Παραχώρηση παραθαλάσσιου χώρου και χρήσης αιγιαλού σε ιδιώτη κατ' άρθρο 14 παρ. 12 του ν. 2971/2001 - Δυνατότητα έκδοσης σχετικής απόφασης υπέρ αιτούσας εταιρείας, που έχει ήδη εκτελέσει έργα καθ' υπέρβαση άδειας, σε θέση της νήσου «Άγιος Γεώργιος» νομού Αττικής καθώς και υποχρέωση ή μη κατεδάφισης αυτών των έργων.Η ύπαρξη αυθαιρέτων - κατασκευασμάτων ή έργων -, που έγιναν από οποιοδήποτε πρόσωπο χωρίς ή καθ' υπέρβαση άδειας, δεν αποτελεί νομικό κώλυμα για την έκδοση απόφασης παραχώρησης του άρθρου 14 παρ. 12 του ν. 2971/2001. Η δε ισχύς αυτής της απόφασης εκτείνεται από της εκδόσεώς της και όχι αναδρομικά, στα πιο πάνω αυθαίρετα, μόνο με τη συνδρομή των όρων της νομιμότητας και αναγκαιότητάς τους, αποτρεπομένης τότε της κατεδάφισης. Επίσης, στο πλαίσιο της διαδικασίας έκδοσης της ως άνω απόφασης παραχώρησης χώρων αιγιαλού και παραλίας, εάν έχει προηγηθεί καθορισμός της οριογραμμής αιγιαλού και παραλίας στην περιοχή, δεν εφαρμόζονται τα άρθρα 7, 7α και 8 του ν. 2971/2001.

Αν η προστασία των κοινόχρηστων χώρων αιγιαλού, παραλίας και θαλασσίου χώρου στα Κύθηρα και Αντικύθηρα εμπίπτει στην αρμοδιότητα της κατά τόπο αρμόδιας Κτηματικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Οικονομικών, ή ανήκει αποκλειστικά στην αρμοδιότητα της Επιτροπής Εγχώριας Περιουσίας των νήσων Κυθήρων και Αντικυθήρων.(...)Η προστασία των κοινόχρηστων χώρων του αιγιαλού, της παραλίας (συντελεσμένης), του θαλάσσιου χώρου και γενικά των παράκτιων οικοσυστημάτων των νήσων Κυθήρων και Αντικυθήρων ανήκει στην κατά τόπο αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία του Υπουργείου Οικονομικών (ομόφ.).

Παροχή υπηρεσιών: Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη 2 της παρούσας, και δεδομένης της μη ανάδειξης έτερης πλημμέλειας με την προσβαλλομένη, το Τμήμα κρίνει τα ακόλουθα: Σε ό,τι αφορά το δεύτερο λόγο μη νομιμότητας που εντοπίσθηκε με την προσβαλλόμενη πράξη, αυτός παρίσταται αβάσιμος. Και τούτο διότι νομίμως συμπεριέλαβε η ανάδοχος προς δικαιολόγηση του ύψους της οικονομικής της προσφοράς το ποσό των 300,00 ευρώ, μηνιαίως, με το οποίο υπολογίζει ότι θα καλυφθούν «διάφορα απρόβλεπτα» κατά την εκτέλεση της σύμβασης, χωρίς ο όρος αυτός να χρησιμοποιείται από αυτήν με τη νομική έννοια, που έχει στις δημόσιες συμβάσεις έργων. Άλλωστε το εν λόγω ποσό θα μπορούσε ελευθέρως -αντί να αποτελεί ξεχωριστό κονδύλι της προσφοράς-, να περιληφθεί/ενσωματωθεί σε κάποιο από τα λοιπά στοιχεία αυτής λ.χ. στο εργολαβικό κέρδος ή στο διοικητικό κόστος, ενώ εξάλλου στο υποβληθέν σχέδιο σύμβασης δεν υπολογίζεται κονδύλι «Απροβλέπτων» επί της αξίας της σύμβασης. Σε ό,τι αφορά, όμως, τον πρώτο λόγο μη νομιμότητας, ορθώς, κατά την κρίση του Τμήματος, έκρινε η προσβαλλόμενη ότι κατά παράβαση των όσων ορίζονται στις προαναφερόμενες διατάξεις, δεν προηγήθηκε της ελεγχόμενης διαγωνιστικής διαδικασίας η έκδοση της ανωτέρω, αναγκαίας για τη νομιμότητα της 17/27.4.2018 απόφασης του διοικητικού συμβουλίου της αιτούσας και κατ΄ επέκταση όλου του διαγωνισμού, απόφασης παραχώρησης της αρμόδιας -κατά τον κρίσιμο χρόνο- Κτηματικής Υπηρεσίας .., απορριπτομένων όλων των περί του αντιθέτου ισχυρισμών της αιτούσας ως αβασίμων. Ενόψει, όμως, του ότι, κατά το χρόνο της κατακύρωσης του αποτελέσματος του διαγωνισμού στην ως άνω ανάδοχο (9.8.2018), είχε πλέον εκδοθεί από την αρμόδια Κτηματική Υπηρεσία … η 55215/28.6.2018 απόφαση, με την οποία παραχωρήθηκε στην αιτούσα το δικαίωμα της απλής χρήσης του αιγιαλού και της παραλίας στις προναφερθείσες περιοχές του Δήμου, με την απόφαση δε αυτή δεν επιβλήθηκε πρόσθετος όρος ή περιορισμός στην ανάδοχο, σε σχέση με τη διακήρυξη του διαγωνισμού, το Τμήμα κρίνει ότι, όπως βασίμως υποστηρίζεται με την υπό κρίση αίτηση, το υποβληθέν σχέδιο σύμβασης μεταξύ της αιτούσας και της ... δύναται να υπογραφεί.

Αρμόδια Υπηρεσία για την διενέργεια αναδασμών μετά τους ν. 3852/2010 και ν. 4061/2012 - Διαδικασία αλλαγής αρμόδιου φορέα.(..)Η αρμοδιότητα επί των συμβάσεων μελετών, των σχετικών με τους αναδασμούς, μετά την ισχύ του ν. 4061/2012, με τον οποίο προστέθηκε η περίπτωση 32 στο άρθρο 186 του ν. 3852/2010, ανήκει στην κατά τόπο αρμόδια Περιφέρεια της χώρας, σε όποιο στάδιο και αν ευρίσκεται η συγκεκριμένη σύμβαση κατά τον χρόνο έναρξης ισχύος του ν. 4061/2012. Συνεπώς η αρμοδιότητα αυτή δεν ανήκει στην πρώην Διεύθυνση Τοπογραφικής, ως Διευθύνουσα το έργο Υπηρεσία κατά το έτος 1998 (νυν Τμήμα Τοπογραφικών-Ψηφιακών Γεωχωρικών Δεδομένων Μελετών και Έργων της Διευθύνσεως Τεχνικών Μελετών Κατασκευών και Τοπογραφικής). Η αλλαγή του φορέα της σχετικής αρμοδιότητας επέρχεται ευθέως εκ του νόμου, δεδομένου ότι δεν τίθεται ειδικότερος νομικός προβληματισμός ως προς την ερμηνεία συγκεκριμένης διάταξης, ούτε, εξάλλου, από τις προαναφερθείσες διατάξεις προκύπτει ειδικότερη διαδικασία μεταβολής της αρμοδιότητας, που να απαιτεί ερμηνεία.

Ολοκλήρωση αποχέτευσης - προγραμματική σύμβαση...Με τα δεδομένα αυτά, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης, το οποίο επισυνάπτεται στην παρούσα Πράξη και αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της, υπό τους εξής όρους: α) στα άρθρα 4 (Διάρκεια) και 12 παρ.1 (Τελικές διατάξεις) της σύμβασης πρέπει να προστεθεί όρος ότι «Τυχόν παράταση της χρονικής διάρκειας της προγραμματικής σύμβασης δεν συνεπάγεται επέκταση του φυσικού ή οικονομικού αντικειμένου αυτής. Σε κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε τροποποίηση του φυσικού ή οικονομικού αντικειμένου της σύμβασης θα υποβληθεί για τη διενέργεια προσυμβατικού ελέγχου νομιμότητας ενώπιον του Κλιμακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου» (πρβλ. Ε΄ Κλιμ. 313/2014), β) το από 20.7.2015 χρονοδιάγραμμα, το οποίο εγκρίθηκε από την τεχνική υπηρεσία του Δήμου … και υποβλήθηκε ενώπιον του παρόντος Κλιμακίου με το 80250/2149/οικ/28.3.2016 έγγραφο του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας …. πρέπει να περιληφθεί ως όρος στο περιεχόμενο (στα άρθρα) της προς υπογραφή σύμβασης και να επισυναφθεί ως παράρτημά της και γ) το τροποποιηθέν, κατά τα ανωτέρω, σχέδιο σύμβασης καθώς και το χρονοδιάγραμμα πρέπει να εγκριθούν, πριν από την υπογραφή της σύμβασης, από τα αρμόδια όργανα των συμβαλλομένων φορέων (Επιτροπή Αναπτυξιακής και Κοινωνικής Πολιτικής του Περιφερειακού Συμβουλίου …. και Δημοτικό Συμβούλιο …).

Εργασίες επισκευής χρωματισμών του Δικαστικού Μεγάρου..Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στη σκέψη ΙΙ της παρούσας, το Τμήμα κρίνει ότι η ελεγχόμενη προγραμματική σύμβαση μεταξύ του .... και της αιτούσας Περιφέρειας αποτελεί προγραμματική σύμβαση πολιτισμικής ανάπτυξη του άρθρου 100 παρ. 5 του ν. 3852/2010, για τη σύναψη της οποίας απαιτείται η συμμετοχή του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού. Και τούτο διότι αυτή αποσκοπεί στην εκτέλεση έργου με πολιτιστικό χαρακτήρα - όπως ρητώς χαρακτηρίζονται με την προαναφερόμενη διάταξη οι παρεμβάσεις επί διατηρητέων κτιρίων- και δη στην εκτέλεση εργασιών επισκευής και χρωματισμών επί του Δικαστικού Μεγάρου …, το οποίο έχει χαρακτηρισθεί διατηρητέο κτίριο με την οικ.22525/1525/4.4.1988 απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. Εν προκειμένω όμως, η σύναψη της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης μεταξύ του .... και της αιτούσας Περιφέρειας …, χωρίς τη συμμετοχή, ως συμβαλλόμενου μέρους, του Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, δεν δύναται, κατά την κρίση του Τμήματος, να αποτελέσει λόγο διακωλυτικό της υπογραφής της. Και τούτο ειδικότερα διότι, ανεξαρτήτως του ότι ο βασικός δικαιολογητικός λόγος σύναψης αυτής αποτελεί, όπως αποδείχθηκε, η εξασφάλιση της χρηματοδότησης αυτής από την Περιφέρεια .... - καθώς το ... δεν διαθέτει τους απαραίτητους πόρους προκειμένου να εκτελέσει το έργο αυτό αυτοτελώς-, σε κάθε περίπτωση, η συνεργασία και συμμετοχή του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, στην εκτέλεση του έργου της προγραμματικής σύμβασης έχει εν τοις πράγμασι διασφαλισθεί, αφού η συνταχθείσα, κατά το έτος 2005, μελέτη για την εκτέλεση των περιγραφόμενων σε αυτήν εργασιών επί του ως άνω διατηρητέου κτιρίου, έχει εγκριθεί από την αρμόδια υπηρεσία του ίδιου Υπουργείου, ήτοι από την Διεύθυνση Προστασίας και Αναστήλωσης Νεωτέρων και Σύγχρονων Μνημείων, με την ΥΠΠΟ/ΔΑΝΣΜ/37693/1453/2005 απόφαση. Επιπλέον, στην τελευταία αυτή εγκριτική απόφαση προβλέπεται ρητώς ότι οι εργασίες που θα εκτελεστούν θα τελούν υπό την εποπτεία της αρμόδιας υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού, η οποία θα είναι ενήμερη και για την έναρξη και εξέλιξη των εργασιών. Επισημαίνεται δε ρητώς ότι, η ως άνω υπηρεσία του Υπουργείου δύναται να παρέμβει και να διακόψει τις εργασίες, εάν αυτές παρεκκλίνουν της εγκεκριμένης μελέτης. Επομένως, το εν λόγω Υπουργείο τελεί σε γνώση των εργασιών, που πρόκειται να εκτελεσθούν επί του προαναφερόμενου διατηρητέου κτίσματος, στο πλαίσιο της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης και εν τοις πράγμασι πληρούται στην συγκεκριμένη περίπτωση, ο ειδικότερος σκοπός του νόμου που επιτάσσει τη συμμετοχή του ως άνω Υπουργείου κατά τη σύναψη προγραμματικών συμβάσεων πολιτιστικού χαρακτήρα, ο οποίος συνίσταται αφενός, στην τήρηση των σχετικών με την προστασία του πολιτιστικού περιβάλλοντος διατάξεων και αφετέρου στην ένταξη των σχετικών έργων στον ευρύτερο προγραμματισμό του Υπουργείου. Περαιτέρω, όσον αφορά την δεύτερη αιτίαση της Αναπληρώτριας Επίτροπου σύμφωνα με την οποία κωλύεται η σύναψη της επίμαχης προγραμματικής σύμβασης, δοθέντος ότι δεν προκύπτει από τα προσκομιζόμενα στοιχεία επικαιροποίηση της μελέτης του έργου, που συντάχθηκε πριν από 14 έτη, το Τμήμα κρίνει ότι αυτή προώρως προβάλλεται στο παρόν στάδιο, αφού το εν λόγω ζήτημα δεν συνάπτεται με τη νομιμότητα της ελεγχόμενης προγραμματικής σύμβασης αλλά της εκτελεστικής σύμβασης ανάθεσης δημοσίου έργου, η οποία πρόκειται να επακολουθήσει.Κατ΄ακολουθίαν των ανωτέρω, πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση αίτηση, να ανακληθεί η προσβαλλόμενη 11/2019 Πράξη της Αναπληρώτριας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Νομό …, το δε οικείο σχέδιο της υπό κρίση προγραμματικής σύμβασης πολιτισμικής ανάπτυξης να υπογραφεί.