Έναρξη ισχύος της παραγράφου 4 του άρθρου 6 του Νόμου 2741/1999 (ΦΕΚ 199 Α΄), όπως ο τελευταίος τροποποιήθηκε από το άρθρο 37 του Ν. 3066/2002 «Σύσταση Φορέα εγγυοδοσίας Μικρών και πολύ Μικρών Επιχειρήσεων, σύσταση εταιρείας Εθνικό Σύστημα Διαπίστευσης Α.Ε.», τροποποίηση του καταστατικού της εταιρείας Ελληνικές Αλυκές Α.Ε., απαλλοτριώσεις για τον Ταμιευτήρα ΥΗΕ Μεσοχώρας και άλλες διατάξεις (ΦΕΚ Α΄ 252).

ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΡΘΩΣΗ Με την υπό κρίση έφεση ζητείται η ακύρωση: α) της 22830/ΕΦΑ 5147/20.12.2007 πράξης της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) του Υπουργείου Ανάπτυξης, με την οποία καταλογίστηκε σε βάρος του εκκαλούντος το ποσό των 9.373,89 ευρώ, το οποίο αφορά σε μη επιλέξιμες δαπάνες και προέρχεται από χρηματοδότηση του έργου «ΠΡΑΞΕ- Υποστήριξη ερευνητικών μονάδων για την προτυποποίηση και την εμπορική εκμετάλλευση ερευνητικών αποτελεσμάτων −Εντοπισμός και αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων με δημιουργία νέων επιχειρήσεων έντασης γνώσης (spin off)− Φάση Α’», στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ» (ΕΠΑΝ), υποέργο με κωδικό 02 ΠΡΑΞΕ 146 (Ολοκληρωμένη Αποτίμηση και Διαχείριση Περιβάλλοντος) στο μέτρο 4.1 του ΕΠΑΝ και χρηματοδοτείται κατά 70% από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και κατά 30% από εθνικούς πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και β) κάθε άλλης συναφούς διοικητικής πράξης.(.....)Τα ανωτέρω στοιχεία και διευκρινίσεις, τα οποία κατά την κρίση του Δικαστηρίου είναι αναγκαία για την οριστική διάγνωση της ουσίας της υπόθεσης, πρέπει να προσκομιστούν στο Δικαστήριο τούτο μέσα σε προθεσμία δύο μηνών από την κοινοποίηση της παρούσας απόφασης, με επιμέλεια της Γραμματέα του Δικαστηρίου τούτου, στην Γενική Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) του Υπουργείου Ανάπτυξης και στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Μετά την εκτέλεση αυτών, με επιμέλεια του Γραμματέα του Δικαστηρίου τούτου, πρέπει να ορισθεί αρμοδίως νέα δικάσιμος για τη συζήτηση της υπό κρίση έφεσης, να εγγραφεί η υπόθεση στο οικείο πινάκιο και να γίνει η από το νόμο επιβαλλόμενη κλήτευση των διαδίκων.Απορρίπτει την κρινόμενη έφεση κατά το μέρος που στρέφεται α) κατά του Υπουργού Ανάπτυξης και β) κατά κάθε συναφούς με αυτήν πράξης της διοίκησης.Δέχεται τυπικά την κρινόμενη έφεση κατά το μέρος που στρέφεται κατά της 22830/ΕΦΑ 5147/20.12.2007 πράξης καταλογισμού της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) του Υπουργείου Ανάπτυξης.Αναβάλλει την έκδοση οριστικής απόφασης στην ουσία της έφεσης αυτής.

Καθορισμός επιμέρους δράσεων του προγράμματος, των προϋποθέσεων και των σχετικών κριτηρίων, των δικαιούχων του προγράμματος, της διαδικασίας, των όρων, του ειδικότερου χρόνου υλοποίησης του προγράμματος και των αρμόδιων για την υλοποίηση οργάνων και κάθε άλλο αναγκαίο, τεχνικό ή λεπτομερειακό, θέμα σχετικά με τη διαχείριση, παρακολούθηση, χρηματοδότηση, υλοποίηση, λειτουργία και εν γένει εφαρμογή και εκτέλεση του προγράμματος με σκοπό τη στήριξη του ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων του πολιτιστικού και δημιουργικού κλάδου, καθώς και των χειροτεχνικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τομέα της αγγειοπλαστικής, της υφαντικής και της ξυλοτεχνίας, την ενθάρρυνση νέων/εναλλακτικών επιχειρηματικών μοντέλων πολιτιστικής παραγωγής, διανομής, προβολής και διάχυσης, την επένδυση σε υποδομές και τεχνογνωσία για την ανάπτυξη και διάχυση ψηφιακού, ξενόγλωσσου και εξαγώγιμου πολιτιστικού περιεχομένου, με τίτλο «Ενίσχυση ψηφιακού μετασχηματισμού Επιχειρήσεων Πολιτιστικού, Δημιουργικού και Χειροτεχνικού Κλάδου», χρηματοδοτούμενου από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με φορέα χρηματοδότησης το Υπουργείο Πολιτισμού, το οποίο υλοποιείται από την «Κοινωνία της Πληροφορίας Μονοπρόσωπη Α.Ε.».

Καθορισμός αποζημίωσης των Αξιολογητών και των Επιτροπών Αξιολόγησης της Δράσης «Ενίσχυση της Ίδρυσης και Λειτουργίας Νέων Τουριστικών Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων» του Ε.Π. Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία (ΕΠΑνΕΚ), ΕΣΠΑ 2014 - 2020.

134888/2021 ΦΕΚ: 6026/Β/20.12.2021 Καθορισμός αποζημίωσης των Αξιολογητών της Δράσης υπό στοιχεία 1.δε.1 «Σύγχρονη Μεταποίηση στη Δυτική Ελλάδα - Ενίσχυση του μεγέθους και της ανταγωνιστικότητας Μεταποιητικών και λοιπών επιχειρήσεων της ΠΔΕ» όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, για την οποία έχει οριστεί ως Ενδιάμεσος φορέας Διαχείρισης (ΕΦΔ) για πράξεις κρατικών ενισχύσεων του ΕΠ «Δυτική Ελλάδα 2014-2020» ο Ενδιάμεσος Φορέας Επιχειρησιακών Προγραμμάτων Ανταγωνιστικότητας και Επιχειρηματικότητας (ΕΦΕΠΑΕ).

Εκκαθάριση και εξυγίανση επιχειρήσεων:..Πρέπει δε να θεωρηθεί ότι τα πρόσωπα αυτά τελούσαν σε καλή πίστη, δεδομένου ότι ι) το Συμβούλιο της Επικρατείας, με επανειλημμένες αποφάσεις του (βλ. ΣτΕ 1093/4-1987, 1398/89 κ.α.) είχε απορρίψει λόγους ακυρώσεως ότι η αύξηση, κατά τον ν. 1386/1983, με υπουργικές αποφάσεις, του μετοχικού κεφαλαίου εταιρειών υπαχθεισών στον νόμο αυτόν αντιβαίνει στο Σύνταγμα, ii) δεν είχε γίνει χρήση της ευχέρειας, που είχε δώσει το άρθρο 54 του ν. 2000/1991 για την επαναφορά της αρχικής κεφαλαιακής συνθέσεως των εταιρειών αυτών και iii) οι υπουργικές αυτές αποφάσεις δεν είχαν, μέχρι την δημοσίευση του ν. 2685/1999, ακυρωθεί με δικαστικές αποφάσεις ή ανακληθεί ή καταργηθεί από την Διοίκηση. Επιτακτικό, κατά τ΄ ανωτέρω, λόγο δημοσίου συμφέροντος συνιστά, επίσης, και η ανάγκη να διατηρηθούν και να επαυξηθούν τα θετικά ως προς την διάσωση και εξυγίανση προβληματικών επιχειρήσεων αποτελέσματα – όπου αυτά υπήρξαν – που προέκυψαν από την εφαρμογή των ληφθέντων κατά τον ν. 1386/1983 θεσμικών και πρακτικών μέτρων, ιδίως δε από την διοίκηση και διαχείριση αυτών των εταιρειών από τον ... και από την χρηματοδοτική ενίσχυσή τους, είτε υπό την μορφή καθαρών εισροών, είτε υπό την μορφή αυξήσεως κεφαλαίου με ή χωρίς κεφαλαιοποίηση οφειλών προς Τράπεζες του δημοσίου τομέα. Ενισχυτικό της καλής πίστεως των παραπάνω προσώπων (νέων μετόχων και συναλλαγέντων τρίτων) είναι το γεγονός ότι η Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, με την απόφασή της από 7.10.1987, που μνημονεύεται στην προαναφερθείσα εισηγητική έκθεση, δεν προέβαλε «αντιρρήσεις για την εφαρμογή» του ν. 1386/1983 από την άποψη του συμβατού των διατάξεών του προς τα άρθρα 92 και 93 της Συνθήκης ΕΟΚ (περί κρατικών ενισχύσεων). Ανεξαρτήτως δε της συνδρομής επιτακτικού κατά τ΄ ανωτέρω δημοσίου συμφέροντος, πρέπει να συνεκτιμηθούν και τα εξής: Κατά το εξεταζόμενο μέρος της, η επίμαχη διάταξη ούτε συγκεκριμένες, προσδιοριζόμενες σε αυτήν, περιπτώσεις αφορά, ούτε κυρώνει αναδρομικά εκτελεστές διοικητικές πράξεις, ούτε νομιμοποιεί την επέλευση των εννόμων αποτελεσμάτων τους, ούτε, εφαρμοζόμενη, οδηγεί σε θετική για το διάδικο Δημόσιο έκβαση των εκκρεμών διοικητικών διαφορών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της. Αντιθέτως, η διάταξη αυτή καταλαμβάνει μια ολόκληρη, έστω ολιγάριθμη, κατηγορία υπουργικών πράξεων και ρυθμίζει τις έννομες συνέπειες της ενδεχόμενης δικαστικώς διαπιστουμένης παρανομίας τους, περιορίζοντας τις συνέπειες αυτές στην γένεση αντιστοίχων αξιώσεων προς αποζημίωση. Υπό τα δεδομένα, συνεπώς, αυτά, θεωρούμενα στο σύνολό τους, η διάταξη του άρθρου 28 παρ. 1 του ν. 2685/1999 είναι, καθ΄ όσον αφορά τις διοικητικές διαφορές που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της, σύμφωνη με το άρθρο 6 παρ. 1 της Ε.Σ.Δ.Α. και είναι, ως εκ τούτου, απορριπτέα τα περί του αντιθέτου προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση. (..)Επειδή, λόγω της σπουδαιότητας των ζητημάτων του συμβατού των διατάξεων του άρθρου 28 του ν. 2685/1999 προς το Σύνταγμα, το κοινοτικό δίκαιο και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το Τμήμα κρίνει ότι τα ζητήματα αυτά πρέπει να παραπεμφθούν στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου, σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 2 εδάφιο β΄ του π.δ. 18/1989 (Α΄ 8) και ορίζει Εισηγητή προς ανάπτυξη της γνώμης του Τμήματος τον Σύμβουλο Δ. Πετρούλια.

ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΙΚΗ ΜΙΣΘΩΣΗ.Προμήθεια κινητού εξοπλισμού.Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2.Δ.2 το Τμήμα, κατά πλειοψηφία, κρίνει ότι η ελεγχόμενη σύμβαση είναι λειτουργική χρηματοδοτική μίσθωση (operating leasing), καθόσον, όπως προκύπτει από τη διακήρυξη και το άρθρο 1 του υποβληθέντος σχεδίου, ο εκμισθωτής - ανάδοχος εκτός από την προσφορά της χρήσης του εξοπλισμού αναλαμβάνει τις κυριότερες αναγκαίες δαπάνες για την καλή λειτουργία του (συντήρηση, επισκευή, ασφάλιση, αναλώσιμα), γεγονός το οποίο δεν αναιρείται από μόνη την εξαίρεση της δαπάνης αποκατάστασης βλαβών που οφείλονται σε τροχαία ατυχήματα, η οποία σε κάθε περίπτωση δύναται να καλυφθεί από κατ’ επιλογή μικτής χρήσης ασφάλιση που βαρύνει ομοίως τον εκμισθωτή. Ακολούθως, το Τμήμα, κατά πλειοψηφία, κρίνει ότι ο ως άνω τύπος χρηματοδοτικής μίσθωσης εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του ν. 1665/1986 και ως εκ τούτου συνάπτεται μόνο από τους ειδικώς αναφερόμενους στο άρθρο 2 φορείς ως εκμισθωτές, καθόσον συνιστά μία μορφή leasing, η οποία εξυπηρετεί τους ίδιους χρηματοδοτικούς σκοπούς, δοθέντος ότι ο ν. 1665/1986 δεν αποκλείει εν γένει στους συναλλασσόμενους να συμφωνούν ειδικούς όρους για τη ρύθμιση των μεταξύ τους σχέσεων. Τα ανωτέρω δεν αναιρούνται αλλά επιρρωνύονται από τη διάταξη του άρθρου 21 του ν. 3775/2009, καθόσον α) σκοπός της εν λόγω ρύθμισης, σύμφωνα με την οικεία αιτιολογική έκθεση, είναι η εφαρμογή του leasing με την μορφή κυρίως της λειτουργικής χρηματοδοτικής μίσθωσης στο δημόσιο τομέα, όπου δεν έχει τύχει εφαρμογής παρά την ύπαρξη γενικού νομικού πλαισίου, ήτοι του ν. 1665/1986, β) στην παρ. 1 αυτού ομιλεί τόσο περί συμβάσεων χρηματοδοτικής μίσθωσης όσο και λειτουργικής χρηματοδοτικής μίσθωσης και γ) με την παρ. 3 δεν εισάγεται απόκλιση από τις διατάξεις του ν. 1665/1986 αλλά ρητά                 ορίζεται ότι οι διατάξεις του ως άνω άρθρου είναι ειδικές και κατισχύουν κάθε επιμέρους γενικής ή ειδικής διάταξης που ρυθμίζει διαφορετικά το περιεχόμενο της σύμβασης λειτουργικής χρηματοδοτικής μίσθωσης (Ε.Σ. VI Τμ. 1461/2017). Κατά τη γνώμη όμως του Συμβούλου Γεωργίου Βοίλη, με την οποία συντάχθηκε και ο Πάρεδρος Γρηγόριος Βαλληνδράς, η υπό σύναψη σύμβαση συνιστά σύμβαση χρηματοδοτικής μίσθωσης, η οποία εμπίπτει στους περιορισμούς του άρθρου 2 του ν. 1665/1986, καθόσον, αν και δεν ορίζεται ρητά η τύχη του μισθίου κατά τη λήξη της σύμβασης, η αναθέτουσα αρχή δεν αποκόπτεται πλήρως της υποχρέωσής της  για συντήρηση του μισθούμενου εξοπλισμού, μεταβιβάζοντας ολοσχερώς τις δαπάνες για την καλή λειτουργία αυτού στον εκμισθωτή, αφού ο ίδιος ο ΕΔΣΝΑ βαρύνεται με τις δαπάνες αποκατάστασης βλαβών που οφείλονται σε τροχαία και έχει εν γένει τον έλεγχο λειτουργίας του εξοπλισμού. Πλην όμως η γνώμη αυτή δεν εκράτησε. Περαιτέρω, το Τμήμα, σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2 Δ.1 και 3, άγεται ομοφώνως στην κρίση ότι α) ορθώς το Κλιμάκιο, αν και με εσφαλμένη εν μέρει αιτιολογία, έκρινε μη νόμιμη την κατακύρωση στην εταιρεία «....», καθόσον αυτή δεν διέθετε άδεια leasing, κατά το ν. 1665/1986 ούτε επικαλέστηκε συνεργασία με εταιρεία leasing ή χρηματοδοτικό  ίδρυμα που διέθετε την απαραίτητη άδεια άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας στο πλαίσιο ένωσης ή κοινοπραξίας, δοθέντος ότι σύμφωνα με το άρθρο 78 του ν. 4412/2016 δεν είναι δυνατή η στήριξη στις ικανότητες άλλων φορέων όσον αφορά στο κριτήριο της καταλληλότητας για την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας και β) ορθώς το Κλιμάκιο έκρινε ότι ο όρος 5.Β της διακήρυξης, κατά το μέρος που προβλέπει τη σύμπραξη του αναδόχου με εταιρεία χρηματοδοτικής μίσθωσης στη φάση της ταξινόμησης των οχημάτων, ήτοι μετά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού και κατά το στάδιο εκτέλεσης της σύμβασης, αντίκειται στις αρχές της διαφάνειας και του ανταγωνισμού, καθόσον τα δικαιολογητικά, η καταλληλότητα και η φερεγγυότητα της εταιρείας leasing, που εκ των υστέρων συμμετέχει στην εκτέλεση της σύμβασης, δεν ελέγχονται και αξιολογούνται από την αναθέτουσα αρχή κατά τη διαγωνιστική διαδικασία, απορριπτομένων ως αβασίμων όλων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών των αιτούντων. Ειδικότερα, ο ισχυρισμός των αιτούντων περί παραβίασης των αρχών της ίσης μεταχείρισης και του ελεύθερου ανταγωνισμού ως εκ του περιορισμού των δυνητικών συμμετεχόντων μόνο σε φορείς που παρέχουν υπηρεσίες leasing πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. (…)Για τους ίδιους ως άνω λόγους πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος και ο ισχυρισμός περί νομιμότητας του όρου 5.Β της οικείας διακήρυξης, καθόσον η ως άνω σύμπραξη με φορέα που έχει την κρίσιμη άδεια άσκησης της επαγγελματικής δραστηριότητας στο πλαίσιο ένωσης ή κοινοπραξίας δεν δύναται να λάβει χώρα μετά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού, αλλά πρέπει να έχει δηλωθεί κατά την υποβολή της προσφοράς προκειμένου να ελεγχθούν τα δικαιολογητικά αυτού, όπως απαιτείται από τη νομοθεσία των δημοσίων συμβάσεων, από την αναθέτουσα στο πλαίσιο της διαγωνιστικής διαδικασίας. Τέλος, αλυσιτελώς οι αιτούντες προβάλλουν συγγνωστή πλάνη επικαλούμενοι  διακηρύξεις των Δήμων Αμαρουσίου, Ηλιούπολης και Νίκαιας, για την ανάθεση παρόμοιων προμηθειών, που εγκρίθηκαν με Πράξεις του ΣΤ΄ Κλιμακίου καθόσον κρίσιμη για τη νομιμότητα της εκάστοτε προσυμβατικά ελεγχόμενης από τον Επίτροπο ή το Κλιμάκιο διαγωνιστικής  διαδικασίας είναι η οικεία διακήρυξη που τη διέπει και όχι τυχόν άλλες διακηρύξεις, ενώ οι κρίσεις των σχηματισμών του Δικαστηρίου που διενεργούν προσυμβατικό έλεγχο δεν παρίστανται δεσμευτικές μεταξύ τους, ούτε αποτελούν πρόκριμα για την εξαγωγή θετικής κρίσης (Ε.Σ. VI Tμ. 1612/2016). Κατά την ειδικότερη πάντως γνώμη της Προέδρου του Τμήματος, Γεωργίας Μαραγκού και του Παρέδρου Αριστοτέλη Σακελλαρίου, ο ισχυρισμός αυτός πρέπει να απορριφθεί πρωτίστως διότι, όπως διαπιστώθηκε με την 28/2017 απόφαση του Τμήματος τούτου, οι συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης που συνάπτονται με προμηθευτή που δεν αποτελεί οικονομικό φορέα του άρθρου 2 του ν. 1665/1986, είναι εν τοις πράγμασι αδύνατον να λειτουργήσουν και να εκτελεστούν, απαιτείται δε άμεση τροποποίησή τους προκειμένου να συμμετάσχει σε αυτές, ως εκμισθωτής, φορέας που να δύναται να ασκήσει τη ζητούμενη επαγγελματική δραστηριότητα.  Η διαπίστωση δε αυτή, που ήδη οδήγησε στη μεταστροφή των ελεγκτικών απόψεων των Κλιμακίων ως προς το κρίσιμο νομικό ζήτημα, καθιστά αλυσιτελή την αποδοχή λόγων ανάκλησης που να επιτρέπουν την υπογραφή μιας τέτοιας σύμβασης. ΑΝΑΘΕΩΡΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.ΜΕΙΖ/ΕΠΤΑΜ/865/2018