ΣτΕ/659/2007
Τύπος: Δικαστικές Αποφάσεις
Εργα ΟΤΑ. Η Δημαρχιακή Επιτροπή, όταν αποφασίζει για τα ζητήματα που αφορούν τις δημοπρασίες, μπορεί, ως Προϊσταμένη Αρχή, κατά ευρεία διακριτική ευχέρεια, να ματαιώσει το αποτέλεσμα διεξαχθέντος διαγωνισμού και να διατάξει την επανάληψή του. Η σχετική απόφαση πρέπει να είναι αιτιολογημένη. Πλημμελώς αιτιολογημένη η απόφαση της Δημαρχιακής Επιτροπής στην ένδικη υπόθεση, διότι περιορίζεται στη γενική και αόριστη διαπίστωση ότι η έκπτωση του 28,28% δεν θεωρείται συμφέρουσα με το Δήμο, χωρίς αναφορά των λόγων για τους οποίους το έργο κρίνεται οικονομικά μη ικανοποιητικό για το Δήμο. Δεκτή η αίτηση ακύρωσης.
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΣΤΕ/3932/2012
Προμήθεια συστήματος ελεγχόμενης στάθμευσης...Επειδή, από τον συνδυασμό των παραπάνω διατάξεων προκύπτει ότι, πλην των περιπτώσεων για τις οποίες η σχετική αρμοδιότητα έχει παρακρατηθεί από το δημοτικό συμβούλιο, η δημαρχιακή επιτροπή αποφασίζει για όλα τα ζητήματα που αφορούν τις δημοπρασίες, στο πλαίσιο δε της γενικής αυτής αρμοδιότητάς της η Δημαρχιακή Επιτροπή μπορεί να ματαιώσει το αποτέλεσμα διεξαχθέντος διαγωνισμού (βλ. ΣτΕ 1713/2002). Από τις ίδιες διατάξεις συνάγεται ότι η Επιτροπή Αξιολόγησης του διαγωνισμού, κατά την αξιολόγηση των οικονομικών προσφορών και τη διαδικασία τελικής κρίσεως ως προς το αποτέλεσμα του διαγωνισμού έχει γνωμοδοτική αρμοδιότητα (πρβλ. ΕΑ ΣτΕ 1229/2009). Η αποφασιστική αρμοδιότητα ανήκει στο αρμόδιο για την κατακύρωση του διαγωνισμού όργανο, το οποίο, όμως, σε περίπτωση ανάκλησης της κατακυρωτικής απόφασης, οφείλει, προκειμένου να αποφασίσει για την τελική ματαίωση του διαγωνισμού, να αναπέμψει την υπόθεση στο γνωμοδοτικό όργανο και να τάξει εύλογη προθεσμία για τη διατύπωση γνώμης. Στην προκειμένη περίπτωση με την προσβαλλόμενη πράξη ανακλήθηκε η κατακυρωτική απόφαση του επίμαχου διαγωνισμού και ματαιώθηκε ο διαγωνισμός χωρίς προηγουμένως να ζητηθεί ως προς το θέμα αυτό η γνώμη της Επιτροπής αξιολόγησης του διαγωνισμού. Συνεπώς, η προσβαλλόμενη πράξη, η οποία εκδόθηκε χωρίς την τήρηση του ουσιώδους αυτού τύπου της γνωμοδότησης της Επιτροπής αξιολόγησης του διαγωνισμού, είναι ακυρωτέα για τον λόγο αυτό ο οποίος βασίμως προβάλλεται. Πρέπει, επομένως, κατόπιν αυτών, η υπό κρίση αίτηση να γίνει δεκτή και η προσβαλλόμενη πράξη να ακυρωθεί, καθ’ ο μέρος με αυτήν ακυρώθηκε το αποτέλεσμα του επίδικου διαγωνισμού, ενώ παρέλκει, ως αλυσιτελής, η εξέταση των υπολοίπων λόγων ακυρώσεως.
ΥΠΕΣ/42952/2008
Αποδοχή της αρ.321/2008 γνωμοδότησης του Γ’ Τμήματος του Ν.Σ.Κ.Αρμόδιο συλλογικό όργανο να αποφασίσει για την απευθείας ανάθεση κατασκευής μικρών έργων ή εκτέλεσης εργασιών συντήρησης έργων μέχρι του ποσού που καθορίζεται με την εκάστοτε απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. , υπό την ισχύ του νέου Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα (Ν.3463/2006 ΦΕΚ 114 Α’) είναι το οικείο Δημοτικό Συμβούλιο και συνεπώς η ανωτέρω αρμοδιότητα δεν ασκείται πλέον από τη Δημαρχιακή Επιτροπή
ΕλΣυν/Ε κλιμ/438/2010
Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις προηγηθείσες σκέψεις το Κλιμάκιο κρίνει ότι: α) μη νομίμως συγκροτήθηκαν η Επιτροπή διεξαγωγής του διαγωνισμού και η Επιτροπή Εισήγησης για Ανάθεση από το Δημοτικό Συμβούλιο αντί της Δημαρχιακής Επιτροπής ..., καθόσον από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι το Δημοτικό Συμβούλιο με αιτιολογημένη απόφασή του είχε αποφασίσει, λόγω ιδιαίτερης κατά την κρίση του σοβαρότητας, ότι θα ασκήσει το ίδιο την αρμοδιότητα αυτή, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ.3 του άρθρου 111 του π.δ.410/1995, ή ότι το θέμα τούτο είχε παραπεμφθεί σ' αυτό από τη Δημαρχιακή Επιτροπή λόγω ιδιαίτερης σοβαρότητας, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ.4 του ίδιου ως άνω άρθρου, και β) δεν είναι νόμιμη η αξιολόγηση και βαθμολόγηση των τεχνικών προσφορών, καθόσον το οικείο πρακτικό τεχνικής αξιολόγησης της Επιτροπής Εισήγησης για Ανάθεση δεν είναι αιτιολογημένο.
ΕλΣυν/Τμ.7(ΚΠΕ)/48/2013
Δημόσια έργα.Πρόχειρος διαγωνισμός.(,,,)Σύμφωνα με το άρθρα 3 περ. γ΄ και δ΄, 28 παρ. 1 περ. α΄ (όπως αυτό ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο) και 29 παρ. 1 και 2 της κυρωθείσας με το άρθρο πρώτο του ν.3669/2008 (ΦΕΚ 116 Α΄) «Κωδικοποίησης της Νομοθεσίας Κατασκευής Δημοσίων Έργων», που, σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 1 της ίδιας ως άνω Κωδικοποίησης, εφαρμόζονται και στα έργα που προγραμματίζονται και εκτελούνται από τους δήμους: Η κατασκευή ενός δημοτικού έργου, ο προϋπολογισμός του οποίου είναι μεγαλύτερος από το όριο που επιτρέπεται η απευθείας ανάθεση και μέχρι του ποσού που καθορίζεται κάθε φορά, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 83 παρ. 1 εδ. β΄ του ν.2362/1995 (ΦΕΚ 247 Α΄), ήτοι μέχρι του ποσού των εξήντα χιλιάδων (60.000,00) ευρώ (βλ. την ισχύουσα κατά τον κρίσιμο χρόνο 35130/739/9.8.2010 «Αύξηση των χρηματικών ποσών του άρθρου 83 παρ. 1 του Ν.2362/95 για τη σύναψη δημοσίων συμβάσεων που αφορούν ... εκτέλεση έργων» απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, ΦΕΚ 1291 Β΄), μπορεί να ανατεθεί με πρόχειρο διαγωνισμό, ο οποίος διενεργείται με συνοπτική διαδικασία από τριμελή επιτροπή. Εξάλλου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 9 παρ. 1 του π.δ/τος 171/1987 (ΦΕΚ 84 Α΄) περί αποφαινόμενων οργάνων σε θέματα έργων που εκτελούνται από τους δήμους, σε συνδυασμό με τις ισχύουσες κατά τον κρίσιμο χρόνο ρυθμίσεις των άρθρων 93 παρ. 1 και 103 παρ. 2 περ. δ΄ του «Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων» (ν.3463/2006, ΦΕΚ 114 Α΄), στην ως άνω περίπτωση ανάθεσης κατασκευής δημοτικού έργου, η μεν προσφυγή στον εν λόγω τρόπο επιλογής της αναδόχου εργοληπτικής επιχείρησης εγκρίνεται με απόφαση του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου, η δε σχετική αρμοδιότητα της οικείας Δημαρχιακής Επιτροπής ανάγεται στην κατάρτιση των όρων και τη σύνταξη της αντίστοιχης διακήρυξης καθώς, επίσης, και στη συγκρότηση της επιτροπής που θα διενεργήσει το διαγωνισμό (πρβλ. Ελ.Συν., VI Τμ. απόφ. 702/2010).
ΕλΣυν/Ε Κλιμ/438/2010
Η γνωμοδότηση του οικείου Νομαρχιακού Συμβουλίου για την επιλογή του συστήματος υποβολής προσφορών μελέτη και κατασκευή δεν είναι νόμιμη, λόγω μη ειδικής και επαρκούς αιτιολογίας, και, ως εκ τούτου, δεν είναι νόμιμες και οι αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου, που ερείδονται στη γνωμοδότηση αυτή και με τις οποίες εγκρίνεται η δημοπράτηση του ελεγχόμενου έργου με το εν λόγω σύστημα. Οι αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου με τις οποίες καθορίστηκαν οι όροι δημοπράτησης του έργου από το Δημοτικό Συμβούλιο αντί της κατά νόμο αρμόδιας προς τούτο Δημαρχιακής Επιτροπής δεν είναι νόμιμες, καθόσον από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι το Δημοτικό Συμβούλιο με αιτιολογημένη απόφασή του είχε αποφασίσει ότι θα ασκήσει, λόγω ιδιαίτερης κατά την κρίση του σοβαρότητας, το ίδιο την αρμοδιότητα αυτή, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 111 του π.δ.410/1995, ή ότι το θέμα τούτο είχε παραπεμφθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο από τη Δημαρχιακή Έπιτροπή, λόγω ιδιαίτερης σοβαρότητας, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 4 του ίδιου ως άνω άρθρου. Μη νομίμως συγκροτήθηκαν η Επιτροπή διεξαγωγής του διαγωνισμού και η Επιτροπή Εισήγησης για Ανάθεση από το Δημοτικό Συμβούλιο αντί της Δημαρχιακής Έπιτροπής Αρχαγγέλου, καθόσον από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι το Δημοτικό Συμβούλιο με αιτιολογημένη απόφασή του είχε αποφασίσει, λόγω ιδιαίτερης κατά την κρίση του σοβαρότητας, ότι θα ασκήσει το ίδιο την αρμοδιότητα αυτή, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ.3 του άρθρου 111 του π.δ.410/1995, ή ότι το θέμα τούτο είχε παραπεμφθεί σ' αυτό από τη Δημαρχιακή Έπιτροπή λόγω ιδιαίτερης σοβαρότητας, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ.4 του ίδιου ως άνω άρθρου. Δεν είναι νόμιμη η αξιολόγηση και βαθμολόγηση των τεχνικών προσφορών, καθόσον το οικείο πρακτικό τεχνικής αξιολόγησης της Έ.Έ.Α δεν είναι αιτιολογημένο, αφού στο πρακτικό αυτό απλώς επισυνάπτεται πίνακας με την ανά κριτήριο και στο σύνολο βαθμολογία των διαγωνιζομένων, χωρίς όμως να παρατίθενται τα συγκεκριμένα στοιχεία των τεχνικών προσφορών που ελήφθησαν υπόψη από την Έπιτροπή και τα οποία δικαιολογούν τη δοθείσα ανά κριτήριο και στο σύνολο βαθμολογία και οδήγησαν στη συγκριτική υπεροχή του ενός υποψηφίου έναντι του άλλου. Με την 262/2011 απόφαση του VI Τμήματος του Έλεγκτικού Συνεδρίου απορρίφθηκε αίτηση ανάκλησης κατά της προμνησθείσας Πράξης του Κλιμακίου
ΕΣ/Τ1/73/2006
Πρόσληψη από Δήμο, κατ' επίκληση των διατάξεων του αρθ. 8 παρ. 3 του πδ 171/87, αρχιτέκτονα - μηχανικού για την επιστασία δημοτικού έργου. Μη νόμιμη, καθόσον στην απόφαση πρόσληψης δεν διαλαμβάνεται ουδεμία αιτιολογία σχετικά με το γιατί η επί τόπου επιστασία δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί από μόνιμο υπάλληλο της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου ή από άλλο τεχνικό υπάλληλο οιασδήποτε κατηγορίας και βαθμού της επιβλέπουσας Υπηρεσίας.
ΕλΣυν.Κλ.7/69/2015
Υπηρεσίες - Εργασίες διάφορες:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε ιδιώτη για την επισκευή ενός οχήματος του Δήμου στα πλαίσια εκτέλεσης σύμβασης, καθόσον μη νομίμως κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του διεξαχθέντος ανοιχτού διαγωνισμού στον ανωτέρω μοναδικό υποψήφιο που συμμετείχε, χωρίς να αιτιολογείται επαρκώς η σχετική κρίση, για το αν η προσφορά του αναδειχθέντος αναδόχου ήταν και συμφέρουσα για το Δήμο, ιδίως ενόψει του γεγονότος της συμμετοχής ενός μόνον υποψηφίου, αλλά και του ότι μέσα στο ίδιο έτος ο ίδιος ανάδοχος, με ομοίου περιεχομένου προμήθεια, είχε προσφέρει ποσοστό έκπτωσης 37% (άρθρα 2, 20 και 21 της 11389/8.3.1993 απόφασης του Υπουργού Εσωτερικών, ΦΕΚ Β' 185/1993).
ΕλΣυν/Τμ.6/464/2011
1) η Δ17α/224/2/ΦΝ440/17.9.2009 απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ, περί έγκρισης εφαρμογής του εξαιρετικού συστήματος μελέτη - κατασκευή, παρίσταται ανεπαρκώς αιτιολογημένη, 2) μη νομίμως το Δημοτικό Συμβούλιο ..., με τη 225/2009 απόφασή του καθορισμού των όρων δημοπράτησης του έργου και τις 54/2010 και 154/2010 αποφάσεις του συγκρότησης της επιτροπής του διαγωνισμού, υποκατέστησε στην άσκηση των ως άνω αρμοδιοτήτων την κατά νόμο αρμόδια Δημαρχιακή Επιτροπή, 3)μη νομίμως αποκλείστηκε από την περαιτέρω διαδικασία του διαγωνισμού η εργοληπτική επιχείρηση …., με την αιτιολογία ότι δεν προσκόμισε βεβαίωση της αρμόδιας αρχής, από την οποία να προκύπτει ότι δεν έχει αποφασιστεί από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων της εταιρίας η λύση της και η θέση της σε εκκαθάριση και δεν έχει ανακληθεί η άδεια σύστασής της, δοθέντος ότι οι προϋποθέσεις αυτές καλύπτονταν από την υποβληθείσα από αυτή ενημερότητα πτυχίου, 4) ο αποκλεισμός της εργοληπτικής επιχείρησης …., για το λόγο ότι το υποβληθέν σφραγισμένο και υπογεγραμμένο από δικηγόρο αντίγραφο του με αριθμ. 579/13.10.2008 πτυχίου του γραφείου Μελετών «…..» είχε επικολλημένο ένσημο επικύρωσης ύψους 1,15 ευρώ αντί του ορθού των 2 ευρώ, περιορίζει αδικαιολόγητα την ανταγωνιστική βάση του διαγωνισμού και 5) δεν είναι νόμιμη η αξιολόγηση και βαθμολόγηση των τεχνικών προσφορών, καθόσον το από 5.10.2010 πρακτικό τεχνικής αξιολόγησης δεν είναι αιτιολογημένο.
ΕλΣυν/Ε Κλιμ/454/2010
Σύστημα υποβολής προσφοράς μελέτη κατασκευή σε κατασκευή δημοτικού σχολείου. Κατόπιν αυτών, το Κλιμάκιο διαπιστώνει ότι συντρέχουν ουσιώδεις νομικές πλημμέλειες που κωλύουν την υπογραφή του υποβληθέντος προς έλεγχο σχεδίου σύμβασης, ήτοι: α) η χρηματοδότηση του ελεγχόμενου έργου από τον Ο.Σ.Κ. Α.Ε. δεν είναι εξασφαλισμένη (βλ. τα Ε.Γ. 38.Τ3/17748/18.8.2010, Ε.Γ. 38/Τ1/17941/ 25.8.2010 Ε.Γ. 38.Τ1/19351/13.9.2010 και Ε.Γ. 38.Τ1/25030/19.11.2010 έγγραφα του ΟΣ.Κ. Α.Ε. – σκέψη VII i) β) η Δ17α/224/2/ΦΝ440/17.9.2009 απόφαση του Υπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ., περί έγκρισης εφαρμογής του εξαιρετικού συστήματος μελέτη – κατασκευή, παρίσταται ανεπαρκώς αιτιολογημένη και καθιστά πλημμελή την ελεγχόμενη διαδικασία δημοπράτησης (βλ. σκέψεις ΙΙ και VII i), γ) η 225/20.11.2009 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ... με την οποία καθορίστηκαν, οι όροι δημοπράτησης του έργου και οι 54/2010 και 154/2010 αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου ... με τις οποίες συγκροτήθηκε η επιτροπή του διαγωνισμού από το Δημοτικό Συμβούλιο αντί της κατά νόμο αρμόδιας προς τούτο Δημαρχιακής Επιτροπής δεν είναι νόμιμες, καθόσον από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι το Δημοτικό Συμβούλιο με αιτιολογημένη απόφασή του είχε αποφασίσει ότι θα ασκήσει, λόγω ιδιαίτερης κατά την κρίση του σοβαρότητας, το ίδιο τις αρμοδιότητες αυτές και ότι οι σχετικές αρμοδιότητες είχαν παραπεμφθεί στο Δημοτικό Συμβούλιο από τη Δημαρχιακή Επιτροπή, λόγω ιδιαίτερης σοβαρότητας (βλ. σκέψεις ΙΙΙ, VII i και iii), δ) Μη νομίμως αποκλείσθηκε από την περαιτέρω διαδικασία του διαγωνισμού η εργολητπική επιχείρηση … (βλ. σκέψεις ΙV και VII iii), ε) Μη νομίμως αποκλείσθηκε από την περαιτέρω διαδικασία του διαγωνισμού η εργοληπτική επιχείρηση … Α.Ε. (βλ. σκέψη VII iii) και στ) δεν είναι νόμιμη η αξιολόγηση και βαθμολόγηση των τεχνικών προσφορών, καθόσον το οικείο πρακτικό τεχνικής αξιολόγησης της Επιτροπής Διαγωνισμού δεν είναι αιτιολογημένο (...) Για τους λόγους αυτούς Κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης για την εκτέλεση του έργου ««Μελέτη – κατασκευή 15θέσιου Δημοτικού Σχολείου και Αίθουσας Πολλαπλών Χρήσεων
ΕλΣυν/Κλιμ.7/237/2014
Δημόσια έργα.Απευθείας ανάθεση.(...) Με δεδομένα τα ανωτέρω και σε συνδυασμό με όσα έγιναν δεκτά στη μείζονα σκέψη της παρούσας ο προβαλλόμενος από την Επίτροπο λόγος διαφωνίας παρίσταται βάσιμος. Ειδικότερα, μη νομίμως ακολουθήθηκε η διαδικασία της απευθείας ανάθεσης, αφού οι επίμαχες εργασίες δεν παρουσιάζουν αυτοτέλεια σε σχέση με το αρχικώς ανατεθέν έργο, εκτέλεστηκαν δε ενώ δεν είχε παρέλθει η ολική προθεσμία περαίωσης της αρχικής σύμβασης. Άλλωστε, όπως κατ’ εκτίμηση συνομολογείται, η Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου έκρινε ότι συνέτρεχαν πράγματι οι ουσιαστικές προϋποθέσεις για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, πλην, για λόγους που αφορούν στην τήρηση των διαδικαστικών προϋποθέσεων για τη νόμιμη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, (χρονοβόρο της διαδικασίας) προκρίθηκε η λύση της απευθείας ανάθεσης των επίμαχων εργασιών. Η επιλογή, όμως, αυτή του Κυρίου του Έργου αντίκειται, όπως προεκτέθηκε, στην αρχή της νομιμότητας, καθόσον δεν συντάχθηκε Α.Π.Ε., ο δε επικαλούμενος από το Δήμο λόγος κατεπείγοντος προβάλλεται οψίμως, ήτοι, το πρώτον, με το έγγραφο επανυποβολής , χωρίς να έχει προηγηθεί αιτιολογημένη σχετική κρίση από τα αρμόδια όργανα. Υπό το πρίσμα, άλλωστε, των ανωτέρω ο προβαλλόμενος από το Δήμο λόγος περί θεώρησης του χρηματικού εντάλματος λόγω συγγνωστής πλάνης πρέπει να απορριφθεί αφενός διότι η προκριθείσα από το Δήμο διαδικασία της απευθείας ανάθεσης χρησιμοποιήθηκε όπως σαφώς προκύπτει με πρόθεση την καταστρατήγηση των διατάξεων για τη σύναψη συμπληρωματικής σύμβασης, αφετέρου διότι, η παραδοχή του λόγου αυτού, θα συνιστούσε ανεπίτρεπτη εκ μέρους του Κλιμακίου υποκατάσταση της αιτιολογίας της διοικητικής πράξης της ανάθεσης των επίμαχων εργασιών.