ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Μη νόμιμη η καταβολή ποσού 11.992,19 ευρώ  απο δήμο στη φερόμενη ως δικαιούχο, …, ως αμοιβή της για την εκτέλεση του έργου «…».(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η ελεγχόμενη δαπάνη είναι νόμιμη, και δεν πάσχει ως προς την κανονικότητά της δεδομένου ότι, η σύμβαση κατασκευής του ως άνω έργου καταχωρήθηκε στο Μητρώο Ηλεκτρονικής Καταχώρισης Δημοσίων Συμβάσεων, πριν από την πληρωμή της συμβατικής αμοιβής στην ανάδοχο εργολάβο, την οποία (πληρωμή) επιδιώκει ο Δήμος …. με την έκδοση του επίμαχου χρηματικού εντάλματος. Ως εκ τούτου, το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα θα μπορούσε να θεωρηθεί, αν δεν είχε λήξει το οικονομικό έτος 2014, σε βάρος των πιστώσεων του οποίου εντέλλεται η δαπάνη.

Κατασκευή αποχετευτικού δικτύου...Επειδή, εν προκειμένω, αρμοδιότητα αναθέτουσας αρχής ασκεί ο Δήμος ..., δια των οργάνων του, λόγω του ότι εξουσία κατακυρώσεως του αποτελέσματος του διαγωνισμού ανατίθεται, σύμφωνα με το άρθρο 4.2 της διακηρύξεως, στην Οικονομική Επιτροπή του Δήμου ... η οποία έχει οριστεί, σύμφωνα με το άρθρο 1.3 της διακηρύξεως, ως Προϊσταμένη Αρχή (βλ. ΕΑ 536/2011, 855/2011, 857/2011). Όμως ο Δήμος ... δεν ενεργεί ως «αναθέτων φορέας», κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις των άρθρων 2 παρ.1 και 2, και 4 της Οδηγίας 2004/17/ΕΚ, δεδομένου ότι δεν ασκεί, κατά νόμο, δραστηριότητα σε σχέση με την αποχέτευση λυμάτων, αφού, σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στην προηγούμενη σκέψη, τέτοια δραστηριότητα ασκεί η ΔΕΥΑ ... ( κύριος του έργου σύμφωνα με το άρθρο 1 της διακηρύξεως). Συνεπώς, ο επίδικος διαγωνισμός εκφεύγει του πεδίου εφαρμογής της οδηγίας 2004/17/ΕΚ και εμπίπτει, εξ απόψεως αντικειμένου αλλά και ύψους προϋπολογισμού, στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2004/18/ΕΚ, και ως εκ τούτου η υπό κρίση διαφορά διέπεται από τις διατάξεις του ν.3886/2010 (βλ. ΕΑ 855/2011, 857/2011, 536/2011, 404/2011). Κατά τη διάταξη δε του άρθρου 3 παρ.3 του νόμου αυτού, που καθιδρύει εξαιρετική αρμοδιότητα του Συμβουλίου Επικρατείας για την εκδίκαση αιτήσεων ασφαλιστικών μέτρων, αρμόδιο για την εκδίκαση της υπό κρίση αιτήσεως ασφαλιστικών μέτρων είναι, ενόψει του ύψους του προϋπολογισμού της υπό ανάθεση σύμβασης (9.680.000 ευρώ με ΦΠΑ), το Διοικητικό Εφετείο της έδρας της αναθέτουσας αρχής, ήτοι το Διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης ( βλ. ΕΑ 384/2011, 536/2011).

Κατά την έννοια των άνω διατάξεων(Π.Δ. 59/2007- άρθρο 2 παρ.2 περ.β) η ύπαρξη ενός έργου πρέπει να εκτιμάται με βάση την οικονομική και τεχνική λειτουργία του αποτελέσματος των οικείων εργασιών (βλ Απόφαση ΔΕΚ C-16/98). Προκειμένου να διαπιστωθεί εάν ένα ή περισσότερα τμήματα αποτελούν ενιαίο έργο, δηλ. ολοκληρωμένο από κάθε άποψη και έτοιμο να χρησιμοποιηθεί για το σκοπό που είχε προβλεφθεί από την αναθέτουσα αρχή, ως κριτήρια χρησιμοποιούνται η χωροθέτηση του έργου, η ενότητα του γεωγραφικού πλαισίου, στο οποίο αναφέρονται οι οικείες προκηρύξεις, η ύπαρξη συνολικής μελέτης, η έκδοση μιας απόφασης για τη συνολική χρηματοδότηση του έργου (πρβλ Αποφ. ΔΕΚ C-16/98, ΕΑ ΣτΕ 86/2000). Συνέπεια της διαπίστωσης της τεχνητής(μη επιτρεπτής) κατάτμησης ενός ενιαίου έργου σε τμήματα είναι η υποχρεωτική τήρηση των κανόνων δημοσιότητας(άρθρο 32 Π.Δ. 59/2007 και παράρτημα XX σημ. 1 στοιχεία α και β) με δημοσίευση της σχετικής προκήρυξης του ή των διαγωνισμών όλων των τμημάτων σε κοινοτικό επίπεδο, αφού με τον τρόπο αυτό εξυπηρετείται ο σκοπός της Οδηγίας 2004/17, ο οποίος συνίσταται στη διασφάλιση του ότι επιχειρήσεις άλλων κρατών μελών θα είναι σε θέση να υποβάλλουν προσφορά για διαγωνισμούς για κατάρτιση σύμβασης ή συνόλου συμβάσεων που μπορεί να παρουσιάζουν ενδιαφέρον για αντικειμενικούς λόγους σχετικούς με την αξία τους(βλ σκέψη 44 της Απόφασης ΔΕΚ C-16/98). Κατ΄ ακολουθία η παράλειψη αποστολής για δημοσίευση της διακήρυξης τμήματος ενιαίου έργου στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια της διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου του συγκεκριμένου τμήματος του έργου (βλ. Πρ VI Τμ. 33,49/2006, Ε΄ Κλιμ. 359, 363, 365/2003, 4, 41, 42/2004, 148/2006, 565/2009). Περαιτέρω, σε επίπεδο εθνικής νομοθεσίας, η κατάτμηση ενός ενιαίου έργου σε επιμέρους τμήματα οδηγεί σε καταστρατήγηση των διατάξεων του άρθρου 102 του ν.3669/2008 σχετικά με τις καλούμενες τάξεις εργοληπτικών επιχειρήσεων με βάση τα όρια προϋπολογισμού ανά κατηγορία έργων, αφού η δημοπράτηση του ενιαίου έργου θα είχε ως συνέπεια τη κλήση εργοληπτικών επιχειρήσεων διαφορετικών τάξεων σε σχέση με αυτές της χωριστής δημοπράτησης των τμημάτων αυτού.

Προμήθεια φωτοαντιγραφικού και μηχανογραφικού–χημικού χαρτιού...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι τα ως άνω προμηθευθέντα υλικά, κατά τα διδάγματα της κοινής πείρας και τις συναλλακτικές αντιλήψεις, θεωρούνται όμοια ή ομοειδή αγαθά, τα οποία εντάσσονται στην ευρύτερη κατηγορία των αγαθών (κατηγορία γένους) αναλώσιμα (χαρτική ύλη) εκτυπωτικών/φωτοτυπικών μηχανημάτων και ηλεκτρονικών υπολογιστών και αφορούν, στο σύνολό τους, στις ανάγκες μηχανοργάνωσης των ως άνω υπηρεσιών. Κατά συνέπεια, μη νομίμως επιμερίσθηκαν σε διαφορετικούς υποκωδικούς, ήτοι σε χωριστές πιστώσεις που ανατέθηκαν απευθείας, με βάση το ύψος της δαπάνης που προέκυψε από την εν λόγω κατάτμηση, αντί της διενέργειας δημόσιου διαγωνισμού, καθόσον η συνολική τους ετήσια δαπάνη, όπως προκύπτει από το άθροισμα των ποσών των ως άνω επιμέρους συμβάσεων ανάθεσης των κρίσιμων προμηθειών (11.991,20 + 14.990,49 + 2.992,42 = 29.974,11 ευρώ), υπερβαίνει το όριο των 15.000 ευρώ, μέχρι το οποίο είναι κατά νόμο επιτρεπτή η απευθείας ανάθεσή τους. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες και αυτά δεν πρέπει να θεωρηθούν.

«Δημόσιες συμβάσεις – Οδηγία 2004/18/ΕΚ – Έννοια του όρου “δημόσια σύμβαση” – Άρθρο 1, παράγραφος 2, στοιχείο α΄ – Σύμβαση μεταξύ δύο οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης – Ανάθεση από τον ένα οργανισμό στον άλλο του έργου του καθαρισμού ορισμένων από τους χώρους του, για το οποίο καταβάλλεται χρηματική αποζημίωση»(...)Μια σύμβαση όπως η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης, με την οποία, χωρίς να καθιερώνεται συνεργασία μεταξύ των συμβαλλόμενων δημόσιων φορέων προς τον σκοπό της επιτέλεσης κοινού σε αμφότερους τους συμβαλλόμενους έργου δημόσιας υπηρεσίας, ένας δημόσιος φορέας αναθέτει σε άλλο δημόσιο φορέα το έργο του καθαρισμού ορισμένων κτιρίων που χρησιμοποιούνται ως γραφεία ή για τη στέγαση διοικητικών υπηρεσιών ή σχολείων, διατηρώντας το δικαίωμα ελέγχου της ορθής εκτέλεσης του εν λόγω έργου, για την οποία καταβάλλεται χρηματική αποζημίωση που τεκμαίρεται ότι αντιστοιχεί στα έξοδα εκτέλεσης του έργου αυτού, ενώ ο δεύτερος αυτός φορέας μπορεί επίσης να χρησιμοποιεί τρίτα πρόσωπα, τα οποία ενδέχεται να μπορούν να δρουν ανταγωνιστικά στην αγορά για την εκτέλεση του έργου αυτού, συνιστά δημόσια σύμβαση υπηρεσιών, κατά την έννοια του άρθρου 1, παράγραφος 2, στοιχείο δ΄, της οδηγίας 2004/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 31ης Μαρτίου 2004, περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών.

ΕΡΓΑ.(..) αφορά στην εξόφληση του έργου «Κατασκευή τοιχίου αντιστήριξης για διευθέτηση ομβρίων υδάτων στη θέση ...(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, μη νομίμως η 179/6.11.2017 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου ..., με την οποία ανατέθηκε απευθείας η εκτέλεση του επίμαχου έργου, δεν καταχωρήθηκε στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. αμέσως μετά την υπογραφή της. Εντούτοις, λαμβανομένου υπόψη ότι κατά το χρόνο έκδοσης της προαναφερόμενης απόφασης της Οικονομικής Επιτροπής (6.11.2017) είχε σχετικά πρόσφατα τεθεί σε ισχύ η διάταξη του άρθρου 38 παρ. 3 περ. γ΄  του ν. 4412/2016, η οποία το πρώτον προέβλεψε την υποχρέωση καταχώρισης στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. των αποφάσεων ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων, καθώς και ότι η 7432/12.12.2017 σύμβαση καταχωρήθηκε νομίμως στον εν λόγω Μητρώο, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα αρμόδια όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν, εν προκειμένω, με πρόθεση καταστρατήγησης των προαναφερθεισών διατάξεων, αλλά με την πεποίθηση ότι μπορούσαν νομίμως να προβούν στην κατάρτιση της επίμαχης σύμβασης. (συγγνωστή πλάνη)

Παροχή υπηρεσιών ευκολιών υποδοχής αποβλήτων..Η αιτιολογία αυτή της αναθέτουσας αρχής, κατά την οποία η σκοπιμότητα θέσεως της επίμαχης απαιτήσεως εξοπλισμού του υποψηφίου αναδόχου ανάγεται στην φροντίδα της υπηρεσίας για την κάλυψη μελλοντικών αυξημένων αναγκών του λιμένος, παρίσταται νόμιμη και επαρκής και δεν κλονίζεται με τους προβαλλόμενους με την αίτηση και το από 2.12.2014 υπόμνημα ισχυρισμούς, οι οποίοι δεν πιθανολογούνται, ως εκ τούτου, σοβαρά ως βάσιμοι. Και τούτο διότι στοιχεί με τις διατάξεις της διακήρυξης, τη νομιμότητα των οποίων ουδόλως αμφισβήτησε η αιτούσα, οι οποίες α) ορίζουν ότι ο υποψήφιος ανάδοχος πρέπει να διαθέτει επί ποινή αποκλεισμού τον ελάχιστο εξοπλισμό και μέσα που απαριθμούνται «ακόμη και αν δεν χρειάζονται να χρησιμοποιηθούν όλα άμεσα, για την κάλυψη τυχόν αυξημένων μελλοντικών αναγκών του λιμανιού» (α.1.1., in limine, α.2.1., in limine) και β) ορίζουν, μεταξύ άλλων, ως απαιτήσεις και προδιαγραφές εκτέλεσης της προς ανάθεση υπηρεσίας ότι « Η παραλαβή όλων των καταλοίπων θα γίνεται από τα πλοία με μέσα και φροντίδα του αναδόχου οποιαδήποτε ώρα του 24ώρου υπάρχει σχετικό αίτημα από πλοίο και ανεξάρτητα της μικρής ή μεγάλης ποσότητας καταλοίπων που διαθέτουν και της περιεκτικότητας των καταλοίπων σε πετρελαιοειδή έτσι ώστε σε καμία περίπτωση να μην προκύπτει αδικαιολόγητη καθυστέρηση στα πλοία» ( άρθρο 15.1.3). Η ως άνω αιτιολογία της αναθέτουσας αρχής ανταποκρίνεται, επίσης, στη νομοθετική κατάταξη του Λιμένα ... (με την υπ’ αριθμ. 8315.2/02/07 Κ.Υ.Α., Β΄202/2007) στην ανώτατη κατηγορία Λιμένων, ήτοι, των «Λιμένων Διεθνούς Ενδιαφέροντος» (στην ίδια δηλαδή κατηγορία στην οποία εντάσσεται και ο Λιμένας ...). Ανεξαρτήτως δε τούτων ο ως άνω λόγος προβάλλεται και χωρίς έννομο συμφέρον, κατά τα εκτιθέμενα στην ένατη σκέψη. Και τούτο, διότι εν όψει του ότι κατά τη διακήρυξη ο απαιτούμενος εξοπλισμός (εν προκειμένω η απαίτηση για τη διάθεση από τον ανάδοχο κατά την εκτέλεση της προς ανάθεση υπηρεσίας τριών αυτοκινούμενων και τριών ρυμουλκούμενων φορτηγίδων) δεν απαιτείται να είναι ιδιόκτητος, αλλά μπορεί να ανήκει στην αποκλειστική χρήση του αναδόχου «καθ’ οιονδήποτε τρόπο» (βλ. άρθρο 1.11.3.) δεν μπορεί ευλόγως να συναχθεί, ούτε προβάλλεται ειδικώς, ότι εξ αιτίας της επίμαχης απαιτήσεως κατέστη ανέφικτη ή ουσιωδώς δυσχερής η συμμετοχή της αιτούσας στο διαγωνισμό με επιφύλαξη.

Βελτίωση, επέκταση συστήματος εξυγίανσης νερού...Ενόψει των ανωτέρω, ιδίως δε του τριμήνου χρονικού διαστήματος που, κατά τα προαναφερθέντα, απαιτήθηκε για την ολοκλήρωση του επιδίκου διαγωνισμού, μέχρι και την έκδοση της 127/2008 κατακυρωτικής πράξεως, της μεσολαβήσεως μακρού, σε σχέση με το ως άνω τρίμηνο, χρονικού διαστήματος τεσσάρων περίπου μηνών από την έκδοση της 127/2008 πράξεως έως την άσκηση, κατ’ αυτής, της 553/9-2-2009 προδικαστικής προσφυγής της αιτούσας, του είδους της επιχειρηματικής της δραστηριότητας (πρβλ. ΕΑ 134/2009) και του ευλόγου και σαφώς εκδηλωθέντος, άλλωστε, με την άσκηση των προαναφερθεισών ενστάσεων, ενδιαφέροντος της ιδίας για τα αποτελέσματα των επιμέρους σταδίων και την εν γένει εξέλιξη του επιδίκου διαγωνισμού, τεκμαίρεται ότι η εν λόγω εταιρεία εγνώριζε το περιεχόμενο της 127/2008 πράξεως σε χρόνο πολύ προγενέστερο του πενθημέρου, που προηγήθηκε της ασκήσεως της προαναφερθείσας προδικαστικής προσφυγής. Επομένως, η προσφυγή αυτή, η νομότυπη άσκηση της οποίας αποτελεί κατά νόμο απαραίτητη διαδικαστική προϋπόθεση για την εν συνεχεία άσκηση αιτήσεως ασφαλιστικών μέτρων, ήταν εκπρόθεσμη. Επειδή, υπό τα ανωτέρω δεδομένα, πρέπει η υπό κρίση αίτηση να απορριφθεί ως απαράδεκτη και να γίνει δεκτή η παρέμβαση.

Προμήθεια μονάδας αφαλάτωσης θαλασσινού νερού...Επειδή, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, εν προκειμένω η αναθέτουσα αρχή με την υπ’ αριθμ. 249/2007 απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου ... ενέκρινε το πρακτικό οικονομικής αξιολόγησης και ανάθεσε την ένδικη προμήθεια στην εταιρεία ……. Στη συνέχεια, με την υπ’ αριθμ. 23/2008 απόφασή της αποφάσισε «τον αποκλεισμό της ……. από την περαιτέρω συμμετοχή της στο διαγωνισμό για την προμήθεια φορητής μονάδας θαλασσινού νερού…», επειδή, η προσφορά της παρουσίαζε ουσιώδεις αποκλίσεις από τεχνικές προδιαγραφές, της διακήρυξης. Από το περιεχόμενο της τελευταίας αυτής απόφασης δεν συνάγεται ότι με αυτήν ανακαλείται ή επέρχεται τροποποίηση στην προηγηθείσα κατακυρωτική απόφαση, τα δε προβαλλόμενα από την αναθέτουσα αρχή, και μάλιστα, το πρώτον με το από 18-4-2008 υποβληθέν μετά τη συζήτηση υπόμνημά της, ότι με την υπ’ αριθμ. 23/2008 απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου, ουσιαστικά, ματαιώθηκαν τα αποτελέσματα του διαγωνισμού είναι, ελλείψει ρητής σχετικής διατυπώσεως, απορριπτέα ως αβάσιμα. Κατά συνέπεια, η εν λόγω (υπ’ αριθμ. 23/2008) απόφαση του Κοινοτικού Συμβουλίου ... στερείται εκτελεστού χαρακτήρα, και δεν επιφέρει κανένα έννομο αποτέλεσμα μη υποκειμένη προσφυγή του άρθρου 3 του ν. 2522/1997. Επομένως, απαραδεκτώς προσβάλλεται με την κρινόμενη αίτηση η τεκμαιρόμενη απόρριψη της προδικαστικής προσφυγής της αιτούσης κατά της ως άνω υπ’ αριθμ. 23/2008 απόφασης του Κοινοτικού Συμβουλίου ..., παρελκούσης ως αλυσιτελούς της έρευνας των προβαλλομένων λόγων.

ΑΠΌΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΊΟΥ της 10ης Μαρτίου 1987 

Λόγω της απόφασης του δήμου του Μιλάνου να προβεί σε απευθείας ανάθεση του έργου της κατασκευής ενός εργοστασίου ανακυκλώσεως των αστικών στερεών απορριμμάτων και της παράλειψης του να δημοσιεύσει προκήρυξη διαγωνισμού για το έργο στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, η Ιταλική Δημοκρατία παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει της οδηγίας του Συμβουλίου 71/305, της 26ης Ιουλίου 1971, περί συντονισμού των διαδικασιών για τη σύναψη συμβάσεων δημοσίων έργων.