Δαπάνη ασφάλτου καθ υπέρβαση συναφθείσας σύμβασης.Από το συνδυασμό όλων των ανωτέρω διατάξεων (3669/2008)συνάγονται τα ακόλουθα: α) Μεταξύ των συστημάτων υποβολής προσφορών, στους διαγωνισμούς για την ανάθεση δημοσίων έργων, περιλαμβάνεται και αυτό της μειοδοσίας επί του εργολαβικού οφέλους, όταν οι εργασίες εκτελούνται απολογιστικά. Το σύστημα αυτό μπορεί να χρησιμοποιείται αυτοτελώς είτε σε συνδυασμό με άλλο, και στις δύο, όμως, περιπτώσεις εφαρμόζονται κατά την εκτέλεση του έργου οι διατάξεις των παρ. 2 έως 9 του άρθρου 55. Μεταξύ των ρυθμίσεων αυτών, προβλέπεται (παρ. 3) ότι η παρακολούθηση της δαπάνης γίνεται κατά τα οριζόμενα στη σύμβαση, δηλαδή η σύμβαση πρέπει να καθορίζει ποια είναι τα παραστατικά έγγραφα βάσει των οποίων θα διαπιστώνεται η δαπάνη στην οποία υποβλήθηκε ο ανάδοχος και η οποία, στη συνέχεια, θα του αποδοθεί προσαυξημένη κατά το ποσοστό γενικών εξόδων, το οποίο και μόνο υπόκειται στην προσφερόμενη από αυτόν έκπτωση. β) Με σκοπό την αντιμετώπιση της πολύ συχνής (ανά εβδομάδα) μεταβολής των τιμών της ασφάλτου, με την Δ17α/03/54/ΦΝ437/7.5.2008 απόφαση του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. εντάχθηκε στις δημοπρασίες των δημοσίων έργων ιδιαίτερο κονδύλι απολογιστικών εργασιών, το οποίο περιλαμβάνει την αξία της ασφάλτου, καθώς και ιδιαίτερος τρόπος παρακολούθησης του κόστους αυτής. Συνεπώς, με την ανωτέρω υπουργική απόφαση – όπως ερμηνεύθηκε με τις εγκυκλίους που ακολούθησαν – εισήχθη ουσιαστικά το σύστημα υποβολής προσφορών του άρθρου 9 του ν. 3669/2008 στα έργα που περιλαμβάνουν την εκτέλεση ασφαλτικών εργασιών και επομένως, κατά την εκτέλεση της ως άνω απολογιστικής εργασίας εφαρμόζονται οι διατάξεις των παρ. 2 έως 9 του άρθρου 55 ως προς τον τρόπο παρακολούθησης της δαπάνης, μεταξύ των οποίων και η παρ. 3, η οποία, όπως προεκτέθηκε, ορίζει ότι ο τρόπος παρακολούθησης της σχετικής δαπάνης πρέπει να ορίζεται συμβατικά. γ) Το αντίτιμο για την εκτέλεση των απολογιστικών εργασιών περιλαμβάνεται στους λογαριασμούς που συντάσσει ο ανάδοχος και υποβάλλει προς έγκριση στον κύριο του έργου, οι δε λογαριασμοί συνοδεύονται για την έγκρισή τους, μεταξύ άλλων, από τα παραστατικά στοιχεία των απολογιστικών εργασιών που τυχόν εκτελέστηκαν. Συνεπώς, σε περίπτωση έλλειψης συμβατικής ρύθμισης, η πληρωμή της δαπάνης της ασφάλτου θα πραγματοποιηθεί με βάση τα παραστατικά στοιχεία που αποδεικνύουν το ύψος της δαπάνης αυτής (VII Τμ. Ελ.Συν. Πρ. 312, 348/2010).(....)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγινα δεκτά στις σκέψεις που προηγήθηκαν (υπό III), το Τμήμα κρίνει ότι, ελλείψει οποιασδήποτε συμβατικής ρύθμισης, νομίμως καταβάλλεται στο φερόμενο ως δικαιούχο του επίμαχου χρηματικού εντάλματος η δαπάνη των απολογιστικών εργασιών, η οποία αντιστοιχεί στην αξία της ασφάλτου που χρησιμοποιήθηκε για την εκτέλεση του έργου, έστω και αν αυτή υπερβαίνει το ποσό της από 8.9.2010 σύμβασης, δεδομένου ότι η δαπάνη αυτή αποδεικνύεται - και κατά το υπερβάλλον ποσό - από τα σχετικά παραστατικά στοιχεία, ήτοι το από 9.6.2011 πρωτόκολλο υπολογισμού απολογιστικά αξίας ασφάλτου, το υπό ίδια ημερομηνία δελτίο της Διεύθυνσης Τιμών Βιομηχανικών προϊόντων και φαρμάκων της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και το 16/28.6.2011 τιμολόγιο της εταιρείας «... .», από την οποία προμηθεύτηκε τον τάπητα κυκλοφορίας ο φερόμενος ως δικαιούχος του κρινόμενου χρηματικού εντάλματος.

Ο ν.3669/2008 «Κύρωση της κωδικοποίησης της νομοθεσίας κατασκευής δημόσιων έργων» (ΦΕΚ Α΄, 116), ορίζει, στο άρθρο 17 παρ. 7, ότι: «7. Στις τιμές του προϋπολογισμού και του τιμολογίου τόσο της υπηρεσίας όσο και της προσφοράς περιλαμβάνεται κάθε σχετική δαπάνη, καθώς και τα γενικά έξοδα και όφελος της εργοληπτικής επιχείρησης. Αν γίνεται ρητή μνεία στα σχετικά τεύχη μπορεί να διαχωρίζονται οι τιμές και να προστίθεται στο τέλος ποσοστό γενικών εξόδων και οφέλους που ορίζεται σε δεκαοκτώ τοις εκατό (18%), για έργα που χρηματοδοτούνται από τον προϋπολογισμό δημοσίων επενδύσεων ή άλλες πηγές με ανάλογες απαλλαγές και σε είκοσι οκτώ τοις εκατό (28%) για τις άλλες περιπτώσεις». Περαιτέρω, στην παρ. 1 της Κ.Υ.Α. 43115/1952 «Περί απαλλαγής παντός φόρου, κρατήσεως κλπ. υπέρ του Δημοσίου, των πάσης φύσεως προμηθειών, εφοδίων, ανασυγκροτήσεως εξωτερικού και εσωτερικού κ.λπ. (ΦΕΚ 254 Β΄), η οποία κυρώθηκε με την παρ. 4 του άρθρου 1 του ν.δ/τος 2957/1954 «Περί δημοσίων επενδύσεων και συμπληρώσεως των σχετικών προς ταύτας διατάξεων του Δημοσίου Λογιστικού» (ΦΕΚ 186 Β΄), ορίζεται ότι: «1. Αι πάσης φύσεως προμήθειαι εφοδίων ανασυγκροτήσεως εκ του εξωτερικού και εκ του εσωτερικού, αι συμφωνίαι περί αναθέσεως μελετών ή εκτελέσεως εργασιών και μισθώσεις ακινήτων ως και αι συμβάσεις εκτελέσεως πάσης φύσεως έργων, εφ’ όσον ταύτα χρηματοδοτούνται εκ των ειδικών πιστώσεων του προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων, τα σχετικά προς ταύτας έγγραφα και αι βάσει των Συμβάσεων τούτων καταβολαί απαλλάσσονται παντός φόρου ή τέλους ή άλλης κρατήσεως, δικαιώματος, ή παραβόλου υπέρ του Δημοσίου ως και υπέρ παντός τρίτου εξαιρέσει των τελών χαρτοσήμου και του φόρου καθαρών προσόδων». Από τις προαναφερόμενες διατάξεις προκύπτει ότι για την εκτέλεση ενός δημοσίου έργου οι κρατήσεις που οφείλονται από τον εργολάβο προς τα διάφορα Ταμεία, καθώς και το Εργολαβικό Όφελος, που καταβάλλεται από το φορέα εκτέλεσης του έργου προς τον εργολάβο, υπολογίζονται με διαφορετικό τρόπο όταν το έργο αυτό χρηματοδοτείται από ιδίους πόρους ή όταν αυτό χρηματοδοτείται από λογαριασμό Δημοσίων Επενδύσεων. Καθοριστικό στοιχείο δηλαδή για τον προσδιορισμό του συνολικού κόστους ενός δημοσίου έργου είναι ο φορέας χρηματοδότησης αυτού. Στην περίπτωση δε που αυτό χρηματοδοτείται από τον προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων, το ποσοστό Εργολαβικού Οφέλους που δικαιούται ο εργολήπτης ανέρχεται σε ποσοστό 18%.(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, ο Δήμος ..... μη νομίμως εντέλλεται δαπάνη που αντιστοιχεί στη διαφορά του ποσοστού 10%, οφειλόμενου στη μείωση του εργολαβικού οφέλους της αναδόχου από το 28% στο 18% και του ποσοστού 4,7% (διαφορά επί των συνολικών κρατήσεων 8,9%, όταν πρόκειται για έργο που χρηματοδοτείται από ίδιους πόρους του Δήμου και 4,2% όταν το έργο χρηματοδοτείται από πρόγραμμα Δημοσίων επενδύσεων). Και τούτο διότι το ποσοστό των Γενικών Εξόδων και του Εργολαβικού Οφέλους που δικαιούται η εργοληπτική επιχείρηση ανέρχεται σε 18%, λόγω της ένταξης του έργου στο πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 7 του άρθρου 17 του ν. 3669/2008. Επίσης η ανάδοχος εταιρεία επιβαρύνεται και με τις αντίστοιχες νόμιμες κρατήσεις, σύμφωνα με τις διατάξεις της Κ.Υ.Α. 43115/5.11.1952, οι οποίες, λόγω της ένταξης του έργου σε ΣΑΤΑ ανέρχονται σε ποσοστό 4,2%.

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις ΙΙ, ΙΙΙ και ΙV της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι: Α) δεν είναι νόμιμη η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης του ελεγχόμενου έργου με διαγωνισμό μεταξύ περιορισμένου αριθμού εργοληπτικών επιχειρήσεων, καθόσον, εν προκειμένω, δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία. Β) Η εφαρμογή για το ελεγχόμενο έργο του συστήματος που προβλέπει ενιαίο ποσοστό έκπτωσης σε συμπληρωμένο τιμολόγιο της Υπηρεσίας δεν είναι νόμιμη, καθόσον, ο προϋπολογισμός του ελεγχόμενου έργου, (2.100.000 ευρώ, ήτοι δαπάνη εργασιών = 1.764.705,88 ευρώ συν ΦΠΑ= 335.294,12 ευρώ), υπερβαίνει το εκ του νόμου προβλεπόμενο όριο των 750.000 ευρώ, ενώ δεν φαίνεται να συντρέχει, εν προκειμένω, ούτε η σωρευτικώς απαιτούμενη προϋπόθεση της δυσχερούς ή αδύνατης προμέτρησης των εργασιών, αφού στα στοιχεία του φακέλου υπάρχει το από 28.4.2009 φύλλο αναλυτικής προμέτρησης όλων των εργασιών, ως τμήμα της μελέτης του έργου. Γ) Τέλος, ο επίμαχος διαγωνισμός πάσχει και εκ του ότι, μη νομίμως η Επιτροπή Διαγωνισμού συγκροτήθηκε από το Δήμαρχο ..., ενώ έπρεπε να συγκροτηθεί από την έχουσα ειδική προς τούτο αρμοδιότητα Δημαρχιακή Επιτροπή.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι εν προκειμένω η δαπάνη που εντέλλεται με το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα, δεν προκύπτει ότι αφορά στην εκτέλεση δημοσίου έργου, για το οποίο τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις της νομοθεσίας περί δημοσίων έργων, αλλά για την προμήθεια κιγκλιδωμάτων και μεταλλουργικών υλικών και την εκτέλεση των σχετικών εργασιών τοποθέτησής τους, καθώς και λοιπών εργασιών συντήρησης, για τις οποίες εφαρμόζονται οι διατάξεις περί υπηρεσιών. Τούτο διότι, καίτοι στην τεχνική έκθεση του «έργου» προβλέπεται ότι οι ανατεθείσες εργασίες είναι κυρίως οικοδομικές και σε μικρότερο ποσοστό ανήκουν στις λοιπές κατηγορίες εργασιών, από τον προϋπολογισμό της μελέτης δεν προκύπτει σαφής επιμέτρηση κάθε κατηγορίας εργασιών προκειμένου να διαγνωσθεί ο χαρακτήρας και η φύση της μικτής αυτής σύμβασης, ενδεικτικά δε από τον πρώτο λογαριασμό του έργου προκύπτει ότι οι εντελλόμενες προς πληρωμή οικοδομικές εργασίες αποτελούν πολύ μικρό ποσοστό της συνολικής δαπάνης.(..)η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη, κατά το μέρος που αφορά στην πληρωμή εργολαβικού οφέλους, δεν είναι νόμιμη, καθόσον αυτό καταβάλλεται μόνον κατά την εξόφληση λογαριασμών που αφορούν στην εκτέλεση δημόσιων έργων. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής που περιλαμβάνει και μη νόμιμη δαπάνη, δεν πρέπει να θεωρηθεί

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙΙ, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι ορθά το Κλιμάκιο αποφάνθηκε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του επίμαχου σχεδίου σύμβασης, καθόσον η προσκομισθείσα από την αναδειχθείσα μειοδότρια εταιρεία «….» βεβαίωση της Τράπεζας … πληροί τους όρους του άρθρου 23.3 της διακήρυξης. Ειδικότερα, απορριπτέοι ως αβάσιμοι είναι οι προβαλλόμενοι με την υπό κρίση αίτηση ανάκλησης λόγοι, καθόσον α) η επίμαχη διακήρυξη θέτει ως όρο για τη συμμετοχή στο διαγωνισμό ότι η συνολική πιστοληπτική ικανότητα της διαγωνιζόμενης επιχείρησης πρέπει να είναι ίση με ποσοστό 10% του προϋπολογισμού του έργου χωρίς Φ.Π.Α. (ήτοι με το ποσό του 1.362.100,961 ευρώ), χωρίς περαιτέρω διάκριση αυτής σε δανειοληπτική ικανότητα κατά ορισμένο ποσοστό και σε πιστοληπτική ικανότητα κατά ένα άλλο ποσοστό, εφόσον σε μια τέτοια περίπτωση τα επιμέρους ποσοστά θα έπρεπε να προσδιορίζονται επακριβώς στη διακήρυξη, β) περαιτέρω, για την απόδειξη της χρηματοδοτικής και οικονομικής ικανότητας μιας διαγωνιζόμενης εργολήπτριας επιχείρησης, απαιτείται η προσκόμιση από αυτή βεβαίωσης τράπεζας για την πιστοληπτική της ικανότητα, παρά το ότι κατά το γράμμα της συγκεκριμένης διάταξης του άρθρου 23.3 της διακήρυξης η βεβαίωση τράπεζας πρέπει να αφορά τη δανειοληπτική ικανότητα της επιχείρησης, εφόσον η διακήρυξη ενδιαφέρεται για τη συνολική πιστοληπτική ικανότητα των διαγωνιζομένων επιχειρήσεων. Για το λόγο δε αυτό, στο επόμενο εδάφιο της ως άνω διάταξης της διακήρυξης (άρθρο 23.3) διευκρινίζεται ότι ως επαρκής απόδειξη πιστοληπτικής ικανότητας κρίνεται έγγραφο τράπεζας που δηλώνει ότι συνεργάζεται με τον υποψήφιο και θα εξετάσει αίτησή του για χρηματοδότηση, με ποσό που αντιστοιχεί σε ποσοστό 10% τουλάχιστον του προϋπολογισμού του έργου (χωρίς Φ.Π.Α.), αν και εφόσον αναδειχθεί ανάδοχος, και τέλος, γ) η προσκομισθείσα από την αναδειχθείσα μειοδότρια εταιρεία βεβαίωση πιστοληπτικής της ικανότητας της Τράπεζας Αττικής, η οποία, σημειωτέον, εκδόθηκε για τη συμμετοχή της εταιρείας στο συγκεκριμένο διαγωνισμό, δεν αναφέρει μεν ότι δεσμεύεται να εξετάσει αίτημα της ανωτέρω εταιρείας για χρηματοδότησή της, αν αυτή αναδεικνυόταν ανάδοχος του έργου, η βεβαίωση όμως της ως άνω Τράπεζας περί του ότι το ποσό της συνολικής πιστοληπτικής ικανότητας της εταιρείας «….» ανέρχεται σε 6.000.000 ευρώ, ποσό το οποίο με τα σημερινά δεδομένα δύναται να της χορηγηθεί, υπερκαλύπτει το σχετικό όρο της διακήρυξης, εφόσον το ποσό αυτό είναι μεγαλύτερο του ποσοστού 10% του προϋπολογισμού του έργου χωρίς Φ.Π.Α. και η ως άνω γενική διατύπωση της τραπεζικής βεβαίωσης περιλαμβάνει τόσο τη δυαντότητα χορήγησης δανείου όσο και τη δυνατότητα χορήγησης εγγυητικών επιστολών μέχρι το εν λόγω ποσό.

Δημόσια έργαΜε τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω (βλ. σκ. II), το Τμήμα κρίνει ότι η επιπλέον δαπάνη ποσού 8.404,66 ευρώ, λόγω αύξησης στις ποσότητες των εργασιών της σύμβασης (και της εντεύθεν αύξησης του ποσού του εργολαβικού οφέλους), νομίμως καλύπτεται από το κονδύλιο των απρόβλεπτων δαπανών της από 16.10.2009 σύμβασης, καθόσον πρόκειται για υπερσυμβατικές - και όχι για νέες - εργασίες, οι οποίες οφείλονται σε σφάλματα της αρχικής μελέτης ως προς τις απαιτούμενες ποσότητες των προβλεπόμενων από τη σύμβαση εργασιών. Σε κάθε περίπτωση, από την ανωτέρω αύξηση των συμβατικών ποσοτήτων των εργασιών, η οποία οφείλεται στη διαφοροποίηση των διαστάσεων του γηπέδου ποδοσφαίρου, δεν τροποποιείται το συμβατικό αντικείμενο του έργου αφού, όπως προεκτέθηκε, τουλάχιστον από το από 23.4.2009 σχέδιο κάτοψης του γηπέδου, το οποίο αποτελεί τμήμα της 65/2009 μελέτης και συμβατικό στοιχείο της εργολαβίας, ήταν γνωστό εκ των προτέρων ότι οι διαστάσεις του επίμαχου γηπέδου θα μπορούσαν να κυμανθούν εντός ενός εύρους τιμών. Περαιτέρω, όσον αφορά στην επιπλέον δαπάνη για απολογιστικές εργασίες, ποσού 1.783,79 ευρώ, πρόκειται στην ουσία για τη δαπάνη της επιπλέον ασφάλτου που απαιτήθηκε, η οποία, όπως εκτέθηκε στη σκέψη III, αφαιρείται από την αξία των ασφαλτικών εργασιών. Η δαπάνη αυτή προέκυψε, προφανώς, λόγω της αύξησης στις ποσότητες των ασφαλτικών εργασιών και νομίμως βαρύνει το κονδύλιο των απρόβλεπτων δαπανών της οικείας σύμβασης, καθόσον πρόκειται και πάλι για υπερσυμβατικές εργασίες, που σκοπό είχαν την επανόρθωση ποσοτικών σφαλμάτων της μελέτης. Τέλος, η αύξηση του συντελεστή Φ.Π.Α. από 19% σε 23% με σχετική ρύθμιση αποτελεί νέο κανόνα που τέθηκε σε ισχύ μετά την ανάθεση του έργου και η εντεύθεν προκύπτουσα επιπλέον δαπάνη των 1.826,18 ευρώ θα μπορούσε να καλυφθεί, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, από το κονδύλιο των απροβλέπτων. Πλην, όμως, το κονδύλιο των απρόβλεπτων δαπανών έχει, εν προκειμένω, ήδη αναλωθεί, ενώ υπέρβαση αυτού σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ(...)Σύμφωνα με όσα αναπτύχθηκαν στη σκέψη III της παρούσης, ορθώς το VI Τμήμα έκρινε ότι μη νομίμως στη διακήρυξη του επίμαχου διαγωνισμού καθορίστηκε ως σύστημα υποβολής προσφορών αυτό του ενιαίου ποσοστού έκπτωσης του άρθρου 5 του ν. 3669/2008, δεδομένου ότι η προϋπολογισθείσα δαπάνη του έργου υπερέβαινε το ποσό των 750.000 ευρώ. Λαμβάνοντας όμως υπόψιν, όπως βασίμως με την αίτηση και το υπόμνημα του Δήμου προβάλλεται, ότι: α) το μεγαλύτερο ποσοστό των εργασιών του επίμαχου έργου ανήκει στην ίδια κατηγορία (ασφαλτικά, με προϋπολογισμό 677.704,00 ευρώ), γεγονός το οποίο έχει ως αποτέλεσμα τον εν τοις πράγμασι μη επηρεασμό του αποτελέσματος του ελεγχόμενου διαγωνισμού, ένεκα της επιλογής από την αναθέτουσα αρχή του ως άνω συστήματος αντί αυτού των επιμέρους ποσοστών έκπτωσης, β) εκ της επιλογής του επίμαχου συστήματος υποβολής προσφορών δεν παραβιάστηκαν οι αρχές της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης και του ανταγωνισμού, όπως αποδεικνύεται από το γεγονός ότι τηρήθηκαν οι νόμιμες διατυπώσεις δημοσιότητας, ενώ τριάντα επτά (37) συνολικά εργοληπτικές επιχειρήσεις παρέλαβαν τα συμβατικά τεύχη και τελικά στο διαγωνισμό συμμετείχαν έξι (6) εργοληπτικές επιχειρήσεις και κοινοπραξίες, ήτοι ικανός αριθμός, γ) κατά του κύρους της ως άνω διαδικασίας δεν υποβλήθηκαν ενστάσεις, προσφυγές ή ένδικα βοηθήματα, δ) επιτεύχθηκε ικανοποιητικό ποσοστό έκπτωσης (51%) και ε) συντρέχουν προφανείς λόγοι δημοσίου συμφέροντος για την άμεση εκτέλεση των συγκεκριμένων εργασιών συντήρησης, η νομική πλημμέλεια της επιλογής ως συστήματος υποβολής προσφορών στο διαγωνισμό για την ανάθεση του επίμαχου έργου, αυτού του ενιαίου ποσοστού έκπτωσης, παρότι δεν συνέτρεχαν οι νόμιμες προϋποθέσεις, δεν κρίνεται εν προκειμένω ουσιώδης (πρβλ. ΕΣ VI Τμ. απόφ. 2802/2012). Μειοψήφησε η Σύμβουλος Αγγελική Μυλωνά, κατά τη γνώμη της οποίας είναι ουσιώδης η νομική πλημμέλεια της δημοπράτησης του ως άνω έργου με το σύστημα προσφοράς με ενιαίο ποσοστό έκπτωσης, διότι ο προϋπολογισμός μελέτης αυτού, ο οποίος ανέρχεται στο ποσό των 926.479,20 ευρώ χωρίς αναθεώρηση και ΦΠΑ, υπερβαίνει το όριο των 750.000,00 ευρώ, μέχρι του οποίου δύναται να εφαρμοστεί νομίμως το ανωτέρω σύστημα. Συνεπώς, πρέπει για το λόγο αυτό, να απορριφθεί η αίτηση αναθεώρησης του Δήμου ...... Η γνώμη, όμως, αυτή δεν εκράτησε.

Συμπληρωματικές-συμβάσεις-Προμήθεια ασφάλτου.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προεκτεθείσες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι δεν συντρέχουν στην προκειμένη περίπτωση, οι προβλεπόμενες στο νόμο προϋποθέσεις, για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης(...)Κατ’ επέκταση, τακτοποιείται μη νόμιμα με την υπό κρίση συμπληρωματική σύμβαση και η αύξηση της δαπάνης της ασφάλτου (21.930,30 ευρώ), η οποία οφείλεται στις συμπληρωματικές εργασίες της ασφαλτικής προεπάλειψης και ασφαλτικής στρώσης κυκλοφορίας επιφάνειας 5.737,1μ2, εφόσον οι εργασίες αυτές δεν συνδέονται, όπως προεκτέθηκε, με κάποιο απρόβλεπτο γεγονός, αλλά αφορούν σε βελτίωση της ποιότητας του ήδη εκτελεσθέντος έργου. Αντιθέτως, η κάλυψη της δαπάνης προμήθειας ασφάλτου των ασφαλτικών εργασιών του 1ου Α.Π.Ε. (8.609,70 ευρώ), είναι νόμιμη, καθόσον κατά τα εκτεθέντα στην προηγούμενη σκέψη της παρούσας, ελλείψει ειδικότερης συμβατικής ρύθμισης, νομίμως καταβάλλεται στη φερόμενη ως δικαιούχο του επίμαχου χρηματικού εντάλματος η δαπάνη των απολογιστικών εργασιών, η οποία αντιστοιχεί στην αξία της ασφάλτου που χρησιμοποιήθηκε για την εκτέλεση του έργου, έστω και αν αυτή υπερβαίνει το ποσό της από 13.8.2010 σύμβασης, δεδομένου ότι η δαπάνη αυτή αποδεικνύεται - και κατά το υπερβάλλον ποσό - από τα σχετικά παραστατικά στοιχεία (βλ. το 29.11.2011 πρωτόκολλο υπολογισμού αξίας ασφάλτου). Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η ελεγχόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη κατά το μέρος που αφορά στην πληρωμή των εργασιών της 1ης Σ.Σ. και στην αύξηση της δαπάνης της ασφάλτου που οφείλεται σ’ αυτές και το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα, στο οποίο περιέχεται, μεταξύ άλλων, και μη νόμιμη δαπάνη, δεν πρέπει, για τους λόγους που προεκτέθηκαν, να θεωρηθεί.

Καθαρισμός ρεμάτων περιφερειακής ενότητας: ..Με τα δεδομένα αυτά δεν συντρέχει λόγος που να κωλύει την υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης. Επισημαίνεται όμως ότι η συμβατική αμοιβή του αναδόχου, ποσού 674.796,75 ευρώ μη συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, δεν μπορεί να προσαυξηθεί κατά το ποσοστό των γενικών εξόδων και του οφέλους του, όπως μη νομίμως προβλέπεται στο άρθρο 1.2 του τιμολογίου μελέτης, καθώς, σε αντίθεση με τα ισχύοντα σε διαγωνισμούς για την ανάθεση της εκτέλεσης έργων, όπου προβλέπεται η επιβάρυνση του προϋπολογισμού με γενικά έξοδα και εργολαβικό όφελος (άρθρο 17 παρ. 7 του ν. 3669/2008), κάτι αντίστοιχο δεν προβλέπεται από τη νομοθεσία που διέπει τους διαγωνισμούς για την ανάθεση παροχής υπηρεσιών...Δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης για την ανάθεση από την Περιφέρεια …στην εταιρεία «...» (με δ.τ. «.... ΑΕ») του «Καθαρισμού ρεμάτων Περιφερειακής Ενότητας …», υπό τον ανωτέρω αναφερόμενο όρο.

Διάθεση απροβλέπτων.Δαπάνη ασφάλτου.τουΜε τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις (ΙΙ και ΙΙΙ), το Τμήμα κρίνει ότι η επιπλέον δαπάνη ποσού 34.334,91 ευρώ, για την κατασκευή επιχώματος με θραυστά επίλεκτα υλικά λατομείου, μη νομίμως καλύπτεται από το κονδύλιο των απρόβλεπτων δαπανών της οικείας σύμβασης, καθόσον, πέραν του ότι ως προς αυτές ο οικείος Α.Π.Ε. στερείται αιτιολογίας με γενική αναφορά στην ανάγκη εκτέλεσής τους για την τεχνική αρτιότητα του έργου, πρόκειται για νέες εργασίες, οι οποίες δεν προβλέπονταν στις προμετρήσεις των εργασιών και στον εν γένει προϋπολογισμό του έργου, ενώ μπορούσαν αντικειμενικώς να προβλεφθούν κατά την σύνταξη της αρχικής μελέτης αυτού, δεδομένου ότι, όπως αναφέρεται από το Δήμο στο έγγραφο επανυποβολής του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος, συνέχονται με την σύνθεση του εδάφους (αργιλώδες υλικό) του χώρου εκτέλεσης του έργου, γεγονός γνωστό κατά την κατάρτιση της αρχικής μελέτης. Εξάλλου, δεν απαιτείτο η σύνταξη ΠΚΤΝΜ για τις εν λόγω εργασίες, δεδομένου ότι αυτές υπάρχουν αυτούσιες σε άρθρα του τιμολογίου της μελέτης, απορριπτομένου ως αβασίμου του περί του αντιθέτου ισχυρισμού του Επιτρόπου. Περαιτέρω, το ποσό των 13.469,58 ευρώ που προκύπτει από την αύξηση του Φ.Π.Α. από 19% σε 23% αποτελεί νέο κανόνα που θεσπίστηκε ως υποχρεωτικός μετά την ανάθεση του έργου. Επομένως, θα μπορούσε να καλυφθεί, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, από το κονδύλιο των απρόβλεπτων και, εφόσον αυτό είχε αναλωθεί νομίμως, από τις εγγεγραμμένες για το έργο πιστώσεις. Δοθέντος όμως ότι το κονδύλιο των απρόβλεπτων δαπανών έχει, εν προκειμένω, αναλωθεί μη νομίμως, δεν είναι νόμιμη η επιπλέον αυτή δαπάνη από την αύξηση του συντελεστή Φ.Π.Α. Τέλος, όσον αφορά στην επιπλέον δαπάνη των 14.555,02 ευρώ για απολογιστικές εργασίες, η οποία αντιστοιχεί στην αξία της ασφάλτου που χρησιμοποιήθηκε για την εκτέλεση του έργου, ελλείψει συμβατικής ρύθμισης, νομίμως καταβάλλεται στο φερόμενο ως δικαιούχο του επίμαχου χρηματικού εντάλματος, έστω και αν αυτή υπερβαίνει το ποσό της οικείας σύμβασης, δεδομένου ότι η δαπάνη αυτή αποδεικνύεται - και κατά το υπερβάλλον ποσό - από τα σχετικά παραστατικά στοιχεία (σχ. το από 16.11.2010 πρωτόκολλο υπολογισμού απολογιστικά αξίας ασφάλτου και τα σχετικά δελτία της Διεύθυνσης Τιμών Βιομηχανικών προϊόντων και φαρμάκων της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου).