α) Η Επιτροπή διενέργειας του διαγωνισμού οφείλει να αποκλείσει από την περαιτέρω διαδικασία τον υποψήφιο που προσκόμισε τα πιστοποιητικά της παρ. Β.1.3.5.3 της διακήρυξης εκδοθέντα σε χρόνο απέχοντα από την υποβολή των προσφορών πέραν του εξαμήνου που ορίζεται με την διακήρυξη. Δοθέντος δε ότι τα πιστοποιητικά αυτά εκδίδονται από τις αρμόδιες αρχές της χώρας εγκατάστασης του υποψηφίου, δεν είναι επιτρεπτή η αντικατάστασή τους με ένορκη βεβαίωση. (πλειοψ.) β) Ο διαγωνισμός μπορεί να ολοκληρωθεί και μετά τον αποκλεισμό ενός από τους δύο υποψηφίους που συμμετείχαν στη διαγωνιστική διαδικασία, χωρίς να θεωρηθεί ότι εκ του λόγου αυτού παραβιάζεται ο υγιής ανταγωνισμός. Η ουσιαστική κρίση κατά πόσο συμβαίνει ή όχι αυτό στη συγκεκριμένη περίπτωση εναπόκειται στην αναθέτουσα αρχή, η οποία έχει δικαίωμα, εάν κρίνει ότι ο ανταγωνισμός είναι ανεπαρκής ή ότι το αποτέλεσμα του διαγωνισμού δεν είναι συμφέρον, με αιτιολογημένη απόφασή της να ματαιώσει αζημίως για αυτήν το διαγωνισμό. (ομοφ.)

ΣΤΕ . Αίτηση ασφαλιστικών μέτρων .Διακήρυξη . Διαγωνισμός. Ανάθεση . (...) Επειδή, ο αιτών, ο οποίος δεν υπέβαλε προσφορά στον επίδικο διαγωνισμό, είχε προβάλει με την ένσταση και την προσφυγή του και επαναλαμβάνει με την υπό κρίσιν αίτηση ότι (α) o όρος της διακηρύξεως κατά τον οποίο «η χρονική διάρκεια της παροχής της υπηρεσίας είναι ενός έτους μέχρι του ποσού των 1.717.500 ευρώ ή όποιο εκ των δύο επέλθει πρώτο» είναι αόριστος, διότι «ο κηρυχθησόμενος ανάδοχος δεν θα γνωρίζει πότε θα συμπληρωθεί το ποσό, με το οποίο θα κατακυρωθεί ο διαγωνισμός ώστε να σταματήσει την παροχή της υπηρεσίας καθαριότητας» και (β) ο προϋπολογισμός της διακηρύξεως, υπό την εκδοχή ότι αφορά σε σύμβαση ετήσιας διάρκειας, δεν καλύπτει το ελάχιστο εργατικό κόστος για την εξασφάλιση των εν λόγω υπηρεσιών καθαριότητας, το οποίο, κατά τους αναλυτικούς υπολογισμούς του αιτούντος, ανέρχεται σε 2.138.728 ευρώ, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η υποβολή νόμιμης προσφοράς..Επειδή, ο αιτών προέβαλε, επίσης, ... ότι (γ) δεν είναι σαφής ο απαιτούμενος, κατά τη διακήρυξη, αριθμός εργατοωρών ανά εβδομάδα για την παροχή της υπό ανάθεση υπηρεσίας, διότι στο οικείο μέρος της διακηρύξεως  αναφέρονται δύο διαφορετικοί αριθμοί, ενώ, εξάλλου, (δ) είναι εσφαλμένος ο καθορισμός του αριθμού των απασχολουμένων ατόμων σε 62 εργαζομένους καθημερινά, διότι δεν συνυπολογίζεται ότι απαιτούνται 6 άτομα επιπλέον...Επειδή, ενόψει των ως άνω απαντήσεων της Διοικήσεως στις προβληθείσες με την προσφυγή του αιτούντος αιτιάσεις, των οποίων απαντήσεων ο αιτών είχε, κατά τα προεκτεθέντα, λάβει γνώση προ της λήξεως της προθεσμίας υποβολής των προσφορών, οι ανωτέρω, προβαλλόμενες με την υπό κρίσιν αίτηση ασάφειες ή πλημμέλειες όρων της διακηρύξεως (διευκρίνιση των οποίων μπορούσαν, πάντως, να ζητήσουν οι ενδιαφερόμενοι να λάβουν μέρος στον διαγωνισμό,) δεν καθιστούσαν, εν πάση περιπτώσει, ανέφικτη ή ουσιωδώς δυσχερή την υπό επιφύλαξη συμμετοχή του αιτούντος στον επίδικο διαγωνισμό με την υποβολή προσφοράς σύμφωνης προς τους όρους της διακηρύξεως. Με τα δεδομένα αυτά, η υπό κρίσιν αίτηση πρέπει να απορριφθεί.

Προμήθεια υγειονομικού υλικού από νοσοκομείο.(...)Ο ελεγχόμενος διαγωνισμός προκηρύχθηκε και διενεργήθηκε κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 2 παρ. 2 περ. β του π.δ. 118/2007 και του άρθρου 4 παρ. 3 του ν. 2955/2001, χωρίς να έχει προσδιοριστεί η προϋπολογισθείσα δαπάνη εκάστου προκηρυσσόμενου είδους, με αποτέλεσμα, εξαιτίας της εν λόγω ουσιώδους πλημμέλειας, που αφορά το σύνολο των προκηρυχθέντων ειδών, να καθίσταται μη νόμιμη η οικεία διαγωνιστική διαδικασία στο σύνολό της. (..)Περαιτέρω, αναφορικά με τη δεύτερη από το Κλιμάκιο επισημανθείσα πλημμέλεια του ελεγχόμενου διαγωνισμού, πρέπει να απορριφθούν οι ισχυρισμοί του αιτούντος ν.π.δ.δ.: α) ότι η διακήρυξη αναρτήθηκε στον πίνακα ανακοινώσεων που υπάρχει στο κτίριο του νοσοκομείου, ως αναπόδεικτος, β) ότι ο ΕΟΜΜΕΧ έχει καταργηθεί, ως αβάσιμος και γ) ότι μόνον η εφημερίδα «..» κυκλοφορεί σε όλο το νομό…, καθώς δεν υπάρχει άλλη νομαρχιακή εφημερίδα, ως αναπόδεικτος, δεδομένου μάλιστα ότι με το άρθρο μόνο της εκδοθείσας κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 2 παρ. 1 του Ν. 3548/2007, 16820/2.9.2010 απόφασης του Υφυπουργού στον Πρωθυπουργό καθορίσθηκαν 3 ημερήσιες και 2 εβδομαδιαίες νομαρχιακές εφημερίδες, που εδρεύουν στο Νομό ..και έχουν τη δυνατότητα καταχώρησης δημοσιεύσεων των φορέων του Δημοσίου.(...)Επιπροσθέτως, ορθώς έκρινε το Κλιμάκιο ότι ο ως άνω διενεργηθείς διαγωνισμός πάσχει και εκ του λόγου ότι η Επιτροπή διενέργειας αυτού συγκροτήθηκε ως τετραμελής, κατά παράβαση του άρθρου 38 παρ. 2 περ. α του π.δ. 118/2007 (βλ. ανωτέρω σκ. IV), είναι δε απορριπτέος ως αβάσιμος ο ισχυρισμός του αιτούντος ότι η εν λόγω Επιτροπή ήταν πενταμελής, δεδομένου ότι με την 35/4/25.2.2010 απόφαση του Δ.Σ. του νοσοκομείου ορίσθηκαν 4 τακτικά και 4 αναπληρωματικά μέλη για τη συγκρότησή της. 

σε περίπτωση κατά την οποία η προσφυγή στην εξαιρετική διαδικασία της απ’ ευθείας ανάθεσης τίθεται υπό τον ερμηνευικό μανδύα της παράτασης/ανανέωσης της κύριας σύμβασης, τούτη, εφ’ όσον δεν βρίσκει νόμιμο έρεισμα στη διακήρυξη του αρχικού διαγωνισμού, δεδομένου ότι τα προβλεπόμενα στην τελευταία χρονικά όρια ισχύος της οικείας σύμβασης έχουν ήδη εξαντληθεί, βρίσκεται εκτός των ακραίων νομίμων συμβατικών ορίων, ισοδυναμεί δε κατ’ ουσίαν με απ’ ευθείας ανάθεση των σχετικών υπηρεσιών, χωρίς να συντρέχουν οι απαιτούμενες προς τούτο προϋποθέσεις, με αποτέλεσμα να καταστρατηγείται η νόμιμη διαδικασία ανάθεσης μέσω διαγωνισμού και να πλήττεται ο ελεύθερος ανταγωνισμός.

Παροχή υπηρεσιών σίτισης:..ζητείται η ανάκληση της 268/2010 Πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου..Mε τα δεδομένα αυτά, και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στις νομικές σκέψεις που προηγήθηκαν, το Κλιμάκιο ορθώς έκρινε ότι δεν είναι νόμιμη η διαδικασία, μέχρι και την έκδοση της 91/12.10.2010 απόφασης της Νομαρχιακής Επιτροπής, διά της οποίας κατακυρώθηκε το αποτέλεσμα του σχετικού διαγωνισμού, για την ανάθεση της σίτισης αλλοδαπών που βρίσκονται στις εγκαταστάσεις του Κέντρου Προσωρινής Διαμονής Αλλοδαπών, στην πόλη της ... Ο δε ισχυρισμός της αιτούσας ότι ο ακριβής προσδιορισμός των ημερήσιων ποσοτήτων των αγαθών σίτισης κατά άτομο αρκεί για να καταστήσει ορισμένη τη διακήρυξη του διαγωνισμού ως προς την ποσότητα των υπηρεσιών που θα παρασχεθούν, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. Και τούτο διότι, δεδομένου ότι ως μονάδα μέτρησης έχει τεθεί από τη διακήρυξη η τιμή κατ’ άτομο ανά ημέρα, αναγκαίο στοιχείο αυτής είναι και ο προσδιορισμός των ατόμων που καθημερινά θα σιτίζονται, έστω και κατά προσέγγιση, προκειμένου, μέσω του πολλαπλασιασμού του αριθμού αυτού με την προσφερόμενη τιμή κατ’ άτομο ανά ημέρα και τις ημέρες διάρκειας της σύμβασης, συμπεριλαμβανομένου και του τυχόν οκτάμηνου χρονικού διαστήματος παράτασης της αρχικής ετήσιας σύμβασης, να ελεγχθεί η προϋπολογιζόμενη δαπάνη της σύμβασης, η σχέση της προσφερόμενης τιμής προς τον προϋπολογισμό καθώς και το συνολικό συμβατικό τίμημα.Αντιθέτως, ο προσδιορισμός της ποσότητας των τροφίμων σε γραμμάρια δεν είναι πρόσφορος, προκειμένου σε συνάρτηση με την καθορισθείσα μονάδα μέτρησης (τιμή κατ’ άτομο την ημέρα), να οδηγήσει στον έλεγχο της ορθότητας των ανωτέρω στοιχείων, με αποτέλεσμα να καθίσταται δυσχερής για τους διαγωνιζόμενους ο υπολογισμός του ακριβούς κόστους των ζητουμένων υπηρεσιών και του περιθωρίου κέρδους που διαθέτουν, προκειμένου να εκτιμήσουν εάν είναι πράγματι συμφέρουσα γι’ αυτούς η συμμετοχή στον διαγωνισμό.(..)Πλην όμως, ενόψει της 195/2009 Πράξης του ίδιου ως άνω Κλιμακίου, με την οποία κρίθηκε ότι δεν απέβη αρνητικός ο έλεγχος όμοιας ακριβώς διακήρυξης και σύμβασης συναφθείσας με το αυτό περιεχόμενο μεταξύ των ίδιων συμβαλλόμενων φορέων, το Τμήμα αποφαίνεται ότι η αιτούσα Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση συγγνωστώς και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων θεώρησε ότι η διαδικασία ανάδειξης μέχρι και την έκδοση της 91/7.10.2010 απόφασης της Νομαρχιακής Επιτροπής Κοινωνικής και Οικονομικής Ανάπτυξης, με την οποία κατακυρώθηκε ο επίμαχος διαγωνισμός στη μοναδική συμμετέχουσα σε αυτόν εταιρεία, είναι νόμιμη.Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η αίτηση ανάκλησης και να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 268/2010 πράξη του Ζ΄ Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, λόγω συγγνωστής πλάνης στο πρόσωπο της αναθέτουσας αρχής.(συγγνωστή πλάνη)

Αυτό σημαίνει ότι η προσφορά της παρεμβαίνουσας δεν πληροί όλες τις προϋποθέσεις του άρθρου 9.4 της διακήρυξης αφού, όπως βάσιμα ισχυρίζεται η προσφεύγουσα, η πιστοποίηση της συσκευασίας και ανασυσκευασίας των ειδών αποτελεί χωριστή και διακριτή διαδικασία που γίνεται από την προμηθεύουσα εταιρεία και η έλλειψη αναγραφής τους στα πιστοποιητικά ποιότητας δεν δύναται να αναπληρωθεί από προσκομισθέντα πιστοποιητικά ποιότητας προμηθευτών ή να θεωρηθεί ότι συμπεριλαμβάνεται σε άλλο γενικότερο πεδίο όπως π.χ το εμπόριο γενικά. Κατόπιν των ανωτέρω συνάγεται ότι ο πρώτος λόγος είναι βάσιμος, πρέπει να γίνει δεκτός και να ακυρωθεί η προσβαλλόμενη απόφαση κατά το μέρος που έκανε δεκτή την προσφοράς της παρεμβαίνουσας για το υπό κρίση τμήμα του διαγωνισμού.

Προμήθειες νοσοκομείων.Η αξιολόγηση των τεχνικών προσφορών έγινε με  σφραγισμένες τις οικονομικές προσφορές, τηρουμένης της αρχής της διαφάνειας. Το γεγονός ότι δεν μεσολάβησε έκδοση εκτελεστής πράξης της αναθέτουσας αρχής  περί έγκρισης του αποτελέσματος της αξιολόγησης των τεχνικών προσφορών, δεν  δημιουργεί πλημμέλεια της διαδικασίας, αφού ο διαγωνισμός είναι πρόχειρος. Η  αιτούσα δεν υπέστη βλάβη, διότι κατά της κατακυρωτικής πράξης, με την οποία  αποκλείστηκε η προσφορά της, άσκησε ενδικοφανή και ένδικα βοηθήματα. Με μη  νόμιμη και αντιφατική αιτιολογία αποκλείσθηκε η τεχνική προσφορά της αιτούσης  για τα επίμαχα είδη. Δεκτή η αίτηση ακύρωσης. 

Νομιμότητα διεξαγωγής διαγωνισμού κατασκευής δημόσιου έργου.α) Ανοικτή δημοπρασία για την κατασκευή δημόσιου έργου, στην οποία εφαρμόζεται (και) η Κοινοτική νομοθεσία, δεν θεωρείται ότι διεξήχθη νόμιμα, αν κατά την ορισθείσα για την υποβολή των προσφορών ημερομηνία, δεν συνεδρίασε η Επιτροπή του διαγωνισμού.  β) Ο νέος διαγωνισμός για το ίδιο έργο δεν θεωρείται επαναληπτικός, διότι ο αρχικός θεωρείται ως μη γενόμενος. (πλειοψ.)

Επομένως, οι σχετικές συμβάσεις εκπόνησης των μελετών αυτών ανατίθενται σε αναδόχους με τη διαδικασία που προβλέπεται από τις διατάξεις του ανωτέρω νόμου, δηλαδή είτε κατόπιν διαγωνισμού (ανοιχτού ή κλειστού), είτε με διαπραγμάτευση, εφόσον πληρούνται οι ειδικές προϋποθέσεις του νόμου αυτού (βλ. άρθρο 10 του ν. 3316/2005), ώστε να διασφαλίζεται η διαφάνεια της διαδικασίας ανάθεσης, ο υγιής ανταγωνισμός και η ίση μεταχείριση μεταξύ των υποψηφίων αναδόχων. Από τα ανωτέρω προκύπτει, περαιτέρω, ότι ως προς τις συμβάσεις εκπόνησης των μελετών αυτών δεν έχει εφαρμογή το πλαίσιο που καθιερώνει το άρθρο 6 του ν. 2527/1997 (πρβλ. και Πράξη Ι Τμ. 73/2008),σύμφωνα με το οποίο επιτρέπεται και στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης α΄ βαθμού να συνάπτουν συμβάσεις μίσθωσης έργου, κατ’ άρθρο 681 του Α.Κ., με φυσικά πρόσωπα για την κάλυψη υπηρεσιακών αναγκών τους, που είναι ποσοτικά περιορισμένες και παροδικές, υπό τους όρους και την διαδικασία που προβλέπεται στις διατάξεις αυτές (βλ. Πράξεις Ι Τμήματος 185/2008,119/2007,42/2005).

Παροχή υπηρεσιών εστίασης:Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι:i) Ο αναθέτων φορέας νομίμως προέβη στην κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού, χωρίς να λάβει υπόψη συγκριτικά στοιχεία τιμών είτε προηγούμενων διαγωνισμών είτε της αγοράς, δεδομένου ότι δεν εφαρμόζεται εν προκειμένω η σχετική διάταξη του άρθρου 21 περ. η΄ του π.δ. 118/2007, για την επέλευση των εννόμων συνεπειών της οποίας τίθεται ως προϋπόθεση η υποβολή ή η αποδοχή μίας μόνο (οικονομικής) προσφοράς. Τούτο, διότι, κατά την εν λόγω διαδικασία, αναπτύχθηκε ανταγωνισμός, δεδομένου ότι ανοίχτηκαν τρεις οικονομικές προσφορές, εκ των οποίων οι δύο υποβλήθηκαν παραδεκτώς, αφού δεν υπερέβαιναν την προϋπολογιζόμενη δαπάνη. Εξάλλου, ο ισχυρισμός του Αναπληρωτή Επιτρόπου ότι η μία από τις δύο εταιρείες που υπέβαλαν παραδεκτή οικονομική προσφορά, δηλαδή η εταιρεία «... Α.Ε.», έπρεπε να έχει αποκλειστεί κατά το στάδιο ελέγχου των δικαιολογητικών, είναι απορριπτέος ως αλυσιτελής, καθ’ ότι, και αληθής υποτιθέμενος, δεν αίρει όσα έγιναν ανωτέρω δεκτά σε σχέση με τη συνδρομή των προϋποθέσεων εφαρμογής του άρθρου 21 περ. η΄ του π.δ. 118/2007, λαμβανομένου υπ’ όψη, σε κάθε περίπτωση, ότι τόσο η παραπάνω εταιρεία όσο και η εταιρεία … που υπέβαλε προσφορά ανώτερη της προϋπολογιζόμενης δαπάνης, δεν αναδείχθηκαν, τελικώς, ανάδοχοι του εν λόγω διαγωνισμού.ii) Η εντελλόμενη με το ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα δαπάνη νομίμως βαρύνει τον Κ.Α.Ε. 020899β, με την ονομασία «ΛΟΙΠΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ», δεδομένου ότι δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι στον προϋπολογισμό των κρίσιμων οικονομικών ετών είχε προβλεφθεί συγκεκριμένος κωδικάριθμος ο οποίος να καλύπτει ειδικά το σκοπό της επίμαχης δαπάνης (βλ. Πράξεις IV Τμ. Ελ. Συν. 49/2004, I Τμ. 15/2004). Περαιτέρω, για τον ίδιο λόγο, είναι νόμιμη η αντίστοιχη πρόβλεψη της 5575/694951/11-5-2012 απόφασης του Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου για τη δέσμευση της σχετικής πίστωσης, με βάση την οποία η εν λόγω δαπάνη θα βαρύνει τον Κ.Α.Ε. 0899Α, με την ονομασία «ΛΟΙΠΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ (ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΕΠΠ)».iii) Η 2375/691751/20-2-2012 απόφαση του Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου, καθ’ όσον αφορά τη διενέργεια της συγκεκριμένης δαπάνης, είναι μη νόμιμη, δεδομένου ότι με αυτήν εγκρίθηκε, κατά παράβαση της αρχής της ειδικότητας των πιστώσεων, η δέσμευση πίστωσης 360.000 ευρώ σε βάρος του Κ.Α.Ε. 0845α, ο οποίος δεν αφορά υπηρεσίες σίτισης, αλλά δαπάνες καθαρισμού γραφείων. Για τον ίδιο λόγο, είναι μη νόμιμος και ο σχετικός όρος του άρθρου 4 της διακήρυξης, με τον οποίο ορίζεται ότι η εν λόγω δαπάνη θα βαρύνει τον παραπάνω Κ.Α.Ε.. Δεδομένου, όμως, ότι ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Νοσοκομείου προέβη αρχικά στην ανάληψη της δαπάνης σε βάρος εσφαλμένου Κ.Α.Ε., κατόπιν, όμως, σύντομου χρονικού διαστήματος, αφού διαπιστώθηκε ότι «λανθασμένα οι υπηρεσίες εστίασης υπολογίστηκαν στο ΚΑΕ 0845» (βλ. πράξη επανυποβολής του υπό κρίση εντάλματος), η εν λόγω πλημμέλεια της διαδικασίας ανάληψης ήρθη, με την 5575/694951/11-5-2012 απόφαση του ίδιου οργάνου, η οποία εκδόθηκε σε χρόνο προγενέστερο της ορισθείσης, με βάση τη διακήρυξη, ημερομηνίας λήξης υποβολής προσφορών (8/6/2012), πολλώ δε μάλλον της κατακύρωσης, της υπογραφής της σχετικής συμβάσεως (26/7/2012) και της εκτέλεσης αυτής, το Κλιμάκιο άγεται στην κρίση ότι το παραπάνω όργανο του Νοσοκομείου προέβη στην παραπάνω αρχικώς εσφαλμένη ανάληψη της υπό κρίση δαπάνης και την αναφορά εσφαλμένου κωδικού στη διακήρυξη του διαγωνισμού, πλανηθέν και χωρίς πρόθεση καταστρατήγησης των σχετικών διατάξεων.