Εάν κατά την έννοια των διατάξεων των παραγράφων 3 και 4 του άρθρου 241 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, οι Ο.Τ.Α. δύνανται να τυγχάνουν καθολικοί διάδοχοι καταργούμενου νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, ως προς τα δικαιώματα, τις υποχρεώσεις και τις εκκρεμείς δίκες του, ή εάν, ελλείψει τέτοιας νομοθεσίας, εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις του άρθρου 479 του ΑΚ. (...)Οι Δήμοι, στους οποίους περιέρχεται η περιουσία καταργούμενων νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, σύμφωνα με τις διατάξεις των παρ. 3 και 4 του άρθρου 241 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, δεν καθίστανται καθολικοί διάδοχοί τους, αλλά, κατ' εφαρμογή του άρθρου 479 ΑΚ, ευθύνονται περιορισμένα για τις υποχρεώσεις-χρέη των καταργούμενων νομικών προσώπων, μέχρι την αξία της μεταβιβαζόμενης περιουσίας. Στα χρέη αυτά περιλαμβάνονται και εκείνα τα οποία συνδέονται με εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις σχετικές με την περιουσία, στις οποίες οι Ο.Τ.Α. υποχρεούνται να συμμετέχουν, να διενεργούν όλες τις προβλεπόμενες διαδικαστικές πράξεις και να προβάλλουν και τον ισχυρισμό περί του περιορισμού της ευθύνης τους (πλειοψ). Παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια δυνάμει της υπ’ αριθμ. 194/2016 Γνωμοδοτήσεως του Ε' Τμήματος του Ν.Σ.Κ.

Οι Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις και δήμοι δύνανται να ασφαλίζουν σε ασφαλιστικές επιχειρήσεις ιδιωτικού ή δημόσιου δικαίου την κινητή ή ακίνητη περιουσία τους και δραστηριότητές τους, καθώς και την αστική ευθύνη τους από ατυχήματα αυτοκινήτων και από δραστηριότητες που συντελούν στην εκπλήρωση των σκοπών τους. Στις ανωτέρω, περιοριστικώς αναφερόμενες περιπτώσεις, δεν περιλαμβάνεται η ασφάλιση νομικής προστασίας,

Αναγνώριση κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου. Εφαρμογή ή μη του Ν. 4182/2013 σε εκκρεμείς υποθέσεις. Σε εκκρεμείς, κατά την έναρξη ισχύος του Ν. 4182/2013, υποθέσεις αναγνώρισης του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου, για τις οποίες έχουν κατατεθεί αιτήσεις με το προγενέστερο νομοθετικό καθεστώς του άρθρου 1869 ΑΚ και οι οποίες δεν έχουν εκδικαστεί μέχρι σήμερα ή επί των οποίων εκδόθηκε μη οριστική απόφαση του δικαστηρίου της κληρονομίας, που διατάσσει δημοσίευση πρόσκλησης σύμφωνα με το άρθρο 1869 ΑΚ, επιβάλλεται να εφαρμοστεί η δικαστική απόφαση και ο καθοριζόμενος με αυτή τρόπος δημοσίευσης πρόσκλησης. Στις περιπτώσεις για τις οποίες δόθηκαν εντολές από το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους για την υποβολή αίτησης αναγνώρισης του κληρονομικού δικαιώματος του Δημοσίου, βάσει του προγενέστερου νομοθετικού καθεστώτος, αλλά πριν κατατεθούν οι σχετικές αιτήσεις στο δικαστήριο, ετέθη σε ισχύ ο νόμος 4182/2013, η αρμόδια διεύθυνση, εφόσον ενημερωθεί ότι δεν εκκρεμεί σχετική αίτηση, δύναται να ενεργοποιήσει άμεσα την προβλεπόμενη από το άρθρο 61 παρ. 5 του ν. 4182/2013 διαδικασία (ομοφ.).

Οι δήμοι μπορούν, κατόπιν σχετικής απόφασης του δημοτικού συμβουλίου τους και υπό την προϋπόθεση της ύπαρξης σχετικής πίστωσης στον προϋπολογισμό τους, η οποία δεν υπερβαίνει το 1,5% των τακτικών εσόδων τους, να χορηγούν χρηματική ενίσχυση σε εκκλησιαστικά ν.π.δ.δ. που εδρεύουν εντός των διοικητικών ορίων τους, για την πραγματοποίηση, από τα εν λόγω ν.π.δ.δ., κοινωνικών εκδηλώσεων (βλ. Ελ.Συν., VII Τμήμ. πράξ. 111/2011, 332/2010, 271, 190, 105/2009, 388/2006). Εξάλλου, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, όπως αυτή συνάγεται από τη γραμματική ερμηνεία τους και τη ρητή ένταξη των εκκλησιαστικών ν.π.δ.δ. στα δικαιούμενα επιχορήγησης από τους δήμους νομικά πρόσωπα, σε συνδυασμό με την αποστολή, ως καθαρώς θρησκευτικών οργανισμών, των εκκλησιαστικών ν.π.δ.δ., οι πραγματοποιούμενες, απ' αυτά, «κοινωνικές εκδηλώσεις» που μπορούν να επιχορηγούν οι δήμοι πρέπει να αφορούν σε υλοποίηση δράσεων που σκοπό έχουν την επιδίωξη του συλλογικού οφέλους της οικείας τοπικής κοινωνίας και την εξυπηρέτηση του κοινωνικού συμφέροντος των μελών της (πρβλ. Ελ.Συν., VII Τμήμ. πράξ. 377, 215/2010, 301, 60/2008).

Μη νόμιμη προγραμματική σύμβαση που έχει συναφθεί μεταξύ Δήμου, Αθλητικού Οργανισμού (νπδδ) του Δήμου αυτού και Δημοτικής Επιχείρησης, γιατί η ανωτέρω δημοτική επιχείρηση έχει καταστεί, ως προς ένα μέρος της σύμβασης, μοναδική συμβαλλόμενη του Δήμου και ως το προς το λοιπό μέρος αυτής, του Αθλητικού Οργανισμού, κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 225 του Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, που ορίζουν ότι ικανότητα σύναψης προγραμματικών συμβάσεων έχουν μόνο οι φορείς της περίπτωσης α της παραγράφου 1 του ανωτέρω άρθρου (μεταξύ των οποίων οι δήμοι και τα νπδδ, τα οποία συνιστούν ή στα οποία συμμετέχουν), ενώ οι φορείς της περιπτ. β΄, μεταξύ των οποίων και οι δημοτικές κοινωφελείς επιχειρήσεις, επιτρέπεται να συμμετέχουν απλώς στις ως άνω προγραμματικές συμβάσεις

Πολιτιστικές εκδηλώσεις-Δήμοι:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη, οι εντελλόμενες δαπάνες δεν είναι νόμιμες, καθόσον δεν προβλέπονται από διάταξη νόμου, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι καλύπτουν λειτουργικές ανάγκες του δήμου, ούτε ότι συντελούν άμεσα ή έμμεσα στην πραγματοποίηση των οριζόμενων στο άρθρο 75 του Κ.Δ.Κ. σκοπών του. Το Τμήμα, όμως, εκτιμώντας τα όσα εκθέτει ο Δήμος .. στο 6753/3.7.2008 έγγραφο του Δημάρχου του, κρίνει, κατά πλειοψηφία, ότι τα αρμόδια όργανα του δήμου πεπλανημένως, πλην συγγνωστώς, υπέλαβαν ότι οι ελεγχόμενες δαπάνες, εμπίπτουν στις προβλεπόμενες από το άρθρο 75 αρμοδιότητες του Δήμου που αφορούν τον τομέα παιδείας και πολιτισμού και συντελούν στην αποτελεσματικότερη εκπλήρωση των σκοπών του.

Ερμηνεία άρθρου 285 ΚΔΚ – Χορήγηση αδειών από τους Δήμους για την άσκηση οικονομικής δραστηριότητας – Δημοτική ενημερότητα.α) Η πρόβλεψη του άρθρου 285 του Κ.Δ.Κ., περί της ανυπαρξίας βεβαιωμένων ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τους Δήμους (δημοτική ενημερότητα), προκειμένου να χορηγηθεί από αυτούς οποιασδήποτε μορφής άδεια, εφαρμόζεται και σε περίπτωση αντικατάστασης της άδειας ιδρύσεως και λειτουργίας Καταστήματος Υγειονομικού Ενδιαφέροντος (ΚΥΕ), λόγω μεταβιβάσεως του Καταστήματος σε νέο επιτηδευματία (ομόφ.). β) «Ενδιαφερόμενος» κατά την έννοια του άρθρου 285 Κ.Δ.Κ. και του άρθρου 2 παρ. 7 της υπ’ αριθμ. ΔΙΑΔΠ/Φ.Α.2.1/31600/2013 κ.υ.α., σε βάρος του οποίου δεν πρέπει να υπάρχουν βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δήμο, είναι το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που επιδιώκει να ασκήσει οικονομική δραστηριότητα (ομόφ.). γ) Σε περίπτωση μεταβιβάσεως του Κ.Υ.Ε. σε νέο πρόσωπο με σύμβαση, κατά το άρθρο 479 ΑΚ, στις οφειλές που λαμβάνονται υπόψη για τη χορήγηση της άδειας στον ενδιαφερόμενο-αποκτώντα, περιλαμβάνονται και τα χρέη προς τους Δήμους του προσώπου που μεταβιβάζει το Κ.Υ.Ε., μέχρι την αξία των μεταβιβαζόμενων περιουσιακών στοιχείων που αφορούν την άσκηση της γένει δραστηριότητας προς επίτευξη του σκοπού του ΚΥΕ (πλειοψ.). δ) Ως «εκκρεμοδικία» των οφειλών, η οποία συνεπάγεται ότι οι οφειλές αυτές δεν λαμβάνονται υπόψη για τη χορήγηση από τους Δήμους οποιασδήποτε μορφής άδειας, νοείται η περίπτωση υποβολής αιτήματος παροχής οριστικής ή προσωρινής δικαστικής προστασίας, σε οποιοδήποτε βαθμό δικαιοδοσίας, η οποία επιφέρει κατά το νόμο την εξ ολοκλήρου αδρανοποίηση της απαίτησης του Δήμου, είτε εκ του νόμου είτε συνεπεία της εκδόσεως δικαστικής αποφάσεως (ομόφ.). ε) Η ανυπαρξία βεβαιωμένων ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τους Δήμους, αφορά το χρόνο χορηγήσεως της άδειας και όχι τη διάρκεια ισχύος της (ομόφ.). στ) Η πρόβλεψη του άρθρου 285 ΚΔΚ περί της ανυπαρξίας βεβαιωμένων ληξιπρόθεσμων οφειλών του ενδιαφερομένου, η οποία απαιτείται να υπάρχει τόσο κατά το χρόνο κατά τον οποίο υποχρεούται αυτός να γνωστοποιήσει την έναρξη ασκήσεως οικονομικής δραστηριότητας ΚΥΕ., όσο και κατά το χρόνο που υποχρεούται να γνωστοποιήσει τυχόν μεταβολή οποιουδήποτε στοιχείου της, ήδη, γνωστοποιημένης ασκήσεως οικονομικής δραστηριότητας εξακολουθεί να ισχύει και υπό το ν. 4442/2016 και την υπ’ αριθμ. οικ. 16228/2017 κ.υ.α. (ομόφ.). ζ) Η «δημοτική ενημερότητα» απαιτείται να συντρέχει και στην περίπτωση αλλαγής του φορέα της δραστηριότητας ΚΥΕ, οπότε απαιτείται να αποδεικνύεται ενήμερος ο αποκτών - νέος φορέας και όχι και ο μεταβιβάζων το ΚΥΕ (ομόφ.). η) Η «δημοτική ενημερότητα», αφορά το χρόνο κατά τον οποίο υποχρεούται ο ενδιαφερόμενος να γνωστοποιήσει είτε την έναρξη ασκήσεως οικονομικής δραστηριότητας είτε τη μεταβολή οποιουδήποτε στοιχείου της ήδη γνωστοποιημένης δραστηριότητας και δεν αφορά τη διάρκεια ισχύος της γνωστοποίησης (ομόφ.). θ) Ως «οφειλές», τις οποίες αφορά η χορήγηση δημοτικής ενημερότητας, νοούνται οι ληξιπρόθεσμες οφειλές που έχουν βεβαιωθεί στο όνομα του ενδιαφερομένου (ατομικές οφειλές), αλλά και όσες έχουν βεβαιωθεί στο όνομα τρίτου, για τις οποίες ο ενδιαφερόμενος ευθύνεται για την καταβολή τους, χωρίς να απαιτείται και ξεχωριστή βεβαίωσή τους στο όνομά του (πλειοψ.).

ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ:Με τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην προηγούμενη σκέψη.., εν προκειμένω, δεν στοιχειοθετείται κατάτμηση των ανατεθεισών με τις προαναφερόμενες συμβάσεις υπηρεσιών, καθ’ υπέρβαση του ανωτάτου ορίου των 20.000,00 ευρώ, που ισχύει για την απευθείας ανάθεση υπηρεσιών με σκοπό την αποφυγή διενέργειας πρόχειρου διαγωνισμού, καθόσον συντρέχει περίπτωση προστασίας των αποκλειστικών δικαιωμάτων των δημιουργών των ως άνω εφαρμογών και ακολούθως εφαρμογή του άρθρου 25 περ. β΄ του π.δ./τος 60/2007. Ειδικότερα, οι ως άνω εταιρείες, ... είναι δημιουργοί των σχετικών εφαρμογών, έχουν διατηρήσει τον πηγαίο κώδικά τους καθώς και τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας σε αυτά και συνεπώς καθίστανται οι μοναδικές δυνάμενες να παρέχουν (οι ίδιες ή μέσω των συνεργαζόμενων με αυτές εταιρειών) υπηρεσίες συντήρησης και τεχνικής υποστήριξης για όσο χρονικό διάστημα ο Δήμος χρησιμοποιεί τις ως άνω εφαρμογές... Κατ’ ακολουθίαν των ανωτέρω, οι εντελλόμενες με τα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δαπάνες παρίστανται  νόμιμες..

Πρόγραμμα καταπολέμησης κουνουπιών...Με δεδομένα αυτά, η απόφαση του περιφερειακού συμβουλίου, του ιδίου οργάνου που είναι αρμόδιο να αποφασίσει τη λύση και εκκαθάριση του ως άνω νομικού προσώπου, να συμβληθεί με αυτό και μάλιστα στο ανωτέρω πλαίσιο της προγραμματικής σύμβασης, δεν εναρμονίζεται προς την αρχή της χρηστής οικονομικής διαχείρισης, η οποία επιβάλλει εν προκειμένω την αποχή από ενέργειες που τείνουν να περιπλέξουν τις οικονομικές σχέσεις και το σύνολο δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που αναλαμβάνουν οι περιφέρειες, νεοπαγείς φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, ως διάδοχοι νομικών προσώπων των οποίων ο εθνικός νομοθέτης επιθυμεί τη λύση και εκκαθάριση, υλοποιούμενη εντός του ανωτέρω χρονικού διαστήματος, το οποίο υπερβαίνει κατά πολύ η διάρκεια της προγραμματικής σύμβασης που ελέγχεται στο σχέδιό της.

Πτώχευση. Αποδεικτικό Φορολογικής Ενημερότητας.Η ΔΟΥ υποχρεούται να χορηγήσει ΑΦΕ σε φορολογούμενο που έχει εξοφλήσει ή νόμιμα τακτοποιήσει τα χρέη του προς το Δημόσιο, Ο.Τ.Α. και Ν.Α. χωρίς να δικαιούται να εξετάζει τη νομιμότητα από άποψη αστικού ή εμπορικού δικαίου των δικαιοπραξιών για την κατάρτιση των οποίων ζήτησε ο φορολογούμενος το ΑΦΕ, διότι οι περί ΑΦΕ διατάξεις αποσκοπούν αποκλειστικά στον πειθαναγκασμό των οφειλετών του Δημοσίου, Ο.Τ.Α. και Ν.Α. να εξοφλήσουν ή τακτοποιήσουν τις προς αυτά οφειλές τους. Επομένως η ΔΟΥ δεν μπορεί να αρνηθεί τη χορήγηση ΑΦΕ σε ενήμερο φορολογούμενο που είχε πτωχεύσει, μετά την παύση των εργασιών της πτωχεύσεως, επειδή έχει υπόνοιες ότι το εν λόγω ΑΦΕ θα χρησιμοποιηθεί απ' αυτόν για δικαιοπραξίες αναφορικά με περιουσιακά στοιχεία που περιλαμβάνονταν στην πτωχευτική περιουσία.