόνον στις διατάξεις των άρθρων 53 και 29 παρ. 4 του ιδίου νομοθετήματος για τις υποχρεώσεις της Αναθέτουσας Αρχής όσον αφορά, αντιστοίχως, τον καθορισμό των τεχνικών προδιαγραφών των ζητούμενων υπηρεσιών και τη γνωστοποίηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των αποτελεσμάτων της διαδικασίας ανάθεσής τους. Κατά τα λοιπά δε, οι συμβάσεις της κατηγορίας αυτής, στις οποίες συγκαταλέγονται και εκείνες με αντικείμενο υπηρεσίες «ερευνών και ασφάλειας», ως τέτοιων νοουμένων και των υπηρεσιών φύλαξης και επιτήρησης (βλ. το Παράρτημα I του Κανονισμού (ΕΚ) 2195/2002 «περί του κοινού λεξιλογίου για τις δημόσιες συμβάσεις (CPV)», L 340), εξαιρούνται από την εφαρμογή του παράγωγου κοινοτικού δικαίου και η ανάθεσή τους διέπεται από τις διατάξεις της εθνικής νομοθεσίας, επομένως, και από αυτή του άρθρου 83 παρ. 3(στ) του ν. 2362/1995 «Περί Δημοσίου Λογιστικού, ελέγχου των δαπανών του Κράτους και άλλες διατάξεις» (Α΄ 247), που ορίζει ότι, κατά παρέκκλιση από τον κανόνα της διενέργειας διαγωνισμού, «επιτρέπεται με έγκριση του αρμοδίου οργάνου η σύναψη σύμβασης παροχής υπηρεσιών με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση σχετικής προκήρυξης» (απευθείας ανάθεση), μεταξύ άλλων, «στην περίπτωση νέων υπηρεσιών που συνιστούν επανάληψη παρόμοιων υπηρεσιών που είχαν ανατεθεί με τακτικό διαγωνισμό στον αρχικό ανάδοχο και αποτελούν συνέχεια ή συμπλήρωση της αρχικής σύμβασης, με την προϋπόθεση ότι δεν έχει παρέλθει 3ετία από αυτή και εξασφαλίζονται οι ίδιοι όροι και προϋποθέσεις με δυνατότητα τιμαριθμικής αναπροσαρμογής».(...)σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι, ναι μεν παράταση της διάρκειας της 5826/ΧΡΜ/3.3.2009 σύμβασης δεν προβλεπόταν από τη σύμβαση αυτή, ούτε, πολύ περισσότερο, από την οικεία διακήρυξη, η απευθείας ανάθεση, όμως, στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρία της φύλαξης των κτηρίων, για το μεταγενέστερο της λήξης της χρονικό διάστημα, εύρισκε νόμιμο έρεισμα στη διάταξη του άρθρου 83 παρ. 3(στ) του ν. 2362/1995, κατ’ επίκληση της οποίας εχώρησε, αφού οι απευθείας ανατεθείσες υπηρεσίες περιλαμβάνονταν στο αντικείμενο της προαναφερόμενης σύμβασης, η οποία είχε συναφθεί κατόπιν τακτικού διαγωνισμού, η δε παροχή των υπηρεσιών αυτών από την μέχρι τότε ανάδοχο συνεχίσθηκε, με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις, επί χρόνο που δεν υπερέβη την τριετία από τη σύναψή της.