Αν η μονομερής, εκ μέρους του e-ΕΦΚΑ, λύση της μίσθωσης ακινήτου για τη στέγαση των Υπηρεσιών του Τμήματος Ηλιούπολης του τ. Οργανισμού Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ) θα πραγματοποιηθεί βάσει των διατάξεων του άρθρου 36 παρ. 3 του π.δ. 715/1979, όπως ισχύει, ή βάσει των διατάξεων του άρθρου 43 του π.δ. 34/1995, όπως ισχύει, και 2) ποιες από τις ανωτέρω διατάξεις θα επικαλείται στο εξής ο e-ΕΦΚΑ για τη μονομερή λύση σύμβασης μίσθωσης ακινήτου.(...)Η πρόωρη λύση από τον e-ΕΦΚΑ, ως μισθωτή, της μίσθωσης ακινήτου για τη στέγαση των Υπηρεσιών του Τμήματος Ηλιούπολης του τ. Οργανισμού Ασφάλισης Ελεύθερων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ) θα πραγματοποιηθεί βάσει του άρθρου 36 παρ. 4 του π.δ. 715/1979.

ΘΕΜΑ : Εφαρμογή νέων διατάξεων μίσθωσης ακινήτων για τη στέγαση Δημοσίων Υπηρεσιών . ΣΧΕΤ : . : Ν . 3130/28-3-2003 ( ΦΕΚ 76/ τ . Α ')

Ερωτήματα σχετικά με την επίκληση ανωτέρας βίας, λόγω της πανδημίας Covid-19, από την μισθώτρια εταιρεία της ξενοδοχειακής μονάδας ΕΣΠΕΡΙΑ, ιδιοκτησίας του e ΕΦΚΑ, κατά την εκτέλεση της συναφθείσας σύμβασης εκμίσθωσης, καθώς και σχετικά με τις περαιτέρω πρακτικές συνέπειες της επίκλησης ανωτέρας βίας στην προκειμένη περίπτωση, αλλά και περί του εάν υφίσταται η υποχρέωση της Διοίκησης του e ΕΦΚΑ να ενεργοποιήσει τις διατάξεις του άρθρου 44 του π.δ/τος 715/1979, και εάν η Διοίκηση του e ΕΦΚΑ υποχρεούται να ικανοποιήσει το αίτημα εταιρείας, η οποία συμμετείχε στον διαγωνισμό για την εκμίσθωση της ξενοδοχειακής μονάδας ΕΣΠΕΡΙΑ, για τη χορήγηση αντιγράφων, όλων των εγγράφων, τα οποία, ενδεχομένως, να έχει εκδώσει ο e ΕΦΚΑ στα πλαίσια της εκτέλεσης της επίμαχης σύμβασης μίσθωσης.(...)ατά την αληθή έννοια των συμφωνηθέντων στις διατάξεις του άρθρου 14 της σύμβασης του e ΕΦΚΑ με τη μισθώτρια εταιρεία, για την εκμίσθωση του ακινήτου στο οποίο στεγάζεται το αθηναϊκό ξενοδοχείο ΕΣΠΕΡΙΑ, ως λόγος ανώτερης βίας που μπορεί να δικαιολογήσει, για όσο χρόνο διαρκεί η ανωτέρα βία, την παράταση του συμβατικού χρόνου εκπλήρωσης των συμβατικών υποχρεώσεων της μισθώτριας εταιρείας, θεωρείται και η εν γένει κανονιστική δράση της Πολιτείας για τον περαιτέρω περιορισμό της διασποράς του ιού Covid-19, ενώ δεν απαιτείται η τήρηση οιουδήποτε συστατικού τύπου για την αποδοχή της συνδρομής της ανωτέρας βίας, αλλά αρκεί, ως διαπιστωτική πράξη, η σχετική απόφαση του ΔΣ του e ΕΦΚΑ. Επίσης, η μισθώτρια εταιρεία δεν δύναται να επανέρχεται με το αίτημα της αναγνώρισης της συνδρομής ανωτέρας βίας και εντεύθεν της παράτασης του προβλεπόμενου, στη σύμβαση, χρόνου για την εκπλήρωση των συμβατικών υποχρεώσεών της, κάθε φορά που η κανονιστικώς δρώσα Πολιτεία λαμβάνει μέτρα για τον περιορισμό της περαιτέρω διάδοσης του ιού Covid-19, ενώ για το ζήτημα της χρονικής ισχύος των τραπεζιτικών εγγυητικών επιστολών, τις οποίες αυτή προσκόμισε, πρέπει να συμφωνηθεί και να επιτευχθεί η παράταση της χρονικής ισχύος των εγγυητικών επιστολών για ίσο χρόνο, με την παράταση των επενδυτικών και των λοιπών συμβατικών εργασιών της αναδόχου εταιρείας. Περαιτέρω, η Διοίκηση του e ΕΦΚΑ δεν δύναται να προβεί στην ενεργοποίηση των διατάξεων του άρθρου 44 του π.δ/τος 715/1979, για την κήρυξη της μισθώτριας ως έκπτωτης, καθόσον αυτές δεν τυγχάνουν εφαρμογής στην προκειμένη περίπτωση, αλλά δύναται, προς τούτο, να προσφύγει στην εφαρμογή των συμφωνηθέντων και, συμπληρωματικά, στα προβλεπόμενα στις διατάξεις του π.δ/τος 34/1995. Τέλος, η Διοίκηση του e ΕΦΚΑ δεν δύναται να ικανοποιήσει το αίτημα της εταιρείας με την επωνυμία «NEWS WORLD INVESTMENTS SARL», για την χορήγηση αντιγράφων, όλων των εγγράφων, τα οποία, ενδεχομένως, να έχει εκδώσει ο e ΕΦΚΑ στα πλαίσια της εκτέλεσης της επίμαχης σύμβασης μίσθωσης, καθόσον αυτό τυγχάνει αόριστο.

Εάν κατά τη διαδικασία μίσθωσης ακινήτων για τη στέγαση δημοσίων υπηρεσιών, πρέπει να γίνονται δεκτοί προς μίσθωση χώροι ακινήτων, ως προς τους οποίους επιτρέπεται η μίσθωση σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 82 του ν. 4495/2017, ή επιβάλλεται σε κάθε περίπτωση οι προσφερόμενοι σε μίσθωση χώροι να καλύπτονται από οικοδομική άδεια σύμφωνα με το άρθρο 10 του ν.3130/2003. (...)  α) Κατά τη διαδικασία μίσθωσης ακινήτων για τη στέγαση δημοσίων υπηρεσιών, θα πρέπει να γίνονται δεκτοί προς μίσθωση χώροι ακινήτων, ως προς τους οποίους επιτρέπεται η μίσθωση, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 82 παρ. 2 του ν. 4495/2017, όπως αυτό τροποποιήθηκε με το άρθρο 34 του ν. 4546/2018, σε συνδυασμό όμως με τον ειδικό νόμο 3130/2003. Επομένως, πρέπει για το παραδεκτό της προσφοράς, να προσκομίζεται μέχρι το πέρας της μισθωτικής διαδικασίας είτε οικοδομική άδεια που να καλύπτει το σύνολο των προσφερόμενων χώρων είτε βεβαίωση της αρμόδιας Αρχής ότι υφίσταται νόμιμα το ακίνητο ως προς όλους τους προσφερόμενους χώρους, μετά την περαίωση της υπαγωγής του στο ν.4495/2017, ώστε να διασφαλίζεται για λόγους δημοσίου συμφέροντος και ασφάλειας η σύνταξη και ανάρτηση όλων των προβλεπόμενων μελετών (πλειοψ.). β) Στις περιπτώσεις που τίθεται θέμα καταβολής κοινοχρήστων δαπανών από το Δημόσιο, πρέπει να προβλέπεται η τροποποίηση της σύστασης ιδιοκτησίας και του Πίνακα Κατανομής Κοινοχρήστων Δαπανών με τη σύνταξη συμβολαιογραφικής πράξης μέχρι το πέρας της μισθωτικής διαδικασίας (ομόφ.). γ) Η διακήρυξη απαιτείται να έχει το περιεχόμενο που προβλέπεται στο νόμο, και κυρίως στο άρθρο 7 του ν.3130/2003 και να προβλέπει (άρθρο 10 του ν.3130/2003) την προσκόμιση οικοδομικής άδειας που να καλύπτει ολόκληρο το προσφερόμενο ακίνητο ή βεβαίωση της αρμόδιας Αρχής περί περαίωσης της διαδικασίας υπαγωγής του στο ν.4495/2017. Σύμφωνα δε με την περίπτωση θ΄ του άρθρου 7 του ν.3130/2003 να αναφέρονται οι λοιπές βεβαιώσεις που απαιτούνται, ενόψει των ιδιαίτερων συνθηκών που πρέπει να πληροί το ακίνητο, όπως ενδεικτικά πυρασφάλειας, προσβασιμότητας και γενικά εξυπηρέτησης ΑΜΕΑ (ομόφ.). Παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια, κατόπιν της υπ’ αριθ. 71/2019 γνωμοδότησης του Α΄ Τμήματος ΝΣΚ.

Ερωτάται: α) εάν έχει συναφθεί, δυνάμει του άρθρου 21 παρ. 6 του ν. 4238/2014, άτυπη σύμβαση χρησιδανείου (ΑΚ 810) μεταξύ του e-ΕΦΚΑ και της 2ης Δ.Υ.ΠΕ. Πειραιώς και Αιγαίου για ακίνητο ιδιοκτησίας του e-ΕΦΚΑ στην Ερμούπολη της Σύρου, β) στην περίπτωση που υφίσταται σύμβαση χρησιδανείου, εάν δύναται αυτή να καταγγελθεί από τον e- ΕΦΚΑ λόγω χρήσης του ακινήτου από τις δικές του Υπηρεσίες και επικουρικά λόγω ανακατασκευής του κτηρίου, γ) εάν η καταγγελία πρέπει να περιβληθεί τον έγγραφο τύπο και δ) εάν υποχρεούται ο e- ΕΦΚΑ να προβλέψει χώρους για τη στέγαση του Κέντρου Υγείας Σύρου κατά την ανακαίνιση του κτηρίου.Η υποχρέωση παραχώρησης προς χρήση άνευ ανταλλάγματος, στα πλαίσια της διάταξης του άρθρου 21 παρ. 6 του ν. 4238/2014, των ακινήτων ιδιοκτησίας του τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και ήδη του e-ΕΦΚΑ στις οικείες Διοικήσεις Υγειονομικών Περιφερειών (Δ.Υ.ΠΕ.), για χρήση από τις δικές τους υγειονομικές υπηρεσίες, είναι αυτοδίκαιη, υπό την έννοια ότι προκύπτει ευθέως από τη διάταξη αυτή και δεν στηρίζεται σε οιασδήποτε μορφής συμβατική σχέση, συνεπώς στην περίπτωση αυτή δεν πρόκειται για άτυπη σύμβαση χρησιδανείου (ομόφωνα).

Θέματα μίσθωσης ακινήτων για τη στέγαση του Ο.Δ.ΔΗ.Χ..α) Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ο.Δ.ΔΗ.Χ. μπορεί να καταρτίσει Ειδικό Κανονισμό, όπου θα προβλέπεται ότι η μίσθωση ακινήτων για τη στέγαση των Υπηρεσιών του πραγματοποιείται με απόφαση του Δ.Σ. του Οργανισμού, ο οποίος, εφόσον εγκριθεί με νεώτερη απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, θα τροποποιήσει την ισχύουσα απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών. β) Η μίσθωση ακινήτων για τη στέγαση του Ο.Δ.ΔΗ.Χ., σύμφωνα με την ισχύουσα υπ’ αριθ. 2/10057/ΔΠΔΑ/20-5-2015 απόφαση του Αναπληρωτή Υπουργού Οικονομικών, διεξάγεται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.3130/2003. γ) Ο Ο.Δ.ΔΗ.Χ. καταβάλλει τα ίδια μισθώματα με τα των προηγουμένων μισθώσεων, για όσο χρόνο χρησιμοποιεί τα μίσθια και δεν εναντιώνονται οι εκμισθωτές (ομόφ.). Κατάσταση : Εκκρεμεί αποδοχή

Στέγαση Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Οικονομικών - Επέκταση της ήδη εγκατεστημένης σε όμορους χώρους δημόσιας υπηρεσίας, με απευθείας σύναψη σύμβασης μίσθωσης αυτοτελών ιδιοκτησιών ακινήτων, κατ’ άρθρο 3 παρ. 2 ε' του Ν 3130/2003.Είναι επιτρεπτή, κατ' άρθρο 3 παρ. 2 ε' του Ν 3130/2003, η απευθείας σύναψη σύμβασης μίσθωσης αυτοτελών ιδιοκτησιών ακινήτων για την επέκταση ήδη εγκατεστημένης σε όμορους χώρους δημόσιας υπηρεσίας, με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και ύστερα από γνωμοδότηση της Επιτροπής Στεγάσεως ακόμα και στην περίπτωση που προσφερόμενος εκμισθωτής των όμορων χώρων είναι τρίτος και όχι ο εκμισθωτής της αρχικής μίσθωσης, με τους όρους που αναφέρονται στην ως άνω διάταξη.

Η ισχύς των γενικών και ειδικών όρων του ιδιωτικού συμφωνητικού μίσθωσης και οι έννομες συνέπειές τους, μετά τη λήξη της χρονικής διάρκειας της σύμβασης μίσθωσης, η οποία καταρτίσθηκε για τη στέγαση Υπηρεσιών του e-ΕΦΚΑ, υπό την προϋπόθεση ότι ο εκμισθωτής δεν έχει εκφράσει την εναντίωσή του στην περαιτέρω παραμονή των Υπηρεσιών του e-ΕΦΚΑ στο μίσθιο ακίνητο και οι ενέργειες στις οποίες θα πρέπει να προβεί το Τμήμα Στέγασης του e-ΕΦΚΑ, σε περίπτωση άρνησης του εκμισθωτή να προβεί στις αναγκαίες, για τη λειτουργικότητα του κτιρίου, επισκευές.(..)Στα δύο (2) ενοικιαζόμενα, από τον e-ΕΦΚΑ, ακίνητα, για την στέγαση των Υπηρεσιών του, τα οποία κείνται επί της οδού Ναυαρίνου αρ. 14 και επί της οδού Γερανίου αρ. 42, μετά τη λήξη της τελευταίας συμβατικής παράτασης της μίσθωσής τους, την 31-12-2016 και 2-6-2018, αντίστοιχα, έχουν, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 611 του Α.Κ. περί πλασματικής αναμίσθωσης, συναφθεί νέες μισθώσεις αόριστης χρονικής διάρκειας, οι οποίες ναι μεν είναι διαφορετικές από τις παλαιές, αλλά με τους ίδιους συμφωνηθέντες, αρχικά, συμβατικούς όρους, δεσμεύουσες τόσο τους συνιδιοκτήτες-εκμισθωτές του πρώτου από τα δύο προαναφερόμενα κτίρια, όσο και την ως υπερθεματίστρια, στον σχετικό δημόσιο αναγκαστικό πλειστηριασμό, νέα ιδιοκτήτρια-εκμισθώτρια του δεύτερου από τα κτίρια αυτά, ούτως ώστε συνεχίζουν να ισχύουν και να παράγουν έννομα αποτελέσματα και για τα δύο ακίνητα αυτά, ο ειδικός όρος του αρχικού οικείου ιδιωτικού συμφωνητικού μίσθωσης, ενός εκάστου, σύμφωνα με τον οποίο οι εκμισθωτές των συγκεκριμένων κτιρίων, υποχρεούνται να καταβάλουν το χρηματικό κόστος της επισκευής των ανελκυστήρων αυτών των κτιρίων. Τέλος, σε περίπτωση που οι εκμισθωτές αρνηθούν, κατά παράβαση της αμέσως πιο πάνω αναφερόμενης σχετικής συμβατικής υποχρέωσής τους, να επωμισθούν την δαπάνη της επισκευής των ανελκυστήρων των δύο αυτών κτιρίων, θα πρέπει ο e-ΕΦΚΑ, δεδομένης της διακοπής της λειτουργίας αυτών των ανελκυστήρων και των ανυπέρβλητων δυσχερειών, στη λειτουργία των στεγαζόμενων Υπηρεσιών του, την οποία αυτή συνεπάγεται, να ενεργήσει τις εργασίες αποκατάστασης της λειτουργίας των ανελκυστήρων εις βάρος των εκμισθωτών και εκ της εγγεγραμμένης στον προϋπολογισμό του e-ΕΦΚΑ πιστώσεως για την πληρωμή των μισθωμάτων και να παρακρατήσει το ποσό της γενομένης δαπάνης, από τα πρώτα, μετά την επισκευή, πληρωθησόμενα μισθώματα, μετά από προηγηθείσα σχετική βεβαίωση της Τεχνικής Υπηρεσίας του e-ΕΦΚΑ.

Διενέργεια δημόσιου πλειοδοτικού διαγωνισμού μίσθωσης ακινήτου του ΕΦΚΑ, κατά τις διατάξεις του π.δ/τος 715/1979.α) Δύναται να διενεργηθεί δημόσιος πλειοδοτικός διαγωνισμός μίσθωσης ακινήτου του ΕΦΚΑ, κατά τις διατάξεις του π.δ/τος 715/1979, για το οποίο έχει εκδοθεί τελεσίδικη απόφαση περί απόδοσης μισθίου, η οποία μέχρι σήμερα δεν έχει εκτελεστεί, με την προϋπόθεση ότι στη διακήρυξη του διαγωνισμού θα τεθεί όρος, ότι το μίσθιο δεν είναι ελεύθερο και ότι η σύμβαση μίσθωσης θα ξεκινήσει μετά την απελευθέρωση του μισθίου. (πλειοψ.) β) Το δικαίωμα εκτέλεσης της απόφασης απόδοσης μισθίου παραγράφεται μετά από 20 έτη, οφείλει όμως ο ΕΦΚΑ να εκτελέσει άμεσα την τελεσίδικη απόφαση, προκειμένου να μπορεί να υλοποιηθεί το αποτέλεσμα του διαγωνισμού. (πλειοψ.) 

Εάν, επί εκμίσθωσης ακινήτου ιδιοκτησίας e-ΕΦΚΑ με μισθωτή το Ελληνικό Δημόσιο, της οποίας ο συμβατικός χρόνος έληξε και το ΕΔ εξακολουθεί να κάνει χρήση του μισθίου: 1) η μίσθωση έχει παραταθεί και εξακολουθούν να είναι σε ισχύ οι όροι της μισθωτικής σύμβασης 2) η αποζημίωση χρήσης που καταβάλει το Ελληνικό Δημόσιο δύναται να αναπροσαρμοστεί σύμφωνα με τους όρους του μισθωτηρίου 3) η εναντίωση του e-ΕΦΚΑ στην μίσθωση, οφείλει να περιβληθεί συγκεκριμένο τύπο και 4) υποχρεούται ο e-ΕΦΚΑ, ως εκμισθωτής, στην αποκατάσταση των φθορών του κτηρίου, και εάν οι αναφερόμενες στο ιστορικό του ερωτήματος φθορές θεωρούνται φθορές από συνήθη χρήση.(...)1) Οι διατάξεις περί στεγάσεως των δημοσίων υπηρεσιών, όσο και αυτές των εμπορικών μισθώσεων, στις οποίες παραπέμπει η παρ. 17α του άρθρου 41 του ν. 2648/1998, ως προς τη διάρκεια της μίσθωσης, είναι αναγκαστικής φύσεως και εφαρμόζονται υποχρεωτικά, ανεξάρτητα από το πρόσωπο του εκμισθωτή και την ύπαρξη άλλων ομοίως αναγκαστικού χαρακτήρα διατάξεων, που αφορούν στο πρόσωπο αυτού. Επί εκμίσθωσης ακινήτου, που ανήκει στον e-ΕΦΚΑ, με μισθωτή το Δημόσιο για τη στέγαση υπηρεσίας αυτού, δεν τυγχάνουν εφαρμογής οι διατάξεις του π.δ. 715/1979 «Περί τρόπου ενεργείας υπό των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (νπδδ), προμηθειών, μισθώσεων και εκμισθώσεων εν γένει κ.λ.π.»), που διέπουν τις εκμισθώσεις των νπδδ, αλλά έχουν εφαρμογή οι διατάξεις για τη στέγαση δημοσίων υπηρεσιών και οι ειδικοί όροι του συμφωνητικού μίσθωσης. Η επίδικη μίσθωση, υπαγόμενη στις ρυθμίσεις του π.δ. 19/19-11-1932 «περί στεγάσεως δημοσίων υπηρεσιών» και στις διατάξεις του π.δ. 34/95 σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 41 παρ. 17 του ν. 2648/1998, μετά τη λήξη του συμβατικού της χρόνου, παρατάθηκε σιωπηρά για το χρονικό διάστημα κατά το οποίο ο μισθωτής (Ελληνικό Δημόσιο) χρησιμοποιούσε το μίσθιο και ο εκμισθωτής (e-ΕΦΚΑ) αν και το γνώριζε δεν εναντιώθηκε. Κατά τη διάρκεια της σιωπηρής παράτασης η μίσθωση συνεχίστηκε βάσει των συμφωνημένων όρων της. Η μίσθωση έληξε με την εναντίωση του εκμισθωτή και οι όροι του μισθωτηρίου έπαψαν να είναι σε ισχύ. 2) Η οφειλόμενη, μετά την λήξη της μίσθωσης, αποζημίωση, λόγω παράνομης παρακράτησης του μισθίου από το Ελληνικό Δημόσιο, φέρει τον χαρακτήρα γνήσιας αποζημίωσης και συνεπώς δεν αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με τους όρους της ληγμένης συμβατικής μίσθωσης. Δύναται ωστόσο ο e-ΕΦΚΑ, για την παρά τω νόμω παρακράτηση του μισθίου, να απαιτήσει πέραν της κατά τα ανωτέρω αποζημίωσης χρήσης και το διαφυγόν κέρδος του, είτε με άσκηση σχετικής αγωγής ή με αίτηση για εξώδικη αναγνώριση απαίτησης μέσα στα πλαίσια αρμοδιότητας του ΝΣΚ. 3) Η εναντίωση του εκμισθωτή στη συνέχιση της μίσθωσης, δεν οφείλει να περιβληθεί συγκεκριμένο τύπο, μπορεί δε να είναι ρητή ή σιωπηρή, αρκεί να προκύπτει η βούληση του εκμισθωτή ότι δεν δέχεται την εξακολούθηση της μίσθωσης, είτε γενικώς είτε με τους ίδιους όρους. Τέτοια σιωπηρή εναντίωση αποτελεί και η δήλωση του εκμισθωτή ότι απαιτεί μίσθωμα μεγαλύτερο από εκείνο που καταβάλλεται κατά τη διάρκεια της σιωπηρής παράτασης της μίσθωσης. 4) Ο e-ΕΦΚΑ, ως εκμισθωτής, βαρύνεται με την αποκατάσταση φθορών ή μεταβολών του μισθίου που οφείλονται στη συμφωνημένη (συνήθη) χρήση καθ’ όλη τη διάρκεια της μίσθωσης, συμβατικής και σιωπηρώς παραταθείσας, όχι όμως και κατά τον χρόνο μετά τη λήξη της μίσθωσης και τη μετά ταύτα παράνομη παρακράτηση του μισθίου από το Δημόσιο, διότι με τη λήξη της σύμβασης, επέρχεται απόσβεση της ενοχικής σχέσης και λήξη της προστασίας του μισθωτή. Στο μέτρο που για τη συγκρότηση της έννοιας «φθορών εκ της συνήθους χρήσεως» απαιτείται η αξιολόγηση και η εκτίμηση πραγματικών περιστατικών, δεν επιτρέπεται από τον νόμο, στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους να κρίνει επί θεμάτων ουσιαστικής αξιολόγησης πραγματικών περιστατικών, αρμοδιότητα που ανήκει αποκλειστικά στα αρμόδια όργανα του e-ΕΦΚΑ (ομόφωνα).