Παροχή υπηρεσιών υποστήριξης ταχυδρομικού έργου στη Γεωγραφική Περιοχή του Νομού ..., διάρκειας έξι (6) μηνών, προϋπολογισθείσας δαπάνης 378.000,00 ευρώ, μη συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ(....)Συνεπώς, από τη συνδυασμένη ερμηνεία των άρθρων 284 και 309 του ν. 4412/2016 και του Κανονισμού 765/2008, αλλά και των ειδικών προβλέψεων των άρθρων 2.2.7 και 2.2.9.2.Β.5. της διακήρυξης, συνάγεται ότι οι οικονομικοί φορείς οφείλουν να προσκομίσουν ως αποδεικτικά μέσα συμμόρφωσης με τα ζητούμενα πρότυπα διασφάλισης ποιότητας, πιστοποιητικά εκδιδόμενα από φορείς διαπιστευμένους σύμφωνα με τον Κανονισμό 765/2008, δηλαδή από φορείς εγκατεστημένους σε κράτος μέλος και διαπιστευμένους από τον εθνικό οργανισμό διαπίστευσης του κράτους μέλους εγκατάστασης και όχι από φορείς εγκατεστημένους σε τρίτες χώρες και διαπιστευμένους από οργανισμούς διαπίστευσης τρίτου κράτους, ανεξαρτήτως εάν οι τελευταίοι αυτοί οργανισμοί έχουν υπογράψει διεθνή σύμβαση αναγνώρισης, στην οποία έχει συμβληθεί και ο εθνικός οργανισμός διαπίστευσης, όπως κρίθηκε και με την προαναφερθείσα απόφαση του ΔΕΕ.(....)Παραπέμπει την υπόθεση στην Ολομέλεια και ορίζει εισηγητή την Σύμβουλο Ο. Παπαδοπούλου. Απορρίπτει την αίτηση αναστολής και κάνει δεκτή κατά το μέρος αυτό την παρέμβαση.

Ανάθεση υπηρεσίας..ζητείται η ανάκληση της 202/2021 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου....Από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι ο ανάδοχος φορέας στηρίζεται στις ικανότητες της εταιρείας «...» προς τεκμηρίωση της ζητούμενης τεχνικής ικανότητας του άρθρου 2.2.6 της διακήρυξης και, επομένως, όφειλε η τελευταία, ανεξαρτήτως εάν δηλώθηκε και ως υπεργολάβος και του ποσοστού της υπεργολαβίας, να προσκομίσει τα στοιχεία που αποδεικνύουν την από μέρους της πλήρωση του εν λόγω κριτηρίου επιλογής και, ειδικότερα, τα απαιτούμενα από τη διακήρυξη δικαιολογητικά (βεβαιώσεις προϋπηρεσίας, πιστοποιητικά, πτυχία), από τα οποία θα αποδεικνύονται οι τεχνικές γνώσεις και η εμπειρία του προσωπικού που «δανείζει», ανάλογα με την ειδικότητα πρόσληψης. Περαιτέρω, όμως, μη νομίμως κρίθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη ότι η εν λόγω εταιρεία όφειλε, επιπλέον, να προσκομίσει και τα αναφερόμενα στο άρθρο 2.2.7 της διακήρυξης πιστοποιητικά διασφάλισης ποιότητας και περιβαλλοντικής διαχείρισης. Τούτο, διότι, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις σκέψεις 8 και 12 της παρούσας, σε περίπτωση που ο τρίτος φορέας δανείζει στον προσφέροντα μέρος του απαιτούμενου για την εκτέλεση της σύμβασης προσωπικού, δεν απαιτείται να αποδεικνύεται ότι αυτός πληροί και το - διακριτό και αυτοτελές κατά τη διακήρυξη και κατά το σκοπό που εξυπηρετεί - κριτήριο επιλογής, το οποίο αφορά στα πρότυπα διασφάλισης ποιότητας και περιβαλλοντικής διαχείρισης. Επιπλέον, η διακήρυξη ουδόλως απαιτούσε ρητά την υποβολή των εν λόγω δικαιολογητικών, καθόσον η σχετική παρ. 2.9.2.2 αυτής παρέπεμπε - όσον αφορά στον δανειστή τεχνικής ικανότητας - μόνο στις παρ. 2.2.5 και 2.2.8, όχι δε και στην επίμαχη εν προκειμένω παρ. 2.2.7. Επομένως, ο σχετικώς προβαλλόμενος με τις προσφυγές λόγος πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος. Και τούτο ανεξαρτήτως του ότι ήδη η δεύτερη προσφεύγουσα-ανάδοχος φορέας επικαλείται και προσκομίζει για την εταιρεία «...» τα προβλεπόμενα στο άρθρο 2.2.7 της διακήρυξης πιστοποιητικά διασφάλισης ποιότητας και περιβαλλοντικής διαχείρισης [βλ. τα προσκομιζόμενα ΣΔΠ 3183/21 (ISO 9001:2015) και ΣΠΔ 3183Α/19 (ISO 14001:2015) πιστοποιητικά]. Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να απορριφθεί η ασκηθείσα από την εταιρεία «....» παρέμβαση ως απαράδεκτη, να γίνουν δεκτές οι συνεκδικαζόμενες προσφυγές ανάκλησης και η ασκηθείσα από το πρώτο προσφεύγον παρέμβαση, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 202/2021 πράξη του Ζ' Κλιμακίου και να κριθεί ότι δεν κωλύεται η υπογραφή της σύμβασης μεταξύ των προσφευγόντων, ακολούθως δε να διαταχθεί η απόδοση του κατατεθέντος παραβόλου στην δεύτερη προσφεύγουσα εταιρεία (άρθρα 310 παρ. 1, 335 παρ. 1 και 336 παρ. 1 του ν. 4700/2020).

Με την προδικαστική προσφυγή, η προσφεύγουσα ζητεί την ακύρωση της προσβαλλόμενης Διακήρυξης στο σύνολό της, άλλως και κατ’ ελάχιστον, να ακυρωθούν οι προσβαλλόμενοι με την προσφυγή της όροι αυτής, ήτοι (α) το εδάφιο του όρου 2.2.7 (Πρότυπα διασφάλισης ποιότητας και πρότυπα περιβαλλοντικής διαχείρισης) που ορίζει ότι «Τα παραπάνω πιστοποιητικά, πρέπει, επί ποινή αποκλεισμού, να έχουν εκδοθεί και να είναι σε ισχύ κατά την δημοσίευση της Διακήρυξης στην Ε.Ε. της παρούσας διαδικασίας και να μην έχουν τροποποιηθεί μετά την δημοσίευση της Διακήρυξης στην Ε.Ε. της παρούσας διαδικασίας» και (β) το σημείο Β) του όρου 2.2.6. (Τεχνική και επαγγελματική ικανότητα), ως μη νόμιμοι.

Όπως και ανωτέρω εκτέθηκε, σύμφωνα με την παράγραφο 2.4.3. Γ.9 της κρίσιμης Διακήρυξης: «Πιστοποιητικά δοκιμών που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με παλαιότερη έκδοση των προτύπων θα γίνονται δεκτά, κατά την κρίση της υπηρεσίας τεχνικής αξιολόγησης του ...». Επομένως, αβασίμως η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι η προσφορά της «... …» τυγχάνει απορριπτέα για τον επιπλέον λόγο ότι προσκόμισε πιστοποιητικά δοκιμών βάσει παλαιότερης έκδοσης προτύπου και δη τα πιστοποιητικά 70470081-HVL 06- 1231 του ΚΕΜΑ και 70470081-HVL 06- 1146 Πιστοποιητικού του ΚΕΜΑ, τα οποία έχουν εκδοθεί βάσει του Προτύπου IEC 61109 του έτους 1995. Ομοίως, ο ισχυρισμός περί μη νόμιμης αποδοχής του πιστοποιητικού 2008ΤS00947 (βλ. ηλεκτρονικό αρχείο με την ονομασία «ΣΤΑΛΚ0\Γ.9 ΔΟΚΙΜΕΣ MONCTHPCN\KERI_2008TS00947_signed.pdf»)του εργαστηρίου δοκιμών KERI θα πρέπει να απορριφθεί ως αόριστος, καθόσον ερείδεται επί παραδοχής της προσφεύγουσας ότι το ως άνω εργαστήριο δοκιμών εξέδιδε παλαιότερα τριών τύπων Πιστοποιητικά, εκ των οποίων ο Τύπος ΙΙ αφορούσε την εκτέλεση δοκιμών σύμφωνα με τις οδηγίες του αιτούντος τις δοκιμές και  όχι σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, ο οποίος όμως δεν αποδεικνύεται. 

Με την υπό κρίση προδικαστική προσφυγή η προσφεύγουσα αιτείται την ακύρωση της υπ’ αρ. … Διακήρυξης (εφεξής «η προσβαλλομένη»), άλλως να ακυρωθούν και να μεταρρυθμιστούν οι όροι 2.2.7 «Πρότυπα διασφάλισης ποιότητας και πρότυπα περιβαλλοντικής διαχείρισης», 2.2.9.2 Β.5 «Αποδεικτικά μέσα» και ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ - 1.5 της Διακήρυξης, ώστε να απαλειφθεί η απαίτηση περί κατοχής και προσκόμισης Πιστοποιητικού για την συμμόρφωση συστήματος διαχείρισης προσωπικών δεδομένων, σύμφωνα με το πρότυπο BS10012:2017 και ώστε οι αιτούμενες πιστοποιήσεις να αφορούν στις υπηρεσίες φύλαξης βάσει του CPV της Διακήρυξης … Παροχή Υπηρεσιών Φύλαξης.

Πέραν των ανωτέρω ωστόσο οι παρακάτω ισχυρισμοί κατά της παρεμβαίνουσας εταιρείας τυγχάνουν απορριπτέοι και ως αβάσιμοι για τους εξής λόγους: Όπως και ανωτέρω εκτέθηκε, σύμφωνα με την παράγραφο 2.4.3. Γ.9 της κρίσιμης Διακήρυξης: «Πιστοποιητικά δοκιμών που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με παλαιότερη έκδοση των προτύπων θα γίνονται δεκτά, κατά την κρίση της υπηρεσίας τεχνικής αξιολόγησης του ...». Επομένως, αβασίμως η προσφεύγουσα ισχυρίζεται ότι η προσφορά της «... …» τυγχάνει απορριπτέα για τον επιπλέον λόγο ότι προσκόμισε πιστοποιητικά δοκιμών βάσει παλαιότερης έκδοσης προτύπου και δη τα πιστοποιητικά 70470081-HVL 06- 1231 του ΚΕΜΑ και 70470081-HVL 06- 1146 Πιστοποιητικού του ΚΕΜΑ, τα οποία έχουν εκδοθεί βάσει του Προτύπου IEC 61109 του έτους 1995. Ομοίως, ο ισχυρισμός περί μη νόμιμης αποδοχής του πιστοποιητικού 2008ΤS00947 (βλ. ηλεκτρονικό αρχείο με την ονομασία «ΣΤΑΛΚ0\Γ.9 ΔΟΚΙΜΕΣ MONCTHPCN\KERI_2008TS00947_signed.pdf»)του εργαστηρίου δοκιμών KERI θα πρέπει να απορριφθεί ως αόριστος, καθόσον ερείδεται επί παραδοχής της προσφεύγουσας ότι το ως άνω εργαστήριο δοκιμών εξέδιδε παλαιότερα τριών τύπων Πιστοποιητικά, εκ των οποίων ο Τύπος ΙΙ αφορούσε την εκτέλεση δοκιμών σύμφωνα με τις οδηγίες του αιτούντος τις δοκιμές και Αριθμός  όχι σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, ο οποίος όμως δεν αποδεικνύεται. 

Προμήθεια και εγκατάσταση οδοντιατρικών συγκροτημάτων....Επειδή, σε κάθε περίπτωση, αβασίμως υποστηρίζει η προσφεύγουσα ότι αυθαίρετα η αναθέτουσα αρχή απαιτεί πιστοποιητικά διασφάλισης ποιότητας από τους προμηθευτές καθώς έχει τη διακριτική ευχέρεια να απαιτεί πρότυπα διασφάλισης ποιότητας τα οποία κρίνονται με βάση το αντικείμενο της σύμβασης και την αρχή της αναλογικότητας, ως κριτήρια επιλογής. Εξάλλου, βασίμως υποστηρίζει η προσφεύγουσα ότι το ISO 9001:2015 είναι γενικότερης εφαρμογής ενώ το ISO 13485:2016 αφορά στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα, ωστόσο, είναι δυνατόν να απαιτηθούν και τα δύο (βλ.https://www.iso.org/obp/ui#iso:std:iso:13485:ed-3:v1:en:sec:B). Περαιτέρω, ο ισχυρισμός της προσφεύγουσας ότι εφόσον τα προϊόντα διαθέτουν CE και κριτήριο ανάθεσης αποτελεί η χαμηλότερη τιμή η αναθέτουσα αρχή δεν δύναται να απαιτεί περαιτέρω τεχνικές προδιαγραφές καθώς και ότι μόνο το CE και οι αρχές και κατευθυντήριες γραμμές για την ορθή πρακτική διανομής ιατροτεχνολογικών προίόντων είναι υποχρεωτικές, ερείδεται επί της εσφαλμένης προϋπόθεσης ότι η αναθέτουσα αρχή δεν δύναται βάσει του θεσμικού πλαισίου να απαιτεί πρότυπα διασφάλισης ποιότητας από τον προμηθευτή και κατασκευαστή ιατροτεχνολογικών  προϊόντων και, ως εκ τούτου, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Σύμφωνα δε με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 82 του Ν.4412/2016, οι αναθέτουσες αρχές δύνανται να απαιτούν πιστοποιητικά διασφάλισης ποιότητας που, ανεξαρτήτως των όσων προβλέπει η Διακήρυξη, αποτελούν κριτήρια επιλογής των οικονομικών φορέων που καταδεικνύουν την τεχνική ικανότητα του οικονομικού φορέα να εκτελέσει τη σύμβαση και όχι επιπλέον τεχνικές προδιαγραφές σχετικά με τα απαιτούμενα είδη (βλ. Δημήτριος Γ. Ράικος, Ευαγγελία Γ. Βλάχου, Ευανθία Κ. Σαββίδη, Δημόσιες Συμβάσεις Ν. 4412/2016 Ερμηνεία κατ΄ άρθρο. Σχετικές διατάξεις – Νομολογία, σελ. 805-506, Ε. Βλάχου και απόφαση ΑΕΠΠ 863/2018). 

Καταπολέμηση κουνουπιών...Στο πλαίσιο αυτό, ούτε από τις διατυπώσεις του άρθρου 2.2.9.2 Β.3 συνάγεται ότι μπορεί να απορριφθεί προσφορά συμμετέχοντος εφόσον προς απόδειξη πλήρωση του κριτηρίου τεχνικής ικανότητας προσκομίσει δύο συμβάσεις εκτελεσθεισών συναφών με το αντικείμενο εργασιών την τελευταία πενταετία με ιδιώτες (στις οποίες θα αναφέρεται ο χρόνος υπογραφής, η διάρκεια εκτέλεσης και ο προϋπολογισμός) και αντίστοιχες βεβαιώσεις καλής εκτέλεσης από τους αντισυμβαλλόμενους του συμμετέχοντος. Όσα δε περί του αντιθέτου προβάλλονται είναι αβάσιμα και πρέπει να απορριφθούν. Από τους όρους του άρθρου 2.2.7 και 2.2.9.2. Β.4 της διακήρυξης, εξάλλου, προκύπτει ότι εφόσον απαιτείται πιστοποιητικό ποιότητας βασισμένο στο πρότυπο ISO 9001:2008 ή αντίστοιχο, σχετικά με την ολοκληρωμένη διαχείριση εντόμων, το ευρωπαϊκό πρότυπο EN 16636 για τις υπηρεσίες διαχείρισης παρασίτων, στα οποία εντάσσσονται και τα κουνούπια ως ισοδύναμο με το ζητούμενο γίνεται αποδεκτό. Δεν μπορεί όμως να γίνει δεκτό ότι μόνον αυτό μπορεί νόμιμα να ζητείται στην προκειμένη περίπτωση. Και τούτο, διότι όπως γίνεται δεκτό στη 12η σκέψη της παρούσας, κατά τη διατύπωση του άρθρου 82 του ν. 4412/2016, η αναθέτουσα αρχή μπορούσε και να μην απαιτήσει κανένα πιστοποιητικό διασφάλισης ποιότητας. Εφόσον δε αποφασίζει να απαιτήσει  ένα πρότυπο, ακόμα και αν πρόκειται για το εγκεκριμένο από ευρωπαϊκό οργανισμό πιστοποίησης για την περίπτωση αυτή, δεν μπορεί πάντως να απορρίπτει άλλα ισοδύναμα με αυτό. Η επιλογή, άλλωστε, της αναθέτουσας αρχής να μην απαιτεί το υπό της προσφεύγουσας επικαλούμενο πρότυπο, όπως και να μην απαιτεί καθόλου ελάχιστη οικονομική και χρηματοοικονομική επάρκεια, προσβάλλεται προεχόντως ως άνευ εννόμου συμφέροντος, διότι η προσφεύγουσα δεν επικαλείται ότι από την επιλογή αυτή δυσχεραίνεται ή αποκλείεται η συμμετοχή της στο διαγωνισμό, επιπλέον όμως και διότι συνιστά απαράδεκτη προσβολή της διακριτικής ευχέρειας της αναθέτουσας αρχής να θεσπίζει τους όρους της διακήρυξης ανάλογα με τις ανάγκες της. 

Παροχή υπηρεσιών «παρασκευής – διάθεσης γευμάτων.(...) Κατά παράβαση των άρθρων 6 παρ. 1, 45 παρ. 3, 49 παρ. 1 και 53 του ν. 4412/2016, στα έγγραφα της σύμβασης υπάρχουν ασάφειες και αντιφάσεις όσον αφορά στο ύψος του προϋπολογισμού των προς ανάθεση υπηρεσιών. Στο μέτρο που οι δημοσιεύσεις της προκήρυξης, όσον αφορά στην προϋπολογισθείσα δαπάνη, στηρίζονται σε αντιφατικό όρο της διακήρυξης συντρέχει και πλημμελής τήρηση των επιβαλλόμενων διατυπώσεων δημοσιότητας σε ενωσιακό επίπεδο (άρθρα 63 και 65 ν. 4412/2016). Κατά παράβαση των οριζόμενων στο Παράρτημα XII του Προσαρτήματος Α΄ του ν. 4412/2016, στη διακήρυξη προβλέπεται ότι τα κριτήρια οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας που αφορούν στον ελάχιστο ειδικό κύκλο εργασιών και στη μη εμφάνιση ζημίας κατά τις τρεις τελευταίες χρήσεις κρίνονται κατά τα έτη 2018, 2019 και 2020. Μη νομίμως εξαιρέθηκε το έτος 2021 που αποτελεί το εγγύτερο στον χρόνο διενέργειας του διαγωνισμού έτος. Εξάλλου, η ύπαρξη ορισμένου ύψους κύκλου εργασιών μπορεί κατά τον νόμο να αποδεικνύεται με υπεύθυνη δήλωση του οικονομικού φορέα, η οποία αποτελεί νόμιμο αποδεικτικό μέσο για την απόδειξη της οικονομικής και χρηματοοικονομικής επάρκειας των υποψηφίων που δεν έχουν δημοσιευμένες ακόμη οικονομικές καταστάσεις. Τα κριτήρια ανάθεσης που σχετίζονται με τον ειδικό κύκλο εργασιών, την εμπειρία του αναδόχου και τα πιστοποιητικά διασφάλισης ποιότητας είναι μη νόμιμα (άρθρο 86 ν. 4412/2016), διότι δεν συνδέονται με την αξιολόγηση συγκεκριμένων ποιοτικών παραμέτρων παροχής των επίμαχων υπηρεσιών, αλλά αποκλειστικά με τον φορέα παροχής των υπηρεσιών αυτών, αποτελώντας αμιγώς κριτήρια ποιοτικής επιλογής αυτών. Για τους λόγους αυτούςΑπορρίπτει  την  από 24.10.2022 προσφυγή του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με την επωνυμία «...» και την υπέρ αυτής ασκηθείσα παρέμβαση.Δεν ανακαλεί την 711/2022 Πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου.

ΠΡΟΜΗΘΙΕΣ:επιδιώκεται η ανάκληση της 379/2022 Πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου (Ζ΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.Με τα δεδομένα αυτά το Δικαστήριο κρίνει ότι εσφαλμένως με την προσβαλλομένη διαπιστώθηκε η προδιαληφθείσα πλημμέλεια στη διακήρυξη του επίμαχου διαγωνισμού. Τούτο, διότι, από τη συνδυαστική εφαρμογή των οικείων άρθρων των οδηγιών 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ, όπως έχουν μεταφερθεί στην εθνική έννομη τάξη με τα Βιβλία Ι και ΙΙ του ν. 4412/2016, αντίστοιχα, και παρατέθηκαν αναλυτικά στις σκέψεις 7 και 8 της παρούσας απόφασης, δεν συνάγεται ότι η απόδειξη της μη συνδρομής λόγων αποκλεισμού προϋποθέτει, πέραν της υποβολής του ΕΕΕΣ ως δικαιολογητικό συμμετοχής, και την υποβολή οποιωνδήποτε αποδεικτικών μέσων στο πλαίσιο της προσκόμισης των δικαιολογητικών κατακύρωσης του αναδειχθέντος προσωρινού αναδόχου. Ως εκ τούτου, βασίμως προβάλλεται από τη δεύτερη προσφεύγουσα ότι το άρθρο 80 του ν. 4412/2016 δεν υποχρεώνει τους αναθέτοντες φορείς να απαιτούν με την διακήρυξη την υποχρεωτική υποβολή από τους υποψήφιους αναδόχους αποδεικτικών μέσων για τους δυνητικούς λόγους αποκλεισμού του άρθρου 73 παρ. 4 του ν. 4412/2016, ούτε, εξάλλου, συνάγεται σχετική υποχρέωση από τις λοιπές διατάξεις που έχουν παρατεθεί. Όπου, άλλωστε, ο ενωσιακός ή ο εθνικός νομοθέτης απαιτεί την υποβολή αποδεικτικών μέσων για την απόδειξη μη συνδρομής λόγων αποκλεισμού το προβλέπει ρητώς ορίζοντας παράλληλα και τα κατάλληλα αποδεικτικά μέσα (βλ. π.χ. άρθρο 60 παρ. 2 της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ και 80 παρ. 2 του ν. 4412/2016). Πέραν τούτων, εσφαλμένα το Κλιμάκιο υπολαμβάνει ότι τυγχάνουν υποχρεωτικής εφαρμογής τα πρότυπα τεύχη της ΕΑΑΔΗΣΥ, καθόσον κατά ρητή διατύπωση του άρθρου 281 παρ. 5 του ν. 4412/2016, οι αναθέτοντες φορείς του Βιβλίου ΙΙ του ίδιου νόμου δύνανται κατά διακριτική ευχέρεια να χρησιμοποιούν ή όχι τα εν λόγω πρότυπα τεύχη για τη σύνταξη των διακηρύξεών τους, χωρίς από καμία διάταξη να συνάγεται η υποχρεωτική χρήση τους.Ανακαλεί την 379/2022 Πράξη του ΣΤ΄ Κλιμακίου (Ζ΄ Διακοπών) του Ελεγκτικού Συνεδρίου.