ΝΣΚ/146/2024
Τύπος: Γνωμοδότησεις Ν.Σ.Κ.
Ερωτάται εάν: α) Φυσικό πρόσωπο, που λόγω της ιδιότητάς του ως νόμιμου εκπροσώπου ή διοικούντος πτωχεύσαντος νομικού προσώπου έχει εκ του νόμου αλληλέγγυα ευθύνη για οφειλές του νομικού προσώπου προς το Δημόσιο οι οποίες υπόκεινται κατ’ άρθρο 195 του ν.4738/2020 σε απαλλαγή, αποβιώσει πριν την επέλευση της απαλλαγής, η απαλλαγή επέρχεται και υπέρ των κληρονόμων του. β) Σε περίπτωση καταφατικής απάντησης, ο έχων έννομο συμφέρον πιστωτής, στην προκειμένη περίπτωση το Δημόσιο, δύναται να ασκήσει τα ένδικα βοηθήματα της προσφυγής και της αίτησης ανάκλησης σε βάρος των κληρονόμων του αποβιώσαντος κατ’ επίκληση νόμιμων λόγων που αφορούν τον αποβιώσαντα ή στερείται σχετικής έννομης προστασίας. (...) α) Εάν φυσικό πρόσωπο, το οποίο λόγω της ιδιότητάς του ως νόμιμου εκπροσώπου ή διοικούντος νομικό πρόσωπο που πτώχευσε, ευθύνεται για οφειλές του νομικού προσώπου προς το Δημόσιο, αποβιώσει πριν την, κατά το άρθρο 195 του ν.4738/2020, επέλευση της απαλλαγής, η απαλλαγή αυτή επέρχεται υπέρ των κληρονόμων του. β) Ο έχων έννομο συμφέρον πιστωτής, στην προκειμένη περίπτωση το Δημόσιο, δύναται , κατ' αρχήν, να ασκήσει τα ένδικα βοηθήματα της προσφυγής και της αίτησης ανάκλησης σε βάρος των κληρονόμων του αποβιώσαντος κατ’ επίκληση νόμιμων λόγων που αφορούν τον αποβιώσαντα, πλην όμως στην προκειμένη περίπτωση το Δημόσιο δεν δύναται να ασκήσει προσφυγή κατά της απαλλαγής, καθόσον η αποσβεστική προθεσμία για την άσκησή της έληξε στις 31.12.2021. Τούτου παρέπεται ότι, το Δημόσιο δεν δύναται να ασκήσει αίτηση ανάκλησης της απαλλαγής, αφού η άσκησή της προϋποθέτει την έκδοση δικαστικής απόφασης επί ασκηθείσας προσφυγής.
Γίνεται αποδεκτή 23/1/2025
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΡΕΧΟΝΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΟΥ : 1Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ
Ιστορικό Αναθεωρήσεων (Πιλοτική Εφαρμογή)
Σχετικά Έγγραφα
ΠΟΛ 1113/2007
Μη επιβολή προστίμων Κ.Β.Σ. και μη λήψη των μέτρων του άρθρου 14 του ν.2523/97 σε βάρος των κληρονόμων αποβιώσαντος φυσικού προσώπου υποκρυπτόμενου σε έκδοση και λήψη εικονικών και πλαστών φορολογικών στοιχείων.
ΣτΕ/2985/2007
Όταν δηλαδή κύριος του έργου είναι άλλο, πλην του Δημοσίου, νομικό πρόσωπο, η επί της προσφυγής απόφαση του διοικητικού εφετείου, όπως άλλωστε και η επί της αιτήσεως θεραπείας απόφαση του επιληφθέντος υπουργού, αφορά μόνο τις σχέσεις μεταξύ του νομικού αυτού προσώπου και του αναδόχου και δεν συνεπάγεται την επίρριψη στο Ελληνικό Δημόσιο των υποχρεώσεων που βαρύνουν το νομικό πρόσωπο έναντι του αναδόχου (βλ. ΣτΕ 3148, 1529/2004, 2530/1991 επτ. κ.ά.). Εξάλλου, στην εφαρμοστέα εν προκειμένω διάταξη του άρθρου 3 εδάφιο α΄ του ως άνω ν. 1418/1984 ορίζεται ότι «εργοδότης» ή «κύριος του έργου» είναι το Δημόσιο ή άλλο νομικό πρόσωπο του δημοσίου τομέα για λογαριασμό του οποίου καταρτίζεται η σύμβαση ή κατασκευάζεται το έργο.
ΕΣ/ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ/554/2022
ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ-ΥΠΑΓΩΓΗ ΣΕ ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ:το ΣΤ΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, με την 37/2022 πράξη, ζητεί να αρθεί από την Ολομέλεια του Δικαστηρίου “αμφισβήτηση” σχετικά με την έννοια της διάταξης του άρθρου 324 παρ. 1 του ν. 4700/2020, που έχει δημιουργηθεί μεταξύ της ως άνω πράξης του ΣΤ΄ Κλιμακίου και της 650/2021 πράξης του Ζ΄ Κλιμακίου και, ειδικότερα, ως προς το εάν υπόκεινται βάσει της προαναφερόμενης διάταξης σε προσυμβατικό έλεγχο οι συμβάσεις που συνάπτει η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ.(....)Στο άρθρο 98 του Συντάγματος(....)καθιερώνεται η διενέργεια υποχρεωτικού ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο των συμβάσεων μεγάλης οικονομικής αξίας στις οποίες αντισυμβαλλόμενο είναι, εκτός από το Δημόσιο, και οποιοδήποτε άλλο νομικό πρόσωπο που εξομοιώνεται με το Δημόσιο «από την άποψη αυτή» ως νόμος ορίζει. Κατά την έννοια της διατάξεως ως εξομοιούμενο με το Δημόσιο «από την άποψη αυτή» νομικό πρόσωπο νοείται κάθε νομικό πρόσωπο, ανεξάρτητα αν είναι δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, που δύναται κατά την ανάθεση σύμβασης από αυτό να ασκήσει εξουσία συγκρίσιμη προς αυτή του Δημοσίου. Τέτοια δε εξουσία είναι και αυτή που ασκείται από ένα νομικό πρόσωπο, όταν, υπαγόμενο στην άμεση εποπτεία και τον έλεγχο κρατικής αρχής, και απολαμβάνοντας προνόμια που προσήκουν στη δημόσια δύναμη, επεμβαίνει στην αγορά επιλέγοντας, με αδιαφανή ή μη νόμιμα κριτήρια, αντισυμβαλλόμενο επί μεγάλης οικονομικής αξίας σύμβασης που συνάπτει.(....)Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Δικαστηρίου ως εξομοιούμενα με το Δημόσιο νομικά πρόσωπα νοούνται εκείνα τα οποία -ανεξαρτήτως της υπαγωγής τους στο δημόσιο τομέα, της προέλευσής τους, της ιδιαίτερης οργανωτικής τους δομής και του καθεστώτος δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου που τα διέπει- διαθέτουν νομική προσωπικότητα, συστήνονται για την εξυπηρέτηση δημοσίου σκοπού, ενώ, σύμφωνα με τις καταστατικές τους ή άλλες διατάξεις, τελούν σε σχέση άμεσης ή έμμεσης εξάρτησης ή ειδικού ελέγχου από το Δημόσιο ή άλλο δημόσιο φορέα.(....)Αίρει την αμφιβολία κρίνοντας ότι η ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ συνιστά δημόσια επιχείρηση κατά την έννοια της διάταξης της παραγράφου 1 του άρθρου 324 του ν. 4700/2020. Και Αναπέμπει την υπόθεση στο ΣΤ΄ Κλιμάκιο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ΒΛΕΠΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΣ/ΚΛ.Ζ/383/2022.
ΝΣΚ/288/2017
Ταμείο Εθνικού Στόλου (ΤΕΣ) - Απαλλαγή από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. (Κατάσταση : Αποδεκτή) Το Ταμείο Εθνικού Στόλου απαλλάσσεται από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ.1 περ. β΄ του ν. 4223/2013, για τα δικαιώματα επί των ακινήτων ιδιοκτησίας του, που ιδιοχρησιμοποιούνται ή παραχωρούνται δωρεάν στο Δημόσιο, θεωρουμένου του Ταμείου ως νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου, που εντάσσεται στους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης (πλειοψ.).
ΝΣΚ/139/2017
Συμμετοχή του ΕΦΚΑ σε συμφωνία εξυγίανσης οφειλέτη, με οφειλές μόνο προς το Ελληνικό Δημόσιο (Δ.Ο.Υ.) και τον ίδιο τον ΕΦΚΑ.α) Ο ΕΦΚΑ δύναται να συνάπτει συμφωνία εξυγιάνσεως, ως κύριος πιστωτής (ήτοι με ποσοστό άνω του 60%) με οφειλέτη, ο οποίος έχει βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές μόνο προς το Δημόσιο και τον Ε.Φ.Κ.Α. και δεν οφείλει προς ιδιώτες (τραπεζικά ιδρύματα, προμηθευτές, εργαζομένους κ.λπ.). β) Δεν κωλύεται ο ΕΦΚΑ να συναινεί σε συμφωνίες εξυγιάνσεως με οφειλέτες που έχουν κυρίως δημόσιο χρέος (προς Δ.Ο.Υ., Ε.Φ.Κ.Α. κ.λπ.). Για την κατηγορία αυτή των οφειλετών ισχύει ο ν. 4152/2013. γ). Δεν περιλαμβάνεται στις αρμοδιότητες του ΝΣΚ, αλλά απόκειται στην εκτίμηση της Υπηρεσίας, βάσει των συνθηκών της εκάστοτε υποθέσεως, η κρίση για το αν η υπαγωγή του οφειλέτη στη ρύθμιση των ν. 4152/2013 και 4321/2015, συνιστά (ή όχι) καταχρηστική συμπεριφορά του, η οποία θα απέκλειε την υπογραφή της συμφωνίας εξυγιάνσεως εκ μέρους του ΕΦΚΑ και επίσης για το αν η συμφωνία εξυγιάνσεως εμποδίζει την υπαγωγή του οφειλέτη στη ρύθμιση των ν. 4152/2013 και 4321/2015.
ΝΣΚ/204/2017
Μνημεία - Έννοια αρχαίων μνημείων - Θρησκευτικές εικόνες - Δήλωση αρχαίων - Δικαίωμα κατοχής αρχαίων - Κυριότητα αρχαίων - Κληρονομική διαδοχή - Δωρεά αιτία θανάτου. α) Η δωρεά αιτία θανάτου της κυριότητας μιας (1) μεταβυζαντινής εικόνας έτους 1685 του ζωγράφου Σ. Ζαγκαρόλα από τον μετέπειτα αποβιώσαντα Μ. Μ. (δωρητής) προς στο Μουσείο Μπενάκη (δωρεοδόχος), για την οποία έχει συνταχθεί η αρ. 8455/2009 συμβολαιογραφική πράξη, είναι άκυρη και ως εκ τούτου, το Μουσείο Μπενάκη, δεν δύναται να θεμελιώσει κατά νόμο οιοδήποτε δικαίωμα επί της ανωτέρω εικόνας με έρεισμα τη σύμβαση αυτή. β) Το Μουσείο Μπενάκη, ως κληρονόμος του αποβιώσαντος Μ. Μ., δυνάμει της αρ. 3136/10.2.2015 δημόσιας διαθήκης αυτού, καθόσον αφορά τις οκτώ (8) μεταβυζαντινές εικόνες, που χρονολογούνται κατά τους 17° και 18° αιώνες, δικαιούται να επικαλεσθεί ότι έχει αποκτήσει το αποδεικνυόμενο δικαίωμα κυριότητας του κληρονομούμενου επ' αυτών (ομόφωνα), γ) Το Μουσείο Μπενάκη, ως κληρονόμος του αποβιώσαντος Μ. Μ., δυνάμει της αρ. 3136/10.2.2015 δημόσιας διαθήκης αυτού, καθόσον αφορά τα οκτώ (8) αρχαία αντικείμενα, που χρονολογούνται προ το έτους 1453, δεν δικαιούται, με την ιδιότητα αυτή (κληρονόμος), να προβάλλει δικαίωμα κατοχής αυτών, διότι τέτοιο δικαίωμα δεν είχε αποκτήσει ο κληρονομούμενος (ομόφωνα), δ) Ο Ιερός Ναός Αγίας Σοφίας Ψυχικού, ως νόμιμος κληρονόμος της αποβιωσάσης Μ.Σ.- Π., δυνάμει της από 17.7.1996 ιδιογράφου και της αρ. 18310/2002 δημόσιας διαθήκης αυτής, καθόσον αφορά τα πέντε (5) αρχαία αντικείμενα, που χρονολογούνται προ του έτους 1453, δεν δικαιούται με την ιδιότητα αυτή (κληρονόμος), να προβάλλει δικαίωμα κατοχής αυτών, διότι τέτοιο δικαίωμα δεν είχε αποκτήσει η κληρονομούμενη (ομόφωνα).
ΣΤΕ/2892/2019
Ανακοπή κατά προγράμματος πλειστηριασμού εκδοθέντος σε βάρος συνυπόχρεου προσώπου - διευθύνοντος συμβούλου εταιρίας για χρέη αυτής, σε βάρος του οποίου είχε ήδη επιβληθεί αναγκαστική κατάσχεση ακινήτων του. Το ΣτΕ επανέλαβε την πάγια νομολογία του ότι απαιτείται νόμιμη έκδοση και κοινοποίηση ατομικής ειδοποίησης του άρθρου 4 παρ. 1 ΚΕΔΕ προς το συνυπεύθυνο πρόσωπο πριν από τη λήψη οποιουδήποτε μέτρου αναγκαστικής εκτέλεσης, όπως η αναγκαστική κατάσχεση ακινήτων. Επίσης έκρινε απαράδεκτο τον λόγο αναίρεσης περί πλημμελούς αιτιολογίας της αναιρεσιβαλλομένης, διότι αυτός περιοριζόταν στο ζήτημα της αιτιολογίας και δεν αναφερόταν σε διατυπωμένη στην αναιρεσιβαλλόμενη ερμηνεία διατάξεων νόμου ή γενικής αρχής δικαίου. Σχόλιο: Στην ένδικη περίπτωση τόσο η έκθεση της αναγκαστικής κατάσχεσης, όσο και το ανακοπτόμενο πρόγραμμα είχαν επιδοθεί στο συνυπεύθυνο πρόσωπο με δικαστικό επιμελητή, κατ’ έφεση δε είχε, ορθά, προβληθεί από το Δημόσιο ότι το κύρος της έκθεσης της αναγκαστικής κατάσχεσης δεν μπορεί να ελεγθεί παρεμπιπτόντως, κατ’ άρθρο 224 παρ. 3 ΚΔΔ, στα πλαίσια ανακοπής κατά του επακολουθήσαντος προγράμματος πλειστηριασμού, ισχυρισμός ο οποίος στο αναιρετήριο διατυπώθηκε με το λόγο περί αιτιολογίας. Ενδεχομένως το ΣτΕ εννοεί ότι ο περί αιτιολογίας λόγος δεν συσχετίσθηκε ρητά με την ερμηνεία του άρθρου 224 παρ. 3 ΚΔΔ. Ο σχετικός λόγος έφεσης του Δημοσίου είχε πάντως αγνοηθεί από την αναιρεσιβαλλομένη, η οποία περιορίστηκε στην κρίση ότι «δεν προέκυψε από τα στοιχεία του φακέλου ότι το Δημόσιο είχε εκδώσει και κοινοποιήσει νόμιμα ατομική ειδοποίηση προ κατάσχεσης στο συνυπεύθυνο για τα χρέη της εταιρίας πρόσωπο
ΣΤΕ ΕΑ/1279/2009
Eπιλογή αναδόχου έργου:..Επειδή, ενόψει των ανωτέρω και λαμβανομένου υπόψη ότι το καθ’ ου η αίτηση νομικό πρόσωπο αορίστως επικαλείται, με το υπ’ αριθ. 507441/27.9.2009 έγγραφό του προς το Δικαστήριο, ότι η αναβολή της ολοκληρώσεως της διαδικασίας του διαγωνισμού θα προκαλέσει βλάβη στο δημόσιο συμφέρον, η Επιτροπή κρίνει ότι πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση και να διαταχθεί ως ασφαλιστικό μέτρο η μη κατακύρωση του αποτελέσματος του διαγωνισμού έως την δημοσίευση οριστικής αποφάσεως του Συμβουλίου της Επικρατείας επί της αιτήσεως ακυρώσεως, που οφείλει να ασκήσει η αιτούσα εταιρεία, σύμφωνα με το άρθρο 3 παρ. 7 εδ. γ΄ του ν. 2522/1997, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 36 του ν. 3772/2009 (ΦΕΚ Α΄ 112), προκειμένου να διατηρηθεί σε ισχύ το εν λόγω μέτρο.
ΝΣΚ/48/2023
Σε περίπτωση εκποίησης από τον e-ΕΦΚΑ του ιδανικού του μεριδίου επί ακινήτου, του οποίου η εξουσία διαχείρισης και εκμετάλλευσης αυτού είχαν περιέλθει στο Ελληνικό Δημόσιο και ήδη στην Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤ.Α.Δ.) α. ποιο είναι το εμπράγματο δικαίωμα που μεταβιβάζει ο Φορέας, β. εάν, για τη εκποίηση του ανωτέρω ιδανικού μεριδίου, απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της διαχειρίστριας και γ. ποιος θα εισπράξει το τίμημα της πώλησης του ακινήτου. Ο e-ΕΦΚΑ ως κύριος ή η ΕΤΑΔ, ως έχουσα τη διαχείριση και εκμετάλλευση του ακινήτου, για λογαριασμό του Δημοσίου.(...)Ο e-ΕΦΚΑ, ως έχων το δικαίωμα της πλήρους κυριότητας επί του ποσοστού 1/3 εξ αδιαιρέτου επί του ακινήτου, δύναται να μεταβιβάσει αυτό ελεύθερα, χωρίς να απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της διαχειρίστριας, εισπράττοντας ταυτόχρονα το τίμημα της πώλησης, αφού οι ανωτέρω εξουσίες της ΕΤ.Α.Δ. γεννούν ενοχικές αξιώσεις, οι οποίες όχι μόνο δεν αποστερούν τον κύριο από την άμεση εξουσία πάνω στο πράγμα και πρωτίστως την εξουσία διάθεσης αυτού, αλλά και παύουν με την εκποίηση του πράγματος (ομόφωνα).
ΝΣΚ/44/2021
Προσμέτρηση ή μη χρονικού διαστήματος, κατά το οποίο δημόσιος υπάλληλος είχε τεθεί σε αυτοδίκαιη αργία, στο συνολικό χρόνο υπηρεσίας για τη βαθμολογική και μισθολογική του εξέλιξη, κατόπιν μεταγενέστερης απαλλαγής του από κάθε πειθαρχική ευθύνη. Δυνατότητα επιστροφής παρακρατηθεισών αποδοχών αργίας και προσδιορισμός αυτών.(...)Μετά την απαλλαγή δημοσίου υπαλλήλου από κάθε πειθαρχική του ευθύνη, με νεώτερη, ληφθείσα μετά από επανάληψη της πειθαρχικής διαδικασίας, απόφαση του Πειθαρχικού Συμβουλίου, η Διοίκηση οφείλει να προσμετρήσει το χρονικό διάστημα, κατά το οποίο αυτός είχε τεθεί σε αυτοδίκαιη αργία στο συνολικό χρόνο υπηρεσίας για τη βαθμολογική και μισθολογική του εξέλιξη και να του επιστρέψει ατόκως τις αποδοχές που παρακρατήθηκαν κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, χωρίς την παρεμβολή υπηρεσιακού/πειθαρχικού συμβουλίου. Στις αποδοχές αυτές δεν δύναται να περιλαμβάνονται αποδοχές που συνδέονται με την ενεργό άσκηση των καθηκόντων του υπαλλήλου (ομόφωνα). Οι ως άνω επιστρεπτέες στον υπάλληλο αποδοχές αφορούν όλο το χρονικό διάστημα που αυτός τελούσε σε αργία και όχι την τελευταία μόνο διετία αυτού (κατά πλειοψηφία).