Εξοπλισμός - Ανάπλαση Κοινοχρήστων χώρων(…)Από τις ανωτέρω διατάξεις 3669/2008 συνάγεται ότι εργοληπτικές επιχειρήσεις, που δεν είναι εγγεγραμμένες στο Μ.Ε.ΕΠ., επιτρέπεται να αναλαμβάνουν την κατασκευή μικρών έργων ορισμένου προϋπολογισμού, εφόσον είναι εγγεγραμμένες στο Νομαρχιακό Μητρώο, με την οικεία δε βεβαίωση εγγραφής, στην οποία αναφέρεται η κατηγορία των έργων ή εργασιών που ο εργολήπτης μπορεί να αναλαμβάνει, πιστοποιείται η ικανότητά του για ανάληψη αντίστοιχων έργων (πράξ. VII Τμ. 94/2011). Κατά συνέπεια δεν είναι νόμιμη η ανάθεση σε εργολήπτη της εκτέλεσης έργου, το οποίο βάσει των εργασιών που περιλαμβάνονται σε αυτό ανήκει σε διαφορετική κατηγορία έργων από αυτά, που σύμφωνα με τη σχετική βεβαίωση εγγραφής στο Νομαρχιακό Μητρώο μπορεί να εκτελέσει(…)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι το έργο της συντήρησης και διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου στο Ανοιχτό κολυμβητήριο ...... εμπίπτει στην κατηγορία των οικοδομικών έργων, καθόσον οι εργασίες που περιλαμβάνονται στη σχετική μελέτη συνιστούν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 90% οικοδομικές εργασίες. Ως εκ τούτου μη νομίμως ανατέθηκε το έργο αυτό στον φερόμενο ως δικαιούχο του υπό κρίση χρηματικού εντάλματος, ο οποίος δεν ήταν τεχνικά κατάλληλος να αναλάβει την εκτέλεσή του, δεδομένου ότι ο εν λόγω ανάδοχος, σύμφωνα με τη σχετική βεβαίωση εγγραφής του στο οικείο Νομαρχιακό Μητρώο, δύναται να εκτελέσει μόνο έργα κατηγορίας υδραυλικών και οδοποιΐας 

Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Κλιμάκιο κρίνει ότι, ενόψει του προϋπολογισμού της μοναδικής κατηγορίας εργασιών (οικοδομικά) του επίμαχου έργου (10.215,02 ευρώ χωρίς Φ.Π.Α.) είχαν, σύμφωνα με το άρθρο 102 παρ.1 του ν.3669/2008, δικαίωμα να αναλάβουν την κατασκευή του αποκλειστικά εργοληπτικές επιχειρήσεις των τάξεων Α1, Α2, καθώς και της πρώτης τάξης του Μ.Ε.ΕΠ. και συνεπώς, είναι μη νόμιμη η ανάθεση του έργου αυτού στην ατομική επιχείρηση του φερόμενου ως δικαιούχου, η οποία είναι εγγεγραμμένη στη δεύτερη τάξη και δικαιούται να αναλαμβάνει έργα προϋπολογισμού με ανώτατο όριο 1.500.000,00 ευρώ και κατώτατο όριο τις 175.000,00 ευρώ.

Αντικαταστάση υπόγειων αγωγών..ζητείται η ανάκληση της 504/2009 πράξης του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Με τα δεδομένα αυτά και με βάση όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι μετά την επισυμβάσα ορθή επανάληψη, εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής, του άρθρου 21.1 της διακήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού, διευρύνθηκε ο αριθμός των εν δυνάμει υποψηφίων εργοληπτικών επιχειρήσεων και των αντιστοίχων με αυτές που προέρχονται, μεταξύ άλλων, από κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθόσον απέκτησαν το πρώτον δικαίωμα να συμμετάσχουν στη δημοπρασία, εκτός των εργοληπτών κατηγορίας ηλεκτρομηχανολογικών έργων, και μεμονωμένες εργοληπτικές επιχειρήσεις εγγεγραμμένες στο Μ.Ε.Ε.Π. στην κατηγορία των υδραυλικών έργων. Επομένως, όφειλε η αναθέτουσα αρχή να αποστείλει εκ νέου προς δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης την τροποποιηθείσα, ως προς τον ως άνω ουσιώδη όρο, προκήρυξη, όπως ορθώς έκρινε το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη του. Με την υπό κρίση ανακλητική αίτηση προβάλλεται υπό του αιτούντος ότι από τις διέπουσες το διαγωνισμό διατάξεις του άρθρου 16 του ν. 3669/2008 και της Δ17α/08/35/ΦΝ430 (ΦΕΚ Β΄469) υπουργικής απόφασης περί επανακαθορισμού προϋπολογισμού έργων που επιτρέπεται να αναλάβουν εργοληπτικές επιχειρήσεις εγγεγραμμένες στο Μ.Ε.ΕΠ., σε συνδυασμό με τον προϋπολογισμό μελέτης του ελεγχόμενου έργου, προέκυπτε εξαρχής και χωρίς την ανάγκη ρητής διατύπωσης στη διακήρυξη η δυνατότητα συμμετοχής στη διαγωνιστική διαδικασία μεμονωμένων εργοληπτικών επιχειρήσεων κατηγορίας υδραυλικών έργων, ενόψει, μάλιστα, του ότι, όπως ορίζεται στην Δ15/10666/18.07.1996 απόφαση του Υφυπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., όταν δημοπρατούνται έργα που αφορούν εξωτερικά άρδευσης, όπως εν προκειμένω, καλούνται υποχρεωτικά οι επιχειρήσεις που είναι εγγεγραμμένες στις κατηγορίες τόσο των ηλεκτρομηχανολογικών όσο και των υδραυλικών έργων, καθόσον οι εργασίες αυτές αποτελούν κοινό αντικείμενο των εν λόγω κατηγοριών, και ως εκ τούτου με την ορθή επανάληψη του άρθρου 21.1. δεν τροποποιήθηκε ουσιωδώς ο σχετικός όρος της διακήρυξης, αλλά, απλώς, αποσαφηνίσθηκε το περιεχόμενό του. Ο ισχυρισμός αυτός στερείται ερείσματος και βασιμότητας καθόσον από το συνδυασμό των ως άνω διατάξεων προκύπτουν οι τάξεις, στις οποίες κατατάσσονται οι μετέχοντες σε δημοπρασία για την εκτέλεση δημόσιου έργου εργολήπτες, βάσει του αναλυτικού προϋπολογισμού αυτού, στην περίπτωση που το έργο περιλαμβάνει εργασίες περισσότερων κατηγοριών και όχι οι κατηγορίες έργων, για τις οποίες εγγράφονται στο Μ.Ε.ΕΠ. οι εργοληπτικές επιχειρήσεις, ανάλογα με τη στελέχωσή τους. Περαιτέρω, στον προϋπολογισμό μελέτης που εκτίθεται στο κατ’ ορθή επανάληψη εκδοθέν και δημοσιευθέν σε εθνικό επίπεδο άρθρο (21.1) της διακήρυξης αναφέρεται για πρώτη φορά αναλυτικά κάθε κατηγορία εργασιών του ελεγχόμενου έργου με το αντίστοιχο τμήμα της προϋπολογιζόμενης δαπάνης, εις τρόπον ώστε να καθίσταται εντεύθεν δυνατός ο προσδιορισμός των δικαιούμενων να υποβάλουν προσφορά εργοληπτικών επιχειρήσεων, αυτός όμως ο προϋπολογισμός μελέτης δεν αποτυπώνεται ρητά ούτε μπορεί να συναχθεί κατά τα επί μέρους στοιχεία του από τις διατάξεις της αρχικώς δημοσιευθείσας διακήρυξης, εφόσον δι’ αυτής ταυτίζεται κατά περιεχόμενο με τον συνολικό προϋπολογισμό του έργου. Τέλος, η προμνησθείσα Δ15/10666/1996 απόφαση του Υφυπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., την οποία επικαλείται το αιτούν Υπουργείο, αφορά σε διαφορετικό του κρινόμενου ζήτημα και δεν μπορεί να αποτελέσει νόμιμο έρεισμα του προβληθέντος ισχυρισμού του. Ωστόσο, δεδομένου ότι αφενός η ορθή επανάληψη (ως προς το άρθρο 21) της διακήρυξης του διαγωνισμού δημοσιεύθηκε, κατά τα ανωτέρω, προσηκόντως στον ελληνικό τύπο, αφετέρου δε, προσήλθαν και υπέβαλαν τελικώς προσφορές δέκα επτά (17) εργοληπτικές επιχειρήσεις και κοινοπραξίες, εκ των οποίων η μία αλλοδαπή, αριθμός ικανός, ενόψει και του αντικειμένου του διενεργηθέντος διαγωνισμού, να εξασφαλίσει την τήρηση των αρχών της διαφάνειας και του υγιούς ανταγωνισμού, το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι η παράβαση των προβλεπομένων στο νόμο και στη διακήρυξη κανόνων δημοσιότητας οφείλεται σε συγγνωστή πλάνη των οργάνων της αναθέτουσας αρχής, κατά παραδοχή του σχετικού λόγου της κρινόμενης αίτησης...Ανακαλεί την προσβαλλόμενη 504/2009 πράξη του Ε΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Δημόσια έργα.(...) Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νομίμως έγινε η ανάθεση του επίμαχου έργου στον ανωτέρω εργολήπτη δημοσίων έργων, ο οποίος είναι κάτοχος πτυχίου Μ.Ε.ΕΠ. στην κατηγορία των ηλεκτρομηχανολογικών έργων, καθόσον, όπως προαναφέρθηκε, το έργο περιλαμβάνει και εργασίες σύνδεσης του νέου τμήματος ύδρευσης με το ήδη υφιστάμενο στα δύο άκρα (βλ. σχετ. και Δ17α/04/60/Φ.Ν.312/13.7.1997 εγκύκλιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, σύμφωνα με την οποία τα εξωτερικά δίκτυα ύδρευσης και άρδευσης αποτελούν κοινό αντικείμενο των κατηγοριών υδραυλικών και ηλεκτρομηχανολογικών έργων και ως εκ τούτου στις δημοπρασίες έργων που αφορούν εξωτερικά δίκτυα ύδρευσης και άρδευσης θα καλούνται υποχρεωτικά τόσο οι επιχειρήσεις που είναι εγγεγραμμένες στην κατηγορία των υδραυλικών έργων όσο και οι επιχειρήσεις που είναι εγγεγραμμένες στην κατηγορία των ηλεκτρομηχανολογικών έργων).

Εγγραφή στο ΜΕΕΠ εξειδικευμένων επιχειρήσεων για εξειδικευμένες εργασίες και καθορισμός ορίων προϋπολογισμών έργων που μπορούν αυτές να αναλαμβάνουν.

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ.Ανάθεση:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε εργοληπτικές επιχειρήσεις, ως απόρροια ανάληψης των υποχρεώσεων της αυτοδικαίως λυθείσας και τεθείσας σε εκκαθάριση Δημοτικής Επιχείρησης, καθόσον: α) η υποκατάσταση της Δημοτικής Επιχείρησης από τις ανωτέρω εργοληπτικές επιχειρήσεις στην εκτέλεση των ως άνω έργων είναι μη νόμιμη, όχι μόνο διότι δεν τηρήθηκε η διαδικασία για την επιτρεπόμενη από το ν. 1418/1984 υποκατάσταση του αναδόχου, αλλά προεχόντως διότι, μέσω αυτής της ανάθεσης εκ μέρους της Δημοτικής Επιχείρησης, καταστρατηγήθηκαν οι οικείες διατάξεις περί διενέργειας διαγωνισμών, β) κατά το χρόνο που ο Πρόεδρος της Δημοτικής Επιχείρησης υπέγραψε τις επίμαχες συμβάσεις με τις ως άνω εργοληπτικές επιχειρήσεις, το Δ.Σ. της Δημοτικής Επιχείρησης δεν είχε ακόμα αποδεχθεί τις οικείες αναθέσεις από το Δήμο και επομένως, κατά τον επίμαχο χρόνο, η Δημοτική Επιχείρηση δεν είχε την αρμοδιότητα να αναθέσει την εκτέλεση των έργων σε τρίτους και γ) δεν υπάρχουν πρωτόκολλα παραλαβής των έργων, που να έχουν εκδοθεί από την Δημοτική Επιχείρηση και με τα οποία να πιστοποιείται η καλή εκτέλεση των έργων εκ μέρους των αναδόχων, αλλά μόνο τα από 11.10.2012 και 1.2.2013 πρωτόκολλα οριστικής παραλαβής από την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου, με τα οποία πιστοποιείται η καλή εκτέλεση των έργων εκ μέρους της Δημοτικής Επιχείρησης, ενώ ούτε οι τελικές επιμετρήσεις και οι λογαριασμοί των έργων έχουν συνταχθεί από τους ανωτέρω αναδόχους, αλλά από την Δημοτική Επιχείρηση.

ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο προβαλλόμενος  λόγος διαφωνίας, ότι δηλαδή το επίμαχο έργο ενόψει του προϋπολογισμού μπορούσε να ανατεθεί νομίμως αποκλειστικά σε επιχειρήσεις των τάξεων   Α1, Α2 καθώς και της πρώτης τάξης του Μ.Ε.ΕΠ. και ότι, συνεπώς, είναι μη νόμιμη η ανάθεση στη φερόμενη ως δικαιούχο επιχείρηση, η οποία είναι εγγεγραμμένη στο Μ.Ε.ΕΠ., μεταξύ άλλων, στη 2η τάξη των οικοδομικών έργων, με συνέπεια να δικαιούται να αναλαμβάνει έργα προϋπολογισμού με ανώτατο όριο τα 1.500.000 ευρώ και κατώτατο τις 175.000 ευρώ, είναι νόμω αβάσιμος (..)Επομένως,  το εν λόγω μικρό δημοτικό έργο νομίμως, ανατέθηκε στη φερόμενη ως δικαιούχο εργοληπτική επιχείρηση, η οποία είναι εγγεγραμμένη στο Μ.Ε.ΕΠ. στην κατηγορία των οικοδομικών έργων και, ως εκ τούτου, έχει την τεχνική επάρκεια για την κατασκευή του έργου αυτού.

Ο όρος όμως αυτός της διακήρυξης, κατά το μέρος που ορίζει ότι στον ελεγχόμενο διαγωνισμό είχαν δικαίωμα να συμμετάσχουν μεμονωμένες εργοληπτικές επιχειρήσεις, οι οποίες ανήκαν στην 7η τάξη, είναι μη νόμιμος, διότι αντίκειται στο άρθρο 102 παρ. 2 του ν. 3669/2008, η πλημμέλεια όμως αυτή δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της διαδικασίας του ελεγχόμενου διαγωνισμού, καθώς, όπως προκύπτει από τον επισυναπτόμενο στο πρακτικό της επιτροπής διαγωνισμού πίνακα 3, στο διαγωνισμό δεν συμμετείχαν εργοληπτικές επιχειρήσεις 7ης τάξης.

Μη νόμιμη διαδικασία ανάθεσης δημοσίου έργου, καθόσον:α) δεν δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της κυβέρνησης και στον ελληνικό τύπο ουσιώδης όρος της διακήρυξης του διαγωνισμού, που αφορά στις δικαιούμενες συμμετοχής κοινοπραξίες εργοληπτικών επιχειρήσεων και β) η ανάδοχος κοινοπραξία του ελεγχόμενου έργου δεν πληρούσε τις απαιτούμενες από τη διακήρυξη προϋποθέσεις ως προς τη δυνατότητα συμμετοχής της στο διαγωνισμό, καθόσον δεν κάλυπτε τις καλούμενες για τις εργασίες του συγκεκριμένου έργου, τάξεις του ΜΕΕΠ. Το VI Τμήμα του Έλεγκτικού Συνεδρίου με την 1892/2010 απόφασή του ανακάλεσε την προ- μνησθείσα Πράξη του Κλιμακίου, καθόσον ως προς την πρώτη νομική πλημμέλεια, λαμβάνοντας υπόψη και το γεγονός ότι 38 εργοληπτικές επιχειρήσεις έλαβαν γνώση του πλήρους περιεχομένου της διακήρυξης, σε συνδυασμό μάλιστα και με το ότι από τις 5 συμμετέχουσες εργοληπτικές επιχειρήσεις και κοινοπραξίες οι 4 ήταν κοινοπραξίες με αναβάθμιση του ανωτάτου ορίου της τάξης τους, αναγνώρισε συγγνωστή πλάνη στα όργανα της αναθέτουσας αρχής. Ως προς τη δεύτερη νομική πλημμέλεια έκρινε ότι ήταν νόμιμη η συμμετοχή στη διαδικασία της αναδόχου κοινοπραξίας, αφού αυτή αποτελείτο από 2 ατομικούς εργολήπτες 2ης τάξης (2η+ 2η, ανώτατο όριο με την αναβάθμιση 2.062.500,00 ευρώ) για την κατηγορία οικοδομικά, που είχε προϋπολογισμό 1.898.457,14 ευρώ, και μία ομόρρυθμο εταιρεία 1ης τάξης (ανώτατο όριο 1ης τάξης 750.000 ευρώ) για την κατηγορία Η/Μ, που είχε προϋπολογισμό 374.482,53 ευρώ.

Δημόσια έργα.Ενιαίο ποσοστό έκπτωσης.Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι με τη διακήρυξη του διαγωνισμού καθορίζεται το σύστημα υποβολής προσφορών των διαγωνιζομένων, μεταξύ αυτών που περιοριστικά απαριθμούνται στο άρθρο 4 του Ν. 3669/2008. Η αναθέτουσα αρχή έχει τη διακριτική ευχέρεια να επιλέξει κάποιο από τα συστήματα ή και συνδυασμό αυτών υπό τις ειδικότερους περιορισμούς που τίθενται για κάθε ένα εξ αυτών. Σε ότι αφορά στο σύστημα που περιλαμβάνει την προσφορά ακέραιου ποσοστού εκπτώσεως στο τιμολόγιο (δηλαδή στην προϋπολογισθείσα δαπάνη) της υπηρεσίας, αυτό δύναται να εφαρμοσθεί εφόσον συντρέχουν δύο σωρευτικώς απαιτούμενες προϋποθέσεις : α) η προμέτρηση των εργασιών του δημοπρατούμενου έργου είναι δύσκολη ή αδύνατη, γεγονός που δυνητικά συμβαίνει σε έργα συντηρήσεων, βελτιώσεων και ανακαινίσεων και β) ο προϋπολογισμός της Υπηρεσίας για το υπό εκτέλεση έργο δεν υπερβαίνει το όριο των 750.000 ευρώ μέχρι του οποίου γίνονται δεκτές εργοληπτικές επιχειρήσεις πρώτης τάξεως του Μητρώου Εμπειρίας Εργοληπτικών Επιχειρήσεων. Εκ τούτων παρέπεται ότι το σύστημα του ενιαίου ποσοστού εκπτώσεως επιφυλάσσεται μόνο για ειδικά έργα (όπου η προμέτρηση παρουσιάζει δυσχέρειες ή καθίσταται αδύνατη), μικρής προϋπολογιζόμενης αξίας, προκειμένου στα μεγάλα έργα να συντάσσονται ακριβείς κατά το δυνατόν προϋπολογισμοί, στηριζόμενοι επί αντιστοίχων μελετών και να αποφεύγεται η υπερτιμολόγηση έργων και η δι’ αυτής παροχή δικαιώματος συμμετοχής σε εργοληπτικές επιχειρήσεις μεγαλύτερης τάξεως. Ως εκ τούτου η (μη επιτρεπτή) επιλογή του συστήματος αυτού σε μεγάλα έργα, συνδεόμενη άμεσα με την παροχή δικαιώματος συμμετοχής σε εργοληπτικές επιχειρήσεις μεγαλύτερες της πρώτης τάξεως, συνιστά ουσιώδη νομική πλημμέλεια (Πράξεις VI Τμήματος 89/2007, 96/2004) καθόσον προσβάλλει τις αρχές του ανταγωνισμού με την ειδικότερη μορφή της παραβιάσεως των κανόνων που διέπουν τη δυνατότητα συμμετοχής συγκεκριμένων εργοληπτικών επιχειρήσεων (μέχρι του ορίου της πρώτης τάξεως). Τέλος, με το νέο θεσμικό πλαίσιο (Ν. 3669/2008), το οποίο φέρει ως τίτλο «Κωδικοποίηση της νομοθεσίας κατασκευής δημόσιων έργων», η θέσπιση του συστήματος αυτού για έργα μέχρι του ορίου των 750.000 ευρώ (όπου γίνονται δεκτές εργοληπτικές επιχειρήσεις πρώτης τάξεως), καίτοι στο προϊσχύσαν νομοθετικό καθεστώς (άρθρο 6 Π.Δ/τος 609/1985 όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 4 του Π.Δ/τος 218/1999) αναφέρονταν η τρίτη τάξη, ουδεμία ασκεί επιρροή, καθόσον πρόκειται περί νομοθετικών διατάξεων και επιλογών, οι οποίες θέτουν κανόνες δικαίου και όχι περί Προεδρικού Διατάγματος προκειμένου να δύναται να ερευνηθεί εάν οι νέες ρυθμίσεις κείνται εντός της οικείας εξουσιοδοτικής διατάξεως και της δεσμεύσεως που παράγεται από τον σκοπό της κωδικοποιήσεως. Τούτο δε ανεξαρτήτως του ότι και υπό την ισχύ του Π.Δ/τος 609/1985, μετά την εφαρμογή του Ν. 2940/2001, οι σχετικές διατάξεις ερμηνεύθηκαν ότι αφορούν σε μικρά έργα μέχρι του ποσού των 750.000 ευρώ, όπου δικαίωμα συμμετοχής έχουν εργοληπτικές επιχειρήσεις πρώτης τάξεως (Πράξεις IV Τμήματος 8/2008, 141/2007, 89/2007).