Επιβολή τέλους καθαριότητας και φωτισμού στις εποχιακά λειτουργούσες επιχειρήσεις

Επαύξηση ή μη του ήδη αναλογούντος τέλους ακίνητης περιουσίας του άρθρου 24 του ν. 2130/1994 για ακάλυπτο χώρο οικοπέδου ή κτίριο και δημιουργία το πρώτον υποχρεώσεως καταβολής του εν λόγω τέλους για τον κύριο, επικαρπωτή ή νομέα γηπέδου, εκτός σχεδίου πόλεως ή οικισμού, από την εγκατάσταση και λειτουργία φωτοβολταϊκού σταθμού στα ακίνητα αυτά προς παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Προσμέτρηση ή μη της επιφάνειας του χώρου επί του οποίου εγκαθίσταται και λειτουργεί φωτοβολταϊκό σύστημα προς παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στον υπολογισμό του ενιαίου τέλους καθαριότητας και φωτισμού και του αντιστοιχούντος φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων για τη χρήση του χώρου αυτού, κατ’ άρθρα 1 παρ. 1 του ν. 25/1975 και 10 του ν. 1080/1980.(...)α) H εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στοιχείων επί κτιρίου ή στον ακάλυπτο χώρο οικοπέδων σε περιοχή εντός σχεδίου πόλεως ή εντός οικισμού, καθώς και επί κτιρίου που βρίσκεται σε περιοχή εκτός σχεδίου πόλεως ή οικισμού, δεν δημιουργεί επί πλέον υποχρέωση ως προς το οφειλόμενο για το ακίνητο αυτό τέλος ακίνητης περιουσίας. H εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στοιχείων σε αδόμητο γήπεδο σε περιοχή εκτός σχεδίου ή εκτός οικισμού δεν δημιουργεί υποχρέωση καταβολής τέλους ακίνητης περιουσίας, το αυτό δε ισχύει και για τα συνοδά έργα της φωτοβολταϊκής εγκατάστασης υπό την προϋπόθεση ότι δεν πρόκειται για κατασκευές που αποτελούν κτίσματα κατά την πολεοδομική νομοθεσία (ομόφωνα). β) Ακίνητο επί του οποίου λειτουργεί σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά προς διάθεση της παραγόμενης ενέργειας στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας αιτιολογεί την επιβολή ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού, καθώς και του αντιστοιχούντος φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων (ομόφωνα). γ) Η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με το πρόγραμμα της 12323/ΓΓ175/2009 κ.υ.α. (Φ/Β στη στέγη), καθώς και με τις μορφές του ενεργειακού συμψηφισμού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού σε χώρο ακινήτου, όπου βρίσκεται και λειτουργεί και εγκατάσταση κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, στην παροχή της οποίας συνδέεται ή στο μετρητή της οποίας αντιστοιχίζεται ο φωτοβολταϊκός σταθμός, δεν επάγεται επιπρόσθετη υποχρέωση καταβολής ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού, καθώς και του αντιστοιχούντος φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων, έναντι της ήδη υφισταμένης υποχρεώσεως για τη χρήση του ακινήτου (ομόφωνα) και δ) Όταν φωτοβολταϊκός σταθμός για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με τις μορφές του ενεργειακού συμψηφισμού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού, εγκαθίσταται σε ακίνητο (όμορος χώρος ή και μη όμορος επί εικονικού συμψηφισμού) που δεν λειτουργεί εγκατάσταση κατανάλωσης που συμμετέχει στο συμψηφισμό, οφείλεται ενιαίο ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας και φωτισμού για το χώρο εγκατάστασης του φωτοβολταϊκού σταθμού, καθώς και ο αντίστοιχος φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων,

Περί υπολογισμού και τρόπου εισπράξεως δημοτικών και κοινοτικών τελών καθαριότητας και φωτισμού και ρυθμίσεως συναφών θεμάτων Όπως τροποποιήθηκε με τις διατάξεις των νόμων: Ν. 429/1976, ΦΕΚ 235 Α΄).,1080/1980, ΦΕΚ Α' 246, 2130/1993, ΦΕΚ Α' 62,2307/95, ΦΕΚ-113 Α'. 3345/05, ΦΕΚ-138 Α’

α) η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, που αφορά στην επιβολή ενιαίου ανταποδοτικού τέλος και φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων, για την οποία δεν τηρήθηκε η νόμιμη διαδικασία δημοσιεύσεώς της δεν αποκτά νόμιμη υπόσταση, τυχόν δε εισπραχθέντα βάσει αυτής τέλη και φόροι αναζητούνται από τους δικαιούχους ως αχρεωστήτως καταβληθέντα, β) έναντι της απαίτησης αυτής αντιτάσσεται υποχρεωτικά σε συμψηφισμό ανταπαίτηση Ο.Τ.Α. που αφορά στην είσπραξη ενιαίου ανταποδοτικού τέλους και φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων, βάσει προγενέστερης ρύθμισης, χωρίς να απαιτείται η σύνταξη χρηματικού καταλόγου από τον οικείο Ο.Τ.Α., η άσκηση δε του διαπλαστικού αυτού δικαιώματος επιφέρει την απόσβεση της κύριας απαίτησης, στο βαθμό που την καλύπτει, αναδρομικά, από το χρόνο που συνυπήρξε με την ανταπαίτηση και την καθιστά, κατά το μέρος αυτό, ουσιαστικά αβάσιμη και γ) σε περίπτωση ανίσχυρης κατά τα ανωτέρω απόφασης του δημοτικού συμβουλίου με την οποία επιβάλλονται ανταποδοτικά τέλη και φόροι, αναβιώνει, αν δεν ορίζεται άλλως, η προγενέστερη ρύθμιση, για την είσπραξη δε βάσει αυτής των οφειλόμενων τελών και φόρων, απαιτείται η σύνταξη νέου καταλόγου οφειλετών, πριν την ολοκλήρωση του οποίου δεν υφίσταται βέβαιη και ληξιπρόθεσμη κατά το ουσιαστικό δίκαιο απαίτηση του Ο.Τ.Α., αντιτασσόμενη νομίμως σε συμψηφισμό.

Eπιβολή τελών καθαριότητας και φωτισμού:..εν πάση περιπτώσει, όπως ρητώς δέχεται η αναιρεσιβαλλομένη απόφαση [γεγονός, άλλωστε, που είχε δεχθεί και ο αναιρεσείων Δήμος με την έφεσή του .. αλλά και με την κρινόμενη αίτηση .., απαραδέκτως δε αμφισβητεί τούτο με το κατατεθέν μετά τη συζήτηση της υποθέσεως από 24.4.2017 υπόμνημα], οι χώροι για τους οποίους επιβλήθηκαν τα επίδικα ποσά του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού περιλαμβάνονται στην χερσαία ζώνη του λιμένος .., η οποία όχι μόνον κείται εκτός σχεδίου πόλεως, αλλά αποτελεί, κατά τα εκτεθέντα στην σκέψη 4, κοινόχρηστο χώρο, με συνέπεια η αναιρεσίβλητη εταιρεία να μην οφείλει στον αναιρεσείοντα Δήμο τέλος καθαριότητος και φωτισμού για τους χώρους αυτούς και τις εντός αυτών εγκαταστάσεις, σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά, καθ` ερμηνεία των παγίων περί του εν λόγω τέλους διατάξεων, στην αυτή ως άνω σκέψη σε συνδυασμό με τα εκτεθέντα στην σκέψη 3. Ενόψει δε του ότι η αναιρεσίβλητη εταιρεία δεν οφείλει το επίδικο τέλος σύμφωνα με τις πάγιες περί αυτού διατάξεις, αλυσιτελώς ο αναιρεσείων Δήμος προβάλλει, με το ανωτέρω υπόμνημά του, ότι δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή της νεώτερης διατάξεως του άρθρου 13 του ν. 4337/2015 (Α΄ 129).Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, και ανεξαρτήτως της ειδικότερης αιτιολογίας της αναιρεσιβαλλομένης αποφάσεως, η υπό κρίση αίτηση είναι απορριπτέα στο σύνολό της.

Καθορισμός ενιαίου ποσού ετήσιας συνδρομής και ενιαίου ανταποδοτικού τέλους ανά παρεχόμενη υπηρεσία στα μέλη των Επιμελητηρίων, που απολαμβάνουν τις εν λόγω υπηρεσίες και ρύθμιση κάθε άλλης αναγκαίας λεπτομέρειας για την εφαρμογή του άρθρου 94 του νόμου 4314/2014, σε συνδυασμό με τα άρθρα 96 και 98 αυτού.

(ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ) Εγκύκλιος : 20 ΘΕΜΑ : Επιβολή τέλους καθαριότητας & φωτισμού, φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων και Τ.Α.Π ενόψει των διατάξεων περί διατήρησης ημιυπαίθριων χώρων και χώρων με αλλαγή χρήσης. Σχετ. : α) ν. 3843/2010 (ΦΕΚ Α’ 62) και άρθρο 22, παρ.5 του ν.3897/2010 (ΦΕΚ Α΄ 208/10.12.2010)8008/17.2.2011 Ανακαλείται η εν θέματι εγκύκλιός μας, η οποία αναρτήθηκε στο διαδικτυακό τόπο του «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» με ΑΔΑ 4ΑΛΤΚ-ΖΔ, ενόψει επικείμενης νομοθετικής ρύθμισης περί μη δυνατότητας αναδρομικής επιβολής των ανταποδοτικών τελών για τους χώρους που διατηρούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.3843/2010, κατ’ αντιστοιχία προς τις ήδη υφιστάμενες ανάλογες ρυθμίσεις για φόρους.  β) Οι υπ’ αριθμ. 5, 6, 8, 15, 16 και 19/2010 εγκύκλιοι του ΥΠΕΚΑ

Πληρωμή εργασιών αποκομιδής απορριμάτων:..Με αυτά τα δεδομένα, για την ανάθεση των ως άνω υπηρεσιών με την 16832/24.9.2018 σύμβαση δεν απαιτείτο ματαίωση του εν εξελίξει διαγωνισμού (8609/7.5.2018 διακήρυξη του Δήμου …), διότι η εν λόγω σύμβαση, συναφθείσα λόγω ακριβώς της μη έγκαιρης ολοκλήρωσης του διαγωνισμού και προκειμένου να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της αποκομιδής των απορριμμάτων για το χρονικό διάστημα από την λήξη της προηγούμενης σύμβασης μέχρι και την ολοκλήρωσή του, είναι αυτοτελής και δεν αποτελεί μέρος του διαγωνισμού (ΚΠΕΔ VII Τμ. 297/2017). Η σύμβαση αυτή ωστόσο δεν είναι νόμιμη, διότι με την ακύρωση των 185/17.8.2018 και 188/21.2.2018 αποφάσεων της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου … περί απευθείας ανάθεσης των επίμαχων υπηρεσιών, έχασε αναδρομικά το νόμιμο έρεισμά της, συνακολούθως μη νόμιμη είναι και η εντελλόμενη με τα υπό έλεγχο χρηματικά εντάλματα δαπάνη. Παρά ταύτα, λαμβανομένου υπόψη α) ότι κατά την υπογραφή της σύμβασης, στις 24.9.2019, οι άμεσα εκτελεστές ως άνω αποφάσεις της Οικονομικής Επιτροπής βρίσκονταν σε ισχύ, η σχετική δε ακυρωτική απόφαση του Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης … κοινοποιήθηκε στο Δήμο … στις 9.10.2018, ενόσω η σύμβαση εκτελούνταν, β) ο Δήμος άσκησε εγκαίρως προσφυγή κατά της άνω απόφασης ενώπιον της αρμόδιας Επιτροπής του άρθρου 152 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, η οποία απεφάνθη τελικώς για την υπόθεση στις 14.12.2018 και η σχετική 90/2018 απόφασή της κοινοποιήθηκε στο Δήμο στις 11.1.2019, σε χρονικά δηλαδή σημεία μετά τη λήξη της σύμβασης στις 2.12.2018 και γ) λόγοι δημόσιας υγείας επέβαλαν την αδιάλειπτη παροχή υπηρεσιών αποκομιδής απορριμμάτων και καθαριότητας σε καθημερινή βάση, τυχόν δε άμεση διακοπή της εκτέλεσης της σύμβασης και η νόμιμη επανάληψη της διαδικασίας θα δημιουργούσαν εν τοις πράγμασι σοβαρά υγειονομικά προβλήματα, ο Δήμος συγγνωστώς υπέλαβε ότι είχε υποχρέωση να τηρήσει τις συμβατικές του υποχρεώσεις και να μη διακόψει την εκτέλεση της σύμβασης.Κατ’ ακολουθία, οι εντελλόμενες με τα χρηματικά εντάλματα δαπάνες δεν είναι νόμιμες, αλλά αυτά πρέπει να θεωρηθούν λόγω συγγνωστής πλάνης.

Θέματα επιβολής του ενιαίου τέλους καθαριότητας και φωτισμού, του φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων, των δυνητικών ανταποδοτικών τελών και του τέλους ακίνητης περιουσίας σε χώρους, που έχουν υπαχθεί στο καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων της εγκατασταθείσας αυθαίρετης χρήσης.α) Εάν για την πολεοδομικά προβλεπόμενη χρήση του χώρου που υπήχθη στο καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων της εγκατασταθείσας σ’ αυτόν αυθαίρετης χρήσης κατά τις διατάξεις των νόμων 3843/2010, 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, δεν υπήρχε υποχρέωση καταβολής δημοτικών τελών καθαριότητας και φωτισμού, τέλους ακίνητης περιουσίας, τυχόν προβλεπόμενων ανταποδοτικών τελών και φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων, δεν θα καταβληθούν για τον χώρο αυτό τα πιο πάνω ανταποδοτικά δημοτικά τέλη και ο φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων, ούτε αναδρομικά, δηλαδή από την εγκατάσταση της αυθαίρετης χρήσης μέχρι την έναρξη του καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων, ούτε για το διάστημα του καθεστώτος διατήρησης της αυθαίρετης χρήσης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων γι’ αυτήν λόγω της υπαγωγής του χώρου αυτού στις πιο πάνω διατάξεις των νόμων 3843/2010, 4014/2011,4178/2013 και 4495/2017 (ομόφ.). β) Εάν για το χώρο που υπήχθη στις πιο πάνω διατάξεις των νόμων 3843/2010, 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, καταβάλλονταν, πριν την υπαγωγή, δημοτικά τέλη για δηλωθείσα ή διαπιστωθείσα, κατόπιν ελέγχου των δημοτικών αρχών, χρήση, για την οποία ίσχυε μεγαλύτερος ή μικρότερος συντελεστής σε σχέση με το συντελεστή που ισχύει για την εγκατασταθείσα στο χώρο αυτό αυθαίρετη χρήση που διατηρείται με τις διατάξεις αυτές, τα εν λόγω δημοτικά τέλη θα εξακολουθήσουν να προσδιορίζονται και να καταβάλλονται και κατά το καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων με το συντελεστή (μικρότερο ή μεγαλύτερο) της χρήσης που είχε δηλωθεί ή διαπιστωθεί πριν την υπαγωγή (ομόφ.). γ) Στην περίπτωση κατά την οποία, πριν την υπαγωγή του χώρου στις πιο πάνω διατάξεις των ν. 3843/2010, 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, είχε δηλωθεί ή είχε εντοπιστεί, κατόπιν ελέγχου των δημοτικών αρχών, η αυθαίρετα εγκατασταθείσα χρήση και τα δημοτικά τέλη προσδιορίζονταν και καταβάλλονταν με το συντελεστή που ίσχυε για την χρήση αυτή, η υπαγωγή της τελευταίας σε καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων κατά τις πιο πάνω διατάξεις, δεν λαμβάνεται υπόψη για τυχόν επανακαθορισμό των δημοτικών τελών με βάση την πολεοδομικά νόμιμη χρήση του χώρου αυτού, αλλά τα δημοτικά τέλη και ο φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων εξακολουθούν να επιβάλλονται όπως είχαν υπολογιστεί πριν την υπαγωγή με βάση την εγκατασταθείσα αυθαίρετη χρήση (ομόφ.). δ) Για αυθαίρετες κατασκευές που υπήχθησαν στο καθεστώς αναστολής επιβολής κυρώσεων και εξαίρεσης από την κατεδάφιση των ν. 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, κατά το μέτρο που οι τελευταίες (αυθαίρετες κατασκευές) επιφέρουν αύξηση της επιφάνειας ηλεκτροδοτούμενων χώρων και του εμβαδού ακίνητης περιουσίας, δεν υφίσταται υποχρέωση υποβολής της δήλωσης που προβλέπεται στις διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 3 του ν. 25/1975, 10 παρ. 10 του ν. 1080/1980 και 24 παρ. 5 και 15 του άρθρου 24 του ν. 2130/1993 και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει περίπτωση επιβολής των αντίστοιχων προστίμων μη υποβολής ή υποβολής εκπροθέσμου δηλώσεως (ομόφ.).

Προγραμματικής σύμβαση:Με δεδομένα τα ανωτέρω πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Δοθέντος ότι είναι επιτρεπτή η σύναψη προγραμματικής σύμβασης μεταξύ πρωτοβάθμιου Ο.Τ.Α. και Φο.Δ.Σ.Α. για την ανάθεση στον τελευταίο των εργασιών συλλογής και μεταφοράς αστικών στερεών αποβλήτων, νομίμως συνήφθη εν προκειμένω η από 1.6.2017 προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου ....... και της ........ με αντικείμενο όχι μεν την εξ ολοκλήρου ανάθεση των εργασιών αυτών -σε σχέση με τα απόβλητα συσκευασίας- στη ........, αλλά τις επιμέρους ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν προκειμένου να είναι σε θέση ο Δήμος να εκτελέσει τις εν λόγω εργασίες. Εντούτοις, ο τρόπος προσδιορισμού του διοικητικού κόστους παροχής των υπηρεσιών της ........ για την εκτέλεση του αντικειμένου της συγκεκριμένης προγραμματικής σύμβασης, ήτοι σε σχέση με την εκτιμώμενη συνολική ποσότητα αστικών στερεών αποβλήτων που παράγει ο Δήμος, δεν είναι νόμιμος. Τούτο, διότι, όπως προεκτέθηκε, η εν λόγω ποσότητα συνιστά κριτήριο προσδιορισμού της συμμετοχής έκαστου δήμου στο κόστος ετήσιας διαχείρισης της ........ ως Φο.Δ.Σ.Α., ήτοι σε σχέση με τις υπηρεσίες διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων, οι οποίες, μάλιστα, αφορούν σε εργασίες μεταφόρτωσης, προσωρινής αποθήκευσης και επεξεργασίας αστικών στερεών αποβλήτων, τις οποίες παρέχει ο Φο.Δ.Σ.Α.,  και όχι σε σχέση με τις -διενεργούμενες στο πλαίσιο του όλως αυτοτελούς συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων συσκευασίας- εργασίες συλλογής και μεταφοράς αυτών (αποβλήτων συσκευασίας). Πρόκειται, επομένως, για ένα όλως απρόσφορο κριτήριο, που δεν συμμορφώνεται με την επιταγή για χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, όπως αυτή ορίζεται ειδικότερα μέσω της αρχής της οικονομικότητας. Η κρίση, μάλιστα, αυτή επιρρωνύεται   με την αναγνώριση από τον Δήμο ότι οι υπηρεσίες που παρέχει το διοικητικό προσωπικό της ........ κοστολογούνται με τον ίδιο τρόπο ανεξαρτήτως της φύσεως αυτών, καθόσον τούτο συνεπάγεται την εν τοις πράγμασι ταύτιση της ετήσιας εισφοράς, που υποχρεούται αυτός να καταβάλει για τη συμμετοχή του στο κόστος διαχείρισης της ........, με το διοικητικό κόστος που ανακύπτει στο πλαίσιο της συγκεκριμένης προγραμματικής σύμβασης, ήτοι την ανεπίτρεπτη διπλή καταβολή της ετήσιας εισφοράς. Περαιτέρω, όπως προεκτέ-θηκε, οι περιουσιακές μετακινήσεις μεταξύ των φορέων που συμβάλλονται σε μία προγραμματική σύμβαση, περιορίζονται στην κάλυψη των απαραίτητων δαπανών για την υλοποίηση του αντικειμένου της, αντίκειται δε απολύτως στον σκοπό των διατάξεων περί προγραμματικών συμβάσεων η σύναψη αυτών, ως μέσου για την οικονομική ενίσχυση του αντισυμβαλλόμενου, ήτοι εν προκειμένω της ......... Τέλος, μη νόμιμα εγγράφηκε η σχετική δαπάνη στον Κ.Α. 00.6737.0005 του προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2017 του Δήμου, εφόσον αυτή επρόκειτο να καλυφθεί από ανταποδοτικά έσοδα, ήτοι από τα προερχόμενα από την είσπραξη του ενιαίου τέλους καθαριότητας και φωτισμού, συνεπώς η δαπάνη έπρεπε να εγγραφεί στην υπηρεσία με Κ.Α. 20 (Καθαριότητα και Ηλεκτροφωτισμός) , και όχι σε εκείνη με Κ.Α. 00 (Γενικές Υπηρεσίες), είναι δε κατά τούτο μη κανονική.