ΕλΣυν.Κλ.Τμ.4/190/2016
Τύπος: Νομολογία Ελεγκ. Συνεδρίου
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την διαφωνούσα Αναπληρώτρια Επίτροπο με τον σχετικό λόγο διαφωνίας, η από 1.7.2016 σύμβαση που συνήφθη μεταξύ του Νοσοκομείου και της φερόμενης ως δικαιούχου εταιρείας, δεν συνιστά νόμιμη παράταση της αρχικής, από 1.7.2014, συμβάσεως μεταξύ των ιδίων μερών. Τούτο διότι, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ, για να είναι νόμιμη η παράταση της ισχύος συμβάσεως που συνάπτεται κατόπιν διενέργειας διαγωνιστικής διαδικασίας, αφενός μεν, πρέπει η δυνατότητα αυτή να προβλέπεται ρητώς τόσο στην οικεία διακήρυξη - και τη δημοσιευθείσα περίληψη αυτής - όσο και στη σχετική σύμβαση, αφετέρου, δε, πρέπει να προσδιορίζεται ρητώς το χρονικό διάστημα της παρατάσεως και η προϋπολογισθείσα δαπάνη της, καθώς και οι ειδικότεροι όροι που θα διέπουν τη συμβατική σχέση μεταξύ των μερών. Στην προκειμένη, όμως, περίπτωση, ναι μεν στο άρθρο 6 της από 1.7.2014 συμβάσεως προβλέπεται η δυνατότητα παρατάσεως αυτής κατόπιν συμφωνίας των μερών, πλην όμως όλως αορίστως, χωρίς ειδικότερο προσδιορισμό των ανωτέρω στοιχείων, με συνέπεια ο όρος αυτός να μην μπορεί να αποτελέσει νόμιμο έρεισμα για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών, απορριπτομένων ως αβασίμων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών του Νοσοκομείου. Τα ανωτέρω, άλλωστε, ισχύουν ανεξαρτήτως των προβλέψεων των άρθρων 24 παρ. 4 και 38 παρ. 2 και 3 του π.δ. 118/2007, σχετικώς με τη δυνατότητα τροποποιήσεως συμβατικών όρων, κατόπιν συμφωνίας των μερών και ύστερα από γνωμοδότηση της οικείας επιτροπής αξιολογήσεως των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού, καθόσον η παράταση του χρόνου ισχύος ήδη συναφθείσας συμβάσεως τελεί υπό τις ανωτέρω αναφερόμενες ειδικές προϋποθέσεις, οι οποίες δεν ισχύουν εν προκειμένω(…)Περαιτέρω, αβασίμως προβάλλεται από το Νοσοκομείο ότι, σε κάθε περίπτωση, η από 1.7.2016 σύμβαση είναι νόμιμη ως συμπληρωματική της αρχικής που συνήφθη την 1.7.2014. Τούτο δε, προεχόντως διότι δεν νοείται σύναψη συμπληρωματικής συμβάσεως μετά την ολοκλήρωση του αντικειμένου της αρχικής τοιαύτης και την απόσβεση της ενοχής, αφού κατά τον χρόνο αυτόν ο συμβατικός δεσμός μεταξύ των μερών δεν είναι πλέον ενεργός (πρβλ. Ελ. Συν. Τμ. Μειζ. Επταμ. Συνθ. 3063, 3062/2011, VI Tμ. 2792, 2443/2012, 2209, 2199/2011, Ζ΄ Κλιμ. 114/2016, 423/2012, Ε΄ Κλιμ. 405/2014). Περαιτέρω, η επίμαχη δαπάνη δεν δύναται να θεωρηθεί νόμιμη, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 37 του ν. 4238/2014, όπως το άρθρο αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο έκτο του νόμου 4432/2016, καθόσον δεν αποδείχθηκε από τον ελεγχόμενο φορέα η συνδρομή των προϋποθέσεων εφαρμογής της, σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στην σκ. IV. Ειδικότερα, το Νοσοκομείο δεν προβάλλει με ειδικούς και συγκεκριμένους ισχυρισμούς, συνοδευόμενους από σχετικά αποδεικτικά στοιχεία ότι η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως οφείλεται σε συγκεκριμένες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των διαδικασιών κεντρικού προγραμματισμού των υπηρεσιών της Ε.Π.Υ., λόγω των οποίων δεν μπόρεσε να δρομολογηθεί εγκαίρως η διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας (π.χ. καθυστερήσεις στη σύνταξη ενιαίων τεχνικών προδιαγραφών, κοινού προϋπολογισμού κλπ), ούτε, επίσης, προβάλλει ότι υπήρξαν καθυστερήσεις κατά την εξέλιξη της διαγωνιστικής διαδικασίας που διενεργούσε το ίδιο με βάση την Β/14010/10.6.2014 διακήρυξη, λόγω της ασκήσεως ενδίκων μέσων εκ μέρους των διαγωνιζομένων. Σε κάθε, δε, περίπτωση, δεν αποδεικνύεται ούτε η συνδρομή της δεύτερης προϋποθέσεως της ως άνω νομιμοποιητικής διατάξεως, ήτοι η παροχή των επίμαχων υπηρεσιών σε τιμές ίδιες ή κατώτερες με αυτές του Παρατηρητηρίου Τιμών της Ε.Π.Υ.. Τέλος, απορριπτέος τυγχάνει και ο ισχυρισμός του Νοσοκομείου περί συγγνωστής πλάνης των οργάνων του ως προς τη νομιμότητα της διαδικασίας αναθέσεως που ακολουθήθηκε, καθώς οι διατάξεις που διέπουν την ανάθεση των δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών είναι γενικής εφαρμογής, σαφείς ως προς την έννοιά τους και ισχύουν από μακρού χρόνου, είναι δε πάγια η νομολογία του Δικαστηρίου σχετικώς με τις προϋποθέσεις νομιμότητας των εν λόγω διαδικασιών. Συνεπώς, τυχόν πλάνη των αρμοδίων οργάνων του Νοσοκομείου σχετικώς με τη νομιμότητα της διαδικασίας αναθέσεως που ακολουθήθηκε δεν κρίνεται συγγνωστή.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕλΣυν.Κλ.Ζ/85/2011
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η διαδικασία αναθέσεως των υπηρεσιών που αποτελούν αντικείμενο της ελεγχόμενης συμβάσεως δεν είναι νόμιμη και, ως εκ τούτου, κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου συμβάσεως.
ΔΕΚ/C-315/2001
Προσέγγιση των νομοθεσιών - Διαδικασίες συνάψεως συμβάσεων κρατικών προμηθειών - Οδηγία 93/36 - Ανάθεση του αντικειμένου της συμβάσεως - Κριτήρια αναθέσεως - Απαίτηση της αναθέτουσας αρχής να έχει τη δυνατότητα να εξετάζει το προϊόν που αποτελεί αντικείμενο της προσφοράς εντός ορισμένης χιλιομετρικής ακτίνας - Δεν επιτρέπεται.Σχετ.ΣτΕ/100/2009Περίληψη 1. Η οδηγία 89/665, για τον συντονισμό των νομοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων περί της εφαρμογής των διαδικασιών [εκδικάσεως] προσφυγής στον τομέα της σύναψης συμβάσεων κρατικών προμηθειών και δημοσίων έργων, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 92/50, για τον συντονισμό των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών, δεν εμποδίζει όπως - στο πλαίσιο μέσου ένδικης προστασίας που ασκήθηκε από υποβαλόντα προσφορά προκειμένου να διαπιστωθεί, με σκοπό να του καταβληθεί μεταγενέστερα αποζημίωση, η παρανομία της αποφάσεως περί αναθέσεως δημοσίας συμβάσεως - η αρμόδια αρχή της διαδικασίας προσφυγής εγείρει αυτεπαγγέλτως το παράνομο άλλης αποφάσεως της αναθέτουσας αρχής πλην της προσβαλλόμενης από τον υποβαλόντα προσφορά. Αντιθέτως, η οδηγία αυτή εμποδίζει όπως η εν λόγω αρχή απορρίπτει το αίτημά του με το αιτιολογικό ότι, λόγω της εγερθείσας αυτεπαγγέλτως παρανομίας, η διαδικασία διαγωνισμού ήταν οπωσδήποτε παράτυπη και η ενδεχόμενη ζημία του προσφέροντος θα είχε έτσι προκληθεί ακόμα και χωρίς την παρανομία που αυτός προβάλλει. ( βλ. σκέψη 56, διατακτ. 1 ) 2. Η οδηγία 93/36, περί συντονισμού των διαδικασιών για τη σύναψη συμβάσεων δημοσίων προμηθειών, εμποδίζει όπως, στο πλαίσιο διαδικασίας αναθέσεως δημοσίας συμβάσεως προμηθειών, η αναθέτουσα αρχή λαμβάνει υπόψη τον αριθμό των συστάσεων σχετικά με τα προϊόντα που οι υποψήφιοι προσφέρουν σε άλλους πελάτες όχι ως κριτήριο εξακριβώσεως της ικανότητας αυτών να εκτελέσουν την εν λόγω σύμβαση, αλλά ως κριτήριο αναθέσεως της εν λόγω συμβάσεως. Πράγματι, η υποβολή ενός καταλόγου των κυριοτέρων παραδόσεων που πραγματοποιήθηκαν κατά τα τελευταία τρία έτη, που αναφέρει το ποσό, την ημερομηνία και τον δημόσιο ή ιδιωτικό αποδέκτη, περιλαμβάνεται ρητά μεταξύ των αποδεικτικών αναφορών ή αποδεικτικών στοιχείων που, βάσει του άρθρου 23, παράγραφος 1, στοιχείο α_, της εν λόγω οδηγίας, μπορούν να απαιτούνται για να δικαιολογήσουν την τεχνική ικανότητα των προμηθευτών. Εξάλλου, ένας απλός κατάλογος αναφορών, ο οποίος περιλαμβάνει αποκλειστικά την ταυτότητα και τον αριθμό των προγενέστερων πελατών των υποψηφίων, δεν περιλαμβάνει όμως άλλες διευκρινίσεις σχετικά με τις πραγματοποιηθείσες στους πελάτες αυτούς παραδόσεις, δεν παρέχει καμιά ένδειξη που να επιτρέπει να εξακριβωθεί η πλέον συμφέρουσα οικονομικώς προσφορά, κατά την έννοια του άρθρου 26, παράγραφος 1, στοιχείο β_, της οδηγίας 93/36, και, επομένως, δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να αποτελέσει κριτήριο αναθέσεως κατά την έννοια της διατάξεως αυτής. ( βλ. σκέψεις 65-67, διατακτ. 2 ) 3. Η οδηγία 93/36, περί συντονισμού των διαδικασιών για τη σύναψη συμβάσεων δημοσίων προμηθειών, εμποδίζει όπως, στο πλαίσιο δημοσίας συμβάσεως προμηθειών, η απαίτηση όπως τα προϊόντα τα οποία αποτελούν αντικείμενο των προσφορών μπορούν να ελεγχθούν από την αναθέτουσα αρχή εντός συγκεκριμένης χιλιομετρικής αποστάσεως από τον τόπο εγκαταστάσεως της τελευταίας χρησιμοποιείται ως κριτήριο αναθέσεως της εν λόγω συμβάσεως. Πράγματι, αφενός, από το άρθρο 23, παράγραφος 1, στοιχείο δ_, της οδηγίας 93/36 προκύπτει ότι, στο πλαίσιο δημοσίας συμβάσεως προμηθειών, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να απαιτήσουν την υποβολή δειγμάτων, περιγραφών και/ή φωτογραφιών των προς προμήθεια προϊόντων ως αποδεικτικών αναφορών ή αποδεικτικών στοιχείων της τεχνικής ικανότητας των προμηθευτών προς εκτέλεση της οικείας συμβάσεως. Αφετέρου, ένα τέτοιο κριτήριο δεν είναι ικανό να επιτρέψει την εξακρίβωση της πλέον συμφέρουσας οικονομικώς προσφοράς, κατά την έννοια του άρθρου 26, παράγραφος 1, στοιχείο β_, της εν λόγω οδηγίας και, επομένως, δεν μπορεί σε καμιά περίπτωση να αποτελέσει κριτήριο αναθέσεως κατά την έννοια της διατάξεως αυτής. ( βλ. σκέψεις 71-72, 74, διατακτ. 3 )
ΕλΣυν.Κλ.4/39/2017
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από την διαφωνούσα Επίτροπο, μη νομίμως οι επίμαχες υπηρεσίες ανετέθησαν με τη διαδικασία της διαπραγματεύσεως (απευθείας αναθέσεως), καθόσον δεν διαπιστώνεται η συνδρομή καμίας από τις αναφερόμενες στις διατάξεις των παραγράφων 12 και 13 του άρθρου 2 του ν. 2286/1995 προϋποθέσεις για την επιτρεπτή προσφυγή στην διαδικασία αυτή. Ειδικότερα, η συνολική δαπάνη του Νοσοκομείου για την ανάθεση των υπηρεσιών επισκευής και συντηρήσεως των ανελκυστήρων του, ανερχόμενη στο ποσό των 2.350 ευρώ μηνιαίως .., υπερβαίνει για το έτος 2016 το όριο των 20.000 ευρώ άνευ Φ.Π.Α..., μέχρι του οποίου επιτρέπεται η, άνευ ειδικών λόγων, προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία. Περαιτέρω, το Νοσοκομείο δεν προβάλλει, ούτε από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει η συνδρομή εκτάκτων γεγονότων, οφειλομένων σε απρόβλεπτες περιστάσεις, τα οποία κατέστησαν αδύνατη την έγκαιρη διενέργεια και ολοκλήρωση πρόχειρου διαγωνισμού για την κάλυψη των παγίων και διαρκών αναγκών του για τις υπηρεσίες αυτές, οι οποίες παρέχονται από τη φερόμενη ως δικαιούχο ανελλιπώς από τον Ιανουάριο του 2011.. Στην συγκεκριμένη, λοιπόν, περίπτωση, το Νοσοκομείο δεν προβάλλει με ειδικούς και συγκεκριμένους ισχυρισμούς, συνοδευόμενους από σχετικά αποδεικτικά στοιχεία, ότι η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως οφείλεται σε συγκεκριμένες, εύλογες και μη υπερβαίνουσες το αναγκαίο μέτρο, καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των διαδικασιών κεντρικού προγραμματισμού των υπηρεσιών της Ε.Π.Υ., λόγω των οποίων δεν μπόρεσε να δρομολογηθεί εγκαίρως η σχετική διαγωνιστική διαδικασία ..Συνεπώς, η επίμαχη δαπάνη δεν δύναται να νομιμοποιηθεί κατ’ εφαρμογήν της διατάξεως του άρθρου 37 του ν. 4238/2014.
ΕΣ/ΚΠΕ/Τμ.4/10/2017
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον Επίτροπο, η απευθείας ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών δεν είναι νόμιμη, καθόσον δε συντρέχουν οι προϋποθέσεις επιτρεπτής προσφυγής στη συγκεκριμένη διαδικασία. Και τούτο διότι η ετήσια δαπάνη του Νοσοκομείου για την ανάθεση υπηρεσιών φύλαξης υπερβαίνει το όριο των 20.000 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), μέχρι του οποίου επιτρέπεται η, άνευ ειδικών λόγων, προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία, ενώ, περαιτέρω, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των σχετικών πάγιων και διαρκών αναγκών του Νοσοκομείου. Ειδικότερα η επικαλούμενη μη τελεσφόρηση του σχετικού ενιαίου διαγωνισμού από το, ορισθέν αρμόδιο προς τούτο στο πλαίσιο του ΠΠΥΥ 2014, ΓΝ… «….-…..», δεν συνιστά απρόβλεπτη περίσταση, αλλά ανάγεται στη σφαίρα ευθύνης των υπηρεσιών υγείας, στις οποίες περιλαμβάνονται, ενόψει της αρχής της ενότητας της Διοίκησης, τόσο οι υπηρεσίες που είναι αρμόδιες να προγραμματίζουν κεντρικά και να διενεργούν τις σχετικές διαδικασίες ανάθεσης όσο και οι νοσοκομειακές μονάδες για λογαριασμό των οποίων υλοποιούνται οι διαδικασίες αυτές.(..)Τέλος, οι επίμαχες δαπάνες δε δύνανται να υπαχθούν στη νομιμοποιητική διάταξη του άρθρου 37 του ν. 4238/2014 (ΦΕΚ Α΄38), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο έκτο παρ.2 β΄ του ν. 4432/2016 (ΦΕΚ Α΄212), καθώς δεν αποδείχθηκε εν προκειμένω με συγκεκριμένα στοιχεία ότι η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας ανάθεσης οφείλεται σε συγκεκριμένες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση των διαδικασιών κεντρικού προγραμματισμού των υπηρεσιών της Ε.Π.Υ., λόγω των οποίων δεν μπόρεσε να δρομολογηθεί εγκαίρως η σχετική διαγωνιστική διαδικασία (π.χ. καθυστερήσεις στη σύνταξη ενιαίων τεχνικών προδιαγραφών, κοινού προϋπολογισμού κλπ), ούτε, επίσης, ότι υπήρξαν καθυστερήσεις κατά την εξέλιξη της διαγωνιστικής διαδικασίας που όφειλε να διενεργήσει το Γ.Ν…. «….», λόγω της άσκησης ενδίκων μέσων εκ μέρους των διαγωνιζομένων. Πέραν δε αυτού, η γενόμενη στο .. έγγραφο του Νοσοκομείου αναφορά περί της συμφωνίας του ισχύοντος συμβατικού τιμήματος με τις τιμές του Παρατηρητηρίου Τιμών της ΕΠΥ, παρίσταται αόριστη και αναπόδεικτη.
ΕλΣυν.Κλ.4/87/2016
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, μη νομίμως το Νοσοκομείο προέβη στην προμήθεια των επίμαχων ποσοτήτων υγρού οξυγόνου με την διαδικασία της απευθείας αναθέσεως, αντί της διενέργειας ανοικτού διαγωνισμού, καθόσον δεν αιτιολογείται βασίμως η συνδρομή των προϋποθέσεων που θα δικαιολογούσαν την προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία. Ειδικότερα, αβασίμως προβάλλονται από το Νοσοκομείο ως λόγοι προσφυγής στη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως, η έλλειψη ιδιόκτητης δεξαμενής υγρού οξυγόνου, η αδυναμία πληρώσεως της δεξαμενής που ήταν ήδη εγκατεστημένη στο Νοσοκομείο από την τελευταία ανάδοχο, από άλλη προμηθεύτρια, καθώς επίσης και η αδυναμία τοποθετήσεως άλλης δεξαμενής από νέο προμηθευτή, προσωρινώς, ήτοι μέχρι την ολοκλήρωση του ανοικτού διαγωνισμού που βρισκόταν σε εξέλιξη και την ανάδειξη νέου αναδόχου..(..)Συνεπώς, κατόπιν των ανωτέρω και δεδομένου ότι η επιβάρυνση του προϋπολογισμού του Νοσοκομείου για το έτος 2013, για την προμήθεια υγρού οξυγόνου, υπερέβη το χρηματικό όριο των 20.000 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται η άνευ ειδικών λόγων προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως, η επίμαχη προμήθεια δεν ήταν νόμιμη.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/176/2016
Παροχή υπηρεσιών φύλαξης.(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον διαφωνούντα Επίτροπο με τον πρώτο λόγο διαφωνίας, η ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία με τη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως, δεν είναι νόμιμη, καθόσον δεν διαπιστώνεται η συνδρομή καμίας από τις αναφερόμενες στις διατάξεις των παραγράφων 12 και 13 του άρθρου 2 του ν. 2286/1995 προϋποθέσεις για την επιτρεπτή προσφυγή στην διαδικασία αυτή...Περαιτέρω, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή έκτακτων γεγονότων οφειλομένων σε απρόβλεπτες περιστάσεις, τα οποία κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια και την ολοκλήρωση διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των παγίων και διαρκών αναγκών του Νοσοκομείου για υπηρεσίες φύλαξης...Συνεπώς, οι όποιες προπαρασκευαστικές ενέργειες του Νοσοκομείου σχετικώς με την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 97 του ν. 4368/2016, που άρχισαν από τον Απρίλιο του έτους 2016 και εντεύθεν, δεν δικαιολογούν τη μη τήρηση των νομίμων διαδικασιών αναθέσεως αναφορικά με το επίμαχο χρονικό διάστημα...Τέλος, η επίμαχη δαπάνη δεν δύναται να θεωρηθεί νόμιμη, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 37 του ν. 4238/2014,..καθόσον δεν αποδείχθηκε από τον ελεγχόμενο φορέα η συνδρομή των προϋποθέσεων εφαρμογής της, σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς δεκτά στην σκ. IV....Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω η ελεγχόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/157/2017
Προμήθεια καυσίμων.(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα εξής: α) Η επίμαχη 6931/19.4.2017 σύμβαση μεταξύ του Γ.Ν. ... και της φερόμενης ως δικαιούχου, ..., με αντικείμενο την προμήθεια πετρελαίου κινήσεως αντί του ποσού των 60.000 ευρώ άνευ Φ.Π.Α., μη νομίμως συνήφθη με τη διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού. Τούτο δε, διότι, η εν λόγω προμήθεια, έχουσα περιοδικό χαρακτήρα, αποτελεί τμήμα συνολικής προμήθειας εκτιμώμενης αξίας άνω του ορίου των 209.000 ευρώ, βάσει της σχετικής δαπάνης που πραγματοποιήθηκε κατά το προηγούμενο, καθώς και το επόμενο της εν λόγω αναθέσεως 12μηνο..(..) Περαιτέρω, όπως βασίμως προβάλλεται από τη διαφωνούσα Επίτροπο, το από 3.5.2017 πρωτόκολλο παραλαβής της επίμαχης ποσότητας καυσίμων υπεγράφη από τον … κατά παράβαση των προαναφερομένων διατάξεων των άρθρων 221 του ν. 4412/2016, 13 και 14 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και 3 της 6931/19.4.2017 συμβάσεως, αφού αυτός δεν είχε οριστεί ούτε ως τακτικό ούτε ως αναπληρωματικό μέλος της οικείας Επιτροπής Παραλαβής... γ) Τέλος, σύμφωνα με τις προδιαληφθείσες διατάξεις του άρθρου 200 παρ. 4 του ν. 4412/2016, στο οποίο ρητώς παραπέμπει και το άρθρο 5 της 6931/19.4.2017 συμβάσεως, το ποινικό μητρώο της αναδόχου εταιρείας δεν περιλαμβάνεται στα κατ’ ελάχιστον απαιτούμενα δικαιολογητικά που πρέπει να συνοδεύουν το σχετικώς εκδιδόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής, με συνέπεια ο σχετικός λόγος διαφωνίας να είναι απορριπτέος ως αβάσιμος.(..) α) το γεγονός ότι οι προκηρυχθείσες ποσότητες του διαγωνισμού που κατέληξε στη σύναψη της 9234/2.6.2016 συμβάσεως δεν ανταποκρίνονταν στις πραγματικές ανάγκες του Νοσοκομείου, με συνέπεια την εξάντλησή τους πριν από τη λήξη της ανωτέρω συμβάσεως,β) τις δυσκολίες που αντιμετώπισε το Νοσοκομείο σχετικώς με την προσαρμογή του στις απαιτήσεις του νέου νομοθετικού καθεστώτος που διέπει τη σύναψη των δημοσίων συμβάσεων (ν. 4412/2016)γ) περαιτέρω, το γεγονός ότι το αιτούν είχε διενεργήσει διαγωνισμό στο πλαίσιο του Π.Π.Υ.Υ. 2014, το δε Π.Π.Υ.Υ. 2015,), δ) το γεγονός ότι το αιτούν συμμορφώθηκε προς την προπεριγραφόμενη υποχρέωσή του, καθόσον εν τέλει προκηρύχθηκε ανοιχτός διαγωνισμός στις 7.7.2017 και ολοκληρώθηκε με την υπογραφή συμβάσεως στις 20.9.2017 και ε) το γεγονός ότι η πραγματική παραλαβή της επίμαχης ποσότητας πετρελαίου κινήσεως και η εισαγωγή της στις αποθήκες του Νοσοκομείου ουδόλως αμφισβητείται από τα αρμόδια όργανα του Νοσοκομείου,...το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα όργανα του αιτούντος ενήργησαν χωρίς πρόθεση καταστρατηγήσεως των οικείων διατάξεων,..(Συγγνωστή πλάνη)
ΕλΣυν/Τμ.7/179/2006
Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι το αντικείμενο της από 26.2.2004 προγραμματικής συμβάσεως, όπως αυτό περιγράφεται στο κείμενο αυτής, είναι συγκεκριμένο και επαρκώς ορισμένο. Επιπλέον, κρίνει ότι, ως προς το δεύτερο λόγο διαφωνίας της Επιτρόπου και ανεξαρτήτως της αόριστης διατυπώσεώς του, η σύναψη συμβάσεων έργου με τους προαναφερθέντες επιστήμονες δεν συνιστά ανεπίτρεπτη ανάθεση του αντικειμένου της προγραμματικής συμβάσεως σε μη συμμετέχοντες σε αυτήν ιδιώτες, ούτε αποτελεί καταστρατήγηση των διατάξεων περί αναθέσεως δημοσίων έργων και μελετών, καθόσον, όπως προκύπτει από το αντικείμενο των εργασιών που ανατίθενται σε έκαστο των προσληφθέντων, δεν ανατίθεται σε αυτούς η σύνταξη οποιασδήποτε μελέτης παρά μόνον η επικαιροποίηση ήδη υπαρχουσών μελετών. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι νόμιμη και ως εκ τούτου το υπό κρίση χρηματικό ένταλμα πρέπει να θεωρηθεί.
ΕΣ/ΚΠΕ/ΤΜ.4/158/2018
Παροχή υπηρεσιών υποστηρίξεως των εφαρμογών λογισμικού :Όπως βασίμως προβάλλεται από τον διαφωνούντα Αναπληρωτή Επίτροπο, η επίμαχη σύμβαση δεν συνιστά νόμιμη παράταση της από 28.4.2016 συμβάσεως για την παροχή ομοίων υπηρεσιών κατά το χρονικό διάστημα από 1.5.2016 έως 28.2.2017, αλλά νέα απευθείας ανάθεση των εν λόγω υπηρεσιών στην ίδια ανάδοχο, αφού η από 28.4.2016 σύμβαση δεν συνήφθη κατόπιν νόμιμης διαγωνιστικής διαδικασίας, με πρόβλεψη του δικαιώματος παρατάσεως στην οικεία διακήρυξη. Περαιτέρω, όσον αφορά τη νομιμότητα της εν λόγω απευθείας αναθέσεως, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση δεν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για την επιτρεπτή προσφυγή στην εν λόγω διαδικασία. Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία που παρατίθενται στη σκέψη IΙΙ.Γ, ήτοι το άρθρο 15 της 285/2005 συμβάσεως, την 28623/2009 απόφαση της ΚτΠ Α.Ε. και το 817/2010 πρωτόκολλο παράδοσης του έργου, το Νοσοκομείο, το οποίο φέρει και το βάρος αποδείξεως, δεν αποδεικνύει ότι τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος, που βρίσκεται σε παραγωγική λειτουργία σε αυτό, ανήκουν στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία και ότι ως εκ τούτου δικαιολογείται η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως για την ανωτέρω αιτία. Επιπλέον, ούτε και από το 1515/21.3.2018 έγγραφο της Κοινωνίας της Πληροφορίας προς το Γενικό Νοσοκομείο Άμφισσας, το οποίο επικαλείται το Νοσοκομείο, αποδεικνύεται ότι τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας επί του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος, που βρίσκεται σε παραγωγική λειτουργία στο Νοσοκομείο, ανήκουν στη φερόμενη ως δικαιούχο εταιρεία, αντιθέτως, δε, στο εν λόγω έγγραφο αναφέρεται ότι τα εν λόγω πνευματικά δικαιώματα έχουν μεταβιβασθεί αυτοδικαίως με την οριστική παραλαβή του έργου από την ΚτΠ Α.Ε.. Ειδικότερα, στο ανωτέρω έγγραφο αναφέρονται, μεταξύ άλλων και τα εξής: «(…) Συμπερασματικά, βάσει του άρθρου 15 της 285/2005 σύμβασης, τα πνευματικά δικαιώματα του παρόντος έργου έχουν μεταβιβασθεί αυτοδίκαια με την οριστική του παραλαβή (28623/15.12.2009 απόφαση). Τα παραπάνω στην συνέχεια έχουν μεταβιβασθεί από την ΚτΠ Α.Ε. στο Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και στην 5η Υγειονομική Περιφέρεια Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας με το υπ’ αριθμ. 817/20.01.2010 Πρωτόκολλο παράδοσης (…)». Περαιτέρω, σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά στις σκέψεις ΙΙΙ.Α. και ΙΙΙ.Β., η αξία των υπηρεσιών υποστηρίξεως εφαρμογών λογισμικού τόσο κατά το προηγούμενο της συνάψεως της επίμαχης συμβάσεως δωδεκάμηνο, όσο και κατά το έτος 2017, υπερέβη το ποσό των 20.000 ευρώ, μέχρι του οποίου είναι επιτρεπτή η προσφυγή στη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως άνευ ειδικού λόγου. Κατόπιν τούτων, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από τον Αναπληρωτή Επίτροπο με τον πρώτο λόγο διαφωνίας, οι επίμαχες υπηρεσίες μη νομίμως ανατέθηκαν στην φερόμενη ως δικαιούχο με τη διαδικασία της απευθείας αναθέσεως και ως εκ τούτου, η εντελλόμενη με το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δαπάνη δεν πρέπει να πληρωθεί.Περαιτέρω, όσον αφορά τους λοιπούς λόγους διαφωνίας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι και αυτοί οι λόγοι είναι βάσιμοι. Ειδικότερα, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη κανονική, δοθέντος ότι, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 66 του ν. 4270/2014 και αυτών του π.δ. 80/2016, η σχετική ανάληψη υποχρεώσεως εκδόθηκε μετά την υπογραφή της οικείας συμβάσεως. Επιπλέον, κατά παράβαση της γενικής αρχής του διοικητικού δικαίου, η οποία αποτελεί ειδικότερη έκφανση της αρχής της νομιμότητας και διέπει και τη σύναψη των διοικητικών συμβάσεων, μη νομίμως προσδόθηκε αναδρομική στην από 6.3.2017 σύμβαση (βλ. Ελ.Συν. ΙV Τμ. Πρ. 6/2014, 170, 42/2011, Κ.Π.Ε.Δ. στο IV Τμ. 216, 57/2015, 168, 165, 8/2014 κ.ά.). Τέλος, βασίμως επίσης προβάλλεται ότι η κατάθεση της εγγυητικής επιστολής καλής εκτελέσεως πρέπει να κατατίθεται πριν ή κατά την υπογραφή της συμβάσεως και ότι, ως εκ τούτου, στην προκειμένη περίπτωση δεν ήταν νόμιμη η προσκόμιση αυτής είκοσι πέντε (25) ημέρες μετά την υπογραφή της οικείας συμβάσεως. Όσον αφορά όμως αυτούς τους λόγους μη νομιμότητας της δαπάνης, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα όργανα του Νοσοκομείου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατηγήσεως των οικείων διατάξεων, αλλά επειδή συγγνωστώς υπέλαβαν ότι ενεργούσαν νομίμως και επομένως, το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής θα μπορούσε να θεωρηθεί εάν δεν συνέτρεχε ο πρώτος λόγος μη νομιμότητας της επίμαχης δαπάνης.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.4/59/2019
Παροχή υπηρεσιών αποκομιδής, μεταφοράς και διαθέσεως των αποβλήτων Νοσοκομείου.:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι στην προκειμένη περίπτωση δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των άρθρων 26 παρ. 2 και 29 του ν. 4412/2016 για την επιτρεπτή προσφυγή στην ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση, η δε διαδικασία που ακολούθησε το Νοσοκομείο για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών είχε στην πραγματικότητα χαρακτήρα συνοπτικού διαγωνισμού, καθώς συντάχθηκε διακήρυξη, η οποία δημοσιεύθηκε, ενώ ο διαγωνισμός διενεργήθηκε από τριμελή επιτροπή με υποβολή εγγράφων τεχνικών και οικονομικών προσφορών, οι οποίες ανοίχθηκαν και αξιολογήθηκαν σε διαφορετικά στάδια. Η επιλογή, όμως, της διαδικασίας αυτής δεν ήταν νόμιμη, αφού και μόνο η αξία της επίμαχης, από 17.1.2018, συμβάσεως διάρκειας έξι (6) μηνών, ανερχόμενη στο ποσό των 131.825,40 ευρώ άνευ Φ.Π.Α., υπερβαίνει το ποσό των 60.000 ευρώ, μέχρι του οποίου επιτρέπεται προσφυγή στη διαδικασία του συνοπτικού διαγωνισμού, επιπροσθέτως, δε, η εκτιμώμενη αξία των εν λόγω υπηρεσιών, οι οποίες έχουν περιοδικό χαρακτήρα, υπολογιζόμενη σε βάση δωδεκαμήνου, σύμφωνα με τις ειδικότερες προβλέψεις της διατάξεως του άρθρου 6 παρ. 11 του νόμου 4412/2016 για τις συμβάσεις υπηρεσιών περιοδικού χαρακτήρα (βλ. σκ. ΙΙ), υπερβαίνει το ποσό των 221.000 ευρώ που, σύμφωνα με τα εκτιθέμενα ανωτέρω, συνιστά το ισχύον από 1.1.2018, κατώτατο όριο εφαρμογής του δικαίου της Ένωσης. Περαιτέρω, από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή απρόβλεπτων γεγονότων που κατέστησαν αδύνατη τη διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας για την κάλυψη των σχετικών αναγκών του Νοσοκομείου. Ειδικότερα, η μη διενέργεια ενιαίων διαγωνισμών στο πλαίσιο των ΠΠΥΦΥ των ετών 2014 και 2015, λόγω εντάξεως της σχετικής δαπάνης σε λανθασμένο ΚΑΕ, δεν συνιστά απρόβλεπτη περίσταση, αλλά ανάγεται στη σφαίρα ευθύνης των οργάνων του ιδίου του Νοσοκομείου, τα οποία μάλιστα, μετά την αποτυχία διεξαγωγής ανοικτού διαγωνισμού στο πλαίσιο του ΠΠΥΦΥ του έτους 2014, επανέλαβαν την ίδια πλημμέλεια και στο ΠΠΥΦΥ του έτους 2015. Τούτων, συνεπώς, παρέπεται ότι η επίμαχη ανάθεση μη νομίμως διενεργήθηκε χωρίς την τήρηση των διατάξεων του ν. 4412/2016 για τη διενέργεια ανοικτού διαγωνισμού άνω των ορίων, με τήρηση και των προβλεπομένων για τους διαγωνισμούς αυτούς διατυπώσεων δημοσιότητας. Εντούτοις, όμως, το Κλιμάκιο λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι: α) τα όργανα του Νοσοκομείου τηρώντας τις διατυπώσεις του συνοπτικού διαγωνισμού (δημοσίευση διακηρύξεως σε εφημερίδα, ανάρτηση στο ΚΗΜΔΗΣ, υποβολή εγγράφων σφραγισμένων τεχνικών και οικονομικών προσφορών και έλεγχος αυτών σταδιακά από Επιτροπή Διαγωνισμού) τήρησαν κάποιες ελάχιστες εγγυήσεις διαφάνειας και ανάπτυξης ανταγωνισμού, β) οι τιμές που προσέφερε η φερόμενη ως δικαιούχος για τη διαχείριση των αποβλήτων (ΕΑΑΜ και ΜΕΑ) δεν υπερέβαιναν τις αντίστοιχες καταχωρημένες τιμές στο Παρατηρητήριο Τιμών της ΕΠΥ, ενώ οι προσφερθείσες τιμές για τη συλλογή και μεταφορά των αποβλήτων αυτών δεν υπερέβαιναν τις αντίστοιχες τιμές της προηγούμενης συμβάσεως, γ) ότι παρά τις επανειλημμένες ματαιώσεις των διαγωνισμών που προβλέπονταν στα ΠΠΥΦΥ των ετών 2014 και 2015, τα όργανα του Νοσοκομείου προέβησαν, ήδη πριν από τη λήξη της επίμαχης συμβάσεως, σε ενέργειες για τη διεξαγωγή ανοικτού διαγωνισμού, ο οποίος τελικώς ολοκληρώθηκε με την υπογραφή της από 18.7.2018 συμβάσεως και δ) ότι τελικώς, η διαδικασία αναθέσεως που ακολουθήθηκε στην προκειμένη περίπτωση αποσκοπούσε στην πρόσκαιρη και μόνον αντιμετώπιση της επιτακτικής ανάγκης για αδιάλειπτη παροχή των επίμαχων υπηρεσιών, κρίνει ότι τα όργανα του Νοσοκομείου δεν ενήργησαν με πρόθεση καταστρατηγήσεως των οικείων διατάξεων, αλλά επειδή πεπλανημένως πίστεψαν ότι ενεργούσαν νομίμως.