Ζητήματα που άπτονται του χρόνου έκδοσης και ισχύος των δικαιολογητικών που προσκομίζονται από τον προσωρινό ανάδοχο (δικαιολογητικών κατακύρωσης) για την απόδειξη της μη συνδρομής των λόγων αποκλεισμού.

Διευκρινίσεις ως προς τον χρόνο έκδοσης και ισχύος των δικαιολογητικών που προσκομίζονται από τον προσωρινό ανάδοχο (δικαιολογητικών κατακύρωσης), κατόπιν δημοσίευσης του ν. 4605/2019.(ΑΔΑ:66ΓΠΟΞΤΒ-Ζ9Κ)

Ανάθεση, του έργου "Αποκατάσταση και καθαρισμός τάφρων Αρτζάν, Αματόβου και ΚΑΔ Λιμνοτόπου"(...) Μετά από όσα έγιναν δεκτά στις προηγούμενες σκέψεις, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί, κωλυομένης της υπογραφής της ελεγχόμενης σύμβασης, αφού απορρίφθηκε ο τρίτος λόγος ανάκλησης της προσβαλλόμενης πράξης, εξακολουθώντας έτσι να συντρέχει διακωλυτικός λόγος για τη σύναψη της σύμβασης αυτής, ο οποίος συνίσταται σε πλημμέλειες που διαπιστώθηκαν στην έκδοση του από 28.2.2017 πρακτικού της Ε.Δ. και της εγκριτικής αυτού 375/21.3.2017 πράξης κατακύρωσης της Οικονομικής Επιτροπής, κατά το στάδιο ελέγχου των υποβληθέντων από τον προσωρινό ανάδοχο, των προβλεπόμενων από τη διακήρυξη δικαιολογητικών, για την απόδειξη μη συνδρομής λόγων αποκλεισμού καθώς και για την πλήρωση των κριτηρίων ποιοτικής επιλογής, δυνάμενης δε της αναθέτουσας αρχής, στο πλαίσιο των ρυθμίσεων των άρθρων 106 παρ. 3 και 103 παρ. 2 του ν. 4412/2016, να αποφασίσει την επανάληψη της διαδικασίας από το ως άνω στάδιο, στο οποίο εμφιλοχώρησε το σφάλμα. Για τους λόγους αυτούς Απορρίπτει την από 27.6.2017 (Α.Β.Δ. 1992/2017) αίτηση της "Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας". Δεν ανακαλεί την 12/2017 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στην Υπηρεσία Επιτρόπου στο Νομό Θεσσαλονίκης.

Καθαρισμός ποταμών...Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ το Τμήμα κρίνει ότι δεν είναι νόμιμη η κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού στην ως άνω αναδειχθείσα ανάδοχο, διότι η αιτούσα όφειλε να καταθέσει τη σχετική ένορκη βεβαίωση περί μη ισχύος του λόγου αποκλεισμού της περ. γ΄ της παρ. 2 του άρθρου 73 του ν. 4412/2016, που αφορά σε τυχόν επιβληθέντα από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) πρόστιμα για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας σε χρονικό διάστημα δύο (2) ετών πριν από την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής προσφορών (30.10.2018), δεδομένου ότι η συνδρομή ή μη του ως άνω λόγου αποκλεισμού πρέπει να ελέγχεται υποχρεωτικά, βάσει του άρθρου 73 του ν. 4412/2016 και του άρθρου 23.3.δ της διακήρυξης από την αναθέτουσα αρχή. Η δε Περιφέρεια ... όφειλε, εν προκειμένω, να διαπιστώσει τις ελλείψεις στα δικαιολογητικά κατακύρωσης και, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 103 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και 4.2 της διακήρυξης, να καλέσει την αιτούσα να τα συμπληρώσει, καθόσον η κλήση του αναδειχθέντος προσωρινού μειοδότη για την συμπλήρωση τυχόν ελλείψεων των υποβληθέντων δικαιολογητικών κατακύρωσης είναι υποχρεωτική, σε περίπτωση κατά την οποία οι ελλείψεις αυτές οδηγούν στη ματαίωση της κατακύρωσης σε αυτόν του αποτελέσματος του διαγωνισμού (Ε.Σ. VI Τμ. 824, 832/2019). Μολονότι δε η συμπλήρωση ή διευκρίνιση των υποβληθέντων δικαιολογητικών προϋποθέτει καταρχήν σχετική κλήση εκ μέρους των αρμοδίων οργάνων του διαγωνισμού, σε περίπτωση κατά την οποία, όπως εν προκειμένω ο αναθέτων φορέας παραλείπει την υποχρέωσή του να καλέσει την προσωρινή ανάδοχο να συμπληρώσει τα ελλείποντα δικαιολογητικά κατακύρωσης και δεδομένου ότι δεν θα μπορούσε να προβεί στην απόρριψη του φακέλου των δικαιολογητικών κατακύρωσης αυτής λόγω ελλείψεων πριν την καλέσει για συμπλήρωση των ελλείψεων, η συμπλήρωση του ελλείποντος δικαιολογητικού θα ήταν δυνατή και μετά την υποβολή προσφυγής εκ μέρους συνδιαγωνιζομένου οικονομικού φορέα που βάλλει κατά της αποδοχής του φακέλου των υποβληθέντων δικαιολογητικών κατακύρωσης, εφόσον ανάγεται στον κρίσιμο κατά τη διακήρυξη χρόνο για την απόδειξη της μη συνδρομής λόγου αποκλεισμού που ορίζει ο νομοθέτης (πρβλ. Ε.Σ. Ε΄ Κλ. Πρ. 182/2017, Ε.Α. ΣΤΕ 37/2019). Ωστόσο, εν προκειμένω, η κατατεθείσα μεταγενεστέρως από 5.10.2018 ένορκη βεβαίωση του νομίμου εκπροσώπου της αιτούσας ενώπιον της Ειρηνοδίκη Τρικάλων, ανεξαρτήτως του ότι δεν συνοδεύεται από απόφαση του αρμοδίου οργάνου για τον έλεγχο αυτής, δεν δύναται να ληφθεί νομίμως υπόψη, καθόσον δεν ανάγεται στον κρίσιμο κατά τη διακήρυξη χρόνο για την απόδειξη της μη συνδρομής του σχετικού λόγου αποκλεισμού, αφού δεν εμπεριέχει βεβαίωση περί μη έκδοσης πράξεων επιβολής προστίμου σε βάρος της από τα ελεγκτικά όργανα του Σ.ΕΠ.Ε. για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας σε χρονικό διάστημα δύο (2) ετών πριν από την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής προσφορών (30.10.2018).

ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ-ΕΠΤΑΜ.ΣΥΝΘ/536/2020

Με την προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα αιτείται την ακύρωση της απόφασης αποκλεισμού της από τον διαγωνισμό, την αποδοχή του τεχνικού φυλλαδίου για τα … , προς απόδειξη των όσων έχει δηλώσει, τον αποκλεισμό της εταιρείας «…», την ολοκλήρωση της διαδικασίας του διαγωνισμού με προσωρινό ανάδοχο την προσφεύγουσα, την ακύρωση κάθε συναφούς ή σχετικής προγενέστερης ή μεταγενέστερης πράξης ή παράλειψης, στον βαθμό και στο μέτρο που την βλάπτει, και την επιστροφή του κατατεθέντος παραβόλου.

Παροχή υπηρεσιών...Με τα δεδομένα αυτά, πιθανολογείται ότι, εφ’ όσον ο αναθέτων φορέας παρέλειψε να ζητήσει από την παρεμβαίνουσα να συμπληρώσει την έλλειψη των υποβληθέντων δικαιολογητικών κατακύρωσης, όπως προβλέπεται στην παρ. Β.3.4 της διακήρυξης, νομίμως έλαβε υπ’ όψιν το ως άνω μεταγενεστέρως προσκομισθέν από την παρεμβαίνουσα δικαιολογητικό, το οποίο, σε κάθε περίπτωση, έφερε ημερομηνία προγενέστερη τόσο της ημερομηνίας υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης, όσο και της ημερομηνίας διενέργειας του διαγωνισμού, η δε διάρκεια ισχύος του κάλυπτε τον ως άνω κρίσιμο κατά τη διακήρυξη χρόνο [τον χρόνο, δηλαδή, της διενέργειας του διαγωνισμού]. Τούτο διότι, κατά την έννοια του ως άνω όρου της διακηρύξεως, ερμηνευομένου σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 103 του ν.4412/2016, στο οποίο ο όρος αυτός παραπέμπει, πιθανολογείται ότι η κλήση του αναδειχθέντος προσωρινού μειοδότη για την συμπλήρωση τυχόν ελλείψεων των υποβληθέντων δικαιολογητικών κατακύρωσης είναι υποχρεωτική, σε περίπτωση κατά την οποία οι ελλείψεις αυτές οδηγούν στη ματαίωση της κατακυρώσεως σε αυτόν του αποτελέσματος του διαγωνισμού. Μολονότι δε η συμπλήρωση ή διευκρίνιση υποβληθέντων δικαιολογητικών προϋποθέτει, κατ’ αρχήν, σχετική κλήση εκ μέρους των αρμοδίων οργάνων του διαγωνισμού, πιθανολογείται ότι, σε περίπτωση κατά την οποία, όπως εν προκειμένω, ο αναθέτων φορέας παραλείπει την υποχρέωσή του να καλέσει την προσωρινή ανάδοχο να συμπληρώσει τα ελλείποντα δικαιολογητικά κατακύρωσης και δεδομένου ότι, κατά την ανωτέρω δοθείσα ερμηνεία των όρων της διακηρύξεως, δεν θα μπορούσε να προβεί στην απόρριψη του φακέλου των δικαιολογητικών κατακύρωσης λόγω ελλείψεων, πριν καλέσει την προσωρινή ανάδοχο για τη συμπλήρωση των ελλείψεων αυτών, νομίμως λαμβάνει υπ' όψιν δικαιολογητικά, τα οποία προσκομίζονται από την προσωρινή ανάδοχο με υπόμνημα που κατατίθεται για την αντίκρουση προδικαστικής προσφυγής συνδιαγωνιζομένου οικονομικού φορέα που βάλλει κατά της αποδοχής του φακέλου των υποβληθέντων δικαιολογητικών κατακύρωσης και τα οποία [δικαιολογητικά] έχουν εκδοθεί σε χρόνο προγενέστερο του χρόνου ελέγχου των δικαιολογητικών κατακύρωσης, ανάγονται δε στον κρίσιμο κατά τη διακήρυξη χρόνο για την απόδειξη της συνδρομής της συγκεκριμένης προϋποθέσεως συμμετοχής στον διαγωνισμό (πρβλ. Ε.Α. 268/2016). Εξ άλλου, η αιτούσα δεν προβάλλει ειδικούς ισχυρισμούς για την αμφισβήτηση της εμπεριεχομένης στο έγγραφο των απόψεων του αναθέτοντος φορέα κρίσεως περί της επάρκειας του εν λόγω μεταγενεστέρως υποβληθέντος πιστοποιητικού για την απόδειξη της ασφαλιστικής ενημερότητας της εταιρείας «.....», όπως θα μπορούσε να κάνει με την κατάθεση υπομνήματος προ της συζητήσεως της αιτήσεως ασφαλιστικών μέτρων (βλ. Ε.Α. 298/2016, 107/2016, 108/2014 κ.ά). Συνεπώς, δεν πιθανολογείται σοβαρά ότι η απόρριψη της προδικαστικής προσφυγής της αιτούσης, με την αιτιολογία που παρατίθεται στο έγγραφο των απόψεων του αναθέτοντος φορέα, εχώρησε κατά παράβαση των σχετικών όρων της διακηρύξεως. Κατόπιν των ανωτέρω, η υπό κρίση αίτηση πρέπει να απορριφθεί και να γίνει δεκτή η παρέμβαση.

Προμήθεια 20.000.000 τεμαχίων αυτοδιαγνωστικών τεστ.(...)Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, πρέπει να γίνουν δεκτά τα ακόλουθα: Ενόψει της εξαιρετικότητας του μέτρου της παρέκκλισης από τη θέσπιση υποχρεωτικών λόγων αποκλεισμού και της στάθμισης που πρέπει να γίνεται κάθε φορά, με βάση τα ιδιαίτερα πραγματικά περιστατικά και τις συνθήκες κάθε περίστασης, μεταξύ των λόγων δημοσίου συμφέροντος που εξυπηρετούνται με τη θέσπιση των υποχρεωτικών λόγων αποκλεισμού των παρ. 1 και 2 του άρθρου 73 και του δημοσίου συμφέροντος που επιτάσσει την άμεση ανάθεση της σύμβασης, δεν είναι σύμφωνη με την Οδηγία 2014/24 η προβαλλόμενη με την κρινόμενη προσφυγή ερμηνεία του άρθρου 145 ν. 4831/2021, κατά τρόπο που να καθιερώνει, με πάγιο τρόπο, εξαίρεση από την πρόβλεψη υποχρεωτικών λόγων αποκλεισμού, για όλες τις συμβάσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του και συνάπτονται με βάση τις διατάξεις του. Όπως ορθώς κρίθηκε δε με την προσβαλλόμενη Πράξη, είναι μη νόμιμη η 14464/8.12.2021 πρόσκληση συμμετοχής στη διαδικασία διαπραγμάτευσης για τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης, κατά το μέρος που δεν προέβλεπε για τη συμμετοχή στη διαδικασία τη μη συνδρομή στο πρόσωπο των υποψηφίων των υποχρεωτικών λόγων αποκλεισμού από δημόσιες συμβάσεις, καθόσον αντίκειται στις διατάξεις των άρθρων 73 παρ. 1 και 2 και 74 του ν. 4412/2016.Ωστόσο, με την κρινόμενη προσφυγή, προσκομίζονται, ελεχθέντα από τα αρμόδια όργανα της αναθέτουσας αρχής, τα ήδη υποβληθέντα από την ανάδοχο εταιρεία προβλεπόμενα στα άρθρα 80 παρ. 2 και 74 παρ. 4 του ν. 4412/2016 δικαιολογητικά περί μη συνδρομής στο πρόσωπό της των υποχρεωτικών, κατ’ άρθρα 73 παρ. 1 και 2 και 74 του ν. 4412/2016, λόγων αποκλεισμού της.Για τους λόγους αυτούςΔέχεται την προσφυγή ανάκλησης. Ανακαλεί την 368/2022 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Προμήθεια ασφάλτου :Με δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα εκτέθηκαν στις σκέψεις 5.Α και 5.Β., το Κλιμάκιο κρίνει ομοφώνως ότι κατά το στάδιο υποβολής των δικαιολογητικών κατακύρωσης, οι αναφερόμενες στην προηγούμενη σκέψη εταιρείες όφειλαν να υποβάλουν τα εκτιθέμενα στην προηγούμενη σκέψη υπό στοιχεία i) και ii) πιστοποιητικά επικαιροποιημένα, ήτοι με ημερομηνία έκδοσής τους μεταγενέστερη της ημερομηνίας  της σχετικής πρόσκλησης (20/11/2018). Υπήρχε δε υποχρέωση υποβολής επίκαιρων των ως άνω πιστοποιητικών, διότι αυτά πιστοποιούν το περιεχόμενό τους μόνο μέχρι την ημερομηνία της έκδοσή τους ή την προηγουμένη αυτής ημέρα (βλ. Στ Κλ. 285, 301/2018). Επίσης, η εταιρεία ..... Ι.Κ.Ε. όφειλε να υποβάλει τις αναφερόμενες στην προηγούμενη σκέψη υπεύθυνες δηλώσεις, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 2.2.7.2 περίπτωση Α. της διακήρυξης, για τους οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης στους οποίους οφείλει εισφορές και για την απόδειξη μη συνδρομής των λοιπών λόγων αποκλεισμού που αναφέρονται στο άρθρο 2.2.3.3, καθώς και το σχετικό πιστοποιητικό του Σ.ΕΠ.Ε. ή σχετική ένορκη βεβαίωση περί μη ισχύος του λόγου αποκλεισμού της περ. γ΄ της παρ. 2 του άρθρου 73 του ν. 4412/2016, που αφορά σε τυχόν επιβληθέντα από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας (Σ.ΕΠ.Ε.) πρόστιμα, όπως άλλωστε κατατέθηκε από την εταιρεία ..... Α.Ε., παρά το γεγονός ότι δεν προβλεπόταν στη διακήρυξη, αφού η συνδρομή ή μη του ως άνω λόγου αποκλεισμού πρέπει να ελέγχεται υποχρεωτικά, βάσει του προαναφερόμενου άρθρου 73, από την αναθέτουσα αρχή. Εξάλλου, η αναθέτουσα αρχή όφειλε να διαπιστώσει τις αναφερθείσες στην παρούσα σκέψη ελλείψεις στα δικαιολογητικά κατακύρωσης και, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 103 παρ. 2 του ν. 4412/2016 και 3.2 της διακήρυξης, να καλέσει την ανάδοχο να τα συμπληρώσει. Σημειώνεται ότι η αναθέτουσα αρχή θα μπορούσε οίκοθεν, αν δε συνέτρεχαν οι λοιποί λόγοι που κωλύουν την υπογραφή της σύμβασης, να επαναλάβει τον έλεγχο των δικαιολογητικών κατακύρωσης ακολουθώντας τη νόμιμη διαδικασία (εκ νέου πρόσκληση για την υποβολή των ελλειπόντων στοιχείων, έλεγχο των υποβληθέντων στοιχείων και έκδοση νέας κατακυρωτικής απόφασης αναλόγως του αποτελέσματος του ελέγχου).

ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/825/2019

Παροχή υπηρεσιών ασφαλιστικής κάλυψης αστικής ευθύνης...ζητείται η ανάκληση της 185/2021 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Ο ως άνω ισχυρισμός, κατά το πρώτο σκέλος του, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον τα αποδεικτικά μέσα περί μη συνδρομής του, προβλεπόμενου στο άρθρο 8 παρ. 4 του ν.3310/2005 όπως ισχύει και, κατ’ εφαρμογή αυτού, στο άρθρο 2.2.3.5. της οικείας Διακήρυξης, λόγου αποκλεισμού από τη διαδικασία ανάθεσης της ελεγχόμενης σύμβασης ορίζονται, ειδικώς και αποκλειστικώς, σε συμφωνία με τις διατάξεις του μνημονευθέντος άρθρου 8 του ν.3310/2005 και του άρθρου 1 του π.δ/τος 82/1996, στο άρθρο 2.2.9.2.Β1.ε΄ της Διακήρυξης. Επομένως, κατά τα ορθώς κριθέντα με την προσβαλλόμενη Πράξη, η συμμετοχή του Αναδόχου της ελεγχόμενης σύμβασης στη διαδικασία ανάθεσής της δεν ήταν νόμιμη λόγω μη προσκόμισης των απαιτούμενων δικαιολογητικών, για την απόδειξη ονομαστικοποίησης των μετοχών της μόνης μετόχου του, ανώνυμης εταιρείας «...». Ωστόσο, δεδομένου ότι προσκομίζονται, ελεχθέντα από τα αρμόδια όργανα του προσφεύγοντος Α.Φ., τα ελλείποντα (βλ. ανωτέρω σκέψη 4) ως άνω δικαιολογητικά για την απόδειξη ονομαστικοποίησης των μετοχών της εν λόγω ανώνυμης εταιρείας, πληρούται πλέον ο σκοπός, για τον οποίο έχει τεθεί από τον εθνικό νομοθέτη ο συγκεκριμένος λόγος αποκλεισμού, ήτοι να γνωρίζει ο προσφεύγων Α.Φ. ποιοι είναι οι πραγματικοί μέτοχοι του Αναδόχου της ελεγχόμενης σύμβασης. Κατόπιν τούτου και λαμβάνοντας υπόψιν ότι ο Ανάδοχος της ελεγχόμενης σύμβασης ήταν ο μοναδικός προσφέρων οικονομικός φορέας στη διαδικασία ανάθεσης, με συνέπεια να μην πλήττεται ο ανταγωνισμός με την εκ των υστέρων συμπλήρωση των δικαιολογητικών ονομαστικοποίησής του, από τα οποία περαιτέρω αποδεικνύεται η μη συνδρομή του ως άνω λόγου αποκλεισμού, τόσο κατά το χρόνο υποβολής της προσφοράς, όσο και κατά την υποβολή των δικαιολογητικών κατακύρωσης, πρέπει να γίνει δεκτό, όπως βασίμως προβάλλεται με το δεύτερο σκέλος του εξεταζόμενου ισχυρισμού, ότι δεν συντρέχει πλέον η διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη πράξη πλημμέλεια, μοναδικός διακωλυτικός της υπογραφής της ελεγχόμενης σύμβασης λόγος  (βλ. 284/2021 απόφαση του Τμήματος τούτου, όπου και σχετική νομολογία).Μετά ταύτα, καθίσταται αλυσιτελής η εξέταση και των λοιπών προβαλλόμενων με την κρινόμενη προσφυγή λόγων ανάκλησης της προσβαλλόμενης Πράξης, περί συνδρομής συγγνωστής πλάνης στα αρμόδια όργανα του προσφεύγοντος Α.Φ. ως προς την εμφιλοχωρήσασα ως άνω πλημμέλεια και περί ύπαρξης υπέρτερου δημοσίου συμφέροντος που επιβάλλει τη σύναψη της ελεγχόμενης σύμβασης. .Ανακαλεί την 185/2021 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Επικαιροποιημένος πίνακας αντιστοίχισης λόγων αποκλεισμού/κριτηρίων ποιοτικής επιλογής και αποδεικτικών μέσων για συμβάσεις προμηθειών- ΕΚΔΟΣΗ 12.6.2023