Τα μέλη Δ.Ε.Π. των ΑΕΙ, όταν μετακινούνται για τη συμμετοχή τους σε συνέδρια στο εσωτερικό ή το εξωτερικό δικαιούνται, κατ΄ εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων, έξοδα μετακίνησης, δαπάνες διανυκτέρευσης και ημερήσιας αποζημίωσης, ενώ δεν δικαιούνται έξοδα εγγραφής και εν γένει συμμετοχής στα συνέδρια αυτά.

Σε κάθε περίπτωση μετακίνησης εκτός έδρας μηχανικών κατηγορίας ΠΕ και ΤΕ, οι οποίοι υπηρετούν στις υπηρεσίες του Δημοσίου και των Ν.Π.Δ.Δ., συμπεριλαμβανομένων και των Ο.Τ.Α.. με την ιδιότητα του μηχανικού, για υπηρεσιακούς λόγους και ειδικότερα για συμμετοχή σε συνέδρια, σεμινάρια ή εργασίες κέντρων ερευνών, το δικαιούμενο ποσό της ημερήσιας αποζημίωσης και της δαπάνης διανυκτέρευσης είναι το προβλεπόμενο στις ως άνω κοινές υπουργικές αποφάσεις, χωρίς να απαιτείται, για τη νόμιμη χορήγηση των εν λόγω (αυξημένων) ποσών, να συνδέεται η εκτός έδρας μετακίνηση με τη διαδικασία ανάθεσης και κατασκευής συγκεκριμένων δημόσιων έργων, αφού ο νόμος (άρθρο 9 παρ. 3α' και β του ν. 2685/1999) δεν θέτει τέτοια προϋπόθεση.

Για τις γενικές μετακινήσεις των μηχανικών εφαρμόζονται οι διατάξεις της 2/52971/0022/31.8.2007 κοινής υπουργικής απόφασης, πλην, ότανπρόκειται για μετακίνηση τους για παρακολούθηση σεμιναρίου, τότε και για την κατηγορία αυτή υπαλλήλων, εφαρμόζεται η ειδική κατά το αντικείμενο διάταξη του άρθρου 12 παρ. 3 του ν. 2685/1999, που ρυθμίζει τη διαδικασία αποζημίωσης κάθε υπαλλήλου για εκπαιδευτικούς σκοπούς (σεμινάρια, συνέδρια, εργασίες κέντρων έρευνας).

Οδοιπορικά μηχανικών(...)η μετακίνηση διπλωματούχων μηχανικών προκειμένου να συμμετάσχουν σε σεμινάρια ή συνέδρια, αφενός έχει προεχόντως εκπαιδευτικό χαρακτήρα  και για το λόγο αυτό αντιμετωπίζεται κατά τρόπο όμοιο για όλους τους υπαλλήλους, αφετέρου, ακόμη και όταν αφορούν επιμόρφωση επί καθηκόντων που αυτοί ασκούν με την ιδιότητά τους ως πολιτικών μηχανικών, γίνεται με σκοπό την εκπαίδευσή τους επί των ανατεθειμένων καθηκόντων και όχι την άσκηση αυτών και, ως εκ τούτου, πραγματοποιείται με την ιδιότητα του επιμορφούμενου υπαλλήλου και όχι του πολιτικού μηχανικού. Άλλωστε, στην περίπτωση αυτή, δεν συντρέχουν οι περιστάσεις εκείνες που δικαιολογούν την εξαιρετική μεταχείρισή τους ως προς την καταβολή αυξημένης αποζημίωσης, δηλαδή, η άσκηση ιδιαίτερων υπηρεσιακών καθηκόντων (αυτοψίες, επιτόπιοι έλεγχοι, επίβλεψη εκτέλεσης τεχνικών έργων κ.λπ.) στο πλαίσιο εκτέλεσης των οποίων καθίσταται αναγκαία η συχνή εκτός έδρας μετακίνησή τους, γεγονός που συνεπάγεται αυξημένα έξοδα για αυτούς (βλ. Ε.Σ. Πρ. Κλιμ. Προλ. Ελ. Δαπ. στο Ι Τμ. 102, 144, 185, 203/2015, 25, 215/2014, 270/2013, 104/2012).

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΑ.Γενικά:Μη νόμιμη η καταβολή ποσών 233,67 και 229,37 ευρώ, αντιστοίχως, σε υπαλλήλους Δήμου - διπλωματούχους μηχανικούς, ως ημερήσια εκτός έδρας αποζημίωση και δαπάνη διανυκτέρευσης λόγω μετακίνησής τους στο εσωτερικό, καθόσον μη νομίμως υπολογίσθηκε αυξημένη ημερήσια εκτός έδρας αποζημίωση και δαπάνη διανυκτέρευσης των ανωτέρω υπαλλήλων, προϊσταμένων τμημάτων του Δήμου, με νομικό έρεισμα τις διατάξεις της 2/33481/0022/27.4.2011 (Β'1069) απόφασης του Υφυπουργού Οικονομικών. Οι ως άνω υπάλληλοι είναι μεν διπλωματούχοι μηχανικοί, για τις δαπάνες μετακινήσεις των οποίων ένεκα υπηρεσιακών λόγων εφαρμόζονται οι διατάξεις της ανωτέρω υπουργικής απόφασης, πλην, στην προκείμενη περίπτωση πρόκειται για μετακίνηση για παρακολούθηση επιμορφωτικού σεμιναρίου στους νέους κανόνες που διέπουν την κατάρτιση δημοσίων συμβάσεων, οπότε και για την κατηγορία αυτή υπαλλήλων, εφαρμόζεται η ειδική κατά το αντικείμενο διάταξη του άρθρου 12 παρ.3 του ν.2685/1999, που ρυθμίζει τη διαδικασία καταβολής δαπανών κάθε υπαλλήλου που μετακινείται για εκπαιδευτικούς σκοπούς (σεμινάρια, συνέδρια, εργασίες κέντρων έρευνας). Η υπαγωγή της κρινόμενης περίπτωσης στις διατάξεις των άρθρων 12, 8 και 9 παρ.1 του ν. 2286/1995 συνάγεται και από το αντικείμενο του συγκεκριμένου επιμορφωτικού προγράμματος, το οποίο απευθύνεται γενικώς σε στελέχη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα αρμόδια για θέματα δημοσίων συμβάσεων και όχι αποκλειστικά σε διπλωματούχους πολιτικούς μηχανικούς κατηγοράς ΠΕ ή ΤΕ.

Από το συνδυασμό των προπαρατιθέμενων διατάξεων(2685/1999) συνάγεται ότι οι μετακινούμενοι εκτός έδρας δημόσιοι υπάλληλοι ή λειτουργοί για εκτέλεση υπηρεσίας με εντολή του Δημοσίου, των Ο.Τ.Α. και των λοιπών Ν.Π.Δ.Δ., δικαιούνται «έξοδα διανυκτέρευσης» προς κάλυψη της σχετικής δαπάνης καθώς και «ημερήσια αποζημίωση», για την κάλυψη των «εκτάκτων εξόδων», στα οποία αυτοί υποβάλλονται «λόγω της μετακίνησης και παραμονής τους εκτός έδρας» (άρθρο 9 παρ. 1). Η αποζημίωση αυτή για εκείνους που μετακινούνται και διανυκτερεύουν εκτός έδρας «με τις προϋποθέσεις του άρθρου 8» ανέρχεται σε 10.000 δραχμές, περιοριζόμενη στο 1/3 για την ημέρα της επιστροφής τους στην έδρα «μετά από διανυκτέρευση» κ.λπ.. Ορίζοντας περαιτέρω ο νόμος, στην παρ. 2 του άρθρου 9, ότι η «ημερήσια αποζημίωση» καταβάλλεται ολόκληρη «όταν οι μετακινούμενοι διανυκτερεύουν σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του άρθρου 8», συνδέει την καταβολή της ημερήσιας αποζημίωσης με το πραγματικό γεγονός της διανυκτέρευσης εκτός έδρας, ήτοι με τη συνδρομή των οριζόμενων στην παράγραφο 2 του άρθρου 8 προϋποθέσεων (μετακίνηση σε απόσταση μεγαλύτερη των 120 χιλιομέτρων κ.λπ.), γεγονός που συνεπάγεται, κατ’ αρχήν, για το μετακινούμενο «έκτακτα έξοδα» διατροφής κ.λπ., στην αποκατάσταση των οποίων η αποζημίωση αυτή αποβλέπει και όχι με το πραγματικό γεγονός της παροχής ανταλλάγματος για τη διανυκτέρευση, το οποίο, όταν πράγματι καταβάλλεται, αποτελεί αυτοτελή δαπάνη που αποδίδεται επίσης στο μετακινούμενο, σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 8 (σε συνδυασμό προς αυτές του άρθρ. 1 παρ. 2) του ν. 2685/1999 και όχι προϋπόθεση της διανυκτέρευσης κατά το ίδιο άρθρο. Συνεπώς, για την καταβολή της «ημερήσιας αποζημίωσης» στους μετακινούμενους εκτός έδρας, αρκεί διανυκτέρευση νόμιμη, δηλαδή με τις προϋποθέσεις του άρθρου 8 παρ. 2 του ν. 2685/1999, στον τόπο της μετακίνησης, χωρίς να απαιτείται και η καταβολή αντιτίμου για τη διανυκτέρευση αυτή και ανεξαρτήτως διανυκτέρευσης σε ξενοδοχείο, πανσιόν, ιδιόκτητο ή φιλικό σπίτι κ.λπ., αφού το γεγονός ότι ο μετακινούμενος δεν υποβάλλεται σε έξοδα διανυκτέρευσης δεν σημαίνει ότι δεν υποβάλλεται και στα «έκτακτα έξοδα» διαβίωσης εκτός της έδρας του, που αποτελεί το νόμιμο λόγο παροχής της ημερήσιας αποζημίωσης (βλ. Ελ. Συν. Ολομ. Πρακτικά της 29ης Γεν.Συν./ 14.11.2001). Επίσης, δεδομένου ότι η τυχόν παροχή διατροφής, η οποία προσφέρεται σε περίπτωση διανυκτέρευσης του υπαλλήλου σε ξενοδοχείο κ.λπ. και λόγω αυτής συνδέεται με τη διαμονή του υπαλλήλου σε αυτό, καθίσταται σαφές ότι όταν υπάλληλος επιλέξει να μη διανυκτερεύσει σε ξενοδοχείο κ.λπ., δεν έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει πρωινό, γεύμα ή δείπνο στο ξενοδοχείο, αφού δεν διαμένει σε αυτό και άρα οι δαπάνες διατροφή του δεν καλύπτονται από το Δημόσιο. Κατά την έννοια δε του άρθρου 7 παρ. 4 του ίδιου νόμου οι υπάλληλοι που μετακινούνται εκτός έδρας με εντολή του Δημοσίου και των ν.π.δ.δ. για συμμετοχή σε συνέδρια, σεμινάρια κ.λπ., δικαιούνται δαπάνη χρήσης επιβατικού αυτοκινήτου δημόσιας χρήσης (ταξί), μόνο στην περίπτωση που δεν υπάρχει συγκοινωνιακή εξυπηρέτηση προς τον τόπο, όπου διεξάγεται το σεμινάριο.

Οι με οποιαδήποτε σχέση μετακινούμενοι εκτός έδρας, στο εσωτερικό, υπάλληλοι των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α' βαθμού, με εντολή της Υπηρεσίας τους, προκειμένου να μετάσχουν σε σεμινάρια, συνέδρια ή εκπαίδευση, δικαιούνται δαπάνες μετακίνησης, στις οποίες περιλαμβάνεται, εκτός των άλλων, η δαπάνη διανυκτέρευσης και η ημερήσια αποζημίωση. Ο υπολογισμός των σχετικών ποσών γίνεται, κατά τη ρητή επιταγή του άρθρου 12 παρ.2 του προαναφερόμενου ν.2685/1999, σύμφωνα τις διατάξεις των άρθρων 9 και 8 (στο οποίο παραπέμπει το άρθρο 9) του νόμου αυτού. Ειδικά για τους μόνιμους και με σύμβαση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου μηχανικούς διπλωματούχους του ...... και των ισότιμων με αυτό σχολών, οι οποίοι υπηρετούν σε Ο.Τ.Α. α' βαθμού και μετακινούνται εκτός έδρας για υπηρεσιακούς λόγους, το ποσό της ημερήσιας αποζημίωσης καθοριζόταν αρχικά με την 2/52971/0022/31.8.2007 κοινή υπουργική απόφαση σε 70 ευρώ και στη συνέχεια με την εκδοθείσα 2/33481/0022/11 απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών ορίστηκε σε 56 ευρώ. Τα ως άνω ποσά, ακόμα και μετά τον ανακαθορισμό τους με τη νέα υπουργική απόφαση, είναι προσαυξημένα σε σχέση με την ημερήσια αποζημίωση που καταβάλλεται γενικά στους λοιπούς δημόσιους υπαλλήλους και λειτουργούς (πλην των διπλωματούχων μηχανικών) που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν.2685/1999. Περαιτέρω, από τη συνδυαστική  ερμηνεία των διατάξεων των άρθρων 12, 8 παρ.4 και 9 παρ.2 περ.Αα του ανωτέρω νόμου συνάγεται ότι η δαπάνη διανυκτέρευσης και ημερήσιας αποζημίωσης δεν καταβάλλονται στο μετακινούμενο εκτός έδρας υπάλληλο, όταν οι δαπάνες αυτές καλύπτονται από άλλον φορέα από εκείνο στον οποίο αυτός ανήκει.

Μετακινήσεις στο εξωτερικό.(...)Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων συνάγεται ότι μέχρι τη δημοσίευση του ν. 4071/2012 για τους μετακινούμενους με εντολή Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού στο εξωτερικό για υπηρεσιακούς λόγους ή συμμετοχή σε συνέδρια, σεμινάρια κ.λπ., καθώς και για την καταβολή σ’ αυτούς δαπανών μετακίνησης, απαιτείτο η έκδοση, πριν από την ημερομηνία αναχώρησής τους, πέραν της προβλεπόμενης στο άρθρο 3 του ν. 2685/1999 εντολής ή απόφασης μετακίνησης από το αρμόδιο όργανο των Ο.Τ.Α., σχετικής εγκριτικής απόφασης του εποπτεύοντος Υπουργού ή άλλου εξουσιοδοτημένου προς τούτο οργάνου, κατά το άρθρο 21 παρ. 1 του ίδιου νόμου. Από την ισχύ της προαναφερόμενης διάταξης δεν απαιτείται τέτοια έγκριση ή απόφαση στην περίπτωση μετακινήσεων σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διατηρείται η ίδια προϋπόθεση για τις μετακινήσεις σε χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, η δε αρμοδιότητα ασκείται από τον οικείο Γενικό Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης. 

Οι ενέργειες στις οποίες θα πρέπει να προχωρήσει η Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς για την επίλυση του προβλήματος που δημιουργήθηκε από την ακύρωση τριών συμβάσεων παροχής υπηρεσιών είναι οι ακόλουθες: 1) Ανάκληση των πράξεων με τις οποίες ανακοινώνονται στους αναδόχους τα αποτελέσματα των διαγωνισμών και υποβολή αιτήματος στο αρμόδιο Τμήμα του Ε.Σ.Ρ. για τη διασταύρωση των στοιχείων των εταιρειών που έχουν αναδειχθεί μειοδότριες, 2) Μετά την έκδοση των σχετικών πιστοποιητικών από το Ε.Σ.Ρ., έκδοση από την αρμοδία υπηρεσία νέων πράξεων, με τις οποίες θα ανακοινώνονται τα αποτελέσματα των διαγωνισμών στους αναδόχους και 3) Επικύρωση των ακυρωθεισών συμβάσεων με τους ίδιους αναδόχους, όπου θα ορίζεται, επιπλέον, ρητά και η εγκυροποίηση (έγκριση) των ήδη εκατέρωθεν εκτελεσθεισών (μερικώς) παροχών των ακύρων συμβάσεων. (πλειοψ.)

Στους υπαλλήλους που χωρίς να απομακρύνονται από την υπηρεσία τους λαμβάνουν άδεια για να συμμετέχουν σε προγράμματα μετεκπαίδευσης που έχουν όμως το χαρακτήρα σεμιναρίου ή εργασιών κέντρων ερευνών, καθόσον αυτά λαμβάνουν χώρα άπαξ ή σε τακτά χρονικά διαστήματα με συγκεκριμένη όμως σύντομη κάθε φορά διάρκεια, καταβάλλονται για κάθε μετακίνηση τους χωριστά η σχετική δαπάνη μετακίνησης, η δαπάνη διανυκτέρευσης και ημερήσια εκτός έδρας αποζημίωση.