Διαδικασία και τεχνικές λεπτομέρειες για τη συλλογή, ταξινόμηση και επεξεργασία στατιστικών στοιχείων που αφορούν σε δικαστική αρωγή για ύποπτους και κατηγορούμενους στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών και για καταζητούμενους σε διαδικασίες εκτέλεσης του ευρωπαϊκού εντάλματος σύλληψης.

Διαδικασία και τεχνικές λεπτομέρειες για τη συλλογή, ταξινόμηση και επεξεργασία στατιστικών στοιχείων που αφορούν αδικήματα του Π.Κ. όταν αυτά στρέφονται κατά των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή συνδέονται με την προσβολή αυτών των συμφερόντων.

ΘΕΜΑ: Συλλογή στατιστικών στοιχείων έτους 2011 που αφορούν στις αναθέσεις συμβάσεων δημοσίων έργων, σε εφαρμογή του άρθρου 56 του Π.Δ. 60/2007 (ΦΕΚΑ'64/16.03.07)

Συλλογή στατιστικών στοιχείων έτους 2013 που αφορούν στις αναθέσεις συμβάσεων δημοσίων έργων, σε εφαρμογή του άρθρου 56 του Π.Δ. 60/2007 (ΦΕΚ Α΄64/16.03.07)(ΑΔΑ: ΒΙΙ91-ΘΣΧ)

Συλλογή στατιστικών στοιχείων έτους 2014 που αφορούν στις αναθέσεις συμβάσεων δημοσίων έργων, σε εφαρμογή του άρθρου 56 του Π.Δ. 60/2007 (ΦΕΚ Α΄64/16.03.07). (ΑΔΑ:ΩΧΒΜ465ΦΘΘ-5ΑΕ)

Εκτέλεση έργου:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι ανατεθείσες υπηρεσίες εμπίπτουν στα συνήθη καθήκοντα των υπαλλήλων της Διευθύνσεως Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Περιφερειακής Ενότητας ..., στις αρμοδιότητες της οποίας περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, και η προώθηση πάσης φύσεως καλλιεργειών και ορθών γεωργικών πρακτικών, η υποβολή προτάσεων και η σύνταξη μελετών για την εφαρμογή προγραμμάτων αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών και την παρακολούθηση της εκτελέσεώς τους σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας, καθώς και η μέριμνα για την εφαρμογή των προγραμμάτων βελτίωσης της ποιότητας προϊόντων φυτικής και ζωικής παραγωγής. Επίσης, στις αρμοδιότητες της εν λόγω Διευθύνσεως και ειδικότερα του Γραφείου Αγροτικής Οικονομίας αυτής περιλαμβάνονται η συγκέντρωση στατιστικών στοιχείων επί θεμάτων γεωργίας, η διενέργεια επιτοπίων ελέγχων σε διάφορες καλλιέργειες, η έκδοση βεβαιώσεων σε παραγωγούς για τις εκτάσεις που καλλιεργούν, η έκδοση βεβαιώσεων καταλληλότητας χωραφιών και η υλοποίηση του Προγράμματος ΔΙΓΕΛΠ. Το Πρόγραμμα δε αυτό (Δίκτυο Γεωργικής Λογιστικής Πληροφόρησης - ΔΙΓΕΛΠ), σύμφωνα με τον Κανονισμό 1217/2009 του Συμβουλίου της 30ης Νοεμβρίου 2009 «σχετικά με τη δημιουργία δικτύου για τη συλλογή λογιστικών στοιχείων όσον αφορά τα εισοδήματα και την οικονομική λειτουργία των γεωργικών εκμεταλλεύσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση», αποτελεί ολοκληρωμένο σύστημα συλλογής λογιστικών στοιχείων που είναι απαραίτητα για την ανάλυση της οικονομικής λειτουργίας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και την ετήσια διαπίστωση των εισοδημάτων τους. Από τα ανωτέρω, συνεπώς, προκύπτει ότι οι Υπηρεσίες της ΠΕ ... διαθέτουν στα αρχεία τους δεδομένα και στοιχεία για τα περισσότερα από τα επιμέρους κεφάλαια της ανατεθείσας μελέτης, όπως στοιχεία για τις υφιστάμενες καλλιέργειες, την καταλληλότητα του εδάφους, την διανομή των προϊόντων σε υπαίθριες αγορές, οικονομικά στοιχεία κ.α., η δε συλλογή και επεξεργασία των στοιχείων αυτών εμπίπτουν ρητώς στις αρμοδιότητες των εν λόγω Υπηρεσιών. Επιπροσθέτως, η εκπόνηση μελετών σχετικώς με την προώθηση και αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, η οποία περιλαμβάνει τη συλλογή και επεξεργασία των ανωτέρω στοιχείων, τον εμπλουτισμό τους με δεδομένα προερχόμενα από άλλους φορείς, την ανάλυσή τους και την υποβολή προτάσεων, εμπίπτει και αυτή σαφώς στις αρμοδιότητες των Υπηρεσιών της εν λόγω Π.Ε., με συνέπεια να μην δικαιολογείται η ανάθεση του αντικειμένου της επίμαχης συμβάσεως σε τρίτους. Εξάλλου, η προβαλλόμενη από την Περιφέρεια ανάγκη ψηφιοποιήσεως και χαρτογραφήσεως των δεδομένων αυτών, αφενός μεν δεν αποτελεί από μόνη της επαρκή λόγο για την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών σε τρίτους, αφετέρου δε, στην προκειμένη περίπτωση δεν αποδεικνύεται ότι δεν μπορούσε να υλοποιηθεί από τον υπάλληλο της ΠΕ με ειδικότητα ΤΕ Τοπογράφων. Περαιτέρω, δοθέντος ότι η εν λόγω Διεύθυνση είναι στελεχωμένη με περισσότερους από 10 γεωπόνους, αφού μόνο το Τμήμα Φυτικής και Ζωικής Παραγωγής διαθέτει 7 γεωπόνους ΠΕ και 3 τεχνολόγους γεωπονίας, ενώ το Τμήμα Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού ελέγχου είναι στελεχωμένο με άλλους 5 γεωπόνους, ενώ από την άλλη πλευρά η ανάδοχος «....» διαθέτει μόνον δύο (2) γεωπόνους, δεν προκύπτει έλλειψη προσωπικού τέτοια έκταση, που να καθιστά αναγκαία την ανάθεση των επίμαχων υπηρεσιών σε τρίτους. Κατόπιν τούτων είναι βάσιμος ο προβαλλόμενος λόγος διαφωνίας και ως εκ τούτου, παρέλκει η εξέταση του επικουρικώς προβαλλόμενου λόγου, με τον οποίο προβάλλεται η μη νομιμότητα όρου της οικείας προσκλήσεως για υποβολή προσφορών. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη κατά τα βασίμως προβαλλόμενα με τον κύριο λόγο διαφωνίας και το επίμαχο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.

2ης «συμπληρωματική» σύμβαση  εργασιών Συλλογή, μεταφορά, επεξεργασία και διάθεση ακαθάρτων.(...)Από την επιβαλλόμενη στενή γραμματική ερμηνεία των εξαιρετικού χαρακτήρα διατάξεων του άρθρου 156 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4412/2016 αλλά και από τη συστηματική και τελολογική προσέγγισή τους, συνάγεται ότι μία σύμβαση έργου μπορεί να τροποποιείται, χωρίς νέα διαδικασία σύναψης, μεταξύ άλλων, και στην περίπτωση ανάθεσης στον ανάδοχο αυτής συμπληρωματικών εργασιών, οι οποίες όμως προέκυψαν κατά την εκτέλεσή της, συνδέονται αρρήκτως και παρίστανται αναγκαίες για την άρτια, από τεχνικής ή λειτουργικής απόψεως, ολοκλήρωση του αντικειμένου της, όπως αυτό περιγράφεται στα οικεία συμβατικά τεύχη. Επομένως, δεν καλύπτεται από το αντικειμενικό πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 156 παρ. 1 περ. β΄ του ν. 4412/2016, τροποποίηση της αρχικής σύμβασης, με ανάθεση στον ανάδοχο αυτής συμπληρωματικών εργασιών που, χωρίς να αποτελούν αναγκαία προϋπόθεση για την έντεχνη ολοκλήρωση του εκτελούμενου έργου, επεκτείνουν το τεχνικό αντικείμενό της, καθώς αφορούν σε τεχνικό αντικείμενο νέο μη αδιαχώριστα συνδεδεμένο με το αντικείμενο της αρχικής σύμβασης, ή κατατείνουν στην ποιοτική αναβάθμιση του αρχικού έργου, με υλικά ή μεθόδους μη προδιαγεγραμμένες στα οικεία συμβατικά τεύχη. (....)Λαμβανομένου υπόψη του συνόλου των ανωτέρω σκέψεων και καθόσον δεν προβάλλεται άλλος λόγος αναθεώρησης, οι υπό κρίση προσφυγές πρέπει να απορριφθούν και να μην αναθεωρηθεί η προσβαλλόμενη απόφαση.Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει τις ανωτέρω προσφυγές αναθεώρησης  της 2059/2022 απόφασης του Εβδόμου Τμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου 

Αιτήση ανάκλησης της 136/2014 πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την οποία κρίθηκε ότι κωλύεται, για τους ειδικότερα αναφερόμενους σε αυτή λόγους, η υπογραφή δεκαπέντε (15) υποβληθέντων για έλεγχο σχεδίων σύμβασης (....) Ενόψει όλων αυτών, όταν δια των τεχνικών προδιαγραφών διακήρυξης διαγωνισμού προμήθειας ιατροτεχνολογικών ειδών ζητείται τα προς προμήθεια είδη να διαθέτουν τεχνικές εγκρίσεις και να ανταποκρίνονται σε τεχνικά συστήματα αναφοράς (πρότυπα), εκπονούμενα από οργανισμούς τυποποίησης, δια των οποίων τίθενται τα ελάχιστα αναγκαία χαρακτηριστικά των υπό προμήθεια ειδών, η περαιτέρω απαίτηση της διακήρυξης να κατατεθεί επί ποινή αποκλεισμού για το προσφερόμενο είδος κατάλογος πελατολογίου, αποτελεί όρο, ο οποίος θέτει αδικαιολόγητα εμπόδια στον ανταγωνισμό, εφόσον οδηγεί σε αποκλεισμό ειδών σύγχρονης τεχνολογίας, τα οποία, παρότι πληρούν όλες τις τεχνικές προδιαγραφές και διαθέτουν τις απαιτούμενες πιστοποιήσεις των αρμοδίων οργανισμών, δεν διαθέτουν ακόμη πελατολόγιο (πρβλ. Επ.Αν. ΣτΕ 144, 739/2008, 491, 573, 703/2009 και Δ.Ε.Κ. απόφαση 19ης Ιουνίου 2003, C-315/01). Τέλος, η αρχή της ίσης μεταχείρισης, που αποτυπώνεται στη διάταξη του άρθρου 3 του π.δ/τος 60/2007, δεν απαγορεύει μόνο τις εμφανείς διακρίσεις λόγω ιθαγένειας, αλλά και κάθε μορφή συγκεκαλυμμένης διάκρισης, η οποία, μέσω της εφαρμογής άλλων κριτηρίων διάκρισης, καταλήγει στην πράξη στο ίδιο αποτέλεσμα (βλ. αποφάσεις Δ.Ε.Κ. της 29ης Οκτωβρίου 1980, 22/80, Boussac Saint-Frères, Συλλογή τόμος 1980/ΙΙΙ, σελ. 375, σκ. 9, της 5ης Δεκεμβρίου 1989, C-3/88, Επιτροπή κατά Ιταλίας, Συλλογή 1989, σελ. I-4035, σκ. 8 και της 27.10.2005, C-234/03, Contse SA κ.λπ κατά Instituto Nacional de Gestión Sanitaria (Ingesa), πρώην Instituto Nacional de la Salud (Insalud), σκ. 36 και αποφ. Ελ.Συν. VI Τμ. 3145/2010, 475/2011). (...) Κατά την ειδικότερη γνώμη της Συμβούλου Μαρίας Βλαχάκη, η διαγωνιστική διαδικασία πάσχει και εκ του - μη ρητώς προβληθέντος από το Κλιμάκιο, αλλά συναφούς προς τον προδιαληφθέντα - λόγου ότι κατά παράβαση των διατάξεων των άρθρων 44 παρ. 1 και 2, 48 παρ. 1, 2 και 6 και 53 παρ. 1 εδ. α΄ και 2 της οδηγίας 2004/18/ΕΚ «περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών» (βλ. και ομοίου περιεχομένου διατάξεις των άρθρων 42 παρ. 1 και 2, 46 παρ. 1, 2 και 6 και 53 παρ. 1 εδ. α΄ και 2 του π.δ. 60/2007) τέθηκαν ως κριτήρια ανάθεσης της συμβάσεως και ως κριτήρια βαθμολόγησης των υποβληθεισών προσφορών κριτήρια που δεν σκοπούν στον εντοπισμό της πλέον συμφέρουσας προσφοράς, αλλά συνδέονται με την εκτίμηση της καταλληλότητας των διαγωνιζομένων να εκτελέσουν τη σύμβαση. Ειδικότερα, κριτήρια, όπως η εμπειρία των υποψηφίων από ανάλογες προμήθειες ή από τη χρήση όμοιων προς τα υπό προμήθεια προϊόντων ή το πελατολόγιο αφορούν την καταλληλότητα των διαγωνιζομένων να εκτελέσουν τη σύμβαση, επομένως δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούνται ως κριτήρια ανάθεσης της σύμβασης (βλ. ΔΕΚ απόφαση της 24ης Ιανουαρίου 2008, Λιανάκης ΑΕ κ.λπ., C-532/06, ΔΕΚ απόφαση της 19ης Ιουνίου 2003, G.Α.Τ. C-315/01, και Αποφ. Τμήματος Μείζονος – Επταμελούς Σύνθεσης 610/2012, 992/2011, κ.ά.). Πλην όμως, κατά τη γνώμη που εκράτησε στο Τμήμα, η ως άνω πλημμέλεια δεν μπορεί να εξετασθεί το πρώτον ενώπιον του παρόντος Τμήματος, χωρίς να έχει τεθεί ρητώς ως πλημμέλεια της ελεγχθείσας ενώπιον του Κλιμακίου διαγωνιστικής διαδικασίας.

ΠερίληψηΤο άρθρο 30, παράγραφος 4, της οδηγίας 93/37 περί συντονισμού των διαδικασιών για τη σύναψη συμβάσεων δημοσίων έργων, πρέπει να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι απαγορεύει τη ρύθμιση και τη διοικητική πρακτική ενός κράτους μέλους οι οποίες, αφενός, παρέχουν τη δυνατότητα στην αναθέτουσα αρχή να απορρίψει ως ασυνήθιστα χαμηλές τις προσφορές που περιλαμβάνουν ποσοστό εκπτώσεως μεγαλύτερο του κατωφλίου ασυνήθιστα χαμηλής προσφοράς, λαμβάνοντας αποκλειστικά υπόψη τις δικαιολογήσεις των προτεινομένων τιμών οι οποίες αφορούν τουλάχιστον το 75 % της τιμής βάσεως του διαγωνισμού η οποία αναφέρεται στην προκήρυξη του διαγωνισμού και τις οποίες οι υποψήφιοι υποχρεούνται να επισυνάψουν στην προσφορά τους, χωρίς να παρέχεται σε αυτούς η δυνατότητα να προβάλουν την άποψή τους, μετά από το άνοιγμα των φακέλων, ως προς τα στοιχεία των προτεινομένων τιμών τα οποία έδωσαν λαβή σε υπόνοιες και, αφετέρου, υποχρεώνουν την αναθέτουσα αρχή να λαμβάνει υπόψη της, για τις ανάγκες του ελέγχου των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών, μόνο τις δικαιολογήσεις που αφορούν την οικονομία η οποία επιτυγχάνεται χάρη στη μέθοδο κατασκευής ή τις τεχνικές λύσεις που έχουν επιλεγεί ή τις εξαιρετικά ευνοϊκές συνθήκες που ισχύουν για τον υποψήφιο, αποκλειομένων των δικαιολογήσεων που αφορούν οποιοδήποτε στοιχείο η κατώτατη τιμή του οποίου καθορίζεται από νομοθετικές, κανονιστικές ή διοικητικές διατάξεις ή η κατώτατη τιμή του οποίου μπορεί να προσδιοριστεί βάσει επίσημων στοιχείων.

Αντιθέτως, το ανωτέρω άρθρο δεν απαγορεύει, κατ' αρχήν, εφόσον τηρούνται κατά τα λοιπά όλα όσα επιτάσσει του και εφόσον δεν θίγονται οι επιδιωκόμενοι σκοποί της οδηγίας 93/37, τη ρύθμιση και τη διοικητική πρακτική ενός κράτους μέλους οι οποίες, όσον αφορά τον προσδιορισμό των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών και τον έλεγχο των προσφορών αυτών, αφενός, υποχρεώνουν όλους τους υποψηφίους, επί ποινή αποκλεισμού τους από τον διαγωνισμό, να συνοδεύουν την προσφορά τους από δικαιολογήσεις για τις προτεινόμενες τιμές, που αφορούν τουλάχιστον το 75 % της τιμής βάσεως του εν λόγω διαγωνισμού, και, αφετέρου, εφαρμόζουν μια μέθοδο υπολογισμού του κατωφλίου ασυνήθιστα χαμηλής προσφοράς η οποία στηρίζεται στον μέσο όρο του συνόλου των προσφορών οι οποίες έγιναν δεκτές στο πλαίσιο του εν λόγω διαγωνισμού, με αποτέλεσμα οι υποψήφιοι να μην είναι σε θέση να γνωρίζουν το εν λόγω κατώφλιο κατά τον χρόνο της υποβολής του φακέλου τους δεδομένου ότι η αναθέτουσα αρχή πρέπει να έχει ωστόσο τη δυνατότητα να αναθεωρεί το αποτέλεσμα στο οποίο καταλήγει η εφαρμογή αυτής της μεθόδου υπολογισμού.

Από το σύνολο των ως άνω διατάξεων, καθώς και την εισηγητική έκθεση του Ν. 3316/2005, σύμφωνα με την οποία η έκδοσή του είχε ως σκοπό τη συγκέντρωση «ολόκληρου του θεσμικού πλαισίου ανάθεσης των μελετών και συναφών υπηρεσιών σε ένα νομοθέτημα, το οποίο δεν χρειάζεται οτιδήποτε άλλο για την εφαρμογή του, αφού είναι αυτάρκες …», συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι οι διατάξεις περί διαδικασιών αναθέσεως των δημοσίων συμβάσεων μελετών, δηλαδή συμβάσεων που συνιστούν το αποτέλεσμα συστηματικής και αναλυτικής επιστημονικής και τεχνικής εργασίας και έρευνας σε συγκεκριμένο απλό ή σύνθετο γνωστικό αντικείμενο (Πράξεις IV Τμήματος 178/2008, 179/2008, 216/2009), το οποίο αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στην ανάλυση αποτελεσμάτων μετρήσεων και στην επεξεργασία αυτών σε κατηγορίες που, μεταξύ άλλων, αφορούν σε συγκοινωνιακά έργα, μελέτες εναέριων μεταφορικών μέσων καθώς και κυκλοφοριακές μελέτες, εφαρμόζονται σε κάθε περίπτωση επιλογής αναδόχου εφόσον η αναθέτουσα αρχή είναι το Δημόσιο. Σύμφωνα δε με το νέο αυτό θεσμικό πλαίσιο, το οποίο διέπει την ανάθεση όλων των μελετών που υπάγονται σε αυτό, η επιλογή αναδόχου διενεργείται, κατά κανόνα, με τη διαδικασία του ανοικτού ή κλειστού διαγωνισμού και μόνον εφόσον συντρέχουν ορισμένες αυστηρές προϋποθέσεις με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης (απευθείας ανάθεσης), ενώ δεν προβλέπεται καθόλου η διαδικασία του πρόχειρου μειοδοτικού διαγωνισμού. Κατά συνέπεια, οι διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 83 του ν. 2362/1995, που σε συνδυασμό με την Υπουργική Απόφαση 2/45564/0026/2001 (Β΄1066), επιτρέπουν την ανάθεση συμβάσεων παροχής υπηρεσιών μετά από πρόχειρο διαγωνισμό, εφόσον η αξία αυτών δεν υπερβαίνει το ποσό των 45.000 ευρώ, δεν δύνανται να τύχουν εφαρμογής σε διαδικασίες ανάθεσης μελετών, οι οποίες ρυθμίζονται εξαντλητικά από τις προαναφερόμενες διατάξεις (πρ. βλ. Πράξεις IV Τμήματος 19, 58 και 180/2010).