227/2024
Τύπος: Αποφάσεις
Θέσπιση μακροπροληπτικών μέτρων σχετικά με τη δανειακή επιβάρυνση που εφαρμόζονται σε επίπεδο δανειολήπτη για δάνεια και λοιπές πιστώσεις προς φυσικά πρόσωπα με εξασφάλιση οικιστικό ακίνητο σύμφωνα με το άρθρο 133Α του ν. 4261/2014.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
226/1/19.2.2024
Υιοθέτηση των κατευθυντήριων γραμμών της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών της 30ης Ιουνίου 2022 σχετικά με τις συγκριτικές αξιολογήσεις των πρακτικών για τις αποδοχές, τη διαφορά αποδοχών μεταξύ των φύλων και τις εγκεκριμένες υψηλότερες αναλογίες βάσει της οδηγίας 2013/36/ΕΕ (EBA/GL/2022/06).
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/77/2019
Προμήθεια συστήματος τηλεελέγχου...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι νομίμως συνάπτεται η υπό έλεγχο δανειακή σύμβαση μεταξύ της Δ.Ε.Υ.Α. .... και του ..., δυνάμει των αρχικών αποφάσεων προσφυγής στο δανεισμό και έγκρισης των σχετικών όρων από τα αρμόδια όργανα της Δ.Ε.Υ.Α. και του .... Κατά την ειδικότερη, όμως, γνώμη της Παρέδρου Γεωργίας Κάνδυλα ο αναφερόμενος στο άρθρο 10 του σχεδίου σύμβασης όρος με τίτλο «Ασφάλεια δανείου», βάσει του οποίου η Δ.Ε.Υ.Α. .... εκχωρεί στο ... προς εξασφάλιση της πληρωμής του συνομολογηθέντος δανείου το σύνολο των εσόδων της σε περίπτωση απένταξης από το Πρόγραμμα Χρηματοδότησης, αντίκειται στο άρθρο 5 του ν. 4483/2017 (Α΄ 107/31.7.2017) που τροποποίησε το άρθρο 10 του ν. 1069/1980 (Α΄ 191). Και τούτο, διότι η παράγραφος 2 του τελευταίου (δηλ. του άρθρου 10 του ν. 1069/1980), όπως ισχύει, προβλέπει ότι οι Δ.Ε.Υ.Α., στις οποίες χορηγούνται δάνεια, επιτρέπεται να εξοφλούν τις αναλογούσες τοκοχρεωλυτικές δόσεις από τα έσοδα που προέρχονται αποκλειστικά από τους πόρους του προβλεπόμενου στο άρθρο 11 του ν. 1069/1980 ειδικού τέλους, ήτοι του τέλους που επιβάλλεται και εισπράττεται με σκοπό τη μελέτη, κατασκευή, ανακατασκευή ή επέκταση των έργων ύδρευσης και αποχέτευσης. Το εν λόγω ειδικό τέλος υπολογίζεται σε ποσοστό 80% επί της αξίας του καταναλισκόμενου ύδατος και αποτελεί επιχορήγηση παγίων επενδύσεων των Δ.Ε.Υ.Α. (βλ. άρθρο 10 παρ. 1 περίπτ. α΄ και παρ. 2 του ν. 1069/1980, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 5 του ν. 4483/2017, σε συνδυασμό με το άρθρο 11 του ν. 1069/1980). Ως εκ τούτου, κατά την άποψη αυτή, νομίμως καταρχήν συνάπτεται η υπό έλεγχο δανειακή σύμβαση μεταξύ της Δ.Ε.Υ.Α. .... και του ... υπό τον όρο ότι το υπ’ αριθμ. 10 άρθρο του υποβληθέντος σχεδίου σύμβασης θα τροποποιηθεί κατά τρόπον, ώστε τα εκχωρούμενα στο ... προς εξασφάλιση του δανείου έσοδα της Δ.Ε.Υ.Α. να περιοριστούν σε εκείνα που προέρχονται από το ειδικό τέλος του άρθρου 11 του ν. 1069/1980.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/766/2024
Κατόπιν όλων των ανωτέρω σκέψεων, αφού το άρθρο 336 παρ. 1 του ν. 4700/2020 δεν παραπέμπει στο κεφάλαιο 31 περί τριτανακοπής του πρώτου μέρους του ίδιου νόμου (άρθρα 208 έως 214) και, ως εκ τούτου, οι αποφάσεις του Τμήματος τούτου, που εκδίδονται επί προσφυγών ανάκλησης πράξεων των Κλιμακίων προσυμβατικού ελέγχου, δεν υπόκεινται στο ένδικο μέσο της τριτανακοπής, η κρινόμενη τριτανακοπή κατά της 301/2024 απόφασης του Τμήματος τούτου που έκρινε ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της επίμαχης σύμβασης μίσθωσης, πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτη. Εξάλλου, δεν τίθεται ζήτημα, όπως αβασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη τριτανακοπή, προσβολής του δικαιώματος δικαστικής προστασία του τριτανακόπτοντος σωματείου, διότι αυτό μπορεί να προσφύγει ενώπιον των αρμοδίων δικαστηρίων, εφόσον θεωρεί ότι τα συμφέροντά του, από την έννομη σχέση που το συνδέει με το επίμαχο ακίνητο, βλάπτονται στο πλαίσιο της διαδικασίας μίσθωσης του ακινήτου από το ...... Σε κάθε δε περίπτωση, δεν συνέτρεχε, όπως αβασίμως προβάλλεται με την κρινόμενη τριτανακοπή, έννομο συμφέρον του ήδη τριτανακόπτοντος σωματείου που θα δικαιολογούσε την παρέμβασή του στη δίκη, επί της οποίας εκδόθηκε η ανακοπτόμενη απόφαση και, επομένως, κατ’ ορθή εφαρμογή του άρθρου 328 παρ. 2 του ν. 4700/2020 δεν του κοινοποιήθηκαν οι ασκηθείσες κατά της 653/2023 Πράξης του Κλιμακίου προσφυγές ανάκλησης. Τούτο, διότι σύμφωνα με το άρθρο 328 παρ. 3 του ν. 4700/2020 το έννομο συμφέρον του παρεμβαίνοντος πρέπει να είναι προσωπικό, άμεσο και ενεστώς, υπό την έννοια ότι η ανάκληση της προσβαλλομένης πράξης του Κλιμακίου που επιφέρει ως έννομη συνέπεια την υπογραφή ή μη του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης δύναται, αυτή καθαυτήν, να έχει έννομες συνέπειες υπέρ αυτού ή σε βάρος του και ότι, επομένως, η ασκηθείσα παρέμβαση μπορεί, ως εκ του αποτελέσματός της, να ωφελήσει άμεσα τον διάδικο που την άσκησε. Μόνο, όμως, οι αντισυμβαλλόμενοι του ελεγχόμενου κάθε φορά σχεδίου σύμβασης πλήττονται από την ως άνω έννομη συνέπεια της πράξης του Κλιμακίου, την οποία δεν δύνανται να προσβάλουν ενώπιον άλλων δικαστηρίων (βλ. άρθρο 98 παρ. 3 του Συντάγματος), και όχι, ως εν προκειμένω, τρίτος, το επικαλούμενο βλαπτόμενο συμφέρον του οποίου δεν τελεί σε άμεσο νομικό σύνδεσμο με το διατακτικό της πράξης του Κλιμακίου
ΕΣ/ΤΜ.6/2201/2011
ΔΑΝΕΙΑ Αίτηση Ανάκλησης της 62/2011 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(..)Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις ΙΙ και ΙΙΙ, το Τμήμα κρίνει, ότι οι υπό στοιχεία α και β ουσιώδεις, κατά την κρίση του Κλιμακίου, νομικές πλημμέλειες της επίμαχης σύμβασης (μη έκδοση προηγούμενης γνωμοδότησης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου για τη συνομολόγηση του δανείου, μη απεικόνιση κατά τη διαδικασία λήψης των σχετικών αποφάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου της οικονομικής κατάστασης του Δήμου και της δυνατότητάς του να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του δανείου, σύμφωνα με όσα στο νόμο ορίζονται) δεν υφίστανται πλέον μετά την έκδοση της 265/9.5.2011 απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου, αφού, αφενός μεν αυτή εκδόθηκε επί τη βάσει σχετικής θετικής γνωμοδότησης της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, αφετέρου δε κάνει πλήρη αναφορά στις απαιτούμενες εκ του νόμου (άρθρο 264 του ν. 3852/2010 και 43093/30.7.2010 υπουργική απόφαση) οικονομικές προϋποθέσεις που ο Δήμος πρέπει να πληροί, προκειμένου να προχωρήσει στη συνομολόγηση του επίμαχου δανείου (ετήσιο κόστος τοκοχρεωλυσίων που δεν υπερβαίνει το 20% του συνόλου των τακτικών εσόδων, μέσος όρος χρεών κάτω του 60% του μέσου όρου εσόδων για τα τρία προηγούμενα έτη).(…). Ο προβαλλόμενος δε με την αίτηση ισχυρισμός, ότι η επίμαχη ρήτρα έκπτωσης έχει κριθεί καταχρηστική με την Ζ1-798/25.6.2008 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης, μόνο στα πλαίσια των συμβάσεων στεγαστικών δανείων και ότι αποτελεί παγιωμένη τραπεζική πρακτική να επαναλαμβάνεται αυτή σε κάθε δανειακή σύμβαση, χωρίς ο δανειολήπτης -ο Δήμος εν προκειμένω- να δύναται να την διαπραγματευτεί, ενώ σε κάθε περίπτωση η ενδεχόμενη καταχρηστικότητα (ακυρότητα) του συγκεκριμένου όρου δεν καθιστά, σύμφωνα με τη νομολογία περί γενικών όρων συναλλαγών, άκυρη όλη τη δανειακή σύμβαση, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Τούτο δε, διότι πράγματι η Ζ1-798/25.6.2008 απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης (Β΄ 1353), που ορίζει ότι η δυνατότητα του πιστωτικού ιδρύματος να καταγγείλει τη σύμβαση και να επιδιώξει την είσπραξη του συνόλου της οφειλής στην περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής οποιασδήποτε ετήσιας δόσης είναι μη νόμιμη, ως καταχρηστική, αφορά μόνο στις συμβάσεις στεγαστικών δανείων. Ανεξαρτήτως όμως αυτού, το δικαίωμα που επιφυλάσσει η επίμαχη ρήτρα στο Τ.Π.Δ. σύμφωνα με τα ανωτέρω, να καταγγείλει μονομερώς τη σύμβαση και να ζητεί το υπόλοιπο ανεξόφλητο ποσό του δανείου, και μάλιστα με τόκους υπερημερίας μέχρι την ολοσχερή εξόφλησή του, σε περίπτωση καθυστέρησης μίας και μόνο ετήσιας δόσης του δανείου ή κάθε είδους τόκων και εξόδων, σαφώς επιβάλλει στο Δήμο σημαντική, χωρίς εύλογο λόγο και κατά τρόπο αντικείμενο στην καλή πίστη, υπέρμετρη οικονομική επιβάρυνση, λαμβανομένης υπόψη και της μακροχρόνιας διάρκειας του δανείου (10 έτη) αλλά και των συνθηκών της παρούσας εθνικής και παγκόσμιας οικονομικής συγκυρίας. (..)Οι ως άνω δε νομικές πλημμέλειες, που τόσο το Κλιμάκιο, όσο και το Τμήμα κρίνουν ότι κωλύουν την υπογραφή της επίμαχης δανειακής σύμβασης, είναι ουσιώδεις, γιατί αφορούν σε παραβίαση ακόμα και αναγκαστικού δικαίου διατάξεων, που εφαρμόζονται στη συνομολόγηση δανείων είτε ειδικά από τους Δήμους είτε γενικά. Τέλος, το Τμήμα, κρίνει, ότι ο προβαλλόμενος με την αίτηση ισχυρισμός ότι η περίληψη στο σχέδιο της σύμβασης όλων των επίμαχων κριθέντων από το Κλιμάκιο ως μη νόμιμων όρων οφείλεται σε συγγνωστή πλάνη των αρμοδίων οργάνων του Δήμου, η οποία με τη σειρά της οφείλεται στο γεγονός ότι οι επίμαχοι όροι περιλαμβάνονται κατά παγία τραπεζική πρακτική στις περισσότερες δανειακές συμβάσεις, περιλαμβάνονταν δε και σε προηγούμενες συμβάσεις δανείων μεταξύ του Δήμου και του Τ.Π.Δ. και παρότι ελέγχθηκαν προσυμβατικώς από το Ζ΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου δεν κρίθηκαν ως μη νόμιμοι, είναι αβάσιμος και πρέπει ν’ απορριφθεί. Τούτο, διότι το γεγονός ότι η αναφορά συγκεκριμένων αόριστων ή καταχρηστικών όρων στο επίμαχο σχέδιο σύμβασης ήταν ενδεχομένως αποτέλεσμα παγίως τηρούμενης τραπεζικής πρακτικής δεν αναιρεί τη μη νομιμότητά τους ούτε τη δυνατότητα του Δήμου να ζητήσει την αναδιατύπωση ή την απάλειψή τους, ενώ οι 204/2009, 49/2010 και 144/2010 πράξεις του Ζ΄ Κλιμακίου, με τις οποίες κρίθηκε η νομιμότητα σχεδίων αντίστοιχων δανειακών συμβάσεων μεταξύ του Δήμου .....ς και του Τ.Π.Δ., αφενός αφορούν σε άλλα δάνεια και δεν αποτελούσαν κώλυμα για το Κλιμάκιο να κρίνει διαφορετικά στην προκειμένη περίπτωση, αφετέρου δε έκριναν ως αόριστο και απαλειπτέο τον όρο των αντίστοιχων σχεδίων, που προέβλεπε, όπως και στο επίμαχο σχέδιο σύμβασης, την υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει «εξ ιδίων χρημάτων» στο Τ.Π.Δ. τις οφειλόμενες δόσεις του δανείου, στην περίπτωση που για οποιοδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του, τα εκχωρηθέντα έσοδά του δεν επαρκούσαν για την εξυπηρέτησή του. Απορρίπτει την αίτηση.
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.Μ.Ε.Σ/3207/2011
ΕΣ/ΚΛ.Ζ/355/2023
Καθαριότητα κτιρίων και χώρων Πανεπιστημίου: Σε κάθε περίπτωση, διακήρυξη, η οποία δεν προβλέπει ρητά τέτοιου είδους περιορισμό, αλλά αυτός επιβάλλεται εκ των υστέρων κατόπιν ερμηνείας των σχετικών προβλέψεων από την αναθέτουσα αρχή, καθίσταται ασαφής για όλους εκείνους που εντέλει συμμετείχαν στον διαγωνισμό υποβάλλοντας προσφορά, καθώς δεν παρίσταται ευκρινής ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να αξιοποιηθεί η δάνεια εμπειρία σύμφωνα με τις απαιτήσεις τις αναθέτουσας αρχής (ΕλΣυν ΄Εβδομο Τμ. 1307/2021). Ακόμη όμως και αν γινόταν δεκτό, κατά την έννοια της ίδιας της διακήρυξης [βλ. ανωτέρω όρο 2.2.8 «Η εκτέλεση των κάτωθι εργασιών/καθηκόντων σύμφωνα με τα αναφερόμενα στα Παραρτήματα Ι Αναλυτική Περιγραφή Φυσικού και Οικονομικού Αντικειμένου της Σύμβασης και ΙΙ Ειδική Συγγραφή Υποχρεώσεων γίνεται υποχρεωτικά από τον προσφέροντα ή, αν η προσφορά υποβάλλεται από ένωση οικονομικών φορέων, από έναν από τους συμμετέχοντες στην ένωση αυτή» και όρο 2.2.6 «Σε περίπτωση που ο Υποψήφιος Ανάδοχος αποτελεί Ένωση/Κοινοπραξία, τα απαιτούμενα στην παρούσα παράγραφο στοιχεία τεκμηρίωσης πρέπει να υποβάλλονται χωριστά όσα απαιτούνται για κάθε Μέλος της Ένωσης/Κοινοπραξίας ή/και συγκεντρωτικά για την Ένωση/Κοινοπραξία όσα απαιτούνται»], ότι δεν επιτρεπόταν ο προσφέρων να καλύψει τις προϋποθέσεις της παραγράφου 2.2.6 Τεχνική και επαγγελματική ικανότητα, στηριζόμενος σε τρίτους/δανείζοντες, ούτε ότι οι ενώσεις προσώπων για την απόδειξη της τεχνικής ικανότητας μπορούσαν να κάνουν χρήση των ικανοτήτων είτε κάποιων εκ των μελών τους ή τρίτων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι ο όρος αυτός δεν είναι νόμιμος. Τούτο, διότι δεν συντρέχει βάσιμος προς τούτο δικαιολογητικός λόγος, δεδομένου ότι δεν προκύπτει από τα έγγραφα της σύμβασης ότι οι εργασίες καθαριότητας των χώρων του Πανεπιστημίου είναι κρίσιμες κατά την έννοια του άρθρου 78 παρ. 2 του ν. 4412/2016, ήτοι δεν παρουσιάζουν τέτοιες ιδιαιτερότητες, ώστε να καθίσταται αδύνατη η σώρευση ικανοτήτων περισσότερων φορέων και δη για το σύνολο του συμβατικού αντικειμένου και όχι για την εκτέλεση ορισμένων καθηκόντων (βλ. σκέψη 4). Για τους ίδιους ως άνω λόγους, είναι μη νόμιμη η αιτιολογία αποκλεισμού της εταιρείας «…..», η οποία διαλαμβάνεται στο 116918/1-12-2022 Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού (ήτοι ότι καμία από τις εταιρείες στις οποίες στηρίζεται δεν έχει εκτελέσει αυτοτελώς την τελευταία τριετία τουλάχιστον 3 συμβάσεις σε έργα καθαριότητας άνω του 1.000.000 €, ούτε διαθέτει αυτοτελώς 120 εργαζόμενους καθαριστές πλήρους απασχόλησης και δη κάθε ένα από τα τρία τελευταία έτη) (βλ. σκέψη 15). Ομοίως, μη νόμιμη είναι και η κρίση της Επιτροπής Διαγωνισμού που διαλαμβάνεται στο ίδιο ως άνω Πρακτικό, κατά την οποία η εν λόγω εταιρεία «έπρεπε να καταθέσει βεβαίωση επίσκεψης τόσο δική της (που κατέθεσε με αριθ. πρωτ. 34120/16-4-2021), όσο και των άλλων τεσσάρων οικονομικών φορέων, στους οποίους στηρίζεται», δοθέντος δε ότι οι βεβαιώσεις αυτές δεν κατατέθηκαν, η προσφορά της καθίσταται απορριπτέα σύμφωνα με τη διακήρυξη. Τούτο, διότι η εταιρία ….. δεν συμμετείχε σε ένωση στον διαγωνισμό, αλλά στηρίχτηκε στις ικανότητες τρίτων δανειστών, η δε διακήρυξη δεν απαιτεί την κατάθεση βεβαίωσης επίσκεψης εκ μέρους των τρίτων δανειστών. ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1191/2023
ΕΣ/ΤΜ.6/258/2011
ΔΑΝΕΙΑ:Aίτηση η ανάκληση της 271/2010 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου(..0Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά, η ανυπαρξία ατομικής διαπραγμάτευσης δεν εξαιρεί έναν όρο από τον έλεγχο της καταχρηστικότητας του περιεχομένου του και των δεσμεύσεων που αυτός επάγεται. Κατά το δικαστικό δε έλεγχο δανειακής σύμβασης μεγάλης οικονομικής αξίας, που διενεργείται από το αρμόδιο Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο πλαίσιο της συνταγματικά κατοχυρωμένης στο άρθρο 98 παρ. 1 εδ. β΄ του Συντάγματος 1975/1986/2001 αρμοδιότητάς του, ο δικαστικός σχηματισμός ελέγχει και την κατά το περιεχόμενο νόμιμη ως μη καταχρηστική δέσμευση που παράγεται για τον Δήμο – καταναλωτή από τους όρους της σύμβασης και δύναται να αποφαίνεται ότι κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης όταν διαπιστώνει ότι υφίστανται τέτοιοι (μη νόμιμοι ως καταχρηστικοί) όροι. Τούτο διότι, ο δικαστικός προσυμβατικός έλεγχος πρωτίστως σκοπεί στην προστασία του δημόσιου πλούτου, η οποία επιτυγχάνεται μόνο όταν η δημόσια διοικητική δράση ασκείται κατά τρόπο νόμιμο. Στο πλαίσιο δε αυτό της νομιμότητας εντάσσονται και οι γενικοί όροι (άρθρο 2 παρ. 1 ν. 2251/1994). Συνεπώς, όρος δανειακής σύμβασης, ακόμη και αν δεν αποτέλεσε αντικείμενο ατομικής διαπραγμάτευσης, εφόσον ελεγχόμενος από το Κλιμάκιο κριθεί καταχρηστικός, είναι μη νόμιμος, όπως κάθε αντίστοιχης αιτιολογίας μη νόμιμος ειδικός όρος συναλλαγής. Είναι συνεπώς νόμω αβάσιμος ο σχετικός πρώτος λόγος ανάκλησης και συνακόλουθα κατά τούτο απορριπτέος. Επίσης, απορριπτέος ως αβάσιμος είναι και ο δεύτερος λόγος ανάκλησης, καθόσον ο σχετικός όρος περί υπολογισμού των τόκων με βάση έτος τριακοσίων εξήντα (360) ημερών αντί τριακοσίων εξήντα πέντε (365) είναι μη νόμιμος, διότι με αυτόν η Τράπεζα διασπά κατά τεχνητό τρόπο το χρονικό διάστημα του έτους, στο οποίο οφείλει να αναφέρεται το επιτόκιο, δημιουργώντας έτσι μία πρόσθετη κατά έτος επιβάρυνση σε σχέση με το αναμενόμενο από τον αντισυμβαλλόμενό της ποσοστό του επιτοκίου, χωρίς αυτή να μπορεί να δικαιολογηθεί με την επίκληση κάποιου σύνθετου χαρακτήρα της παρεχόμενης υπηρεσίας ή από κάποιους εύλογους για το δανειολήπτη λόγους ή από κάποιο δικαιολογημένο ενδιαφέρον της Τράπεζας. Περαιτέρω, αβασίμως ισχυρίζεται ο αιτών Δήμος ότι η σχετική αναφορά της εισφοράς του ν. 128/1975 στον όρο 5.4.β) της σύμβασης είναι γραμμένη με αχνή γραφή και, επομένως, δεν αποτελεί συμβατικό όρο. Και τούτο διότι στο προοίμιο του υποβληθέντος σχεδίου δανειακής σύμβασης αναφέρεται, όπως επισημαίνεται και από το Κλιμάκιο, ότι συνομολογούνται και γίνονται αμοιβαίως αποδεκτά τα αναφερόμενα με έντονη γραφή, η δε αναφορά της εισφοράς του ν. 128/1975 στον ως άνω όρο της σύμβασης είναι γραμμένη με έντονη γραφή (βλ. κατ’ αντιδιαστολή τους όρους 12, 13 και 14 της ελεγχόμενης σύμβασης, όπου η σχετική αναφορά της εισφοράς του ν. 128/1975 είναι γραμμένη με αχνή γραφή). Ωσαύτως, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος και ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι, ακόμα και εάν δεν αναφέρεται ρητά στη δανειακή σύμβαση, ισχύουν οι περιορισμοί από διατάξεις που ορίζουν τα ποσοστά της υποχρεωτικής δέσμευσης των Κ.Α.Π. για την κάλυψη συγκεκριμένων δαπανών του οικείου Ο.Τ.Α.. Τούτο διότι, θα έπρεπε να αναφέρονται ρητά στη δανειακή σύμβαση οι σχετικοί περιορισμοί για λόγους σαφήνειας και προς αποφυγή θεμελίωσης οποιασδήποτε αντίστοιχης ενδοσυμβατικής ευθύνης του Δήμου. Αβασίμως, επίσης, υποστηρίζεται από τον αιτούντα ότι ο όρος με τον οποίο παρέχεται η δυνατότητα μετακύλισης φόρων και τελών που συνδέονται με την ως άνω σύμβαση σε βάρος του Δήμου δεν είναι αόριστος, και σε κάθε περίπτωση ενσωματώνει μία νόμιμη υποχρέωση του Δήμου, καθόσον είναι επιβεβλημένη η εξειδίκευση της μετακύλισης των φόρων και τελών που συνδέονται με την ελεγχόμενη σύμβαση σε βάρος του Δήμου, οριζόμενη στους φόρους και τα τέλη από τα οποία δεν απαλλάσσεται ο Δήμος βάσει των διατάξεων του ν. 3463/2006 και της ειδικής νομοθεσίας που διέπει τους Ο.Τ.Α.. Τέλος, αναφορικά με τον έκτο λόγο ανάκλησης, ο οποίος και αυτός είναι αβάσιμος και, ως εκ τούτου, πρέπει να απορριφθεί, προκειμένου να συναφθεί το δάνειο, απαιτείται απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, στην οποία πρέπει απαραίτητα να καθορίζεται, μεταξύ άλλων, η τοκοχρεωλυτική δόση. Η απαίτηση αυτή του νομοθέτη, η οποία ρητά θεσπίζεται στο κανονιστικό πλαίσιο της διάταξης του άρθρου 176 παρ. 2 του ν. 3463/2006, αποτελεί αντικειμενική εγγύηση διαφάνειας, κατά τρόπον ώστε, μόνο με την τυπική πλήρωση της προϋπόθεσης αυτής, να τεκμαίρεται ότι τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου ενέκριναν τη σύναψη του δανείου με πλήρη επίγνωση του οικονομικού βάρους που αυτό συνεπάγεται για το δανειζόμενο Δήμο. Περαιτέρω, ακόμα και στην περίπτωση που το δάνειο συνομολογείται με κυμαινόμενο επιτόκιο EURIBOR, η τοκοχρεωλυτική δόση θα πρέπει να αναφέρεται στην απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου, με την οποία αποφασίζεται η σύναψη του δανείου, και δεν αρκεί να συνάγεται από τα στοιχεία του φακέλου, όπως αβάσιμα ο αιτών υποστηρίζει, δοθέντος ότι αν αυτό ήταν επιτρεπτό ο νομοθέτης δεν θα είχε προέλθει στη ρητή θέσπιση της εν λόγω απαίτησης ως όρου του πραγματικού του προλαβόντος κανόνα δικαίου. Απορρίπτει την αίτηση ανάκλησης.
ΕΣ/Τμ.7(ΚΠΕ)221/2013
Καταβολή σε αυτόν ποσοστού 15% της συμφωνηθείσας αμοιβής για την εξόφληση του 1ου λογαριασμού της μελέτης «Ανάπλαση παραλιακού μετώπου Τ.Κ. ......»(....)Στο άρθρο 75 του κυρωθέντος με το άρθρο πρώτο του Ν. 3463/2006 (ΦΕΚ Α 114) «Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων», ορίζεται ότι : 1. Οι δημοτικές … αρχές διευθύνουν και ρυθμίζουν όλες τις τοπικές υποθέσεις, σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της εγγύτητας, με στόχο την προστασία, την ανάπτυξη και τη συνεχή βελτίωση των συμφερόντων και της ποιότητας ζωής της τοπικής κοινωνίας. Οι αρμοδιότητες των Δήμων … αφορούν, κυρίως, τους τομείς : α) Ανάπτυξης, στον οποίο περιλαμβάνονται, ιδίως : 1) Η προστασία, η αξιοποίηση και η εκμετάλλευση των τοπικών φυσικών πόρων και περιοχών … καθώς και η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση των σχετικών έργων και εγκαταστάσεων, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία … 8) Η εκπόνηση, υλοποίηση και η συμμετοχή σε προγράμματα για την τουριστική ανάπτυξη των περιοχών τους … καθώς και η δημιουργία θερέτρων και άλλων εγκαταστάσεων αναψυχής και τουρισμού … β) Περιβάλλοντος, στον οποίο περιλαμβάνεται, ιδίως : 1. Η εκπόνηση τοπικών προγραμμάτων για την προστασία και αναβάθμιση του φυσικού, αρχιτεκτονικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, στο πλαίσιο των εθνικών και ευρωπαϊκών πολιτικών. … 7. Η μελέτη, διαχείριση και εκτέλεση προγραμμάτων οικιστικής και πολεοδομικής ανάπτυξης. 8. Η λήψη μέτρων για την αποκατάσταση και ανάπλαση των περιοχών της περιφέρειάς τους … 20. Η προκαταρκτική πρόταση ανάπλασης ορισμένης περιοχής, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις των άρθρων 9 και 10 του ν. 2508/1997 … γ) Ποιότητας ζωής και εύρυθμης λειτουργίας των πόλεων και των οικισμών, στον οποίο περιλαμβάνονται, ιδίως : … 12. Η μέριμνα για τη λήψη μέτρων για την προστασία και αναβάθμιση της αισθητικής των πόλεων και των οικισμών. 15. Η μελέτη των έργων συντήρησης και βελτίωσης του οδικού δικτύου αρμοδιότητας του Δήμου. … στ) Παιδείας, πολιτισμού και αθλητισμού, στον οποίο περιλαμβάνονται, ιδίως : … 6. Η προστασία μουσείων, μνημείων … καθώς και αρχαιολογικών και ιστορικών χώρων της περιοχής και των εγκαταστάσεων αυτών … 10. Η ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού. …». Περαιτέρω, στο άρθρο 209 παρ.4 του ίδιου Κώδικα ορίζεται ότι : «Οι μελέτες των έργων και παροχής υπηρεσιών και τα τεύχη δημόσιου διαγωνισμού ανάθεσης μελετών ή παροχής υπηρεσιών του ν. 3316/2005 (ΦΕΚ Α 42) των Δήμων … συντάσσονται και θεωρούνται από την τεχνική υπηρεσία τους και, αν δεν υπάρχει τέτοια τεχνική υπηρεσία ή αυτή αδυνατεί, από την Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Υ.Δ.Κ.) … Αν η Τεχνική Υπηρεσία Δήμων και Κοινοτήτων (Τ.Υ.Δ.Κ.) αδυνατεί να συντάξει τη μελέτη, αδυναμία που βεβαιώνεται από τον Προϊστάμενό της, επιτρέπεται με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση της Προϊσταμένης Αρχής η ανάθεση εκπόνησης μελετών πάσης φύσης σε ιδιώτες μελετητές και ιδιωτικά γραφεία μελετών σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις». Τέλος, με το άρθρο 280 παρ.VIII του Ν. 3852/2010 «Πρόγραμμα Καλλικράτης» (ΦΕΚ Α 87) καταργήθηκαν τα τμήματα Τεχνικών Υπηρεσιών των Δήμων και Κοινοτήτων των κρατικών Περιφερειών. Από τις ως άνω διατάξεις συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι οι Δήμοι, έχουν αρμοδιότητες που αφορούν στην ανάπτυξη και αξιοποίηση των περιοχών της εδαφικής τους περιφέρειας, την εκπόνηση προγραμμάτων για την προστασία και αναβάθμιση του φυσικού, αρχιτεκτονικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής στους οικισμούς των ορίων τους, στην οποία περιλαμβάνεται η μέριμνα και η λήψη μέτρων για την προστασία και αναβάθμιση αυτών καθώς και την προστασία των μνημείων και των ιστορικών χώρων της περιοχής τους. Στο πλαίσιο των ως άνω αρμοδιοτήτων και όπου αυτό απαιτείται, υποχρεούνται να συντάσσουν τις οικείες μελέτες για την υλοποίησή τους. Εκ τούτων παρέπεται ότι η ανάθεση της εκπονήσεως μελετών σε τρίτους ιδιώτες, φυσικά ή νομικά πρόσωπα, επιτρέπεται μόνον στην περίπτωση που στον οικείο Δήμο δεν υπάρχει τεχνική υπηρεσία ή η υπάρχουσα αδυνατεί να προβεί στη σύνταξη αυτών. Τούτο δε καθόσον, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων τους, οι Δήμοι δύνανται να διαθέτουν πιστώσεις για την πληρωμή δαπανών που αφορούν, μεταξύ άλλων, στην εξασφάλιση των απαραίτητων υλικοτεχνικών μέσων υλοποιήσεώς τους και στην εν γένει επιτυχή εκτέλεση των απορρεουσών από αυτές υποχρεώσεων, πλην όμως οι δαπάνες αυτές πρέπει να είναι σύμφωνες με την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχειρίσεως, η οποία σε κάθε κατηγορία δαπανών ορίζεται σε σχέση με τις αρχές της οικονομικότητας, της αποδοτικότητας, της αποτελεσματικότητας και της αναγκαιότητας σύμφωνα με τις συνθήκες πραγματοποιήσεώς τους. Ειδικότερα, ενόψει της αρχής της οικονομικότητας που επιβάλλει την εκπλήρωση των σκοπών των φορέων αυτών με την κατά το δυνατόν ελάχιστη επιβάρυνση του προϋπολογισμού τους, δεν δύνανται, για την εκτέλεση των αρμοδιοτήτων τους, να διαθέτουν πιστώσεις για την πληρωμή δαπανών που αφορούν στην εκπόνηση μελετών που εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων των εν λόγω φορέων, κατά κλάδο, όπως αυτά περιγράφονται στις οικείες οργανικές διατάξεις, αναθέτοντας