Γνωμοδότηση Ν.Σ.Κ 69/2008 - Διάθεση εσόδων των Ο.Τ.Α που προέρχονται από ανταποδοτικά τέλη.-Επισυνάπτεται η αριθμ.69/2008 γνωμοδ.του ΝΣΚ-ΕΓΚ 22

Επιβολή τελών καθαριότητας και φωτισμού:..Επειδή, καθ' ερμηνεία του σκέλους της 218/2014 κανονιστικής αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου του αιτούντος Δήμου, που αφορούσε στην επιβολή τελών καθαριότητας και φωτισμού στην εκτός σχεδίου περιοχή του Δήμου, επιβλήθηκαν τέλη καθαριότητας και φωτισμού και για τους χώρους του νέου διεθνούς αερολιμένα ...., όπως δέχθηκε και ο Γενικός Γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοικήσεως ..., με την 21253/11429/16.3.2015 απόφασή του, αλλά δέχεται ήδη και ο αιτών Δήμος, ζητώντας, κατά τα προεκτεθέντα, τη συνέχιση της δίκης, προκειμένου να μπορεί να επιβάλει τα τέλη αυτά στις παρεμβαίνουσες εταιρείες εντός του χρόνου παραγραφής των σχετικών αξιώσεών του (βλ. σελ. 2 του από 6.12.2016 υπομνήματός του). Επιβλήθηκαν, δηλαδή, με την ανωτέρω απόφαση του Δήμου τα επίμαχα τέλη και για χώρους, ως προς τους οποίους, κατά τα προεκτεθέντα, δεν επιτρέπεται, εν πάση περιπτώσει, κατά νόμο η επιβολή τέτοιων τελών. Επομένως, εφ’ όσον μη νομίμως επιβλήθηκαν, κατά το μέρος αυτό, τα επίδικα τέλη με την ως άνω κανονιστική απόφαση, νομίμως αυτή ακυρώθηκε, κατά το αντίστοιχο μέρος, από τον Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοικήσεως και, συνακολούθως, αλυσιτελώς προσβάλλει ο αιτών Δήμος την απόρριψη, ως εκπρόθεσμης, της προσφυγής του νομιμότητας ενώπιον της κατ’ άρθρο 152 του ν. 3463/2006 Ειδικής Επιτροπής (πρβλ. ΣτΕ 530/2003 Ολομ., 3813, 846, 425/2010, 715/2011, 842/2014), η οποία, άλλωστε, δεν θα μπορούσε να επιληφθεί πλέον της υποθέσεως, λόγω ελλείψεως κατά χρόνο αρμοδιότητας. Επειδή, υπό τα ανωτέρω δεδομένα, πρέπει η κρινομένη αίτηση να απορριφθεί ως αλυσιτελής και να γίνουν δεκτές οι ασκηθείσες παρεμβάσεις, ενόψει δε των ειδικοτέρων περιστάσεων πρέπει ο αιτών Δήμος να απαλλαγεί της δικαστικής δαπάνης του Δημοσίου και των παρεμβαινουσών.

Από τις προαναφερόμενες διατάξεις προκύπτει ότι μέρος των ετήσιων τακτικών εσόδων των Ο.Τ.Α. καλύπτει και η χρηματοδότησή τους από τον Προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων, βάσει σχετικής απόφασης των αρμοδίων υπουργών, με την οποία, πέραν του ποσού της χρηματοδότησης, καθορίζονται τα κριτήρια και η διαδικασία κατανομής των σχετικών πόρων (Συλλογική Απόφαση Τοπικής Αυτοδιοίκησης). Η χρηματοδότηση αυτή, λόγω της φύσης, αφορά, κατά κύριο λόγο, στις επενδυτικές δραστηριότητες των Ο.Τ.Α., οι οποίες όμως πρέπει να πληρούν συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις και η φύση αυτών να αντιστοιχεί στις περιοριστικά αναφερόμενες στις ως άνω περί δημοσίων επενδύσεων διατάξεις περιπτώσεις δαπανών. Ειδικότερα, ως δαπάνες, που δύνανται να καλύπτονται από τον προϋπολογισμό Δημοσίων Επενδύσεων (ΣΑΤΑ), νοούνται αυτές που αφορούν σε προμήθειες μονίμων εξοπλιστικών μέσων ή μηχανικού εξοπλισμού τεχνικού ή αναδιοργανώσεως υπηρεσιών, ή σε προμήθειες κεφαλαιουχικών αγαθών, προοριζομένων αποκλειστικά για κατασκευές μονίμων ή ημιμονίμων εγκαταστάσεων ή έργων. Κάθε άλλη δαπάνη, στα πλαίσια των επενδυτικών δραστηριοτήτων των Ο.Τ.Α., που αντλεί σχετική πίστωση από τον προϋπολογισμό δημοσίων επενδύσεων, είναι μη νόμιμη.

Θέματα που ανακύπτουν από άδειες που χορηγούνται σε επιχειρήσεις, για την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων ή πάγκων, και την επιβολή σχετικών τελών εκ μέρους των Δήμων.Η αρμόδια υπηρεσία του δήμου, εντός των ορίων του οποίου ασκείται η δραστηριότητα πώλησης ειδών τα οποία προσφέρονται προς κατανάλωση εντός καταστήματος ή σε πακέτο, εφόσον κατά τη σχετική άδεια διατίθενται πάγκοι ή τραπεζοκαθίσματα εντός ή και εκτός καταστήματος, και ασχέτως του φορέα που χορήγησε την άδεια ιδρύσεως και λειτουργίας και της διαμορφώσεως του καταστήματος, έχει την υποχρέωση να εξετάζει διακεκριμένα τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης, προκειμένου να επιβάλει τα σχετικά τέλη. Σε κάθε ειδικότερη περίπτωση, πρέπει να εφαρμόζεται η κατάλληλη, τεχνικώς δυνατή και νομικώς επιτρεπόμενη, λύση, η οποία να διασφαλίζει την εξεύρεση και απόδειξη - τεκμηρίωση της φορολογητέας ύλης, προς επιβολή του επίμαχου τέλους, σύμφωνα με τα κριτήρια του νόμου. Ειδικότερη απάντηση, εν όψει της ελλείψεως στοιχείων, της πληθώρας και της πολυπλοκότητας των πιθανών περιπτώσεων και της αρμοδιότητας και άλλων Υπουργείων, δεν μπορεί δοθεί.

Eπιβολή τελών καθαριότητας και φωτισμού:..εν πάση περιπτώσει, όπως ρητώς δέχεται η αναιρεσιβαλλομένη απόφαση [γεγονός, άλλωστε, που είχε δεχθεί και ο αναιρεσείων Δήμος με την έφεσή του .. αλλά και με την κρινόμενη αίτηση .., απαραδέκτως δε αμφισβητεί τούτο με το κατατεθέν μετά τη συζήτηση της υποθέσεως από 24.4.2017 υπόμνημα], οι χώροι για τους οποίους επιβλήθηκαν τα επίδικα ποσά του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού περιλαμβάνονται στην χερσαία ζώνη του λιμένος .., η οποία όχι μόνον κείται εκτός σχεδίου πόλεως, αλλά αποτελεί, κατά τα εκτεθέντα στην σκέψη 4, κοινόχρηστο χώρο, με συνέπεια η αναιρεσίβλητη εταιρεία να μην οφείλει στον αναιρεσείοντα Δήμο τέλος καθαριότητος και φωτισμού για τους χώρους αυτούς και τις εντός αυτών εγκαταστάσεις, σύμφωνα με τα γενόμενα δεκτά, καθ` ερμηνεία των παγίων περί του εν λόγω τέλους διατάξεων, στην αυτή ως άνω σκέψη σε συνδυασμό με τα εκτεθέντα στην σκέψη 3. Ενόψει δε του ότι η αναιρεσίβλητη εταιρεία δεν οφείλει το επίδικο τέλος σύμφωνα με τις πάγιες περί αυτού διατάξεις, αλυσιτελώς ο αναιρεσείων Δήμος προβάλλει, με το ανωτέρω υπόμνημά του, ότι δεν συντρέχουν εν προκειμένω οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή της νεώτερης διατάξεως του άρθρου 13 του ν. 4337/2015 (Α΄ 129).Επειδή, ενόψει των ανωτέρω, και ανεξαρτήτως της ειδικότερης αιτιολογίας της αναιρεσιβαλλομένης αποφάσεως, η υπό κρίση αίτηση είναι απορριπτέα στο σύνολό της.

Λαθρεμπορία. Προϋποθέσεις για την επιβολή πολλαπλών τελών. Από της τελωνειακής ενώσεως, οι δασμοί και οι λοιπές εισαγωγικές επιβαρύνσεις εισπράττονται από τα κράτη μέλη. Ο τόπος γένεσης της τελωνειακής οφειλής προσδιορίζει το αρμόδιο για την είσπραξη των τελωνειακών δασμών κράτος μέλος. Σε περίπτωση μεταφοράς βάσει δελτίων ΤΙR, αρμόδιο για την είσπραξη των δασμών είναι το κράτος μέλος στο οποίο διεπράχθη η πρώτη παράβαση ή παρατυπία που δύναται να χαρακτηρισθεί ως διαφυγή των εμπορευμάτων από την τελωνειακή επιτήρηση. Πότε ανατρέπεται το τεκμήριο αρμοδιότητας υπέρ του κράτους στο έδαφος του οποίου διαπιστώθηκε η παράβαση ή παρατυπία. Πότε οι ελληνικές αρχές είναι αρμόδιες προς είσπραξη του ειδικού φόρου κατανάλωσης. Παράνομες διακινήσεις καπνικών προϊόντων εντός της ΕΕ, τα οποία μεταφέρθηκαν με το Carnet TIR, που εκδόθηκε από την ... Η αρμοδιότητα καταλογισμού πολλαπλών τελών και των συναφών κυρώσεων προϋποθέτει αρμοδιότητα του ελληνικού κράτους προς είσπραξη των δασμών και λοιπών φορολογικών επιβαρύνσεων, όπως είναι ο ειδικός φόρος καταναλώσεως, τέτοια δε αρμοδιότητα δεν προέκυπτε εν προκειμένω. Μη νόμιμα ο αναιρεσείων είχε χαρακτηριστεί συνυπαίτιος λαθρεμπορίας και είχαν επιβληθεί εις βάρος του πολλαπλά τέλη, χρηματική ποινή και πρόστιμο. Δεκτές η αναίρεση, η έφεση και η προσφυγή (αναιρεί την αριθμ. 774/2007 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης).

Επαύξηση ή μη του ήδη αναλογούντος τέλους ακίνητης περιουσίας του άρθρου 24 του ν. 2130/1994 για ακάλυπτο χώρο οικοπέδου ή κτίριο και δημιουργία το πρώτον υποχρεώσεως καταβολής του εν λόγω τέλους για τον κύριο, επικαρπωτή ή νομέα γηπέδου, εκτός σχεδίου πόλεως ή οικισμού, από την εγκατάσταση και λειτουργία φωτοβολταϊκού σταθμού στα ακίνητα αυτά προς παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Προσμέτρηση ή μη της επιφάνειας του χώρου επί του οποίου εγκαθίσταται και λειτουργεί φωτοβολταϊκό σύστημα προς παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στον υπολογισμό του ενιαίου τέλους καθαριότητας και φωτισμού και του αντιστοιχούντος φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων για τη χρήση του χώρου αυτού, κατ’ άρθρα 1 παρ. 1 του ν. 25/1975 και 10 του ν. 1080/1980.(...)α) H εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στοιχείων επί κτιρίου ή στον ακάλυπτο χώρο οικοπέδων σε περιοχή εντός σχεδίου πόλεως ή εντός οικισμού, καθώς και επί κτιρίου που βρίσκεται σε περιοχή εκτός σχεδίου πόλεως ή οικισμού, δεν δημιουργεί επί πλέον υποχρέωση ως προς το οφειλόμενο για το ακίνητο αυτό τέλος ακίνητης περιουσίας. H εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στοιχείων σε αδόμητο γήπεδο σε περιοχή εκτός σχεδίου ή εκτός οικισμού δεν δημιουργεί υποχρέωση καταβολής τέλους ακίνητης περιουσίας, το αυτό δε ισχύει και για τα συνοδά έργα της φωτοβολταϊκής εγκατάστασης υπό την προϋπόθεση ότι δεν πρόκειται για κατασκευές που αποτελούν κτίσματα κατά την πολεοδομική νομοθεσία (ομόφωνα). β) Ακίνητο επί του οποίου λειτουργεί σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά προς διάθεση της παραγόμενης ενέργειας στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας αιτιολογεί την επιβολή ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού, καθώς και του αντιστοιχούντος φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων (ομόφωνα). γ) Η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με το πρόγραμμα της 12323/ΓΓ175/2009 κ.υ.α. (Φ/Β στη στέγη), καθώς και με τις μορφές του ενεργειακού συμψηφισμού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού σε χώρο ακινήτου, όπου βρίσκεται και λειτουργεί και εγκατάσταση κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, στην παροχή της οποίας συνδέεται ή στο μετρητή της οποίας αντιστοιχίζεται ο φωτοβολταϊκός σταθμός, δεν επάγεται επιπρόσθετη υποχρέωση καταβολής ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού, καθώς και του αντιστοιχούντος φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων, έναντι της ήδη υφισταμένης υποχρεώσεως για τη χρήση του ακινήτου (ομόφωνα) και δ) Όταν φωτοβολταϊκός σταθμός για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με τις μορφές του ενεργειακού συμψηφισμού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού, εγκαθίσταται σε ακίνητο (όμορος χώρος ή και μη όμορος επί εικονικού συμψηφισμού) που δεν λειτουργεί εγκατάσταση κατανάλωσης που συμμετέχει στο συμψηφισμό, οφείλεται ενιαίο ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας και φωτισμού για το χώρο εγκατάστασης του φωτοβολταϊκού σταθμού, καθώς και ο αντίστοιχος φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων,

Θέματα επιβολής του ενιαίου τέλους καθαριότητας και φωτισμού, του φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων, των δυνητικών ανταποδοτικών τελών και του τέλους ακίνητης περιουσίας σε χώρους, που έχουν υπαχθεί στο καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων της εγκατασταθείσας αυθαίρετης χρήσης.α) Εάν για την πολεοδομικά προβλεπόμενη χρήση του χώρου που υπήχθη στο καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων της εγκατασταθείσας σ’ αυτόν αυθαίρετης χρήσης κατά τις διατάξεις των νόμων 3843/2010, 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, δεν υπήρχε υποχρέωση καταβολής δημοτικών τελών καθαριότητας και φωτισμού, τέλους ακίνητης περιουσίας, τυχόν προβλεπόμενων ανταποδοτικών τελών και φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων, δεν θα καταβληθούν για τον χώρο αυτό τα πιο πάνω ανταποδοτικά δημοτικά τέλη και ο φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων, ούτε αναδρομικά, δηλαδή από την εγκατάσταση της αυθαίρετης χρήσης μέχρι την έναρξη του καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων, ούτε για το διάστημα του καθεστώτος διατήρησης της αυθαίρετης χρήσης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων γι’ αυτήν λόγω της υπαγωγής του χώρου αυτού στις πιο πάνω διατάξεις των νόμων 3843/2010, 4014/2011,4178/2013 και 4495/2017 (ομόφ.). β) Εάν για το χώρο που υπήχθη στις πιο πάνω διατάξεις των νόμων 3843/2010, 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, καταβάλλονταν, πριν την υπαγωγή, δημοτικά τέλη για δηλωθείσα ή διαπιστωθείσα, κατόπιν ελέγχου των δημοτικών αρχών, χρήση, για την οποία ίσχυε μεγαλύτερος ή μικρότερος συντελεστής σε σχέση με το συντελεστή που ισχύει για την εγκατασταθείσα στο χώρο αυτό αυθαίρετη χρήση που διατηρείται με τις διατάξεις αυτές, τα εν λόγω δημοτικά τέλη θα εξακολουθήσουν να προσδιορίζονται και να καταβάλλονται και κατά το καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων με το συντελεστή (μικρότερο ή μεγαλύτερο) της χρήσης που είχε δηλωθεί ή διαπιστωθεί πριν την υπαγωγή (ομόφ.). γ) Στην περίπτωση κατά την οποία, πριν την υπαγωγή του χώρου στις πιο πάνω διατάξεις των ν. 3843/2010, 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, είχε δηλωθεί ή είχε εντοπιστεί, κατόπιν ελέγχου των δημοτικών αρχών, η αυθαίρετα εγκατασταθείσα χρήση και τα δημοτικά τέλη προσδιορίζονταν και καταβάλλονταν με το συντελεστή που ίσχυε για την χρήση αυτή, η υπαγωγή της τελευταίας σε καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων κατά τις πιο πάνω διατάξεις, δεν λαμβάνεται υπόψη για τυχόν επανακαθορισμό των δημοτικών τελών με βάση την πολεοδομικά νόμιμη χρήση του χώρου αυτού, αλλά τα δημοτικά τέλη και ο φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων εξακολουθούν να επιβάλλονται όπως είχαν υπολογιστεί πριν την υπαγωγή με βάση την εγκατασταθείσα αυθαίρετη χρήση (ομόφ.). δ) Για αυθαίρετες κατασκευές που υπήχθησαν στο καθεστώς αναστολής επιβολής κυρώσεων και εξαίρεσης από την κατεδάφιση των ν. 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, κατά το μέτρο που οι τελευταίες (αυθαίρετες κατασκευές) επιφέρουν αύξηση της επιφάνειας ηλεκτροδοτούμενων χώρων και του εμβαδού ακίνητης περιουσίας, δεν υφίσταται υποχρέωση υποβολής της δήλωσης που προβλέπεται στις διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 3 του ν. 25/1975, 10 παρ. 10 του ν. 1080/1980 και 24 παρ. 5 και 15 του άρθρου 24 του ν. 2130/1993 και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει περίπτωση επιβολής των αντίστοιχων προστίμων μη υποβολής ή υποβολής εκπροθέσμου δηλώσεως (ομόφ.).

Δημοσίευση τυπικών νόμων και κανονιστικών πράξεων:...Επειδή, όπως προκύπτει από το αποδεικτικό δημοσιεύσεως το συνοδεύον την υπ’ αριθμ. 22/1995 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ..., ο κλητήρας του εν λόγω Δήμου …. ετοιχοκόλλησε, παρουσία δύο μαρτύρων, των οποίων τα ονοματεπώνυμα αναφέρονται, στην εξωθύρα του Δημοτικού καταστήματος, την 1.2.1995, πίνακα Θεμάτων και αποφάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου ληφθεισών κατά την συνεδρίαση της 31.1.1995, ο οποίος (πίνακας), όπως αναφέρεται εις το εν λόγω αποδεικτικό, περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, και την ως άνω υπ’ αριθμ. 22/1995 απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, περί αναπροσαρμογής των δημοτικών τελών οικονομικού έτους 1995. Από το εν λόγω όμως αποδεικτικό ουδάλως προκύπτει ότι έγινε δημοσίευση και του πλήρους περιεχομένου αυτής, όπως επιβάλλεται κατά τις διατάξεις του άρθρου 666 του β.δ/τος της 24.9/20.10.1998. Αντιθέτως, εκ του αποδεικτικού αυτού προκύπτει ότι η εν λόγω τοιχοκόλληση περιέλαβε μόνον απλή μνεία των ληφθεισών κατά την ως άνω συνεδρίαση αποφάσεων, μεταξύ των οποίων και της ανωτέρω στο αριθμ. 22/1995. Επομένως, η εν λόγω απόφαση δεν απέκτησε νόμιμη υπόσταση (ΣτΕ 1658/1997, 709/2000, 2486/1993). Συνεπώς, δια τον λόγον αυτόν (λόγω δηλ. του ανισχύρου της κανονιστικής αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου του αναιρεσείοντος Δήμου), ο οποίος, αναγόμενος εις το κατά το Σύνταγμα κύρος του εφαρμοσθέντος υπό του επιβαλλόντος του επίδικα τέλη Δήμου κανόνος δικαίου, εξετάζεται αυτεπαγγέλτως, όπως ήδη ελέγχθη, και το πρώτον κατ’ αναίρεση (ΣτΕ 3195/2000), Ορθώς το Διοικητικό Εφετείο απέρριψε, με την αναιρεσιβαλλομένη απόφαση την ασκηθείσα από τον Δήμο ... έφεση, αν και με άλλη αιτιολογία, και, συνεπώς, η υπό κρίση αίτηση είναι απορριπτέα δια τον λόγον αυτόν, απορριπτομένων όλων των προβαλλομένων από τον αναιρεσείοντα λόγων αναιρέσεως ως αλυσιτελών, εφ’ όσον ερείδονται επί της εκδοχής ότι η ως άνω κανονιστική απόφαση έχει νόμιμη υπόσταση.

Φορολογία ακινήτων. Αίτηση ακύρωσης της ΥΑ ΠΟΛ.1113/2018 του Υφυπουργού Οικονομικών περί αντικειμενικού προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των ακινήτων. Με την προσβαλλόμενη απόφαση, που εκδόθηκε βάσει των εξουσιοδοτικών διατάξεων των άρθρων 41 του Ν. 1249/1982 και 46 του Ν. 4509/2017, έγινε μόνον αναπροσαρμογή των τιμών εκκίνησης/ζώνης (Τ.Ζ), που λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της φορολογητέας αξίας των οικοπέδων, χωρίς να αναφέρεται στην αξία αδόμητου οικοπέδου, όπως υποστηρίζουν οι αιτούντες. Απορρίπτεται η αίτηση ακύρωσης ως απαράδεκτη.