Ζητήματα που γεννώνται σχετικά με τη δυνατότητα καταβολής από τη διοίκηση της δικαστικά καθορισμένης αποζημίωσης λόγω αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, ύστερα από την επελθούσα κατά το νόμο αυτοδίκαιη άρση της απαλλοτρίωσης, λόγω μη έγκαιρης παρακατάθεσης της αποζημίωσης .(...)α) Η έκδοση από τη διοίκηση βεβαιωτικής πράξης για την επελθούσα αυτοδίκαιη άρση της απαλλοτρίωσης λόγω παρέλευσης της 18μηνης προθεσμίας συντέλεσης, δεν αναιρεί την υποχρέωσή της να καταβάλει το σύνολο της αποζημίωσης που προσδιορίστηκε οριστικά, στον ιδιοκτήτη που επιθυμεί τη διατήρηση της απαλλοτρίωσης (ομόφωνα). β) Η παραπάνω υποχρέωση για καταβολή αποζημίωσης στον ιδιοκτήτη που επιθυμεί τη διατήρηση της απαλλοτρίωσης, υφίσταται τόσο στην περίπτωση κατά την οποία τηρήθηκαν απ’ αυτόν οι κατά νόμο διατυπώσεις (αίτηση και υπεύθυνη δήλωση στη διοικητική αρχή) όσο και στην περίπτωση που η βούλησή του εκδηλώνεται με την άσκηση αγωγής ή την έκδοση διαταγής πληρωμής για την είσπραξη της αποζημίωσης (ομόφωνα). Στη δε ως άνω (β’) υποπερίπτωση υφίσταται υποχρέωση προς πληρωμή του νομίμου τόκου από την επίδοση της αγωγής ή της διαταγής πληρωμής και μέχρι την εξόφληση (κατά πλειοψηφία). γ) Η καταβολή της αποζημίωσης στον ιδιοκτήτη που επιθυμεί την αναβίωση της απαλλοτρίωσης είναι ανεξάρτητη από την κατάληψη ή μη της απαλλοτριωθείσας έκτασης από τον υπερού η απαλλοτρίωση (ομόφωνα). δ) Εάν τελικώς καταβληθεί η αποζημίωση στον καθ’ ου η απαλλοτρίωση, η διοίκηση υποχρεούται να ενεργήσει χωρίς υπαίτια καθυστέρηση για τη μεταγραφή της απόφασης κήρυξης αυτής, στο κατά τόπον αρμόδιο υποθηκοφυλακείο και Κτηματολογικό Γραφείο, προσκομίζοντας μεταξύ άλλων, τα στοιχεία που αποδεικνύουν τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης για τη συγκεκριμένη ιδιοκτησία. Περαιτέρω για λόγους ασφαλείας του δικαίου, δύναται να ανακαλέσει την προηγουμένως εκδοθείσα διαπιστωτική πράξη περί αυτοδίκαιης άρσης της απαλλοτρίωσης, ως εκδοθείσα για πλάνη περί τα πράγματα, με τον τύπο και διαδικασία που επιβάλλονται από το νόμο για την έκδοσή της (ομόφωνα). ε) Στην περίπτωση διατήρησης της απαλλοτρίωσης μετά από υποβολή αίτησης και υπεύθυνης δήλωσης του καθ’ου η απαλλοτρίωση, οι αξιώσεις του για καταβολή ιδιαίτερης αποζημίωσης λόγω μείωσης της αξίας του εδαφικού τμήματος ακινήτου που απέμεινε εκτός απαλλοτρίωσης και αποζημίωσης μετά την αναγνώριση μη ύπαρξης ωφέλειάς του ιδιοκτήτη του απαλλοτριωμένου ακινήτου που αποκτά πρόσωπο σε διανοιγόμενη εθνική οδό, δεν συνιστούν περίπτωση απαγορευμένου ανακαθορισμού σύμφωνα με την παρ. 3 του αρ. 11 του Κ.Α.Α.Α (ομόφωνα).

Απαλλοτρίωση ακινήτου.(....) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας Πράξεως, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η καταβολή της δικαστικής δαπάνης της πληρεξουσίας δικηγόρου των καθ’ ων η απαλλοτρίωση υπέρ του Δικηγορικού Συλλόγου ...... είναι καθόλα νόμιμη προκειμένου να συντελεσθεί η απαλλοτρίωση, διότι, προς τούτο, απαιτείται η καταβολή να είναι πλήρης, δηλαδή να περιλαμβάνει τόσο την αξία του ακινήτου όσο και τα δικαστικά έξοδα και την αμοιβή του δικηγόρου.  Επειδή δε η απόφαση περί οριστικού προσδιορισμού της αποζημίωσης, την οποία αιτήθηκαν τα μέρη, δεν έχει εκδοθεί εντός της προθεσμίας του ενός και ημίσεος έτους που απαιτείται για τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης, η διάταξη του άρθρου 18 παρ.4 εδ. δ΄ και ε΄ δεν μπορεί να τύχει εφαρμογής, καθόσον αυτή καταλαμβάνει μόνον τις περιπτώσεις που η απόφαση περί οριστικού προσδιορισμού εκδίδεται εντός του χρόνου που απαιτείται για τη συντέλεση της απαλλοτρίωσης.  Κατά συνέπεια, νομίμως ο υπέρ ου η απαλλοτρίωση Δήμος ...... εξέδωσε το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα προκειμένου η καταβληθείσα, ως προς την αξία του ακινήτου δαπάνη, να συμπληρωθεί με τα έξοδα της αμοιβής της πληρεξουσίας δικηγόρου των καθ’ ων και να συντελεσθεί κατ’ αυτόν τον τρόπο η απαλλοτρίωση.

Αποζημίωση Απαλλοτρίωσης Ακινήτου:(....)Τούτο διότι, μετά την συντέλεση της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, για λόγους δημόσιας ωφέλειας και υπέρ του ....., του κοινού ακινήτου των διαδίκων το έτος 2002 και την παρακατάθεση της αποζημίωσης από το υπέρ ού η απαλλοτρίωση, όπως τούτο εκατέρωθεν συνομολογείται από τις διάδικες πλευρές, η ψιλή κυριότητα του ... ..., ως και η επικαρπία της ανωτέρω αρχικής διαδίκου μητέρας του, αποσβέστηκαν [άρθρα 1135,1170 ΑΚ και ΑΠ 1278/2012 δημοσιευμένη στην ιστοσελίδα του Α.Π), το δε δικαίωμα της τελευταίας επί της είσπραξης της αποζημίωσης έκτης απαλλοτρίωσης, στο οποίο μετατράπηκε η επικαρπία της (άρθρο 1171 ΑΚ), ικανοποιήθηκε, καθόσον εκατέρωθεν συνομολογείται η από κοινού είσπραξή της(....) ΔΕΧΕΤΑΙ τυπικά και κατ’ ουσίαν τις εφέσεις. ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ την επιστροφή (α) στην εκκαλούσα ... ... του υπ’ αριθμ. κωδ. ..../2020 ηλεκτρονικού παραβόλου (e-παραβόλου) που κατέθεσε κατά την άσκηση της υπ' αριθ. πινακίου ... έφεσής της, (β) στον εκκαλούντα ... ... του υπ’ αριθ. κωδ. ..../2020 ηλεκτρονικού παραβόλου (e-παραβόλου) που κατέθεσε κατά την άσκηση της υπ’ αριθ. πινακίου ... έφεσής του και (γ) στην εκκαλούσα ... ... του υπ΄ αριθ. κωδ. ..../2020 ηλεκτρονικού παραβόλου που κατέθεσε κατά την άσκηση της υπ’ αριθ. πινακίου ... έφεσής της. ΕΞΑΦΑΝΙΖΕΙ την υπ΄ αριθ. 1227/2020 οριστική απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, καθ' ό μέρος της υπόθεσης, επί της οποίας αυτή εκδόθηκε, μεταβιβάστηκε κατ' έφεση, ήτοι ως προς την αναγνώριση του ενάγοντος ... ..., δικαιούχου της αποζημίωσης, λόγω απαλλοτρίωσης, για τα έξοδα μετεγκατάστασης της επιχείρησης που ασκούσε σε μισθωμένο, από αυτόν, κι εκμισθωμένο από τους εναγόμενους, τμήμα του ευρισκόμενου στην οδό ... αριθ. .... του Δήμου Α. ...., ακινήτου που απαλλοτριώθηκε αναγκαστικά, υπέρ του Ιδρύματος ...., δυνάμει της υπ’ αριθ. .... απόφασης των Υφυπουργών Οικονομίας & Οικονομικών, Περιβάλλοντος Χωροταξίας & Δημοσίων Έργων και του Υπουργού Πολιτισμού (ΦΕΚ ....), κατά τα ειδικότερα διαλαμβανόμενα στο διατακτικό. ΚΡΑΤΕΙ και ΔΙΚΑΖΕΙ κατ’ ουσίαν την υπόθεση κατά το ως άνω κεφάλαιό της, για το οποίο έγιναν δεκτές ως βάσιμες κατ' ουσίαν οι εφέσεις, κατά τα ειδικότερα διαλαμβανόμενα στο διατακτικό. ΚΗΡΥΣΣΕΙ τη βίαιη διακοπή της δίκης επί της από 6/2/2012 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης .../.../2012 αγωγής και κατά το παραπάνω αντίστοιχο, προς το εκκληθέν κεφάλαιο της υπόθεσης, τμήμα της (την αναγνώριση του ενάγοντος ... ... δικαιούχου της αποζημίωσης, λόγω αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, των εξόδων μετεγκατάστασης της επιχείρησής του), όσον αφορά την εναγόμενη ... χα ... ... το γένος ... ..., όπως είναι το ορθό γένος αυτής, αντί του αναγραφόμενου λανθασμένα στην παραπάνω αγωγή γένους «... ...». ΑΝΑΣΤΕΛΛΕΙ ως προς τους λοιπούς διαδίκους την εκδίκαση της από 6/2/2012 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης .../.../2012 αγωγής και κατά το παραπάνω αντίστοιχο, προς το εκκληθέν κεφάλαιο της υπόθεσης, τμήμα της (την αναγνώριση του ενάγοντος ... ... δικαιούχου της αποζημίωσης, λόγω αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, των εξόδων μετεγκατάστασης της επιχείρησής του), εωσότου περατωθεί με νόμιμο τρόπο, διά εκδόσεως τελεσίδικης απόφασης ή με τη νομότυπη, κατ' άρθρα 294 επ. ΚΠολΔικ, παραίτηση του ενάγοντος, η δίκη επί της προγενέστερης από 20/11/2009 και με αριθμό έκθεσης κατάθεσης .../.../2009 αγωγής αυτού.

Ανάκληση συντελεσμένης απαλλοτρίωσης – Υποβολή αίτησης ανάκλησης από ειδικούς διαδόχους των καθολικών διαδόχων του αρχικού ιδιοκτήτη, εφοδιασμένων με συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο των καθολικών διαδόχων.(...)Έχουν έννομο συμφέρον προς υποβολή αίτησης ανάκλησης συντελεσμένης απαλλοτρίωσης τμημάτων ακινήτων που περιήλθαν στο Δημόσιο δυνάμει της απαλλοτρίωσης και δεν χρησιμοποιήθηκαν, ούτε προβλέπεται να χρησιμοποιηθούν, για το σκοπό της απαλλοτρίωσης ή άλλο σκοπό δημόσιας ωφέλειας, οι ειδικοί διάδοχοι των καθολικών διαδόχων των αρχικών ιδιοκτητών, καθότι αυτοί ενεργούν δυνάμει πληρεξουσίου (συμβολαιογραφικού) των καθολικών διαδόχων.

Αναγκαστική  απαλλοτρίωση ακινήτου:..Επειδή, από τη συντέλεση της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης που κηρύχθηκε με την 19494/5945/δις/7.10.1972 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, στις 19.5.1973, μέχρι τις 29.2.2002 οπότε απορρίφθηκε σιωπηρά από τη Διοίκηση το αίτημα του αιτούντος για ανάκλησή της, όσον αφορά την απαλλοτριωθείσα έκταση της οποίας ήταν ιδιοκτήτης, παρήλθαν περίπου είκοσι οκτώ έτη και εννέα μήνες, περίπου, ήτοι μακρός και πέραν του ευλόγου χρόνος, χωρίς το ακίνητο αυτό να αξιοποιηθεί για το σκοπό της απαλλοτρίωσης ή άλλο σκοπό δημοσίας ωφελείας, αφού δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι η ανωτέρω έκταση χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία του ανωτέρω κάμπινγκ της ... ή ότι το τμήμα αυτής, εμβαδού 855 τ.μ., που μεταβιβάσθηκε από τον ... κατά κυριότητα στην Κοινότητα ..., χρησιμοποιήθηκε για την ανέγερση και λειτουργία του τουριστικού περιπτέρου που ανεγέρθηκε από την Κοινότητα αυτή για την εξυπηρέτηση των λουομένων, (βλ. υπ’ αριθμ. 509210/18.11.2011 έγγραφο του Γενικού Γραμματέα του ... προς το Δικαστήριο). Εξάλλου, μέχρι την απόρριψη του ανωτέρω αιτήματος του αιτούντος στις 29.2.2002 κανένα από τα σχέδια τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής, την οποία αφορά η απαλλοτρίωση αυτή, δεν πραγματοποιήθηκε ούτε αξιοποιήθηκε η εν λόγω περιοχή για άλλο σκοπό δημοσίας ωφελείας. Κατά συνέπεια, η τεκμαιρόμενη από την άπρακτη πάροδο τριμήνου από της υποβολής του ως άνω αιτήματος του αιτούντος απόρριψη αυτού είναι, κατά τα προεκτεθέντα, μη νόμιμη και πρέπει να ακυρωθεί, σύμφωνα με το άρθρο 12 παρ. 1 του ν. 2882/2001, (Κώδικα Απαλλοτριώσεων), η δε Διοίκηση υποχρεούται να προβεί στην ανάκληση της ανωτέρω απαλλοτρίωσης, κατά το μέρος που αφορά το προαναφερθέν ακίνητο, εκτός από τυχόν τμήμα αυτού που καταλαμβάνεται από αιγιαλό ή παραλία.Επειδή, συνεπώς, πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση και να απορριφθούν οι παρεμβάσεις.

ΘΕΜΑ : Συμπληρωματική αποζημίωση απαλλοτρίωσης ακινήτου του έργου «Κατασκευή και βελτίωση της επαρχιακής οδού Αγίου Νικο­ λάου - Κριτσάς Λασιθίου» .

Δυνατότητα δεύτερης επανεπιβολής ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης υπό την ισχύ του ν. 4759/2020, σε περίπτωση που οικείος Δήμος έχει εγγράψει στον προϋπολογισμό του τις αναγκαίες πιστώσεις για την αποζημίωση του κυρίου του ακινήτου που απαλλοτριώνεται.(..)Μετά τη θέση σε ισχύ του ν. 4759/2020 δεν είναι επιτρεπτή η εκ νέου ολική ή μερική ρυμοτομική απαλλοτρίωση ακινήτου, στο οποίο είχε ήδη επανεπιβληθεί ρυμοτομική απαλλοτρίωση για δημιουργία κοινόχρηστου χώρου, που προβλέπεται στο εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο, ακόμη και εάν ο οικείος Δήμος έχει εγγράψει στον προϋπολογισμό του τις αναγκαίες πιστώσεις για την αποζημίωση του κυρίου του ακινήτου ένεκα της απαλλοτρίωσης (ομόφωνα με συγκλίνουσες αιτιολογίες).

Ρυμοτομική απαλλοτρίωση (...) Με τον ν. 1337/1983 που εκδόθηκε σε εκτέλεση της διάταξης του άρθρου 24 του Συντάγματος, για τη χωροταξική αναδιάρθρωση της χώρας, θεσμοθετήθηκε νέα ειδική διαδικασία (διαφορετική από εκείνη του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων) συνολικής διαχείρισης των ακινήτων της οικιστικής περιοχής, με την υποχρέωση των ιδιοκτητών να διαθέσουν χωρίς αποζημίωση μέρος του ακινήτου τους ή με υποχρεωτική συμμετοχή αυτών με ολόκληρο το ακίνητό τους έναντι αντιπαροχής άλλου ακινήτου (ή διαιρεμένης ιδιοκτησίας) ίσης αξίας και εισάγεται νέα διαδικασία απόκτησης κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων, η οποία εφαρμόζεται στις περιοχές ένταξης ή επέκτασης του σχεδίου, ενώ προβλέπεται ο τρόπος υλοποίησης της διαχείρισης με την έκδοση της Πράξης Εφαρμογής, με την οποία καθορίζονται τα τμήματα των ακινήτων που αφαιρούνται χωρίς αποζημίωση για εισφορές σε γη (με ποσοστό ανάλογο με την εδαφική έκταση της ιδιοκτησίας) για τη δημιουργία κοινόχρηστων και κοινωφελών χώρων και υποχρεωτικές αναδασμικές μεταβολές (μετακινήσεις, συνενώσεις, αναδιανομές, ανταλλαγές ακινήτων) ( ΑΠ. Ολομ. 563/2006).(…) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τις σκέψεις που προεκτέθηκαν, το Τμήμα κρίνει ότι δεν απαιτείται για την καταβολή αποζημίωσης, λόγω ρυμοτομικής απαλλοτρίωσης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.1337/1983, η αναγνώριση ως ιδιοκτήτη του επίμαχου ακινήτου με δικαστική απόφαση, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων, αλλά εφαρμόζεται η προαναφερθείσα ειδική διαδικασία που ορίζεται στο νόμο αυτό για τον προσδιορισμό των ιδιοκτητών που περιλαμβάνονται στην πράξη εφαρμογής

Αρμοδιότητα οργάνων για έκδοση απόφασης διατήρησης απαλλοτρίωσης, η οποία έχει αρθεί λόγω παρέλευσης της προθεσμίας για τη συντέλεσή της.(..)Σε περιπτώσεις κήρυξης απαλλοτριώσεων με αποφάσεις Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας, ο οποίος πλέον δεν υφίσταται μετά την κατάργηση των Περιφερειών, ως αποκεντρωμένων μονάδων του κράτους με το ν. 3852/2010, αρμοδιότητα για την έκδοση απόφασης για την αποδοχή της διατήρησής τους, σύμφωνα με το άρθρο 11 παρ. 3 του ν 2882/2001, όπως ισχύει σήμερα, έχει ο αρμόδιος εκ του σκοπού της απαλλοτρίωσης Υπουργός, επομένως στην περίπτωση απαλλοτρίωσης για κατασκευή εθνικής οδού, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, ενώ σε περιπτώσεις κήρυξης απαλλοτριώσεων από όργανα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Δήμων και Περιφερειών), αρμοδιότητα αποδοχής των αιτήσεων διατήρησης έχουν τα αρμόδια όργανα των φορέων αυτών (ομόφωνα).

Kαταβολή αποζημίωσης σε δικαιούχους επικειμένων ρυμοτομούμενης ιδιοκτησίας τους.(…)  Η πράξη εφαρμογής προσδιορίζει τα τμήματα που ρυμοτομούνται προκειμένου να γίνουν κοινόχρηστοι χώροι ή καταλαμβάνονται από κοινωφελείς χώρους και μπορεί να επιφέρει σημαντικές διαρρυθμίσεις στα τμήματα που προέρχονται από εισφορά γης καθώς και σε κάθε ιδιοκτησία γενικά, με τη μορφή μετακινήσεων, τακτοποιήσεων, προσκυρώσεων, ανταλλαγών. Για όλα ανεξαιρέτως τα επικείμενα συστατικά των εδαφικών τμημάτων που με την κύρωση και μεταγραφή της πράξης εφαρμογής της πολεοδομικής μελέτης αφαιρούνται από τους ιδιοκτήτες τους, οφείλεται στον πρώην ιδιοκτήτη αποζημίωση από τον οικείο Ο.Τ.Α., ο οποίος για την ανεμπόδιστη υλοποίηση του θεσμού της υποχρεωτικής εισφοράς γης και προς αποφυγή καθυστερήσεων στη νέα χρήση γης, δύναται να την καταβάλει στο δικαιούχο και μετά την κατάληψη των ανωτέρω τμημάτων.(...) Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται στην προηγούμενη σκέψη (ΙΙ), το Τμήμα κρίνει ότι οι εντελλόμενες χρηματικές δαπάνες είναι μη νόμιμες καθόσον κατά παράβαση των διατάξεων του νόμου, δεν συντάχτηκε ο απαιτούμενος πίνακας επικειμένων για τον καθορισμό αποζημίωσης των δικαιούχων ιδιοκτητών ρυμοτομούμενου ακινήτου, ο οποίος έπρεπε ακολούθως να κυρωθεί, είτε μαζί με την σχετική πράξη εφαρμογής, είτε χωριστά.