ΣτΕ/738/2009
Τύπος: Δικαστικές Αποφάσεις
Εφ` όσον ο συμμετέχων σε διαγωνισμό δεν περιλάβει στην προσφορά του ρητή δήλωση, με την οποία θέτει χρονικό περιορισμό στην ισχύ της προσφοράς αυτής, τεκμαίρεται ότι δεσμεύεται από αυτήν καθ` όλη την διάρκεια του διαγωνισμού, μέχρι την ολοκλήρωσή του. Η αναθέτουσα αρχή έχει τη δυνατότητα να καλεί τους προμηθευτές να συμπληρώσουν τα νομίμως, καταρχήν, υποβληθέντα δικαιολογητικά ή να παρέχουν σχετικές διευκρινίσεις και όχι να αναπληρώσουν μη υποβληθέντα ή μη νομίμως υποβληθέντα δικαιολογητικά. Προφανώς εκ παραδρομής η αναγραφή στην τεχνική προσφορά του χρόνου λήξεως της ισχύος της, η σχετική δε αναφορά πρέπει να θεωρηθεί μη γεγραμμένη, με συνέπεια η προσφορά της αιτούσης να τεκμαίρεται ότι ισχύει καθ` όλη τη διάρκεια του διαγωνισμού.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΑΕΠΠ/100/2020
Παροχή υπηρεσίας...Εν προκειμένω και σύμφωνα με τα όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω, η προσφορά της προσφεύγουσας νομίμως απερρίφθη από τον αναθέτοντα φορέα ως παραβιάζουσα τον τρόπο σύνταξή της, ως αυτός οριοθετείται από τη διακήρυξη, ήτοι το άρθρο 6 αυτής και συνεπώς δε δύναται παραδεκτά να συμπληρωθεί / διευκρινισθεί η προσφορά της προσφεύγουσας όσον αφορά την ουσιαστική αυτή πλημμέλεια της, αφού υφίσταται έλλειψη απαιτούμενου εγγράφου, του «Πίνακα Περιεχομένων» του Φακέλου Α του άρθρου 6 της διακήρυξης. Τυχόν εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων του άρθρου 310 του Ν. 4412/2016 και 8 της διακήρυξης, θα είχε ως αποτέλεσμα την παραβίαση της αρχής της διαφάνειας και της αρχής απαγόρευσης των διακρίσεων, που απορρέει από το άρθρο 49 της Σ.Λ.Ε.E. σχετικά με την ελεύθερη κυκλοφορία των υπηρεσιών στην Κοινότητα, καθώς και της συναφούς γενικής αρχής της ίσης μεταχείρισης των διαγωνιζομένων, που διέπει τους δημόσιους διαγωνισμούς (ΔΕΕ C-496/99, Επιτροπή κατά CAS Succhi di Frutta SpA, ΔΕΚ αποφάσεις της 20.9.1988, C-31/87, Boentjes, Συλλογή 1988, σ. 4635, σκέψη 22, της 25.4.1996, C-87/94, Επιτροπή κατά Βελγίου, Συλλογή 1996, σ. Ι-2043, σκέψη 54, της 18.10.2001, C-19/00, SIAC Construction, Συλλογή 2001, σ. Ι-7725, σκέψεις 41 και 42 και της 4.12.2003, Αριθμός απόφασης: 100 / 2020 11 C-448/01. EVN AG, Wienstrom GmbH, μη δημοσιευθείσα ακόμη στη Συλλογή, σκέψεις 56 έως 58 πρβλ., επίσης Ε.Α. ΣτΕ 532/2004, 471-2/2000, 449/2000), αφού θα δινόταν η δυνατότητα να γίνει δεκτή προσφορά μη σύμφωνη με τη Διακήρυξη και να συγκριθεί με αυτές που νομίμως έγιναν αποδεκτές. Άλλωστε, σύμφωνα με πάγια νομολογία, ενόψει της αρχής της τυπικότητας που διέπει τη διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων, η αναθέτουσα αρχή έχει τη δυνατότητα να καλεί τους προμηθευτές να συμπληρώσουν τα νομίμως, καταρχήν, υποβληθέντα δικαιολογητικά ή να παρέχουν σχετικές διευκρινίσεις και όχι να αναπληρώσουν μη υποβληθέντα ή μη νομίμως υποβληθέντα δικαιολογητικά (ΣτΕ 827/2019, 1172/2016, 2454/09, ΕΑ ΣτΕ 277/2019, 457, 364/09, 738/09, 180/09, 567/08, 3075/08, 307/07, ΔΕφΑθ 271/2011), ενώ παροχή διευκρινίσεων νοείται αποκλειστικά και μόνο όταν γεννάται αμφιβολία ως προς το περιεχόμενο της προσφοράς και όχι όταν αυτό είναι σαφές, δοθέντος ότι στην περίπτωση αυτή θα επρόκειτο για αθέμιτη τροποποίηση του περιεχομένου της προσφοράς των διαγωνιζομένων (ΣτΕ 90/2010). Τούτων δοθέντων, ο λόγος της Προσφυγής τυγχάνει απορριπτέος ως νόμω και ουσία αβάσιμος.
ΝΣΚ/553/2006
Διαγωνισμός αναθέσεως υπηρεσιών. Μη υποβολή δικαιολογητικών συμμετοχής στον φάκελο της προσφοράς. Η Επιτροπή του Διαγωνισμού έχει δέσμια αρμοδιότητα να αποκλείσει την προσφορά, στην οποία δεν περιελήφθησαν δικαιολογητικά απαιτούμενα από την διακήρυξη επί ποινή αποκλεισμού.
ΣτΕ/996/2010
Επειδή, από το σύνολο των ανωτέρω διατάξεων της διακήρυξης συνάγεται ότι οι αρμόδιες για τη διενέργεια του διαγωνισμού υπηρεσίες είχαν τη δυνατότητα να καλούν τους προμηθευτές να συμπληρώνουν τα υποβληθέντα δικαιολογητικά συμμετοχής ή κατακύρωσης ή να παρέχουν σχετικές διευκρινίσεις. Οι διατάξεις αυτές, ωστόσο, αναφέρονται σε διευκρινίσεις ή συμπληρώσεις νομίμως κατ’ αρχήν υποβληθέντων στοιχείων και όχι σε αναπλήρωση μη υποβληθέντων ή μη νομίμως υποβληθέντων (πρβ. Ε.Α. 70/2010, 867/2009, 696/2009, 349/2008, 336/2006 190/2006, κα.).(...)10. Επειδή, ενόψει των εκτεθέντων στη σκέψη 8 ως προς την έννοια των διατάξεων της διακήρυξης του ένδικου διαγωνισμού, πιθανολογείται σοβαρά ότι κατά παράβαση των όρων της διακήρυξης ο παρεμβαίνων κλήθηκε να αναπληρώσει τα ως άνω περιγραφέντα ελλείποντα δικαιολογητικά κατακύρωσης και, κατά συνέπεια, δεν είναι νόμιμη η κατακύρωση του ένδικου διαγωνισμού στον παρεμβαίνοντα, καθώς και η ως άνω δεύτερη αιτιολογική βάση απόρριψης της προσφυγής της αιτούσας, όπως διατυπώνεται στο υπ’ αριθ. 7/2010 πρακτικό της Γνωμοδοτικής Επιτροπής Διενέργειας – Αξιολόγησης Αποτελεσμάτων Διαγωνισμών και των Διαδικασιών Διαπραγμάτευσης.
ΕΣ/ΚΛ.ΣΤ/33/2017
Προμήθεια...Με τα δεδομένα αυτά και όσα εκτέθηκαν στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο κρίνει τα ακόλουθα:Αναφορικά με τους προβλεπόμενους όρους α) στο άρθρο 3.6.12 της διακήρυξης, ότι καθ’ όλη τη διάρκεια ισχύος της εγγύησης καλής εκτέλεσης, ο ανάδοχος είναι υποχρεωμένος, εφόσον του ζητηθεί από την αναθέτουσα αρχή (στο πλαίσιο της απαιτούμενης συντήρησης του εξοπλισμού βάσεων των προδιαγραφών του) να την προμηθεύει με τα απαιτούμενα ανταλλακτικά, σύμφωνα με κατάλογο ανταλλακτικών που θα υποβάλει, στην τιμή που θα αναφέρει με την οικονομική του προσφορά., το κόστος δε των ανταλλακτικών και οι εργασίες αντικατάστασης αυτών βαρύνει την αναθέτουσα αρχή και β) στο άρθρο 3.6.13 της διακήρυξης, ότι ο ανάδοχος πρέπει να είναι σε θέση να αναβαθμίσει (να αντικαταστήσει με όμοια ή καλύτερα ή να προσθέσει επιπλέον) επιμέρους εξαρτήματα του προμηθευόμενου εξοπλισμού, το δε κόστος των ανταλλακτικών και εργασιών αναβάθμισης βαρύνουν την αναθέτουσα αρχή: Κατά παράβαση της αρχής της διαφάνειας, η οποία άλλωστε καταγράφεται και στο άρθρο 2 του π.δ. 118/2007, που απαιτεί οι όροι της διακήρυξης διαγωνισμού και συνακόλουθα οι όροι της οικείας σύμβασης να είναι σαφείς και πλήρεις, δεν έχει προσδιορισθεί η ποσότητα και η προϋπολογισθείσα δαπάνη για την προμήθεια των προαναφερόμενων ανταλλακτικών, με αποτέλεσμα να μην προσδιορίζεται επαρκώς το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της επίμαχης προμήθειας....Με τα δεδομένα αυτά κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της .... και της εταιρείας «....». για την προμήθεια, εγκατάσταση και θέση σε λειτουργία τριακοσίων είκοσι (320) πομπών επίγειας ψηφιακής ευρυεκπομπής.
ΕλΣυν/ΣΤ Κλιμ/11/2010
Μη νόμιμη η διαδικασία διενέργειας προμήθειας αναλώσιμου υλικού για κάλυψη αναγκών νοσοκομείου, καθόσον: α) μη νομίμως κατακυρώθηκαν σε προμηθεύτριες εταιρείες είδη, κατά παράβαση των άρθρων 52 του π.δ.60/2007 και της ελεγχόμενης διακήρυξης, διότι δεν ζητήθηκαν από την αναθέτουσα αρχή οι διευκρινίσεις που θα επέτρεπαν την εκτίμηση της αξιοπιστίας των προσφερθεισών για κάθε ένα εκ των ανωτέρω ειδών τιμών, οι οποίες υπολειπόμενες κατά πολύ του 50% της προϋπολογισθείσας για κάθε είδος δαπάνης, παρίστανται ασυνήθιστα χα¬μηλές και για το λόγο αυτό απορριπτέες, β) μη νομίμως κατακυρώθηκαν είδη σε προμηθεύτρι¬ες εταιρείες, διότι, κατά παράβαση του άρθρου 4 παρ.3 του ν.2955/2001, η αναθέτουσα αρχή προέβη στην κατακύρωση των ανωτέρω ειδών αντί στην εν μέρει ματαίωση του διαγωνισμού γι' αυτά, εφόσον οι προσφερθείσες για κάθε ένα εκ των ανωτέρω ειδών, τιμές, υπερέβαιναν κατά ποσοστό πέραν του 10%, την προϋπολογισθείσα ανά συγκεκριμένο είδος δαπάνη, γ) μη νομίμως κατακυρώθηκε σε προμηθεύτρια εταιρεία είδος σε ποσοστό μικρότερο του 50% της προκηρυχθείσας ποσότητας χωρίς να ληφθεί προηγουμένως η προς τούτο συναίνεση του προμηθευτή (άρθρο 21 παρ.1 του π.δ.394/1996), δ) μη νομίμως και κατά παράβαση του άρθρου 20 παρ.3 του π.δ.394/1996, συμπεριελήφθησαν στα υποβληθέντα για έλεγχο σχέδια συμβάσεων, είδη, για τα οποία η εταιρεία δεν φέρεται να υπέβαλε προσφορά, ε) μη νομίμως δεν συμπεριελήφθησαν στα υποβληθέντα για έλεγχο νομιμότητας σχέδια συμβάσεων με τις προμηθεύτριες εταιρείες, είδη που τους κατακυρώθηκαν ενώ συμπεριελήφθησαν είδη που δεν τους κατακυρώθηκαν και στ) μη νομίμως υπολογίστηκε για ορισμένα είδη ο, επιβαρύνων το νοσοκομείο, αναλογών Φ.Π.Α. σε ποσοστό 19% αντί του νομίμου 9%.
ΣτΕ/2013/2010
Επειδή, προβάλλεται ότι η αναθέτουσα αρχή, «εάν τυχόν… έκρινε ως απαράδεκτη την προσφορά της [αιτούσας], είχε υποχρέωση, αφ’ ενός…να εκδώσει σχετικό πρακτικό προ του ανοίγματος των οικονομικών προσφορών, αφ’ ετέρου…να είχε επιστρέψει σφραγισμένη την οικονομική της προσφορά» και ότι, συνεπώς, τίθεται ζήτημα παραβιάσεως της προαναφερθείσης διατάξεως του π.δ/τος 394/1996 περί υποχρεωτικής επιστροφής, χωρίς ν’ αποσφραγισθούν, όσων προσφορών δεν κρίθηκαν αποδεκτές. Ο λόγος αυτός, καθ’ ό μέρος επικαλείται αδυναμία της αναθέτουσας αρχής να απορρίψει ως απαράδεκτη την προσφορά της αιτούσας μετά το άνοιγμα των οικονομικών προσφορών, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος δεδομένου ότι στις διαδικασίες των δημοσίων προμηθειών η αναθέτουσα αρχή δεν κωλύεται ακόμα και κατά την κατακύρωση να απορρίψει προσφορά ως απαράδεκτη λόγω μη τηρήσεως απαράβατου όρου της διακηρύξεως, εφ’ όσον η νομιμότητα της κατακυρωτικής πράξεως, με την οποία ολοκληρώνεται η σύνθετη διοικητική ενέργεια του διαγωνισμού, εξαρτάται από τη νομιμότητα των προηγουμένων πράξεων της οικείας διοικητικής διαδικασίας (ΣτΕ 4166/1996 επταμ., 3335/1998, 1262/1999, 2662/2004, 810, 1580, 4025/2008). Κατά τα λοιπά, ο λόγος προβάλλεται αλυσιτελώς, δεδομένου ότι η κατά την αιτούσα παράνομη αποσφράγιση της οικονομικής προσφοράς της δεν επάγεται, πάντως, την ακυρότητα της κατακυρωτικής πράξεως.
ΕΣ/ΚΠΕ.ΤΜ.7/207/2019
Προμήθεια γάλακτος..:Με δεδομένα τα ανωτέρω μη νομίμως στους δικαιούχους του γάλακτος περιλαμβάνεται ο υπάλληλος ΔΕ Εποπτών Καθαριότητας, αφενός διότι η ειδικότητα Εποπτών δεν συμπεριλαμβάνεται στην ως άνω 53361/2.10.2006 Υ.Α. και αφετέρου διότι οι Επόπτες δεν ασχολούνται με τις εργασίες που αναφέρονται στην ίδια Υπουργική Απόφαση υπό την έννοια της αποκλειστικής απασχόλησης σε μόνιμη και καθημερινή βάση καθ’ όλη τη διάρκεια του ωραρίου τους, αλλά τα καθήκοντά τους αφορούν σε εποπτεία και έλεγχο του προσωπικού που ασχολείται με αυτές (βλ. σχετ. Πρ. ΚΠΕΔ στο VII Τμ. 189/2018). Περαιτέρω και ενόψει του ότι στην ως άνω βεβαίωση ρητά αναγράφονται οι εργαζόμενοι με ειδικότητα ΔΕ Εργατών Καθαριότητας ή Ταφών - Εκταφών, η χορήγηση γάλακτος στον ως άνω ΥΕ Εργάτη, που, σαφώς αντιδιαστέλεται προς τους λοιπούς εργάτες, είναι μη νόμιμη αφενός διότι δεν περιλαμβάνεται στις ειδικότητες που ρητά αναφέρονται στην ως άνω Κ.Υ.Α. και αφετέρου διότι δεν προκύπτει ότι απασχολείται σε μόνιμη και καθημερινή βάση και καθ’ όλη τη διάρκεια του ωραρίου του στους χώρους, που αναφέρονται στην Κ.Υ.Α, αλλά αντίθετα, στην ως άνω γνωμοδότηση αναφέρεται ότι απασχολείται σε χώρους που «η Κ.Υ.Α. δεν προβλέπει ειδικά». Τέλος, μη νομίμως στους δικαιούχους του γάλακτος περιλαμβάνεται και ένας (όχι δύο, όπως αναφέρεται στη διαφωνία) ΔΕ Οδηγός, αφενός διότι μόνον ο Οδηγός απορριμματοφόρων περιλαμβάνεται στις ειδικότητες που ρητά αναφέρονται στην ως άνω Κ.Υ.Α. και αφετέρου διότι δεν εκτελεί τα καθήκοντά του σε μόνιμη και καθημερινή βάση καθ’ όλη τη διάρκεια του ωραρίου του στους χώρους που αναφέρονται σ’ αυτήν. Περαιτέρω και ανεξαρτήτως του αν κατά τον υπολογισμό της υπό ανάθεση προμήθειας ελήφθησαν υπόψη μεγαλύτερες ποσότητες γάλακτος από αυτές που πράγματι δικαιούνται οι εργαζόμενοι του Συνδέσμου, σύμφωνα με τις ειδικότητες και τις ημέρες εργασίας εκάστου τούτων, η εντελλόμενη δαπάνη δεν πλήττεται από την αιτία αυτή, καθόσον αφορά στη χορήγηση γάλακτος για εργάσιμες μόνο ημέρες.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω η εντελλόμενη δαπάνη είναι εν μέρει μη νόμιμη, κατά το μέρος αυτής που αφορά στην προμήθεια γάλακτος στους ανωτέρω 3 υπαλλήλους του Συνδέσμου και ως εκ τούτου το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δεν πρέπει να θεωρηθεί.
ΕλΣυν.Τμ.VI/4/2008
ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ:Ενόψει αυτών, το Κλιμάκιο έκρινε ότι μη νόμιμα η Αναθέτουσα Αρχή απέρριψε κατά τα σκέλη αυτά την προσφυγή της υπό σύσταση κοινοπραξίας … και περαιτέρω έκανε τυπικά αποδεκτή την προσφορά της εταιρείας …., διαπιστώνοντας πληρότητα στα υποβληθέντα από αυτή δικαιολογητικά συμμετοχής. Κατόπιν των ανωτέρω και δεδομένου ότι η υπό σύσταση κοινοπραξία … με την από 1.3.2007 προσφυγή της, αμφισβήτησε ειδικά, παραπέμποντας σε συγκεκριμένα στοιχεία, τα ως άνω σημεία του υποβληθέντος καταλόγου εγκατεστημένων Φ/Β συστημάτων (σύνολο 24) της εταιρείας «…», η αναθέτουσα αρχή όφειλε να προβεί σε πλήρη και επαρκή αιτιολόγηση της απόρριψης των σχετικών αιτιάσεων.(...)Συνεπώς, ορθά έκρινε το Κλιμάκιο με την προσβαλλόμενη πράξη του ότι μη νόμιμα απορρίφθηκε ως προς τα σημεία αυτά η από 1.3.2007 προσφυγή και περαιτέρω έγινε τυπικά αποδεκτή η προσφορά της …. Οι δε ισχυρισμοί των αιτούντων πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμοι.Κατόπιν των ανωτέρω, το Τμήμα κρίνει ότι οι κρινόμενες αιτήσεις πρέπει να απορριφθούν ως αβάσιμες. Επομένως, η προσβαλλόμενη Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου δεν πρέπει να ανακληθεί,
ΕΑΔΗΣΥ/544/2024
Με την υπό κρίση προδικαστική προσφυγή της, η προσφεύγουσα αιτείται να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη, υπ’ αριθμό …/2024 (ΑΔΑ: …) Θέμα 3ο , απόφαση της … , καθ’ ο μέρος: α) αποδέχθηκε τα δικαιολογητικά συμμετοχής, την τεχνική προσφορά και την οικονομική προσφορά του οριστικού αναδόχου «…» και β) κατακύρωσε οριστικώς τον διαγωνισμό στον φορέα αυτόν, καθώς και γ) τις προηγούμενες αποφάσεις- πρακτικά, που εντάσσονται σε αυτήν.
ΕλΣυν/ΚλΖ/12/2009
ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΜΑΘΗΤΩΝ:Κατ’ ακολουθίαν των προεκτεθέντων, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η ως άνω ελεγχόμενη διαγωνιστική διαδικασία παρίσταται νόμιμη. Ωστόσο ο όρος της διακήρυξης σύμφωνα με τον οποίο προβλέπεται η δυνατότητα της αναθέτουσας αρχής να παρατείνει, μονομερώς, τη διάρκεια των ως άνω συμβάσεων μεταφοράς επί τετράμηνο εντός του επόμενου σχολικού έτους 2009-2010 (βλ. άρθρο 10), είναι μη νόμιμος και πρέπει να θεωρηθεί ως μη γεγραμμένος, προεχόντως διότι, όπως προκύπτει από τα υποβληθέντα στοιχεία του φακέλου, δεν έχει περιβληθεί των απαιτούμενων διατυπώσεων δημοσιότητας (δεν περιελήφθη στο περιεχόμενο της περίληψης της διακήρυξης που απεστάλη προς δημοσίευση στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης) και, ως εκ τούτου, πρέπει να απαλειφθεί και η σχετική διάταξη (βλ. άρθρο 3ο) από τα υποβληθέντα σχέδια συμβάσεων.