Εάν η έννοια της πράξεως ακυρώσεως της διαδικασίας του διαγωνισμού είναι ότι η μόνη εγκύρως υποβληθείσα προσφορά δεν κρίνεται ικανοποιητική για την αναθέτουσα αρχή, η εν λόγω πράξη αιτιολογείται ανεπαρκώς, διότι για την διατύπωση κρίσεως τέτοιου περιεχομένου δεν αρκεί η απλή αναφορά στον αριθμό των διαγωνιζομένων, αλλά απαιτείται εκτίμηση του ουσιαστικού περιεχομένου της ελεγχομένης προσφοράς. Περαιτέρω, δεν είναι δυνατόν να θεωρηθεί ότι υφίσταται αδυναμία αυτοτελούς εκτιμήσεως του ουσιαστικού περιεχομένου της προσφοράς της αιτούσης εταιρείας λόγω ελλείψεως άλλων στοιχείων, διότι τέτοια στοιχεία δεν ελλείπουν παντελώς, ενόψει του ότι, για την έγκυρη συμμετοχή στον διαγωνισμό, οι διαγωνιζόμενοι πρέπει, κατά το άρθρο 22 παρ. 22.1 περ. Ε΄ του Μέρους Β΄ της προκηρύξεως, να έχουν προηγούμενη εμπειρία στην παροχή παρομοίων υπηρεσιών συντηρήσεως και λειτουργίας μεγάλων πλήρως εξοπλισμένων κτιριακών κ.λπ. εγκαταστάσεων / αθλητικών εγκαταστάσεων, καθώς και στην παροχή παρομοίων υπηρεσιών συντηρήσεως πρασίνου και αρδευτικών συστημάτων αγωνιστικών χώρων και περιβάλλοντος χώρου, προς απόδειξη δε της εμπειρίας αυτής πρέπει, κατά το άρθρο 24 παρ. 24.1.5.1 του Μέρους Β΄ της προκηρύξεως, να υποβάλουν, μεταξύ άλλων, κατάλογο των παρασχεθεισών παρομοίων υπηρεσιών, χωριστά για τις εν ενεργεία και για τις περαιωμένες συμβάσεις, όπου θα φαίνεται το τεχνικό αντικείμενο, η αξία, το χρονικό διάστημα παροχής των υπηρεσιών αυτών, καθώς και οι φορείς ανάθεσης, δημόσιοι ή ιδιωτικοί.

Διαδικασία συνάψεως δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών - Οδηγία 89/665/ΕΟΚ - Πεδίο εφαρμογής - Απόφαση περί ανακλήσεως προκηρύξεως διαγωνισμού - Δικαστικός έλεγχος

Προκήρυξη. Δημοσιότητα αυτής, από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, κατ’ άρθρο 12 παρ.1 Ν 3316/2005.Από την αποδεδειγμένη περιέλευση, στο Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος, περιλήψεως της προκηρύξεως του διαγωνισμού για την υποστήριξη της διαχειρίσεως της υλοποιήσεως έργων φυσικού αερίου, έχουν πληρωθεί οι διατυπώσεις δημοσιότητας του άρθρου 12 παρ.1 του Ν 3316/2005, η μη δημοσίευση, δε, της περιλήψεως της προκηρύξεως από το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος στο «Ενημερωτικό Δελτίο» και στην ιστοσελίδα του, για εσωτερικούς λόγους που αποκλειστικά το αφορούν, δεν δημιουργεί, ως προς το Ελληνικό Δημόσιο, βάσιμο λόγο ακυρότητας της όλης διαδικασίας.

Διαγωνισμός για την ανάθεση της εκπονήσεως μελέτης. Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων κατά της απόρριψης της προσφοράς της αιτούσας. Ενόψει τούτου, απεκλείσθη η αιτούσα για τον λόγο ότι στην οικονομική προσφορά της αναγράφεται μόνον η συνολική προσφερόμενη τιμή για την συγκεκριμένη κατηγορία μελέτης και όχι οι επί μέρους προσφερόμενες τιμές μονάδος. Ο αποκλεισμός για τον λόγο αυτό φαίνεται να είναι σύμφωνος με τις παρατιθέμενες σε προηγούμενες σκέψεις διατάξεις που διέπουν τον διαγωνισμό, δεν πιθανολογούνται δε, ως εκ τούτου, σοβαρώς ως βάσιμοι οι περί του αντιθέτου ισχυρισμοί της αιτούσης, ούτε οι περαιτέρω ισχυρισμοί της ότι η προσφορά της έπρεπε να γίνει δεκτή σύμφωνα με μεταγενέστερη της προκηρύξεως εγκύκλιο (Ε1/22.1.2007), κατά την οποία δεν απαιτείται η προσφορά τιμών ανά μονάδα φυσικού αντικειμένου, αλλά αρκεί η προσφορά ποσοστού έκπτωσης ανά κατηγορία μελέτης. Συνεπώς, πρέπει να απορριφθεί η υπό κρίση αίτηση και να γίνει δεκτή η ασκηθείσα παρέμβαση.

Μελέτες.Τεχνική και Επαγγελματική ικανότητα «Με την ένστασή της κατά του πρακτικού της Επιτροπής Διαγωνισμού η αιτούσα σύμπραξη ,είχε προβάλει ότι τα συμπράττοντα γραφεία έπρεπε να αποκλεισθούν από τον διαγωνισμό, διότι ο συμπράττων μελετητής δεν διέθετε την απαιτούμενη ειδική τεχνική και επαγγελματική ικανότητα εφόσον δεν προσκόμισε πιστοποιητικά των εργοδοτών δημοσίων φορέων περί καλής εκτελέσεως των μελετών που είχε εκπονήσει. Η αιτίαση αυτή απερρίφθη με την επί της ενστάσεως απόφαση του Ειδικού Γραμματέως του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με την ειδικότερη αιτιολογία ότι η ειδική τεχνική και επαγγελματική ικανότητα του ως άνω μέλους της σύμπραξης θα εξετασθεί στο μεταγενέστερο στάδιο του ελέγχου των φακέλων των τεχνικών προσφορών. Η αιτιολογία αυτή δεν είναι νόμιμη.εφόσον ορίζεται στη διακήρυξη, ότι οι ενδιαφερόμενοι για την ανάθεση της εκπόνησης μελετών οφείλουν, εκτός από το τυπικό προσόν του πτυχίου, να διαθέτουν και «ειδική τεχνική και επαγγελματική ικανότητα», η οποία αποδεικνύεται από την εκπόνηση μελετών, παρομοίων με την υπό ανάθεση κατά την τελευταία πενταετία και προς απόδειξη της ικανότητας αυτής προσκομίζεται κατάλογος των κυριοτέρων παρομοίων μελετών, συνοδευόμενος, εφόσον πρόκειται για μελέτες που έχουν εκπονηθεί για λογαριασμό δημοσίου φορέα, από πιστοποιητικά του εργοδότη, η συνδρομή της προϋπόθεσης της ειδικής τεχνικής και επαγγελματικής ικανότητας ελέγχεται στο πρώτο στάδιο του διαγωνισμού, κατά τον έλεγχο του φακέλου των «δικαιολογητικών συμμετοχής».

Διενέργεια δημόσιου μειοδοτικού διαγωνισμού μίσθωσης ακινήτου, για τη στέγαση των Υπηρεσιών του Περιφερειακού Υποκαταστήματος ΙΚΑ-ΕΤΑΜ Λάρισας – Όροι προκηρύξεως – Αξιολόγηση υποβληθείσας προσφοράς.Η προσφορά της Ενώσεως Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΑΣ) Λάρισας, Τυρνάβου και Αγιάς δεν αντίκειται στους όρους της προκηρύξεως.

«Παράβαση κράτους μέλους – Οδηγίες 92/50/ΕΟΚ και 2004/18/ΕΚ – Δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών – Συμπληρωματικές υπηρεσίες κτηματογραφήσεως και πολεοδομικού σχεδιασμού – Διαδικασία με διαπραγμάτευση χωρίς προηγούμενη δημοσίευση σχετικής προκηρύξεως» (..) (σκ.32,33) Κατά τη νομολογία του Δικαστηρίου, το άρθρο 11, παράγραφος 3, της οδηγίας 92/50 και το άρθρο 31, σημείο 4, στοιχείο α΄, της οδηγίας 2004/18, καθόσον εισάγουν παρεκκλίσεις από τους κανόνες που αποσκοπούν στη διασφάλιση της αποτελεσματικής ασκήσεως των δικαιωμάτων που αναγνωρίζονται από τη Συνθήκη ΛΕΕ στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων υπηρεσιών, πρέπει να ερμηνεύονται συσταλτικά, το δε βάρος αποδείξεως σχετικά με τη συνδρομή των έκτακτων περιστάσεων που δικαιολογούν την παρέκκλιση από τους εν λόγω κανόνες φέρει ο διάδικος που τις επικαλείται (βλ. αποφάσεις της 10ης Απριλίου 2003, C 20/01 και C 28/01, Επιτροπή κατά Γερμανίας, Συλλογή 2003, σ. I 3609, σκέψη 58? της 18ης Νοεμβρίου 2004, C 126/03, Επιτροπή κατά Γερμανίας, Συλλογή 2004, σ. I 11197, σκέψη 23? της 11ης Ιανουαρίου 2005, C 26/03, Stadt Halle και RPL Lochau, Συλλογή 2005, σ. I 1, σκέψη 46, καθώς και της 8ης Απριλίου 2008, C 337/05, Επιτροπή κατά Ιταλίας, Συλλογή 2008, σ. I 2173, σκέψεις 57 και 58). 33 Στο δικόγραφο της προσφυγής της, η Επιτροπή υποστηρίζει ότι, εν προκειμένω, από κανένα στοιχείο δεν προκύπτει η επέλευση ή η πιθανότητα επελεύσεως ενός απρόβλεπτου περιστατικού μετά την ανάθεση των επίδικων δημοσίων συμβάσεων, δεδομένου ότι οι εμπλεκόμενες αναθέτουσες αρχές μπορούσαν, προ της συνάψεως των αρχικών συμβάσεων, να προβλέψουν την ανάγκη να συμπεριληφθούν στις συμβάσεις αυτές οι σχετικές συμπληρωματικές υπηρεσίες και συγκεκριμένα, στην προκειμένη περίπτωση, η επέκταση των ζωνών πολεοδομικού σχεδιασμού. Εάν η ανάγκη μιας τέτοιας επεκτάσεως για τεχνικούς ή οικονομικούς λόγους ή για λόγους αναγόμενους στην εκτέλεση των προβλεπόμενων στην αρχική σύμβαση υπηρεσιών μπορούσε να χαρακτηριστεί ως απρόβλεπτη περίσταση, οι αναθέτουσες αρχές θα είχαν την ευχέρεια να υποστηρίξουν ότι απέτυχαν κατά την εκτίμηση και τον ακριβή καθορισμό του φυσικού αντικειμένου και του περιεχομένου της αρχικής συμβάσεως και, στη συνέχεια, να προβούν στην ανάθεση συμπληρωματικών υπηρεσιών με τη σύναψη χωριστών συμβάσεων παραβιάζοντας με αυτόν τον τρόπο τις αρχές της ίσης μεταχειρίσεως και της διαφάνειας. (…)Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (έκτο τμήμα) αποφασίζει: 1) Η Ελληνική Δημοκρατία, συνάπτοντας, κατόπιν διαδικασίας με διαπραγμάτευση χωρίς δημοσίευση σχετικής προκηρύξεως, δημόσιες συμβάσεις με αντικείμενο συμπληρωματικές υπηρεσίες κτηματογραφήσεως και πολεοδομικού σχεδιασμού οι οποίες δεν προβλέπονταν στην αρχική σύμβαση που είχαν συνάψει οι Δήμοι Βασιλικών, Κασσάνδρας, Εγνατίας και Αρέθουσας, παρέβη τις υποχρεώσεις που υπέχει από τα άρθρα 8 και 11, παράγραφος 3, της οδηγίας 92/50/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 18ης Ιουνίου 1992, για τον συντονισμό των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων υπηρεσιών, όπως τροποποιήθηκε με την οδηγία 97/52/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Οκτωβρίου 1997, καθώς και από τα άρθρα 20 και 31, σημείο 4, της οδηγίας 2004/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 31ης Μαρτίου 2004, περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών. 2) Καταδικάζει την Ελληνική Δημοκρατία στα δικαστικά έξοδα.

Επομένως, στα υποβληθέντα ερωτήματα επιβάλλεται να δοθεί η απάντηση ότι η οδηγία 93/36 έχει την έννοια ότι μια αναθέτουσα αρχή, η οποία έχει κινήσει διαδικασία διαγωνισμού με κριτήριο αναθέσεως τη χαμηλότερη τιμή, μπορεί να διακόψει τη διαδικασία χωρίς να προχωρήσει σε σύναψη της σχετικής συμβάσεως όταν ανακαλύπτει, μετά την εξέταση και τη σύγκριση των προσφορών, ότι, λόγω σφαλμάτων εκτιμήσεως στα οποία υπέπεσε η ίδια η αρχή κατά την εκ μέρους της προηγούμενη αποτίμηση του περιεχομένου της προσκλήσεως, δεν είναι σε θέση να συνάψει τη σύμβαση με τον υποβάλλοντα την οικονομικότερη όσον αφορά το συνολικό κόστος προσφορά, υπό την προϋπόθεση ότι τηρεί, όταν λαμβάνει μια τέτοια απόφαση, τους θεμελιώδεις κανόνες του κοινοτικού δικαίου στον τομέα των δημοσίων συμβάσεων, όπως είναι η αρχή της ίσης μεταχειρίσεως.

Περίληψη 1. Στο πλαίσιο της ασκήσεως των εκ του άρθρου 226 ΕΚ αρμοδιοτήτων της, η Επιτροπή δεν οφείλει να αποδεικνύει την ύπαρξη ειδικού εννόμου συμφέροντος. Συγκεκριμένα, η διάταξη αυτή δεν αποσκοπεί στην προστασία των εξουσιών της Επιτροπής. Αποστολή της Επιτροπής, προς το γενικό κοινοτικό συμφέρον, είναι να μεριμνά αυτεπαγγέλτως για την εφαρμογή, από τα κράτη μέλη, της Συνθήκης και των διατάξεων που θεσπίζουν τα κοινοτικά όργανα δυνάμει αυτής και για την αναγνώριση της υπάρξεως τυχόν παραβάσεων των εξ αυτών απορρεουσών υποχρεώσεων, με σκοπό την παύση τους. Κατά συνέπεια, ενόψει του ρόλου της ως θεματοφύλακα της Συνθήκης, η Επιτροπή είναι η μόνη αρμόδια να αποφασίζει αν είναι σκόπιμο να κινήσει τη διαδικασία αναγνωρίσεως παραβάσεως κράτους μέλους και κατά ποιας πράξεως ή παραλείψεως καταλογιστέας στο οικείο κράτος μέλος πρέπει να κινηθεί η διαδικασία αυτή. Επομένως, μπορεί να ζητήσει από το Δικαστήριο να διαπιστώσει παράβαση η οποία συνίσταται στο ότι δεν επιτεύχθηκε, σε μια συγκεκριμένη περίπτωση, το επιδιωκόμενο με την οδηγία αποτέλεσμα. ( βλ. σκέψεις 29-30 ) 2. Η προστασία του περιβάλλοντος ενδέχεται να αποτελεί λόγο τεχνικής φύσεως υπό την έννοια του άρθρου 11, παράγραφος 3, στοιχείο β_, της οδηγίας 92/50, για τον συντονισμό των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων υπηρεσιών, που προβλέπει ότι οι αναθέτουσες αρχές μπορούν να συνάπτουν δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών μέσω διαδικασίας με διαπραγμάτευση και χωρίς να προηγηθεί δημοσίευση σχετικής προκηρύξεως όταν, για λόγους τεχνικούς, καλλιτεχνικούς ή σχετικούς με την προστασία αποκλειστικών δικαιωμάτων, η εκτέλεση των υπηρεσιών μπορεί να ανατεθεί μόνο σε συγκεκριμένο πρόσωπο. Εντούτοις, η ακολουθούμενη λόγω της υπάρξεως ενός τέτοιου τεχνικού λόγου διαδικασία πρέπει να τηρεί όλες τις θεμελιώδεις αρχές του κοινοτικού δικαίου και, ιδίως, την αρχή της απαγορεύσεως των διακρίσεων, όπως αυτή απορρέει από τις διατάξεις της Συνθήκης περί του δικαιώματος εγκαταστάσεως και της ελεύθερης παροχής υπηρεσιών. ( βλ. σκέψεις 59-60, 62 )

Μελέτες.O συναφθείς εξώδικος συμβιβασμός είναι άκυρος διότι δεν συντρέχουν τα απαιτούμενα για τη νομιμότητά του ουσιαστικά, εσωτερικά στοιχεία αυτού, υπό την έννοια της ύπαρξης δικαιώματος ουσιαστικού δικαίου, ήτοι έγκυρης αιτίας (όπως επιβάλλεται λόγω του αιτιώδους χαρακτήρα του αλλά και λόγω της αρχής της νομιμότητας που οφείλει να διέπει τη δράση της δημόσιας διοίκησης), δεδομένου ότι την αιτία αυτού αποτελεί σύμβαση, η οποία είναι άκυρη. Εξάλλου τα υποστηριζόμενα περί αδικαιολογήτου πλουτισμού του Δήμου σε βάρος των φερομένων ως δικαιούχων δεν ασκούν επιρροή, δοθέντος ότι, στο πλαίσιο της παρούσας διαδικασίας ελέγχου, οι εξωδίκως αναγνωρισθείσες αξιώσεις αδικαιολογήτου πλουτισμού δεν λαμβάνονται υπόψη, αφού η νομιμότητα ή μη των εντελλόμενων δαπανών κρίνεται πάντοτε με βάση το πλέγμα των ειδικών εκάστοτε διατάξεων που διέπουν την έννομη σχέση μεταξύ του οικείου Ο.Τ.Α. και του παρασχόντος τις υπηρεσίες προσώπου.