Συμβάσεις έργου:Oι εντελλόμενες δαπάνες, κατά το μέρος που αφορούν την καταβολή αμοιβής για την παροχή ιατρικών υπηρεσιών για το πριν τις 6.10.2010 χρονικό διάστημα - οπότε και τελειώθηκε η διοικητική διαδικασία έγκρισης των σχετικών συμβάσεων μίσθωσης έργου και αυτές συνήφθησαν - δεν είναι νόμιμες, προεχόντως, διότι τόσο οι διοικητικές πράξεις που απαιτείται να εκδοθούν πριν τη σύναψη των σχετικών συμβάσεων όσο και οι ίδιες οι συμβάσεις, εκδόθηκαν και συνήφθησαν, αντίστοιχα, μετά την παροχή του έργου εκ μέρους των φερόμενων ως δικαιούχων, χωρίς να συντρέχει κάποια από τις εξαιρέσεις αναδρομικότητας. Και τούτο, ανεξαρτήτως του ότι στα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα δεν επισυνάπτονται η προβλεπόμενη από το άρθρο 10 του ν. 3812/2009 βεβαίωση του Α.Σ.Ε.Π. ότι οι ανωτέρω συμβάσεις δεν υποκρύπτουν εξαρτημένη εργασία και δεν καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες, ούτε η έγκριση της Επιτροπής του άρθρου 2 παρ. 1 της ΠΥΣ 33/2006. Μη νόμιμες δαπάνες.

Προμήθεια ραδιοφαρμάκων. Προσυμβατικός έλεγχος.(..) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, οι ελεγχόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες, διότι οι συμβάσεις σε εκτέλεση των οποίων εντέλλονται συνήφθησαν χωρίς να υποβληθούν προηγουμένως στην αρμόδια Επίτροπο προς διενέργεια του προβλεπόμενου ελέγχου νομιμότητας, παρά το γεγονός ότι η συνολική προϋπολογιζόμενη δαπάνη του διενεργηθέντος ανοικτού διαγωνισμού, στο πλαίσιο του οποίου ανατέθηκαν οι επίμαχες προμήθειες, ανερχόμενη σε 521.684,00 ευρώ, υπερέβαινε το νόμιμο όριο των 500.000 ευρώ (άνευ ΦΠΑ).  Ωστόσο, το Κλιμάκιο  συνεκτιμώντας το ότι κατά τα λοιπά δεν αναδεικνύονται, από την αρμόδια για τη διενέργεια του ως άνω ελέγχου Επίτροπο, έτερες πλημμέλειες ως προς τη διεξαγωγή από το Νοσοκομείο της επίμαχης διαγωνιστικής διαδικασίας, πλην της ανωτέρω περί μη υποβολής σε προσυμβατικό έλεγχο, και περαιτέρω ότι το συνολικό συμβατικό ποσό των συμβάσεων που συνήφθησαν βάσει της 48/2014 διακήρυξης υπολείπεται του ως άνω νόμιμου ορίου, καθόσον ανέρχεται σε 468.256,00 ευρώ, καθώς και την ανάγκη αδιάλειπτου εφοδιασμού του ανωτέρω Νοσοκομείου με το απαραίτητο κρίσιμο υγειονομικό υλικό, προς διασφάλιση της παροχής υπηρεσιών δημόσιας υγείας στους πολίτες, κρίνει ότι πρέπει εν προκειμένω να αναγνωστεί η συνδρομή συγγνωστής πλάνης υπέρ των αρμοδίων οργάνων του ως άνω φορέα κατά την υπογραφή των επίμαχων συμβάσεων.​(..) Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα θα μπορούσαν να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης των αρμοδίων οργάνων του .... Νοσοκομείου .... - «....», αν δεν είχε λήξει το οικείο οικονομικό έτος.

Προμήθεια τροφιμων-Κατάτμηση.(..)Με δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι μη νομίμως το Νοσοκομείο ανέθεσε τις ανωτέρω προμήθειες με την ως άνω  διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού, μετά από κατ’ επανάληψη κατάτμηση της συνολικής ετήσιας δαπάνης ομοειδών αγαθών και  κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 25 του π.δ. 60/2007, στο πεδίο εφαρμογής των οποίων εμπίπτουν οι επίμαχες αναθέσεις, εφόσον η ετήσια επιβάρυνση του προϋπολογισμού (..)  Ως εκ τούτου, τα όργανα του Νοσοκομείου δεν δύνανται να επικαλεσθούν τις ενέργειες ή παραλείψεις τρίτων δημοσίων φορέων, προκειμένου να δικαιολογήσουν την προσφυγή στη διαδικασία του πρόχειρου διαγωνισμού...(..) Εξάλλου, οι ελεγχόμενες δαπάνες δεν μπορούν να νομιμοποιηθούν δυνάμει του άρθρου 17 παρ. 2 του ν. 4332/2015, προεχόντως διότι, ενώ η διάταξη αυτή θέτει, μεταξύ άλλων, ως προϋπόθεση τα σχετικά είδη να μην έχουν παραδοθεί σε εκτέλεση σχετικώς συναφθείσας σύμβασης, εν προκειμένω έχουν υπογραφεί οι προαναφερόμενες συμβάσεις, σε εκτέλεση των οποίων το Νοσοκομείο προμηθεύθηκε τα επίμαχα είδη διατροφής(..) Κατόπιν τούτων, οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα ( ...) δαπάνες δεν είναι νόμιμες και τα χρηματικά αυτά εντάλματα δεν πρέπει να θεωρηθούν.

Διαδικασία ανάθεσης σε δικηγόρους.Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 20, 53 και 29 παρ. 4 του π.δ. 60/2007 «Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ "περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών", όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία 2005/51/ΕΚ της Επιτροπής και την Οδηγία 2005/75/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 16ης Νοεμβρίου 2005» (Α΄ 64), συνάγεται ότι οι συμβάσεις για την ανάθεση νομικών υπηρεσιών, στις οποίες περιλαμβάνονται και οι υπηρεσίες εκπροσώπησης ενώπιον δικαστηρίων, ακόμη και όταν υπερβαίνουν τα όρια εφαρμογής της οδηγίας 2004/18/ΕΚ εμπίπτουν στην κατηγορία υπηρεσιών (21) του Παραρτήματος ΙΙ Β του ανωτέρω π.δ/τος, και, ως εκ τούτου, δεν επιβάλλεται από τον κοινοτικό νομοθέτη η σύναψή τους κατόπιν διαγωνιστικής διαδικασίας. Κατ’ εξαίρεση οι συμβάσεις αυτές, εφόσον παρουσιάζουν βέβαιο διασυνοριακό ενδιαφέρον, υπόκεινται στις γενικές αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης που απορρέουν από τα άρθρα 49 και 56 της Συνθήκης Λειτουργίας της Ε.Ε., οι οποίες είναι δυνατόν να δικαιολογήσουν τη σύναψή τους κατόπιν διαδικασίας διαγωνισμού (Δ.Ε.Ε. απόφαση της 17.3.2011 Strong Seguranca SA C-95/10, σκ. 34 – 44, απόφαση της 18.11.2010 Επιτροπή κατά Ιρλανδίας C-226/09 σκ. 27 – 31). (....)Β. Οι ανωτέρω διατάξεις που επιτρέπουν – από πλευράς δικαίου της Ένωσης– στις αναθέτουσες αρχές να αναθέτουν τις κρίσιμες υπηρεσίες ακόμη και χωρίς διαγωνισμό, δεν εμποδίζουν τον εθνικό νομοθέτη να καθιερώσει ως υποχρεωτική τη διενέργεια διαγωνισμού για την ανάθεση των συμβάσεων αυτών. Στο άρθρο δε 209 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006), όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με το άρθρο 20 παρ.13 του ν. 3731/2008 (Α΄263), ορίζεται ότι «1. (…) 9. Οι Δήμοι (…) δύνανται να αναθέτουν απευθείας ή με συνοπτική διαδικασία (πρόχειρο διαγωνισμό) παροχή υπηρεσιών, (…), σύμφωνα με τις προβλέψεις του άρθρου 83 του ν. 2362/1995 (ΦΕΚ 247 Α), ως προς τα επιτρεπτά χρηματικά όρια, όπως αυτά καθορίζονται με τις εκάστοτε εκδιδόμενες αποφάσεις του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών (…) 10. Η σύναψη σύμβασης παροχής υπηρεσιών με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση σχετικής προκήρυξης ρυθμίζεται με ανάλογη εφαρμογή των αντίστοιχων διατάξεων του άρθρου 25 των προεδρικών διαταγμάτων 59/2007 (ΦΕΚ 59 Α) και 60/2007 (ΦΕΚ 64 Α), όπως ισχύουν». Το χρηματικό όριο μέχρι το οποίο επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση υπηρεσιών, κατ’ άρθρο 83 του ν. 2362/1995, αναπροσαρμόστηκε με την 35130/739/9.8.2010 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών «Αύξηση των χρηματικών ποσών του άρθρου 83 παρ. 1 του Ν. 2362/95 για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων που αφορούν προμήθεια προϊόντων, παροχή υπηρεσιών ή εκτέλεση έργων»(ΦΕΚ Β΄ 1291) σε 20.000 ευρώ, χωρίς ΦΠΑ. (,,,)Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι οι δήμοι δύνανται να συνάπτουν συμβάσεις παροχής υπηρεσιών αξίας μεγαλύτερης των 20.000 ευρώ προσφεύγοντας σε διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση της σχετικής διακήρυξης μόνο στις περιπτώσεις και υπό τις προϋποθέσεις που αναφέρονται περιοριστικά στις διατάξεις του άρθρου 25 του π.δ. 60/2007, στις οποίες ρητά παραπέμπουν οι διατάξεις της παρ. 10 του άρθρου 209 του Κ.Δ.Κ. (Ε.Σ. Τμ. VII 66/2013, 148/2012) και η απόφαση του αρμοδίου οργάνου του δήμου για την προσφυγή στην εξαιρετική αυτή διαδικασία πρέπει να είναι ειδικώς και επαρκώς αιτιολογημένη (πρβλ. Ε.Σ. Τμ. VII πρ. 105/2012, 227/2011, 386/2010, Τμ. VI 3634/2013, 2066, 285, 136/2010). Δεδομένου δε ότι δεν προβλέπεται ειδική εξαίρεση για την ανάθεση των νομικών υπηρεσιών, οι υπηρεσίες αυτές επιτρέπεται ομοίως να ανατίθενται χωρίς τη διενέργεια διαγωνισμού μόνο στις εξαιρετικές περιπτώσεις που προβλέπονται ανωτέρω. Και ναι μεν στη σχέση εντολής προέχει η ειδική ικανότητα του δικηγόρου για το χειρισμό της υπό ανάθεση υπόθεσης, η ικανότητα αυτή όμως είναι δυνατό με ασφάλεια να διερευνηθεί και μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας με τον καθορισμό συγκεκριμένων κριτηρίων ως προς την εμπειρία του αναζητούμενου δικηγόρου και τον επιτυχημένο χειρισμό από μέρους του συγκεκριμένου αριθμού σχετικών με την υπό ανάθεση υποθέσεων. Περαιτέρω στην ως άνω σχέση μεταξύ εντολέα και δικηγόρου ασκεί επιρροή και το στοιχείο της εμπιστοσύνης του εντολέα προς τον δικηγόρο (άρθρο 3 Κώδικα Δικηγόρων), η εν λόγω σχέση όμως εμπιστοσύνης γεννάται κατά την εκτέλεση της σύμβασης και δεν επιδρά στο στάδιο κατάρτισης αυτής.

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕλΣυν/Τμ.6/2307/2014, Η ΟΠΟΙΑ ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΙΣ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ.-ΕΠΤΑΜΕΛΟΥΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ/3410/2014 ΚΑΙ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ.-ΕΠΤΑΜΕΛΟΥΣ ΣΥΝΘΕΣΗΣ/3411/2014.

Μη νόμιμη η καταβολή αποδοχών σε Ειδικές Συνεργάτιδες Δημάρχου, καθόσον οι συμβάσεις εργασίας των ανωτέρω Ειδικών Συνεργάτιδων δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα και, κατά συνέπεια, δεν αποτελούν νόμιμο έρεισμα για την καταβολή μισθού σε αυτές, πριν από την ολοκλήρωση της έκδοσης των αποφάσεων πρόσληψης βάσει των οποίων συνήφθησαν και, ειδικότερα, πριν από τη δημοσίευση των αποφάσεων αυτών στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (άρθρο 163 του ν. 3584/2007, ΦΕΚ Α΄ 143/2007)..

Kαταβολή ποσού 22.040,00 ευρώ στη φερόμενη ως δικαιούχο ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «......», σε εξόφληση μέρους της 1ης παράτασης της σύμβαση παροχής υπηρεσιών που είχε συναφθεί μεταξύ αυτής και του ως άνω Δήμου(...)Σύμφωνα με το άρ. 25 παρ. 4 εδ. β΄ του π.δ.60/2007 (ΦΕΚ Α΄64) οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις παροχής υπηρεσιών προσφεύγοντας σε διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση προκήρυξης, μεταξύ άλλων, όταν οι συμβάσεις αυτές έχουν ως αντικείμενο νέες υπηρεσίες που συνιστούν επανάληψη παρόμοιων που ανατέθηκαν στον αρχικό ανάδοχο από την ίδια αναθέτουσα αρχή, υπό την προϋπόθεση ότι αυτές είναι σύμφωνες με μία βασική μελέτη που αποτέλεσε αντικείμενο αρχικής σύμβασης συναφθείσας κατόπιν ανοικτής ή κλειστής διαδικασίας. Η δυνατότητα αυτή πρέπει να επισημαίνεται ήδη κατά την αρχική προκήρυξη, ενώ επιτρέπεται μόνο για μία τριετία μετά τη σύναψη της αρχικής σύμβασης, το δε συνολικό ποσό για τις αρχικές και τις νέες υπηρεσίες λαμβάνεται υπόψη για την εφαρμογή του κοινοτικού δικαίου κατά τον αρχικό διαγωνισμό. Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι στην προκειμένη περίπτωση πρέπει σωρευτικά να συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις: α) οι αρχικές και οι νέες υπηρεσίες να είναι τεχνικά όμοιες και σύμφωνες με μία βασική μελέτη, ήτοι να εξυπηρετούν ένα ευρύτερο λειτουργικό και τεχνικό σχεδιασμό, ο οποίος έχει προηγηθεί και κατά τον οποίο έχουν προσδιοριστεί, τόσο οι βέλτιστες τεχνικά λύσεις, όσο και το είδος και τα κύρια τεχνικά χαρακτηριστικά των εντασσόμενων σε αυτόν υπηρεσιών, β) η δυνατότητα προσφυγής στη διαδικασία αυτή να προβλέπεται ήδη στην αρχική προκήρυξη, προϋπόθεση η οποία υπό το φως των αρχών του ελεύθερου ανταγωνισμού, της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων, επιβάλλει τον ακριβή καθορισμό ήδη στην αρχική προκήρυξη όχι μόνο των αρχικών αλλά και των νέων παρόμοιων δυνάμενων να ανατεθούν υπηρεσιών (τεχνική περιγραφή, προϋπολογισμός), καθόσον η εν λόγω πρόβλεψη αποτυπώνει το διαπλαστικό δικαίωμα προαίρεσης της αναθέτουσας αρχής να συνάψει με μονομερή δήλωση προς την ήδη ανάδοχο νέα σύμβαση, η δε παράθεση στην αρχική διακήρυξη των καθοριστικών μεγεθών των νέων παρόμοιων νέων υπηρεσιών που δύνανται να  επαναληφθούν, επιτρέπει στους συμμετέχοντες εργολήπτες να διαμορφώσουν τις οικονομοτεχνικές τους προσφορές συνεκτιμώντας και το ενδεχόμενο ενεργοποίησης της ως άνω δυνατότητας, γ) η προσφυγή στην ανωτέρω διαδικασία επιτρέπεται μόνο για μία τριετία μετά τη σύναψη της αρχικής σύμβασης (βλ. απόφ. VI Τμ. 3365/2011, 287, 1980/2012).

ΔΑΝΕΙΑΚΗ ΣΥΜΒΑΣΗ ΔΗΜΟΥ:Αίτηση ανάκλησης της191/2013 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου. (...). Στην προκειμένη περίπτωση η αιτούσα προβάλλει ότι οι όροι της δανειακής σύμβασης είναι οι ίδιοι που αναφέρονται και στις αρχικές συμβάσεις, που είχαν υπογράψει οι συγχωνευθείσες ΔΕΥΑ. Ο ισχυρισμός αυτός προβάλλεται αλυσιτελώς, καθόσον οι προηγούμενες συμβάσεις, που συνιστούσαν συμβάσεις πίστωσης με ανοικτό αλληλόχρεο λογαριασμό, είναι εντελώς διάφορες της ελεγχόμενης, νέας, δανειακής σύμβασης, με την οποία ρυθμίζονται εξαρχής, και μάλιστα κατά τρόπο λεπτομερή και εξαντλητικό, όλοι οι όροι και προϋποθέσεις της σχέσης των συμβαλλομένων μερών και συνεπώς ουδεμία επιρροή ασκεί το γεγονός ότι πολλοί από αυτούς υπήρχαν και στις προηγούμενες συμβάσεις. Περαιτέρω, ο ισχυρισμός της ..... ότι η ελεγχόμενη σύμβαση είναι προς όφελός της και δεν μπορεί να θεωρηθεί επιβλαβής, είναι αβάσιμος καθόσον, όπως ήδη ορθά κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη, σε αυτήν περιλαμβάνονται όροι που είτε είναι καταχρηστικοί, όπως ο όρος σύμφωνα με τον οποίο ο τόκος υπολογίζεται με βάση το έτος 360 ημερών και ο όρος περί μονομερούς δυνατότητας της Τράπεζας να αυξομειώνει το βασικό επιτόκιο, είτε είναι αόριστοι, όπως οι αναφερόμενοι στα άρθρα 5.3, 5.4 και 5.5 του σχεδίου σύμβασης, είτε αντίκεινται στην καλή πίστη, όπως η υποχρέωση της ..... να ασφαλίζει όλα τα δυνάμενα να ασφαλιστούν περιουσιακά της στοιχεία και να εκχωρεί στην Τράπεζα τις απαιτήσεις της από την ασφάλιση, δηλαδή όροι που είναι επιβλαβείς για τα συμφέροντα της ...... Δεν ανακαλεί την 191/2013 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.​

Δημόσιες συμβάσεις των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων — Σύναψη συμβάσεως κατόπιν προσκλήσεως για την υποβολή προσφορών — Ανάθεση των συμβάσεων — Κριτήρια αναθέσεως — Επιλογή της αναθέτουσας αρχής — Όριο — Προσφυγή σε κριτήρια που καθιστούν δυνατό τον προσδιορισμό της πλέον συμφέρουσας από οικονομική άποψη προσφοράς — Επιτρέπεται η χρήση όχι αποκλειστικά οικονομικών κριτηρίων.Σχετ.ΣτΕ/100/2009

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Νοσοκομείο σε ιδιωτική εταιρεία για την παροχή υπηρεσιών φύλαξης και σίτισης,  καθόσον οι επίμαχες συμβάσεις δεν συνιστούν νόμιμες παρατάσεις των αρχικώς συναφθεισών συμβάσεων, αλλά  συνιστούν αυτοτελείς και ανεξάρτητες απευθείας αναθέσεις, υπερβαίνοντας το όριο των 20.000 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α., χωρίς να προηγηθεί  η σχετική έγκριση σκοπιμότητας.(άρθρο 24 παρ. 4  π.δ. 118/2007 ΦΕΚ Α΄ 150 και ν. 3867/2010 ΦΕΚ Α΄ 128  παρ. 11 του άρθρου 27).

ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΟΥ:Εν μέρει μη νόμιμη η καταβολή ποσού 7.560,00 ευρώ από ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «Δημοτικό Κέντρο Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης ...» σε δύο ιατρούς ,ως αμοιβή για ιατρικές υπηρεσίες που παρείχαν στα Κέντρα Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωμένων (Κ.Α.Π.Η.), κατά το χρονικό διάστημα από 1.1.2009 έως 31.12.2009, σε εκτέλεση των από 4.12.2009 σχετικών συμβάσεων έργου, συναφθεισών δυνάμει του άρθρου 6 του ν. 2527/1997., καθόσον για το πριν τις 4.12.2009 χρονικό διάστημα - οπότε και τελειώθηκε η διοικητική διαδικασία έγκρισης των σχετικών συμβάσεων και αυτές συνήφθησαν - δεν είναι νόμιμες, καθώς τόσο οι διοικητικές πράξεις που απαιτείται να εκδοθούν πριν τη σύναψη των σχετικών συμβάσεων όσο και οι ίδιες οι συμβάσεις, εκδόθηκαν και συνήφθησαν, αντίστοιχα, μετά την παροχή του έργου εκ μέρους των φερόμενων ως δικαιούχων, χωρίς να συντρέχει κάποια από τις προαναφερθείσες εξαιρέσεις αναδρομικότητας.