Οι υπάλληλοι που έχουν υπερβεί για εκτέλεση υπηρεσίας το ανώτατο όριο εκτός έδρας των εξήντα (60) ημερών, δεν δικαιούνται έξοδα μετακίνησης (χιλιομετρική αποζημίωση, αντίτιμο εισιτηρίων), δαπάνη διανυκτέρευσης, καθώς και ημερήσια αποζημίωση, για τις πέραν των ανωτέρω ημερών μετακινήσεις και δεν πρέπει να εκδίδεται απόφαση ή εντολή μετακίνησης.

Από το συνδυασμό των προπαρατιθέμενων διατάξεων(2685/1999) συνάγεται ότι οι μετακινούμενοι εκτός έδρας δημόσιοι υπάλληλοι ή λειτουργοί για εκτέλεση υπηρεσίας με εντολή του Δημοσίου, των Ο.Τ.Α. και των λοιπών Ν.Π.Δ.Δ., δικαιούνται «έξοδα διανυκτέρευσης» προς κάλυψη της σχετικής δαπάνης καθώς και «ημερήσια αποζημίωση», για την κάλυψη των «εκτάκτων εξόδων», στα οποία αυτοί υποβάλλονται «λόγω της μετακίνησης και παραμονής τους εκτός έδρας» (άρθρο 9 παρ. 1). Η αποζημίωση αυτή για εκείνους που μετακινούνται και διανυκτερεύουν εκτός έδρας «με τις προϋποθέσεις του άρθρου 8» ανέρχεται σε 10.000 δραχμές, περιοριζόμενη στο 1/3 για την ημέρα της επιστροφής τους στην έδρα «μετά από διανυκτέρευση» κ.λπ.. Ορίζοντας περαιτέρω ο νόμος, στην παρ. 2 του άρθρου 9, ότι η «ημερήσια αποζημίωση» καταβάλλεται ολόκληρη «όταν οι μετακινούμενοι διανυκτερεύουν σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του άρθρου 8», συνδέει την καταβολή της ημερήσιας αποζημίωσης με το πραγματικό γεγονός της διανυκτέρευσης εκτός έδρας, ήτοι με τη συνδρομή των οριζόμενων στην παράγραφο 2 του άρθρου 8 προϋποθέσεων (μετακίνηση σε απόσταση μεγαλύτερη των 120 χιλιομέτρων κ.λπ.), γεγονός που συνεπάγεται, κατ’ αρχήν, για το μετακινούμενο «έκτακτα έξοδα» διατροφής κ.λπ., στην αποκατάσταση των οποίων η αποζημίωση αυτή αποβλέπει και όχι με το πραγματικό γεγονός της παροχής ανταλλάγματος για τη διανυκτέρευση, το οποίο, όταν πράγματι καταβάλλεται, αποτελεί αυτοτελή δαπάνη που αποδίδεται επίσης στο μετακινούμενο, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 8 (σε συνδυασμό προς αυτές του άρθρ. 1 παρ. 2) του ν. 2685/1999 και όχι προϋπόθεση της διανυκτέρευσης κατά το ίδιο άρθρο. Συνεπώς, για την καταβολή της «ημερήσιας αποζημίωσης» στους μετακινούμενους εκτός έδρας, αρκεί διανυκτέρευση νόμιμη, δηλαδή με τις προϋποθέσεις του άρθρου 8 παρ. 2 του ν. 2685/1999, στον τόπο της μετακίνησης, χωρίς να απαιτείται και η καταβολή αντιτίμου για τη διανυκτέρευση αυτή και ανεξαρτήτως διανυκτέρευσης σε ξενοδοχείο, πανσιόν, ιδιόκτητο ή φιλικό σπίτι κ.λπ., αφού το γεγονός ότι ο μετακινούμενος δεν υποβάλλεται σε έξοδα διανυκτέρευσης δεν σημαίνει ότι δεν υποβάλλεται και στα «έκτακτα έξοδα» διαβίωσης εκτός της έδρας του, που αποτελεί το νόμιμο λόγο παροχής της ημερήσιας αποζημίωσης (βλ. Ελ. Συν. Ολομ. Πρακτικά της 29ης Γεν.Συν./ 14.11.2001). Επίσης, δεδομένου ότι η τυχόν παροχή διατροφής, η οποία προσφέρεται σε περίπτωση διανυκτέρευσης του υπαλλήλου σε ξενοδοχείο κ.λπ. και λόγω αυτής συνδέεται με τη διαμονή του υπαλλήλου σε αυτό, καθίσταται σαφές ότι όταν υπάλληλος επιλέξει να μη διανυκτερεύσει σε ξενοδοχείο κ.λπ., δεν έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει πρωινό, γεύμα ή δείπνο στο ξενοδοχείο, αφού δεν διαμένει σε αυτό και άρα οι δαπάνες διατροφή του δεν καλύπτονται από το Δημόσιο. Κατά την έννοια δε του άρθρου 7 παρ. 4 του ίδιου νόμου οι υπάλληλοι που μετακινούνται εκτός έδρας με εντολή του Δημοσίου και των ν.π.δ.δ. για συμμετοχή σε συνέδρια, σεμινάρια κ.λπ., δικαιούνται δαπάνη χρήσης επιβατικού αυτοκινήτου δημόσιας χρήσης (ταξί), μόνο στην περίπτωση που δεν υπάρχει συγκοινωνιακή εξυπηρέτηση προς τον τόπο, όπου διεξάγεται το σεμινάριο.

Οδοιπορικάέξοδα-Εναρξη μετακίνησης.Με δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη νομική σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κατά τον χρόνο λήψης της απόφασης έγκρισης της μετακίνησης, ήταν γνωστή η έλλειψη διαθέσιμων πτήσεων που στην προκειμένη περίπτωση δικαιολογεί την έναρξη της μετακίνησης στις 26.4.2015. Συνεπώς, νομίμως καταβάλλεται η δαπάνη διανυκτέρευσης και η ημερήσια αποζημίωση για την ημέρα αυτή.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ.Γενικά:Μη νόμιμη η καταβολή ποσών 233,67 και 229,37 ευρώ, αντιστοίχως, σε υπαλλήλους Δήμου - διπλωματούχους μηχανικούς, ως ημερήσια εκτός έδρας αποζημίωση και δαπάνη διανυκτέρευσης λόγω μετακίνησής τους στο εσωτερικό, καθόσον μη νομίμως υπολογίσθηκε αυξημένη ημερήσια εκτός έδρας αποζημίωση και δαπάνη διανυκτέρευσης των ανωτέρω υπαλλήλων, προϊσταμένων τμημάτων του Δήμου, με νομικό έρεισμα τις διατάξεις της 2/33481/0022/27.4.2011 (Β'1069) απόφασης του Υφυπουργού Οικονομικών. Οι ως άνω υπάλληλοι είναι μεν διπλωματούχοι μηχανικοί, για τις δαπάνες μετακινήσεις των οποίων ένεκα υπηρεσιακών λόγων εφαρμόζονται οι διατάξεις της ανωτέρω υπουργικής απόφασης, πλην, στην προκείμενη περίπτωση πρόκειται για μετακίνηση για παρακολούθηση επιμορφωτικού σεμιναρίου στους νέους κανόνες που διέπουν την κατάρτιση δημοσίων συμβάσεων, οπότε και για την κατηγορία αυτή υπαλλήλων, εφαρμόζεται η ειδική κατά το αντικείμενο διάταξη του άρθρου 12 παρ.3 του ν.2685/1999, που ρυθμίζει τη διαδικασία καταβολής δαπανών κάθε υπαλλήλου που μετακινείται για εκπαιδευτικούς σκοπούς (σεμινάρια, συνέδρια, εργασίες κέντρων έρευνας). Η υπαγωγή της κρινόμενης περίπτωσης στις διατάξεις των άρθρων 12, 8 και 9 παρ.1 του ν. 2286/1995 συνάγεται και από το αντικείμενο του συγκεκριμένου επιμορφωτικού προγράμματος, το οποίο απευθύνεται γενικώς σε στελέχη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα αρμόδια για θέματα δημοσίων συμβάσεων και όχι αποκλειστικά σε διπλωματούχους πολιτικούς μηχανικούς κατηγοράς ΠΕ ή ΤΕ.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ ΕΞΟΔΑ:Μη νόμιμη  καταβολή εξόδων μετακίνησης (οδοιπορικά έξοδα και ημερήσια αποζημίωση) σε υπαλλήλους του Δήμου, διπλωματούχους μηχανικούς, για τη συμμετοχή τους(...)Στην υπό κρίση περίπτωση, από τα δικαιολογητικά που συνοδεύονται επίμαχα χρηματικά εντάλματα πληρωμής, προκύπτουν τα εξής: Με τις14524/18,11.2014 και 14442/17.11.2014 αποφάσεις του Δημάρχου  εγκρίθηκε η μετάβαση του ...και της ..., διπλωματούχων μηχανικών, υπαλλήλων κλάδου ΠΕ Πολιτικών Μηχανικών ο πρώτος και ΠΕ Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών η δεύτερη, που υπηρετούν στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου, από την έδρα της υπηρεσίας τους προς τα Ιωάννινα (χιλιομετρική απόσταση 82 χλμ.), για το χρονικό διάστημα από 24.11.201.4 έως S.12.2014, προκειμένου να συμμετάσχουν σε επιμορφωτικό πρόγραμμα του Ινστιτούτου Επιμόρφωσης του Εθνικού Κέντρου Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης με τίτλο «…..», που εντάσσεται στον θεματικό τίτλο «Ηλεκτρονική διακυβέρνηση και νέες τεχνολογίες». , Οι εν λόγω υπάλληλοι δεν διανυκτέρευσαν στ       αλλά μετακινήθηκαν με αυθημερόν επιστροφή. Για την κάλυψη των εξόδων ημερήσιας εκτός έδρας αποζημίωσης σε κάθε έναν από τους ανωτέρα) υπαλλήλους εκκαθαρίστηκε ποσό 560,00 ευρώ (10 ημέρες Χ 56,00 ευρώ) σύμφωνα με την προαναφερθείσα 2/33481/0022/27.4,2011 απόφαση, που εφαρμόζεται στην περίπτωση δαπανών μετακίνησης διπλωματούχων μηχανικών κατηγορίας ΠΕ, για την καταβολή του οποίου εκδόθηκαν τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα. Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη (Π) τη παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με την έκθεση διαφωνίας, ότι οι φερόμενοι ως δικαιούχοι δεν δικαιούνται την αυξημένη ημερήσια αποζημίωση των 56 ευρώ. Τούτο διότι, ακόμη και εάν, το αντικείμενο του επίμαχου σεμιναρίου συνδέεται με τα καθήκοντα εκπόνησης μελετών και σύνταξης τεχνικών προδιαγραφών που αυτοί ασκούν ως διπλωματούχοι μηχανικοί στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών και Πολεοδομίας του Δήμου, η μετακίνηση τους δεν έγινε με σκοπό την άσκηση αυτών των υπηρεσιακών, καθηκόντων αλλά την επιμόρφωση τους επ’ αυτών, και ως εκ τούτου, διέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 2685/1999 που ειδικώς αφορούν αυτού του είδους τις μετακινήσεις. Συνεπώς, αυτοί δικαιούνται το 1/3 της αποζημίωσης των 29,35 ευρώ, δηλ. 9,78 ευρώ για κάθε ημέρα μετακίνησης, καθώς δεν διανυκτέρευσαν, αλλά μετακινήθηκαν σε απόσταση άνω των σαράντα (40) χλμ. (82 χλμ.) και επέστρεφαν αυθημερόν στην έδρα της υπηρεσίας τους.(...)Συνεπώς, αυτοί δικαιούνται το 1/3 της αποζημίωσης των 29,35 ευρώ, δηλ. 9,78 ευρώ για κάθε ημέρα μετακίνησης, καθώς δεν διανυκτέρευσαν, αλλά μετακινήθηκαν σε απόσταση άνω των σαράντα (40) χλμ. (82 χλμ.) και επέστρεφαν αυθημερόν στην έδρα της υπηρεσίας τους.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ, ημερήσια αποζημίωση: Α) Μη νόμιμη η καταβολή ημερήσιας αποζημίωσης, ποσού 56 ευρώ ημερησίως σε υπαλλήλους της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών και Πολεοδομίας Δήμου, για τη συμμετοχή τους σε εκπαιδευτικό σεμινάριο, καθόσον οι ανωτέρω υπάλληλοι δεν δικαιούνται την αυξημένη ημερήσια αποζημίωση, διότι η μετακίνησή τους δεν έγινε με σκοπό την άσκηση των υπηρεσιακών καθηκόντων μηχανικού, αλλά την επιμόρφωσή τους επ’ αυτών, και ως εκ τούτου, διέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 2685/1999 (ΦΕΚ Α΄ 35/1999) που ειδικώς αφορούν αυτού του είδους τις μετακινήσεις. Β) Μη νόμιμη εν μέρει η καταβολή ημερήσιας αποζημίωσης, η οποία αφορά στις μετακινήσεις δύο ημερών, καθόσον στην περίπτωση αυτή οι ανωτέρω υπάλληλοι δικαιούνται το ένα τρίτο (1/3) της προβλεπόμενης, δηλ. 9,78 ευρώ, καθώς δεν διανυκτέρευσαν, αλλά μετακινήθηκαν σε απόσταση άνω των σαράντα (40) χλμ. (157 χλμ.) και επέστρεψαν αυθημερόν στην έδρα της υπηρεσίας τους.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ ΕΞΟΔΑ:Εν μέρει μη νόμιμη η δαπάνη ποσού 274,00 για την καταβολή εξόδων μετακίνησης (οδοιπορικά έξοδα και ημερήσια αποζημίωση) σε υπάλληλο του Δήμου, διπλωματούχο μηχανικό, για τη συμμετοχή του σε επιμορφωτικό πρόγραμμα, καθόσον αυτός δεν δικαιούτο  την αυξημένη ημερήσια αποζημίωση των 56 ευρώ, διότι, ακόμη και εάν, το αντικείμενο του επίμαχου σεμιναρίου συνδέεται με τα καθήκοντα εκπόνησης μελετών και σύνταξης τεχνικών προδιαγραφών που αυτός ασκεί ως διπλωματούχος μηχανικός στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών και Πολεοδομίας του Δήμου, η μετακίνησή του δεν έγινε με σκοπό την άσκηση αυτών των υπηρεσιακών καθηκόντων αλλά την επιμόρφωσή του επ’ αυτών, και ως εκ τούτου, διέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 2685/1999 που ειδικώς αφορούν αυτού του είδους τις μετακινήσεις. Συνεπώς, αυτός δικαιούται το 1/3 της αποζημίωσης των 29,35 ευρώ, δηλ. 9,78 ευρώ για κάθε ημέρα μετακίνησης, αφού δεν διανυκτέρευσε, αλλά μετακινήθηκε σε απόσταση άνω των σαράντα (40) χλμ. (82 χλμ.) και επέστρεφε αυθημερόν στην έδρα της υπηρεσίας του.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ:Μη νόμιμη η καταβολή σε υπάλληλο νομικού προσώπου εξόδων μετακίνησης στο εξωτερικό (αντίτιμο εισιτηρίων, έξοδα διανυκτέρευσης και ημερήσια αποζημίωση).Αν και η απόφαση μετακίνησης δεν εκδόθηκε από το Διοικητή του Ο.Α.Ε.Δ. ως μονοπρόσωπο όργανο διοίκησης, προϊστάμενο του προσωπικού και αρμόδιο για το διορισμό, αλλά ελήφθη, ομόφωνα, από το Δ.Σ., ωστόσο το ελάχιστο περιεχόμενό της είναι αυτό που απαιτείται να περιέχει ως εντολή μετακίνησης, αφού, από την απόφαση αυτή σε συνδυασμό με τα λοιπά δικαιολογητικά της δαπάνης, προκύπτουν στο σύνολό τους τα στοιχεία που απαιτούνται ως ελάχιστο περιεχόμενο της εντολής μετακίνησης, έχει δε εκδοθεί από όργανο, και μάλιστα, το ανώτατο συλλογικό του Ο.Α.Ε.Δ., στο οποίο ανήκει γενικά η αποφασιστική αρμοδιότητα, στη σύνθεση του οποίου μετείχε ως κατά νόμο Πρόεδρος του Δ.Σ. και ο Διοικητής του Ο.Α.Ε.Δ., το κατά νόμο αρμόδιο να εκδίδει τις εντολές μετακίνησης μονοπρόσωπο όργανο, το οποίο, άλλωστε, μπορεί να παραπέμπει στο Δ.Σ. θέματα της αρμοδιότητάς του για λήψη απόφασης (άρθρο 4 παρ. 2 στ. ε ν. 2956/2001). Η δαπάνη διαμονής μη νομίμως καλύπτει έξοδα διαμονής δύο ατόμων, αντί ενός και συγκεκριμένα αποκλειστικά της μετακινηθείσας υπαλλήλου. Επιπλέον, εσφαλμένως καλύπτει έξοδα διαμονής σε ξενοδοχείο τεσσάρων αστέρων, το οποίο υπερβαίνει την κατηγορία των ξενοδοχείων, για τα έξοδα διαμονής στα οποία αποζημιώνεται ο μετακινούμενος υπάλληλος. Τέλος, η έγκριση της μετακίνησης από το εξουσιοδοτημένο για το σκοπό αυτό από τον αρμόδιο Υπουργό όργανο πραγματοποιήθηκε μη νομίμως μετά από τη μετακίνηση και δεν επιτρέπεται να αναπτύσσει αναδρομική ισχύ.

Στους υπαλλήλους που χωρίς να απομακρύνονται από την υπηρεσία τους λαμβάνουν άδεια για να συμμετέχουν σε προγράμματα μετεκπαίδευσης που έχουν όμως το χαρακτήρα σεμιναρίου ή εργασιών κέντρων ερευνών, καθόσον αυτά λαμβάνουν χώρα άπαξ ή σε τακτά χρονικά διαστήματα με συγκεκριμένη όμως σύντομη κάθε φορά διάρκεια, καταβάλλονται για κάθε μετακίνηση τους χωριστά η σχετική δαπάνη μετακίνησης, η δαπάνη διανυκτέρευσης και ημερήσια εκτός έδρας αποζημίωση.

Στους υπαλλήλους που χωρίς να απομακρύνονται από την υπηρεσία τους λαμβάνουν άδεια για να συμμετέχουν σε προγράμματα μετεκπαίδευσης που έχουν όμως το χαρακτήρα σεμιναρίου ή εργασιών κέντρων ερευνών, καθόσον αυτά λαμβάνουν χώρα άπαξ ή σε τακτά χρονικά διαστήματα με συγκεκριμένη όμως σύντομη κάθε φορά διάρκεια, καταβάλλονται για κάθε μετακίνησή τους χωριστά η σχετική δαπάνη μετακίνησης, η δαπάνη διανυκτέρευσης και ημερήσια εκτός έδρας αποζημίωση. (Ε.Σ. Ι Τμ. Πρακτ. 24.10.2006).