Εξ αποστάσεως εμπορία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών προς τους καταναλωτές Προσαρμογή του ν. 2251/1994 για την «Προστασία των καταναλωτών» (ΦΕΚ Α΄ 191) προς τις διατάξεις της οδηγίας 2002/65/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Σεπτεμβρίου 2002 «σχετικά με την εξ αποστάσεως εμπορία χρηματοοικονομικών υπηρεσιών προς τους καταναλωτές και την τροποποίηση των οδηγιών 90/619/ΕΟΚ του Συμβουλίου, 97/7/ΕΚ και 98/27/ΕΚ» (Επίσημη Εφημερίδα αριθ. L 271 της 9.10.2002, σ. 0016 0024).(Καταργήθηκε με το Ν.4512/2018, ΦΕΚ 5/Α/17.1.2018)

Σχέδιο προγραμματικής σύμβασης για τη δημιουργία Γραφείου Πληροφόρησης και προώθησης της Απασχόλησης:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες νομικές σκέψεις, το Τμήμα κρίνει ότι, ανεξάρτητα από τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνουν μεταξύ τους ο Δήμος ... και η Κοινωφελής Επιχείρηση του Δήμου «...» ως αντισυμβαλλόμενοι στην ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση, το συνολικό τεχνικό αντικείμενο αυτής, που συνίσταται σε σαφώς προσδιορισμένες υπηρεσίες κατάρτισης και επαγγελματικής εκπαίδευσης, ανατίθεται στην τρίτη αντισυμβαλλόμενη εταιρεία ...., η οποία είναι αμιγώς εμπορική εταιρεία πιστοποιημένη ως Κ.Ε.Κ, για την επιλογή της οποίας δεν γίνεται επίκληση οποιουδήποτε κριτηρίου, τόσο στο προοίμιο της 670/24.11.2015 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου ..., με την οποία εγκρίθηκε η προγραμματική σύμβαση όσο και σε οιοδήποτε άλλο έγγραφο του Δήμου ή της ... Κατά τούτο η κρινόμενη σύμβαση, δεν συνιστά γνήσια προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 38520/2010, αλλά, υπό το μανδύα αυτής, υποκρύπτεται αυτοτελής εξ επαχθούς αιτίας σύμβαση με αναθέτουσα αρχή τον Δήμο ... και ανάδοχο έναν ιδιωτικό οικονομικό φορέα που ασκεί κατά κύριο λόγο κερδοσκοπική δραστηριότητα. Τούτο, δε, καθόσον τα ως άνω συμβαλλόμενα μέρη δεν εκκινούν από κοινή αφετηαφετηρία για την επίτευξη δημόσιου σκοπού, αλλά επιδιώκουν ο, μεν, Δήμος τη δημιουργία και την εύρυθμη λειτουργία του Γραφείου Πληροφόρησης και Προώθησης της Απασχόλησης, η δε .... – η οποία κατά το καταστατικό της δραστηριοποιείται σε ένα ευρύτατο φάσμα οικονομικών δραστηριοτήτων – το αντάλλαγμα για την παροχή των υπηρεσιών που αποτελεί το αντικείμενο των αναλαμβανόμενων από αυτή δράσεων.(...)Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, δεδομένου ότι εξακολουθούν να υφίστανται λόγοι διακωλυτικοί της υπογραφής της ελεγχόμενης σύμβασης, η εν λόγω αίτηση ανάκλησης πρέπει να απορριφθεί και να μην ανακληθεί η προσβαλλομένη και κατ’ επέκταση να μην υπογραφεί το ελεγχόμενο σχέδιο προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του Δήμου ..., του νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου του Δήμου ... με την επωνυμία «...» και της εταιρείας με την επωνυμία «....».

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/1747/2016

Υπηρεσίες μεταφοράς παιδιών και ατόμων με ειδικές ανάγκες...Με τα δεδομένα αυτά, το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση δεν συνιστά γνήσια προγραμματική σύμβαση του άρθρου 17 του ν. 3329/2005, αλλά υπό το μανδύα αυτής υποκρύπτεται μία αυτοτελής, εξ επαχθούς αιτία σύμβαση μεταξύ της Περιφέρειας .... και της «...». Τούτο δε καθόσον τα μέρη που φέρονται συμβαλλόμενα δεν εκκινούν από κοινή αφετηρία για την επίτευξη δημόσιου σκοπού, αλλά επιδιώκουν η μεν Περιφέρεια την εκτέλεση της υπηρεσίας μετακίνησης των δικαιούμενων προσώπων, για λόγους κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης, ενώ το ...., το αντάλλαγμα για την εκτέλεση των υπηρεσιών που αποτελεί αντικείμενο των αναλαμβανομένων από αυτό δράσεων. Προς τούτο προβλέπεται μονομερής χρηματοδότηση της δράσης από τις πιστώσεις τις Περιφέρειας, που κατ’ ορθό νομικό χαρακτηρισμό αποτελεί το αντάλλαγμα για την εκτέλεση της ανατιθέμενης εργασίας μεταφοράς, η οποία επιπλέον επιβαρύνεται με το ποσό του Φ.Π.Α., που προβλέπεται μόνον στις εξ επαχθούς αιτίας συμβάσεις παροχής υπηρεσιών. Τούτο δε, δεν αναιρείται από το γεγονός ότι, εν προκειμένω, το αντάλλαγμα δεν αποφέρει το σύνηθες κέρδος στην συμμετέχουσα επιχείρηση (η οποία υποστηρίζει ότι υφίσταται ζημία από τη σύμβαση αυτή, αφού προσφέρει έκπτωση 7% επί της δαπάνης και παρέχει χωρίς επιβάρυνση εξειδικευμένο συνοδό), απορριπτομένων ως αβάσιμων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών της αιτούσας και της παρεμβαίνουσας (βλ. και Ε.Σ. Τμ, Μειζ. Επτ. Συνθ. 1747/2016). Ενδεικτικό δε του ότι δεν πρόκειται για προγραμματική σύμβαση, αλλά για απευθείας ανάθεση, είναι και το γεγονός ότι ο επιδιωκόμενος από τα συμβαλλόμενα μέρη σκοπός ολοκληρώνεται και εξαντλείται με τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης, χωρίς να απαιτείται περαιτέρω η υπογραφή εκτελεστικής τοιαύτης. Ενόψει των ανωτέρω, η πλημμέλεια που αναδείχθηκε με την προσβαλλόμενη Πράξη είναι βάσιμη.

Ψηφιακός μετασχηματισμός του Γεωργικού Τομέα...ζητείται η αναθεώρηση της 1541/2019 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου​...Τα δεδομένα αυτά, σε συνδυασμό με τον καθαρισμό των παραδοτέων του έργου, όπως αυτά προσδιορίζονται στο Χρονοδιάγραμμα της Διακήρυξης (όρος 3.3.3 αυτής), καθορίζουν με σαφήνεια τόσο την ποσότητα όσο και την ποιότητα των επί μέρους απαιτήσεων, συμπεριλαμβανομένων των πακέτων λογισμικού που πρέπει να παραδοθούν και των επιμέρους υπηρεσιών, τις οποίες ο ανάδοχος καλείται να παράσχει. Όπως δε προκύπτει από τον προσκομισθέντα ενώπιον του VI Τμήματος Πίνακα Ανάλυσης του Προϋπολογισμού, η αναθέτουσα αρχή είχε αναλυτικά προσδιορίσει το εκτιμώμενο κόστος των λοιπών, πέραν των σταθμών παρατήρησης, παραδοτέων κατά τη σύνταξη του προϋπολογισμού, ώστε να μην καταλείπεται αμφιβολία περί της ορθής διαχείρισης του δημοσίου χρήματος. Περαιτέρω, λαμβανομένης υπόψη της πολυπλοκότητας και της πρωτοτυπίας της σύμβασης καθώς και του γεγονότος ότι σκοπός αυτής ήταν ένα τελικό αποτέλεσμα, ήτοι η δημιουργία και λειτουργία της Τεχνολογικής Πλατφόρμας, η επίτευξη του οποίου διασφαλίζεται πλήρως μέσω της σύνδεσης της καταβολής της αμοιβής του αναδόχου με την ύπαρξη συγκεκριμένων ορόσημων που ο ανάδοχος πρέπει να επιτυγχάνει, η αναθέτουσα αρχή και ήδη δεύτερη αιτούσα επέλεξε, εντός των περιθωρίων εκτίμησής της, να παράσχει στους οικονομικούς φορείς τη δυνατότητα να διαμορφώσουν την οικονομική τους προσφορά αναπτύσσοντας κατά την κρίση τους το περιεχόμενο των ειδών του Πίνακα Οικονομικής Προσφοράς, χωρίς να κρίνεται σκόπιμο να δεσμευθούν από τη διάρθρωση του προϋπολογισμού που η ίδια είχε καταρτίσει. Με τον τρόπο αυτό παρέχεται η ευελιξία στους δυνητικού υποψηφίους να διαμορφώσουν την προσφορά τους σύμφωνα με τις δικές τους εκτιμήσεις όσον αφορά στο είδος, την ποσότητα και τον τρόπο εργασίας τους, γεγονός που λειτουργεί υπέρ της ανάπτυξης του ανταγωνισμού, καθώς επιτρέπει στους ενδιαφερόμενους να βασισθούν στα συγκριτικά πλεονεκτήματά τους, χωρίς άλλες δεσμεύσεις παρά μόνο με τη δέσμευση επίτευξης των χρονικών στόχων επί των τελικών παραδοτέων. Το γεγονός αυτό δεν συνεπάγεται την αοριστία του οικονομικού αντικειμένου του διαγωνισμού, το οποίο, όπως προαναφέρθηκε, προσδιορίζεται πλήρως και επαρκώς από το συνδυασμό όλων των ανωτέρω περιγραφόμενων δεδομένων της διακήρυξης. Εξάλλου, ο επίμαχος διαγωνισμός απευθυνόταν, λόγω του πολύπλοκου και εξειδικευμένου αντικειμένου του, σε οικονομικούς φορείς με μεγάλη εμπειρία τόσο σε διαδικασίες δημοσίων διαγωνισμών όσο και παρόμοιες συμβάσεις στο  δημόσιο και των ιδιωτικό τομέα, οι οποίοι, ως εκ τούτου, είχαν κατά τεκμήριο τη δυνατότητα να προβούν σε αντιστοίχιση των πεδίων του Υποδείγματος Οικονομικής Προσφοράς με το Τεχνικό Αντικείμενο της σύμβασης και τα σχετικά παραδοτέα, όπως άλλωστε προκύπτει από τον προσκομισθέντα ενώπιον του παρόντος Τμήματος Πίνακα Αντιστοίχισης Παραδοτέων με το Φυσικό Αντικείμενο  και τον Πίνακα Οικονομικής Προσφοράς, με τον οποίο αιτιολογείται η ένταξη έκαστου παραδοτέου στο αντίστοιχα πεδία «Λογισμικό Συστήματος», «Εφαρμογή – Υποσύστημα», «Υπηρεσία» ή «Άλλη δαπάνη» του Πίνακα Οικονομικής Προσφοράς. Στο πλαίσιο αυτό, η εκτίμηση του ΣΤ΄ Κλιμακίου και του VI Τμήματος ότι ο τρόπος κατάστρωσης του Τεχνικού και Οικονομικού Αντικειμένου του Διαγωνισμού δεν επιτρέπει στους δυνητικά ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς να κατανοήσουν το οικονομικό αντικείμενο του διαγωνισμού, ώστε να συμπληρώσουν το έντυπο Οικονομικής Προσφοράς, συνιστά κατ’ ουσία τεχνική κρίση, η οποία μάλιστα εν προκειμένω δεν υποστηρίζεται από στοιχεία του πραγματικού της υπόθεσης. Τούτο διότι ουδεμία ένσταση ή σχετικό παράπονο διατυπώθηκε από δυνητικούς ενδιαφερόμενους υποψήφιους τόσο κατά το στάδιο της διαβούλευσης της διακήρυξης όσο και μετά τη δημοσίευση αυτής. Εξάλλου, λαμβανομένου υπόψη του χρόνου διαβούλευσης (εννέα μήνες), παρασχέθηκε στους δυνητικά ενδιαφερόμενους οικονομικούς φορείς επαρκής χρόνος να μελετήσουν τα δεδομένα του διαγωνισμού, ενώ παρασχέθηκε και παράταση της καταληκτικής ημερομηνίας διενέργειάς του κατά δέκα ημέρες μετά την αποδοχή σχετικών αιτημάτων. Πλην η γνώμη αυτή δεν εκράτησε.Απορρίπτει τις αιτήσεις αυτές.

Ψηφιακός μετασχηματισμός του γεωργικού τομέα..ζητείται η ανάκληση της 268/2019 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου,όπως βασίμως προβάλλεται με την αίτηση ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση, η θέσπιση της υποχρέωσης των υποψηφίων αναδόχων να υποβάλουν προσφορά για το σύνολο των ζητούμενων με τη διακήρυξη ειδών και υπηρεσιών, δεν παραβιάζει το άρθρο 59 του ν. 4412/2016, αφού τέθηκε για λόγους που ανάγονται στη φύση και την πολυπλοκότητα του προς εκπόνηση «έργου», οι οποίοι δεν επιτρέπουν την υποδιαίρεσή του, άλλως θα ετίθετο σε διακινδύνευση η έντεχνη ολοκλήρωση αλλά και η ορθή λειτουργία αυτού. Εξάλλου, λόγοι περί της μη υποδιαίρεσης της σύμβασης σε τμήματα συνάγονται, όπως επίσης βασίμως προβάλλεται, από τα έγγραφα της σύμβασης και ειδικότερα από την περιγραφή του έργου στη διακήρυξη (όρος §3.1. του Παραρτήματος Ι της διακήρυξης) σε ό,τι αφορά τον απαιτούμενο εξοπλισμό (τηλεμετρικοί σταθμοί συλλογής δεδομένων) και τον τρόπο που αυτός θα εγκατασταθεί (όρος §3.2.1.3, του Παραρτήματος Ι της διακήρυξης), αλλά και τις αναφορές που γίνονται σε αυτήν και αφορούν στην ανάγκη να δημιουργηθεί μία πλατφόρμα, ως ενιαίο και αδιαίρετο στοιχείο, η οποία θα συνιστά εθνική υποδομή ευφυούς γεωργίας, η ενοποιημένη λειτουργία της οποίας θα διασφαλίζεται μέσω της ολοκλήρωσης των προβλεπόμενων στη διακήρυξη υποσυστημάτων. Σε κάθε περίπτωση, οι τηλεμετρικοί σταθμοί συλλογής δεδομένων στο σύνολό τους, ως εξοπλισμός και αφετέρου τα λογισμικά επεξεργασίας δεδομένων και παροχής υπηρεσιών ως υπηρεσίες συγκροτούν, κατά τα περιγραφόμενα στη διακήρυξη, ένα ενιαίο και αδιαίρετο σύνολο. Εξάλλου, ορθώς υποστηρίζεται με την ανάκληση ότι τυχόν πληθώρα διαφορετικών τεχνολογιών στην κατασκευή των τηλεμετρικών σταθμών και ετερογενών υποσυστημάτων στα λογισμικά επεξεργασίας δεδομένων, είτε προέκυπτε από τον γεωγραφικό διαχωρισμό του έργου, είτε από τον οριζόντιο διαχωρισμό του (σε εξοπλισμό και λογισμικά) θα προκαλούσε σοβαρά ζητήματα διαλειτουργικότητας, αφού οι τεχνολογίες που θα ακολουθούσε ο κάθε ανάδοχος θα διέφεραν σημαντικά, η δε ασυμβατότητα όλων αυτών μεταξύ τους μελλοντικά θα συνεπαγόταν αύξηση του κόστους συντήρησης, υποστήριξης και επέκτασης του «έργου». Κατόπιν όλων των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι, η αναθέτουσα αρχή κινήθηκε εντός των ορίων της διακριτικής της ευχέρειας κατά την επιλογή της να μην υποδιαιρέσει την ελεγχόμενη σύμβαση σε τμήματα, επιπλέον δε η αιτιολογία της απόφασής της αυτής συνάγεται, όπως διαπιστώθηκε, από την περιγραφή του αντικειμένου της σύμβασης στη διακήρυξη ιδίως αναφορικά και με τη φύση των προς προμήθεια ειδών και υπηρεσιών που το απαρτίζουν...Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, κατά παραδοχή του πρώτου διακωλυτικού λόγου υπογραφής της σύμβασης ο οποίος συνιστά ουσιώδη πλημμέλεια της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας το Τμήμα κρίνει ότι η υπό κρίση αίτηση ανάκλησης καθώς και η ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση πρέπει να απορριφθούν.

ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/119/2020​

Στο πεδίο εφαρμογής του ν. 3316/2005 εμπίπτουν συμβάσεις μελετών και παροχής υπηρεσιών του άρθρου 1 παρ. 2 εδάφ. α' και εδάφ. β' αυτού, εφόσον συνδέονται με την εκτέλεση δημόσιου τεχνικού έργου. Αυτό προκύπτει σαφώς τόσο από τη γραμματική διατύπωση της διάταξης του άρθρου 2 εδάφ. α' του ως άνω νόμου, σύμφωνα με την οποία ως σύμβαση μελέτης χαρακτηρίζεται εκείνη που αποβλέπει στην παραγωγή, στην επέμβαση σε ορισμένο τεχνικό έργο ή ακόμη και στο σχεδιασμό και την απεικόνιση αυτού, όσο και από την αιτιολογική έκθεση αυτού, κατά την οποία σκοπός του νομοθέτη ήταν να διασφαλιστεί η τήρηση των αρχών της διαφάνειας και του υγιούς ανταγωνισμού στις διαδικασίες παραγωγής δημοσίων έργων. Ο σκοπός αυτός επιτυγχάνεται μέσω της θέσπισης ενός νομικού πλαισίου που διέπει τη διαδικασία ανάθεσης των συμβάσεων μελετών αυτών των έργων, καθόσον οι μελέτες αποτελούν έναν από τους τρεις πυλώνες του συστήματος παραγωγής έργων. Εξάλλου, όπως προκύπτει από την αιτιολογική έκθεση, το νομοθέτημα αυτό ήλθε να διορθώσει σφάλματα και να καλύψει ελλείψεις του νομικού πλαισίου που είχε διαμορφωθεί με τους προηγούμενους νόμους 716/1977 και 3164/2003 (του οποίου η εφαρμογή ανεστάλη με το ν. 3242/2004), αλλά και να εναρμονίσει την εθνική νομοθεσία με την Οδηγία ΕΚ/92/50 για τις δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών, που αποτελούν και οι μελέτες ως ειδικότερο είδος αυτών. Με τα δεδομένα αυτά το Τμήμα άγεται στην κρίση ότι οι εντελλόμενες με τα επίμαχα χρηματικά εντάλματα δαπάνες είναι νόμιμες, καθόσον, κατά τα βασίμως προβαλλόμενα από το Δήμο …., όπως προκύπτει από τις ανωτέρω με αριθμ. πρωτ. 28870/7/2011 και 28872/8/2011 μελέτες, σε συνδυασμό με τις επισυναφθείες σε αυτές τεχνικές προδιαγραφές, αντικείμενο των ανατεθεισών και εκτελεσθεισών, αντίστοιχα, εργασιών, είναι στη μεν πρώτη περίπτωση η γεωμετρική τεκμηρίωση των κτισμάτων του …., προκειμένου να προκύψουν τα χαρακτηριστικά και ιδίως τα συνολικά τετραγωνικά των κτισμάτων που βρίσκονται στα όρια του Δήμου και η δημιουργία ηλεκτρονικού μητρώου (βάσης δεδομένων) δημοτικών τελών, στη δε δεύτερη περίπτωση η ψηφιοποίηση των διαγραμμάτων σχεδίων πόλεων. η ψηφιακή αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης των ορίων των οικισμών του Δήμου, όπου θα εμφανίζονται οι γραμμές των παλαιότερων ορίων χωρίς τροποποίηση προς ανάδειξη των ασυμφωνιών και η πρόταση άρσης της ενδεχόμενης ασυμφωνίας, προκειμένου να εντοπίζονται πλήρως οι υφιστάμενες θέσεις εντός και εκτός των οικιών και να επιτυγχάνεται η ακριβής γνωμοδότηση των Υπηρεσιών του Δήμου σε ανάλογα αιτήματα των πολιτών. Επομένως, και στις δύο ως άνω περιπτώσεις καθίσταται σαφές ότι πρόκειται για εργασίες που δεν αποσκοπούν στην παραγωγή δημοσίων έργων αλλά αποτελούν απλή αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης και καταγραφή στοιχείων για την μετέπειτα αξιοποίηση τους από το Δήμο ….. Κατ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι δαπάνες που εντέλλονται με τα ελεγχόμενα χρηματικά εντάλματα είναι νόμιμες και τα χρηματικά αυτά εντάλματα πληρωμής του Δήμου ….πρέπει να θεωρηθούν.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ:Αίτηση αναθεώρηση της 1114/2016 απόφασης του VI Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες νομικές σκέψεις, ορθώς το VI Τμήμα έκρινε ότι η ελεγχόμενη σύμβαση δεν αποτελεί  γνήσια προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 38520/2010, τουναντίον αυτή υποκρύπτει εξ επαχθούς αιτίας σύμβαση παροχής υπηρεσιών, αφού συνάπτεται μεταξύ δύο μερών που δεν εκκινούν από κοινή αφετηρία για την επίτευξη δημόσιου σκοπού, αλλά επιδιώκουν, ο μεν Δήμος τη δημιουργία και την εύρυθμη λειτουργία του Γραφείου Πληροφόρησης και Προώθησης της Απασχόλησης, για την εκπλήρωση της αποστολής που έχει αναλάβει, δυνάμει του άρθρου 75 του Κ.Δ.Κ., η δε «Ε.ΚΕ.ΠΕ.Ε. ΕΠΕ» το αντάλλαγμα για την παροχή των υπηρεσιών που αποτελεί το αντικείμενο των αναλαμβανόμενων από αυτή δράσεων. Για την επίτευξη του σκοπού της σύμβασης, προβλέπεται μονομερής περιουσιακή μετακίνηση από το Δήμο στην «Ε.ΚΕ.ΠΕ.Ε. ΕΠΕ», με τη μορφή ανταλλάγματος έναντι των παρεχόμενων, μέσω της σύμβασης, υπηρεσιών, ενώ ο επιδιωκόμενος από τα αντισυμβαλλόμενα μέρη σκοπός επιτυγχάνεται αποκλειστικά μέσω της σύμβασης αυτής και κατ’ ουσία εξαντλείται με την εκτέλεσή της, χωρίς να απαιτείται η σύναψη εκτελεστικών συμβάσεων. Επομένως, στη συγκεκριμένη περίπτωση, η σύμβαση συνάπτεται από επαχθή αιτία μεταξύ μίας αναθέτουσας Αρχής, κατά την έννοια του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ενός ιδιώτη, η οποία υπάγεται στην έννοια της δημόσιας σύμβασης του π.δ. 60/2007 και έχει ως αντικείμενο την παροχή υπηρεσιών κατάρτισης και επαγγελματικής εκπαίδευσης που εντάσσονται στο Παράρτημα ΙΙ Β της Οδηγίας 2004/18, έναντι αντιπαροχής ύψους 390.660,00 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ). Ειδικότερα, οι ανωτέρω υπηρεσίες που παρέχονται από την «Ε.ΚΕ.ΠΕ.Ε. ΕΠΕ» στο Δήμο και  προσιδιάζουν σε : α) «Υπηρεσίες επαγγελματικής κατάρτισης» (CPV 80530000-8), β)«Υπηρεσίες εκπαίδευσης και επιμόρφωσης» (CPV 80000000-4 ) και γ) «Υπηρεσίες εκπαίδευσης ενηλίκων και άλλες εκπαιδευτικές υπηρεσίες» (CPV 80400000-8), είναι ανοικτές στον ανταγωνισμό και δύνανται να παρασχεθούν από πλήθος δραστηριοποιούμενων επιχειρήσεων, είτε με την  μορφή του Κέντρου Επαγγελματικής Κατάρτισης, είτε με άλλη μορφή. Τα  περί του αντιθέτου προβαλλόμενα από τον αιτούντα Δήμο, ήτοι ότι, εν προκειμένω, πρόκειται για γνήσια προγραμματική σύμβαση του άρθρου 100 του ν. 3852/2010, πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμα. Στο ως άνω νομικό χαρακτηρισμό της ελεγχόμενης σύμβασης, ως εξ επαχθούς αιτίας, συνηγορεί και η πρόβλεψη επιβολής  ΦΠΑ 23%, ο οποίος επιβάλλεται μόνο σε  αυτής της κατηγορίας συμβάσεις παροχής υπηρεσιών. Κατόπιν αυτών, για την ανάθεση των εν λόγω υπηρεσιών έπρεπε να προηγηθεί διαγωνιστική διαδικασία, ώστε να αναπτυχθεί ανταγωνισμός, ενώ σε κάθε περίπτωση δεν προέκυψε  ότι συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις του άρθρου 25 του π.δ 60/2007 για την προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της ανάθεσης, με διαπραγμάτευση, χωρίς την δημοσίευση προκήρυξης. Με την κρινόμενη αίτηση, προβάλλεται επίσης ότι παραβιάζονται οι αρχές της ισότητας και της ασφάλειας δικαίου, καθόσον με την 7/2015 Πράξη του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό Κυκλάδων κρίθηκε νόμιμη προγραμματική σύμβαση μεταξύ της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Ν. Αιγαίου και της εταιρείας «.....», με αντικείμενο «Προγράμματα και δράσεις κατάρτισης», η οποία είχε όμοιο περιεχόμενο με την κρινόμενη σύμβαση. Συναφώς, στο από 24.6.2016 υπόμνημα αναφέρονται και άλλες ελεγχόμενες περιπτώσεις προγραμματικών συμβάσεων, οι οποίες κρίθηκαν νόμιμες από το Ελεγκτικό Συνέδριο. Τα ανωτέρω, όμως, προβάλλονται αλυσιτελώς, αφού πρόκειται για συμβάσεις με διαφορετικό αντικείμενο από την ελεγχόμενη, συνεπώς οι κρίσεις επ’ αυτών δεν δεσμεύουν το Δικαστήριο στην ένδικη περίπτωση. Τέλος, απορριπτέοι είναι οι ισχυρισμοί περί συγγνωστής πλάνης του αναθέτοντος Δήμου και συνδρομής λόγων δημοσίου συμφέροντος για τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης. Και τούτο διότι, οι διατάξεις που διέπουν τη σύναψη προγραμματικών συμβάσεων είναι σαφείς και η σχετική νομολογία του Δικαστηρίου πάγια, το δε δημόσιο συμφέρον εξυπηρετείται, προεχόντως, με την τήρηση των αρχών της νομιμότητας στις διαδικασίες σύναψης των συμβάσεων αυτών.

Απορρίπτει την από 15.6.2016 αίτηση αναθεώρησης

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:4η τροποποίηση της σύμβασης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την υλοποίηση της υπηρεσίας «Ψηφιακός Μετασχηματισμός του Ελληνικού Ποδοσφαίρου με σύγχρονα Ψηφιακά Μέσα ΤΠΕ»(...)συντρέχουν οι προβλεπόμενες στο νόμο (άρθρο 132 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4412/2016) προϋποθέσεις για τη σύναψη τροποποιητικής σύμβασης, κατά το μέρος που αφορά στις πέραν της 25ης.9.2022 συμπληρωματικές υπηρεσίες φιλοξενίας του Κέντρου Επιχειρήσεων VAR, που παραδεκτώς υποβάλλονται προς έλεγχο, δεδομένου ότι (α) οι επίμαχες συμπληρωματικές υπηρεσίες δεν περιλαμβάνονταν στην αρχική σύμβαση, πλην όμως είναι απαραίτητες για την ορθή εκτέλεση του αντικειμένου αυτής, αφού η εγκατάσταση και λειτουργία του Κέντρου Επιχειρήσεων VAR σε κατάλληλο για το σκοπό αυτό χώρο είναι άρρηκτα συνδεδεμένη και συνιστά απαραίτητη προϋπόθεση για την απρόσκοπτη παροχή των ολοκληρωμένων υπηρεσιών VAR της αρχικής σύμβασης (βλ. ανωτέρω σκέψη 6), οι δε συμπληρωματικές υπηρεσίες αυτές κατέστησαν αναγκαίες μετά την σύναψη της αρχικής σύμβασης, όταν δηλαδή η Ε.Π.Ο. – που μέχρι πρότινος διέθετε τον απαιτούμενο χώρο (ακίνητο) στην αναθέτουσα αρχή δυνάμει του από 24.4.2018 Μνημονίου Συνεργασίας (βλ. ανωτέρω σκέψη 7) – με την ... επιστολή της δήλωσε ότι από την 1η.8.2022 αδυνατεί να εξασφαλίσει τη διάθεση του εν λόγω χώρου, με αποτέλεσμα να προκύψει η ανάγκη εξασφάλισης του κατάλληλου χώρου για τη συνέχιση της λειτουργίας του Κέντρου Επιχειρήσεων VAR μετά την 1η.8.2022 και μέχρι τη λήξη της σύμβασης, (β) η ανάθεση των ως άνω συμπληρωματικών υπηρεσιών σε ανάδοχο διαφορετικό από εκείνον της αρχικής σύμβασης – ήτοι σε ανάδοχο που θα μπορούσε ενδεχομένως να διαθέσει έτερο ακίνητο, καταρχήν κατάλληλο για τη φιλοξενία του Κέντρου Επιχειρήσεων VAR – θα προκαλούσε στην αναθέτουσα αρχή σημαντικά προβλήματα για λόγους τεχνικούς ή οικονομικούς ή θα είχε ως αποτέλεσμα την ουσιαστική αύξηση δαπανών, δεδομένου ότι αφενός μεν η μετεγκατάσταση του εξοπλισμού του Κέντρου Επιχειρήσεων VAR σε άλλο κτίριο, πέραν της επιπλέον δαπάνης για την εκ νέου εγκατάσταση του ίδιου εξοπλισμού σε άλλο χώρο, θα απαιτούσε και την εκτέλεση πρόσθετων εργασιών διασύνδεσης του νέου χώρου φιλοξενίας του ως άνω Κέντρου με τα πιστοποιημένα γήπεδα ποδοσφαίρου μέσω δικτύου οπτικών ινών και, επομένως, την ανάγκη τροποποίησης και επαύξηση της συμβατικής δαπάνης της έτερης σύμβασης της αναθέτουσας αρχής με την …. Α.Ε., που αφορά στη διασύνδεση των γηπέδων με το Κέντρο Επιχειρήσεων VΑR (βλ. ανωτέρω σκέψη 6), αφετέρου δε θα ήταν τεχνικώς δυσχερές να επιτευχθεί εγκαίρως η μετεγκατάσταση του ως άνω Κέντρου και η διασύνδεσή του με τα γήπεδα, καθόσον επέκειτο η έναρξη του πρωταθλήματος ... στις 20.8.2022, (γ) η συνολική αύξηση της συμβατικής δαπάνης που προκύπτει σωρευτικά από τις διαδοχικές τροποποιήσεις της σύμβασης (1η, 2η, 3η και την ήδη ελεγχόμενη 4η), δεν υπερβαίνει το 50% της αξίας της αρχικής σύμβασης.(...)απαραδέκτως υποβάλλεται ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου για την άσκηση προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας, κατά το μέρος που αφορά στις ήδη παρασχεθείσες υπηρεσίες αυτής, ... ενώ, κατά τα λοιπά κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του με την ανάδοχο της αρχικής σύμβασης.

Ανάθεση έργου- ψηφιακός μετασχηματισμός...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει τα ακόλουθα:Κατά παράβαση των διατάξεων που παρατέθηκαν στην προηγούμενη υπό ΙΙΙ σκέψη, η διακήρυξη του ελεγχόμενου διαγωνισμού και τα λοιπά τεύχη που τη συνοδεύουν και έτυχαν της προσήκουσας δημοσίευσης, είναι αόριστα τόσο ως προς τον προσδιορισμό του οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης όσο και ως προς τον τρόπο κατάστρωσης και αξιολόγησης της Οικονομικής Προσφοράς των δυνητικών υποψηφίων. Ειδικότερα, στη διακήρυξη δεν περιλαμβάνεται ανάλυση της εκ μέρους της Αναθέτουσας Αρχής της οικονομικής αποτίμησης των ζητούμενων προμηθειών και υπηρεσιών, με περιγραφή του αντικειμένου κάθε κατηγορίας ή υποκατηγορίας, από τις οποίες αποτελούνται, ούτε και περιλαμβάνεται αναφορά, έστω κατά προσέγγιση, μονάδας μέτρησης, ποσότητας και τιμής μονάδας αυτών. Αντ’ αυτού, στην ιστοσελίδα του Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. αναρτήθηκε μόνο ο Προϋπολογισμός του έργου ανά κωδικό (CPV), ο οποίος είναι γενικός και, ως εκ τούτου, ελλιπής, καθώς περιλαμβάνει επτά (7) κατηγορίες δαπανών και περιορίζεται στη συνολική μόνο αποτίμηση της προϋπολογιζόμενης δαπάνης ανά κατηγορία. Από τον τελευταίο δεν προκύπτουν κατά τρόπο ειδικό και ορισμένο τα στοιχεία, από τα οποία τεκμηριώνεται το μέγεθος εκάστης δαπάνης και, συγκεκριμένα, δεν προκύπτει αναλυτικός προσδιορισμός και περιγραφή των προς προμήθεια ειδών ανά κατηγορία, ούτε αναλυτική περιγραφή των ζητούμενων υπηρεσιών με ειδικότερο προσδιορισμό του αντικειμένου τους και ανάλυση των υποκατηγοριών υπηρεσιών στις οποίες αυτές υποδιαιρούνται. Επιπλέον, παρουσιάζεται εν μέρει επικάλυψη υπηρεσιών (π.χ. προβλέπονται συναφείς υπηρεσίες τηλεματικής, υποστήριξης ή διαχείρισης στόλου οχημάτων υπό διαφορετικούς κωδικούς CPV) χωρίς επεξήγηση του περιεχομένου των εν λόγω υπηρεσιών και του τρόπου υπολογισμού της ποσότητας ανθρωπομηνών και της τιμής τους, γεγονός που δημιουργεί σύγχυση και αδυναμία αντιστοίχισης του εν λόγω Προϋπολογισμού με το Τεχνικό Αντικείμενο του έργου, το οποίο, λόγω του μεγέθους και της πολυπλοκότητάς του, περιγράφεται ιδιαιτέρως εκτενώς στο Παράρτημα Ι (σελ. 66 – 176) της διακήρυξης. Εξάλλου, το «Υπόδειγμα Οικονομικής Προσφοράς», που περιλαμβάνεται στο Παράρτημα VI της διακήρυξης και τέθηκε στη διάθεση των διαγωνιζομένων προς συμπλήρωση χωρίς να τελεί σε πλήρη αντιστοιχία προς τις κατηγορίες του δημοσιευθέντος στο Κ.Η.Μ.ΔΗ.Σ. Προϋπολογισμού, αποτελείται από περισσότερους πίνακες στους οποίους δεν γίνεται ειδικότερη μνεία στις υπό ανάθεση προμήθειες και υπηρεσίες ανά κατηγορία ή υποκατηγορία (με συγκεκριμένη αναφορά μονάδων μέτρησης, ποσοτήτων, τιμών μονάδας και επιμέρους προϋπολογιζόμενων δαπανών). Οι ανωτέρω ελλείψεις και ασάφειες στα δημοσιευθέντα και, συνεπώς, τεθέντα υπόψη όλων των τυχόν ενδιαφερομένων έγγραφα του διαγωνισμού κρίνονται ουσιώδεις, διότι καθιστούν αόριστο το οικονομικό αντικείμενο του διαγωνισμού ως προς τα επιμέρους οικονομικά μεγέθη που το απαρτίζουν και την κατανομή αυτών ανά είδος προμήθειας ή υπηρεσίας. Συνεπεία δε τούτου, αφενός οι εν δυνάμει υποψήφιοι φορείς δεν ήταν δυνατό να κατανοήσουν προσηκόντως τα οικονομικά δεδομένα του προκηρυχθέντος αντικειμένου ώστε να διαμορφώσουν αναλόγως βάσιμες και ρεαλιστικές προσφορές, αφετέρου παρέχεται στην Αναθέτουσα Αρχή ευρεία ευχέρεια στην αξιολόγηση των οικονομικών προσφορών, η οποία δεν αντισταθμίζεται από την ύπαρξη αντικειμενικών και εκ των προτέρων γνωστών στους προσφέροντες κριτηρίων. Η ανωτέρω δυσχέρεια προσδιορισμού του οικονομικού αντικειμένου επιβεβαιώθηκε, εξάλλου, στην πράξη τόσο από το γεγονός ότι οικονομικοί φορείς αιτήθηκαν εγγράφως από την Αναθέτουσα Αρχή την παράταση της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής προσφορών λόγω της ιδιαίτερης πολυπλοκότητας και έκτασης του έργου, όσο και από το ότι τελικώς στον διαγωνισμό συμμετείχε ένα (1) μόνο σχήμα, δηλαδή η ανάδοχος ένωση εταιρειών. Τα ανωτέρω δεν διαφοροποιούνται εξαιτίας της κατάστρωσης του Πίνακα Τεκμηρίωσης του Προϋπολογισμού και της τήρησής του στο φάκελο του διαγωνισμού, καθόσον ο εν λόγω Πίνακας δεν είχε δημοσιευθεί, ούτε και προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι είχε τεθεί υπόψη των ενδιαφερομένων οικονομικών φορέων ή ότι είχε, έστω, γνωστοποιηθεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο σε αυτούς η ύπαρξή του κατά το στάδιο της προκήρυξης του διαγωνισμού και προετοιμασίας των προσφορών (παρά τα αορίστως εκτιθέμενα στο 3053/23.4.2020 έγγραφο της....).

ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜ/2137/2020

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1346/2020

Εκτέλεση έργου:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ανατεθείσες υπηρεσίες εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων της Διευθύνσεως Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Περιφερειακής Ενότητας ..., στις αρμοδιότητες της οποίας περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, και η προώθηση πάσης φύσεως καλλιεργειών και ορθών γεωργικών πρακτικών, η υποβολή προτάσεων και η σύνταξη μελετών για την εφαρμογή προγραμμάτων αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών και την παρακολούθηση της εκτελέσεώς τους σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας, καθώς και η μέριμνα για την εφαρμογή των προγραμμάτων βελτίωσης της ποιότητας προϊόντων φυτικής και ζωικής παραγωγής. Επίσης, στις αρμοδιότητες της εν λόγω Διευθύνσεως και ειδικότερα του Γραφείου Αγροτικής Οικονομίας αυτής περιλαμβάνονται η συγκέντρωση στατιστικών στοιχείων επί θεμάτων γεωργίας, η διενέργεια επιτοπίων ελέγχων σε διάφορες καλλιέργειες, η έκδοση βεβαιώσεων σε παραγωγούς για τις εκτάσεις που καλλιεργούν, η έκδοση βεβαιώσεων καταλληλότητας χωραφιών και η υλοποίηση του Προγράμματος ΔΙΓΕΛΠ. Το Πρόγραμμα δε αυτό (Δίκτυο Γεωργικής Λογιστικής Πληροφόρησης - ΔΙΓΕΛΠ), σύμφωνα με τον Κανονισμό 1217/2009 του Συμβουλίου της 30ης Νοεμβρίου 2009 «σχετικά με τη δημιουργία δικτύου για τη συλλογή λογιστικών στοιχείων όσον αφορά τα εισοδήματα και την οικονομική λειτουργία των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση», αποτελεί ολοκληρωμένο σύστημα συλλογής λογιστικών στοιχείων που είναι απαραίτητα για την ανάλυση της οικονομικής λειτουργίας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και την ετήσια διαπίστωση των εισοδημάτων τους. Από τα ανωτέρω, συνεπώς, προκύπτει ότι οι Υπηρεσίες της ΠΕ ... διαθέτουν στα αρχεία τους δεδομένα και στοιχεία για τα περισσότερα από τα επιμέρους κεφάλαια της ανατεθείσας μελέτης, όπως στοιχεία για τις υφιστάμενες καλλιέργειες, την καταλληλότητα του εδάφους, την διανομή των προϊόντων σε υπαίθριες αγορές, οικονομικά στοιχεία κ.α., η δε συλλογή και επεξεργασία των στοιχείων αυτών εμπίπτουν ρητώς στις αρμοδιότητες των εν λόγω Υπηρεσιών. Επιπροσθέτως, η εκπόνηση μελετών σχετικώς με την προώθηση και αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, η οποία περιλαμβάνει τη συλλογή και επεξεργασία των ανωτέρω στοιχείων, τον εμπλουτισμό τους με δεδομένα προερχόμενα από άλλους φορείς, την ανάλυσή τους και την υποβολή προτάσεων, εμπίπτει και αυτή σαφώς στις αρμοδιότητες των Υπηρεσιών της εν λόγω Π.Ε., με συνέπεια να μην δικαιολογείται η ανάθεση του αντικειμένου της επίμαχης συμβάσεως σε τρίτους. Εξάλλου, η προβαλλόμενη από την Περιφέρεια ανάγκη ψηφιοποιήσεως και χαρτογραφήσεως των δεδομένων αυτών, αφενός μεν δεν αποτελεί από μόνη της επαρκή λόγο για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών σε τρίτους, αφετέρου δε, στην προκειμένη περίπτωση δεν αποδεικνύεται ότι δεν μπορούσε να υλοποιηθεί από τον υπάλληλο της ΠΕ με ειδικότητα ΤΕ Τοπογράφων. Περαιτέρω, δοθέντος ότι η εν λόγω Διεύθυνση είναι στελεχωμένη με περισσότερους από 10 γεωπόνους, αφού μόνο το Τμήμα Φυτικής και Ζωικής Παραγωγής διαθέτει 7 γεωπόνους ΠΕ και 3 τεχνολόγους γεωπονίας, ενώ το Τμήμα Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού ελέγχου είναι στελεχωμένο με άλλους 5 γεωπόνους, ενώ από την άλλη πλευρά η ανάδοχος «....» διαθέτει μόνον δύο (2) γεωπόνους, δεν προκύπτει έλλειψη προσωπικού τέτοια έκταση, που να καθιστά αναγκαία την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών σε τρίτους. Κατόπιν τούτων είναι βάσιμος ο προβαλλόμενος λόγος διαφωνίας και ως εκ τούτου, παρέλκει η εξέταση του επικουρικώς προβαλλόμενου λόγου, με τον οποίο προβάλλεται η μη νομιμότητα όρου της οικείας προσκλήσεως για υποβολή προσφορών. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον κύριο λόγο διαφωνίας και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.