ΣΤΕ/ΕΑ/274/2018
Τύπος: Δικαστικές Αποφάσεις
Κατασκευή και συντήρηση δικτύων διανομής ηλεκτρικής ενέργειας...Με τα δεδομένα αυτά, πιθανολογείται σοβαρώς ότι ο επίμαχος αποκλεισμός της αιτούσας, κατ’ επίκληση γεγονότων και στοιχείων σχετιζομένων με την ουσιωδώς πλημμελή εκπλήρωση των συμβατικών υποχρεώσεών της έναντι του … στο πλαίσιο προηγούμενων συμβάσεων κατασκευής έργων δικτύων διανομής, τα οποία συνέτρεξαν μετά την έκδοση από την Επιτροπή Διαγωνισμού του Πρακτικού 1, ευρίσκει νόμιμο αιτιολογικό έρεισμα στη ΔΔ-209/2017 Διακήρυξη του ένδικου διαγωνισμού και ειδικότερα στις διατάξεις του άρθρου 10 παρ. 4.1 περίπτ. (στ) και περίπτ. (ι), η οποία εξειδικεύει τη διάταξη της περίπτωσης ζ΄ της παραγράφου 4 του άρθρου 57 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ και τη διάταξη της περίπτωσης στ΄ της παραγράφου 4 του άρθρου 73 του ν. 4412/2016. Τούτο δε, διότι η κατά τα ανωτέρω οριστική έκπτωση της αιτούσας από προηγούμενες συμβάσεις κατασκευής έργων δικτύων διανομής της …. στοιχειοθετεί σοβαρή και επαναλαμβανόμενη πλημμέλεια κατά την εκτέλεση ουσιώδους απαίτησης στο πλαίσιο προηγούμενων συμβάσεων με τον αναθέτοντα φορέα, η οποία εγείρει σοβαρές αμφιβολίες για την αξιοπιστία της σχετικά με την ανάθεση σε αυτήν της εκτέλεσης των ένδικων συμβάσεων, τα δε περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση δεν πιθανολογούνται σοβαρώς ως βάσιμα. Εξ άλλου, εφόσον η κατά τα ανωτέρω σοβαρή και επαναλαμβανόμενη πλημμέλεια ανέκυψε σε χρόνο μεταγενέστερο της έκδοσης του Πρακτικού 1 από την Επιτροπή Διαγωνισμού δεν πιθανολογείται σοβαρώς αντίφαση μεταξύ της κρίσης που διατυπώθηκε στο εν λόγω πρακτικό (ότι είναι πολύ πιθανό η αιτούσα να ανταποκριθεί στην εκτέλεση των δύο ένδικων συμβάσεων) και της κρίσης στην οποία κατέληξε η ίδια Επιτροπή με το Πρακτικό 2 (ότι η αιτούσα έπρεπε να αποκλεισθεί από τον διαγωνισμό). Τέλος, τα στοιχεία που επικαλέσθηκε η αιτούσα με το από 19.3.2018 έγγραφό της και στα οποία στηρίχθηκε η ανακήρυξή της ως προσωρινής αναδόχου με το Πρακτικό 1 της Επιτροπής Διαγωνισμού, ως εκ του προεκτεθέντος περιεχομένου τους και του χρόνου υποβολής τους, ήτοι πριν από την οριστική έκπτωσή της από προηγούμενες εργολαβίες κατασκευής έργων δικτύων διανομής της ..., δεν συνιστούν επανορθωτικά μέτρα (μέτρα συμμόρφωσης) που έλαβε αυτή, κατά τα οριζόμενα στην προαναφερθείσα διάταξη της παραγράφου 7 του άρθρου 10 της Διακήρυξης και στα άρθρα 73 παρ. 7 του ν. 4412/2016 και 57 παρ. 6 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ), προκειμένου να αποδείξει την αξιοπιστία της, παρά τη συνδρομή λόγων αποκλεισμού. Εφόσον δε, κατά τα ανωτέρω, πιθανολογείται σοβαρώς ότι ο αποκλεισμός της αιτούσας από τον ένδικο διαγωνισμό ευρίσκει επαρκές αιτιολογικό έρεισμα στην οριστική της έκπτωση από προηγούμενες συμβάσεις κατασκευής έργων δικτύων διανομής της ..., οι αιτιάσεις που προβάλλονται κατά των λοιπών επάλληλων αιτιολογικών ερεισμάτων του αποκλεισμού της αποβαίνουν αλυσιτελείς (βλ. ΕΑ 78, 47/2017, 296, 289/2016 κ.ά.).
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΕΣ/ΚΛ.Ε/545/2019
Βελτίωση παιδικών χαρών...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι, ενόψει των περιλαμβανομένων στην .... απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού (Β’ ....) διαπιστώσεων, υφίστανται επαρκώς εύλογες ενδείξεις που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η ανάδοχος εταιρεία είχε συνάψει κατά το χρονικό διάστημα από 29.11.2010 έως 30.11.2010 συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς, με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού. Η αρνητική, όμως, απάντηση που διατυπώθηκε στο ερώτημα «Έχει συνάψει ο οικονομικός φορέας συμφωνίες με άλλους οικονομικούς φορείς με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού» του υποβληθέντος από αυτή Τυποποιημένου Εντύπου Υπεύθυνης Δήλωσης δεν άγει σε άνευ ετέρου αποκλεισμό της από την ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία λόγω της ανακριβούς συμπλήρωσης του εν λόγω εγγράφου. Τούτο, διότι το ερώτημα είχε διατυπωθεί κατά τρόπο ώστε να μην καθίσταται σαφές αν ζητείται από το διαγωνιζόμενο να δηλώσει οποιαδήποτε συμφωνία που τυχόν έχει συνάψει στο παρελθόν με σκοπό τη στρέβλωση του ανταγωνισμού ή μόνο αυτές που αφορούν στο συγκεκριμένο διαγωνισμό (βλ. τη 1082/2018 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών, με την οποία υιοθετήθηκε η δεύτερη ερμηνευτική εκδοχή). Εξάλλου, κατά το χρόνο διενέργειας του διαγωνισμού (27.4.2018) δεν είχε ακόμα δημοσιευτεί η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 24.10.2018 επί της υπόθεσης C-124/17 (Vossloh Laeis GmbH κατά Stadtwerke München GmbH), με την οποία κρίθηκε ότι η τριετής περίοδος αποκλεισμού «από την ημερομηνία του σχετικού γεγονότος», η οποία προβλέπεται στο τελευταίο εδάφιο της παρ. 7 του άρθρου 57 της Οδηγίας 2014/24, που μεταφέρθηκε στην ελληνική έννομη τάξη με την παρ. 10 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, άρχεται από το χρόνο έκδοσης της σχετικής απόφασης της αρμόδιας Αρχής και όχι από το χρόνο συντέλεσης της παράβασης και, συνεπώς, δεν ήταν κατά το χρόνο υποβολής του ΤΕΥΔ σαφές αν έπρεπε να δηλωθούν συμφωνίες που είχαν λάβει χώρα, όπως οι επίμαχες, σε χρόνο προγενέστερο των τριών ετών από τη διενέργεια του διαγωνισμού, η σύναψή τους όμως διαπιστώθηκε με απόφαση του αρμόδιου οργάνου, ληφθείσα εντός της ως άνω τριετούς προθεσμίας, λαμβανομένου υπόψη ότι η ανωτέρω .... απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού εκδόθηκε στις 20.3.2017 και δημοσιεύτηκε στις 14.7.2017. Συνεπώς, με βάση τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης, η σχετική ασάφεια του εν λόγω τεύχους δημοπράτησης, η οποία εγείρει ζητήματα ερμηνείας και δύναται αντικειμενικά να παραπλανήσει τους διαγωνιζόμενους ως προς τις ειδικότερες υποχρεώσεις τους, δεν δύναται, τελικώς, να αποβεί σε βάρος αυτών (βλ. σκ. 3.4) και, ως εκ τούτου, δεν συνέτρεχε λόγος αποκλεισμού της αναδειχθείσας αναδόχου εκ του λόγου ότι απάντησε αρνητικά στο προαναφερόμενο ερώτημα του Ε.Ε.Ε.Π.. Δεδομένου, όμως, ότι σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, σε οποιοδήποτε χρονικό σημείο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας σύναψης σύμβασης, οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να αποκλείουν οικονομικό φορέα, όταν αποδεικνύεται ότι εμπίπτει σε μία από τις περιπτώσεις της παρ. 4 του ίδιου άρθρου και ότι με την ως άνω απόφαση της Επιτροπής Ανταγωνισμού διαπιστώθηκε η εκ μέρους της εν λόγω εταιρείας σύναψη συμφωνίας με άλλους οικονομικούς φορείς με στόχο τη στρέβλωση του ανταγωνισμού, η αναθέτουσα αρχή όφειλε, τηρώντας τη διαδικασία που προβλέπεται στις παραγράφους 7 έως 9 του άρθρου 73 του ν.4412/2016, να καλέσει την ως άνω εταιρεία να προσκομίσει στοιχεία, προκειμένου να αποδείξει ότι έλαβε επανορθωτικά μέτρα επαρκή για την απόδειξη της αξιοπιστίας της, παρότι συντρέχει ο σχετικός λόγος αποκλεισμού (Ε.Σ. Ε΄ Κλ. 291/2019).
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/680/2023
Αναβάθμιση υποδομών Η/Μ εξοπλισμού, συστημάτων διαχείρισης και ανάλυσης ενεργειακού προφίλ της ΔΕΥΑ.(...)Με τον επίμαχο, συνεπώς, όρο του ως άνω άρθρου 2.2.6 περ. α΄ αποκλείεται κατά τρόπο αυθαίρετο και αντιφατικό η εμπειρία υποψηφίου που μπορεί να έχει αποκτηθεί από την εκτέλεση συμβάσεων με αντικείμενο την προμήθεια επιφανειακών αντλητικών συγκροτημάτων προς την Ε.ΥΔ.Α.Π. και την Ε.Υ.Α.Θ., δεδομένου άλλωστε ότι ουδόλως προβάλλεται ότι υπάρχει τεχνική διαφοροποίηση των επιφανειακών αντλητικών συγκροτημάτων των εν λόγω φορέων σε σχέση με εκείνα που ζητούνται με την επίμαχη διακήρυξη. Ανεξαρτήτως των ανωτέρω, o πρώτος προβαλλόμενος ισχυρισμός παρίσταται αβάσιμος και ως προς το δεύτερο σκέλος του, ήτοι ότι τα συστήματα υδροδότησης της Ε.ΥΔ.Α.Π. και της Ε.Υ.Α.Θ. βασίζονται σε επιφανειακά αντλητικά συγκροτήματα και όχι σε υπόγεια συστήματα γεωτρήσεων. H σύνθετη φύση της επίμαχης σύμβασης, η ευρεία διακριτική ευχέρεια προς καθορισμό των κριτηρίων ποιοτικής επιλογής και η επιμήκυνση του χρονικού διαστήματος αναφοράς της ζητούμενης εμπειρίας (σε πέντε έτη) δεν δικαιολογούν τον, κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα, αυθαίρετο περιορισμό των φορέων από τους οποίους μπορεί να αντληθεί η επίμαχη εμπειρία. viii) Ενόψει της φύσης και της έκτασης της επίμαχης πλημμέλειας, συνεπεία της οποία περιορίσθηκε ουσιωδώς ο κύκλος των δυνάμενων να συμμετάσχουν παραδεκτά στον ελεγχόμενο διαγωνισμό φορέων και δεδομένου ότι, στην προκειμένη περίπτωση, δεν αναπτύχθηκε επαρκής ανταγωνισμός το Δικαστήριο κρίνει ότι συντρέχει ουσιώδης πλημμέλεια της διαγωνιστικής διαδικασίας.Για τους λόγους αυτούς.Απορρίπτει την προσφυγή ανάκλησης και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση. Δεν ανακαλεί την 89/2023 Πράξη του Στ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΑΕΠΠ/200/2020
Κατασκευή επέκτασης εγκατάστασης επεξεργασίας νερού...Επειδή, έτι περαιτέρω, βάσιμα ισχυρίζεται ο αναθέτων φορέας στις απόψεις του, ότι η προσφεύγουσα δεν προσδιορίζει σε τι συνίσταται η βλάβη που υφίσταται από τους προσβαλλόμενους όρους της διακήρυξης, δοθέντος ότι για την ορισμένη προσβολή διακήρυξης, δεν αρκεί η γενική μνεία περί του παράνομου χαρακτήρα του προσβαλλόμενου όρου, αλλά προσαπαιτείται εξειδίκευση του τρόπου με τον οποίο η παρανομία αυτού, εμπόδισε τον προσφεύγοντα να λάβει μέρος στην δημοπρασία ή ότι δυσχέρανε ουσιωδώς την συμμετοχή του (βλ ΕΑ ΣτΕ 182/2011, 6η σκέψη, 405/2009, 7η σκέψη, 105/2011, 1145/2010, 916/2009, 574/2009, 1141/2008, 1023/2007). Έχει δε κριθεί ότι εάν ο ενδιαφερόμενος για την ανάληψη Αριθμός απόφασης: 200 / 2020 34 δημόσιας σύμβασης ασκήσει αίτηση ασφαλιστικών μέτρων (ή για την ταυτότητα του λόγου προδικαστική προσφυγή) κατά της διακήρυξης, θα πρέπει, προκειμένου να θεωρηθεί ότι ασκεί την αίτηση αυτή με έννομο συμφέρον, να επικαλεστεί βλάβη. Η βλάβη αυτή δεν ταυτίζεται με το έννομο συμφέρον για την άσκηση αίτησης ακυρώσεως αλλά, στο πλαίσιο εξέτασης αίτησης προσωρινής δικαστικής προστασίας, πρέπει να ανάγεται σε μία νομική και πραγματική κατάσταση, η οποία να είναι προσωρινά προστατευτέα και να δικαιολογεί τη χορήγηση προσωρινού μέτρου. Ως βλάβη, συνεπώς, στην περίπτωση αυτή νοείται όχι η απλή επίκληση παρανομίας ή η κατά γενικό τρόπο επίκληση παράβασης διαφόρων διατάξεων οποιουδήποτε επιπέδου αλλά τα πραγματικά εκείνα περιστατικά, συγκεκριμένα και αρκούντως εξειδικευόμενα, αφορώντα τη νομική ή πραγματική κατάσταση του συγκεκριμένου συμμετέχοντος, τα οποία είτε αποκλείουν είτε καθιστούν υπερβολικά δυσχερή τη συμμετοχή στο διαγωνισμό είτε προδιαγράφουν άμεσα ή έμμεσα το αποτέλεσμα του λόγω αδυναμίας του προσφεύγοντος να εκπληρώσει τις απαιτούμενες προϋποθέσεις. Επέκεινα, δεν προβάλλεται παραδεκτώς, κατά την αμφισβήτηση της νομιμότητας διακήρυξης διαγωνισμού, λόγος περί παρανομίας όρου της διακήρυξης, χωρίς να προσδιορίζεται κατά τρόπο συγκεκριμένο η εντεύθεν βλάβη, όπως εν προκειμένω, η βλάβη της προσφεύγουσας από τους προσβαλλόμενους όρους των άρθρων 22Γ, 22.Δ.1., 23.5 και 23.6 της επίμαχης διακήρυξης.
ΕλΣυν/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/310/2022
Παροχή υπηρεσιών «Ψηφιοποίηση – Αποτύπωση – Καταχώρηση Γεωγραφικών και Περιγραφικών Δεδομένων του Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας(...) Επιδιώκεται η αναθεώρηση της 1056/2021 απόφασης του Εβδόμου Tμήματος του Ελεγκτικού Συνεδρίου
Το Τμήμα, με την προσβαλλόμενη 1056/2021 απόφασή του, δεχόμενο ότι δεν υφίστανται οι διακωλυτικοί λόγοι υπογραφής των συμβάσεων, που αναφέρονται στην προηγούμενη σκέψη υπό στοιχεία i και ii, απέρριψε τελικά τις προσφυγές, κρίνοντας ότι υφίσταται ο τελευταίος ως άνω διακωλυτικός λόγος που διαπίστωσε το Κλιμάκιο.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/1209/2023
ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:ζητείται η ανάκληση της 11/2023 Πράξης της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στη 2η Υπηρεσία Επιτρόπου Τομέα Υγείας Ενόψει αυτών και λαμβάνοντας υπ’ όψιν το σύνολο των στοιχείων που προσκόμισε η προσφεύγουσα σε εκτέλεση των διαταχθέντωνμε την 1083/2023 απόφαση του παρόντος Τμήματος (βλ. αναλυτικά σκέψεις 8, 9 και 10 της παρούσας) η κρίση της (βλ. το από 26.5.2023 πρακτικό της Επιτροπής του Διαγωνισμού και την εγκριτική αυτού 11/29.5.2023 απόφαση του Δ.Σ., όπως συμπληρώθηκαν με το από 4.8.2023 πρακτικό της Επιτροπής Αξιολόγησης του Διαγωνισμού, εγκριθέν με το 19/23.8.2023 απόσπασμα πρακτικών του Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) του Νοσοκομείου, αναλυτικά σε σκέψεις 7 και 9 της παρούσας) ότι οι δηλωθείσες παρατυπίες δεν στοιχειοθετούν σοβαρή ή επαναλαμβανόμενη παρατυπία τέτοια που να θεμελιώνει κατ’ αρχήν τον λόγο αποκλεισμού του άρθρου 57 παρ. 4 περ. ζ της Οδηγίας 2014/24και 73 παρ. 4 περ. ζ του ν. 4412/2016, με συνέπεια να μην επιβάλλεται η ενεργοποίηση του μηχανισμού αξιολογήσεως των διορθωτικών μέτρων αυτοκάθαρσης εκ μέρους του οικείου οικονομικού φορέα (άρθρα 57 παρ. 6 της Οδηγίας 2014/24 και 73 παρ. 7 και 8 του ν. 4412/2016) δεν παρίσταται επαρκώς αιτιολογημένη και δεν πληροί τις απαιτήσεις του σχετικού ελεγκτικού τύπου στο πλαίσιο του προσυμβατικού ελέγχου ενόψει των αρχών της διαφάνειας και της λογοδοσίας που τον διέπουν (βλ. σημείο 13.1. της παρούσας γνώμης). Ειδικότεραα) ενόψει του προδήλως επαναλαμβανόμενου χαρακτήρα των παρατυπιών του οικείου οικονομικού φορέα που οδήγησαν σε συρροή μεγάλου αριθμού προστίμων και λοιπών κυρώσεων λόγω αθετήσεως των συμβατικών του υποχρεώσεων (συνολικώς άνω των 20 κατά την τριετή περίοδο αναφοράς), η προσφεύγουσα όφειλενα προβεί σε αναλυτική παράθεση και συνολική, συγκεκριμένη, αντικειμενική και εξατομικευμένη εκτίμηση της φύσης των παρατυπιών καθ’ εαυτές και της ευθύνης του οικείου οικονομικού φορέα (βλ. ανωτέρω σημείο 13.2 στοιχ. στ της παρούσας), μόνη δε η εκτίμηση της μικρής τους εκτάσεως σε σχέση με κάθε μία επιμέρους σύμβαση και του γεγονότος ότι πάντως δεν οδήγησαν σε καταγγελία των συμβάσεων δεν αρκεί για την πληρότητα της αιτιολογήσεως, καθόσον η πολλαπλότητα έστω και ελασσόνων παρατυπιών που οδήγησαν σε μικρές κυρώσεις και μάλιστα σε πλείονες αναθέτουσες αρχές, ως εν προκειμένω, μπορεί να στοιχειοθετήσει λόγο αποκλεισμού, συμβατό με την αρχή της αναλογικότητας (βλ. ανωτέρω σημείο 13.2. στοιχ. ε της παρούσας γνώμης), ενώ το γεγονός ότι η πλειονότητα των κυρώσεων αυτών αφορούσε σε άλλο είδος υπηρεσιών (καθαριότητα) δεν συνιστά κατά νόμο λόγο μη εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 57 παρ. 4 ζ και 6 και 73 παρ. 4 ζ, 7 και 8 του ν. 4412/2016 στον βαθμό που υφίσταται ταυτότητα του οικονομικού φορέα, του οποίου αξιολογείται η επαγγελματική ακεραιότητα και αξιοπιστία,θα μπορούσε δε να αποτελεί κατ’ αρχήν ένδειξη αλλά από μόνη της όχι επαρκή για την μη στοιχειοθέτηση του λόγου αποκλεισμού, λόγω της αξιοσημείωτης επαναληπτικότητας της αντισυμβατικής συμπεριφοράς της αναδόχου, β) όφειλε επίσης η προσφεύγουσα να αναδείξει την αυτοτέλεια και να προχωρήσει σε ορισμένη, ειδική και εξατομικευμένη κρίση ως προς την δηλωθείσα ποινική ρήτρα ποσού 21.329,66 ευρώ, που επιβλήθηκε σε βάρος του οικείου οικονομικού φορέα, με την 23/3.6.2022 (Θέμα 1ο) απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Γενικού Νοσοκομείου Ελευσίνας «..........», στο πλαίσιο παροχής ομοίων με τις υπό ανάθεση υπηρεσιών εστίασης (Υπηρεσίες Εστιατορίου και Παροχής Φαγητού) και συγκεκριμένα να διατυπώσει αιτιολογημένη κρίση εάν εκτός του επαναλαμβανόμενου χαρακτήρα της η αθέτηση της εν λόγω συμβατικής υποχρέωσης, ως εκ της φύσεως και του ύψους της, παρίσταται και αντικειμενικά σοβαρή και ικανή να κλονίσει την αξιοπιστία και την ακεραιότητα της αναδόχου, στον βαθμό δε που δεν εμπεριέχεται τέτοια κρίση δεν αρκεί για την πληρότητα της σχετικής αιτιολογίας η απλή αναφορά στην δικαστική προσβολή της εν λόγω κυρώσεως από τον οικείο οικονομικό φορέα (βλ. σημείο 13.2. στοιχ. δ της παρούσας γνώμης), ούτε δε και η εκ μέρους της προσφεύγουσας αόριστη κρίση περί της βασιμότητας των προβαλλόμενων τυπικών λόγων προσφυγής εκ μέρους του ίδιου φορέα, γ) η αναθέτουσα αρχή νομίμως κατ’ αρχήν συνεκτίμησε τις βεβαιώσεις καλής εκτελέσεως των υπηρεσιών εστιάσεως που είχαν εκδοθεί από τα αρμόδια όργανα της ίδιας στο πλαίσιο προηγούμενης συνεργασίας, πλην η σχετική αξιολόγηση δεν δύναται να έχει την βαρύτητα που της απέδωσε η προσφεύγουσα, κατά τρόπο ώστε να υποβαθμίζεται κατά τη σχετική στάθμιση η συρροή μεγάλου αριθμού πλημμελειών της αναδόχου, αφενός διότι τούτο δεν προβλέπεται στις εφαρμοστέες διατάξεις οι οποίες αρκούνται στην διάπραξη σοβαρής ή επαναλαμβανόμενης παρατυπίας σε προηγούμενες συμβάσεις σε οποιαδήποτε αναθέτουσα αρχή και αφετέρου διότι μία τέτοια βαρύνουσα αξιολογική σημασία θα έθετε ζητήματα παραβιάσεως των αρχών της διαφάνειας, της ίσης μεταχειρίσεως και της αμεροληψίας της αναθέτουσας αρχής (άρθρο 18 παρ. 1 Οδηγίας 2014/24 και 18 παρ. 1 του ν. 4412/2016), αφού η εφαρμογή του οικείου λόγου αποκλεισμού θα διαφοροποιείτο ουσιωδώς μεταξύ οικονομικών φορέων με τις αυτές παρατυπίες παρέχοντας αθέμιτο πλεονέκτημα στον φορέα εκείνο που αν και εμφανίζει τις ίδιες σοβαρές ή επαναλαμβανόμενες παρατυπίες είχε προηγούμενη συνεργασία με την αρχή που προτίθεται να αναθέσει την σύμβασηκαι δ) η επίκληση των διορθωτικών μέτρων που δηλώθηκαν από τον οικονομικό φορέα στο ΕΕΕΣ παρίσταται αλυσιτελής στον βαθμό που δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη στις παρ. 7 και 8 του άρθρου 73 του ν. 4412/2016 διαδικασία παροχής σύμφωνης γνώμης από την Επιτροπή της παρ. 9 του ίδιου άρθρου (βλ. Δοικ. Εφ. Αθ. 1795/2022 για την ίδια εταιρεία και την επικύρωση κρίσεων της οικείας Επιτροπής περί ανεπάρκειας συναφών διορθωτικών μέτρων στο πλαίσιο άλλης αναθέσεως).Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω πρέπει η κρινόμενη προσφυγή να γίνει δεκτή, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 11/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στη 2η Υπηρεσία Τομέα Υγείας και, εφόσον δεν συντρέχει πλέον άλλος διακωλυτικός λόγος, να επιτραπεί η υπογραφή του οικείου σχεδίου σύμβασης. Η υπό κρίση προσφυγή ανάκλησης νομίμως επανεισάγεται για συζήτηση, μετά τη συμπλήρωση των στοιχείων του φακέλου της υπόθεσης σε συμμόρφωση με όσα διατάχθηκαν με την 1085/2023 μη οριστική απόφαση του παρόντος Τμήματος Ανακαλεί την 11/2023 Πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στη 2η Υπηρεσία Επιτρόπου Τομέα Υγείας.
ΕΣ/ΤΜ.ΕΒΔΟΜΟ/534/2023
Αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (...)Ως εκ τούτου, ορθώς έγινε αποδεκτή κατά το στάδιο βαθμολόγησης των τεχνικών προσφορών, και ειδικότερα κατά την αξιολόγηση του κριτηρίου Κ1, η τεχνική προσφορά της αναδόχου του διαγωνισμού και είναι, εν προκειμένω, άνευ σημασίας εάν το παραβλεφθέν αυτό στοιχείο θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε επαύξηση της βαθμολόγησης της προσφοράς της συγκεκριμένης εταιρίας.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω πρέπει να γίνουν δεκτές οι προσφυγές ανάκλησης, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 650/2022 Πράξης του Στ΄ Κλιμακίου
ΔΕΝ ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/1101/2023
ΣΤΕ/1819/2020
ΣΥΜΒΑΣΗ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ:«Παραχώρηση Άδειας Λειτουργίας Επιχείρησης Καζίνο (ΕΚΑΖ) ευρέoς φάσματος δραστηριοτήτων στον Μητροπολιτικό Πόλο Ελληνικού - Αγίου Κοσμά»(...)Επειδή, με το δικόγραφο προσθέτων λόγων η αιτούσα επικαλείται ότι συνέτρεχε νόμιμος λόγος αποκλεισμού της προσφοράς της παρεμβαίνουσας ενώσεως προσώπων, εφ’ όσον από την από 24.4.2020 έκθεση πιστοληπτικής αξιολογήσεως του διεθνούς οργανισμού Moody’s και την από 28.4.2020 γνώμη του καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Γ.Σ. προέκυπτε δυσμενής κατάταξη στο κριτήριο της χρηματοοικονομικής επάρκειας για την δανείζουσα χρηματοπιστωτική και τεχνική ικανότητα στην παρεμβαίνουσα ένωση προσώπων εταιρεία ... ... ... .... Ο λόγος αυτός είναι απορριπτέος, διότι τα στοιχεία, στα οποία στηρίζεται και τα οποία περιέχουν εκτίμηση της οικονομικής καταστάσεως της επιχειρήσεως, στην τεχνική και επαγγελματική ικανότητα της οποίας στηρίζεται η παρεμβαίνουσα ένωση -πέραν του ότι δεν περιλαμβάνονται στα προβλεπόμενα από την Διακήρυξη του επίδικου διαγωνισμού ως δυνάμενα να προσκομισθούν και να ληφθούν υπόψη στο πλαίσιο της διαδικασίας διενέργειάς του στοιχεία- είναι πολύ μεταγενέστερα της ημερομηνίας υποβολής των προσφορών (4.10.2019), λαμβάνουν υπόψη νεότερα δεδομένα και προσκομίσθηκαν το πρώτον ενώπιον του Δικαστηρίου.Απορρίπτει την κρινόμενη αίτηση.
ΕΣ/ΤΜ.6/125/2020
Προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία συστήματος τηλεελέγχου – τηλεχειρισμού και ανίχνευσης διαρροών του δικτύου ύδρευσης του Δήμου..ζητείται η ανάκληση της 363/2019 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Περαιτέρω, ως προς τη δεύτερη διαπιστωθείσα με την προσβαλλόμενη Πράξη πλημμέλεια, με την κρινόμενη αίτηση και την ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση προβάλλεται, μεταξύ άλλων, ότι η αιτιολογία της αριθμητικής βαθμολογίας των τεχνικών προσφορών, που αποτυπώθηκε στο Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού, διαλαμβάνεται στο με αριθμ. πρωτ. 9209/24.6.2019 υπόμνημα της Επιτροπής, το οποίο διαβιβάσθηκε, μαζί με Πρακτικό, στην Οικονομική Επιτροπή του Δήμου με το με αριθμ. πρωτ. 9209/24.6.2019 έγγραφο. Ειδικότερα, με το προσκομισθέν 9209/24.6.2019 υπόμνημα η βαθμολόγηση των τεχνικών προσφορών των υποψηφίων από την Επιτροπή Διαγωνισμού αιτιολογείται με αναλυτικό τρόπο, για κάθε επιμέρους κριτήριο αξιολόγησης, τεκμηριώνεται δε με διεξοδική αναφορά στα συγκεκριμένα στοιχεία της κάθε προσφοράς, τα οποία αξιολόγησε η Επιτροπή σε σχέση με τα προβλεπόμενα και απαιτούμενα στη διακήρυξη επιμέρους χαρακτηριστικά και τις οριζόμενες τεχνικές προδιαγραφές. Ενόψει αυτών και σύμφωνα με όσα αναφέρονται στη σκέψη υπό στοιχείο ΙΙΙ της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι η βαθμολογία εκάστου κριτηρίου αξιολόγησης των τεχνικών προσφορών, όπως αυτή αποτυπώνεται στο σχετικό Πρακτικό της Επιτροπής Διαγωνισμού, αιτιολογείται αναλυτικά, κατά τα ανωτέρω, στο προσκομισθέν 9209/24.6.2019 υπόμνημα της Επιτροπής, και, ως εκ τούτου, δεν στοιχειοθετείται, εν προκειμένω, παραβίαση των οριζόμενων στο άρθρο 311 παρ. 5 του ν. 4412/2016 (βλ. και άρθρο 2.3.2 της διακήρυξης), όπως βάσιμα προβάλλεται.Κατ΄ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι πρέπει η υπό κρίση αίτηση και η ασκηθείσα υπέρ αυτής παρέμβαση να γίνουν δεκτές και να ανακληθεί η 363/2019 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς και ότι, εφόσον δεν διαπιστώθηκε άλλος νόμιμος διακωλυτικός της υπογραφής λόγος, δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης, μεταξύ του αιτούντος Δήμου και της εταιρείας «...», με αντικείμενο την «Προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία συστήματος τηλεελέγχου – τηλεχειρισμού και ανίχνευσης διαρροών του δικτύου ύδρευσης του Δήμου …» και συμβατική δαπάνη 3.117.181,44 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α..
ΕΣ/ΤΜ.7/11/2019
Καταπολέμηση κουνουπιών...ζητείται η ανάκληση της 264/2018 πράξης του Κλιμακίου Προληπτικού Ελέγχου Δαπανών στο Τμήμα τούτο...Εν προκειμένω ο χρόνος διαδικτυακής ανάρτησης της μελέτης ήταν η 14η.3.2017, η δε προσφορά της «...» υπεβλήθη την 20η.3.2017, άρα μεταγενέστερα. Ούτε, άλλωστε, θα μπορούσε η ανωτέρω εταιρεία να γνωρίζει τον χρόνο έναρξης της διαδικασίας, δοθέντος ότι η πρόσκληση δε δημοσιεύθηκε αλλά απευθύνθηκε μόνο στη φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος εταιρεία. Ομοίως ως αβάσιμοι πρέπει να απορριφθούν ο δεύτερος και τρίτος λόγος ανάκλησης, καθόσον η αξιολόγηση της τεχνικής προσφοράς και ο έλεγχος της καταλληλότητας της προσφέρουσας εταιρείας δεν έλαβε ποτέ χώρα, διότι οι ίδιες οι υπηρεσίες του Δήμου αγνόησαν και δεν έλαβαν υπόψη την εν λόγω προσφορά και, συνακόλουθα, δεν την αξιολόγησαν και δε ζήτησαν τα δικαιολογητικά που να αποδεικνύουν τη ζητούμενη τεχνική και επαγγελματική ικανότητα της προσφέρουσας. Αβασίμως, εξάλλου, προβάλλεται ότι η προσφορά της «...» δεν περιείχε τα απαραίτητα δικαιολογητικά του άρθρου 80 του ν. 4412/2016 περί μη ύπαρξης κωλυμάτων συμμετοχής του άρθρου 73 του ίδιου ως άνω νόμου, δεδομένου ότι τα εν λόγω δικαιολογητικά προσκομίζονται κατά τον χρόνο έκδοσης της απόφασης περί απευθείας ανάθεσης, χωρίς να απαιτείται προσκόμισή τους σε προγενέστερο στάδιο, καθόσον ο ανάδοχος επιλέγεται από την αναθέτουσα αρχή χωρίς εκ των προτέρων δημοσιότητα (βλ. και την προστεθείσα με το άρθρο 107 παράγρ. 9 του ν. 4497/2017 - Α΄ 171 - παράγρ. 11 του άρθρου 73 του ν 4412/2016, που ισχύει από 13.11.2017). Τέλος, πρέπει να απορριφθεί ο ισχυρισμός του Δήμου ότι η εταιρεία «...» θα μπορούσε να υποβάλει εκ νέου επικαιροποιημένη προσφορά, συνοδευόμενη από τα προπαρατεθέντα δικαιολογητικά επαγγελματικής και τεχνικής ικανότητας και περί μη ύπαρξης κωλυμάτων εντός της τεθείσας (με την 9171/11.4.2017 πρόσκληση) προθεσμίας, καθώς η αναθέτουσα αρχή γνωρίζοντας ότι έχει υποβληθεί χαμηλότερη προσφορά για την παροχή της υπό ανάθεση υπηρεσίας έπρεπε να ζητήσει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και να αξιολογήσει την προσφορά, τούτο δε ανεξαρτήτως του ότι δεν αποδεικνύεται ότι η εταιρεία «....» ήταν ενήμερη για τις τεθείσες προθεσμίες, αφού η ως άνω πρόσκληση απευθυνόταν αποκλειστικά στην ανάδοχο φερόμενη ως δικαιούχο του εντάλματος εταιρεία.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί.
ΕΑΑΔΗΣΥ/1589/2022
Επειδή σύμφωνα με τις ως άνω διατάξεις του Ν.4172/2013, η αναθέτουσα αρχή υποχρεούται, κατά την καταβολή ή την έκδοση της σχετικής εντολής πληρωμής της αξίας των προσφερόμενων υπηρεσιών να παρακρατεί φόρο εισοδήματος 8%. Περαιτέρω, η επίμαχη Διακήρυξη ουδόλως αναφέρεται ρητώς στην συμπερίληψη του εν λόγω ποσοστού στην οικονομική προσφορά των διαγωνιζομένων ενώ το άρθρο 5.1.2 που επικαλείται η δεύτερη προσφεύγουσα όπου αναφέρονται όλες οι υπέρ τρίτων κρατήσεις δεν αρκεί για να συναχθεί η υποχρέωση των συμμετεχόντων να συμπεριλάβουν την εν λόγω παρακράτηση στην οικονομική της προσφορά, καθώς το εν λόγω άρθρο δεν ρυθμίζει τον τρόπο σύνταξης των οικονομικών προσφορών (βλ. ad hoc ΔΕφΑθ 360/2020, σκ. 8). Ωστόσο, η συμπερίληψη ή μη της παρακράτησης φόρου στην οικονομική προσφορά κρίνεται από τη ρητή και σαφή πρόβλεψη στους όρους της Διακήρυξης που αφορούν στο περιεχόμενο της οικονομικής προσφοράς, ως τέτοιας δυνάμενης να θεωρηθεί και η αναφορά σε κάθε άλλη επιβάρυνση κατά την κείμενη νομοθεσία, χωρίς ωστόσο να αρκεί για να θεμελιώσει υποχρέωση προσδιορισμού της προσφερόμενης τιμής κατόπιν Αριθμός απόφασης: 1588,1589/2022 39 συνυπολογισμού της σχετικής παρακράτησης φόρου εισοδήματος η ως άνω αναφορά σε όρους της Διακήρυξης σχετικά με τον τρόπο πληρωμής του αναδόχου (βλ. ΔΕφΑθ 360/2020, σκ. 8 επί της απόφασης του 6ου Κλιμακίου ΑΕΠΠ 1221/2020, μειοψ. Ε. Αψοκάρδου και απόφαση 6ου Κλιμακίου ΑΕΠΠ 365/2021 μειοψ. Ε. Αψοκάρδου). Επομένως, βασίμως υποστηρίζει η δεύτερη παρεμβαίνουσα ότι έγινε ορθώς αποδεκτή η προσφορά της καθώς δεν απαιτούνταν ρητώς από τη Διακήρυξη η συμπερίληψη της παρακράτησης φόρου 8% στην οικονομική της προσφορά με αποτέλεσμα να μην καθίσταται σαφές στον μέσο επιμελή διαγωνιζόμενο εάν έχει υποχρέωση να τη συμπεριλάβει στην προσφορά του, παρά τα περί αντιθέτου προβαλλόμενα. Συνακόλουθα, ο οικείος λόγος της προσφυγής πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος