ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ ΕΞΟΔΑ:Μη νόμιμη η δαπάνη μετακίνησης Δημάρχου στο εσωτερικό για διεκπεραίωση υποθέσεων του Δήμου, καθόσον: α) οι αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, με τις οποίες εγκρίθηκαν αναδρομικά οι μετακινήσεις του Δημάρχου, δεν φέρουν ειδική αιτιολογία ως προς τους κατεπείγοντες υπηρεσιακούς λόγους που κατέστησαν αναγκαία την άμεση και χωρίς καθυστέρηση μετακίνηση αυτού στην Αθήνα δύο φορές, ώστε να μην είναι δυνατή η προηγούμενη έγκριση αυτής από το Δημοτικό Συμβούλιο και β) δεν αιτιολογείται η ανάγκη αλλαγής της ώρας αναχώρησης της προγραμματισμένης πτήσης του Δημάρχου, με συνέπεια την επιβάρυνση του Δήμου με το ποσό των 70 ευρώ (άρθρο 140 παρ. 2 του ν. 3463/2006, ΦΕΚ Α' 114/2006, όπως ισχύει μετά την τροποποίησή της με την παρ. 8 του άρθρου 20 του ν. 3731/2008, ΦΕΚ Α' 263/2008).

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ:(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι δαπάνες μετακίνησης στην τοπική κοινότητα … του Δήμου Κεντρικών …. του … στις 21.4.2015 και 4.6.2015 και του …. στις 21.4.2015, νομίμως βαρύνουν τον προϋπολογισμό του Δήμου …., καθόσον οι ως άνω μετακινήσεις πραγματοποιήθηκαν για το χαρακτηρισμό εδαφών του έργου «Κατασκευή φράγματος μετά προφράγματος στη θέση … χειμάρρου ….Δ.Δ. ….», κατ’ εντολή της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου  …., που ήταν η Διευθύνουσα Υπηρεσία του εν λόγω έργου. Επίσης, νομίμως βαρύνεται ο προϋπολογισμός του Δήμου …., ως φορέα υλοποίησης του έργου «Βελτίωση – Ασφαλτόστρωση δρόμου …. – ….», με τις δαπάνες που αφορούν τις μετακινήσεις του …στις 8.7.2015 και 10.7.2015, στο …. – …. του Δήμου ……, για την αποτύπωση – έλεγχο υψομέτρων του ανωτέρω αναφερόμενου έργου. Αντίθετα, μη νομίμως βαρύνεται ο προϋπολογισμός του Δήμου …. με τις δαπάνες, που αφορούν τις μετακινήσεις: α) του ….….: i) στις 4.3.2015, στην τοπική κοινότητα … του Δήμου Κεντρικών …., για την οριστική παραλαβή του έργου «Βελτίωση βατότητας οδών Τ.Κ. ….», ii) στις 12.11.2015, στη … του Δήμου Κεντρικών …. για την οριστική παραλαβή του έργου «Βελτίωση βατότητας οδών Τ.Κ. …» και iii) στις 26.2.2015 στις τοπικές κοινότητες …., Κλειδιού, ….. και …. του Δήμου …., για την προσωρινή παραλαβή του έργου «Αποκατάσταση ζημιών από θεομηνίες στο Δήμο Γ. …» και β) του …. στις 17.4.2015 στο …., … …., …., … του Δήμου …, για την οριστική παραλαβή του έργου «…», καθόσον οι δαπάνες για τις μετακινήσεις αυτές που πραγματοποίησαν οι εν λόγω υπάλληλοι του Δήμου …, ως μέλη των  Επιτροπών παραλαβής των σχετικών έργων, βαρύνουν, σύμφωνα με το άρθρο 61 παρ.5 του ν.4257/2014 την Αναθέτουσα Αρχή των έργων αυτών, δηλαδή τους Δήμους Κεντρικών …. (μετακινήσεις στο …. και τη ….) και …. (μετακινήσεις στις τοπικές κοινότητες …., Κλειδιού, …. και …., καθώς επίσης στο …., Άνω …, ….και …). 

Επέκταση φωτισμού οδικού δικτύου .Κατά το χρόνο υποβολής του επίμαχου χρηματικού εντάλματος για θεώρηση, δεν αποδεικνύεται ότι η Δ.Ε.Η. Α.Ε. είχε ενεργό απαίτηση κατά του Δήμου και ότι συνεπώς είναι πιστωτής αυτού, δεδομένου ότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι λήφθηκε απόφαση από το αρμόδιο όργανο του Δήμου για την εκτέλεση του ανωτέρω έργου, ότι έγινε με οποιονδήποτε τρόπο ανάθεση αυτού, ότι αυτό εκτελέστηκε και ότι εκτελέστηκε κατά τον προσήκοντα τρόπο. Εφόσον δε η πληρωμή της συγκεκριμένης δαπάνης με τακτικό ένταλμα δεν είναι δυνατή, θα μπορούσε επιτρεπτώς ο Δήμος να προβεί στην προκαταβολή, με την έκδοση χρηματικού εντάλματος προπληρωμής, του αναγκαίου για την εκτέλεση του ανωτέρω έργου χρηματικού ποσού σε ορισμένο δημοτικό υπάλληλο, ο οποίος, στη συνέχεια, θα αποδώσει λογαριασμό σε τακτή προθεσμία με την υποβολή των νόμιμων δικαιολογητικών.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ ΕΞΟΔΑ:Μη νόμιμη η καταβολή εξόδων μετακίνησης εκτός έδρας, σε υπαλλήλους-μηχανικούς Δήμου, καθόσον οι εντολές μετακίνησης αυτών εκδόθηκαν από αναρμόδιο όργανο, ήτοι τον Προϊστάμενο Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου και όχι από τον αρμόδιο προς τούτο Δήμαρχο (άρθρο 3 του ν. 2685/1999), ενώ επιπλέον, δεν επισυνάπτεται σχετική απόφαση του Δημάρχου περί  μεταβίβασης της αρμοδιότητας έκδοσης των επίμαχων εντολών μετακίνησης στον Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ ΕΞΟΔΑ:Mε δεδομένα τα ανωτέρω, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ελεγχόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη, καθώς, καίτοι ο επείγων χαρακτήρας αυτής προκύπτει από το εξαιρετικά σύντομο της ενημέρωσης.., μόλις τέσσερεις (4) ημέρες πριν από την ημερομηνία μετακίνησης, η αναδρομική έγκριση αυτής από το Δημοτικό Συμβούλιο διενεργήθηκε στις 20.7.2016, μετά την παρέλευση των δέκα εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία επιστροφής του μετακινουμένου Δημάρχου στην έδρα του και μάλιστα σχεδόν ένα μήνα από αυτήν. Εντούτοις, το Κλιμάκιο κρίνει ότι τα ανωτέρω όργανα του Δήμου δεν ενήργησαν με σκοπό την καταστρατήγηση των σχετικών διατάξεων, αλλά πεπλανημένως πλην συγγνωστώς υπέλαβαν ότι η έγκριση της εν λόγω μετακίνησης κατά την πρώτη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, που ακολούθησε την πραγματοποίησή της, ήταν σύμφωνη προς τις ρυθμίσεις του άρθρου 140 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν. 3463/2006, οι οποίες απαιτούν την χωρίς καθυστέρηση έγκρισή της.(συγγνωστή πλάνη)

Δημόσια έργα-Τεχνικό πρόγραμμα (...) Aπαραίτητη προϋπόθεση για την έναρξη της διαδικασίας εκτέλεσης ενός δημοτικού έργου είναι, μεταξύ άλλων, η ένταξή του στο τεχνικό πρόγραμμα του οικείου Δήμου (Ε.Σ. πρακτικά Ολομ. 5ης Γ.Σ./9.2.2011 και πράξεις VII Τμ. 210/2010, 5/2008, 144, 140/2007, 117/2006, Κλ. Πρ.Ελ. στο VII Τμ. 73/2012). Εξάλλου, με την έγκριση του τεχνικού προγράμματος υλοποιείται ένας προγραμματισμός για τα έργα που πρόκειται να εκτελεστούν το επόμενο οικονομικό έτος, ο οποίος είναι ευέλικτος και προσαρμόσιμος τόσο στα δημοσιονομικά δεδομένα του οικείου Δήμου, όπως αυτά διαμορφώνονται κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους, όσο και στις ανακύπτουσες,  κατά το χρόνο εκτέλεσής του, ανάγκες για την ολοκλήρωση και αρτιότητά του, καθόσον δύναται να τροποποιηθεί, κατά τη διάρκεια του έτους (Ελ.Συν. πράξεις VII Τμ. 107/2012, 53/2011, 210/2010). Απαραίτητη δε προϋπόθεση για τη, σύμφωνα με τα ανωτέρω, τροποποίηση του τεχνικού προγράμματος του Δήμου αποτελεί η έκδοση αιτιολογημένης απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου. Κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η έναρξη της διαδικασίας για την εκτέλεση ενός δημοτικού έργου, εφόσον αυτό δεν έχει ενταχθεί στο τεχνικό πρόγραμμα του οικείου Δήμου, ούτε έχει συμπεριληφθεί σε κάποια τροποποίηση αυτού, ύστερα από σχετική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, η οποία πρέπει να είναι ειδικά αιτιολογημένη.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 208 του ν.3463/2006 δεν προηγήθηκε της έναρξης της διαγωνιστικής διαδικασίας για την ανάθεση του επίμαχου έργου η εγγραφή του στο τεχνικό πρόγραμμα του Δήμου έτους 2011, περαιτέρω, δε και η εγγραφή του στο τεχνικό πρόγραμμα έτους 2012 έπρεπε να προηγηθεί της ανάθεσης και έναρξης εκτέλεσης αυτού

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ:Νόμιμη η καταβολή δαπανών μετακίνησης σε υπάλληλο Δήμου, αναπληρώτρια Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων, καθόσον η  ανωτέρω υπάλληλος, κλάδου ΠΕ Πολιτικών Μηχανικών, μετακινήθηκε με την ιδιότητά της ως μηχανικού για την εκτέλεση υπηρεσιακού καθήκοντος σχετικού με την ιδιότητά της αυτή (άρθρο 9 του ν. 2685/1999 περ. α΄ παρ. 3 και  ΚΥΑ  2/52971/0022/2007 (ΦΕΚ Β΄ 1781/2007).

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΝΑΘΕΣΗΣ-ΟΡΓΑΝΑ: Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση, για την παροχή υπηρεσιών ναυαγοσωστικής  κάλυψης των πολυσύχναστων παραλιών του Δήμου, για το χρονικό διάστημα από 10.6.2014 έως 10.7.2014, διότι η παροχή  των ανωτέρω υπηρεσιών ανατέθηκε απευθείας στην ανάδοχο επιχείρηση, με απόφαση αναρμοδίου προς τούτο οργάνου, ήτοι του προαναφερθέντος Αντιδημάρχου Οικονομικών του Δήμου, ενώ μετά την ματαίωση του διενεργηθέντος ανοικτού διαγωνισμού για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών και λόγω της έλλειψης επαρκούς χρόνου για τη διενέργεια νέου διαγωνισμού, συνέτρεξε επιτακτική ανάγκη για την υποχρεωτική, από 1.6.2014, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, ναυαγοσωστική κάλυψη των παραλιών του Δήμου και, επομένως, αρμόδιο όργανο για να αποφασίσει αιτιολογημένα, σχετικά με την προσφυγή στην  εξαιρετική διαδικασία ανάθεσης, καθώς και για την τελική ανάθεση της υπηρεσίας, στην προκειμένη εξαιρετικά επείγουσα περίπτωση, ήταν  η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 72 παρ. 1 περ. δ΄ του ν.3852/2010, και όχι ο Δήμαρχος ή ο υπ΄ αυτού εξουσιοδοτημένος Αντιδήμαρχος.   

Προμήθεια και εγκατάσταση εφαρμογής διαχείρισης έργων:..Με τα δεδομένα αυτά, είναι βάσιμη η διαφωνία της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό ..., δεδομένου ότι η χρηματοδότηση, από τις πιστώσεις του τακτικού προϋπολογισμού του οικείου πανεπιστημίου, του συγκεκριμένου έργου, που αφορά στην προμήθεια και εγκατάσταση λογισμικού για την εξυπηρέτηση της Γραμματείας του Ε.Λ.Κ.Ε. του Πανεπιστημίου .... (διαχείριση των έργων του ειδικού λογαριασμού), συνιστά, κατ΄ ουσίαν, επιχορήγηση (πρβλ. πράξη Κλιμ. Προλ. Ελ. IV Τμ. 140/2014) για τη κάλυψη αναγκών του λογαριασμού αυτού από το Πανεπιστήμιο, η οποία δεν επιτρέπεται κατά τα αναφερόμενα στη σκέψη ΙΙ της παρούσας. Ο ισχυρισμός του Πανεπιστημίου ότι η χρηματοδότηση του συγκεκριμένου έργου συντελεί στην εκπλήρωση των σκοπών του και ανάγεται στη λειτουργική του δραστηριότητα είναι απορριπτέος ως αλυσιτελής και δεν ασκεί, εν προκειμένω, επιρροή. Και τούτο διότι ναι μεν εγγενής σκοπός των εν λόγω ειδικών λογαριασμών είναι η εκπλήρωση, μεταξύ άλλων, και των ερευνητικών σκοπών των ιδρυμάτων στα οποία έχουν συσταθεί και προς όφελος των οποίων λειτουργούν, πλην, οι λογαριασμοί αυτοί, υπόκεινται ως προς τη χρηματοδότησή τους στο ανωτέρω εκτιθέμενο νομοθετικό καθεστώς που ισχύει για τους πόρους των Ε.Λ.Κ.Ε., των οποίων η με οποιονδήποτε τρόπο επιχορήγηση από τα οικεία πανεπιστημιακά ιδρύματα δεν επιτρέπεται (βλ. και πράξη IV Τμ. 16/2012). Και τούτο ανεξαρτήτως της ενεργοποίησης ή μη της δυνατότητας μεταφοράς μέρους του αποθεματικού του Ε.Λ.Κ.Ε. στον τακτικό προϋπολογισμό του Πανεπιστημίου, η οποία, πράγματι, δεν είναι υποχρεωτική. Περαιτέρω, ο προβαλλόμενος, δια του εγγράφου επανυποβολής του επίμαχου χρηματικού εντάλματος, ισχυρισμός ότι ο ειδικός λογαριασμός δεν αποτελεί ξεχωριστό νομικό πρόσωπο και συνεπώς η συγκεκριμένη δαπάνη δύναται να πληρωθεί από τον τακτικό προϋπολογισμό του πανεπιστημίου, είναι αβάσιμος, αφού, κατά τα εκτιθέμενα στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, οι λογαριασμοί αυτοί συνιστούν αυτοτελείς, σε σχέση με τα οικεία πανεπιστημιακά και τεχνολογικά εκπαιδευτικά ιδρύματα, χρηματικές διαχειρίσεις, υποκείμενες, ως προς τη χρηματοδότησή τους σε εξαιρετικό νομοθετικό καθεστώς. Κατ΄ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη και το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ(...)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη νομική σκέψη (σκέψη 3), το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι: 1) Κατά παράβαση του άρθρου 21 παρ. 1 του ν. 2685/1999, για την μετακίνηση των ανωτέρω (Δημάρχου ..... και Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Πρασίνου του Δήμου .....) στο εξωτερικό δεν εκδόθηκε σχετική εγκριτική απόφαση του αρμοδίου Υπουργού ή άλλου εξουσιοδοτημένου προς τούτο οργάνου. Τέτοιο δε νομίμως εξουσιοδοτημένο όργανο, κατά την έννοια του άρθρου 9 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (ν. 2690/1999), δεν είναι δυνατόν να γίνει δεκτό ότι αποτελεί ο Γενικός Γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, κατά τον διενεργούμενο έλεγχο νομιμότητας των πράξεων των συλλογικών οργάνων των ο.τ.α., βάσει του άρθρου 225 του ν. 3852/2010. Ο περί του αντιθέτου δε ισχυρισμός του Δήμου ....., έχοντας ως έρεισμα την 44/2011 εγκύκλιο του Υπουργείου Εσωτερικών (ΑΔΑ: 4ΑΜ7Ν-ΘΤ9), πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος (βλ. σχετ. πράξεις Ι Τμήμ. 58 και 82/2012). 2) Κατά παράβαση του άρθρου 17 παρ. 1 του ν. 2685/1999, οι δαπάνες μετακίνησης δεν καταβάλλονται (αποκλειστικά) στον μετακινηθέντα υπάλληλο, κατόπιν υποβολής των σχετικών παραστατικών της μετακίνησής του αλλά (και) στο τουριστικό πρακτορείο που ανέλαβε την έκδοση των αεροπορικών εισιτηρίων και την πληρωμή του ξενοδοχείου. 3) Κατά παράβαση των προαναφερόμενων διατάξεων του ν. 3463/2006 (άρθρο 140) και του ν. 2685/1999 (άρθρα 1 και 17), επιβαρύνεται ο Δήμος ..... με το κόστος ακύρωσης της μετάβασης του Δημάρχου ..... στις Βρυξέλλες, για λόγους που αφορούν στο πρόσωπό του.