Συνδρομητική Υπηρεσία. Για να έχετε πλήρη πρόσβαση στο mydocman.gr πρέπει να συνδεθείτε: Είσοδος

ΣτΕ/812/2009

Τύπος: Δικαστικές Αποφάσεις

ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ: 3316/2005, 60/2007

Επειδή, με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι η προπεριγραφείσα απαίτηση της διακήρυξης είναι δυσανάλογη, υπερβολική και μη αναγκαία, περιορίζει τον ανταγωνισμό, παραβιάζει τις αρχές της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων και της διαφάνειας και επιτρέπει τη συμμετοχή ολίγων μόνον επιχειρήσεων. Το προβλεπόμενο, όμως, από την επίμαχη ρήτρα της διακήρυξης κριτήριο του κύκλου εργασιών των διαγωνιζομένων από υπηρεσίες συναφείς προς την προκηρυχθείσα αποβλέπει στον έλεγχο της χρηματοοικονομικής επάρκειάς τους και, συνεπώς, της καταλληλότητάς τους να εκτελέσουν την εν λόγω υπηρεσία καθαριότητας των χώρων του Πανεπιστημίου (βλ. άρθρα 44 παρ. 1 - 2 και 47 της οδηγίας 2004/18/Ε.Κ. του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, L. 134). Το κριτήριο αυτό είναι κατάλληλο, αντικειμενικό και πρόσφορο, ενόψει αφενός του αντικειμένου του συγκεκριμένου διαγωνισμού, που αφορά τον καθαρισμό όλων των κτιρίων και λοιπών εγκαταστάσεων του Πανεπιστημίου (όπως περιγράφονται στο Παράρτημα Α΄ της διακήρυξης) και αφετέρου της δαπάνης αυτού, που ανέρχεται σε 11.577.922 ευρώ για 2 έτη, ήτοι 5.788.961 ετησίως, χωρίς Φ.Π.Α. (πρβ. ΣτΕ 3491/2005, 1912, 2787/2007). Περαιτέρω, μόνο το γεγονός ότι η ρήτρα αυτή επέτρεψε, τελικώς, τη συμμετοχή τριών μόνον εταιρειών καθαρισμού στο διαγωνισμό δεν της προσάπτει πλημμέλεια, δεδομένου ότι ο σχετικός όρος δεν παρίσταται ασύνδετος ή απρόσφορος σε σχέση με το αντικείμενο και τις απαιτήσεις του επίδικου διαγωνισμού. Ως εκ τούτου, οι ανωτέρω λόγοι πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι. Κατά τα λοιπά, ο πλησσόμενος όρος της διακήρυξης, ως κανονιστικού χαρακτήρα, δεν χρήζει αιτιολογίας (πρβ. ΣτΕ 1655/2008), ενώ απαραδέκτως αμφισβητείται η ουσιαστική εκτίμηση της Διοίκησης ως προς την επιλογή των προϋποθέσεων συμμετοχής στο διαγωνισμό. Επειδή, όπως έχει κριθεί από το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (απόφαση της 18ης Ιουλίου 2007, υπόθεση C - 399/05, Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας, σκ. 22 επ.), ένα κριτήριο επιλογής - όπως, στην περίπτωση εκείνη, το κριτήριο της εμπειρίας -, δεν χρειάζεται να πληρούται από το κάθε μέλος μιας κοινοπραξίας, αλλά αρκεί ένα από τα μέλη της κοινοπραξίας να πληροί το κριτήριο αυτό. Εν προκειμένω, ο αιτών προβάλλει ότι μη νομίμως η προσβαλλόμενη ρήτρα της διακήρυξης απαιτεί άθροισμα τουλάχιστον 8 εκατ. ευρώ για τον κύκλο εργασιών των δύο μελών (τυχόν διαγωνιζόμενης) κοινοπραξίας ή 12 εκατ. ευρώ για κοινοπραξία με τρία μέλη κ.ο.κ., ώστε να εξαχθεί μέσος όρος 4 εκατ. ευρώ ισχυρίζεται δε συναφώς ο αιτών ότι η διακήρυξη απαιτεί, κατά παράβαση του άρθρου 47 παρ. 3 της οδηγίας 2004/18, μεγαλύτερο και δη πολλαπλάσιο κύκλο εργασιών επί διαγωνιζόμενης κοινοπραξίας ή ένωσης εταιρειών, σε σχέση προς τον απαιτούμενο κύκλο εργασιών των μεμονωμένων διαγωνιζομένων και ότι δυσχεραίνει, κατά τον τρόπο αυτό, τη συμμετοχή κοινοπραξιών. Η αιτίαση, όμως, αυτή πρέπει να απορριφθεί ως προβαλλόμενη χωρίς έννομο συμφέρον. Και τούτο διότι, πάντως, ο αιτών δεν προβάλλει (και μάλιστα κατά τρόπο συγκεκριμένο) ότι επρόκειτο να συμπράξει με άλλη επιχείρηση καθαρισμού, η οποία είχε κύκλο εργασιών τουλάχιστον 4 εκατ. ευρώ κατά τις χρήσεις 2003 έως 2005 και η οποία, επομένως, πληρούσε αυτοτελώς το κριτήριο του ελάχιστου κύκλου εργασιών από υπηρεσίες καθαρισμού της τελευταίας τριετίας, ώστε να δικαιούται, κατά την έννοια του άρθρου 47 παρ. 3 της οδηγίας 2004/18, να μετάσχει στο διαγωνισμό μαζί με τον αιτούντα, υπό τη μορφή κοινοπραξίας ή ένωσης επιχειρήσεων


Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)

Σχετικά Έγγραφα

ΣτΕ/100/2009

Κριτήρια ανάθεσης. Νόμιμα τίθενται ως κριτήρια όπως η προηγούμενη εμπειρία και ο αριθμός του απασχολούμενου προσωπικού ,αν κριθεί ότι συνδέονται με την εκτίμηση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών. Αντίθετα το ύψος του κύκλου εργασιών δεν μπορεί να αποτελέσει κριτήριο αναθέσεως:


ΕΣ/ΚΛ.Ζ/214/2017

Μελέτη Κτηµατογράφησης και Παροχή Υποστηρικτικών Υπηρεσιών για τη δημιουργία Εθνικού Κτηµατολογίου..: Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, δεν διαπιστώνονται ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες στην ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία. Επισημαίνεται ωστόσο ότι, πριν από την υπογραφή της σύμβασης, τα συμπράττοντα μέλη της επιλεγείσας αναδόχου θα πρέπει να έχουν προβεί στη σύσταση κοινοπραξίας, όπως ρητώς ορίζεται στο άρθρο 18.5 της διακήρυξης. Συνεπώς, δεν συντρέχει νόμιμος λόγος που να κωλύει την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, αντίγραφο του οποίου τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Γραμματεία του Κλιμακίου.


ΔΕΚ/C-399/2005

ένα κριτήριο επιλογής, όπως, εν προκειμένω, το κριτήριο της εμπειρίας, δεν χρειάζεται να πληρούται από το κάθε μέλος μιας προσφέρουσας κοινοπραξίας και ότι αρκεί ένα από τα μέλη της κοινοπραξίας να πληροί το κριτήριο αυτό [βλ., υπό την έννοια αυτή, απόφαση της 14ης Απριλίου 1994, C-389/92, Ballast Nedam Groep, Συλλογή 1992, σ. I-1289, σκέψη 13, που ενσωματώθηκε, σε χρόνο μεταγενέστερο των επίμαχων εν προκειμένω πραγματικών περιστατικών, στο άρθρο 54, παράγραφος 6, της οδηγίας 2004/17/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 31ης Μαρτίου 2004, περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης συμβάσεων στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών (ΕΕ L 134, σ. 1)].50. Όσον αφορά την αρχή της διαφάνειας, επιβάλλεται η διαπίστωση ότι η Επιτροπή δεν διευκρινίζει πώς είναι δυνατόν να συνιστούν παραβίαση της εν λόγω αρχής τα περιστατικά που προσάπτονται στην Ελληνική Δημοκρατία στο πλαίσιο της υπό κρίση προσφυγής. Ειδικότερα, η λήψη υπόψη μιας προσφοράς μη σύμφωνης προς το τεύχος «Πρόσκληση» της διακήρυξης συνιστά πράξη που μπορεί μεν να εκτιμηθεί υπό το πρίσμα της ίσης μεταχειρίσεως των προσφερόντων, αλλά δεν είναι ικανή αφεαυτής να παραβιάσει την αρχή της διαφάνειας. Κατά τούτο, η υπό κρίση υπόθεση πρέπει να διακριθεί από την υπόθεση επί της οποίας εκδόθηκε η απόφαση της 25ης Απριλίου 1996, C-87/94, Επιτροπή κατά Βελγίου (Συλλογή 1996, σ. I-2043, ιδίως σκέψεις 54 έως 60 και 74), στο μέτρο κατά το οποίο η διαπιστωθείσα παραβίαση της αρχής της διαφάνειας οφειλόταν κατ’ ουσία στη συνεκτίμηση, εκ μέρους της αναθέτουσας αρχής, μιας τροποποιήσεως των αρχικών προσφορών ενός εκ των προσφερόντων. Αντιθέτως, επίδικη στην υπό κρίση υπόθεση είναι μάλλον μια τυπική προϋπόθεση για να γίνει δεκτή μια προσφορά προς εξέταση, η οποία δεν είναι δυνατόν να θίξει τη διαφάνεια της διαδικασίας συνάψεως της συμβάσεως. 51. Σχετικά με την αρχή της ίσης μεταχειρίσεως, από τις σκέψεις 22 έως 37 και 40 έως 46 της παρούσας αποφάσεως προκύπτει ότι η Επιτροπή δεν θεμελίωσε τις δύο αιτιάσεις που προέβαλε κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας, ούτε καθόσον αντλούνταν από παράβαση του άρθρου 4, παράγραφος 2, της οδηγίας ούτε καθόσον αφορούσαν παραβίαση της γενικής αρχής της ίσης μεταχειρίσεως. Εν πάση περιπτώσει, έστω και αν υποτεθεί ότι το Δικαστήριο είχε διαπιστώσει παράβαση του άρθρου 4, παράγραφος 2, της οδηγίας, δεν θα έπρεπε να γίνει αναφορά στη γενική αρχή της ισότητας, της οποίας η διάταξη αυτή συνιστά ειδική εκδήλωση (βλ., υπό την έννοια αυτή, απόφαση της 31ης Ιανουαρίου 1991, C-244/89, Επιτροπή κατά Γαλλίας, Συλλογή 1991, σ. I-163, σκέψη 34).


ΝΣΚ/243/2000

Διοίκηση. Χορήγηση αντιγράφων εγγράφων.Υπάρχει υποχρέωση της Διοίκησης για χορήγηση στον αιτούντα, μέλος Κοινοπραξίας αντιγράφου της υποβληθείσας υπ αυτής (Κοινοπραξίας) μελέτης εφαρμογής του έργου, διότι η μελέτη εφαρμογής, που εκπονείται από ανάδοχο Κοινοπραξία, μετά από την εκ μέρους του Δημοσίου δημοπράτηση έργου με το σύστημα μελέτη-κατασκευή, πρέπει να θεωρηθεί ότι έχει τον χαρακτήρα του διοικητικού εγγράφου, αν και δεν συντάσσεται από δημόσια υπηρεσία, δεδομένου ότι υποβάλλεται στην Διοίκηση (αρμόδιο φορέα) προς έγκριση και σφράγιση και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της διοικητικής σύμβασης. Για την χορήγηση αντιγράφου απαιτείται μόνον εύλογο ενδιαφέρον, το οποίο στην προκειμένη περίπτωση αναμφισβήτητα υπάρχει, εφόσον ο αιτών είναι μέλος της Κοινοπραξίας, στην οποία ανατέθηκε το ως άνω έργο με το σύστημα μελέτη-κατασκευή.

ΕλΣυν.Κλ.Ζ'/55/2017

Υπηρεσίες καθαριότητας κτιρίων-έλεγχος νομιμότητας:Με τα δεδομένα τα ανωτέρω και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην σκέψη ΙΙΙ της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι οι προαναφερθείσες αποφάσεις έγκρισης διενέργειας του ελεγχόμενου διαγωνισμού και της οικείας διακήρυξης, έγκρισης των πρακτικών της Επιτροπής του Διαγωνισμού, καθώς και οι αποφάσεις επί των ασκηθεισών προδικαστικών προσφυγών και η απόφαση κατακύρωσης των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού αναρμοδίως εκδόθηκαν από το Συμβούλιο του … Ιδρύματος .., δεδομένου ότι αρμόδιο όργανο για την έκδοση των πράξεων αυτών ήταν η Συνέλευση αυτού, γεγονός που άλλωστε επανειλημμένα επισημάνθηκε από μέλος του Συμβουλίου του Ιδρύματος κατά τη λήψη των σχετικών αποφάσεων...Ανεξαρτήτως της ανωτέρω πλημμέλειας, το Κλιμάκιο διαπιστώνει επιπρόσθετα ότι: Eνόψει του είδους της προς ανάθεση υπηρεσίας (υπηρεσίες καθαριότητας κτιρίων), η οποία δεν είναι εξειδικευμένη αλλά συνήθης και δεν απαιτεί για την εκτέλεσή της ιδιαίτερη τεχνογνωσία, μη νομίμως τέθηκε, με τα άρθρα 3.5 και 13.2- ΟΜΑΔΑ Α.2, ως κριτήριο ποιοτικής επιλογής παράλληλα δε και ως κριτήριο ανάθεσης η προηγούμενη εμπειρία.(..)Σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη IV.ii., μη νομίμως ορίστηκε με τα άρθρα 3.3.3, 3.3.16 και 13.2- ΟΜΑΔΑ Α.2 της διακήρυξης ότι, σε περίπτωση συμμετοχής στο διαγωνισμό κοινοπραξίας, τα κριτήρια οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας καθώς και η εμπειρία πρέπει να πληρούνται αυτοτελώς από κάθε μέλος αυτής.Πέραν των κριθέντων ανωτέρω στο στοιχείο IX.i., μη νομίμως απορρίφθηκε η προσφορά του Κ. ... για το λόγο ότι το αθροιστικό ποσό των συμβάσεων των σχετικών με το αντικείμενο του διαγωνισμού που είχε συνάψει με άλλους φορείς, ανερχόμενο σε 2.647.409,00 ευρώ (χωρίς Φ.Π.Α.), υπολειπόταν του ελάχιστου κατώτατου ορίου των 3.000.000 ευρώ, αφού δεν οριζόταν στη διακήρυξη ότι στο ποσό αυτό των 3.000.000 ευρώ δεν συμπεριλαμβανόταν και ο Φ.Π.Α.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, το Κλιμάκιο, έχοντας διαπιστώσει ουσιώδεις πλημμέλειες κατά την ελεγχόμενη διαδικασία, κρίνει ότι κωλύεται η υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης.


ΣτΕ/2162/2018

Σύναψη συμφωνίας-πλαίσιο, με εκτελεστικές συμβάσεις χωρίς επαναδιαγωνισμό, για την προμήθεια είκοσι (20) δραστικών ουσιών με CPV 33690000-3 από το ΠΠΥΦΥ 2014, με προσυμφωνημένο ποσοστό επιμερισμού στη συμφωνία-πλαίσιο της συνολικής ποσότητας των εν λόγω δραστικών ουσιών για δύο (2) έτη, με δικαίωμα προαίρεσης για ένα (1) ακόμη έτος (...)Εν όψει αυτών και, εφόσον κατά τα προεκτεθέντα, το συνολικό ύψος του κύκλου εργασιών του διαγωνιζόμενου στον τομέα δραστηριοτήτων που αποτελεί το αντικείμενο της (υπό σύναψη) σύμβασης πρέπει επί ποινή απαραδέκτου, να δηλώνεται από τον ίδιο, το δε περιεχόμενο της εν λόγω δηλώσεως πρέπει, περαιτέρω, να ερείδεται στις οικείες οικονομικές καταστάσεις, αβασίμως προβάλλεται από την αιτούσα ότι η αναθέτουσα αρχή όφειλε να λάβει υπόψη τον (συνολικό) κύκλο εργασιών της κάθε οικονομικής χρήσης όπως αυτός “ακριβώς” απεικονιζόταν στις οικονομικές της καταστάσεις ετών 2012, 2013 και 2014 [ο οποίος ανερχόταν σε 12.291.421,69 ευρώ για το έτος 2012 (εκ παραδρομής η αιτούσα αναφέρεται στο δικόγραφο σε “11.097.789,66”), 11.097.789,66 ευρώ για το έτος 2013 και 14.164.286.286,18 για το έτος 2014 και κατά μέσο όρο 12.517.832,51 ευρώ], οι οποίες (οικονομικές καταστάσεις) ήταν, όπως διατείνεται, ληπτέες υπόψη “χωρίς περιορισμούς” άλλως, ότι ο μέσος όρος του (μερικού) κύκλου εργασιών για την κρίσιμη τριετία, όπως αυτός εξαγόταν από την ως άνω δήλωσή της (10.438.618,96 ευρώ) υπερέβαινε κατά πολύ το 30% της ετήσιας προϋπολογισθείσας δαπάνης (21.219.311,24 Χ 30% = 6.365.793,37 ευρώ).Δια ταύτα Απορρίπτει την αίτηση.



ΣτΕ ΕΑ 287/2010

ΣΤΕ –διακήρυξη ––αποκλεισμός υποψηφίου.(...)Επειδή, η αιτούσα προέβαλε με την προσφυγή του άρθρου 3 παρ. 2 του ν. 2522/1997 και επαναλαμβάνει με την κρινόμενη αίτηση, ότι ο παραπάνω όρος της διακηρύξεως, ο οποίος επιτρέπει τη συμμετοχή στο διαγωνισμό μόνο επιχειρήσεων με συνολικό κύκλο εργασιών κατά την τελευταία τριετία ίσο ή μεγαλύτερο με το 1/3 της προϋπολογισθείσας δαπάνης (ήτοι εν προκειμένω 1.000.000 ευρώ), την αποκλείει παρανόμως από το διαγωνισμό, διότι θεσπίζει κριτήρια συμμετοχής μη προβλεπόμενα από την οδηγία 2004/18/ΕΚ και το π.δ. 118/2007, παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας και υπερβαίνει τα άκρα όρια της διακριτικής ευχέρειας της διοικήσεως, εφόσον οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο συγκεκριμένο κλάδο δεν παρουσιάζουν τον απαιτούμενο ως άνω κύκλο εργασιών. Ο λόγος, όμως, αυτός δεν πιθανολογείται σοβαρά ως βάσιμος, διότι ο πληττόμενος αυτός όρος της διακηρύξεως που αποβλέπει στον έλεγχο της κατά τεκμήριο ικανότητας των διαγωνιζομένων να ανταποκριθούν στην εκτέλεση της επίμαχης προμήθειας και θεσπίζει εύλογη προϋπόθεση καταλληλότητας ως προς τη δυνατότητα αυτών να μετάσχουν στο διαγωνισμό, φαίνεται να είναι σύμφωνος με τις προαναφερθείσες διατάξεις της οδηγίας 2004/18/ΕΚ, του π.δ. 60/2007 και του π.δ. 118/2007. Εξ άλλου, τα προβαλλόμενα περί του ότι πρόκειται περί φωτογραφικού όρου είναι απορριπτέα προεχόντως λόγω της αοριστίας τους.


ΣτΕ ΕΑ 288/2010

ΣΤΕ  –διακήρυξη –διαγωνισμός –ανάθεση –προμήθειες –προσφορές (...) Επειδή, η αιτούσα προέβαλε με την προσφυγή του άρθρου 3 παρ. 2 του ν. 2522/1997 και επαναλαμβάνει με την κρινόμενη αίτηση, ότι ο παραπάνω όρος της διακηρύξεως, ο οποίος επιτρέπει τη συμμετοχή στο διαγωνισμό μόνο επιχειρήσεων με συνολικό κύκλο εργασιών κατά την τελευταία τριετία ίσο ή μεγαλύτερο με το 1/3 της προϋπολογισθείσας δαπάνης (ήτοι εν προκειμένω 1.800.000 ευρώ), την αποκλείει παρανόμως από το διαγωνισμό, διότι θεσπίζει κριτήρια συμμετοχής μη προβλεπόμενα από την οδηγία 2004/18/ΕΚ και το π.δ. 118/2007, παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας και υπερβαίνει τα άκρα όρια της διακριτικής ευχέρειας της διοικήσεως, εφόσον οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο συγκεκριμένο κλάδο δεν παρουσιάζουν τον απαιτούμενο ως άνω κύκλο εργασιών. Ο λόγος, όμως, αυτός δεν πιθανολογείται σοβαρά ως βάσιμος, διότι ο πληττόμενος αυτός όρος της διακηρύξεως που αποβλέπει στον έλεγχο της κατά τεκμήριο ικανότητας των διαγωνιζομένων να ανταποκριθούν στην εκτέλεση της επίμαχης προμήθειας και θεσπίζει εύλογη προϋπόθεση καταλληλότητας ως προς τη δυνατότητα αυτών να μετάσχουν στο διαγωνισμό, φαίνεται να είναι σύμφωνος με τις προαναφερθείσες διατάξεις της οδηγίας 2004/18/ΕΚ, του π.δ. 60/2007 και του π.δ. 118/2007. Εξ άλλου, τα προβαλλόμενα περί του ότι πρόκειται περί φωτογραφικού όρου είναι απορριπτέα προεχόντως λόγω της αοριστίας τους.


ΕΣ/ΚΛ.Ζ/422/2011

Επεξεργασία των σύμμεικτων αστικών απορριμμάτων:Με τα δεδομένα αυτά το Κλιμάκιο κρίνει ότι  ο όρος της διακήρυξης, σύμφωνα με τον οποίο «εφόσον ο διαγωνιζόμενος είναι Σύμπραξη εταιριών, το κριτήριο της ζητούμενης εμπειρίας θα πρέπει να πληρούται από όλα τα μέλη της κοινοπραξίας», αντίκειται, σύμφωνα με όσα αναλυτικά έγιναν δεκτά ανωτέρω, στη διάταξη του άρθρου 46 παρ. 4 του π.δ. 60/2007 και στην αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού, γεγονός που καθιστά  μη νόμιμη στο σύνολό της τη διεξαγωγή της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας, αφού η συγκεκριμένη πλημμέλεια εντοπίζεται στο κύκλο των δικαιούμενων προς συμμετοχή οικονομικών φορέων. Η παραδοχή αυτή ισχύει ανεξαρτήτως του ότι σχετική πλημμέλεια   προβλήθηκε με την υποβολή ενστάσεως εκ μέρους δύο ενδιαφερομένων να συμμετάσχουν στον συγκεκριμένο διαγωνισμό οικονομικών φορέων.  Και υπό οιανδήποτε άλλη, όμως, ερμηνευτική εκδοχή,  ο  επίμαχος  όρος εξακολουθεί να είναι μη νόμιμος,  αντιβαίνων στη διάταξη του άρθρου 42 παρ. 3 του π.δ. 60/2007, σύμφωνα με την οποία το ελάχιστο επίπεδο ικα­νοτήτων που απαιτείται για τη συγκεκριμένη σύμβαση, πρέπει  σε κάθε περίπτωση να είναι συνδεδεμένο και ανάλογο προς το αντικείμενό της.   Ως προς αυτό, επισημαίνεται καταρχάς ότι ο συγκεκριμένος όρος χρήζει ιδιαίτερης δικαιολογήσεως, εκ του λόγου ότι εισάγει περιορισμό στην αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού και το δικαίωμα των οικονομικών φορέων, να συμμετέχουν ως μέλη κοινοπρακτικών σχημάτων σε διαγωνισμό ανάθεσης υπηρεσιών. Περαιτέρω,  ο σκοπός  του συγκεκριμένου όρου, που  συνίσταται στο γεγονός ότι « … ζητείται από  όλους τους συμμετέχοντες η εμπειρία του συνολικού αντικειμένου προκειμένου να αποφευχθεί η έμμεση εκχώρηση του έργου σε νομικά ή φυσικά πρόσωπα που δεν θα διέθεταν  την απαιτούμενη εμπειρία, άλλωστε το αντικείμενο του έργου είναι  ενιαίο και δεν υπάρχουν κατηγορίες και ομάδες εργασιών … » (βλ.  ανωτέρω αναφερόμενα έγγραφα) δεν δικαιολογεί αλλά καθιστά την πρόβλεψη του σχετικού περιορισμού   δυσανάλογου, αφού ο   επιδιωκόμενος σκοπός ικανοποιείται πλήρως με την προβλεπόμενη στο άρθρο 6 παρ. 12 περ. ii δ’ και ε’  απαίτηση της διακήρυξης περί υποβολής, ως τυπικού δικαιολογητικού συμμετοχής, υπεύθυνης δήλωσης  ότι  κάθε μία από τις συμπράττουσες εταιρίες ευθύνονται αλληλέγγυα και  σε ολόκληρο  για τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τη σύμβαση έναντι του Δήμου .... και περί ανάληψης της δέσμευσης, ότι σε περίπτωση ανάθεσης της σύμβασης θα συνταχθεί συμβολαιογραφικό έγγραφο στο οποίο θα αποτυπωθεί η σχετική δέσμευση. Δηλαδή,  με την  αναγνώριση της  σχετικής συμβατικής ευθύνης  διασφαλίζεται υπέρ του Δήμου .... πλήρως η άρτια και προσήκουσα εκτέλεση της σύμβασης από το μέλος της σύμπραξης που πληροί αυτοτελώς την απαιτούμενη από τη διακήρυξη εμπειρία σε ανάλογες εργασίες.  Συναφώς, ο σκοπός του όρου ικανοποιείται και με την προβλεπόμενη  στο άρθρο 3.1. υποχρέωση της σύμπραξης επιχειρήσεων, που θα λάβουν μέρος στο διαγωνισμό χωρίς συγκεκριμένη νομική μορφή, να συστήσουν για την υπογραφή της σύμβασης Κοινοπραξία με σκοπό την εξυπηρέτηση της σύμβασης, αφού με την σύσταση αυτή η εμπειρία των συμπραττουσών εταιριών καθίσταται κοινή υπέρ της κοινοπραξίας και διασφαλίζεται επίσης η άρτια εκτέλεση του συμβατικού αντικειμένου. Επίσης, επισημαίνεται ότι παρίσταται αντιφατικό να αναγνωρίζεται από την διακήρυξη η δυνατότητα χρήσης δάνειας εμπειρίας, η οποία κατοχυρώνεται ευθέως στο π.δ. 60/2007, στο οποίο η διακήρυξη  ρητά παραπέμπει μεταξύ των διατάξεων που διέπουν τον επίμαχο διαγωνισμό (βλ. εισαγωγικό μέρος διακήρυξης), δηλαδή η δυνατότητα χρήσης τεχνικών ικανοτήτων τρίτων φορέων, προδήλως διότι οι σχετικές απαιτήσεις δεν πληρούνται από τα μέλη της κοινοπραξίας αυτοτελώς και συγχρόνως να μην αναγνωρίζεται η δυνατότητα της κοινοπραξίας να στηριχθεί στις τεχνικές δυνατότητες ορισμένων από τα ίδια τα μέλη της. Υπό την αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή, εάν δηλ. υποστηριχθεί ότι δεν αναγνωρίζεται  ρητά η δυνατότητα της δάνειας εμπειρίας,  καθίσταται πλημμελής η ίδια η διακήρυξη, αφού η χρήση δάνειας εμπειρίας κατοχυρώνεται ευθέως στη διάταξη του άρθρου 46 του π.δ. 60/2007 για λόγους ανάπτυξης του ευρύτερου δυνατού ανταγωνισμού. Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης.ΔΕΝ ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ  ΕΣ/ΤΜ.6/527/2012


ΔΕΚ/C-244/2002

Επομένως, στα υποβληθέντα ερωτήματα επιβάλλεται να δοθεί η απάντηση ότι η οδηγία 93/36 έχει την έννοια ότι μια αναθέτουσα αρχή, η οποία έχει κινήσει διαδικασία διαγωνισμού με κριτήριο αναθέσεως τη χαμηλότερη τιμή, μπορεί να διακόψει τη διαδικασία χωρίς να προχωρήσει σε σύναψη της σχετικής συμβάσεως όταν ανακαλύπτει, μετά την εξέταση και τη σύγκριση των προσφορών, ότι, λόγω σφαλμάτων εκτιμήσεως στα οποία υπέπεσε η ίδια η αρχή κατά την εκ μέρους της προηγούμενη αποτίμηση του περιεχομένου της προσκλήσεως, δεν είναι σε θέση να συνάψει τη σύμβαση με τον υποβάλλοντα την οικονομικότερη όσον αφορά το συνολικό κόστος προσφορά, υπό την προϋπόθεση ότι τηρεί, όταν λαμβάνει μια τέτοια απόφαση, τους θεμελιώδεις κανόνες του κοινοτικού δικαίου στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, όπως είναι η αρχή της ίσης μεταχειρίσεως.