Δημόσια έργα. Μελέτες συγκροτήματος κτιρίων. Υπολογισμός αμοιβής.Σε περίπτωση αναθέσεως μελέτης συγκροτήματος κτιρίων σε συμπράττοντα γραφεία μελετών, η προβλεπόμενη υπό του άρθρου 11 παρ.7 του Ν 716/77 δυνατότητα προσαυξήσεως της συμβατικής αμοιβής, βάσει των επιμετρήσεων του τελικού σταδίου της μελέτης, υπολογίζεται χωριστά επ αυτής η οποία προκύπτει, για κάθε κτίριο και για κάθε είδος ή ανεξάρτητη μελέτη εγκαταστάσεως για την οποία συντάσσεται αυτοτελής προϋπολογισμός και όχι επί του αθροίσματος των επιμέρους αμοιβών, για το σύνολο του μελετηθέντος έργου.

Μελέτες.Επομένως, δεν είναι επιτρεπτή η ανάθεση, με τη διαδικασία της απευθείας επιλογής, εκπόνησης μελέτης με παράλειψη του σταδίου της προμελέτης, καθότι με τον τρόπο αυτό καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος της υπέρβασης ή μη του ανωτάτου ορίου το οποίο θέτει ο νομοθέτης και το οποίο δεν δύναται να υπερβεί η νόμιμη αμοιβή του μελετητή (βλ. Πράξη 272/2007 VII Τμήμα Ελ. Συν.).Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, η εντελλόμενη με το εν λόγω χρηματικό ένταλμα δαπάνη δεν είναι νόμιμη, καθόσον για τον καθορισμό της αμοιβής του αναδόχου μελετητή, δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη στην διάταξη της παρ.7 του άρθρου 11 του ν.716/1977 διαδικασία δηλαδή δεν έγινε υπολογισμός αυτής με βάση τον προϋπολογισμό του σταδίου της προμελέτης και καθορισμό της σύμφωνα με την εγκριτική του σταδίου αυτού απόφασης.

ΜΕΛΕΤΕΣ:(....)να ελέγξει τη  νομιμότητα του σχεδίου σύμβασης και τη διαδικασία ανάδειξης αναδόχου για την ανάθεση εκπόνησης της μελέτης με τίτλο «Μελέτη Οριοθέτησης, διευθέτησης και εξυγίανσης του Ποταμού …», προεκτιμώμενης αμοιβής 1.046.885,36 ευρώ, πλέον ΦΠΑ.(....)Σύμφωνα με το …/30.9.2020 έγγραφο της προϊσταμένης του Τμήματος Δομών Περιβάλλοντος Π.Ε. … της Περιφέρειας Κρήτης κατά του κύρους του διαγωνισμού δεν εκκρεμούν ενστάσεις, προσφυγές ή άλλα ένδικα μέσα ενώπιον των αρμοδίων δικαστηρίων.Αποφαίνεται  ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύμβασης μεταξύ της σύμπραξης «… Α.Ε. – … Ε.Ε. – … Ε.Ε. – … – … – … – …» και της Περιφέρειας Κρήτης για την ανάθεση της μελέτης με τίτλο «Μελέτη Οριοθέτησης, διευθέτησης και εξυγίανσης του Ποταμού …».

Η προμελέτη, αντιστοιχεί σε ωριμότερο και λεπτομερέστερο στάδιο της μελέτης, βασιζόμενο σε μετρήσεις του μελετητή, κατά το οποίο η μελέτη συγκεκριμενοποιείται σε τέτοιο βαθμό ώστε να καταστεί δυνατός ο ακριβής προϋπολογισμός του κόστους του έργου και η σύνταξη των τευχών δημοπρατήσεως αυτού. Η συμβατική αμοιβή του μελετητή υπολογίζεται βάσει του προϋπολογισμού του σταδίου της προμελέτης και καθορίζεται με την εγκριτική για το στάδιο αυτό απόφαση. Βάσει της με αυτή την εγκριτική απόφαση καθοριζομένης αμοιβής διαμορφώνεται τελικά, σύμφωνα με τις περί αμοιβών μελετητών διατάξεις, η νόμιμη αμοιβή, που καταβάλλεται κατά στάδια της μελέτης και μετά την έγκριση κάθε σταδίου (βλ. και ΣτΕ 1267/2004, πρ. ΙV Τμ. Ελ.Συν. 66/2005).

Η ανατεθείσα μελέτη συνιστά μια ειδική αρχιτεκτονική μελέτη της κατηγορίας 7 του άρθρου 4 του π.δ/τος 798/1978, με αντικείμενο τη διαμόρφωση εξωτερικών χώρων. Η ενότητά της σχετικά με το υφιστάμενο κτίριο αποθηκών δεν αντιστοιχεί σε αυτοτελή μελέτη καθώς προτείνει μόνο επιφανειακές, εξωτερικές αισθητικής φύσεως παρεμβάσεις, αναγκαίες ώστε το υφιστάμενο κτίριο να εναρμονιστεί αισθητικά με το αναδιαμορφούμενο κοινόχρηστο περιβάλλον στο οποίο είναι ενταγμένο, χωρίς να επέλθει οποιαδήποτε εξειδικευμένη ριζική κτιριακή μεταβολή. Επομένως, με δεδομένο ότι η συμβατική αμοιβή των 6.554,60 ευρώ για την εκπόνηση της μελέτης υπερβαίνει το όριο των 3.327,90 ευρώ, που αντιστοιχεί σε ποσοστό 30% του ανώτατου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ τάξης αυτής της κατηγορίας μελέτης, εσφαλμένως κατ’ εφαρμογή του άρθρου 209 παρ. 3 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα η εκπόνηση της μελέτης ανατέθηκε απευθείας, ως κτιριακή αρχιτεκτονική μελέτη.

Μελέτες.Δαπάνη δεν είναι νόμιμη καθόσον για τον καθορισμό της αμοιβής των αναδόχων μελετητών δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη στην διάταξη της παρ.7 του άρθρου 11 του ν.716/1977 διαδικασία και δεν προκύπτει ότι η τελική αμοιβή της μελέτης δεν έχει υπερβεί το οριζόμενο από στην προαναφερόμενη διάταξη ανώτατο όριο του 40% της συμβατικής αμοιβής, που αρχικώς καθορίζεται βάσει του προϋπολογισμού που συντάσσεται κατά το στάδιο της προμελέτης και, συνεπώς, η καταβολή της ως άνω αμοιβής στερείται νομίμου ερείσματος

Κατάτμηση ενιαίας μελέτης.(...)Με βάση τις ανωτέρω σκέψεις το Κλιμάκιο κρίνει επιπλέον ότι, ανεξαρτήτως του εσφαλμένου, κατά  τ’ ανωτέρω, υπολογισμού της προεκτιμώμενης αμοιβής της προμελέτης από την αναθέτουσα αρχή, μη νομίμως ανετέθη αυτοτελώς και κατ’ εφαρμογή της ίδιας ως άνω εξαιρετικής διάταξης η αρχιτεκτονική μελέτη εφαρμογής, καθόσον είχε ήδη προηγηθεί η απευθείας ανάθεση του σταδίου της προμελέτης, και επομένως για την ανάθεση της αρχιτεκτονικής μελέτης εφαρμογής ήταν πλέον αναγκαία η διενέργεια ανοικτού ή κλειστού διαγωνισμού, κατά τις ειδικότερες προϋποθέσεις των άρθρων 5 παρ. 5 και 7 παρ. 1 του ν. 3316/2005, άλλως η ανάθεση με διαπραγματεύσεις κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 10  του ίδιου νόμου. Περαιτέρω, τυγχάνει απορριπτέος ως αβάσιμος ο ισχυρισμός του Δήμου ...... ότι η προμελέτη και η μελέτη εφαρμογής νομίμως ανετέθησαν χωριστά, βάσει του άρθρου 209 παρ. 3 του ν. 3463/2006, καθόσον αυτές ανήκουν σε διαφορετικές κατηγορίες και επομένως νομίμως υπολογίστηκε για κάθε μία από αυτές διαφορετική προεκτιμώμενη αμοιβή, η οποία υπολειπόταν του προβλεπόμενου ορίου. Και τούτο διότι, η μεν προμελέτη δεν ανήκει στην κατηγορία των ενεργειακών μελετών της περίπτωσης 14 του άρθρου 2 παρ. 2 του ν. 3316/2005, αλλά ενόψει του τρόπου προεκτίμησης της αμοιβής της θα πρέπει να ενταχθεί από την άποψη αυτή στην κατηγορία των αρχιτεκτονικών μελετών, ο δε υπολογισμός  της προεκτίμησης της αμοιβής γίνεται, κατά το νόημα του άρθρου 209 παρ. 3 του ν. 3463/2006, για όλα τα στάδια κάθε κατηγορίας μελέτης. Αντιθέτως, νομίμως ανατέθηκε η ηλεκτρομηχανολογική μελέτη εφαρμογής βάσει των εξαιρετικών διατάξεων του ως άνω άρθρου σε ένα και τελικό στάδιο εφαρμογής, δοθέντος ότι η προεκτιμώμενη αμοιβή αυτής (3.850 ευρώ) δεν υπερβαίνει το ποσοστό του 30% του ανώτατου ορίου αμοιβής πτυχίου Α΄ τάξης που ίσχυε για την κατηγορία των ηλεκτρομηχανολογικών μελετών της περίπτωσης 9 του άρθρου 2 παρ. 2 του ν. 3316/2005 και το οποίο ανέρχεται σε 4.532,4 ευρώ (15.108 x 30% = 4.532,4).

Σύμβαση εκπόνησης μελέτης με τίτλο «Μελέτη για την εξεύρεση νέων μέσων επικοινωνίας στον τουρισμό» - Νομιμότητα συγκρότησης Επιτροπής άρθρου3 παρ.3 Π.Δ. 4/2002 - Δυνατότητα υλοποίησης των συμβατικών όρων - Δυνατότητα επαναδιαπραγμάτευσης για την επικαιροποίηση του φυσικού αντικειμένου της μελέτης.

Μελέτες.Σε περίπτωση ανάθεσης με διαδικασία διαπραγμάτευσης οι διατάξεις του νόμου αυτού (3316/2005) εφαρμόζονται αν η πρόσκληση προς διαπραγμάτευση αποσταλεί μετά την έναρξη ισχύος του ...»,Νόμιμη η απευθείας ανάθεση στον αρχικό ανάδοχο συμπληρωματικών εργασιών μελέτης, καθόσον το ποσό αυτών, όπως προκύπτει από τον 1ο συγκριτικό πίνακα, ο οποίος εγκρίθηκε εντός της συμβατικής προθεσμίας και περιλαμβάνει τις εργασίες αυτές, δεν υπερβαίνει το 50% της συμβατικής αμοιβής, δεδομένου ότι η μελέτη αυτή, η οποία δεν συνδέεται με τηνκατασκευή έργου, ανατέθηκε σε ένα και τελικό στάδιο, χωρίς την υποβολή προμελέτης. Περαιτέρω, όμως, οι ως άνω συμπληρωματικές εργασίες μη νομίμως εκτελέστηκαν, αφού δεν προηγήθηκε γνώμη του Νομαρχιακού Συμβουλίου Δημοσίων Έργων της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (άρθρο 4 π.δ. 186/1996), κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 29 του ν.3316/2005.

ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην 4η σκέψη της παρούσας, το Κλιμάκιο κρίνει ότι η αναθέτουσα αρχή δεν απέδειξε ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις προσφυγής στην εξαιρετική διαδικασία της απευθείας ανάθεσης των φερόμενων ως συμπληρωματικών εργασιών, αφού από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει η συνδρομή των απρόβλεπτων περιστάσεων που κατέστησαν την εκτέλεσή τους επιβεβλημένη. Ειδικότερα,  δεν στοιχειοθετείται η συνδρομή απρόβλεπτων περιστάσεων για τον Δήμο ......, εκ του γεγονότος και μόνο ότι η αρχική μελέτη που εκπόνησε δεν ήταν τεχνικά άρτια, ώστε να ανακύψει εκ των υστέρων η ανάγκη εκπόνησης νέας γεωτεχνικής μελέτης και εκτέλεσης συμπληρωματικών εργασιών για την αντιμετώπιση των ιδίων προβλημάτων και των αυτών επικινδυνοτήτων της πλαζ Βοτσαλάκια. Ως εκ τούτου, δεν συνιστά απρόβλεπτη περίσταση, που δικαιολογεί την κατάρτιση συμπληρωματικής σύμβασης, η αστοχία της αρχικής μελέτης, ενώ δεν αποδεικνύεται ούτε η αναθέτουσα αρχή επικαλείται ότι συντρέχει άλλος λόγος που επέβαλε τη εκτέλεση των συμπληρωματικών εργασιών, αναγόμενος σε πραγματικά περιστατικά που δεν μπορούσαν εξαρχής να προβλεφθούν, η δε επικαλούμενη «επιδείνωση της κατάστασης λόγω της παρόδου πολλών ετών από τη διαπίστωση των προβλημάτων», σε καμία περίπτωση δεν στοιχειοθετεί τέτοια περίσταση.ΑΝΑΚΛΗΘΗΚΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΣ/ΤΜ.6/1294/2018