Απόφαση του Δικαστηρίου της 10ης Ιουλίου 2001.  Ismeri Europa Srl κατά Ελεγκτικού Συνεδρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Αίτηση αναιρέσεως - Προγράμματα MED - Ειδική έκθεση 1/96 του Ελεγκτικού Συνεδρίου - Αρχή της προηγουμένης ακροάσεως - Κατονομασία τρίτων - Αναγκαιότητα και αναλογικότητα. 

Το εφάπαξ χρηματικό ποσό λόγω μετάθεσης σε προβληματική περιοχή ,νομίμως αυτή καταβάλλεται αμέσως μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας μεταθέσεως τους χωρίς να απαιτείται και η πάροδος της οριζόμενης, από τη διάταξη του εδαφίου γ΄ τριετίας, που έχει την έννοια μόνο ότι ο υπάλληλος στον οποίο καταβάλλεται το εφάπαξ χρηματικού ποσού δεσμεύεται να παραμείνει στη θέση αυτή συνολικά μία τριετία.

Με τα δεδομένα αυτά, εκτιμώντας τις περιστάσεις της υπόθεσης ενόψει και των προαναφερθέντων κριτηρίων που απαριθμούνται ενδεικτικά στην παρ. 1 του άρθρου 5 του ν. 4239/2014 και ήδη στην παρ. 1 του άρθρου 160 του ν. 4700/2020, το αίτημα του αιτούντος, για καταβολή χρηματικού ποσού ως δίκαιη ικανοποίηση για την ηθική βλάβη που επικαλείται ότι υπέστη, είναι απορριπτέο ως αβάσιμο. Τούτο διότι το ως άνω χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την έναρξη έως τη λήξη της σχετικής διαδικασίας ενώπιον του Ολομέλειας του Δικαστηρίου, ικανοποιεί τις απαιτήσεις της «εύλογης διάρκειας» της δίκης, κατά την έννοια της διάταξης των άρθρων 1 του ν. 4239/2014 και 154 του ν. 4700/2020, και τις απαιτήσεις της «λογικής προθεσμίας», κατά την έννοια του άρθρου 6 παρ. 1 της Ε.Σ.Δ.Α. και, επομένως, δεν συνέτρεξε παραβίαση του δικαιώματος του αιτούντος σε ταχεία απονομή της δικαιοσύνης και δεν προκάλεσε πράγματι στον αιτούντα ηθική βλάβη για την αποκατάσταση της οποίας να κρίνεται δικαιολογημένη η επιδίκαση εύλογου χρηματικού ποσού, ενόψει και του γεγονότος ότι η Ολομέλεια επικύρωσε την κρίση του Τμήματος ότι ο αιτών δεν δικαιούτο αναπροσαρμογή της σύνταξής του με το βαθμό του Υποστράτηγου, αλλά με βάση το βαθμό του Ταξιάρχου, όπως ορθά είχε ήδη προσδιορισθεί από την εκκληθείσα ενώπιον του Τμήματος πράξη της 44ης Διεύθυνσης του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και επομένως ο ίδιος ο αιτών αβασίμως επεδίωξε την προαναφερόμενη 

Εκτέλεση συμβάσεως καθαρισμού χώρων: Επειδή, οι ανωτέρω διατάξεις του Συντάγματος και του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας, προβλέπουν ότι πριν από κάθε δυσμενή ενέργεια ή μέτρο της Διοικήσεως εις βάρος του διοικουμένου απαιτείται η προηγουμένη κλήση του προκειμένου να εκφράσει τις απόψεις του. Όμως, στο δίκαιο των δημοσίων συμβάσεων, ρυθμίζεται εξαντλητικά η διαδικασία επιλύσεως των διαφορών που τυχόν ανακύπτουν καθώς και τα δικαιώματα του αναδόχου, και επομένως, ενόψει και της ανάγκης ταχείας περατώσεως των σχετικών διαφορών, δεν καταλείπεται στα πλαίσια των συμβάσεων αυτών πεδίο εφαρμογής των ως άνω γενικών κανόνων περί της υποχρέωσης προηγούμενης ακροάσεως. Επομένως, νομίμως απορρίφθηκε από το δικάσαν δικαστήριο ο σχετικός λόγος της προσφυγής, θα έπρεπε δε, κατόπιν αυτού, να απορριφθεί ο περί του αντιθέτου λόγος αναιρέσεως ως αβάσιμος. ..ενόψει της μείζονος σπουδαιότητας των ζητημάτων που ανέκυψαν τόσο ως προς τη νομιμοποίηση του αιτούντος, όσο και ως προς τη φύση της επίδικης διαφοράς και την έκταση του δικαιώματος ακροάσεως στις διαφορές εκ συμβάσεων, το Τμήμα κρίνει ότι η επίλυση της υποθέσεως πρέπει κατ’ άρθρο 14 παρ. 5 εδαφ. β΄ του π.δ/τος 18/1989 να παραπεμφθεί στην επταμελή του σύνθεση..

Με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται ότι η αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση είναι αναιρετέα, διότι κατ’ εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του άρθρου 20 παρ. 2 του Συντάγματος και του άρθρου 6 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας απέρριψε τον λόγο της προσφυγής ότι, κατά παράβαση των εν λόγω διατάξεων, η αναιρεσείουσα δεν είχε κληθεί εγγράφως να εκθέσει τις απόψεις της πριν από την έκδοση της προσβληθείσης με την προσφυγή πράξεως. Ο λόγος αυτός αναιρέσεως είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, προεχόντως διότι η αναιρεσείουσα δεν ανέφερε με το δικόγραφο της προσφυγής τους ισχυρισμούς, τους οποίους θα είχε προβάλει ενώπιον του αναιρεσιβλήτου Δήμου αν είχε κληθεί και οι οποίοι θα κλόνιζαν τις διαπιστώσεις του αναιρεσιβλήτου Δήμου ως προς την εκ μέρους της παράβαση των όρων της συμβάσεως και θα μπορούσαν, ενδεχομένως, εάν ετίθεντο υπόψη του Δήμου, να επηρεάσουν την απόφαση του αρμοδίου οργάνου του ως προς την λύση της επίδικης συμβάσεως (πρβλ. Σ.τ.Ε. 4447/2012 Ολομ.). Συνεπώς, ορθώς απερρίφθη από το Διοικητικό Εφετείο, έστω και με διαφορετική αιτιολογία, ο σχετικός με την παράβαση του δικαιώματος ακροάσεως λόγος της προσφυγής ....εν όψει των ανωτέρω, καθώς και εν όψει του ότι όλοι οι λοιποί προβαλλόμενοι με την κρινόμενη αίτηση λόγοι έχουν ήδη απορριφθεί με την υπ’ αριθ. 2381/2009 απόφαση του ΣΤ΄ Τμήματος υπό πενταμελή σύνθεση, όπως προκύπτει από την εν λόγω απόφαση, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να απορριφθεί στο σύνολό της.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ-ΛΗΞΙΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΟΦΕΙΛΕΣ:...ζητείται η ακύρωση της από 28.8.2003 αποφάσεως της Επιτροπής Επαγγελματικού Αθλητισμού, με την οποία η Επιτροπή αυτή ανεκάλεσε το από 24.7.2003 πιστοποιητικό που είχε χορηγήσει, κατά το άρθρο 77Α παρ. 3 του ν. 2725/1999, στην αιτούσα εταιρεία για την συμμετοχή της στο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου της Β΄ Εθνικής Κατηγορίας για την περίοδο 2003-2004.(....)Εν προκειμένω, με τη προσβαλλομένη πράξη της, η Ε.Ε.Α., αφού διεπίστωσε, μετά την έναρξη του πρωταθλήματος, ότι η αιτούσα Π.Α.Ε. είχε παραβιάσει την επιβαλλομένη από την παρ. 2 του άρθρου 78 του ν. 2725/1999 υποχρέωσή της (να έχει δηλαδή εξοφλήσει, μέχρις ενάρξεως του πρωταθλήματος, όλες τις τελεσιδίκως επιδικασθείσες εις βάρος της ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις επαγγελματιών ποδοσφαιριστών), έλαβε υπ' όψιν και την κατά το προηγούμενο αγωνιστικό έτος τιμωρία της για παράβαση της παρ. 1 του αυτού ως άνω άρθρου 78. Εφ' όσον, συνεπώς, συνέτρεξε περίπτωση "καθ' υποτροπήν παραβάσεως διατάξεων του νόμου", νομίμως, κατά την παρ. 3 του προμνησθέντος άρθρου 77Α, ανακλήθηκε, μετά την έναρξη του πρωταθλήματος, το επίμαχο πιστοποιητικό, ανεξαρτήτως αν για τη παράβαση διατάξεων του άρθρου 78, η παρ. 4 του άρθρου αυτού προβλέπει, ως κύρωση, την αφαίρεση των βαθμών μιας νίκης για κάθε αγώνα πρωταθλήματος.(....)Εξ άλλου, το χορηγηθέν στην αιτούσα, στις 24.7.2003, πιστοποιητικό, η έκδοση του οποίου στηρίχθηκε και στην έγγραφη δέσμευση της αιτούσης να ρυθμίσει τις οφειλές της σε συντομώτατο χρονικό διάστημα, περιείχε, εν όψει του ανωτέρω χρονικού ορίου, επιφύλαξη ανακλήσεώς του "σε περίπτωση μη εμπρόθεσμης εκπληρώσεως των υποχρεώσεων της Π.Α.Ε.". Υπό τα δεδομένα αυτά, δεν στοιχειοθετείται παραβίαση του δικαιώματος ακροάσεως της αιτούσης εκ του γεγονότος ότι δύο μόνον ημέρες πριν από την έκδοση της προσβαλλομένης, αλλά μετά την εκπνοή της κατά νόμον προθεσμίας εξοφλήσεως, εκλήθη η αιτούσα να προσκομίσει στην Επιτροπή, μέχρι της επομένης, τα σχετικά έγγραφα στοιχεία. Είναι, συνεπώς, απορριπτέος ως αβάσιμος ο περί του αντιθέτου προβαλλόμενος ως άνω λόγος ακυρώσεως.Απορρίπτει την κρινομένη αίτηση

Προμήθεια υγειονομικού υλικού από νοσοκομείο.(...)Ο ελεγχόμενος διαγωνισμός προκηρύχθηκε και διενεργήθηκε κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 2 παρ. 2 περ. β του π.δ. 118/2007 και του άρθρου 4 παρ. 3 του ν. 2955/2001, χωρίς να έχει προσδιοριστεί η προϋπολογισθείσα δαπάνη εκάστου προκηρυσσόμενου είδους, με αποτέλεσμα, εξαιτίας της εν λόγω ουσιώδους πλημμέλειας, που αφορά το σύνολο των προκηρυχθέντων ειδών, να καθίσταται μη νόμιμη η οικεία διαγωνιστική διαδικασία στο σύνολό της. (..)Περαιτέρω, αναφορικά με τη δεύτερη από το Κλιμάκιο επισημανθείσα πλημμέλεια του ελεγχόμενου διαγωνισμού, πρέπει να απορριφθούν οι ισχυρισμοί του αιτούντος ν.π.δ.δ.: α) ότι η διακήρυξη αναρτήθηκε στον πίνακα ανακοινώσεων που υπάρχει στο κτίριο του νοσοκομείου, ως αναπόδεικτος, β) ότι ο ΕΟΜΜΕΧ έχει καταργηθεί, ως αβάσιμος και γ) ότι μόνον η εφημερίδα «..» κυκλοφορεί σε όλο το νομό…, καθώς δεν υπάρχει άλλη νομαρχιακή εφημερίδα, ως αναπόδεικτος, δεδομένου μάλιστα ότι με το άρθρο μόνο της εκδοθείσας κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 2 παρ. 1 του Ν. 3548/2007, 16820/2.9.2010 απόφασης του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό καθορίσθηκαν 3 ημερήσιες και 2 εβδομαδιαίες νομαρχιακές εφημερίδες, που εδρεύουν στο Νομό ..και έχουν τη δυνατότητα καταχώρησης δημοσιεύσεων των φορέων του Δημοσίου.(...)Επιπροσθέτως, ορθώς έκρινε το Κλιμάκιο ότι ο ως άνω διενεργηθείς διαγωνισμός πάσχει και εκ του λόγου ότι η Επιτροπή διενέργειας αυτού συγκροτήθηκε ως τετραμελής, κατά παράβαση του άρθρου 38 παρ. 2 περ. α του π.δ. 118/2007 (βλ. ανωτέρω σκ. IV), είναι δε απορριπτέος ως αβάσιμος ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι η εν λόγω Επιτροπή ήταν πενταμελής, δεδομένου ότι με την 35/4/25.2.2010 απόφαση του Δ.Σ. του νοσοκομείου ορίσθηκαν 4 τακτικά και 4 αναπληρωματικά μέλη για τη συγκρότησή της. 

Προμήθεια οχημάτων...Με τα δεδομένα αυτά, κρίνεται ότι δεν συνέτρεξε ουσιώδης πλημμέλεια κατά τη διενέργεια της προεκτεθείσας διαγωνιστικής διαδικασίας που να κωλύει την υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ του Δήμου ... και της εταιρείας …. Α.Ε. για την προμήθεια των αναφερόμενων στις προηγούμενες σκέψεις οχημάτων καθώς και την τριετή επισκευή και συντήρηση αυτών.

ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ.Υπηρεσίες φύλαξης:Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από νοσοκομείο σε εταιρεία για παροχή υπηρεσιών φύλαξης των χώρων του νοσοκομείου, καθόσον κατά παράβαση των διατάξεων του αρθ.68 παρ.1 του ν.3863/2010, το Νοσοκομείο αποδέχθηκε σιωπηρά την οικονομική προσφορά της ανάδοχης εταιρείας, η οποία, ως προς το διοικητικό κόστος, τα αναλώσιμα και το εργολαβικό κέρδος εμφανιζόταν εξ' αντικειμένου ως υπερβολικά χαμηλή, με συνέπεια να υπερβεί τα άκρα όρια της διακριτικής του ευχέρειας, κρίνοντας ότι η άνω προσφορά είναι αποδεκτή και παραλείποντας να καλέσει την εν λόγω εταιρεία προς αιτιολόγηση των προαναφερθέντων στοιχείων της (ν.3836/2010 και ν.4144/2013).

ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΕΠΙΔΟΤΗΣΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ:..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη νομική σκέψη, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι η φερόμενη ως δικαιούχος πρώην υπάλληλος του Γενικού Νοσοκομείου .. δεν δικαιούται να λάβει την εν λόγω επιδότηση, αφού ο χρόνος που παρέμεινε στην υπηρεσία από την ημερομηνία υποβολής της με αρ. πρωτ. 2834/2.4.2008 αίτησής της μέχρι την ημερομηνία της αυτοδίκαιης λύσης της υπαλληλικής της σχέσης (28.5.2012), λόγω παραίτησης για συνταξιοδοτικούς λόγους, είναι μικρότερος της δεκαετίας. Τα ανωτέρω δεν αναιρούνται από την επικαλούμενη - με το Γ/1/1178/18.5.2018 έγγραφο επανυποβολής του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος - ΔΙΔΑΔ/ Φ.48/28/885/3.5.2006 (και όχι 3.5.2016, όπως εκ παραδρομής αναγράφεται στο έγγραφο επανυποβολής) εγκύκλιο της Γενικής Διεύθυνσης Κατάστασης Προσωπικού του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, που αποτελεί έγγραφο παροχής οδηγιών εσωτερικής φύσης, στερείται δεσμευτικής ισχύος και δεν θέτει πρωτογενώς κανόνες δικαίου (πρβλ. ΕΣ Ι Τμ. πρ. 40/2017, Κλιμ.Προλ.Ελ.Δαπανών στο Ι Τμήμα 117/2014, 103/2014, 192/2013), στην οποία, άλλωστε, αναφέρεται στην παράγραφο 9 αυτής ότι «στην περίπτωση που το χρονικό διάστημα παραμονής του αιτούντος στην υπηρεσία είναι μικρότερο της δεκαετίας που υποχρεούται να παραμείνει στη προβληματική περιοχή (π.χ. λόγω συνταξιοδότησης) δεν παρέχεται η επιδότηση» εσφαλμένως δε δόθηκε η ερμηνεία από το Νοσοκομείο στην ανωτέρω διάταξη ότι σε περίπτωση συνταξιοδότησης του αιτούντος, είναι επιτρεπτή η αθροιστικά υπολογιζόμενη χρονική διάρκεια της δεκαετίας στην περιοχή από την τοποθέτηση μέχρι την αποχώρηση του υπαλλήλου.Κατ’ ακολουθία των ανωτέρω, η εντελλόμενη δαπάνη είναι μη νόμιμη και για το λόγο αυτό το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν πρέπει να θεωρηθεί.